[به موجب ماده ۱۴ آیین‌نامه تضمین برای معاملات دولتی، مصوب ۱۳۸۱ لغو شده است.]
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۱/۶/۲۲ بنا به پیشنهاد شماره ۶۶۹۷ – ۱۹۶۱۹.۵۰ – ۱ مورخ ۱۳۷۰.۱۲.۱۷ سازمان برنامه و بودجه و به استناد ماده (۲۳) قانون برنامه و بودجه تصویب نمودند:
مقررات مربوط به اخذ تضمین و تأدیه پیش‌پرداخت برای کارهای پیمانکاری که از محل اعتبارات طرح‌های عمرانی انجام می‌شوند، به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱ – تضمین شرکت در مناقصه
1 – ۱ – میزان تضمین شرکت در مناقصه برای کارهایی که مبلغ برآورد آن تا ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال است (۵%)۷ و نسبت به مازاد آن تا یکهزار میلیون (۱۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال برابر پنج هزارم، و نسبت به مازاد آن تا یکهزار میلیون (۱۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال بعدی سه هزارم، و در صورت تجاوز مبلغ برآورد از دو‌هزار میلیون (۲۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال معادل دو هزارم مبلغ مازاد است.
۱-۲- نوع و مدت اعتبار تضمین شرکت در مناقصه
تضمین شرکت در مناقصه به صورت ضمانت نامه بانکی با مدت اعتبار سه ماه پس از تاریخ افتتاح پیشنهاد مناقصه است که همراه با پیشنهاد قیمت از طرف پیمانکار به مناقصه گزارش تسلیم می‌شود. مدت این ضمانت‌نامه بنا به درخواست مناقصه‌گزار حداکثر سه ماه دیگر نیز قابل تمدید است و در رأس شش ماه، در‌صورتی که پرداخت آن از طرف مناقصه‌گزار تقاضا نشده باشد، با درخواست کتبی پیشنهاددهنده آزاد می‌شود.
پیشنهاددهنده می‌تواند به جای ضمانت‌نامه بانکی، سپرده نقدی را نیز به عنوان تضمین شرکت در مناقصه به حساب مناقصه‌گزار واریز نماید و رسید آن را دریافت کند، در این صورت چنانچه حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ افتتاح پیشنهادها مناقصه‌گزار نسبت به انعقاد پیمان با برنده مناقصه اقدام ننماید و پس از انقضای مدت مزبور پیشنهاددهنده حاضر به عقد پیمان نبوده و تقاضای استرداد تضمین تودیع شده را بنماید، مناقصه‌گزار موظف است سپرده مزبور را به پیشنهاددهنده مسترد نماید.
۱-۳- در مورد مناقصه کارهای تأسیساتی همراه کارهای ساختمانی که برنده مناقصه بر اساس مجموع مبالغ پیشنهادی پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی همکار معین می‌شود، مبلغ برآورد هریک از کارهای ساختمانی و تأسیساتی به طور جداگانه مبنای محاسبه میزان تضمین شرکت در مناقصه است.
۱-۴- نفر دوم برنده مناقصه، پیشنهاددهنده‌ای است که قیمت پیشنهادی او بیش از پنج درصد (۵%) مبلغ برآورد با نفر اول برنده مناقصه اختلاف نداشته باشد، در غیر این صورت، مناقصه فاقد نفر دوم خواهد بود.
۲- تضمین انجام تعهدات
[اصلاحی ۱۳۷۷/۹/۱۵]
[اصلاحی ۱۳۷۸/۴/۹]
[اصلاحی ۱۳۷۹/۷/۱۰]
[اصلاحی ۱۳۸۰/۷/۴]
۲-۱- میزان تضمین انجام تعهدات در امور ساختمانی، باربری و فروش ماشین آلات معادل پنج درصد (۵%) مبلغ مندرج در پیمان و در مورد سایر معاملات به میزان ده درصد (۱۰%) می‌باشد که به یکی از صورتهای زیر از سوی پیمانکار نزد کارفرما تودیع می‌شود.
همچنین دستگاه مناقصه گزار باید‌در معاملات ساختمانی و باربری علاوه بر پنج درصد (۵%) مذکور از هر پرداخت معادل ده درصد (۱۰%) کسر و به حساب سپرده بابت تضمین حسن انجام معامله منظور نماید.
الف – سپرده نقدی که باید به حساب بانکی کارفرما واریز شود.
ب – ضمانت نامه بانکی.
پ – ضمانت نامه‌های صادر شده از طرف مؤسسات اعتباری غیر بانکی و بانکهای خصوصی که دارای مجوز لازم از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هستند.
ت – واریزنامه‌های ارزی صادراتی به قیمت روز
ث – مطالبات قانونی قطعی شده قراردادها به میزان مورد تأیید دستگاه اجرایی و ذیحساب مربوط.
ج – وثیقه ملکی معادل نود درصد (۹۰%) ارزش کارشناسی رسمی آن
چ – اوراق قرضه دولتی
ح – اسناد خزانه
خ – اوراق مشارکت (بی نام) منتشر شده از سوی دولت (وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی).
د – سهام شرکتهای سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به مأخذ هفتاد درصد (۷۰%) ارزش روز آن.
ذ – ضمانت نامه‌های صادر شده توسط شرکتهای عمده سرمایه گذاری برای شرکتهای سرمایه پذیری که بیش از پنجاه درصد (۵۰%) سهام آنها متعلق به شرکت سرمایه گذار باشد، نظیر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت ملی نفت ایران و…
تبصره – جزء‌های (پ) تا (ذ) این بند تا زمانی قابل اجرا خواهد بود که حکمی مشابه بند (ل) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۸۰ کل کشور در سنوات آتی در قوانین پیش بینی شده باشد.
۲-۲- میزان تضمین انجام تعهدات در انعقاد پیمانهای سی الی هفتاد میلیارد ریال، برای سی میلیارد ریال مانند بند (۲-۱) و نسبت به مبلغ مازاد بر آن، دو و نیم درصد (۲.۵%) به صورت سفته با ظهرنویسی صاحبان امضاء مجاز پیمانکار.
۲-۳- میزان تضمین انجام تعهدات در انعقاد پیمانهای هفتاد میلیارد ریال و بالاتر، برای هفتاد میلیارد ریال مانند بند (۲-۲) و نسبت به مبلغ مازاد بر آن، یک و نیم درصد (۱.۵%) یکی از انواع تضمینهای موضوع بند (۲-۱) و سه و نیم درصد (۳.۵%) به صورت سفته با ظهرنویسی صاحبان امضای مجاز‌پیمانکار
۲-۴- دستورالعمل مربوط به مقررات نحوه تودیع، نگهداری و استرداد اوراق موضوع بند (۲-۱) این تصویب‌نامه حداکثر ظرف یک ماه پس از ابلاغ این تصویب‌نامه توسط کارگروهی با مسؤولیت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و متشکل از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان بورس اوراق بهادار تهران تهیه و برای اجراء اعلام می‌گردد. تا ابلاغ دستورالعمل یاد شده، دستگاه‌های اجرایی می‌توانند با تشخیص خود از تضمینهای موضوع جزء‌های (پ) تا (ذ) استفاده نمایند.
۲-۵- سایر مراتب مربوط به تضمین انجام تعهدات از جمله مدت اعتبار، چگونگی تمدید یا استرداد و مانند آن تابع مفاد پیمان و شرایط عمومی پیمان و مقررات مربوط می‌باشد.
دستگاه‌های اجرایی می‌توانند در مورد خدمات مهندسی مشاور و کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی و مدیریت اعم از قراردادهای منعقد شده یا قراردادهایی که در آینده منعقد می‌شود، به جای ضمانت نامه بانکی، سفته با امضاء مجاز شرکت مربوط را به عنوان تضمین بازپرداخت مبالغ کسر شده در مورد حسن انجام تعهدات و نیز تأدیه مبالغ پیش پرداخت بپذیرند.
۳ – پیش‌پرداخت
۳ – ۱ – میزان پیش‌پرداخت متعلق به پیمانهای کارهای پیمانکاری برابر بیست درصد (۲۰%) کل مبلغ اولیه پیمان است که در اقساط سه گانه به شرح زیر در وجه پیمانکار پرداخت می‌شود:
الف- قسط اول معادل هشت درصد (۸%) مبلغ اولیه پیمان بلافاصله پس از تحویل زمین.
ب – قسط دوم معادل شش و نیم درصد (۶.۵%) مبلغ اولیه پیمان پس از تهیه و حمل حدود شصت درصد (۶۰%) از تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز کار و تجهیز کارگاه، بر اساس برنامه زمان‌بندی اجرای کار. این مراتب باید طی صورتمجلسی به امضای پیمانکار و دستگاه ناظر برسد.
پ – قسط سوم معادل پنج و نیم درصد (۵.۵%) مبلغ اولیه پیمان بعد از آن که پیمانکار معادل سی درصد (۳۰%) مبلغ اولیه پیمان طبق صورت وضعیتهای ماهانه (بدون احتساب مصالح پای کار) کار انجام داده باشد.
۳ – ۲ – مبالغ مربوط به پیش‌پرداخت در ازای تودیع ضمانت‌نامه بانکی از طرف پیمانکار به نفع کارفرما به او پرداخت می‌شود. ضمانت نامه‌های مزبور تا پایان مدت پیمان معتبر بوده و به دستور کارفرما قابل تمدید است.
کارفرما می‌تواند در مورد پیمانکاران ایرانی در ازای اخذ سفته با ظهرنویسی ضامن معتبر به تشخیص خود مبلغ پیش‌پرداخت را به حساب مشترک پیمانکار و کارفرما واریز نماید تا فقط به مصرف تجهیز کارگاه، تکمیل ماشین‌آلات، تجهیزات و خرید مصالح کار مورد قرارداد برسد.
۳ – ۳ – در مواردی که پیش‌پرداختها در ازای اخذ سفته به حساب مشترک واریز می‌شود، چنانچه مبلغ پیش‌پرداخت برای تهیه مصالح صرف شود، باید هنگام پرداخت صورت وضعیت کسر و به حساب مشترک واریز شود تا دوباره مورد استفاده قرار گیرد.
۳ – ۴ – در مورد پیش پرداختهایی که در ازای سفته به حساب مشترک واریز و صرف خرید تجهیزات و ماشین‌آلات شده باشند، پیمانکار موظف است ماشین‌آلات و تجهیزات خریداری شده را به عنوان وثیقه واریز مبالغ پیش‌پرداخت در رهن کارفرما قرار دهد. پیمانکار تا تصفیه بدهی خود بابت پیش‌پرداخت، حق خروج آنها را بدون اجازه کارفرما از کارگاه نخواهد داشت.
۳ – ۵ – برای بازپرداخت مبلغ پیش پرداخت بابت واری اقساط اول و دوم از تمام صورت وضعیتهای کارکرد موقت ( بدون احتساب تعدیل و پرداختهای مشابه) معادل چهارده و نیم درصد (۱۴.۵%) از مبلغ ناخالص هر صورت وضعیت کارکرد موقت کسر می‌شود و برای بازپرداخت قسط سوم پیش پرداخت، هشت درصد (۸%) علاوه بر چهارده و نیم (۱۴.۵%) درصد یاد شده از مبالغ ناخالص هر صورت وضعیت کارکرد موقت به گونه‌ای کسر می‌شود که تمام مبالغ پیش‌پرداخت تا‌آخرین صورت وضعیت موقت (صورت وضعیت ماقبل آخر) مستهلک شود.
تبصره – در صورتی که برخی از اقساط پیش‌پرداخت تأدیه نشود، نسبت درصد بازپرداخت مبالغ پیش‌پرداخت متناسب با اقساط پرداخت شده توسط دستگاه اجرایی کاهش داده می‌شود.
۳ – ۶ – میزان ضمانت‌نامه‌ها یا سفته‌ها یا سایر هزینه‌ها به ترتیبی که اقساط پیش‌پرداخت مربوط واریز می‌گردد، همزمان و متناسباً کاهش داده می‌شود.
۴ – تضمین حسن اجرای کار
۴ – ۱ – نوع، میزان و چگونگی اخذ تضمین از پیمانکار برای حسن انجام کار و چگونگی استرداد آن مطابق ماده (۳۵) شرایط عمومی پیمان و تبصره‌های آن است.
۴ – ۲ – تبصره (۳) ماده (۳۵) شرایط عمومی پیمان به شرح زیر اصلاح می‌شود:
بنابر تقاضای پیمانکار و به منظور تکمیل تجهیزات و تهیه مصالح و سایر نیازهای کارگاه در حسین اجرای کار و پس از انجام (۲۵%) ریالی از کار پنجاه درصد (۵۰%) از مبالغ تضمین حسن انجام کار، و پس از انجام (۵۰%) ریالی از کار سه چهارم از مبالغ تضمین حسن انجام کار و پس از انجام (۸۵%) از مبالغ تضمین حسن انجام کار در مقابل اخذ ضمانت نامه بانکی از پیمانکار، توسط کارفرما مسترد می‌شود.
۵ – استثنای مواردی که در این مصوبه فقط به پیمانکار ایران اشاره شده، این مصوبه عملیات پیمانکاری که در آنها از پیمانکار خارجی استفاده می‌شود را نیز در بر‌می‌گیرد. پیمانکاران خارجی برای تودیع ضمانت‌نامه بانکی فقط موظف به سپردن ضمانت نامه بانکی به تفکیک ارزی ریالی متناسب با سهم ارزی و ریالی پیمان از بانکهای مورد قبول بانک مرکزی ایران هستند.
۶ – این مصوبه فقط در مورد کارهای پیمانکاری ساختمانی، تأسیساتی و تجهیزاتی بوده و قراردادهایی که بیش از هفتاد و پنج درصد (۷۵%) آن را خرید کالای فنی تشکیل می‌دهد و نیز اعمال حمل و نقل را شامل نمی‌شود، و این گونه اعمال همچنان تابع مقررات آیین‌نامه معاملات دولتی است.
در موادی که برای تشخیص نوع کار در ارتباط با شمول این مصوبه بر آن ابهام یا سئوالی مطرح باشد، نظر مشترک سازمان برنامه و بودجه و دستگاه اجرایی ملاک عمل خواهد بود.
۷ – این مصوبه از تاریخ ابلاغ، جایگزین تصویب‌نامه شماره ۶۵۹۰۸ مورخ ۱۳۶۱/۱۰/۵ هیأت وزیران و مفاد مواد مربوط در شرایط عمومی پیمان است و مراتب مغایر با آن ملغی است. سایر مراتبی که در مورد تضمینهای پیمان و تمدید و استرداد و دیگر مسایل مربوط به پیش پرداخت، اجرای تعهد و حسن اجرای کار در پیمان و شرایط عمومی پیمان منظور شده است تا آنجا که با این مصوبه مغایرت ندارد نافذ است.
۸ – استفاده از این مصوبه برای پیمانهایی که پیش از تاریخ ابلاغ این مصوبه منعقد شده‌اند، در صورتی ممکن است که طرف پیمان شرکت یا مؤسسه ایرانی تشخیص صلاحیت شده از طرف سازمان برنامه و بودجه بوده و دو طرف پیمان نیز با اعمال این مصوبه در پیمان متبادله موافقت داشته باشند.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور