قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین آلات راهسازی وارداتی و‌ ساخت داخل و قطعات آنها

تاریخ تصویب: ۱۳۷۱/۱۰/۰۲
تاریخ انتشار: ۱۳۷۱/۱۱/۱۱

‌‌ماده واحده – حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات مربوط به انواع خودرو شامل:
سواری، وانت، مینی‌بوس، اتوبوس، شاسی کامیون، کامیون،‌ کامیونت، تریلرکش، دوچرخه و موتور سیکلت و انواع ماشین آلات راهسازی که از خارج کشور وارد یا در داخل تولید می‌شود به شرح زیر محاسبه و‌ دریافت می‌شود:

‌الف – حقوق گمرکی
1 – حقوق گمرکی خودروها و ماشین آلات راهسازی وارداتی:
– سواری ۲۵ درصد ارزش سیف
– وانت یک کابین ۲۵ درصد ارزش سیف
– وانت دوکابین و سواری کار ۲۵ درصد ارزش سیف
– مینی‌بوس ۱۵ درصد ارزش سیف
– اتوبوس ۱۵ درصد ارزش سیف
– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت ‌و تریلرکش ۱۵ درصد ارزش سیف
– موتور سیکلت ۲۰ درصد ارزش سیف
– دوچرخه ۲۰ درصد ارزش سیف
– ماشین آلات راهسازی ۲۰ درصد ارزش سیف

۲ – حقوق گمرکی قطعه‌های منفصل وارداتی خودروها و ماشین آلات راهسازی ساخت داخل بر اساس ارزش سیف قطعه‌های مذکور:
– سواری ۱۰ درصد ارزش سیف
– وانت یک کابین ۱۰ درصد ارزش سیف
– وانت دوکابین سواری کار ۱۰ درصد ارزش سیف
– مینی‌بوس ۵ درصد ارزش سیف
– اتوبوس ۵ درصد ارزش سیف
– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت ‌و تریلرکش ۵ درصد ارزش سیف
– موتور سیکلت ۱۰ درصد ارزش سیف
– دوچرخه ۱۰ درصد ارزش سیف
– ماشین آلات راهسازی ۱۰ درصد ارزش سیف

ب – سود بازرگانی:
1 – سود بازرگانی خودروها و ماشین آلات راهسازی وارداتی:
– سواری ۵ درصد ارزش سیف
– وانت یک کابین ۵ درصد ارزش سیف
– وانت دوکابین و سواری کار ۵ درصد ارزش سیف
– مینی‌بوس ۵ درصد ارزش سیف
– اتوبوس ۵ درصد ارزش سیف
– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت ‌و تریلرکش ۵ درصد ارزش سیف
– موتور سیکلت ۱۰ درصد ارزش سیف
– دوچرخه ۱۰ درصد ارزش سیف
– ماشین آلات راهسازی ۱۰ درصد ارزش سیف

۲ – سود بازرگانی قطعه‌های منفصل وارداتی خودروها و ماشین آلات راهسازی ساخت داخل بر اساس ارزش سیف قطعه‌های مذکور:
– سواری ۱۰ درصد ارزش سیف
– وانت یک کابین ۱۰ درصد ارزش سیف
– وانت دوکابین و سواری کار ۱۰ درصد ارزش سیف
– مینی‌بوس ۱۰ درصد ارزش سیف
– اتوبوس ۱۰ درصد ارزش سیف
– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت ‌و تریلرکش ۱۰ درصد ارزش سیف
– موتور سیکلت ۱۰ درصد ارزش سیف
– دوچرخه ۱۰ درصد ارزش سیف
– ماشین آلات راهسازی ۵ درصد ارزش سیف

ج – مالیات:

۱ – مالیات خوردوها و ماشین آلات راهسازی وارداتی بر اساس ارزش سیف آنها: ‌

سواری:
– تا ده میلیون ریال ارزش سیف به نرخ ۷۰ درصد.
– نسبت به مازاد ده میلیون ریال تا سقف پانزده میلیون ریال به نرخ ۷۵ درصد.
– نسبت به نرخ مازاد پانزده میلیون ریال تا سقف بیست میلیون ریال به نرخ ۸۵ درصد.
– نسبت به مازاد بیست میلیون ریال تا سقف بیست و پنج میلیون ریال به نرخ ۱۰۰ درصد.
– نسبت به مازاد بیست میلیون ریال تا سقف سی میلیون ریال به نرخ ۱۲۰ درصد.
– نسبت به مازاد سی میلیون ریال به ازاء هر پنج میلیون ریال ۲۵ درصد به نرخ قبلی اضافه می‌شود.

– وانت یک‌کابین: به نرخ ۳۰ درصد.

– وانت دوکابین سواری کار:
– تا ده میلیون ریال ارزش سیف به نرخ ۵۰ درصد.
– نسبت به مازاد ده میلیون ریال تا سقف پانزده میلیون ریال به نرخ ۵۵ درصد.
– نسبت به مازاد پانزده میلیون ریال تا سقف بیست میلیون ریال به نرخ ۶۵ درصد.
– نسبت به مازاد بیست میلیون ریال تا سقف بیست و پنج میلیون ریال به نرخ ۸۰ درصد.
– نسبت به مازاد بیست و پنج میلیون ریال تا سقف سی میلیون ریال به نرخ ۱۰۰ درصد.
– نسبت به مازاد سی میلیون ریال به ازاء هر پنج میلیون ریال ۲۵ درصد به نرخ قبلی اضافه می‌شود.

– مینی‌بوس: به نرخ ۲۰ درصد.

– اتوبوس: به نرخ ۲۰ درصد.

– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت و تریلرکش: به نرخ ۲۰ درصد.

‌موتورسیکلت: با یک سیلندر به نرخ ۵ درصد و با بیش از یک سیلندر به نرخ ۱۰ درصد.

– دوچرخه : معاف

– ماشین آلات راهسازی: معاف.

۲ – مالیات خودروها و ماشین آلات راهسازی ساخت داخل بر مبنای مجموع ارزش سیف قطعه‌های منفصل وارداتی آنها بر طبق مفاد تبصره ۷ این‌ قانون:

[ماده ۷۲ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت:
مبانی و فاصله طبقات محاسبه مالیات موضوع جزء (۲) بند (ج) ماده واحده قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیات انواع خودروها و ماشین‌آلات راه‌سازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آنها مصوب ۱۳۷۱.۱۰.۲ به نسبت چهار برابر افزایش می یابد.]

– سواری:
– تا ده میلیون ریال ارزش سیف به نرخ ۲۰ درصد.
– نسبت به مازاد ده میلیون ریال تا سقف پانزده میلیون ریال به نرخ ۲۵ درصد.
– نسبت به مازاد پانزده میلیون ریال تا سقف بیست میلیون ریال به نرخ ۳۵ درصد.
– نسبت به مازاد بیست میلیون ریال تا سقف بیست و پنج میلیون ریال به نرخ ۵۰ درصد.
– نسبت به مازاد بیست و پنج میلیون ریال تا سقف سی میلیون ریال به نرخ ۷۰ درصد.
– نسبت به مازاد سی میلیون ریال به ازاء هر پنج میلیون ریال ۲۵ درصد به نرخ قبلی اضافه می‌شود.

– وانت یک کابین: معاف.

– وانت دوکابین و سواری کار.
– تا ده میلیون ریال ارزش سیف به نرخ ۱۰ درصد.
– نسبت به مازاد ده میلیون ریال تا سقف پانزده میلیون ریال به نرخ ۱۵ درصد.
– نسبت به مازاد پانزده میلیون ریال تا سقف بیست میلیون ریال به نرخ ۲۵ درصد.
– نسبت به مازاد بیست میلیون ریال تا سقف بیست و پنج میلیون ریال به نرخ ۴۰ درصد.
– نسبت به مازاد بیست و پنج میلیون ریال تا سقف سی میلیون ریال به نرخ ۶۰ درصد.
– نسبت به مازاد سی میلیون ریال به ازاء هر پنج میلیون ریال ۲۵ درصد به نرخ قبلی اضافه می‌شود.

– مینی‌بوس: معاف.

– اتوبوس: معاف.
– شاسی کامیون، کامیون، کامیونت و تریلرکش: معاف.
– موتورسیکلت: معاف.
– دوچرخه: معاف.
– ماشین آلات راهسازی: معاف.

‌تبصره ۱- به منظور بازسازی و نوسازی صنایع خودروسازی و ماشین آلات راهسازی کشور به مدت ۶ سال تخفیف‌هایی به شرح زیر به‌ تولیدکنندگان داخلی تعلق می‌گیرد:
– از تاریخ تصویب این قانون تا پایان سال ۱۳۷۳ حداکثر ۸۰ درصد سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات.
– سال ۱۳۷۴ حداکثر ۶۰ درصد سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات.
– سال ۱۳۷۵ حداکثر ۵۰ درصد سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات.
– سال ۱۳۷۶ حداکثر ۴۰ درصد سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات.

‌مقدار تخفیفهای موضوع این تبصره طبق آیین‌نامه‌ای که به پیشنهاد وزارت صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران می‌رسد بر اساس میزان موفقت‌ تولیدکننده داخلی در صادرات و ساخت داخل نمودن قطعه‌های محصول تولیدی، تعیین می‌شود.

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۱ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۲- به منظور کمک به بهبود محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا علاوه بر مبالغ موضوع این قانون معادل یک درصد حقوق گمرکی،‌ سود بازرگانی و مالیات به مأخذ ارزش سیف از کلیه خودروهای سواری وارداتی وصول و به حساب درآمد عمومی کشور واریز خواهد شد.
‌هر سال معادل مبالغ وصولی از این بابت از محل اعتباری که به همین منظور در قانون بودجه کل کشور پیش‌بینی می‌شود به تشخیص هیأت وزیران در‌اختیار سازمانهای ذیربط قرار خواهد گرفت تا صرفاً برای بهبود محیط زیست به مصرف برسانند.

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۲ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۳- ارقام حقوق گمرکی ارائه شده صرفاً به صورت پایه و برای اتومبیلهای سواری چهارسیلندر در نظر گرفته شده و برای هر سیلندر اضافه ۳% به ارقام مذکور در بند الف اضافه شود.

‌تبصره ۴- ارزش سیف یاد شده در این قانون بر مبنای بهای ارز شناور محاسبه می‌شود تا زمانی که ارز با نرخهای متفاوت جهت تولیدات داخلی‌ تخصیص می‌یابد بهای ارز تخصیصی برای واردات نباید ارزانتر از بهای ارز تخصیصی جهت ساخت داخل باشد. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران‌ به هنگام گشایش اعتبار و گمرک ایران به هنگام ترخیص مسئول کنترل نرخ ارز تخصیصی بوده و مابه‌التفاوت احتمالی بایستی به حساب خزانه واریز‌ شود.

‌تبصره ۵- حقوق گمرکی و سود بازرگانی انواع خودروها و ماشین آلات راهسازی وارداتی و قطعه‌های منفصل و قطعه‌های یدکی آنها، هنگام‌ ترخیص توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌شود. و مالیات کلیه خودروهای یاد شده در این قانون در زمان فروش توسط تولیدکنندگان‌ داخلی و واردکنندگان حسب مورد از خریدار وصول و به وزارت امور اقتصادی و دارایی پرداخت خواهد شد. در مواردی که اشخاص برای مصارف‌ شخصی خودرو وارد می‌نمایند مکلفند حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ ترخیص از گمرک نسبت به پرداخت مالیات مقرر اقدام کنند. چنانچه مالیات‌ موضوع این قانون در موعد مقرر پرداخت نگردد مشمول جریمه‌ای معادل ۲.۵ درصد در ماه از تاریخ دیر پرداخت خواهد بود.

تبصره ۶ ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۳/۲۸]
ارزش ماشین‌آلات راهسازی و خودروهایی که ورود آنها به کشور مجاز است (اعم از نو و یا کارکرده)، هر سال پس از بررسی مستندات قابل دسترس، از جمله قیمت شرکتهای تولیدکننده و یا قیمت نمایندگیهای اصلی در کشورهای ثالث و یا قیمت بازار (در خصوص ماشین‌آلات و خودروهای کارکرده) توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با هماهنگی گمرک جمهوری اسلامی ایران تعیین میشود و مبنای محاسبه حقوق ورودی (از جمله حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی) قرار میگیرد.

‌تبصره ۷- میزان ارزبری خودروهای ساخت داخل بر اساس ارزش سیف قطعه‌های منفصل وارداتی آنها که توسط تولیدکنندگان داخلی و یا سایرین‌ به کشور وارد شده و جهت تولید خودرو در داخل مصرف شوند محاسبه و در سال جاری پس از تصویب این قانون و در بهمن ماه هر سال برای سال بعد‌ توسط وزارت صنایع سنگین به وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت وصول مالیات اعلام می‌گردد. در مورد قطعه‌های ساخت داخل در صورتی که‌ اجزایی از آن قطعه به صورت ساخته شده کامل از خارج وارد کشور شوند ارزش سیف آن اجزاء نیز در محاسبه ارزبری مربوط به مالیات در نظر گرفته‌ می‌شود.

‌تبصره ۸- [حذفی ۱۴۰۲/۳/۲۸]

[ورود خودروها و ماشین آلات راهسازی مستعمل بر اساس ضوابطی که به پیشنهاد وزارت صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران‌ می‌رسد مجاز می‌باشد. سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات مربوط به آنها، بر اساس ارزش نوع سال ساخت آنها محاسبه می‌شود.]

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۸ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۹- خودروها و ماشین آلات راهسازی نو که به خارج از کشور صادر شوند از مالیات موضوع این قانون معاف بوده و کلیه حقوق گمرکی،‌ سود بازرگانی دریافتی به صادرکننده مسترد می‌شود.

‌تبصره ۱۰- اتومبیلهایی که برای کرایه و تاکسی شماره‌گذاری می‌شوند در صورتی که ساخت داخل باشند از ۱۰۰ درصد مالیات موضوع این قانون‌ معاف می‌باشند. هر گاه تبدیل نمره اتومبیلهای کرایه و تاکسی قبل از اتمام پنج سال از تاریخ شماره‌گذاری به عمل آید هنگام تبدیل نمره مشمول‌ پرداخت کل مالیات مقرر در این قانون می‌باشند. و چنانچه پس از انقضای مدت پنج سال مذکور تبدیل نمره نمایند مشمول پرداخت ۵۰ درصد مالیات‌ مقرر در این قانون خواهند بود.

‌تبصره ۱۱- به منظور ایجاد و تجهیز مراکز آزمایش و تحقیق و استاندارد نمودن قطعه‌های خودرو هر سال معادل ۵ درصد از درآمد مالیاتی حاصل‌ از ورود و تولید خودرو از محل اعتباری که به همین منظور در لایحه بودجه کل کشور پیش‌بینی می‌گردد در اختیار وزارت صنایع سنگین قرار می‌گیرد.‌
آیین‌نامه نحوه مصرف اعتبار موضوع این تبصره به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

[‌آیین‌نامه اجرایی تبصره ۱۱ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین‌آلات‌ راهسازی وارداتی و ساخت داخل قطعات آنها]

‌تبصره ۱۲- مشخصات تعیین‌کننده انواع خودروها و ماشین آلات راهسازی موضوع این قانون توسط وزارت صنایع سنگین با رعایت مفاد‌ کنوانسیونهای بین‌المللی که دولت جمهوری اسلامی ایران در آنها عضویت دارد، تعیین و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
مالیات، حقوق گمرکی و‌سود بازرگانی موضوع این قانون در مورد خودروهای خاص و خدماتی بر اساس نوع شاسی آنها محاسبه و دریافت خواهد شد.

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۱۲ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۱۳- خودروهای وارداتی باید استانداردهای لازم را که به پیشنهاد وزارت صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران می‌رسد داشته باشند.

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۱۳ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۱۴- خودروها و ماشین آلات راهسازی وارداتی به استثنای مواردی که هیأت وزیران تصویب می‌کند باید دارای نمایندگی رسمی در ایران‌ برای خدمات بعد از فروش باشند. تعیین ضوابط مربوط، تعیین نمایندگیها و نظارت بر فعالیت آنها به عهده وزارت صنایع سنگین می‌باشد.

‌تبصره ۱۵- برای حمایت از تولیدات داخلی، هیأت وزیران باید در مواقع ضروری با تصویب ضوابط خاص واردات هر نوع خودرو و یا ماشین‌آلات راهسازی و یا قطعات آنها را که لازم باشد برای مدتی محدود نموده و یا برای ورود خودرو، ماشین راهسازی و یا قطعه خاصی، سود بازرگانی‌ ویژه‌ای وضع نماید.

‌تبصره ۱۶- کلیه قطعه‌های خودرو، ماشین آلات راهسازی و اجزای آنها که خارج از مجموعه قطعه‌های منفصل (CKD) توسط سازندگان داخلی و‌ یا سایرین به کشور وارد شود مشمول سود بازرگانی و حقوق گمرکی مربوط به تعرفه بخش ساخت داخل مربوطه می‌باشد. سازندگان داخلی قطعه‌های‌ خودرو و ماشین آلات راهسازی در هنگام ورود اجزای آن قطعه، بر اساس ضوابطی که با پیشنهاد وزارت صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران‌ می‌رسد از پرداخت حداکثر تا ۹۰ درصد از سود بازرگانی حقوق گمرکی مربوط معاف می‌باشند.

[‌آیین‌نامه‌ اجرایی تبصره ۱۶ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱]

‌تبصره ۱۷- کلیه افراد حقیقی و حقوقی، اعم از دولتی و غیر دولتی، وزارتخانه‌ها، نهادهای انقلابی، سازمانها و شرکتهای دولتی و غیر دولتی و‌وابسته به دولت و کلیه وزارتخانه‌ها، سازمانها و شرکتهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و حتی آنها که شامل قوانین خاص بوده و از‌ پرداخت مالیات یا سود بازرگانی و حقوق گمرکی معاف می‌باشند مشمول این قانون بوده و بایستی سود بازرگانی، حقوق گمرکی و مالیات‌های مقرر در‌این قانون را پرداخت نمایند.

[‌قانون مستثنی شدن ماشین‌آلات، خودروهای اهدایی و قطعات و لوازم مربوط به آنها از شمول تبصره (۱۷) ماده واحده‌ قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو، ماشین‌آلات راهسازی وارداتی و‌ ساخت داخل و قطعات آنها]

[قانون استفساریه راجع به شمول تبصره (۱۷) قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات‌ انواع خودرو، ماشین‌آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آنها به خودروهای اهدایی به جمعیت هلال احمر‌ جمهوری اسلامی ایران]

‌تبصره ۱۸- خودروهای سفارتخانه‌ها و کنسولگریها و نمایندگیهای سیاسی و فرهنگی خارجی و مأمورین آنها به شرط عمل متقابل و همچنین‌ سازمانهای بین‌المللی و کارشناسان خارجی مأمور از طرف آنها، که از پلاکهای خاص استفاده می‌نمایند از پرداخت مالیات مقرر در این قانون معاف‌ می‌باشند. در صورت واگذاری اتومبیلهای موضوع این تبصره به سایر اشخاص در تاریخ انتقال مشمول مالیات مقرر در این قانون می‌باشند.

‌تبصره ۱۹- آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب توسط وزارت صنایع سنگین تهیه و به تصویب هیأت‌وزیران می‌رسد.

‌تبصره ۲۰- کلیه خودروها و ماشین آلات راهسازی وارداتی موضوع این قانون که قبل از تاریخ تصویب این قانون از گمرک ترخیص قطعی شده‌ باشند از لحاظ حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات تابع مقررات قبلی می‌باشند.

‌تبصره ۲۱- از تاریخ تصویب این قانون ورود و صدور انواع خودرو و ماشین آلات راهسازی در چهارچوب ضوابط این قانون مجاز می‌باشد.

‌تبصره ۲۲- از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر ملغی و همچنین اخذ هر نوع وجه دیگری مانند مالیات تولید خودرو‌ تحت هر عنوان و یا عوارض آسفالت، عوارض شهرداری و یا هر نوع عوارض دیگر، از تولیدکنندگان و واردکنندگان انواع خودرو و ماشین آلات‌ راهسازی موضوع این قانون و قطعه سازهای آنها ممنوع می‌باشد.


‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و بیست و و دو تبصره در جلسه روز چهارشنبه دوم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و یک مجلس شورای اسلامی‌ تصویب و در تاریخ ۱۳۷۱.۱۰.۲۰ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری