1371.01.09 – .64748ت21ه – 1371.02.02 – 14
&بودجه
&سازمان برنامه و بودجه
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1371.1.9 بنا به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه،
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت تعاون و به استناد بند(الف) تبصره (3)
قانون بودجه سال 1371 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی تبصره مزبور را به شرح زیر تصویب
نمودند:
[z]"آیین‌نامه اجرایی تبصره 3 قانون بودجه سال 1371 کل کشور"*
*>>پاورقی: به موجب نامه شماره 3896 مورخ 71.2.21 دبیر هیأت دولت عبارت (از
منابع مندرج در این جدول مبلغ سی میلیارد ریال به منظور اشتغال‌مهاجرین جنگ تحمیلی
در استانهای جنگزده با هماهنگی ستاد مرکزی بازسازی و سازمان برنامه و بودجه اختصاص
می‌یابد) در زیر جدول این آیین‌نامه اضافه‌شده است. همچنین در سطر چهارم تبصره 3
ماده 2 عبارت "کمیسیون ویژه امور مناطق" تحریر شده است.<<
فصل او – کلیات مشترک
ماده 1 – تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1371 کل کشور از طریق
بانکهای ملی ایران، صادرات ایران و کشاورزی که از این پس به‌اختصار بانکهای عامل
نامیده می‌شوند، بر اساس مقررات این آیین‌نامه تأمین و پرداخت خواهد شد.
ماده 2 – تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرح‌های تهیه شده در زمینه‌های کشاورزی
(تولید، پوشش آنها، آب و خاک، صنایع روستایی، خدمات فنی و روستایی،بازسازی و
نوسازی اماکن دامی و سنتی و منابع طبیعی)، صنعتی اعم از تولیدی، صنایع تبدیلی،
مصالح ساختمانی، صنایع مورد نیاز کشاورزی، صنایع دستی،معدن، انبارسازی، سردخانه،
تحقیقاتی، علمی،آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، هنری، ورزشی، ساحتی، احداث یا خرید
مدارس غیر انتفاعی، ایجاد‌آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد و مشمولان بیمه بیکاری
و زلزله‌زدگان و خود اشتغالی و عمرانی را که دارای توجیهات کامل فنی، مالی و
اقتصادی بوده و فقط‌از نظر وثیقه و سهم سرمایه‌گذاری مجری طرح با مقررات بانکها
وفق نمی‌دهند، با رعایت اولویت مناطق محروم کشور و قانون برنامه اول توسعه
اقتصادی، اجتماعی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بر اساس مقررات این آیین‌نامه حسب
مورد و به شرح مذکور در فصول این آیین‌نامه توسط بانکهای عامل پرداخت‌خواهد شد.
تبصره 1 – شصت درصد (60%) اعتبار تبصره (3) قانون بودجه سال 1371 طبق جدول موضوع
ماده (4) به بخش تعاونی اختصاص می‌یابد.
تبصره 2 – چهل درصد (40%) مبلغ اعتبار تبصره (3) به منظور اشتغال ایثارگران،
آزادگان، جانبازان، رزمندگان، خانواده محترم شهدا، مفقودین و اسراء و‌مهاجرین جنگ
تحمیلی در استانهای جنگزده و خسارت دیدگان از حوادث غیر مترقبه به شرح جدول موضوع
ماده (4) اختصاص می‌یابد.
تبصره 3 – سازمان برنامه و بودجه استانها و ادارات کل تعاون در استانها، بنیاد
شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی موظفند‌حداقل چهل
درصد (40%) تسهیلات اعتباری تخصیصی را بر اساس جدول پیوست و با هماهنگی دبیرخانه
کمیسیون ویژه امور مناطق استانها مستقر در‌استانداریها جهت فعالیت بخشها و
دهستانهای محروم کشور (که به تصویب هیأت وزیران رسیده‌اند) اختصاص می‌دهند
طرح‌های اشخاص حقیقی و حقوقی‌واقع در محدوده مناطق محروم (غی از طرح‌های موضوع
تبصره 2) مشمول استفاده از تسهیلات اعتباری این آیین‌نامه می‌شوند دستگاه‌های
ذیربط ملکفند،گزارش مربوط به اجرای طرح‌های مناطق محروم را هر شش ماه یک بار به
دفتر امور مناطق محروم کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری ارسال نمایند.
تبصره 4 – کمیته‌های برنامه‌ریزی استانها مکلفند مسایل و مشکلات اجرایی طرح‌های
موضوع این آیین‌نامه، خصوصاً طرح‌های مربوط به مناطق محروم را‌بررسی و در مورد رفع
موانع اقدام نمایند و نظارت بر حسن اجرای طرح‌های مربوط به مناطق را بررسی و در
مورد رفع موانع اقدام نمایند. نظارت بر حسن‌اجرای طرح‌های مربوط به مناطق محروم به
عهده دبیرخانه کمیسیون ویژه امور مناطق محروم استانها می‌باشد.
