[ماده ۱۰۸ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵/۳/۱ و اصلاحات بعدی آن، مصوب ۱۳۹۶/۴/۲۰
قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون تشکیلات شوراهای اسلامی مصوب ۱۳۶۱/۹/۱ و قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی مصوب ۱۳۶۵/۴/۲۹ و اصلاحات آن، مصوب ۱۳۶۹ و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها به استثناء موارد زیر نسخ می‌گردند:
۱ـ مواد (۱۱)، (۱۴)، (۱۷)، (۱۸) و (۲۰) مصوب ۱۳۶۱/۹/۱
۲ ـ مواد (۴۱)، (۴۵)، (۵۵)، (۷۳) و (۷۴) مصوب ۱۳۶۵/۴/۲۹]
بخش اول – اصلاح موادی از قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری مصوب ۱۳۶۱/۹/۱
ماده ۱ – بند ۳ و ۱۳ ماده ۱۹ به شرح ذیل اصلاح و بند ۱۸ آن حذف می‌گردد:
3 – نظارت دقیق بر اداره امور حوزه انتخابیه و حسن اجرای تصمیمات شورا و طرح‌های مصوب.
13 – هر شورا می‌تواند با رعایت مصالح مصوبات خود را از موضوعات مهمه و آنچه که جنبه عمومی دارد به وسائل ممکنه به اطلاع اهالی برساند.
ماده ۲ – تبصره ذیل به ماده ۳۱ اضافه می‌گردد:
تبصره – شهرهایی که کمتر از هفت محله دارند، شورای اسلامی محله در آنجا تشکیل نخواهد شد.
ماده ۳ – تبصره ۱ ماده ۳۲ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره ۱ – تعداد اعضای شورای اسلامی منطقه هفت نفر خواهد بود.
ماده ۴ – بند ۱ ماده ۳۵ به شرح ذیل اصلاح و دو بند به عنوان بندهای ۷ و ۸ به آن اضافه می‌گردد:
1 – مادامی که درآمدهای پیش‌بینی شده کافی نباشد شورای شهر می‌تواند با تصویب وزارت کشور و تنفیذ ولی امر عوارضی متناسب با امکانات اقتصادی محل و خدمات ارائه شده تعیین نماید.
7 – انتخاب شهردار برای مدت چهار سال و معرفی به وزیر کشور جهت صدور حکم.
تبصره ۱ – انتخاب مجدد شهردار به صورت متوالی تنها برای یک دوره در آن شهر بلامانع خواهد بود.
تبصره ۲ – عزل شهردار مطابق مفاد ماده ۵۳ قانون شهرداری توسط شورای شهر انجام
خواهد گرفت و در فاصله بین عزل شهردار تا انتخاب شهردار جدید، معاون شهردار
عهده‌دار امور شهرداری خواهد بود.
8 – نصب و عزل شهردار تهران و مراکز استانها به پیشنهاد شورای شهر و حکم وزیر کشور
خواهد بود.
ماده ۵ – تبصره ماده ۳۶ حذف می‌گردد.
ماده ۶ – تبصره ماده ۳۷ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره – در صورتی که شهرستان کمتر از چهار بخش داشته باشد، بقیه اعضاء تا پنج نفر
از بین شورای شهر، مرکز شهرستان یا بخشها به تناسب‌جمعیت به وسیله نمایندگان
منتخب شورای شهر، مرکز شهرستان و بخشها برای شورای شهرستان تعیین می‌شود.
ماده ۷ – بند ۴ ماده (۴۰) به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
4 – شورای استان در اجرای بودجه استان حق نظارت دارد.
بخش دوم – اصلاح موادی از قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و انتخابات شوراهای مزبور مصوب ۱۳۶۵/۴/۲۹
الف – اصلاحات فصل اول
ماده ۸ – ماده ۵ به شرح ذیل اصلاح و تبصره‌های ۱ و ۲ آن عیناً ابقاء گردید:
ماده ۵ – در هر یک از شوراهای اسلامی که انتخابات آنها به روش مستقیم برگزار می‌شود تعداد پنج نفر به ترتیب آراء به عنوان اعضاء علی‌البدل انتخاب می‌گردند.
