1370.03.12 – .5741ت116ه – 1370.04.05 – 410
&بهداشت و درمان – نظام پزشکی – وظیفه عمومی
&وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1370.3.12 بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های دفاع و
پشتیبانی نیروهای مسلح و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به‌استناد ماده (8) قانون
نحوه تشکیل پیام‌آوران بهداشت مصوب 1369.10.2 کمیسیون بهداری و بهزیستی مجلس شورای
اسلامی آیین‌نامه اجرایی قانون مزبور‌را به شرح زیر تصویب نمود:
[z]"آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه تشکیل پیام‌آوران بهداشت"
ماده 1 – قانون نحوه تشکیل پیام‌آوران بهداشت مصوبه 1369.10.2 کمیسیون بهداری و
بهزیستی مجلس شورای اسلامی در این آیین‌نامه به اختصار "قانون"نامیده می‌شود.
ماده 2 – مشمولان خدمت وظیفه عمومی که در یکی از رشته‌های زیر در داخل یا خارج از
کشور فارغ‌التحصیل شده باشد یا در آینده فارغ‌التحصیل شوند مشمول‌قانون و این
آیین‌نامه خواهند بود:
1 – پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، علوم آزمایشگاهی و تخصصهای وابسته.
2 – بهداشت عمومی، اپیدمیولوژی، آموزش بهداشت، مدیریت بهداشتی – درمانی، بهداشت
صنعتی و حرفه‌ای، تغذیه و صنایع غذایی، بهسازی محیط،بهداشت محیط، آمار بهداشتی و
حیاتی و ضبط آمار و مدارک پزشکی، علوم آزمایشگاهی، قارچ‌شناسی، انگل‌شناسی،
حشره‌شناسی پزشکی و ناقلین،میکروبیولوژی، خون‌شناسی و انتقال خون، مددکاری
اجتماعی، پرستاری، پرستاری دندانپزشکی، هوشبری، اطاق عمل، فیزیوتراپی، شنوایی
سنجی، بینایی‌سنجی، روانشناسی بالینی، گفتار درمانی، کاردرمانی، رادیوتراپی،
رادیولوژی، تکنولوژی رادیولوژی، تکنسین داروسازی، مدیریت بیمارستانی، ژنتیک،
تجهیزات‌پزشکی، اعضای مصنوعی (اعم از دکتری، کارشناسی ارشد، کارشناسی و کاردانی)
تبصره 1 – سایر رده‌های پزشکی و پیراپزشکی که در آینده برقرار می‌شود و نیز افراد
ذکور ایرانی که در یکی از رشته‌های مذکور در این ماده تحت عناوین مختلف‌در سطوح
معادل فوق دیپلم یا بالاتر در خارج از کشور فارغ‌التحصیل شده یا می‌شوند مشمول
قانون و این آیین‌نامه خواهند بود.
تبصره 2 – مؤسسات تربیت‌کننده نیروهای مشمول قانون و این آیین‌نامه موظفند در
پایان هر دوره تحصیلی صورت اسامی فارغ‌التحصیلان دانشکده‌ها و‌دانشگاه‌های تابعه
خود را به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اعلام نمایند تا جهت سهمیه‌بندی به
ستاد فرماندهی کل قوا منعکس گردد.
تبصره 3 – مشمولانی که در رشته‌های مربوط به گروه پزشکی مذکور در این ماده
فارغ‌التحصیل شده و پایان‌نامه تحصیلی خود را نگذرانده‌اند نیز مشمول
این‌آیین‌نامه خواهند بود.
ماده 3 – کمیسیون موضوع تبصره (1) ماده (2) قانون در محل ستاد فرماندهی کل قوا
تشکیل می‌گردد. کمیسیون مزبور طرح سهمیه‌بندی مشمولان قانون را در‌هر دوره حداکثر
تا دو هفته پس از شروع آموزش نظامی، به تصویب ریاست ستاد فرماندهی کل قوا رسانده و
جهت اجرا به مراکز آموزش و سایر مبادی ذیربط‌ابلاغ می‌نماید.
ماده 4 – نحوه انتخاب افراد برای خدمت در نیروهای مسلح برابر قوانین و روشهای
جاری نیروهای مسلح خواهد بود.
ماده 5 – نحوه آموزش، محل و جایگاه آموزش نظامی مشمولان قانون را ستاد فرماندهی
کل قوا بر اساس اعلام آمادگی مراکز آموزش نیروهای مسلح تعیین‌می‌نماید و مشخصات
افرادی که می‌باید به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی واگذار گردند، برابر فرمی
که وزارت مذکور مشخص خواهد کرد در شروع‌آموزش نظامی آنان از طریق وزارت دفاع و
پشتیبانی نیروهای مسلح به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام می‌گردد.
ماده 6 – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محل خدمت پیمان‌آوران بهداشت را بر
اساس نیاز و میزان محرومیت مناطق مختلف کشور (به جز نقاط‌مستثنی شده در قانون) بر
اساس ماده (7) این آیین‌نامه و با رعایت مفاد مواد (3) و (4) قانون تعیین خواهد
کرد.
تبصره 1 – ملاک نیاز واحدهای بهداشتی درمانی به هر یک از رشته‌های مندرج در ماده
(2) این آیین‌نامه وجود فعالیت مربوط در سطوح تحصیلی مشمول، یا‌وجود پست همطراز در
واحد مذکور می‌باشد.
تبصره 2 – میزان محرومیت با نسبت زیر محاسبه می‌گردد.
(شاغلین هر رشته) بخش بر (پستهای سازمانی پیش‌بینی شده) در 100 برابر است میزان
محرومیت
هر یک از واحدهای بهداشتی درمانی شهرستانها یا استانها که نسبت کمتری را داشته
باشند محرومتر تلقی خواهند شد و اگر میزان محرومیت بین دو منطقه‌جغرافیای مساوی
باشد، تعیین الویت بین آن دو نقطه، به قید قرعه خواهد بود.
تبصره 3 – فهرست مناطق نیازمند و محروم در هر دوره توسط وزارت بهداشت، درمان و
آموزش پزشکی تعیین و اعلام خواهد شد. در هر حال اولویت این‌مناطق به ترتیب یا
روستا، مرکز دهستان، مرکز بخش، نقاط شهری غیر از مرکز شهرستان، مرکز شهرستان و
مرکز استان خواهد بود.
ماده 7 – تعیین محل خدمت مشمولان سهمیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به روش
زیر خواهد بود.
1 – داوطلب بودن مشمول برای خدمت در یک از واحدهای اعلام شده.
2 – بومی بودن مشمول که به ترتیب بومیان روستا، دهستان، بخش و شهرستان محل استقرار
واحد انتخاب شده اولویت خواهند داشت.
3 – برای تعیین محل خدمت افراد در مواردی که بومی یا داوطلب، از نیاز تعیین شده یک
یا چند واحد بیشتر یا کمتر باشد برابر قوانین و روشهای جاری در‌وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی عمل خواهد شد.
تبصره – سکونت مشمول و در صورت مجرد بودن، سکونت پدر و مادر وی در شهرستان محل
استقرار واحد مورد درخواست داوطلب، ملاک بومی بودن‌داوطلب می‌باشد که با گواهی
مرکز بهداشت شهرستان و استان مربوط احراز می‌گردد.
ماده 8 – پیام‌آوران بهداشت با همکاری مراکز آموزشی در هفته آخر آموزش نظامی خود
برابر برنامه‌هایی که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی اعلام‌خواهد کرد، با
نظام بهداشتی درمانی کشور آشنا خواهند شد.
ماده 9 – مشمولان وظیفه سهمیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پس از طی دوره
آموزش نظامی و موفقیت در دوره، بر اساس قانون نظام وظیفه به‌کسب درجه نایل
می‌گردند.
تبصره – مشمولان یکه صلاحیت علمی و اخلاقی آنان از سوی گزینش دستگاه مربوط تأیید
نگردد یا اینکه در طول دوران خدمت صلاحیت ادامه کار را به‌تشخیص گزینش دستگاه
مربوط از دست بدهند با ذکر دلیل برای انجام بقیه خدمت دوره ضرورت به یگان اعزام
کننده معرفی خواهند شد.
ماده 10 – مشمولان وظیفه در مدت خدمت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به
صورت مأمور از نیروهای مسلح و با حفظ وضعیت نظامی، انجام‌وظیفه خواهند نمود.
ماده 11 – در مدت خدمت در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حقوق و مزایای
مشمولان معادل درجه استحقاقی و هزینه خوراک، پوشاک و مسکن‌طبق ضوابط مورد عمل
نیروهای مسلح خواهد بود و از محل اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
پرداخت خواهد شد.
تبصره 1 – چنانچه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خدمات اضافی مشمولان را به
صورت برقرار کشیک، انکالی و نظایر آن ضروری بداند‌حق‌الزحمه‌ها و فوق‌العاده‌های
مربوط بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌های قانون نحوه اداره واحدهای بهداشتی درمانی و
آموزشی وزارت بهداری و بهزیستی‌مصوب 1358.10.12 شورای انقلاب جمهوری اسلامی یا
سایر ضوابط و مقررات مورد عمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، قابل پرداخت
خواهد‌بود.
تبصره 2 – مبنای محاسبه فوق‌العاده‌های موضوع تبصره (1)، پایه حقوق و مزایای
کارکنان همطراز دربه و استخدام رسمی می‌باشد.
تبصره 3 – کسور قانونی مقرر در قوانین نیروهای مسلح از حقوق مشمولان موضوع این
آیین‌نامه کسر و به همراه سهم دولت که از محل بودجه دستگاه مربوط‌تأمین می‌گردد در
پایان هر ماه به حسابهای مربوط در صندوق‌های بازنشستگی و بیمه نیروهای مسلح واریز
می‌گردد.
ماده 12 – در مورد تخلفات و جرائم ارتکابی مشمولان به شرح زیر رفتار خواهد شد:
1 – در مورد تخلفات خدمت بهداشتی درمانی بر طبق ضوابط و مقررات وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی رسیدگی و رفتار خواهد شد.
2 – در مورد تقصیرات انضباطی، سازمان‌های منطقه‌ای یا شبکه‌های بهداشت و درمان
مربوط نوع تقصیر و نتیجه بررسی را به نزدیکتری حوزه فرماندهی اعلام‌خواهند کرد تا
فرماندهی بایگان مأمورکننده برابر مقررات نسبت به تنبیه خاطی اقدام نموده و نتیجه
را به واحد مربوط اعلام نماید.
3 – در صورتی که عمل ارتکابی جنبه جزائی داشته باشد، مراتب به نزدیکترین پادگان
اعلام خواهد شد تا برابر مقررات نیروهای مسلح اقدام شود.
ماده 13 – در پایان دوره خدمت ضرورت کارت پایان خدمت مشمولان توسط مراکز آموزشی
صادر می‌گردد و وزارت بهداشت و درمان موظف است در پایان‌خدمت دوره ضرورت، مشمولان
قانون را جهت دریافت کارت پایان خدمت به مراکز یادشده معرفی نماید تا برابر مقررات
نیروهای مسلح به مشمولان مذکور‌تحویل شود.
ماده 14 – وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجاز است به منظور انجام کلیه امور
مندرج در این آیین‌نامه، بر حسب ضرورت و با رعایت مقررات‌مربوط، واحد مستقلی با
شعب استانی یا منطقه‌ای و شهرستانی لازم، دائر نماید.
ماده 15 – بنا به ضرورت و با فرمان مقام معظم فرماندهی کل قوا، مأموریت کلیه
مشمولان قانون و این آیین‌نامه لغو می‌گردد و از خدمت در وزارت بهداشت،درمان و
آموزش پزشکی منفک و به منظور ادامه خدمت به یگان مأمورکننده فراخوانده می‌شوند.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
