ماده واحده – کنوانسیون بین‌المللی سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا منعقده در بروکسل در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۶۳ هجری شمسی مطابق با ۱۴ ژوئن ۱۹۸۳ میلادی مشتمل بر یک مقدمه، ۲۰ ماده و ضمیمه آن (فهرست طبقه‌بندی سیستم هماهنگ شده) به شرح پیوست تصویب و به‌دولت اجازه تسلیم اسناد و الحاق به آن داده می‌شود.
تبصره ۱ – جدول تعرفه گمرکی موضوع بند الف ماده ۲ قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۵۰ باید بر اساس فهرست طبقه‌بندی شده سیستم هماهنگ‌شده موضوع این ماده واحده تنظیم گردد.
تبصره ۲ – از تاریخ اجرای فهرست طبقه‌بندی سیستم هماهنگ شده موضوع این قانون عبارت “فهرست طبقه‌بندی (فهرست طبقه‌بندی) بروکسل” مندرج در قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۵۰ به عبارت “فهرست طبقه‌بندی سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا” اصلاح می‌گردد.
تبصره ۳ – اجرای بند ۴ ماده ۱۰ این کنوانسیون در مورد ایران منوط به رعایت اصل ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
بسمه تعالی
کنوانسیون بین‌المللی سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا
مقدمه
کشورهای امضاء‌کننده کنوانسیون حاضر – تهیه شده زیر نظر شورای هماهنگی گمرکی با علاقه به ایجاد تسهیلات در امر بازرگانی بین‌المللی،
با علاقه به ایجاد تسهیلات در امر جمع‌آوری، تطبیق و تحلیل‌های آماری به ویژه آمار بازرگانی بین‌المللی.
با علاقه به تقلیل هزینه‌های ناشی از ضرورت تعیین توصیف، طبقه‌بندی و کد جدید برای کالاها که طی مبادلات بین‌المللی از شمول یک سیستم طبقه‌بندی خارج شده و مشمول یک سیستم طبقه‌بندی دیگر می‌شوند و تسهیل یکسان کردن اسناد بازرگانی و انتقال داده‌ها
با در نظر گرفتن این که تحول در امر تکنیک‌ها و ساختهای بازرگانی بین‌المللی تغییرات مهمی را در کنوانسیون راجع به فهرست طبقه‌بندی برای طبقه‌بندی کالاها در تعرفه‌های گمرکی منعقد شده در بروکسل در تاریخ ۲۴ آذر ۱۳۲۹ (۱۵ دسامبر ۱۹۵۰) ایجاب می‌کند.
همچنین با درنظر گرفتن این که جزئیات مورد نظر دولتها و مراکز بازرگانی برای مقاصد تعرفه‌ای و آماری در حال حاضر از آن چه فهرست طبقه‌بندی ضمیمه کنوانسیون پیش گفته عرضه می‌دارد به مراتب فراتر رفته است،
با در نظر گرفتن این که برای مذاکرات بازرگانی بین‌المللی داشتن داده‌های صحیح و قابل قیاس واجد اهمیت است،
با در نظر گرفتن این که هدف از سیستم هماهنگ شده به کار بردن آن در تعرفه‌بندی و آمار مربوط به طرق مختلف حمل و نقل کالا است،
با در نظر گرفتن این که منظور از سیستم هماهنگ شده گنجاندن آن تا سر حد امکان در سیستم‌های بازرگانی توصیف و کدگذاری کالا است،
با در نظر گرفتن این که منظور از سیستم هماهنگ شده ایجاد ارتباط هر چه نزدیکتر بین آمار واردات و صادرات از یک طرف و آمار تولید از طرف دیگر‌است،
با در نظر گرفتن این که یک ارتباط نزدیک باید بین سیستم هماهنگ شده و طبقه‌بندی استاندارد برای بازرگانی بین‌المللی (به انگلیسی SITC و به فرانسه CTCI) ملل متحد اضافه شود،
با در نظر گرفتن این که جا دارد به نیازهای مذکور در بالا از طریق یک فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری مرکب که بتواند مورد استفاده استفاده‌کنندگان مختلف بازرگانی بین‌المللی قرار گیرد، پاسخ گفت،
با در نظر گرفتن این که محتوای امروزی سیستم هماهنگ شده هماهنگ با تحولات در تکنیک‌ها و ساختهای بازرگانی بین‌المللی واجد اهمیت است، با‌در نظر گرفتن اموری که تاکنون در این زمینه به وسیله کمیته سیستم هماهنگ شده توسط شورای همکاری گمرکی انجام گرفته است،
با در نظر گرفتن این که چنانچه کنوانسیون راجع به فهرست طبقه‌بندی وسیله مؤثری
برای نیل به تعدادی از این اهداف باشد بهترین طریق رسیدن به‌نتایج مورد نظر انعقاد کنوانسیون بین‌المللی جدیدی است،
راجع به موارد زیر توافق کردند:
ماده ۱ – تعاریف
از نظر این کنوانسیون:
الف – اصطلاح سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا که منبعد “سیستم هماهنگ
شده” نامیده شده است یعنی فهرست طبقه‌بندی شامل‌شماره‌ها و شماره‌های فرعی و کدهای
عددی مربوط، یادداشتهای قسمتها، فصلها و شماره‌های فرعی همچنین قواعد عمومی برای
تفسیر سیستم‌هماهنگ شده است که در ضمیمه کنوانسیون حاضر درج شده است.
ب – اصطلاح “فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای” یعنی فهرست طبقه‌بندی ایجاد شده طبق
قوانین کشور امضاء‌کننده کنوانسیون جهت اخذ حقوق گمرکی‌حین ورود.
ج – اصطلاح “فهرست طبقهبندیهای آماری” یعنی فهرست طبقهبندیهای کالاهای تهیه
شده از سوی کشورهای عضو کنوانسیون جهت جمع‌آوری داده‌ها به منظور تدوین آمار صادرات و واردات.
د – اصطلاح “فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری مرکب” یعنی فهرست طبقه‌بندی مرکب
که فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای و فهرست طبقهبندیهای آماری را که از لحاظ حقوقی توسط
کشور طرف کنوانسیون به منظور اظهار کالا به هنگام ورود مقرر شده است یک جا گرد می‌آورد.
ه – اصطلاح “کنوانسیون ایجاد شورا” یعنی کنوانسیون ایجاد شورای همکاری گمرکی
منعقد شده در بروکسل به تاریخ ۲۴ آذر ماه ۱۳۲۹ (۱۵ دسامبر۱۹۵۰).
و – اصطلاح “شورا” یعنی شورای همکاری گمرکی مذکور در بند ه فوق.
ز – اصطلاح “دبیر کل” یعنی دبیر کل شورا.
ح – اصطلاح “تصویب” یعنی تصویب، پذیرش یا قبول.
ماده ۲ – ضمیمه.
ضمیمه کنوانسیون حاضر جزء لایتجزای کنوانسیون بوده و هر نوع اشاره به این کنوانسیون شامل ضمیمه نیز خواهد بود.
ماده ۳ – تعهدات کشورهای امضاء‌کننده.
1 – با رعایت مستثنیات مذکور در ماده ۴:
الف – هر کشور عضو کنوانسیون جز در مورد اجرای مقررات جزء ج این بند تعهد می‌کند
که از تاریخ اجرای این کنوانسیون در قبال آن، فهرست‌طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری آن
منطبق با سیستم هماهنگ شده باشد. بنا بر این کشور امضاء‌کننده برای برقراری فهرست
طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری‌متعهد می‌شود:
(۱) کلیه شماره‌ها و شماره‌های فرعی سیستم هماهنگ شده را بدون افزایش یا تغییر با
کدهای عددی مربوط به کار ببرد.
(۲) قواعد عمومی برای تفسیر سیستم هماهنگ شده و کلیه یادداشتهای قسمتها، فصل و
شماره‌های فرعی را اجراء کرده و حیطه “شمول قسمتها”فصلها، شماره‌ها یا شماره‌های
فرعی سیستم هماهنگ شده را تغییر ندهد.
(۳) ترتیب شماره‌گذاری سیستم هماهنگ شده را رعایت کند.
ب – هر کشور عضو کنوانسیون همچنین آمار صادرات و واردات خود را مطابق کد شش رقمی
سیستم هماهنگ شده یا به ابتکار این کشور عضو‌کنوانسیون فراتر از این حد و تا حدودی
که آن نشریه به جهات خاص از قبیل جهات ناظر به جنبه محرمانه بودن اطلاعات بازرگانی
یا امنیت ملی منعی‌نداشته باشد در دسترس عامه قرار دهد.
ج – هیچ یک از مقررات این ماده کشورهای عضو کنوانسیون را موظف نمی‌کند شماره‌های
فرعی سیستم هماهنگ شده را در فهرست طبقه‌بندی‌تعرفه‌ای خود به کار برند مشروط بر
این که این کشورها در فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری حذف مشترکشان، خود را با
تعهدهای مذکور در‌جزء‌های ۱ و ۲ و۳ بند الف مذکور در فوق منطبق سازند.
2 – هر کشور عضو کنوانسیون در اجرای تعهدات مذکور در جزء ۱ بند الف این ماده مخیر
است هر جا که لازم باشد برای لازم‌الاجرا کردن سیستم‌هماهنگ شده تطبیقات لازم را
از لحاظ قوانین داخلی خود به عمل آورد.
3 – هیچ یک از مقررات این ماده برای کشورهای عضو کنوانسیون از لحاظ ایجاد تقسیمات
فرعی برای طبقه‌بندی کالاها در سطحی فراتر از سیستم هماهنگ شده در فهرست
طبقهبندیهای تعرفه‌ای یا آماری خود مانعی ایجاد نمی‌کند مشروط بر این که این
تقسیمات فرعی در سطح فراتر از کد عددی شش رقمی مندرج در ضمیمه این کنوانسیون اضافه و کدگذاری شود.
ماده ۴ – اجرای محدود از طرف کشورهای در حال توسعه
1 – هر یک از کشورهای در حال توسعه عضو کنوانسیون می‌تواند اجرای یک قسمت یا تمام
شماره‌های فرعی سیستم هماهنگ شده را با توجه به ساخت بازرگانی بین‌المللی یا ظرفیت
اداری خود در مدت زمانی که لازم می‌داند به تعویق اندازد.
2 – هر یک از کشورهای در حال توسعه عضو کنوانسیون که مطابق مقررات این ماده
می‌خواهد یک قسمت از سیستم هماهنگ شده را اجرا کند موافقت می‌کند که تمام هم خود
را برای اجرای سیستم هماهنگ شده کامل شش رقمی در مدت پنج سال از تاریخ اجرای
کنوانسیون حاضر نسبت به‌خودش یا در هر مدت زمانی که با توجه به مقررات بند ۱ ماده حاضر لازم تشخیص دهد به کار بندد.
3 – هر یک از کشورهای در حال توسعه عضو کنوانسیون که می‌خواهند یک قسمت از سیستم
هماهنگ شده را مطابق مقررات این ماده اجرا کند یا کلیه‌شماره‌های فرعی دارای دو خط
تیره یک شماره فرعی دارای یک خط تیره را اجرا می‌کند یا هیچ کدام را به مورد اجرا
در نمی‌آورد و یا کلیه شماره‌های‌فرعی دارای یک خط تیره یک شماره را اجرا می‌کند
یا هیچ کدام را اجرا نمی‌کند، در یک چنین مواردی که سیستم هماهنگ شده به طور محدود
اجرا‌می‌شود به جای ششمین یا پنجمین و ششمین رقم مربوط به یک قسمت از کد سیستم
هماهنگ شده که اجرا نشده است به ترتیب “صفر” یا “دوصفر”قرار می‌گیرد.
4 – هر یک از کشورهای در حال توسعه که می‌خواهد سیستم هماهنگ شده را مطابق مقررات
این ماده به طور محدود اجرا کند در زمانی که عضو‌کنوانسیون می‌شود شماره‌های فرعی
را که در موقع لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون نسبت به خودش اجرا نخواهد کرد و همچنین
شماره‌های فرعی را که‌بعداً اجرا خواهد کرد به اطلاع دبیر کل شورا می‌رساند.
5 – هر یک از کشورهای در حال توسعه که می‌خواهد طبق مقررات این ماده سیستم هماهنگ
شده را به طور محدود اجرا کند می‌تواند در زمانی که عضو کنوانسیون می‌شود به اطلاع
دبیر کل برساند که رسماً متعهد می‌گردد سیستم هماهنگ شده کامل شش رقمی را سه سال
بعد از تاریخ لازم‌الاجرا‌شدن کنوانسیون اجرا کند.
6 – هر یک از کشورهای در حال توسعه عضو کنوانسیون که مطابق مقررات این ماده سیستم هماهنگ شده را به طور محدود اجرا می‌کند از بار تعهدات ناشی از ماده ۳ در مورد آن دسته از شماره‌های فرعی که اجرا نمی‌کند آزاد می‌شود.
ماده ۵ – کمک فنی به کشورهای در حال توسعه
کشورهای توسعه‌یافته عضو کنوانسیون طبق مفاد یک موافقتنامه مشترک کمکهای فنی در
اختیار کشورهای در حال توسعه متقاضی قرار می‌دهند از‌جمله در امر آموزش پرسنل
پیاده کردن سیستم هماهنگ شده در فهرست طبقهبندیهای خود و راهنمایی برای اقدام در
جهت امروزی کردن سیستمهای‌پیاده شده با توجه به اصلاحات سیستم هماهنگ شده و همچنین اجرای مقررات کنوانسیون حاضر.
ماده ۶ – کمیته سیستم هماهنگ شده
1 – مطابق کنوانسیون حاضر کمیته‌ای موسوم به کمیته سیستم هماهنگ شده متشکل از نمایندگان هر یک از کشورهای عضو کنوانسیون تأسیس می‌شود.
2 – کمیته سیستم هماهنگ شده طبق قاعده کلی لااقل دو بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد.
3 – این جلسات به دعوت دبیر کل و جز در موردی که کشورهای امضاء‌کننده تصمیم مغایری اتخاذ کنند در مقر شورا تشکیل می‌شود.
4 – در کمیته سیستم هماهنگ شده هر یک از اعضاء کنوانسیون یک رأی دارد، با وصف این
از لحاظ این کنوانسیون و بدون تأثیر بر کنوانسیونی که در آینده منعقد خواهد شد هر
گاه یک اتحادیه گمرکی یا اقتصادی یا یک یا چند دولت عضو این اتحادیه‌ها عضو
کنوانسیون هستند کلیه اعضاء متعاهد تنها‌یک رأی خواهند داشت. همچنین هر گاه کلیه
دول عضو یک اتحادیه گمرکی یا اقتصادی واجد شرایط عضویت به موجب مقررات بند ب ماده ۱۱ عضو‌کنوانسیون شوند توأماً تنها یک رأی خواهند داشت.
5 – کمیته سیستم هماهنگ شده یک رییس و یک یا چند نایب‌رییس انتخاب می‌کند.
6 – کمیته سیستم هماهنگ شده آیین‌نامه داخلی خود را با اکثریت دو سوم آراء اعضاء
تدوین می‌کند. این آیین‌نامه برای تصویب به شورا ارجاع‌می‌شود.
7 – کمیته سیستم هماهنگ شده اگر لازم تشخیص دهد از سازمانهای بین‌الدول و سایر
سازمانهای بین‌المللی دعوت به عمل می‌آورد که به عنوان ناظر در کارهایش شرکت کنند.
8 – کمیته سیستم هماهنگ شده در صورت لزوم به ویژه با توجه به جز الف بند ۱ ماده ۷
کمیته‌های فرعی یا گروه‌های کار ایجاد کرده و تشکیلات، حقوق مربوطه اخذ رأی و آیین‌نامه داخلی این ارگانها را تعیین می‌کند.
ماده ۷ – وظایف کمیته
1 – کمیته سیستم هماهنگ شده با رعایت مقررات ماده ۸ وظایف زیر را انجام می‌دهد:
الف – این کمیته هر نوع پیش‌نویس اصلاح کنوانسیون حاضر را که مفید تشخیص دهد به
ویژه با توجه به نیازهای استفاده‌کنندگان و تحولات تکنیک و ساختهای بازرگانی بین‌المللی پیشنهاد می‌کند.
ب – این کمیته یادداشتهای توضیحی، آراء طبقه‌بندی و دیگر آراء جهت تفسیر سیستم هماهنگ شده را تدوین می‌کند.
ج – این کمیته به منظور تأمین تفسیر و اجرای یکسان سیستم هماهنگ شده توصیه‌هایی تهیه می‌کند.
د – این کمیته هر نوع اطلاعات درباره اجرای سیستم هماهنگ شده را گردآوری و منتشر می‌کند.
ه – این کمیته رأساً یا بنا به درخواست اطلاعات یا رهنمودهایی راجع به کلیه مسائل
مربوط به طبقه‌بندی کالا در سیستم هماهنگ شده در اختیار اعضاء کنوانسیون، دول عضو
شورا و همچنین سازمانهای بین‌الدول و سایر سازمانهای بین‌المللی که کمیته لازم تشخیص دهد قرار می‌دهد.
و – این کمیته گزارشاتی راجع به فعالتیهای خود از جمله پیشنهادات اصلاحی،
یادداشتهای توضیحی آراء طبقه‌بندی و سایر آراء در هر اجلاس شورا ارائه می‌کند.
ز – این کمیته در مورد سیستم هماهنگ شده هر نوع اختیارات یا وظایفی را که شورا یا
اعضاء کنوانسیون مفید تشخیص دهند اعمال می‌کند.
2 – تصمیمات اداری کمیته سیستم هماهنگ شده که دارای اثراتی در بودجه هستند جهت تصویب به شورا ارجاع می‌شوند.
ماده ۸ – نقش شورا
1 – شورا پیشنهادات اصلاحی کنوانسیون حاضر را که توسط کمیته سیستم هماهنگ شده تهیه
شده است مورد بررسی قرار داده و آنها را طبق روش مندرج در ماده ۱۶ به اعضاء
کنوانسیون توصیه می‌کند مگر این که یک دولت عضو شورا که عضو کنوانسیون حاضر است
بخواهد که تمام یا قسمتی از‌پیشنهادات مورد بحث برای بررسی مجدد به کمیته احاله شود.
2 – یادداشتهای توضیحی آراء طبقه‌بندی و سایر آرای مربوط به تفسیر سیستم هماهنگ
شده و توصیه‌های ناظر به تفسیر و کاربرد یکنواخت سیستم هماهنگ شده که طی یک اجلاس
کمیته سیستم هماهنگ شده طبق مقررات بند ۱ ماده ۷ نوشته شده‌اند چنانچه ظرف دو ماه
پس از زمان خاتمه‌اجلاس هیچ کشور عضو این کنوانسیون از دبیر کل درخواست ارجاع امر
به شورا را ننموده باشد مورد تصویب شورا تلقی می‌شود.
3 – هر گاه مسأله‌ای طبق مقررات بند ۲ این ماده در شورا مطرح شود، شورا یادداشتهای
توضیحی، آراء طبقه‌بندی و سایر آراء یا توصیه‌ها را مورد تصویب قرار می‌دهد مگر
این که یک دولت عضو شورا که عضو کنوانسیون است بخواهد تمام یا قسمتی از آنها برای بررسی مجدد به کمیته احاله شود.
ماده ۹ – نرخ حقوق گمرکی
اعضای کنوانسیون به موجب این کنوانسیون در مورد نرخ حقوق گمرکی هیچ گونه تعهدی به عهده نمی‌گیرند.
ماده ۱۰ – حل و فصل اختلافات
1 – هر نوع اختلاف بین اعضاء کنوانسیون در مورد تفسیر یا اجرای کنوانسیون حاضر
حتی‌الامکان از طریق مذاکرات بین اعضاء مزبور حل و فصل‌می‌شود.
2 – هر نوع اختلافی که بدین ترتیب حل و فصل نشود به وسیله طرفهای اختلاف به کمیته
سیستم هماهنگ شده ارجاع می‌گردد که آن را مورد بررسی قرار داده و توصیه‌هایی به منظور حل و فصل آن می‌کند.
3 – اگر کمیته سیستم هماهنگ شده نتواند اختلاف را حل کند آن را در شورا مطرح
می‌سازد که در این صورت شورا طبق بند ه ماده ۳ کنوانسیون مؤسس شورا توصیه‌هایی به عمل می‌آورد.
4 – طرفهای اختلاف می‌توانند از پیش توافق کنند که توصیه‌های کمیته یا شورا را بپذیرند.
ماده ۱۱ – شرایط لازم برای عضویت
در موارد زیر می‌توان عضو کنوانسیون حاضر شد:
الف – دولتهای عضو شورا.
ب – اتحادیه‌های گمرکی یا اقتصادی که صلاحیت انعقاد پیمانهایی در مورد تمام یا
قسمتی از مواد مقرر شده توسط این کنوانسیون را دارند.
ج – هر دولت دیگری که دبیر کل شورا بدین منظور مطابق دستورالعملهای شورا برای آن دعوت‌نامه‌ای ارسال دارد.
ماده ۱۲ – روش عضویت.
1 – هر دولت یا اتحادیه گمرکی یا اقتصادی واجد شرایط لازم می‌تواند عضو کنوانسیون شود:
الف – با امضای آن، بدون شرط تصویب.
ب – با تسلیم سند تصویب پس از امضاء آن به شرط تصویب، یا
ج – با الحاق به کنوانسیون پس از این که مدت زمان مفتوح بودن جهت امضاء پایان یافته باشد.
2 – کنوانسیون حاضر تا تاریخ ۱۰ دی ۱۳۶۵ (۳۱ دسامبر ۱۹۸۶) در مقر شورا در بروکسل
جهت امضای دولتها و اتحادیه‌های گمرکی یا اقتصادی‌مذکور در ماده ۱۱ مفتوح خواهد
بود. پس از این تاریخ برای الحاق مفتوح خواهد بود.
3 – اسناد تصویب یا الحاق به دبیر کل تسلیم خواهد شد.
ماده ۱۳ – تاریخ لازم‌الاجرا شدن
1 – کنوانسیون حاضر از تاریخ ۱۱ دی ماه (اول ژانویه) متعاقب گذشت حداقل ۱۲ ماه و حداکثر ۲۴ ماه از تاریخی که حداقل هفده دولت یا اتحادیه‌گمرکی یا اقتصادی مذکور در ماده ۱۱ فوق آن را بدون شرط تصویب امضاء کرده یا اسناد تصویب یا الحاق خود را تسلیم داشته‌اند لازم‌الاجرا می‌شود،لیکن در هر حال قبل از ۱۱ دی ماه ۱۳۶۶ (ژانویه ۱۹۸۷) لازم‌الاجرا نخواهد شد.
2 – کنوانسیون حاضر نسبت به هر دولت یا اتحادیه گمرکی یا اقتصادی امضاء‌کننده آن
بدون شرط تصویب یا نسبت به هر دولت یا اتحادیه‌ای که پس از احراز تعداد حداقل لازم
موضوع بند ۱ این ماده آن را تصویب کرده یا به آن ملحق می‌شود از تاریخ ۱۱ دی ماه
(اول ژانویه) متعاقب سپری شدن حداقل۱۲ ماه و حداکثر ۲۴ ماه از تاریخی که بدون
تعیین تاریخ نزدیکتری این دولت یا اتحادیه گمرکی یا اقتصادی کنوانسیون را بدون شرط
تصویب امضاء‌کرده یا سند تصویب یا الحاق خود را تسلیم کرده است لازم‌الاجراء می‌شود.
در هر حال تاریخ لازم‌الاجرا شدن ناشی از مفاد بند حاضر نمی‌تواند قبل از تاریخ پیش‌بینی شده در بند ۱ همین ماده باشد.
ماده ۱۴ – اجرای کنوانسیون به وسیله سرزمینهای تابعه
1 – هر دولتی می‌تواند خواه در زمانی که عضو متعاهد کنوانسیون می‌شود، خواه بعداً
به اطلاع دبیر کل شورا برساند که این کنوانسیون کلیه یا برخی از سرزمینهایی را که
روابط بین‌المللی آنها در حوزه مسئولیت آن هستند و در اطلاعیه ذکر شده‌اند در بر
می‌گیرد. این اطلاعیه از ۱۱ دی ماه (اول ژانویه) متعاقب گذشت حداقل ۱۲ ماه و
حداکثر ۲۴ ماه از تاریخ وصول آن توسط دبیر کل شورا لازم‌الاجرا خواهد بود. مگر این
که تاریخ نزدیکتری صراحتاً ذکر‌شده باشد. در هر حال کنوانسیون حاضر قبل از
لازم‌الاجرا شدن نسبت به دولت ذینفع نمی‌تواند در مورد این سرزمینها اجرا شود.
2 – کنوانسیون حاضر در مورد سرزمین تعیین شده در تاریخی که روابط بین‌المللی این
سرزمین دیگر تحت مسئولیت طرف متعاهد قرار نداشته باشد یا‌در هر تاریخ قبلی که در
شرایط پیش‌بینی شده در ماده ۱۵ به اطلاع دبیر کل رسیده باشد قابل اجرا نخواهد بود.
ماده ۱۵ – انصراف
کنوانسیون حاضر برای مدت نامحدودی منعقد می‌شود. با این حال هر یک از طرفهای
متعاهد می‌تواند از آن انصراف حاصل نماید و این انصراف یک سال پس از دریافت سند
مربوط به وسیله دبیر کل لازم‌الاجرا می‌شود مگر این که تاریخ دورتری برای
لازم‌الاجرا شدن انصراف از کنوانسیون ذکر شده‌باشد.
ماده ۱۶ – روش اصلاح
1 – شورا می‌تواند اصلاحاتی را بر کنوانسیون حاضر به طرفهای متعاهد توصیه کند.
2 – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند به اطلاع دبیر کل برساند که ایرادی بر یک
اصلاح توصیه شده وارد می‌آورد و می‌تواند بعداً در مهلت معین شده در بند ۳ این ماده ایراد مزبور را پس بگیرد.
3 – هر اصلاح توصیه شده‌ای در انقضای یک مهلت شش‌ماهه از تاریخی که دبیر کل اصلاح
مزبور را به اطلاع رسانده است پذیرفته شده تلقی می‌شود‌مشروط بر این که در پایان این مهلت هیچ نوع ایرادی بر آن وارد نشده باشد.
4 – اصلاحات پذیرفته شده در یکی از تاریخهای زیر برای کلیه طرفهای متعاهد لازم‌الاجرا می‌شود:
الف – در موردی که اصلاح توصیه شده قبل از یازدهم فروردین ماه (اول آوریل) باشد،
در تاریخ یازدهم دی ماه (اول ژانویه) دومین سالی که به دنبال این اطلاعیه می‌آید به اطلاع رسانده شده باشد.
ب – در موردی که اصلاح توصیه شده در یازدهم فروردین ماه (اول آوریل) یا بعد از
این باشد تاریخ در یازدهم دی ماه (اول ژانویه) سومین سالی که به‌دنبال این اطلاعیه می‌آید اعلام شده باشد.
5 – در تاریخ مذکور در بند ۴ ماده حاضر، فهرست طبقهبندیهای آماری هر یک از طرفهای
متعاهد همچنین فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای آن و یا در مورد پیش‌بینی شده در جزء (ج)
بند ۱ ماده ۳ فهرست طبقه‌بندی تعرفه‌ای و آماری مرکب آن باید با سیستم هماهنگ شده اصلاح شده منطبق شود.
6 – هر یک از دولتها یا اتحادیه‌های گمرکی یا اقتصادی که کنوانسیون حاضر را بدون
شرط تصویب امضاء یا تصویب و یا به آن ملحق می‌شود این طور تلقی می‌گردد که
اصلاحاتی را که در تاریخ طرف متعاهد شدن این دولت یا اتحادیه لازم‌الاجرا شده یا مطابق مقررات بند ۳ ماده حاضر پذیرفته شده‌اند‌می‌پذیرد.
ماده ۱۷ – حقوق طرفهای متعاهد در قبال سیستم هماهنگ شده
در مورد مسائل مربوط به سیستم هماهنگ شده، بند ۴ ماده ۶، ماده ۸ و بند ۲ ماده ۱۶ حقوقی به شرح زیر برای هر کدام از طرفهای متعاهد قائلند:
الف – نسبت به کلیه اجزاء سیستم هماهنگ شده که هر کدام از دولتها آن را مطابق مقررات کنوانسیون حاضر اجرا می‌کند، یا
ب – تا تاریخی که کنوانسیون حاضر نسبت به آن مطابق مقررات ماده ۱۳ لازم‌الاجرا می‌شود نسبت به کلیه اجزاء سیستم هماهنگ شده که ملزم به اجرای آن در این تاریخ مطابق مقررات کنوانسیون حاضر هستند، یا
ج – نسبت به کلیه اجزاء سیستم هماهنگ شده به شرط این که هر کدام از دولتها رسماً متعهد شده باشد که سیستم هماهنگ شده کامل شش‌رقمی را در مهلت سه سال مذکور در بند ۵ ماده ۴ و تا انقضای این مهلت اجرا کند.
ماده ۱۸ – حق شرط
هیچ حق شرطی بر کنوانسیون حاضر پذیرفته نیست.
ماده ۱۹ – اطلاعیه‌های دبیر کل
دبیر کل به طرفهای متعاهد، به سایر دولتهای امضاء‌کننده، به دولتهای عضو شورا که طرف متعاهد کنوانسیون حاضر نیستند و به دبیر کل سازمان ملل متحد مراتب زیر را اطلاع می‌دهد:
الف – اطلاعیه‌های موضوع ماده ۴.
ب – موارد امضاء، تصویب و الحاق مذکور در ماده ۱۲.
ج – تاریخی که کنوانسیون حاضر مطابق ماده ۱۳ لازم‌الاجرا می‌گردد.
د – اطلاعیه‌های دریافتی موضوع ماده ۱۴.
ه – اطلاعیه‌های انصراف دریافتی موضوع ماده ۱۵.
و – اصلاحات توصیه شده بر کنوانسیون حاضر مطابق ماده ۱۶.
ز – ایرادات وارد بر اصلاحات توصیه شده مطابق ماده ۱۶ همچنین استرداد احتمالی آنها.
ح – اصلاحات پذیرفته شده مطابق ماده ۱۶، همچنین لازم‌الاجرا شدن آنها.
ماده ۲۰ – ثبت در سازمان ملل متحد
مطالب ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد، کنوانسیون حاضر باید در دبیرخانه سازمان ملل متحد به درخواست دبیر کل شورا به ثبت برسد.
نظر به مراتب فوق امضاء‌کنندگان تام‌الاختیار کنوانسیون حاضر را امضاء کرده‌اند.
کنوانسیون حاضر در بروکسل در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۶۲ مطابق با ۱۴ ژوئن ۱۹۸۳ به زبانهای فرانسه و انگلیسی که هر دو متن متساویاً معتبر است در نسخه منحصر به فرد تنظیم و به دبیر کل شورا سپرده شده است و نامبرده رونوشتهای گواهی شده آن را برای کلیه دولتها و اتحادیه‌های گمرکی یا اقتصادی مذکور در ماده ۱۱ ارسال خواهد کرد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و سه تبصره و کنوانسیون ضمیمه در جلسه روز یک‌شنبه بیستم شهریورماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۳.۶.۲۳ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری