مصوب سیصد و پنجاه و چهارمین جلسه مورخ ۷۴.۴.۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی
اولین جلسه کمیسیون در تاریخ ۷۴.۲.۳ در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد و برنامه‌های حوزه علمیه و مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی بحث و بررسی شد اما از آن جا که این برنامه‌ها با هم قابل جمع نبود و آن چه که شورای حوزه می‌خواست اهداف مرکز را تأمین نمی‌کرد مقرر شد برنامه‌های مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) مستقلاً بررسی شود. این برنامه‌ها در دو جلسه بررسی شد که جلسه اول در تاریخ ۷۴.۲.۳۰ در سازمان “سمت” و جلسه دوم در تاریخ ۷۴.۳.۲۷ در دبیرخانه شورای عالی تشکیل شد و بعد از بررسی‌های لازم مقرر شد:
الف) مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی به عنوان یک نهاد آموزشی، پژوهشی رسمی که زیر نظر مقام معظم رهبری اداره می‌شود تلقی شود.
ب) ورودی‌های مرکز
پذیرش در اولین مقطع این مرکز از میان طلابی انجام گیرد که حداقل مدرک سوم راهنمایی را داشته باشند. و بعد از آن، سطح یک دروس حوزه (شش سال تحصیلی تا پایان لمعتین) تمام شود و مدرک آن را دریافت کنند.
ج) دوره‌ها و برنامه‌های آموزشی
1 – ج) دوره اول – کارشناسی ارشد پیوسته الهیات و معارف اسلامی.
این دوره که پنج سال به طول می‌انجامد دارای ۲۱۰ واحد درسی است که شامل ۶۰ واحد فقه و اصول (مجموعه رسائل، مکاسب و کفایتین) و ۱۵۰واحد دروس فلسفه، معارف موضوعی قرآن، کلیات و مبانی علوم انسانی، ادبیات فارسی و عربی و زبان انگلیسی می‌شود.
۲ – ح) دوره دوم – کارشناسی ارشد رشته تخصصی الهیات و … (یکی از رشته‌های یازده‌گانه دین‌شناسی، فلسفه، تاریخ، حقوق، علوم قرآن، علوم تربیتی، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، روانشناسی، اقتصاد و مدیریت) است. برنامه این دوره که حدود چهار سال طول می‌کشد شامل ۶۰ الی ۸۰ واحد از دروس تخصصی مقطع کارشناسی هر رشته به عنوان پیش نیاز و تمام واحدهای کارشناسی ارشد و رساله پایان‌نامه آن رشته (طبق برنامه‌های مصوب آموزش عالی) شود.
۳ – ج) دوره سوم – دکتری تخصصی (PHD)
این دوره که بالاترین سطح آموزش مرکز است و در یکی از رشته‌ها یازده‌گانه یاد شده اجراء می‌شود از نظر برنامه و طول دوره طبق ضوابط دکتری تخصصی مصوب آموزش عالی خواهد بود.
د) مدارک علمی:
به مرکز اجازه داده می‌شود که طبق برنامه‌های مصوب در این کمیسیون و بعد از تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل کند و مدرک کارشناسی ارشد پیوسته الهیات و معارف اسلامی برای دوره اول و کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی برای دوره‌های دوم و سوم در رشته‌های یازده‌گانه مصوب طبق ضوابط و مقررات آموزش عالی به فارغ‌التحصیلان خود اعطاء کند.
نظر به سوابق و دقتی که این مرکز در تربیت علمی دانشجو دارد و با توجه به این که رشته‌های تحصیلی همه ساله دانشجو نمی‌پذیرد مقرر شد که شورای محترم گسترش برای دادن مجوز تأسیس رشته به هیأت علمی همکار به صورت مدعو یا پاره‌وقت اکتفا کند همانند کاری که نسبت به دانشگاه‌آزاد اسلامی و دانشگاه تربیت مدرس در بدو تأسیس صورت گرفت.
رئوس برنامه دوره اول و مشخصات و سوابق برنامه‌ها و فعالیتهای علمی و آموزشی مرکز ضمیمه است.
مشخصات برنامه‌های آموزشی مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمت‌الله این مرکز که در راستای تحقق بخشیدن به اهداف والای روحانیت در تبلیغ و تبیین معارف نورانی اسلام و به دنبال فراهم شدن این زمینه به یمن پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری امام خمینی رحمت‌الله و تأییدات معظم‌له و حمایتهای رهبری معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (دام‌ظله‌العالی) و زیر نظر معظم‌له تأسیس شده است، دارای تاریخچه، اهداف و برنامه‌هایی به شرح آتی می‌باشد:
الف – تاریخچه:
از سالهای پیش از انقلاب و دوران ستمشاهی، ضرورت گسترش معارف حیات‌بخش اسلام در زوایای مختلف زندگی و حیات فرهنگی جامعه اسلامی و تربیت انسانهای شایسته برای تحقق این امر عده‌ای از بزرگان و متفکران دلسوز حوزه را بر آن داشت تا تمام سعی و تلاش خود را به کار گرفته و قدمهای مؤثری را در این راه بردارند. که نقطه آغازین این کار تأسیس مدرسه منتظریه (حقانی) بود و نسبتاً آثار ارزشمندی به دنبال داشت.
مؤسسه در راه حق:
با استفاده از تجارب به دست آمده و به دنبال استقبال طلاب جوان و دلسوز از این برنامه‌ها بخش آموزش مؤسسه در راه حق با تلاش و ایثار تعدادی از‌علمای بزرگ و دردآشنا و با مسئولیت استاد فرزانه حضرت آیت‌الله مصباح (دام ظله‌الشریف) تأسیس و با همت و تلاش عده‌ای از طلاب فاضل و تشنه فراگیری معارف اسلامی، با وجود تنگناها و مشکلات فراوان، قدمهای ارزشمندی را برداشت که ثمره آن را در ایام پیروزی انقلاب بزرگ اسلامی و رویارویی با افکار انحرافی و التقاطی و تهاجم مکاتب غربی و شرقی در جبهه فرهنگی شاهد بودیم.
با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و ظهور نیازهای جامعه به معارف اسلامی در ابعاد مختلف زندگی، مؤسسه، با یک وقفه کوتاه مدت (به علت حضور شاگردان و فضلای آن در صحنه‌های مختلف نظام و انقلاب) با تأیید و تشویق و پشتیبانی بنیانگذار جمهوری اسلامی کار خود را مجدداً آغاز نمود و بعد از رحلت جانگداز آن رهبر عزیز با پشتیبانی‌های مادی و معنوی رهبری معظم انقلاب، با برنامه‌ای منسجم به کار خود ادامه داد و تا کنون‌حدود ۱۳ دوره فارغ‌التحصیل داشته است.
بنیاد فرهنگی باقرالعلوم علیه‌السلام
با استقرار نظام مقدس اسلامی و گسترش نیازهای طلاب و حوزه‌های علمیه به آموزشهای تخصصی با کمک افراد خیر و حمایتهای بی‌دریغ رهبری معظم انقلاب، مرکزی جهت آموزشهای عالی و تخصصی به نام بنیاد فرهنگی باقرالعلوم علیه‌السلام تأسیس و با ۴ رشته: فلسفه، تفسیر، اقتصاد، روانشناسی، جامعه‌شناسی، دین‌شناسی، تاریخ، حقوق، علوم تربیتی، علوم سیاسی و مدیریت، آموزش‌هایی را در سطح عالی به طلاب ارائه می‌دهد.
مرکز آموزشی، پژوهشی امام خمینی رحمت‌الله
با توجه به ثمرات و آثار ارزشمندی که مؤسسه در راه حق و بنیادی فرهنگی باقرالعلوم علیه‌السلام به دنبال داشت و به دنبال استقبال وسیع طلاب از این برنامه‌ها و با تأکید و حمایت رهبری معظم انقلاب، مرکز فوق‌الذکر که شامل دو دوره قبلی می‌شود، زیر نظر معظم‌له تأسیس و کار ساختمانی آن با بودجه رهبری از سال ۱۳۷۰ شروع شد و انشاء‌الله از اول سال تحصیلی ۷۵ – ۷۴ فعالیتهای مؤسسه در راه حق و بنیاد فرهنگی باقرالعلوم علیه‌السلام در این مرکز ادغام و کار خود را شروع خواهد کرد.
ب – اهداف:
1 – گسترش معارف اسلامی در زمینه‌های مختلف علوم انسانی
2 – آشنایی طلاب و فضلای جوان و مستعد با مبانی اعتقادی و معارف اسلامی و علوم انسانی.
3 – تربیت افرادی متخصص با برخورداری از آگاهیهای کافی در زمینه معارف اسلامی و علوم انسانی، که صلاحیت علمی لازم را برای مقابله با اندیشه‌های انحرافی و التقاطی داشته باشند.
4 – تربیت افرادی متخصص در رشته‌های مختلف علوم انسانی که بر مبانی اعتقادی اسلام و علوم حوزوی نیز تسلط کافی داشته باشند.
5 – پرورش محققین صاحب نظر که بتوانند در حوزه‌های مختلف علوم انسانی به پژوهش و تحقیق پرداخته و در هر زمینه نظارت اسلام را تبیین نمایند.
6 – تربیت کادر علمی مجرب و جامع و متعهد جهت مراکز مختلف آموزشی حوزه و دانشگاه
ج – پذیرش:
گزینش دانش از بین طلاب حوزه علمیه که لمعتین را به اتمام رسانده‌اند، (فوق دیپلم معارف اسلامی) انجام می‌گیرد که در یک آزمون جامع، مناسبترین افراد برای تحصیل در مرکز پذیرفته می‌شوند.
د – دوره آموزشی:
1 – د – دوره اول – کارشناسی ارشد پیوسته الهیات و معارف اسلامی در این دوره که پنج سال به طول می‌انجامد، طلاب پذیرفته شده در مرکز علاوه بر تحصیل فقه و اصول حوزه شامل: مجموعه رسائل، مکاسب و کفایتین، حدود ۱۵۰ واحد دروس فلسفه، معارف موضوعی قرآن، کلیات و مبانی علوم انسانی، ریاضیات و آمار و ادبیات عربی و فارسی را فراگرفته و‌یک سال آخر را به آموزش زبان انگلیسی می‌پردازند.
۲ – د – دوره دوم – کارشناسی ارشد رشته تخصصی الهیات و…
طلاب بعد از گذراندن دوره اول و قبولی در آزمون ورودی، وارد این دوره شده و در یکی از رشته‌های یازده‌گانه علوم انسانی که ذیلاً ذکر خواهد شد، ابتدا بین ۴۰ الی ۸۰ واحد از دروس مقطع لیسانس رشته مورد نظر را به عنوان پیش‌نیاز و سپس کل واحدهای فوق لیسانس آن رشته را گذرانده و با نوشتن رساله کارشناسی ارشد، فارغ‌التحصیل رشته مزبور محسوب می‌شوند.
۳ – د – دوره سوم – دکترای تخصصی (PHD)
در این دوره کلیه برنامه‌های مصوب دکترای تخصصی که شامل دو بخش آموزشی و پژوهشی می‌باشد اجراء خواهد شد.
تبصره: نظر به این که نظام آموزشی مرکز به صورت مرتبط طراحی شده و وصول به اهداف مورد نظر، گذراندن تمام مراحل را می‌طلبد، گزینش برای هر دوره منحصراً از میان فارغ‌التحصیلان دوره قبل انجام می‌گیرد.
رشته‌های دائر در مرکز
1 – دین‌شناسی
2 – فلسفه
3 – تاریخ
4 – حقوق
5 – علوم قرآنی
6 – علوم تربیتی
7 – علوم سیاسی
8 – جامعه‌شناسی
9 – روانشناسی
10 – اقتصاد
11 – مدیریت
ه – جایگاه مرکز:
مرکز آموزشی، پژوهشی امام خمینی رحمت‌الله نهادیست حوزوی، وزیر نظر مقام معظم رهبری اداره می‌شود، و مدارک علمی آن بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعطاء خواهد شد.
مرکز آموزشی، پژوهشی امام خمینی رحمت‌الله
“مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)”
دوره کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی
سال اول
نیمسال اول: نیمسال دوم:
آموزش فلسفه (۱) ۴ واحد – آموزش فلسفه ۴ واحد
معارف قرآن (قرآن شناسی) ۴ واحد – معارف قرآن (جهان‌شناسی) ۳ واحد
اخلاق اسلامی (۱) ۲ واحد – اخلاق اسلامی (۲) ۱ واحد
فیزیولوژی ۳ واحد – مبانی روانشناسی ۳ واحد
ادبیات فارسی (۱) ۲ واحد – آیین نگارش ۲ واحد
۱۵ واحد روش تحقیق ۲ واحد
15 واحد
سال دوم
نیمسال اول: نیمسال دوم:
آموزش فلسفه (۳) ۳ واحد آموزش فلسفه (۴) ۳ واحد
معارف قرآن (انسان‌شناسی) ۴ واحد معارف قرآن (راه و راهنماشناسی ۴ واحد
مبانی علم حقوق ۳ واحد فلسفه اخلاق ۲ واحد
ریاضیات مقدماتی ۴ واحد مبانی جامعه‌شناسی ۳ واحد
ادبیات فارسی (۲) ۱ واحد آمار مقدماتی ۲ واحد
15 واحد ادبیات فارسی (۲) ۱ واحد
15 واحد
سال سوم
نیمسال اول: نیمسال دوم:
نهایه‌الحکمه (۱) ۴ واحد نهایه‌الحکمه (۲) ۴ واحد
معارف قرآن (خداشناسی) ۵ واحد معارف قرآن (اخلاق در قرآن) ۵ واحد
ریاضیات عمومی (۱) و (۲) ۴ واحد اصول علم اقتصاد ۳ واحد
خودشناسی ۲ واحد انشاء عربی ۳ واحد
15 واحد ۱۵ واحد
سال چهارم
نیمسال اول: نیمسال دوم:
نهایه‌الحکمه (۳) ۳ واحد نهایه‌الحکمه (۴) ۲ واحد
معارف قرآن (جامعه و تاریخ) ۵ واحد معارف قرآن (حقوق و سیاست در قرآن) ۵ واحد
مبانی علم سیاست ۳ واحد اقتصاد اسلامی ۳ واحد
مکالمه عربی ۴ واحد اصول و مبانی مدیریت ۳ واحد
15 واحد مکالمه عربی ۲ واحد
15 واحد
سال پنجم
زبان انگلیسی ۳۰ واحد