ماده واحده – موافقتنامه همکاری بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد
جماهیر شوروی سوسیالیستی در امر احداث و بهره‌برداری تأسیسات آبی خداآفرین و
قیزقلعه‌سی بر روی رودخانه مرزی ارس مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده به شرح پیوست
تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده شد.
موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
راجع به همکاری در احداث و بهره‌برداری تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی رودخانه مرزی ارس
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با توجه به
مناسبات حسن همجواری موجود فیمابین به پیروی از تمایل‌متقابل به تحکیم و توسعه
بیشتر همکاری اقتصادی و فنی بر اساس اصول برابری، عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر
و احترام کامل به حاکمیت ملی‌دو کشور و منافع متقابل بر اساس حق مساوی هر یک از
طرفین نسبت به کلیه منابع آب و انرژی قسمتهای سرحدی رود ارس در مورد مسائل زیر
توافق‌نمودند:
ماده 1 – دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از طریق
سازمانهای ذیربط ایران و شوروی و با شرایط مساوی در‌امر احداث و بهره‌برداری
تأسیسات آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی رودخانه مرزی ارس، همکاری خواهند نمود.
تأسیسات آبی مذکور در مالکیت مشترک ایران و شوروی بوده و به نسبت مساوی به طرفین
تعلق خواهد داشت. هیچ یک از طرفین نمی‌توانند‌تأسیسات مذکور را منتزع نموده و یا
به نحوی از انحاء به اشخاص حقیقی یا حقوقی و یا به دولتهای دیگر واگذار نمایند.
ماده 2 – طرفین اعتبارات لازم برای احداث تأسیسات آبی پیش‌بینی شده در ماده1 این
موافقتنامه را با شرایط مساوی تأمین می‌نمایند، به نحوی که هر‌طرف 50 درصد
هزینه‌های احداث تأسیسات مذکور را پرداخت نماید.
ماده 3 – طرفین به منظور احداث تأسیسات مذکور منطقه مشترک ساختمانی را تعیین
نموده و نحوه عبور اتباع هر دو کشور از مرز ایران و شوروی و‌نحوه ورود تجهیزات و
مصالح به منطقه فوق را با استفاده از تجربه همکاری در احداث تأسیسات موجود آب و
برق واقع در رود ارس مورد توافق قرار‌خواهند داد.
ماده 4 – سازمانهای ذیصلاح ایران و شوروی بر اساس طرح‌های فنی مربوطه، قراردادهای
لازم متضمن شرایط همکاری جهت احداث تأسیسات آبی‌موضوع این موافقتنامه را منعقد
خواهند نمود.
ماده 5 – هر یک از طرفین به طور مستقل هزینه عملیات جاری، بهره‌برداری، تعمیر و
نگهداری کلیه تأسیسات ماشین آلات و مخزن آب را که در خاک‌خود واقع شده است، انجام
داده و هر گونه اقدامی که در صحت و حفظ تأسیسات آبی و طرز کار عادی آن تأسیسات خلل
و نقص وارد آورد خودداری‌خواهند نمود.
در صورتی که نیاز فنی در مورد انجام عملیات مشترک جهت پایداری سد و تأسیسات آبی و
مخزن آب و یا موارد دیگری باشد، طرفین بر اساس توافق‌متقابل به صورت مشترک کارهای
مربوطه را انجام و هزینه‌های مربوط به آنرا به صورت مساوی پرداخت خواهند نمود.
ماده 6 – نظر به حق مساوی هر یک از طرفین برای بهره‌برداری از تمام منابع آب و
انرژی قسمتهای مرزی رودخانه ارس، شرایط اداره و بهره‌برداری از‌تأسیسات آبی
خداآفرین و قیزقلعه‌سی و نیز نحوه استفاده از منابع آب و انرژی رود ارس با در نظر
گرفتن وجود تأسیسات مذکور و با استفاده از تجربه‌همکاری در اداره و بهره‌برداری از
تأسیسات موجود آب و برق واقع در رود ارس به طور جداگانه مورد توافق و تأیید
سازمانهای ذیصلاح طرفین قرار‌خواهد گرفت.
ماده 7 – بر حسب اقتضای کار به اتباع هر دو کشور که در اداره و بهره‌برداری از
تأسیسات آبی مورد بحث مشارکت دارند، حق ورود و اقامت در مناطق‌خاک کشور دیگری که
تأسیسات آبی مشترک در آن واقع شده، داده می‌شود.
طرفین نحوه تحقق حق مذکور را تعیین خواهند نمود.
ماده 8 – با توجه به وضعیت فنی خاص تأسیسات آبی قیزقلعه‌سی مراجع صالح دو کشور در
مورد برقراری خط مرزی ایران و شوروی در محل مذکور،مذاکره خواهند نمود.
نتیجه مذاکرات در صورت تصویب مراجع صالحه دو کشور به صورت موافقتنامه به امضاء
طرفین خواهد رسید.
ماده 9 – طرفین می‌توانند بر اساس توافق متقابل به منظور انجام تعمیرات جاری
اساسی تأسیسات و ماشین آلات تشریک مساعی نموده و بر مبنای‌اصل تساوی خدمات متقابلی
را انجام دهند.
ماده 10 – تصفیه حساب سازمانهای ایران و شوروی مربوط به احداث و اداره و
بهره‌برداری تأسیسات آبی موضوع این موافقتنامه بر اساس مفاد‌موافقتنامه پرداخت بین
ایران و شوروی به عمل خواهد آمد.
ماده 11 – موافقتنامه حاضر طبق مقررات قانون دو طرف به تصویب خواهد رسید و از
تاریخ آخرین اطلاعیه هر یک از طرفین به طرف دیگر مبنی بر‌این که مراحل قانونی
تصویب طی گردیده، لازم‌الاجرا خواهد بود.
این موافقتنامه در یک مقدمه و یازده ماده در تاریخ 15 آذر 1367 شمسی برابر با 6
دسامبر 1988 میلادی در شهر مسکو در دو نسخه اصلی به زبانهای‌فارسی و روسی که هر دو
متن متساویاً معتبر می‌باشد، امضا گردید.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و به انضمام متن موافقتنامه که شامل بر یک مقدمه و
یازده ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هفتم خرداد ماه یک‌هزار و سیصد و شصت و
هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1368.3.11 به تأیید شورای نگهبان رسیده
است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی