‌آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تأسیسات تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی و نظارت بر فعالیت آنها [مصوب ۱۳۶۸]

تاریخ تصویب: ۱۳۶۸/۰۲/۱۳
تاریخ انتشار: ۱۳۶۸/۰۳/۱۳

[به موجب ماده ۲۶ آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تأسیسات گردشگری، مصوب ۱۳۹۴/۶/۴ لغو شده است.]


شماره ۷۴۰۸/ت۱۴۱ – ۱۳۶۸/۳/۲

هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۸/۲/۱۳ بنا به پیشنهاد شماره ۸.۴۵۴ مورخ ۱۳۶۷.۵.۲۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با توجه به بند ۱۸ ماده ۲ قانون‌ اهداف وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب ۱۳۶۵ مجلس شورای اسلامی و اصل ۱۳۸ قانون اساسی آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و‌ نرخ‌گذاری تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی و نظارت بر فعالیت آنها را به شرح زیر تصویب نمودند.

[بند ۱  تصویبنامه اصلاح آیین‌نامه ایجاد، اصلاح‌، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تأسیسات‌ ایرانگردی و جهانگردی و نظارت بر فعالیت آنها:
در کلیه مواد آیین‌نامه و اصلاحات بعدی آن‌، عبارت “تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی‌” به عبارت‌ “تأسیسات گردشگری‌”، عبارت “وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌” به عبارت “رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌” و عبارت “وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌” به عبارت “سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌” تغییر می‌یابد.]


‌فصل اول – تعاریف

ماده ۱ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
تاسیسات گردشگری واحدهایی هستند که به قصد ارایه خدمات و انتفاع برای پذیرایی‌، اقامت و خدمات مسافرتی به مسافران یا میهمانان طبق ضوابط و مقررات این آیین‌نامه به شرح زیر تاسیس شده یا می‌شوند:
۱ـ هتل‌، متل و واحدهای خدماتی رفاهی بین‌راهی
۲ـ مهمانپذیر
۳ـ مراکز خود پذیرایی شامل هتل آپارتمان‌، پانسیون‌، زائرسرا سفرخانه‌های سنتی و از این قبیل (۱)
۴ـ مراکز اقامتی جوانان
۵- تفرجگاهها، اردوگاه گردشگری‌، محوطه‌های کمپینگ و کاروانها
۶ـ مراکز سرگرمی و تفریحی (مراکز تعطیلات‌)
۷- دفترهای خدمات مسافرتی و جهانگردی
۸- مناطق نمونه گردشگری
۹ـ اقامتگاهها با مالکیت زمانی‌.

۱۴ – هتل آپارتمان [الحاقی ۱۳۷۴/۱۱/۱۱]

تبصره ۱ ـ [اصلاحی ۱۳۸۳/۹/۲۹]
واگذاری مالکیت زمانی مشاع یا مالکیت زمانی منافع حداکثر ۴۰% از ظرفیت اقامتی هر یک‌ از تأسیسات اقامتی موضوع این آیین‌نامه به افراد متعدد به نحوی که مالک مشاع عین یا مالک منافع آن بوده و به موجب قرارداد فی‌ مابین حق استفاده در مدت معین در سال را به طور مؤبد یا محدود داشته باشد، با کسب‌ مجوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و بر اساس مقررات مربوط به پذیره‌نویسی شرکتهای سهامی عام‌ بلامانع است‌.
ترتیبات اداره واحد و حقوق و وظایف متقابل مالکان در قالب دستورالعملی است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آن را تهیه و تصویب می‌کند.

الف ـ مالک حق مالکیت زمانی مشاع تأسیسات اقامتی موضوع این آیین‌نامه حق فروش‌، اجاره یا معاوضه خواهد داشت‌، در این صورت تعهدات ناشی از قرارداد اولیه بین خریدار و فروشنده برعهده مالک‌ بعدی قرار خواهد گرفت‌.

ب ـ هزینه نگهداری و ارایه خدمات کل مجموعه به نسبت سهم برعهده همه مالکان است و مدیریت‌ مجموعه بر عهده مالک یا نماینده مالکان حداقل ۶۰% از ظرفیت مجموعه خواهد بود.

ج ـ معاوضه یا اجاره مالکیت منافع در مالکیت زمانی منافع تابع مفاد قرارداد اولیه بین طرفین خواهد بود.

د ـ واگذاری مالکیت زمانی منافع محدود به اتباع خارجی با کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز است‌.

ه ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مکلف است سند مالکیت به نام هر یک از مالکان زمانی مشاع‌ تأسیسات گردشگری صادر نماید و سیستم بانکی اسناد فوق را به عنوان وثیقه قبول و تسهیلات بانکی لازم رابرای خریداران تأمین خواهد کرد.

تبصره ۲ ـ [الحاقی ۱۳۸۳/۹/۲۹]
فروش مالکیت زمانی با همان میزان مالکیت و زمان اولیه میسر است و تفکیک آن به سهم یا زمان ممنوع است‌.

تبصره ۳ـ [الحاقی ۱۳۸۹/۱۱/۲۳]
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مجاز است در صورت وجود تقاضای سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی و تعاونی، برای آن دسته از تأسیسات گردشگری مشتمل بر واحدهای اقامتی و سایر خدمات جانبی که دارای واحدهای مستقل برای ارایه خدمات اعم از اقامت، پذیرایی، رفاهی و تفریحی باشند با شرط حفظ کاربری گردشگری تمامی واحدها و فعالیتها و ارایه خدمات در قالب صرفاً یک پروانه بهره‌برداری، جهت صدور سند تفکیکی و افراز واحدهای مستقل، متقاضیان را به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور معرفی نماید.

دستورالعمل نحوه ایجاد، پیش‌فروش و واگذاری، اداره و نظارت بر این‌گونه تأسیسات مشتمل بر مواردی از جمله تبیین روابط سرمایه‌گذار با بهره‌بردار، مدیریت تأسیسات خریداران و مالکین واحدها و نیز چگونگی اقدام در موارد تخلف حداکثر ظرف سه ماه از ابلاغ این تصویب‌نامه، توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با رعایت قوانین مربوط تدوین و ابلاغ خواهد شد.


‌فصل دوم – ضوابط صدور مجوز ایجاد، اصلاح و یا تکمیل تأسیسات گردشگری‌


‌ماده ۲ – متقاضی ایجاد، اصلاح و یا تکمیل واحد مربوطه گردشگری‌ مکلف است پس از کسب موافقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ مدارک‌ لازم دال بر قانونی بودن تصرف ملک و در صورت استیجار بودن ملک، مدارک رسمی مربوط به موافقت مالک را به انضمام نقشه‌های کامل واحد مربوط و‌ موافقت ارگان‌های ذیربط و سایر مدارک مورد نیاز اعلام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ را جهت بررسی و تطبیق با ضوابط مربوطه به وزارت‌ مذکور تسلیم نماید.


‌ماده ۳ – تشخیص نیاز مناطق مختلف کشور به ایجاد تأسیسات گردشگری‌ و صدور مجوز ایجاد، اصلاح، تکمیل، تجهیز و بهره‌برداری این‌ تأسیسات منحصراً با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ می‌باشد.

تبصره ۱ – کلیه دستگاه‌های اجرایی موظفند ضوابط اجرایی قانون و مورد عمل خود را در ارتباط با موضوع این ماده، جهت رعایت آنها به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ اعلام نمایند و آن وزارت مکلف است هنگام صدور مجوز مقررات مزبور را لحاظ نماید.

‌تبصره ۲ – دستگاه‌های دولتی، شهرداریها و نهادهای انقلاب اسلامی، چنانچه در وظایف قانونی‌شان، ایجاد تأسیسات فوق‌الذکر پیش‌بینی شده باشد یا بشود، از‌ شمول این ماده مستثنی می‌باشد.


‌ماده ۴ – شهرداریها و سایر مراجع شده توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ را نیز در این زمینه مراعات نمایند.