ماده 3 – منابع لازم جهت اجرای طرح‌های موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
1 – سهم سرمایه‌گذاری مجری طرح‌های مشمول.
2 – منابع داخلی بانکهای عامل.
3 – منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره 2 – استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای تأمین کمبود منابع مالی
بانکهای عامل، منحصراً از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در‌قالب سیاستهای
پولی و بانکی (مصوبات شورای پول و اعتبار) و به ترتیبی که این بانک مقرر می‌نماید
امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره 2 – بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی شورای پول و
اعتبار منابع اعتباری مورد نیاز این تبصره را در اختیار بانک عامل قرار‌دهد.
تبصره 3 – بانکهای عامل موظفند حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب در هر بخش را برای
تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه اعمال نمایند.
ماده 4 – سهم هر یک از بانکهای عامل به شرح جدول زیر و به تفکیک اعتبار مورد نیاز
تمامی بخشها و فعالیتهای موضوع ماده (2) تعیین شده است. نحوه توزیع‌اعتبارات مزبور
بین استانها توسط سازمان برنامه و بودجه مشخص می‌شود و جهت ابلاغ به بانکهای عامل
به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منعکس‌خواهد شد.
>جدول: تصویب‌نامه‌ها 1371 – جلد 1 – صفحه 17<
تبصره: در صورتی که تا پایان شهریور سال 1371، تسهیلات اعتباری تعیین شده به نحو
متناسب جذب نشده باشد، تغییرات لازم بر اساس تقاضاهای واصل‌شده تا تاریخ مزبور،
حداکثر یک نوبت تا پایان سال و به طور یکجا با موافقت سازمان برنامه و بودجه و
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران داده خواهد شد،مشروط بر اینکه در جمع کل تسهیلات
اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1371 و نیز سهم دستگاه‌های ذینفع تغییری
حاصل نشود.
ماده 5 – به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه لازم است در
بدو امر ابتدا طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد توسط اشخاص‌حقیقی و حقوقی
متقاضی تهیه و همزمان به بانک عامل(در تمامی موارد) و سازمان برنامه و بودجه
استانها و ادارات کل تعاون (حسب مورد) ارائه شود:
1 – گزار توجیهی برای اجرای طرح مشتمل بر توجیه اقتصادی، مالی و فنی.
2 – شرح عملیات اجرایی و پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد بازسازی،
توسعه، تکمیل و راه‌اندازی مجدد واحدهای تولیدی و سایر طرح‌های‌موضوع ماده (3) این
آیین‌نامه.
3 – مشخصات متقاضی یا متقاضیان، چگونگی و میزان مالکیت آنان، سوابق کار در
رشته‌های مربوط و مهارتهای شخصی.
4 – تعیین نحوه تأمین زین محل استقرار و اجرای طرح.
5 – مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی، پروانه دامداری، پروانه تأسیس، پروانه
بهره‌برداری.
6 – برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه‌گذاری ثابت و
سرمایه در گردش مورد نیاز و تعیین نحوه تأمین ارز مورد نیاز توسط‌سازمان ذیربط
7 – پیش‌بینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان، گردش وجوه نقدی و
ترازنامه.
8 – برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات
اعتباری دریافتی.
تبصره 1 – طرح‌های مربوط به خانواده معظم شهدا و جانبازان انقلاب اسلامی، مستقیماً
به بانک ملی ایران و طرح‌های پوشش انهار و آب و خاک با مشخصات‌مورد عمل در سال
1370 به بانک کشاورزی ارائه خواهد شد.
تبصره 2 – طرح‌های زلزله‌زدگان در مناطق زلزله‌زده و مهاجرین جنگ تحمیلی در
استانهای جنگزده و خسارت‌دیدگان ناشی از حوادث غیر مترقبه در استانهای‌ذیربط و
معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی مشمول مصوبه کمیته برنامه‌ریزی استان یا کمیته
موضوع ماده (12) آیین‌نامه حسب مورد خواهند بود.
تبصره 3 – طرح‌های خود اشتغالی، خدمات فنی و روستایی، صنایع دستی، بازسازی و
نوسازی اماکن دامی سنتی با هزینه اجرایی کمتر از پنج میلیون(5.000.000) ریال، با
ارائه پروانه تأسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاه‌های ذیربط (حسب مورد) پس
از تأیید سازمان برنامه و بودجه استان و با‌رعایت مفاد این آیین‌نامه به استثنای
مواد (5) و (6)، بر ساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون
عملیات بانکی بدون ربا، توسط‌بانک عامل پوشش مالی داده می‌شوند.
تبصره – فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و
اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرح‌های مختلف بخشهای‌تولیدی بوده و در سال
1370 مورد استفاده قرار گرفته است، حسب مورد در سال 1371 نیز ملاک عمل خواهد بود.
ماده 6 – بانکهای عامل پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرح‌های پیشنهادی بر
اساس ماده (5) این آیین‌نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و‌اقتصادی
می‌باشند، نظرات خود را حداکثر ظرف مدت (30) روز حسب مورد به سازمان برنامه و
بودجه استان یا کمیته موضوع ماده (12) یا متقاضی و در مورد‌طرح‌های مهاجرین جنگ
تحمیلی، جانبازان، آزادگان، خانواده محترم شهدا، مفقودین، اسراء، پوشش انهار و آب
و خاک به نهاد مربوط یا متقاضی اعلام خواهند‌نمود.
سازمان برنامه و بودجه استان موظف است طرح‌های فوق را همراه با نظر بانک بلافاصله
به اعضای کمیسیونی مرکب از نمایندگان ذیصلاح و مطلع استانداری،بانک عامل، سازمان
برنامه و بودجه استان، ادارات کل امور اقتصادی و دارایی، اداره کل تعاون استان و
حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذیربط (ادارات کل‌فرهنگ و ارشاد اسلامی، تربیت
بدنی،آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، کشاورزی، صنایع، صنایع سنگین، معاون و
فلزات، جهاد سازندگی) اعلام حداکثر‌یک هفته بعد در جلسه کمیسیون که در محل سازمان
برنامه و بودجه استان تشکیل می‌گردد، مطرح نماید.
کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت بیست (20) روز طرح‌های مزبور را از نظر فنی،
مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و در صورت تأیید‌کامل طرح (با حداقل
چهار رأی مثبت)، مراتب را در کمیته برنامه‌ریزی استان مطرح نماید. در صورت تصویب
طرح در کمیته برنامه‌ریزی استان یا کمیته موضوع‌ماده (12) حسب مورد بانک عامل در
مورد طرح‌های با اعتبار کمتر از سیصد میلیون (300.000.000) ریال در بخشهای
برخوردار و کمتر از ششصد میلیون(600.000.000) ریال در مورد طرح‌های نقاط محروم و
تعاونیهای ایثارگران قرارداد لازم را با متقاضی منعقد خواهد نمود.
طرح‌های مصوب با اعتبار بیش از مبالغ فوق‌الذکر می‌باید قبلاً از طریق سازمان
برنامه و بودجه استان جهت بررسی نهایی و ارائه به هیأت وزیران به سازمان‌برنامه و
بودجه ارسال گردد. در صورت عدم تأیید طرح توسط بانک، کمیسیون و کمیته موضوع این
ماده موضوع قابل بررسی در کمیته برنامه‌ریزی استان نخواهد‌بود.
تبصره 1 – ادارات کل تعاون در استانها موظفند، عنداللزوم با همکاری سایر
دستگاه‌های اجرایی نسبت به تهیه طرح‌های مربوط به تعاونیهای ایثارگران
اقدام‌نمایند و کلیه دستگاه‌های اجرایی ذیربط در تهیه طرح‌ها، صدور موافقت اصولی و
سایر مجوزها و سایر اقداماتی که برای ارائه و اجرای طرح لازم است همکاری‌خواهند
نمود.
تبصره 2 – کمیته برنامه‌ریزی استان و کمیته موضوع ماده (12) موظفند در تصویب
طرح‌ها، آن دسته از طرح‌هایی که کمترین ارزبری را دارا می‌باشند یا‌صرفه‌جویی ارزی
ایجاد می‌کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی و اشتغال‌زا بوده یا به عنوان
مواد اولیه مورد مصرف صنایع دیگر خواهند بود، در اولویت قرار‌دهند. طرح‌های علمی،
فرهنگی، هنری، ساحتی و بهداشتی در صورت تأمین ارز مورد نیاز از طرف وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی و وزارت بهداشت و درمان‌و آموزش پزشکی (حسب مورد) از شمول حکم این
تبصره خارج می‌باشند. کمیته تخصیص ارز نیز ارز مورد نیاز طرح‌های مصوب موضوع این
آیین‌نامه را با‌اولویت ایثارگران، مناطق محروم و جنگزده و زلزله‌زده پیش‌بینی و
تأمین می‌نماید.
تبصره 3 – سازمان برنامه و بودجه استانها موظفند در جلسات کمیته برنامه‌ریزی
استان که به منظور بررسی طرح‌های ارجاعی تشکیل می‌گردد از نماینده بانک‌عامل در
تمامی جلسات و سایر دستگاه‌های اجرایی ذیربط ( حسب مورد) دعوت به عمل آورند.
تبصره 4 – باکهای عامل در صورت کمبود کارشناس می‌توانند از امکانات کارشناسی
استان استفاده نمایند و سازمانها، ادارات کل و نهادهای دولتی استان‌موظفند بر اساس
درخواست بانک، در بررسی طرح‌های پیشنهادی همکاری لازم را معمول دارند.
ماده 7 – بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرح‌های مصوب
را در چارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات‌اعتباری موضوع قانون
عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط تأمین و ترتیبی اتخاذ نمایند که
تسهیلات موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال1371 کل کشور با اولویت کامل و در قالب
سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار قابل اعطا باشد.
تبصره – تأمین اعتبارات مورد نیاز طرح‌های ارجاعی در سال 1371، صرفاً با رعایت
میزان سهمیه تخصیصی به هر استان یا نهاد یا بخش در همان سال صورت‌می‌گیرد و تخصیص
بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی
در ضوابط مربوط امکان‌پذیر نمی‌باشد.
ماده 8 – مجریان طرح‌ها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارائه دهند
که تصویب آن طرح تا پایان اسفند ماه سال 1371 امکان‌پذیر باشد و در‌صورت تصویب تا
بهمن ماه سال بعد قرارداد لازم را بانک عامل منعقد نمایند.
ماده 9 – بانکهای عامل موظفند منابع اعتبار طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را
متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی (به‌میزان تصویب شده)،
در اختیار متقاضیان قرار دهند. طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت
تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شروع‌بازپرداخت این قبیل تسهیلات به میزانی خواهد
بود که در کمیسیون و کمیته موضوع ماده (5) این آیین‌نامه یا بانک عامل (حسب مورد)
بررسی گردیده و به‌تصویب کمیته برنامه‌ریزی استان یا کمیته موضوع ماده (12) یا
بانک مربوط رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت قبل از شروع بهره‌برداری
نخواهد‌بود.
تبصره – مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای
طرح (مصوب 1371) نباید حداکثر بیش از ده (10) سال برای‌طرح‌های تولیدی و احداث
ساختمان سینما و مدارس غیر انتفاعی و حداکثر هفت (7) سال برای سایر طرح‌ها باشد.
مدت مزبور به نحوی تعیین خواهد شد که‌بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر
بازگشت سایر منابع سرمایه‌گذاری باشد.
ماده 10 – در صورتی که اجرای طرح‌های مصوب موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی
کل کشور بیش از مدت پیش‌بینی شده در طرح طول بکشد و علل‌این تأخیر بنا به تشخیص
بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرح‌ها باشد، بانک عامل با
رعایت ضوابط و مقررات موضوع این‌آیین‌نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت
تسهیلات اعتباری طرح‌های مزبور اقدام می‌نماید. مشروط بر اینکه مجموع طول مدت
اجراء و بازپرداخت‌تسهیلات اعتباری از مدت زمان مذکور در تبصره ذیل ماده (9) این
آیین‌نامه بیشتر نگردد. در صورتی که بر اساس مفاد این ماده، مدت اجراء تمدید و
زمان شروع‌بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه
تأخیر نمی‌باشد و سود پیش‌بینی شده در طرح به آن تعلق می‌گیرد.
ماده 11 – سهم منابع سرمایه‌گذاری مجری طرح در مورد طرح‌های مربوط به صنایع
روستایی، خود اشتغالی، خدمات فنی و روستایی، بازسازی و نوسازی‌اماکن دامی سنتی،
تعاونیهای تولیدی و عمرانی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در
حد توان مجری و حداقل پنج درصد (5%) و در سایر‌موارد حداقل ده درصد (10%) کل
سرمایه‌گذاری (مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش) تعیین می‌گردد.
ماده 12 – طرح‌های تولیدی و عمرانی (اعم از تعاونی و غیر تعاونی) که حداقل هشتاد
درصد (80%) مجریان آن را رزمندگان داوطلب که حداقل (6) ماه متوالی‌یا یکسال متناوب
(غیر از دوران سربازی) در جبهه‌ها بوده‌اند، یا جانبازان، آزادگان و مهاجرین جنگ
تحمیلی یا خانواده معظم شهداء مفقودین، اسراء (فرزند،همسر، پدر و مادر و یا
برادر) تشکیل دهند، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان
انقلاب اسلامی، ستاد امور آزادگان، ستاد بازسازی‌و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت
تعاون حسب مورد توانایی مالی نداشته باشند، از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آورده
متقاضی معاف می‌باشند و‌هزینه‌های مربوط به ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی و وابسته
به دولت، تهیه طرح، گرفتن موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزها و بررسی طرح به
وسیله‌بانک و سایر مراجع ذیربط جزو هزینه‌های طرح محسوب می‌گردد. طرح‌های
تعاونیهای مذکور و سایر متقاضیان (شرکتهای غیر تعاونی متشکل از ایثارگران)
در‌کمیته‌ای متشکل از استاندار، مدیر کل تعاون، رئیس سازمان برنامه و بودجه استان،
نماینده بانک عامل، مدیر کل دستگاه ذیربط حسب مورد بررسی شده و پس‌از تصویب، بانک
موظف است بلافاصل
ه نسبت به انعقاد قرارداد اقدام نماید. دبیرخانه این کمیته اداره کل تعاون استان
می‌باشد.
ماده 13 – سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این
آیین‌نامه از محل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال1371 کل کشور
قابل تأمین می‌باشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید
به مصرف بازپرداخت بدهی‌های قبلی‌استفاده‌کنندگان، رسد.
ماده 14 – سازمان برنامه و بودجه موظف است به نیابت از طرف دولت، کارمزد و سود
طرح‌های مذکور در ذیل را به میزان شش درصد (6%) تعهد و پرداخت‌نماید:
1 – طرح‌های پوشش انهار، آب و خاک، صنایع روستایی، صناعی دستی، فرهنگی، هنری،
ساحتی و ورزشی کل کشور.
2 – طرح‌های مربوط به ایثارگران و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی
3 – طرح‌های مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده.
4 – طرح‌های بخشها و دهستانهای محروم کشور.
5 – طرح‌های تعاونی تولیدی.
6 – طرح‌های مربوط به احداث یا خرید مدارس غیر انتفاعی.
7 – طرح‌های ایجاد آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد و مشمولان بیمه بیکاری.
8 – طرح‌های بازسازی و نوسازی اماکن دامی.
ماده 15 – الف – اعتبار منظور شده در ردیف 7021.4 به منظور پرداخت اقساط معوق
لاوصول ناشی از اجرای تبصره (33) قانون بودجه سال 1359 و تبصره(3) قانون بودجه
سالهای 1360 لغایت 1370 می‌باشد که بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
و تأیید سازمان برنامه و بودجه قابل پرداخت‌خواهد بود.
ب – اعتبار منظور شده در ردیف 601027 به منظور پرداخت کارمزد و سود تضمین شده ناشی
از اجرای تبصره (3) قوانین بودجه سنوات 1361 لغایت 1370می‌باشد که بنا به پیشنهاد
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید سازمان برنامه و بودجه قابل پرداخت خواهد
بود.
ج – اعتبار منظور شده در ردیف 503150 به منظور تهیه طرح‌های با توجیهات کامل
اقتصادی، فنی و مالی در اختیار وزارت تعاون قرار خواهد گرفت تا پس از‌مبادله
موافقت‌نامه با سازمان برنامه و بودجه به مصرف برسد.
ماده 16 – دستگاه‌ها و نهادهای مذکور در تبصره (3) قانون بودجه سال 1371 کل کشور
موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه را هر‌چهار ماه یک بار
از طریق سازمان برنامه و بودجه به کمیسیونهای برنامه و بودجه، دیوان محاسبات و
امور اقتصادی و دارایی مجلس شورای اسلامی ارسال‌دارند.
ماده 17 – بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق لاوصول خود ناشی از
اعطای تسهیلات اعتباری برای اجرای طرح‌هایی که بر اساس مفاد این‌آیین‌نامه به
تصویب رسیده‌اند به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان اینگونه مطالبات را تنظیم و
حداکثر تا پایان شهریور ماه به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود.سازمان
برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات مذکور را به میزانی که توسط بانک مرکزی
جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است طی پنج سال در لوایح‌بودجه سالانه کل کشور
منظور نماید.
تبصره 1 – کمیته برنامه‌ریزی و ادارات کل تعاون موظفند موارد مربوط به عدم
بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرح‌ها را بررسی و حتی‌الامکان‌تسهیلات
لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرح‌ها فراهم نموده و ترتیبی اتخاذ نمایند تا
بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این گونه طرح‌ها به موقع‌صورت پذیرد.
تبصره 2 – در موادی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه
سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد گردیده‌اند و در حال حاضر قادر به‌فعالیت یا
بازیافت اقتصادی نیستند یا در حال بهره‌برداری بوده ولی به دلایل غیر موجه نسبت به
بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی‌نمایند، واحدهای مزبور بنا به‌پیشنهاد بانک عامل و
موافقت کمیته برنامه‌ریزی و کمیته (5) نفره موضوع ماده (12) حسب مورد به فروش
می‌رسند (نحوه فورش توسط کمیته‌های مزبور تعیین‌می‌گردد) و پس از تأمین مطالبات
بانک از محل درآمد فروش، باقیمانده در حساب خاصی نگهداری می‌گردد. در صورت کمبود
درآمد فورش، مانده مطالبات‌جهت تأمین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.
ماده 18 – بانکهای عامل موظفند هر شش ماه یکبار رأساً و بر اساس منابع اطلاعاتی
خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان‌تسهیلات اعتباری
اعطایی و نوع طرح‌ها همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق لاوصول و نیز میزان
کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرح‌های مشمول‌و سایر اطلاعات لازم را به بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
ماده 19 – ادارات کل تعاون به نیابت از طرف تعاونهای تحت پوشش خود همچنین وزارت
جهاد سازندگی و وزارت کار و امور اجتماعی به نیابت از طرف‌متقاضیان استفاده از
تسهیلات اعتباری مربوط به بخش صنایع روستایی و بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی و
خدمات فنی و روستایی و طرح‌های خود‌اشتغالی می‌توانند اقدامات لازم را مطابق مفاد
این آیین‌نامه و بنا به درخواست آنان، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. در
هر حال، قرارداد لازم بین بانک و‌استفاده‌کننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد
شد.
ماده 20 – وزارت بازرگانی و دستگاه‌های اجرایی استانها موظفند آب و برق، ماده
اولیه، مصالح ساختمانی و سایر نیازهای طرح‌های مصوب این آیین‌نامه را با‌اولویت
ایثارگران، مناطق محروم و جنگ زده و زلزله‌زده در قالب تراز فیزیکی تأمین نمایند.
ماده 21 – تضمینهای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
1 – تضمینهای مربوط به طرح‌های قابل بررسی توسط بانک ملی ایران به شرح ماده (30).
2 – اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تأمین کننده
کمبود منابع اعتباری (موضوع بند 3 ماده 3 این آیین‌نامه) با هماهنگی بانک‌مرکزی
جمهوری اسلامی ایران.
3 – سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و
پرداخت تفاوت کارمزد و سود سهم دولت به میزان شش درصد (6%)مربوط به تسهیلات
اعتباری اعطایی به طرح‌های موضوع ماده (14) این آیین‌نامه و مطالبات معوق لاوصول
بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به‌طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه
را در لوایح بودجه سالیانه کل کشور حداکثر ظرف (5) سال منظور و به بانکهای عامل
پرداخت نماید.
4 – کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح‌های موضوع این
آیین‌نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه بر‌اساس ضوابط موجود
بانکها7 توثیق زمین محل اجرای طرح امکان‌پذیر نباشد، بانکهای عامل می‌توانند علاوه
بر توثیق مستحدثات، اموال و داراییهای پیش‌بینی‌شده در طرح که روزی زمین احداث و
یا نصب می‌گردند، به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین، سفته به امضای
متقاضی نیز دریافت نمایند.
تبصره 1 – تضمین دولت موضوع بند (3) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول
مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه‌نبوده و بانکهای عامل
مکلفند جهت حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات
اعتباری اعطایی به عمل آورند و در موارد‌زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری
اعطایی نظارت نمایند.
1 – نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعتباری اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح.
2 – نظارت بر بازپرداخت بدهی‌های ناشی از تسهیلات اعتباری دریافتی از محل درآمد
طرح
تبصره 2 – استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه موظفند اقساط
تسهیلات اعتباری دریافتی را به موقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به‌موقع اقساط بدهی
استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری مزبور در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی
محسوب می‌شود.
فصل دوم – ضوابط مورد عمل برای بانک سپه
——————————————————–
ماده 22 – بانک سپه مکلف است پس از رسیدگی‌های لازم تمام یا قسمتی از مایملک آن
تعداد از شرکتهای تعاونی زیر پوشش وزارت تعاون که قابلیت واریز وام‌دریافتی را
ندارند طبق مقررات ضمن عقد به فروش رسانده و از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال
و داراییهای سهامداران شرکت و درآمد فروش،مطالبات خود و دولت را تأمین و پرداخت
نماید.
تبصره 1 – اعتبار منظور شد در ردیف 702103 جهت پرداخت تفاوت کارمزد و سود ویژه
سهم دولت و اقساط معوق لاوصول ناشی از اعطای وام پنجاه میلیارد(50.000.000.000)
ریالی بانک سپه در اجرای قانون اشتغال فارغ‌التحصیلان بیکار می‌باشد که با اعلام
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و تأیید سازمان‌برنامه و بودجه به بانک سپه قابل
پرداخت خواهد بود.
تبصره 2 – چنانچه مجموع وجوه حاصل از اقدامات مذکور در این ماده (فروش مایملک
شرکت‌ها)، کافی پرداخت کامل مطالبات بانک را ننماید، سازمان برنامه‌و بودجه مکلف
است مانده مطالبات پرداخت نشده و معوق لاوصول را از این بابت بر اساس اسناد و
مدارک ارائه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران از محل ردیف 702103 پرداخت
نماید.
تبصره 3 – در مورد پرداخت تعهدات دولتی ناشی از مفاد این ماده در سالهای گذشته
حداکثر دو سال پس از آخرین بازپرداخت توسط گیرنده تسهیلات ملاک‌محاسبه سود و
کارمزد بانک خواهد بود و مازاد بر آن ناشی از تعلل بانک در وصول مطالبات قانونی
تلقی گردیده و جزو مطالبات بانکی از دولت محسوب‌نخواهد شد.
تبصره 4 – وزارت تعاون مکلف است کلیه اسناد و قراردادها و مدارک و تعهدات و
اطلاعات و وثایق مربوط به این شرکت‌ها و سهامداران آنها را که در اختیار‌دارد به
منظور فراهم‌آوردن امکان وصول مطالبات در اختیار بانک سپه قرار دهد.
ماده 23 وضعیت شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون، توسط کمیسیونی متشکل از
نمایندگان ثابت و تام‌الاختیار سازمان برنامه و بودجه، بانک سه و‌وزارت تعاون مورد
رسیدگی قرار گرفته و در صورت تشخیص اینکه هر یک از شرکتهای تعاونی مزبور قابلیت
بازیافت نداشته و قادر به بازپرداخت تسهیلات‌اعتباری دریافتی نمی‌باشد، تمام یا
قسمتی از مایملک آنها با رعایت سایر ضوابط و مقررات مندرج در آیین‌نامه اجرای بند
(9) تبصره (3) قانون بودجه سال1368 کل کشور (به استثنای ماده 7 آن) از طریق
مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت باشد به فورش
می‌رسد و از محل درآمد‌فروش، مطالبات بانک و دولت تأمین و پرداخت می‌گردد.
فصل سوم – ضوابط خاص مورد عمل برای بانک کشاورزی
——————————————————–
ماده 24 – تسهیلات اعتباری مربوط به بخش کشاورزی (پوش انهار، آب و خاک، صنایع
روستایی، بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی، خدمات فنی و‌روستاها، با عاملیت بانک
کشاورزی در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد گرفت.
تبصره 1 – تهیه طرح شامل نوع مالکیت، مشخصات فنی پروژه، برآورد هزینه‌ها، مدت
زمان لازم برای اجرای طرح، مدت استهلاک تسهیلات7 زمان شروع‌بازپرداخت و سایر
ویژگی‌های طرح حسب مورد به عهده وزارتخانه‌های کشاورزی و جهاد سازندگی و هیأتهای
هفت نفره واگذاری زمین خواهد بود.
تبصره 2 – طرح‌های پوشش انهار و آب و خاک با معرفی و تأیید وزارت کشاورزی و
طرح‌های بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی، صنایع روستایی و خدمات‌فنی و روستایی
با معرفی و تأیید وزارت جهاد سازندگی مستقیماً به بان کشاورزی ارائه خواهد شد.
تبصره 3 – تسهیلات اعتباری مربوط به هیأتهای هفت نفره به کشاورزان و تعاونیهایی
که در اجرای لایحه قانونی مصوب 1359.1.26 شورای انقلاب اسلامی یا‌قانون اراضی کشت
موقت مصوب 1365.8.7 مجلس شورای اسلامی زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می‌شوند
اختصاص می‌یابد تا با معرفی هیأتهای‌هفت نفره و منحصراً برای مصارف آب، خاک، حفر
چاه، تجهیزات و تأمین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرار گیرد.
ماده 25 – بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرح‌های موضوع ماده (23) این
آیین‌نامه را که دارای توجیهات فنی، مالی و اقتصادی بوده و فقط از‌نظر سهم
سرمایه‌گذاری و وثیقه با مقررات بانکها وفق نمی‌دهند، پس از تأیید سازمان برنامه و
بودجه استان با رعایت مفاد مواد مربوط مذکور در این آیین‌نامه و‌متناسب با پیشرفت
عملیات پرداخت نماید.
تبصره – با توجه به اینکه فعالیت کشاورزان در رابطه با طرح پوشش انهار به صورت
دسته‌جمعی بوده و اساساً وامهای متعلق همزمان و به طور یکجا به‌گروه‌های متشکل از
کشاورزان صرفنظر از عدم عضویت آنان در چارچوب شرکتهای تعاونی قابل پرداخت می‌باشد،
اینگونه پرداختها نیز می‌تواند در عداد اعطای‌تسهیلات به شرکتهای تعاونی قلمداد
گردد.
فصل چهارم -ضوابط خاص مورد عمل برای بانک ملی ایران
ماده 26 – تسهیلات اعتباری تخصیص یافته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد
مستضعفان و جانبازان منحصراً جهت فراهم نمودن موجبات اشتغال جانبازان‌و فرزندان،
همسران، پدران و مادران و بارداران شهداء مفقودین و اسرای جنگ تحمیلی در زمینه‌های
کشاورزی، صنایع روستایی، صنعت و مصالح ساختمانی،معدن و خدماتی با روشهای ذیل توسط
بانک ملی ایران اعطاء خواهد شد:
1 – توسعه شرکتهای موجود
2 – سرمایه‌گذاری در طرح‌های تولیدی و خدماتی
تبصره – بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند حداقل
هشتاد درصد (80%) از اعتبارات تخصیصی را به طرح‌های مورد نظر در‌شهرستانها اختصاص
دهند.
ماده 27 – بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند حسب مورد
افراد مذکور در ماده (26) را در طرح‌ها و شرکت‌هایی که به هر عنوان از‌تسهیلات
موضوع این آیین‌نامه استفاده می‌نمایند ضمن اشتغال آنها حداکثر ظرف مدت دو سال پس
از آغاز بهره‌برداری سهیم نمایند. انتقال مالکیت به شرح‌فوق، رافع تضمینهای مربوط
نخواهد بود.
ماده 28 – طرح‌های مربوط به خانواده عظم شهداء، مفقودین و اسراء، توسط عالیترین
مقام بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا نماینده وی و در مورد جانبازان توسط‌ریاست بنیاد
مستضعفان و جانبازان یا نماینده وی به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری کتباً به
بانک ملی ایران ارائه خواهد شد.
تبصره 1 – بانک ملی ایران قبل از تعیین محل استقرار طرح و مشخصات حقوقی آن توسط
بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان بررسی‌طرح‌های پیشنهادی را
آغاز نموده و نظر خود را دایر بر رد یا قبول طرح اعلام خواهد نمود.
در هر حال اعطای تسهیلات، موکول به تعیین محل استقرار طرح و ارائه مشخصات حقوقی
زمین و موافقت اصولی طرح‌ها (در مورد طرح‌های کشاورزی پروانه‌تأسیس)و سایر
مجوزهای لازم خواهد بود.
تبصره 2 – بانک ملی ایران با رعایت مقررات داخلی خود می‌تواند تا پانزده درصد
(15%) از هزینه‌های ثابت طرح‌ها را تحت عنوان هزینه‌های مقدماتی حداکثر(10) روز پس
از ارائه موافقت اصولی وزارتخانه یا ارگان ذیربط در مورد هر طرح در اختیار مجری
مربوط که از طرف بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان‌معرفی شده است اعم از
اشخاص حقیقی یا حقوقی قرار دهد.
ماده 29 – بانک ملی ایران پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرح‌های پیشنهادی
دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و اقتصادی می‌باشند، پس از اخذ‌تضمین کافی به
شرح ماده (30) تسهیلات اعتباری مورد نیاز را در قالب قرارداد فیمابین بانک و مجری
طرح معرفی شده توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا بنیاد‌مستضعفان و جانبازان،
متناسب با پیشرفت عملیات اجرایی طرح بودن در نظر گرفتن سهم سرمایه‌گذاری مجری طرح
تأمین نماید.
ماده 30 – تضمینهایی که در قابل تسهیلات اعطایی به طرح‌های مشمول توسط بانک ملی
ایران اخذ خواهد شد عبارتند از:
1 – تفویض اختیار غیر قابل برگشت برداشت از کلیه حسابهای فعلی و آتی واحد اشتغال
بنیاد شهید یا هر واحدی که در آینده وظایف این واحد را به عهده داشته‌باشد و
برداشت از حسابهای بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد) نزد کلیه بانکهای کشور
به بانک ملی ایران که در قرارداد مربوط به طرح گنجانیده خواهد‌شد.
2 – توثیق کلیه مستحدثات، اموال منقول و غیر منقول و داراییهای قابل توثیق ناشی از
اجرای طرح نزد بانک ملی ایران.
3 – در مورد آن دسته از جانبازان و خانواده معظم شهداء، اسراء و مفقودین که به
لحاظ نوع و محل اجرای طرح قادر به سپردن وثیقه موضوع بند (2) این ماده‌نمی‌باشند،
ضمانت کتبی بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد) جایگزین خواهد شد.
4 – نهادهای مذکور در این فصل (حسب مورد) بازپرداخت مطالبات بانک ملی ایران ناشی
از اعطای تسهیلات موضوع این آیین‌نامه را بدون قید و شرط و به‌طور غیر قابل برگشت
تعهد و تضمین می‌نمایند.
ماده 31 – مهلت لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعطایی توسط بانک ملی ایران با توجه
به ماهیت طرح و حداکثر (10) سال تعیین می‌گردد. اولین قسط‌بازپرداخت شش ماه پس از
شروع بهره‌برداری خواهد بود.
ماده 32 – بانک ملی ایران حداکثر ظرف مدت (30) روز طرح‌های کمتر از پنجاه میلیون
ریال و حداکثر ظرف (45) روز سایر طرح‌ها را بررسی و نتیجه را حسب‌مورد به
ارائه‌کننده طرح اعلام می‌نماید. در صورتی که طرحی قابل توجیه نباشد دلایل آن
می‌باید از طرف بانک ملی ایران به ارائه‌کننده منعکس گردد.
ماده 33 – ضوابط مندرج در ماده (3) آیین‌نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال
1369 کل کشور در مورد نحوه انتقال طرح‌های مربوط به اشتغال جانبازان از‌بنیاد شهید
انقلاب اسلامی به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در سال 1371 نیز ملاک
عمل خواهد بود.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
