[به موجب آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد، مصوب ۱۳۸۵ نسخ ضمنی شده است.]
شماره ۳۴۶۳۲ – ۱۳۶۵/۷/۱۶
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۵/۷/۶ بنا به پیشنهاد شماره ۵۳۸۴۳ مورخ ۶۵.۵.۷ وزارت کار و امور اجتماعی و به استناد ماده ۱۳ قانون کارآموزی مصوب سال ۱۳۴۹، آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای را به شرح ذیل تصویب نمودند.
فصل اول ـ کلیات و تعاریف
ماده ۱ ـ منظور از آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای همان مؤسسات کارآموزی موضوع ماده ۱۳ قانون کارآموزی مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۹ میباشد که در این آموزشگاهها یک یا چند حرفه براساس برنامههای مصوب مطابق با استانداریهای سازمان آموزش و فنی و حرفهای آموزش داده میشود.
تبصره ـ در این آییننامه سازمان آموزش فنی و حرفهای وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی اختصاراً (سازمان) و آموزشگاه آزاد فنی و حرفهای (آموزشگاه) نامیده میشود.
ماده ۲ ـ تأسیس آموزشگاه منوط به صدور اجازه از طرف سازمان میباشد.
ماده ۳ ـ مفاهیم و اصطلاحات به کار رفته در متن آییننامه به شرح زیر است:
3.۱ ـ مهارت ـ عبارت است از مجموعه اطلاعات نظری و تواناییهای علمی لازم برای انجام هر بخش کار.
3.۲ ـ حرفه ـ عبارت از مجموعه مهارتهایی است که احراز آنها موجب اشتغال مستقل میشود.
3.۳ ـ رشته ـ مجموعه برنامههای آموزشی مربوط به فراگیری یک حرفه است.
3.۴ ـ دوره ـ مدت زمان آموزشهای نظری و علمی یک رشته برابر استاندارد مصوب سازمان است.
ماده ۴ ـ حرفهآموز ـ فردی است که به منظور فراگیری رشته خاصی در آموزشگاه ثبت نام میکند.
ماده ۵ ـ قرارداد حرفهآموزی عبارت است از قراردادی که بین صاحب امتیاز (یا مدیر مسئول) آموزشگاه و حرفهآموز به منظور آموزش رشته معین و مشتمل بر ساعات تدریس، مبلغ شهریه و سایر مقررات این آییننامه منعقد میگردد.
ماده ۶ ـ امتیاز تأسیس عبارت است از اعلام قبولی متقاضی در آزمون تعیین صلاحیت فنی و حرفهای که به موجب آن متقاضی میتواند به منظور تأسیس آموزشگاه اقدامات مندرج در ماده ۱۳ را شروع کند.
ماده ۷ ـ اجازه تأسیس آموزشگاه، مجوز تأسیس و بهرهبرداری از آموزشگاه و ثبتنام و آموزش حرفهآموزان است که پس از بازدید کارشناس و در صورت تطبیق مشخصات محل و تجهیزات آموزشی با استانداردهای سازمان صادر میگردد.
ماده ۸ ـ مربی آموزشگاه فردی است که تدریس دروس نظری و عملی را به عهده دارد و دارای شرایط مندرج در فصل سوم این آییننامه است.
ماده ۹ ـ میزان بازدهی قابل ول هر دوره آموزشی آموزشگاه عبارت است از قبولی حداقل ۶۰ درصد حرفهآموزان شرکتکننده در آزمون پایان دوره که توسط سازمان انجام میشود.
فصل دوم ـ شرایط اعطای امتیاز و صدور اجازه تأسیس آموزشگاههای آزاد
ماده ۱۰ ـ امتیاز تأسیس آموزشگاه به اشخاص حقیقی یا حقوقی که دارای شرایط زیر باشند پس از حصول شرایط ماده ۱۱ اعطا میگردد:
10.۱ ـتابعیت ایران
10.۲ ـ مسلمان یا پیرو یکی از اقلیتهای دینی شناخته و ملزم به پیروی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
10.۳ ـ دارا بودن صلاحیت اخلاقی ـ سیاسی و فرهنگی و عدم وابستگی به رژیم گذشته (براساس تشخیص هیأت پنج نفری منتخب وزیر کار و امور اجتماعی) و نداشتن سو پیشینه کیفری.
10.۴ ـ دارا بودن مدرک تحصیلی براساس جدول شماره (۱) ضمیمه.
10.۵ ـ اشتغال مستمر در رشته مربوطه به مدت پنج سال.
10.۶ ـ عدم اعتیاد به مواد مخدر و دارا بودن سلامت جسمی متناسب با حرفه.
10.۷ ـ نامگذاری آموزشگاه آزاد با استفاده از اسامی غیر مستهجن که با فرهنگ ایرانی مطابقت داشته باشد.
10.۸ ـ شرکت در جلسات توجیهی که از طرف واحدهای مسئول سازمان تشکیل میگردد.
10.۹ ـ تهیه و نگهداری دفاتر بازرسی و حضور و غیاب و آمار و ثبت نتایج امتحانات براساس دستورالعملهای سازمان.
10.۱۰ ـ التزام به رعایت کلیه مفاد این آییننامه.
تبصره – [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۲۵]
امتیاز آموزشگاه به نام اشخاص حقوقی در صورت معرفی مدیر واجد شرایط این آییننامه، صادر خواهد شد.
ماده ۱۱ ـ متقاضیان در صورت دارا بودن شرایط ماده ۱۰ مدارک لازم را به سازمان ارایه و جهت شرکت در آزمون تعیین صلاحیت فنی و حرفهای معرفی میگردند.
ماده ۱۲ ـ قبول شدگان در آزمون تعیین صلاحیت فنی و حرفهای گواهی خاصی دریافت میکنند که به منزله امتیاز تأسیس آموزشگاه بودن و هیچ ارزش دیگری ندارد و غیر قابل انتقال میباشد. بدیهی است داشتن امتیاز مجوز تأسیس و بهرهبرداری نبوده و اجازه تأسیس براساس ماده ۱۳ صادر میشود.
ماده ۱۳ ـ [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۲۵]
قبولشدگان در آزمون تعیین صلاحیت فنی و حرفهای (صاحبان امتیاز) ظرف مدت یک سال لازم است محل و تجهیزات منطبق با ضوابط و استانداردهای سازمان را جهت بازدید و اظهارنظر کارشناسان سازمان معرفی نمایند.
تبصره ۱ ـ در صورت عدم اعلام آمادگی محل و تجهیزات ظرف یک سال امتیاز اعطایی به خودی خود باطل و با توجه به تغییراتی که به علت پیشرفت تکنولوژی در استانداردها ایجاد میشود متقاضی لازم است مجدداً در آزمون مربوطه شرکت نماید.
تبصره ۲ ـ تأیید محل معرفی شده جهت تأسیس آموزشگاه از طریق مراجع ذیصلاح انتظامی ضروری است.
ماده ۱۴ ـ اجازه تأسیس صادره به مدت یک سال اعتبار دارد که در صورت استمرار شرایط صدور اجازهنامه و احراز پرداخت هزینه سالانه مندرج در جدول شماره ۲، هر ساله تمدید میگردد.
تبصره ۱ ـ اجازه تأسیس صادره تا زمان دارا بودن شرایط مندرج در ماده ۱۰ این آییننامه و انجام تعهدات قانونی دارنده امتیاز معتبر است و در صورت لغو و اعلام آن توسط سازمان نیروهای انتظامی از ادامه فعالیت آموزشگاه جلوگیری میکنند.
تبصره ۲ ـ هزینه صدور اولین اجازهنامه تأسیس مطابق ارقام مندرج در جدول شماره ۲ میباشد.
تبصره ۳ ـ هر یک از متقاضیان تأسیس آموزشگاه لازم است جهت شرکت در آزمون تعیین صلاحیت فنی موضوع مواد ۱۱ و ۱۲ این آییننامه مبلغ پنج هزار ریال به حسابی که سازمان تعیین میکند واریز نمایند.
ماده ۱۵ ـ صاحبان امتیاز موظفند در امر آموزش مشارکت مستقیم و مستمر داشته و تمام ساعات آموزش در محل آموزشگاه حضور داشته باشند.
تبصره ۱ ـ چنانچه صاحب امتیازی نتواند بنا به دلایل موجه برای مدتی که زاید بر ۴
ماده در سال نباشد، در آموزشگاه حضور یابد، موظف است فرد مسئولی را که حایز کلیه
شرایط صاحب امتیاز مندرج در مواد ۱۰ و ۱۱ این آییننامه باشد با تأیید سازمان به
عنوان جانشین خود معرفی نماید که دارای تمام اختیارات و وظایف صاحب امتیاز در مدت
غیبت وی خواهد بود.
تبصره ۲ ـ سازمان مکلف است ظرف مدت دو هفته از تاریخ درخواست و معرفی جانشین پاسخ خود را اعلام نماید.
ماده ۱۶ ـ [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۲۵]
به کارکنان شاغل در وزارتخانه و مؤسسات وابسته و شرکتهای دولتی به استثنای اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی اجازهنامه تأسیس آموزشگاه داده نمیشود.
ماده ۱۷ ـ مسئولیت رعایت کلیه مقررات و ضوابط این آییننامه و نظارت بر اجرای صحیح برنامههای آموزشی به عهده دارندگان اجازهنامه تأسیس که مدیرمسئول آموزشگاه نیز شناخته میشوند میباشد.
ماده ۱۸ ـ مدیر مسئول آموزشگاه قرارداد استخدامی منعقد با مربی را به صورتی تنظیم مینماید که مدت تمدید استخدام،یا قرارداد در فاصله پایان دوره آموزشی قرار گیرد. به نحوی که جابجایی مربی نیز در فاصله دو دوره آموزشی انجام نپذیرد.
ماده ۱۹ ـ مدیر مسئول موظف است موجبات شرکت حرفهآموزانی را که دوره را طبق قرارداد حرفهآموزان به پایان میرسانند در آزمونی که توسط سازمان برگزار میگردد فراهم نماید.
ماده ۲۰ ـ مدیر مسئول آموزشگاه موظف است به شکایات، نظارت و پیشنهادات حرفهآموزان و مربیان آموزشگاه رسیدگی نماید.
ماده ۲۱ ـ مدیر مسئول مکلف است به استناد قانون مربوط به آزمایش متقاضیان پروانه تشکیل مؤسسات کارآموزی و پروانههای صلاحیت فنی و حرفهای و ارزیابی میزان تخصیص و مهارت حرفهای مصوب ۱۳۵۲ به ازای هر حرفهآموز مبلغ پنج هزار ریال جهت انجام تشریفات آزمون به حساب تعیین شده از طرفسازمان تحویل نمایند.
تبصره ۱ ـ آموزشگاههای وابسته یا تحت پوشش دستگاههای دولتی و مؤسسات عامالمنفعه خصوصی که هیچگونه شهریهای دریافت نمیکنند از پرداخت مبلغ فوق معاف میباشند.
تبصره ۲ ـ افرادی که هزینه آموزش آنها در آموزشگاههای خصوصی از طرف دستگاههای دولتی و ارگانها پرداخت شده است یا با معرفی سازمان آموزش فنی و حرفهای به طور
رایگان در این آموزشگاهها آموزش میبینند از پرداخت این مبلغ معاف هستند، بدیهی است در صورت پرداخت شهریه مبلغ مذکور از شهریه مقرره کسر میگردد.
فصل سوم ـ مربیان ـ شرایط اشتغال و مسئولیتهای آنها
ماده ۲۲ ـ مربیان در ارتباط با رشته مورد آموزش لزوماً باید دارای مدارک تحصیلی مندرج در جدول شماره ۱ باشند.
ماده ۲۳ ـ مربیان باید حایز شرایط زیر باشند:
23.۱ ـ تابعیت ایران.
23.۲ ـ مسلمان یا پیرو یکی از اقلیتهای دینی شناخته شده و ملزم به رعایت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
23.۳ ـ دارا بودن صلاحیت اخلاقی – سیاسی و فرهنگی و عدم وابستگی به رژیم گذشته (براساس تشخیص هیأت پنج نفری منتخب وزیر کار و امور اجتماعی) و نداشتن سو پیشینه کیفری.
23.۴ ـ اشتغال مستمر در رشته مربوطه به مدت سه سال.
23.۵ ـ عدم اعتبار به مواد مخدر دارا بودن سلامت جسمی متناسب با حرفه مورد آموزش به تشخیص مراجع مورد تأیید سازمان.
23.۶ ـ دارا بودن گواهی پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دایم برای مردان.
ماده ۲۴ ـ متقاضیان مربیگری در صورتی که در آزمون صلاحیت فنی و حرفهای که توسط
سازمان برگزار میگردد قبول شوند برای آنها کارت مربیگری که مدت اعتبار آن یک سال
است از سوی سازمان صادر میشود، تمدید این مجوز منوط به ارایه مدرک اشتغال مستمر به حرفه مربیگری است.
تبصره ـ متقاضیان مربیگری به استناد قانون مذکور در ماده ۲۴ این آییننامه مکلفند
مبلغ چهار هزار ریال به عنوان هزینه آزمون تعیین صلاحیت فنی و حرفهای بهحسابی که
سازمان تعیین میکند، واریز نمایند.
ماده ۲۵ ـ مربیانی که بدون عذر موجه از ادامه آموزش در طول دوره خودداری نمایند
حسب اعلام مدیر مسئول آموزشگاه و تشخیص سازمان پس از یک بار اخطار کتبی کارت
مربیگری آنان باطل میگردد.
فصل چهارم ـ مقررات مربوط به حرفهآموزان
ماده ۲۶ ـ سن حرفهآموز برای شرکت در دورههای آموزشی نباید کمتر از ۱۲ سال تمام باشد.
تبصره ۱ ـ حداقل سن حرفهآموز با توجه به تبصره ماده ۲ قانون کارآموزی در موارد خاص با تصویب وزیر کار و امور اجتماعی قابل تغییر است.
تبصره ۲ ـ پذیرش حرفهآموزان کمتر از ۱۵ سال تمام منوط به ارایه اجازه کتبی ولی یا قیم قانونی حرفهآموز است.
ماده ۲۷ ـ حداقل میزان حرفهآموزان جهت شرکت در دورههای آموزشی براساس
استانداردهای رشته مربوطه از طرف سازمان تعیین میگردد.
فصل پنجم ـ نظارت و بازرسی و مقررات مربوط به لغو امتیاز و تعطیل آموزشگاه
ماده ۲۸ ـ نظارت و بازرسی در امور آموزشگاهها توسط افرادی صورت میگیرد که دارای معرفینامه (کارت شناسایی مخصوص بازرسی) صادره از طرف سازمان میباشند.
ماده ۲۹ ـ مدیران مسئول مکلفند مدارک و اطلاعات مربوطه را هنگام مراجعه در اختیار بازرسان قرار دهند.
تبصره ۱ ـ خارج کردن فتوکپی مدارک از آموزشگاه توسط بازرسان با ارایه مجوز کتبی سازمان بلامانع است.
تبصره ۲ ـ بازرسین در صورت مشاهده هرگونه خلافی از مفاد این آییننامه مراتب را
در دفتر بازرسی درج و عیناً به سازمان جهت اخطار و رفع نقص به مدیرمسئول، گزارش
مینمایند. در صورت تکرار پس از یک بار اخطار اجازه تأسیس آموزشگاه لغو و مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴ عمل میشود.
ماده ۳۰ ـ حداکثر مدت مجاز برای توقف فعالیت آموزشگاه با کسب اجازه قبلی دو سال
میباشد در صورتی که این مدت بیش از دو سال باشد لازم است برایبازگشایی آن اقدام
به کسب امتیاز مجدد بنمایند.
تبصره ـ درخواست مجدد تعطیل مجاز بیش از سه ماه منوط به گذشت دو سال از فعالیت جدید آموزشگاه است.
ماده ۳۱ ـ تعطیل آموزشگاه از طرف صاحب امتیاز قبل از اختتام دوره آموزشی ممنوع
است مگر در صورت توافق کتبی کلیه حرفهآموزان با بازپرداخت شهریه آنان (برای
حرفهآموزان کمتر از ۱۵ سال توافق کتبی ولی یا سرپرست قانونی لازم بوده و یا شهریه
نیز به آنان بازپرداخت میگردد).
فصل ششم ـ مقررات عمومی
ماده ۳۲ ـ نسخه اصلی اجازه تأسیس باید در دفتر آموزشگاه نصب گردد.
ماده ۳۳ ـ انتقال یا واگذاری اجازه تأسیس آموزشگاه به شخص دیگر ممنوع است.
ماده ۳۴ ـ دایر نمودن شعبه یا نمایندگی آموزشگاه در نقاط مختلف کشور ممنوع است.
ماده ۳۵ ـ تغییر محل آموزشگاه منوط به تحقق مجدد شرایط مندرج در ماده ۱۳ و تحصیل موافقت سازمان میباشد.
ماده ۳۶ ـ در محل آموزشگاه نباید هیچگونه فعالیت غیر مرتبط با موضوع تأسیس آموزشگاه وجود داشته باشد.
ماده ۳۷ ـ نام آموزشگاه باید با فرهنگ اسلامی و ایرانی مباینت نداشته و در تمام مدت فعالیت آموزشگاه حفظ گردد.
تبصره ـ انتخاب نام آموزشگاهها در یک رشته مشابه نباید تکراری باشد.
ماده ۳۸ ـ تعطیل هر یک از حرفههای مورد آموزش یا فعالیت مجدد آنها لزوماً باید با توافق کتبی سازمان انجام پذیرد.
ماده ۳۹ ـ کلیه آموزشگاههایی که قبل از تصویب این آییننامه موجودیت یافتهاند
موظفند از تاریخ ابلاغ ظرف مدت یک سال شرایط خود را با فصل دوم اینآییننامه
تطبیق دهند.
تبصره ـ شرایط حداقل مدرک تحصیلی صاحبان امتیاز اینگونه آموزشگاهها از شمول جدول شماره ۱ این آییننامه مستثنی است.
ماده ۴۰ ـ هر یک از صاحبان امتیاز هنگام دریافت اجازه تأسیس و مربیان آموزشگاهها
هنگام دریافت کارت مربیگری و در زمان تمدید آنها به استناد ماده ۲۱ این آییننامه
موظفند مبالغ مربوط مندرج در جدول شماره ۲ ضمیمه این آییننامه را به حسابی که
سازمان تعیین میکند واریز نمایند.
ماده ۴۱ ـ آزمون متقاضیان تأسیس آموزشگاه و مربیگری حداقل سالی یک بار از طرف سازمان برگزار و تاریخ آن تا یک ماه قبل از انجام توسط رسانههای عمومی اعلام میگردد.
ماده ۴۲ ـ اجازه تأسیس آموزشگاه برای آموزش ذکور صرفاً به آقایان و برای آزمون نسوان به بانوان داده خواهد شد.
تبصره ـ در مواردی که رعایت الزام این ماده به علت محرومیت منطقه با شرایط خاصی به تشخیص سازمان میسر نباشد سازمان میتواند صدور اجازهنامه را تازمانی که صلاح بداند از مفاد این ماده مستثنی نماید مشروط بر آن که آموزش زنان و مردان به صورت مختلط نباشد و متقاضی از هر جهت صلاحیت لازم راداشته باشد.
ماده ۴۳ ـ آموزش حرفهآموران زن صرفاً توسط مربیان زن و آموزش حرفهآموزان مرد صرفاً توسط مربیان مرد باید انجام شود.
ماده ۴۴ ـ مدت هر دوره آموزشی نباید از مدت تعیین شده براساس استاندارد کمتر باشد.
ماده ۴۵ ـ به اشخاص حقیقی و حقوقی پس از تأیید سازمان اجازه تأسیس آموزشگاه حداکثر برای دو رشته همخانواده اعطا میگردد.
تبصره ۱ ـ متقاضی تأسیس آموزشگاه در صورت تقاضای امتیاز برای دو رشته همخانواده میتواند در دو آزمون جداگانه برای تعیین صلاحیت فنی شرکت نماید.
تبصره ۲ ـ مدیران مسئول چند آموزشگاه میتوانند در صورت تأیید سازمان متفقاً یک آموزشگاه برای بیش از دو حرفه تأسیس نماسند.
تبصره ۳ ـ در آموزشگاههای موضوع تبصره ۲ این ماده، مدیر مسئول یکی از صاحبان
امتیاز آموزشگاه میباشد که دارای حداقل دو سال سابقه امتیاز تأسیس و اداره کردن
آموزشگاه بوده و رسماً طی صورت جلسهای با امضای کلیه صاحبان امتیاز جهت بهبود کار
آموزشگاه به سازمان معرفی شود، مضافاً به این کهمسئولیت اجرای این آییننامه به
عهده هر صاحب امتیاز میباشد. مدیر مسئول رابط بین صاحبان امتیاز آموزشگاه و سازمان است.
ماده ۴۶ ـ انجام آزمون پایان دوره حرفهآموزان و صدور گواهینامه به عهده سازمان است.
تبصره ـ در رشتههایی که سازمان لزوم برگزاری آزمون و صدور گواهینامه مهارت را
لازم تشخیص ندهد ضمن اجرای آموزش و اعمال نظارت کلی سازمان، آزمون برگزار نمیشود.
بدیهی است مراتب در این خصوص قبلاً به آموزشگاهها ابلاغ میگردد.
ماده ۴۷ ـ آموزشگاههایی که دارای بیش از یک صاحب امتیاز میباشند در صورتی که
امتیاز تشکیل آموزشگاه یکی از صاحبان امتیاز لغو گردد آموزشگاه میتواند با همان
نام تأیید سده به فعالیت خود در رشتههای تأیید شده ادامه دهد. ضمناً چنانچه صاحب
امتیاز مزبور مدیر مسئول آموزشگاه هم باشد تعیین و معرفی مدیرمسئول جدید به سازمان الزامی است.
ماده ۴۸ ـ صاحب امتیاز موظف است یک نسخه از این آییننامه را در دسترس و محل دید عموم حرفهآموزان قرار دهد.
ماده ۴۹ ـ میزان شهریه حرفهآموزان توسط سازمان با توجه به شرایط منطقه تعیین میگردد و رعایت آن جهت استمرار اجازه تأسیس الزامی است.
ماده ۵۰ ـ [اصلاحی ۱۳۶۹/۹/۲۵]
رشتههای آموزشی میتواند همه ساله بر حسب نیاز بازار کار و صنعت به پیشنهاد سازمان و تصویب وزیر کار و امور اجتماعی اصلاح و حداقل مدارک تحصیلی متقاضیان امتیاز آموزشگاه به موازات بهبود کیفیت آموزش فنی و حرفهای در کشور تغییر یابد افزایش هزینههای شرکت در آزمون مهارت ـ کسب امتیاز ـ تمدید اجازه تأسیس و اخذ کارت اجتماعی خواهد بود.
ماده ۵۱ ـ آموزشگاههایی که بر طبق قانون یا تصویبنامه هیأت وزیران دارای آییننامه خاص میباشند از شمول این آییننامه مستثنی هستند.
ماده ۵۲ ـ این آییننامه مشتمل بر ۵۲ ماده ۱۹ بند و ۲۴ تبصره بوده و از تاریخ مذکور لازمالاجرا و کلیه آییننامههای قبلی [آییننامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای، مصوب ۱۳۶۳] لغو میگردد.
میرحسین موسوی – نخستوزیر