‌ماده ۵ – دارنده مجوز ایجاد، اصلاح و یا تکمیل واحد مربوطه گردشگری‌ مکلف است طرح مربوطه را بر اساس برنامه زمان‌بندی شده و مهلت‌ مقرر به پایان برساند و به طور مرتب پیشرفت کار را به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ اطلاع دهد.

‌تبصره ۱- [حذف ۱۳۸۴/۵/۵]

‌تبصره ۲- [حذف ۱۳۸۴/۵/۵]

‌تبصره ۳- [حذف ۱۳۸۴/۵/۵]


‌فصل سوم – ضوابط صدور پروانه بهره‌برداری


ماده ۶ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
دارنده مجوز ساختمان موظف است پس از اتمام عملیات ساختمانی و تجهیز واحد مربوط‌، مراتب را جهت دریافت پروانه بهره‌برداری به اطلاع سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برساند و نسبت به‌ اخذ گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگی اقدام نماید.
سازمان برای واحدهایی که موفق به اخذ گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری شده‌اند پروانه بهره‌برداری صادر می‌نماید.

تبصره ۱ـ [الحاقی ۱۳۸۴/۵/۵]
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صرفا برای محلهای تایید شده پروانه بهره‌برداری صادر خواهد کرد و پروانه صادره قابل تسری برای تاسیسات گردشگری نقاط دیگر نمی‌باشد.

تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۳۸۴/۵/۵]
مدت اعتبار پروانه بهره‌برداری تاسیسات گردشگری از تاریخ صدور سه سال تمام بوده و تمدید آن منوط به بررسی مجدد گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری‌، توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است‌


‌ماده ۷ – [حذف ۱۳۸۴/۵/۵]


‌ماده ۸ – بهره‌برداری تأسیسات گردشگری‌ باید دارای شرایط زیر باشد:
‌الف – تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران
ب – متدین به دین اسلام و یا سایر ادیان رسمی جمهوری اسلامی ایران
ج – نداشتن محکومیت کیفری مؤثر که موجب سلب حقوق اجتماعی گردد.
‌د – داشتن کارت معاینه بهداشتی و عدم اعتیاد به مواد مخدر
ه – داشتن صلاحیت فردی به تأیید مراجع ذیربط
‌و – داشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم.

‌تبصره ۱ – [اصلاحی ۱۳۷۱/۳/۲۴]
هر گاه درخواست‌کننده پروانه بهره‌برداری شخص حقوقی باشد باید مدیران آن نیز شرایط این ماده را دارا‌ باشند و در اساسنامه آن فعالیت در زمینه خدمات گردشگری‌ پیش‌بینی شده باشد.

‌تبصره ۲ – در صورت مشاع بودن مالکیت تأسیسات گردشگری‌ مالکیت موظفند یک نفر واجد شرایط را از میان خود به عنوان نماینده رسمی‌ معرفی نمایند. پروانه بهره‌برداری فقط به نام وی صادر خواهد شد.

‌تبصره ۳ – سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ می‌تواند به واحدهای اقامتی که تجهیزات و خدماتی بیش از حد ضوابط لازم برای درجه مصوب ارائه می‌کنند طبقه‌ ممتاز اعطاء نماید.


ماده ۹-


ماده ۱۰- [اصلاحی ۱۳۷۰/۷/۱۴]

در ابتدای متن ماده (۱۰) آیین‌نامه کلمه “‌تعدیل” به کلمه “‌تبدیل” تغییر می‌یابد.


ماده ۱۱-

[حذف ۱۳۸۴/۵/۵] تبصره (۲) ماده (۱۱) حذف می‌شود.


ماده ۱۲ ـ [اصلاحی ۱۳۸۳/۷/۸]
درجه‌بندی‌، تغییر و سلب درجه و همچنین نرخ‌گذاری اتاق‌، اغذیه و سایر خدمات تأسیسات‌ گردشگری مطابق دستورالعملی خواهد بود که به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به تصویب‌ شورای‌ عالی میراث فرهنگی و گردشگری خواهد رسید.


ماده ۱۳ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید حداکثر شش ماه پس از صدور پروانه بهره‌برداری موقت نسبت به درجه‌بندی و صدور پروانه بهره‌برداری قطعی جهت تاسیسات گردشگری اقدام کند.


‌فصل پنجم – شرایط اداره‌کنندگان تأسیسات گردشگری‌


ماده ۱۴ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
مسؤولیت اداره تاسیسات گردشگری موضوع این آیین‌نامه به عهده مدیری خواهد بود که باید واجد شرایط زیر باشد:
الف‌- متدین به دین اسلام و یا سایر ادیان رسمی جمهوری اسلامی ایران برای اتباع ایرانی‌.
ب‌- دارا بودن گواهی عدم سوء پیشینه کیفری‌.
ج‌- دارا بودن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دایم برای اتباع ایرانی‌.
د- دارا بودن گواهی صلاحیتهای لازم به تایید مراجع ذی‌ربط و یا صدور اجازه اشتغال به کار از مراجع‌ مربوط‌.
هـ- دارا بودن گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر و داشتن کارت معاینه بهداشتی‌.
و- دارا بودن گواهینامه پایان تحصیلات متوسطه و یا معادل آن‌.
زـ دارا بودن گواهینامه معتبر مربوط به طی دوره آموزشی تخصصی از مراکز آموزشی داخل یا خارج ازکشور به تایید مراجع ذی‌ربط و یا داشتن سابقه تجربی در مدیریت واحدهای اقامتی و پذیرایی و اطلاعات‌ کافی در زمینه شغلی به تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌.

ح‌- مدیران واحدهای اقامتی سه ستاره‌، چهار ستاره و پنج ستاره باید به تناسب درجه واحد در حد لزوم‌ به یکی از زبانهای انگلیسی‌، فرانسه‌، آلمانی یا عربی به تشخیص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تسلط‌ داشته باشند.

تبصره‌ ۱ـ صلاحیت مذکور در بند “د” داوطلبان مدیریت تاسیسات گردشگری‌، پس از موفقیت آنها در آزمایش صلاحیت فنی و تخصصی توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از مراجع ذی‌ربط استعلام‌ خواهد شد.

تبصره‌ ۲ـ افرادی که سابقه در مدیریت تاسیسات گردشگری داشته باشند به تشخیص سازمان میراث‌ فرهنگی و گردشگری می‌توانند بدون داشتن شرط بند “و” مدیریت تاسیسات را عهده‌دار شوند.


‌ماده ۱۵- سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ برای مدیران واحدهای تأسیسات گردشگری‌ واجد شرایط این ماده کارت مدیریت صادر خواهد کرد.‌ مدت اعتبار این کارت سه سال خواهد بود و مدیران موظفند در پایان مدت نسبت به تجدید این کارت اقدام نمایند.‌

تبصره ۱ – هر شخص فقط می‌تواند مدیریت یک واحد گردشگری‌ را عهده‌دار شود.

‌تبصره ۲ – مدیران تأسیسات گردشگری‌ غیر از اشتغال در واحد مربوطه نباید شغل دیگری داشته باشند.


ماده ۱۶ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
دارندگان پروانه بهره‌برداری از تاسیسات گردشگری در صورت غیبت مدیر واحد به مدت بیش‌ از یک ماه موظفند ضمن معرفی جانشین واجد شرایط‌، قبلا موافقت کتبی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ را اخذ نمایند.
جانشین مربوط‌، در مدت تعیین شده می‌تواند اداره واحد گردشگری را عهده‌دار شود.
در صورتی که مدیر در پایان مدت موافقت شده حضور خود را در محل کار کتبا اعلام ننماید، سازمان‌ میراث فرهنگی و گردشگری می‌تواند او را از مدیریت عزل و با واحد مربوط برابر ماده (۱۸) این آیین‌نامه‌ رفتار نماید.


‌فصل ششم – نظارت بر فعالیت تأسیسات گردشگری‌


‌ماده ۱۷- [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
نظارت بر فعالیت تأسیسات گردشگری‌ موضوع این آیین‌نامه از جهت کیفیت و سطح ارائه خدمات و رعایت ضوابط درجه‌بندی و‌ نرخ‌های تعیین شده به عهده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ است در صورت مشاهده مسامحه در حسن اداره و نگهداری تأسیسات گردشگری‌ و یا‌ هر گونه نارسایی و تخلف از مفاد این آیین‌نامه به شرح زیر عمل خواهد شد:
1 – تذکر کتبی
2 – اختیار کتبی با تعیین مهلت منابع جهت رفع اشکال و نارسایی‌ها
3 – تنزیل طبقه (‌در خصوص واحدهای اقامتی)
4 – لغو موقت اجازه بهره‌برداری تا رفع اشکال و نارسایی‌ها (‌در خصوص واحدهای پذیرایی حداکثر تا یک ماه)

۵ – ارجاع موضوع به کمیسیون درجه‌بندی جهت اتخاذ تصمیم‌های زیر:
‌اول – تنزیل درجه واحد
‌دوم – تعطیل موقت واحد تا رفع نارسایی‌ها
‌سوم – لغو کارت مدیریت مدیر واحد گردشگری‌ در صورتی که فاقد شرایط و صلاحیت لازم گردد و یا ضوابط مقرر را رعایت ننماید.
‌چهارم – لغو پروانه بهره‌برداری.

‌تبصره ۱ – مواد مذکور در ردیف‌های ۱ و ۲ و ۳ و ۴ این ماده رأساً توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ اعمال خواهد شد.

تبصره‌ ۲ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
در موارد ضروری برحسب تشخیص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مراتب تخلف بدون رعایت ترتیبهای ماده (۱۷) مستقیما جهت اتخاذ تصمیم به کمیسیون درجه‌بندی ارجاع خواهد شد.

تبصره‌ ۳ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
در صورت گرانفروشی و کم‌فروشی واحدهای پذیرایی بین راهی‌، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌تواند برابر ردیف (۴) ماده (۱۷) و یا تبصره (۲) این ماده اقدام نماید.

تبصره‌ ۴ـ [الحاقی ۱۳۸۴/۵/۵]
کمیسیون درجه‌بندی می‌تواند مدیر یا بهره‌بردار متخلف لغو مجوز شده را حداکثر به مدت ۲ سال از عهده‌داری مدیریت یا بهره‌برداری تاسیسات گردشگری محروم نماید.


ماده‌ ۱۸ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
در صورت فوت‌، استعفا یا لغو کارت مدیریت واحد گردشگری‌، بهره‌بردار موظف است ظرف‌ حداکثر یک ماه نسبت به تعیین و معرفی مدیر واجد شرایط طبق ماده (۱۴) این آیین‌نامه اقدام نماید.
در صورت عدم اقدام واحد مزبور تعطیل و پروانه بهره‌برداری آن لغو خواهد شد.


‌ماده ۲۰ – چنانچه رسیدگی به خلاف واحد گردشگری‌ از حیطه اختیارات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ خارج باشد باید فوراً موضوع به مراجع‌ ذیصلاح جهت اقدام قانونی اعلام شود.


‌ماده ۲۱ – چنانچه واحد گردشگری‌ بدون داشتن مجوز و یا عذر موجه سه ماه تعطیل باشد، پروانه بهره‌برداری آن رأساً توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ لغو و برای شروع بهره‌برداری مجدد رعایت کلیه مواد این آیین‌نامه الزامی است.

‌تبصره ۱ – تشخیص موجه یا غیر موجه بودن علت “‌تعطیل” با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ است.

‌تبصره ۲ – تأسیسات گردشگری‌ که فعالیت آنها فصلی است به تشخیص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ مشمول این ماده نخواهند بود.


‌ماده ۲۲ – مدیران تأسیسات گردشگری‌ موظف به رعایت مقررات و موازین جمهوری اسلامی ایران می‌باشند.


‌ماده ۲۳ – [اصلاحی ۱۳۸۳/۷/۸]
مدیران تأسیسات گردشگری‌ موظفند فهرست نرخ اتاق، اغذیه، آشامیدنی‌ها و سایر خدمات واحد مربوطه را در فرم و اندازه‌های‌ استاندارد در محلی مناسب در معرض دید مسافران و میهمانان نصب نموده و مسئول رعایت آن نیز می‌باشند.

‌تبصره – زبان گردشگری‌ در کشور، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و عربی است و تأسیسات گردشگری‌ حسب نیاز موظفند صورتحسابها و فهرست نرخ اغذیه و‌ سایر خدمات خود را روی نمونه‌هایی که به زبان فارسی و یکی از زبانهای فوق‌الذکر تهیه شده است به مشتریان ارائه نمایند.


ماده ۲۴ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
ادارات نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلفند به تقاضای‌ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری راسا از ادامه فعالیت تاسیسات گردشگری که خلاف مقررات این‌ آیین‌نامه عمل کنند و همچنین تاسیسات غیرمجاز که به اسکان و پذیرایی میهمانان و مسافران مبادرت‌ می‌نمایند جلوگیری نموده و نتیجه را کتبا به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام نمایند.

‌تبصره ۱ – جلوگیری از ادامه فعالیت تأسیسات گردشگری‌ متخلف و غیر مجاز باید پس از تعیین مهارت مناسب به تشخیص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ و در صورت لزوم توأم با لاک و مهر یا پلمپ مام یا قسمتی از واحد صورت گیرد که حدود آن بنا به اعلام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ می‌باشد.

تبصره‌ ۲ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
در موارد سلب درجه و تعطیل دایم واحد گردشگری مراجع مذکور در ماده (۲۴) موظفند همزمان با اجرای دستور تعطیل نسبت به محو نام و سایر علایم و آثار واحد گردشگری از روی تابلوها و غیره‌ نیز اقدام نمایند.


‌ماده ۲۵- [اصلاحی ۱۳۸۳/۷/۸]
تأسیسات گردشگری‌ موظفند نیروی انسانی مورد نیاز خود را طبق دستورالعملهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‌ با رعایت اولویت از‌ فارغ‌التحصیلان و کارآموختگان مدارس و مراکز آموزش خدمات گردشگری‌ و مؤسسات مشابه داخلی یا خارجی تأمین کنند و کارکنانی را که‌ آموزش ندیده‌اند برای اخذ تعلیمات لازم به مراکز آموزش مربوطه معرفی نمایند.


‌فصل هفتم – مواد متفرقه


ماده ۲۶ـ [اصلاحی ۱۳۸۴/۵/۵]
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موظف است حداکثر ظرف ۶ ماه پس از تصویب این‌ آیین‌نامه‌، پیش‌نویس دستورالعمل نحوه تشکیل و فعالیت تشکلهای صنفی تاسیسات گردشگری را تهیه و جهت تصویب به شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری ارایه نماید.


‌ماده ۲۷- [اصلاحی ۱۳۸۳/۷/۸]
تأسیسات گردشگری‌ ارگان‌های دولتی، شهرداریها و نهادهای انقلاب اسلامی نیز مشمول مفاد این آیین‌نامه می‌باشد. بدیهی است‌ مؤسسات دولتی مشمول این آیین‌نامه ملزم به احراز آن دسته از شرایط مندرج در این آیین‌نامه که بر اساس دولتی بودن آنها موضوعیت ندارند، نمی‌باشند.


‌ماده ۲۹- [اصلاحی ۱۳۸۳/۷/۸]
این آیین‌نامه مشتمل بر ۳۰ ماده و ۳۲ تبصره به تصویب رسید و از تاریخ تصویب کلیه آیین‌نامه‌های قبلی و مقررات و ضوابطی که مغایر با آن باشد از‌ درجه اعتبار ساقط است.

‌میرحسین موسوی – نخست‌وزیر