ماده ۹ – تبصره‌های ذیل به عنوان تبصره‌های ۳ و ۴ به ماده ۵ اضافه می‌گردد:
تبصره ۳ – در شوراهای متشکله به روش غیر مستقیم به جای آن عده از اعضاء شورا که به عللی از عضویت شورا خارج می‌شوند، کسری اعضاء از شورای مادون مربوط تأمین می‌شود.
تبصره ۴ – در صورتی که عضو معرفی شده از شورای مادون به عضویت شورای مافوق انتخاب نشود از عضویت شورای مادون خارج نمی‌شود.
ماده ۱۰ – تبصره ۴ ماده ۲۱ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره ۴ – در صورتی که طبق مقررات قانونی هر یک از شوراها منحل شود وزارت کشور باید ظرف مدت ۳ ماه انتخابات را تجدید نماید و تا انتخابات بعدی وزارت کشور قائم مقام شورا خواهد بود.
ماده ۱۱ – بند الف ماده ۲۴ به شرح ذیل اصلاح و یک بند به عنوان بند ط به ماده فوق اضافه می‌گردد:
الف – حداقل سن ۲۵ سال تمام.
ط – دارا بودن سواد خواندن و نوشتن.
ماده ۱۲ – ماده ۲۵ و تبصره آن به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۲۵ – تعداد اعضاء شوراهای اسلامی روستاها پنج نفر می‌باشد.
تبصره – پس از شمارش آراء اگر به علت تساوی آراء دو یا چند نفر از منتخبین، تعیین اعضای شورا ممکن نباشد اولویت با فرد یا افرادی است که دارای‌مدرک تحصیلی بالاتر بوده و در صورت یکسان بودن مدرک تحصیلی با قید قرعه انتخاب می‌گردند.
ب – اصلاحات فصل دوم
ماده ۱۳ – ماده ۹ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۹ – در مجتمع‌های مسکونی واقع در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها و
روستاها که با حداقل ۵۰۰ قطعه زمین برای احداث واحدهای‌مسکونی به صورت مستقل یا
آپارتمان، قابل تملک اشخاص، به اضافه ساختمانها و تأسیسات مورد نیاز عمومی و
اجتماعی سکنه جهت شاغلین‌بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی یک منطقه یا استفاده مردم
بودجه آمده و یا دارای جمعیتی بیش از ده هزار نفر بوده و عرفاً یا قانوناً شهرک
نیز‌خوانده می‌شود شورایی بنام شورای اسلامی شهرک تشکیل می‌گردد.
تبصره ۱ – اعضای شورای اسلامی شهرک از طریق اهالی به طور مستقیم انتخاب می‌گردند
تعداد اعضاء پنج نفر خواهند بود.
تبصره ۲ – مقررات قانون تملک آپارتمانها در خصوص نحوه اداره و وصول هزینه‌های
مشترک مربوط به حفظ و نگاهداری اعیانات و تأسیسات‌اختصاصی و اشتراک در مورد شهرک رعایت می‌گردد.
وظایف و اختیارات شورای شهرک
شورای شهرک علاوه بر وظایف مندرج در ماده ۱۹ قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری،
دارای وظایف زیر خواهد بود:
1 – مراقبت در اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب برای تأمین بهداشت محیط.
2 – تشویق و ترغیب مردم جهت انجام امور خیریه و ایجاد اماکن و مؤسسات عام‌المنفعه.
3 – برنامه‌ریزی و ایجاد هماهنگی در جهت تشکیل تعاونیها و نظارت بر آنها در حوزه فعالیت خود.
4 – تأسیس کتابخانه و قرائت‌خانه‌های عمومی از طریق جلب همکاری اهالی و سازمانهای ذیربط.
5 – نظارت و پیگیری در جهت پروژه‌های اختصاص یافته عمرانی.
6 – تصویب و تعیین نرخ کرایه وسایل نقلیه در شهرک.
ج – اصلاحات فصل چهارم
ماده ۱۴ – ماده ۱۴ به شرح ذیل اصلاح و دو تبصره به آن اضافه می‌گردد:
ماده ۱۴ – پس از صدور دستور شروع انتخابات از طرف وزارت کشور، در مرکز هر شهرستان
و بخش هیأت اجرایی شهرستان و بخش به ریاست‌فرماندار ، بخشدار و به عضویت بالاترین
مرجع قضایی محل، رئیس ثبت احوال، رئیس اداره آموزش و پرورش و نماینده جهاد سازندگی
و شش نفر از‌معتمدین محل تشکیل می‌گردد.
تبصره ۱ – در محلهایی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه و مسائل سیاسی، امنیتی
امکان انجام انتخابات میسر نباشد با پیشنهاد وزارت کشور و‌تصویب هیأت مرکزی نظارت
انتخابات متوقف می‌گردد.
تبصره ۲ – در بخشها در صورت عدم وجود ادارات آموزش و پرورش و ثبت احوال و
دادگستری، نمایندگان ادارات مذکور جانشین آنان خواهند بود.
ماده ۱۵ – ماده ۱۶ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۱۶ – معتمدین منتخب موضوع ماده ۱۵ به دعوت فرماندار یا بخشدار ظرف دو روز پس
از انتخاب تشکیل جلسه داده، پس از حضور دو سوم‌مدعوین از بین خود شش نفر را به
عنوان معتمدین اصلی و شش نفر را به عنوان معتمدین علی‌البدل هیأت اجرایی با رأی
مخفی و اکثریت نسبی آراء‌انتخاب می‌نمایند.
ماده ۱۶ – ماده ۱۷ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۱۷ – فرماندار یا بخشدار مکلف است شش نفر معتمد اصلی را برای شرکت در جلسات
هیأت اجرایی انتخابات دعوت نماید.
ماده ۱۷ – ماده ۱۸ به شرح زیر اصلاح و ۳ تبصره آن عیناً ابقاء گردید:
ماده ۱۸ – جلسات هیأت اجرایی با حضور دو سوم اعضاء رسمیت یافته و در صورت استعفاء
یا غیبت غیر موجه هر یک از معتمدین هیأت اجرایی در‌سه جلسه که به منزله استعفاء
تلقی می‌گردد، فرماندار یا بخشدار از اعضای علی‌البدل به ترتیب آراء به جای آنان
دعوت خواهد نمود.
ماده ۱۸ – ماده ۲۰ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۲۰ – اعضاء اداری هیأت اجرایی تا زمانی که از سمت اداری خود مستعفی یا
برکنار نشده‌اند، شخصاً مکلف به شرکت در جلسات هیأت اجرایی‌می‌باشند و غیبت غیر
موجه آنان در جلسات هیأت اجرایی تمرد از وظایف قانونی محسوب می‌گردد و فرماندار یا
بخشدار موظف است بلافاصله پس‌از غیبت اعضای اداری هیأت اجرایی مراتب را با ذکر علت
غیبت به مقام مافوق وی اعلام دارد.
ماده ۱۹ – ماده ۲۲ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۲۲ – هیأت اجرایی مرکز شهرستان موظف است انتخابات شوراهای اسلامی محلات و
شهرهای واقع در محدوده شهرستان و بخش را به انجام‌برساند.
ماده ۲۰ – ماده ۲۳ به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
ماده ۲۳ – هیأت اجرایی بخش موظف است انتخابات شوراهای اسلامی روستاها را به انجام رساند.
د – اصلاحات فصل پنجم
ماده ۲۱ – تبصره ۱ و ۳ ماده ۲۹ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره ۱ – مهلت مراجعه داوطلبان به فرمانداری یا بخشداری جهت اعلام داوطلبی ده
روز از تاریخ مقرر در آگهی ثبت نام می‌باشد.
تبصره ۳ – هیأت اجرایی بخش در هر بخش موظف است پس از انتشار آگهی مزبور برای یک
یا چند روستا هیأتی مرکب از سه نفر جهت ثبت نام از‌داوطلبان روستاها تعیین و اعزام
نماید تا ظرف مدت ده روز از داوطلبان ثبت نام نماید.
ماده ۲۲ – ماده ۳۰ به شرح ذیل اصلاح و تبصره آن عیناً ابقاء گردید:
ماده ۳۰ – در مورد بررسی سوابق داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی روستاها هیأت
اجرایی بخش، اطلاعات لازم را از اداره اطلاعات و منابع‌محلی کسب می‌نمایند. اداره
اطلاعات موظف است ظرف مدت ده روز نظر خود را در مورد سوابق داوطلبان به هیأت
اجرایی بخش کتباً اعلام نماید.
ماده ۲۳ – ماده ۳۱ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۳۱ – بررسی صلاحیت داوطلبان شهری در رابطه به صلاحیت‌های مذکور در این قانون
در هیأت اجرایی شهرستان و پس از استعلام سوابق آنان از اداره ثبت احوال شهرستان،
وزارت اطلاعات، وزارت دادگستری، اداره تشخیص هویت و پلیس بین‌الملل انجام خواهد شد.
ماده ۲۴ – ماده ۳۲ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۳۲ – مراجع مذکور در ماده ۳۱ موظفند ظرف مدت ۱۵ روز از تاریخ دریافت اسامی و
مشخصات داوطلبان، نتیجه بررسی سوابق آنان را کتباً اعلام‌نمایند.
ماده ۲۵ – ماده ۳۳ به شرح ذیل اصلاح و تبصره آن حذف می‌گردد:
ماده ۳۳ – هیأت اجرایی شهرستان پس از دریافت نتیجه رسیدگی به سوابق داوطلبان موظف
است ظرف مدت پنج روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی‌نموده و نتیجه را اعلام نماید.
ه – اصلاحات فصل ششم
ماده ۲۶ – تبصره ماده ۳۶ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره – هیأتهای اجرایی بخش پس از دریافت شکایات موظفند شکایات واصله را ظرف پنج
روز بررسی نموده و فوراً نظریه خود را جهت اخذ‌تصمیم در جلسه مشترک به هیأت اجرایی
شهرستان تسلیم نمایند.
ماده ۲۷ – ماده ۳۸ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۳۸ – در صورتی که رأی هیأت نظارت دائر بر بطلان انتخابات باشد پس از تأیید
هیأت مرکزی نظارت در اولین فرصت تجدید انتخابات خواهد شد.
ماده ۲۸ – ماده ۴۰ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۴۰ – هیچ یک از اعضای هیأتهای اجرایی و نظارت و اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی
نباید با کاندیداها خویشاوندی نسبی (پدر – مادر – فرزند- برادر – خواهر) و یا
سببی درجه یک داشته باشند به استثناء روستاها که وجود ارتباط خویشاوندی سببی درجه
یک بلامانع خواهد بود.
ماده ۲۹ – تبصره ذیل به ماده ۴۲ اضافه می‌گردد:
تبصره – گزارش واصله از بازرسین موضوع این ماده در هیأتهای ماده ۳۶ بررسی و اتخاذ تصمیم خواهد شد.
و – اصلاحات فصل هفتم
ماده ۳۰ – تبصره ۱ ماده ۴۵ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
تبصره ۱ – اعضاء اداری هیأتهای اجرایی در صورت تخلف از وظایف مندرج در این قانون
برابر ماده ۷۵ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی توسط محاکم قضایی مجازات خواهند
شد، و در مورد بقیه اعضاء محرومیت در دو نوبت انتخابات از عضویت هیأتهای اجرایی و
نظارت و شعب‌اخذ رأی می‌باشد.
ز – اصلاحات فصل هشتم
ماده ۳۱ – ماده ۵۶ به شرح ذیل اصلاح و تبصره آن عیناً ابقاء گردید:
ماده ۵۶ – در انتخابات شورای اسلامی محله هفت نفر به عنوان اعضاء اصلی و پنج نفر
به عنوان اعضاء علی‌البدل با رأی مستقیم مردم طبق مقررات‌این قانون انتخاب خواهند شد.
ماده ۳۲ – ماده ۵۹ به شرح ذیل اصلاح می‌گردد:
ماده ۵۹ – پس از حضور حداقل دو سوم دعوت‌شدگان موضوع ماده فوق رسمیت جلسه به
وسیله فرماندار یا نماینده وی اعلام سپس حاضرین در جلسه از بین خود با رأی منفی و
اکثریت نسبی هفت نفر را به عنوان اعضای شورای اسلامی منطقه انتخاب و مراتب را در
صورتجلسه‌ای که به امضاء حاضرین و اعضای هیأت نظارت رسیده باشد، منعکس می‌نماید.
قانون فوق مشتمل بر سی و دو ماده در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ پنجم آذرماه یک هزار و سیصد و شصت و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۹.۹.۱۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی