ماده واحده – موافقتنامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در امر احداث و بهره‌برداری تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی بر روی رودخانه مرزی ارس مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده شد.
موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
راجع به همکاری در احداث و بهره‌برداری تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی رودخانه مرزی ارس
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با توجه به مناسبات حسن همجواری موجود فیمابین به پیروی از تمایل متقابل به تحکیم و توسعه بیشتر همکاری اقتصادی و فنی بر اساس اصول برابری، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و احترام کامل به حاکمیت ملی‌دو کشور و منافع متقابل بر اساس حق مساوی هر یک از طرفین نسبت به کلیه منابع آب و انرژی قسمتهای سرحدی رود ارس در مورد مسائل زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از طریق سازمانهای ذیربط ایران و شوروی و با شرایط مساوی در امر احداث و بهره‌برداری تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی رودخانه مرزی ارس، همکاری خواهند نمود.
تأسیسات آبی مذکور در مالکیت مشترک ایران و شوروی بوده و به نسبت مساوی به طرفین تعلق خواهد داشت. هیچ یک از طرفین نمی‌توانند تأسیسات مذکور را منتزع نموده و یا به نحوی از انحاء به اشخاص حقیقی یا حقوقی و یا به دولتهای دیگر واگذار نمایند.
ماده ۲ – طرفین اعتبارات لازم برای احداث تأسیسات آبی پیش‌بینی شده در ماده ۱ این موافقتنامه را با شرایط مساوی تأمین می‌نمایند، به نحوی که هر طرف ۵۰ درصد هزینه‌های احداث تأسیسات مذکور را پرداخت نماید.
ماده ۳ – طرفین به منظور احداث تأسیسات مذکور منطقه مشترک ساختمانی را تعیین نموده و نحوه عبور اتباع هر دو کشور از مرز ایران و شوروی و نحوه ورود تجهیزات و مصالح به منطقه فوق را با استفاده از تجربه همکاری در احداث تأسیسات موجود آب و برق واقع در رود ارس مورد توافق قرار خواهند داد.
ماده ۴ – سازمانهای ذیصلاح ایران و شوروی بر اساس طرح‌های فنی مربوطه، قراردادهای لازم متضمن شرایط همکاری جهت احداث تأسیسات آبی موضوع این موافقتنامه را منعقد خواهند نمود.
ماده ۵ – هر یک از طرفین به طور مستقل هزینه عملیات جاری، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری کلیه تأسیسات ماشین آلات و مخزن آب را که در خاک خود واقع شده است، انجام داده و هر گونه اقدامی که در صحت و حفظ تأسیسات آبی و طرز کار عادی آن تأسیسات خلل و نقص وارد آورد خودداری خواهند نمود.
در صورتی که نیاز فنی در مورد انجام عملیات مشترک جهت پایداری سد و تأسیسات آبی و مخزن آب و یا موارد دیگری باشد، طرفین بر اساس توافق متقابل به صورت مشترک کارهای مربوطه را انجام و هزینه‌های مربوط به آن را به صورت مساوی پرداخت خواهند نمود.
ماده ۶ – نظر به حق مساوی هر یک از طرفین برای بهره‌برداری از تمام منابع آب و انرژی قسمتهای مرزی رودخانه ارس، شرایط اداره و بهره‌برداری از تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی و نیز نحوه استفاده از منابع آب و انرژی رود ارس با در نظر گرفتن وجود تأسیسات مذکور و با استفاده از تجربه همکاری در اداره و بهره‌برداری از تأسیسات موجود آب و برق واقع در رود ارس به طور جداگانه مورد توافق و تأیید سازمانهای ذیصلاح طرفین قرار خواهد گرفت.
ماده ۷ – بر حسب اقتضای کار به اتباع هر دو کشور که در اداره و بهره‌برداری از تأسیسات آبی مورد بحث مشارکت دارند، حق ورود و اقامت در مناطق خاک کشور دیگری که تأسیسات آبی مشترک در آن واقع شده، داده می‌شود.
طرفین نحوه تحقق حق مذکور را تعیین خواهند نمود.
ماده ۸ – با توجه به وضعیت فنی خاص تأسیسات آبی قیزقلعه‌سی مراجع صالح دو کشور در مورد برقراری خط مرزی ایران و شوروی در محل مذکور، مذاکره خواهند نمود.
نتیجه مذاکرات در صورت تصویب مراجع صالحه دو کشور به صورت موافقتنامه به امضاء طرفین خواهد رسید.
ماده ۹ – طرفین می‌توانند بر اساس توافق متقابل به منظور انجام تعمیرات جاری اساسی تأسیسات و ماشین آلات تشریک مساعی نموده و بر مبنای اصل تساوی خدمات متقابلی را انجام دهند.
ماده ۱۰ – تصفیه حساب سازمانهای ایران و شوروی مربوط به احداث و اداره و بهره‌برداری تأسیسات آبی موضوع این موافقتنامه بر اساس مفاد موافقتنامه پرداخت بین ایران و شوروی به عمل خواهد آمد.
ماده ۱۱ – موافقتنامه حاضر طبق مقررات قانون دو طرف به تصویب خواهد رسید و از تاریخ آخرین اطلاعیه هر یک از طرفین به طرف دیگر مبنی بر‌این که مراحل قانونی تصویب طی گردیده، لازم‌الاجرا خواهد بود.
این موافقتنامه در یک مقدمه و یازده ماده در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۶۷ شمسی برابر با ۶ دسامبر ۱۹۸۸ میلادی در شهر مسکو در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی و روسی که هر دو متن متساویاً معتبر می‌باشد، امضا گردید.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران – از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و به انضمام متن موافقتنامه که شامل بر یک مقدمه و یازده ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هفتم خردادماه یک‌هزار و سیصد و شصت و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۸.۳.۱۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی