شماره ۱۱۶۹۶/ت۳۰۹هـ – ۱۳۷۳/۸/۷
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۳.۸.۱ بنا به پیشنهاد شماره ۴۷۸۶.۶۷۰.۲۱۵۷۱ مورخ ۱۳۷۱.۱۲.۵ وزارت کشاورزی، آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه تأسیس آزمایشگاه‌ها تجزیه خاک و گیاه و آزمایشگاه‌ها تشخیص آفات و بیماریهای گیاهی توسط بخش تعاونی و خصوصی – مصوب 1371 – را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول: تعاریف
ماده 1 – آزمایشگاه تشخیص آفات و بیماریهای گیاهی – که در این آیین‌نامه آزمایشگاه گیاه پزشکی نامیده می‌شود – واحدی است که آفات، عوامل بیماری‌زا و‌سایر عوامل زیان‌آور برای محصولات کشاورزی و فرآورده‌های آن را تشخیص و ابزار و روش‌های مبارزه با آن را توصیه می‌کند.
تبصره – در صورت درخواست مشتری، آزمایشگاه گیاه پزشکی مجاز است توصیه‌ها فوق‌الذکر را اجرا کند.
ماده 2 – آزمایشگاه تجزیه خاک و گیاه – که در این آیین‌نامه آزمایشگاه خاک‌شناسی نامیده می‌شود – واحد است که برای استفاده مناسب از کودهای شیمیایی و سایر مواد افزودنی به خاک و بهینه‌سازی اراضی مزروعی، همچنین افزایش عملکرد محصولات زراعی در واحد سطح، نمونه‌های خاک، آب، گیاه و رکود را که در این آیین‌نامه به اختصار “نمونه” نامیده می‌شود تجزیه کرده و بر اساس نتایج آزمایش‌ها توصیه‌های لازم را ارائه می‌کند.
تبصره – در صورت درخواست مشتری، آزمایشگاه خاک‌شناسی مجاز است تسویه‌های فوق‌الذکر را اجرا کند.
فصل دوم: شرایط و چگونگی تأسیس
ماده ۳ – متقاضی تأسیس آزمایشگاه گیاه پزشکی باید شرایط زیر را داشته باشد:
الف – حسن شهرت و نداشتن سوء‌پیشینه.
ب – مکان مناسب، امکانات، تجهیزات و منابع لازم.
ج ـ [اصلاحی ۱۳۸۶/۵/۱۴]
حداقل لیسانس گیاه پزشکی در رشته دفع آفات، و برای دارندگان مدرک تحصیلی در سایر رشته‌های کشاورزی پنج سال تجربه در رشته دفع آفات، پس از طی دوره آموزشی وزارت جهاد کشاورزی.
د – خدمت تمام وقت در آزمایشگاه به عنوان مدیر مسئول.
ه – معرفی و بکارگیری متخصص در هر یک از رشته‌های اصلی گیاه‌پزشکی که متقاضی فعالیت در آن رشته است.
تبصره 1 – چنانچه متقاضی تأسیس دارای مدرک تحصیلی دکترا باشد رعایت شرط داشتن سوابق تجربی ضرورتی ندارد.
تبصره 2 – بخش تعاونی تعاونی و متقاضیان خصوصی غیر واجد شرایط تحصیلی و تجربی می‌توانند فردی را که دارای شرایط بندهای الف، ج و د باشد به‌عنوان مدیر مسئول معرفی کنند.
ماده ۴- متقاضی تأسیس آزمایشگاه خاک‌شناسی باید شرایط زیر را داشته باشد:
الف – حسن شهرت و نداشتن سوء‌پیشینه.
ب – مکان مناسب، امکانات، تجهیزات و منابع لازم.
ج – حداقل مدرک تحصیلی لیسانس در یکی از رشته‌های خاک‌شناسی، خاک و آب و شیمی عمومی با ۵ سال تجربه در امور خاک و آب و گیاه برای دارندگان مدرک تحصیلی لیسانس و ۳ سال تجربه برای دارندگان مدرک تحصیلی فوق لیسانس یا لیسانس در یکی از رشته‌ها کشاورزی با ۶ سال تجربه در امور خارک و‌آب و گیاه و ۴ سال تجربه برای دارندگان مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس.
د – خدمت تمام وقت در آزمایشگاه به عنوان مدیر مسئول.
تبصره 1 – چنانچه متقاضی تأسیس دارای مدرک تحصیلی دکترا باشد رعایت شرط داشتن سوابق تجربی ضرورتی ندارد.
تبصره 2 – بخش تعاونی و متقاضیان خصوصی غیر واجد شرایط تحصیلی و تجربی می‌توانند فردی را که دارای شرایط مندرج در بندهای الف، ج و د باشد به‌عنوان مدیر مسئول معرفی کنند.
ماده 5 – چگونگی دریافت مجوز به شرح زیر است:
الف – متقاضی آزمایشگاه گیاه پزشکی یا آزمایشگاه خاک‌شناسی با ارائه مدارک مثبته محل آزمایشگاه، نیروی انسانی متخصص، منابع، امکانات و تجهیزات را به سازمان کشاورزی استان مربوط معرفی می‌کند.
ب – مدارک ارائه شده در کمیته‌ای مرکب از بالاترین مقام سازمان کشاورزی استان و دو نفر کارشناس یا مسئول متخصص در رشته ذیربط بررسی می‌شود.
ج – در صورت تأیید مدارک موضوع بند “ب” این ماده مجوز لازم با امضای بالاترین مقام سازمان کشاورزی استان صادر و رونوشت مجوز آزمایشگاه گیاه‌پزشکی به مؤسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاه و رونوشت مجوز آزمایشگاه خاک‌شناسی به مؤسسه تحقیقات خاک و آب ارسال می‌شود.
فصل سوم: سایر مقررات
ماده 6 – در صورت لزوم توصیه‌ها و ضوابط فنی و آزمایشگاهی توسط مؤسسه‌های تحقیقات آفات و بیماریهای گیاه و تحقیقات خاک و آب تهیه و به آزمایشگاه‌ها ابلاغ می‌شود.
تبصره – آزمایشگاه‌ها مکلفند در صورت وجود استانداردهای ملی یا مورد بول مؤسسه استاندارد و وزارت کشاورزی، مطابق استانداردهای مزبور عمل کنند.
ماده 7 – تعداد آزمایشگاه‌های مورد نیاز هر منطقه توسط سازمان کشاورزی استان مربوط تعیین می‌شود.
ماده 8 – دارندگان امتیاز تأسیس آزمایشگاه‌ها موظفند حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ صدور مجوز – که فقط برای یک دوره شش ماهه دیگر با تشخیص سازمان کشاورزی استان قابل تمدید است نسبت به تأسیس و راه‌اندازی آزمایشگاه اقدام کنند، در غیر این صورت امتیاز صادر شده باطل می‌شود.
ماده 9 – مدیران یا صاحبان امتیاز آزمایشگاه‌ها موظفند با توجه به پیشرفت علوم و تکنولوژی نسبت به تجهیز آزمایشگاه مطابق توصیه مؤسسات ذیربط وزارت کشاورزی اقدام کند.
ماده 10 – آزمایشگاه‌ها موظفند نتایج بررسی و آزمایش‌های خود را بر نیروی نمونه‌های استاندارد طبق نمونه‌ای که توسط مؤسسه ذیربط در وارت کشاورزی تعیین می‌شود در سه نسخه تنظیم و به ترتیب به مشتری و سازمان کشاورزی استان تسلیم و یک نسخه را در بازرگانی خود نگهداری کنند.
ماده 11 – آزمایشگاه‌ها موظفند فهرست حق‌الزحمه انواع خدمات خود را مطابق تعرفه‌های مصوب مؤسسات تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی و تحقیقات خاک و آب در محل آزمایشگاه در معرض دید مشتری قرار دهند.
تبصره – آزمایشگاه‌ها مجازند حق‌الزحمه خدمات خاص را با توافق مشتری و نظارت سازمان کشاورزی استان مربوط تعیین کنند.
ماده 12 – واگذاری امتیاز آزمایشگاه‌ها به اشخاص واجد شرایط دیگر با موافقت سازمان کشاورزی استان مربوط مجاز است.
ماده 13 – در صورتی که صاحبان امتیاز آزمایشگاه‌ها بخواهند امتیاز خود را به شخص واجد شرایط دیگری واگذار کندن از اخذ امتیاز مجدد در همان استان محروم می‌شوند.
ماده 14 – در صورتی که وزارت کشاورزی و واحدهای تابع برای کمک به متقاضیان تأسیس یا تجهیز آزمایشگاه‌ها تسهیلاتی را ایجاد یا موجبات ایجاد آن را فراهم کنند مجازند متناسب با نوع تسهیلات، تعهدات لازم را از متقاضیان برای رعایت تعرفه‌های خاص اخذ کنند.
ماده 15 – بازرسان مجاز وزارت کشاورزی در مواقع لزوم با حکم مأموریت از طرف سازمان تحقیقات یا بالاترین مقام مؤسسه ستادی ذیربط یا رییس سازمان کشاورزی استان برای بررسی امکانات، تجهیزات، نحوه آزمایش‌ها و نظارت کیفی کار آزمایشگاه‌ها اعزام و نتیجه بازرسی خود را به صورت کتبی به سازمان کشاورزی استان و مؤسسه ذیربط در وزارت کشاورزی اعلام کنند.
ماده 16 – در مواردی که برای نظارت بر کیفیت کار آزمایشگاه‌ها، نمونه‌هایی از طرف وزارت کشاورزی برای آزمایش یا تجزیه ارسال شود آزمایشگاه‌ها موظفند بدون دریافت هزینه نمونه‌ها را آزمایش و نتیجه آن را حداکثر ظرف یک ماه به واحد ارسال کننده اعلام کنند.
ماده 17 – در صورتی که بر اساس نتایج بازرسی‌های به عمل آمده عدم رعایت توصیه‌های فنی و استانداردهای آزمایشگاهی، عدم رعایت تعرفه‌ها و تعهدات در‌مواردی که مطابق این آیین‌نامه آزمایشگاه‌ها ملزم به رعایت آن هستند، یا کیفیت نامطلوب نتایج آزمایشگاهی مشاهده شود، کمیته موضوع بند “ب” ماده (5) این‌آیین‌نامه موضوع را بررسی و مراتب را به آزمایشگاه مربوط اخطار و در صورت تکرار موارد فوق‌الذکر، مجوز تأسیس فعالیت آزمایشگاه را پس از تأیید رییس‌سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی لغو می‌کند.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور