شماره ۱۲۶۱ت۱۶۳۸۱ه – ۱۳۷۵/۲/۱۱
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۵/۱/۱۵ بنا به پیشنهاد شماره ۵۸۸۹ – ۶۹۲۵.۴ – ۱۰۲ مورخ ۱۳۷۴.۱۲.۱۵ سازمان برنامه و بودجه و در اجرای تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۵ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – کلیات
ماده ۱ – تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۵ کل کشور از طریق بانکهای عامل که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود اعطا خواهد شد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است حداکثر پانزده روز پس از تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه سهم هر یک از بانکهای عامل را تعیین و ابلاغ نماید.
ماده ۲ – تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرح‌های تهیه شده در زمینه‌های زیر که دارای توجیهات فنی، اقتصادی بوده و فقط از نظر وثیقه و سهم سرمایه‌گذاری مجری با مقررات بانکهای عامل وفق نمی‌دهد بر اساس مقررات این آیین‌نامه، حسب مورد توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
الف: [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
بخش کشاورزی و دامپروری شامل زراعت و باغداری، دام و طیور، بهداشت دام (نوسازی و بازسازی اماکن سنتی، دامی و کلینیکهای دامپزشکی خصوصی)، شیلات و آبزیان، آبخیزداری، منابع طبیعی، آب و خاک، نظامهای بهره‌برداری، ایجاد آزمایشگاه‌های تجزیه خاک، آفات و بیماریهای گیاهی و طرح‌های کوچک تأمین آب، برقی کردن چاه‌ها کشاورزی و مکانیزاسیون و طرح‌های خوداشتغالی و سایر فعالیتهای ذیربط در بخشهای فوق،
ب: بخش تولید صنعتی شامل طرح‌های زود بازده و اشتغالزای صنعتی و معدنی، صنایع الکترونیک و تجهیزات پست و مخابرات، انرژی، صنایع دستی و روستایی، طراحی، مهندسی و طرح‌های مونتاژ طرح‌های تحقیقاتی مورد تأیید شورای پژوهشهای علمی کشور، طرح‌های مبتکرین، مخترعین و محققین مورد تأیید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی کشور با اولویت صنایع تبدیلی کشاورزی، دامی، آرد و نان و طرح‌های خود اشتغالی،
پ: [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
بخش خدمات از جمله طرح‌های پژوهشی، مهندسی، آموزشی، (مدارس غیر انتفاعی و مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی غیر دولتی و آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آزاد)، علمی، فرهنگی و هنری، سینما، چاپ، نشر و تولید کتاب، مطبوعات، ورزشی، بهداشتی، درمانی و بهزیستی و تأسیس مطب و داروخانه، رادیولوژی و آزمایشگاه تشخیص طبی در مناطق محروم کشور، پست و مخابرات، سیاحتی، حمل و نقل، حمام روستایی و طرح‌های خوداشتغالی.
ث: طرح‌های زودبازده و اشتغال زا در روستاهای محروم یا مناطق مرزی.
تبصره ۱ –
[اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
[اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۸]
پنجاه درصد (۵۰%) از اعتبار این تبصره به وزارت تعاون و پنجاه درصد (۵۰%) به بخش خصوصی اختصاص خواهد یافت. کلیه تعاونیهایی که زیر پوشش وزارت تعاون نیستند نیز می‌توانند از سهم وزارت تعاون و از طریق آن وزارت تسهیلات مورد نیاز طرح‌های خود را دریافت نمایند. سازمان برنامه و بودجه مجاز است، در صورت عدم جذب پنجاه درصد (۵۰%) اعتبار مربوط به بخش خصوصی، نسبت به جابجایی اعتبارات مذکور اقدام نماید.
وزارت تعاون نیز مجاز است نسبت به جابجایی اعتبارات مصرف‌نشده بخش تعاون بین طرحها اقدام نماید.
تبصره ۲ – حداقل چهل درصد (۴۰%) از اعتبار این تبصره سهم مناطق محروم است.
تبصره ۳ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
حداقل بیست درصد (۲۰%) از اعتبار این بند که از سوی وزارت کار و امور اجتماعی به طرح‌های اشتغالزایی بر اساس نرخ بیکاری مناطق کشور ارائه می‌شود اختصاص می‌یابد.
تبصره ۴ – حداقل بیست درصد (۲۰%) از اعتبار تسهیلاتی این تبصره به منظور اشتغال خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان اختصاص می‌یابد.
تبصره ۵ – بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از طریق بانکهای عامل، مبلغ پنجاه میلیارد (۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از تسهیلات این تبصره را به منظور خرید مدارس نیمه تمام که به صورت مزایده انجام می‌گردد، بر اساس معرفی وزارت آموزش و پرورش در اختیار متقاضیان جهت تأسیس مدارس غیرانتفاعی قرار دهد.
وجوه دریافتی توسط وزارت آموزش و پرورش بابت فروش مدارس نیمه تمام به حساب ردیف ۴۲۳۲۵۰ واریز می‌شود و معادل صد درصد (۱۰۰%) مبلغ واریزی به خزانه از محل ردیف ۵۰۳۲۷۹ برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام واحدهای آموزشی در اختیار وزارت مذکور قرار می‌گیرد.
اعتبار مربوط به تکمیل و قابل بهره‌برداری نمودن این مدارس از محل سهم سرمایه‌گذاری مجری و سایر منابع اعتبار این تبصره تأمین خواهد شد.
تبصره ۶ – اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به طرح‌های مصوب نیمه تمام سالهای گذشته خود پس از بررسی مجدد توجیهات مالی، اقتصادی و فنی به منظور تکمیل و به بهره‌برداری رسیدن آنها در اولویت کامل بوده و کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون موظف به رعایت دقیق اولویت فوق می‌باشند. اعطای تسهیلات اعتباری به طرح‌های نیمه تمام خانواده شهدا و جانبازان از طریق بانک ملی ایران، مطابق با مقررات پیش‌بینی شده در آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۴ کل کشور خواهد بود.
بدیهی است اعطای تسهیلات اعتباری جدید به متقاضیان و استفاده‌کنندگان تسهیلات اعتباری سالهای قبل، منوط به تعیین تکلیف بدهی‌های سررسید گذشته و معوق آنان میباشد.
تبصره ۷ – [الحاقی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
اعطای تسهیلات به طرح‌های پرورش میگو و آبزیان در استانهای خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر در سقف یکصد میلیارد (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال جدول با رعایت ضوابط مندرج در این آیین‌نامه از ملح سهم بخش کشاورزی استانهای مزبور در اولویت کامل قرار دارد. در صورت عدم جذب در این زمینه، باید به طرح‌های مرتبط با وظایف وزارت جهاد سازندگی اختصاص یابد
ماده ۳ – منابع لازم جهت اجرای طرح‌های موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف: سهم سرمایه‌گذاری مجریان طرح‌های مشمول،
ب: منابع داخلی بانکهای عامل،
پ: منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای تأمین کمبود منابع مالی بانکهای عامل، منحصراً از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و در قالب سیاستهای پولی و اعتباری و به ترتیبی که این بانک مقرر می‌نماید امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده ۴ – سهم هر یک از استانها بر اساس جدول پیوست به تفکیک چهار بخش منظور در ماده (۲) این آیین‌نامه تعیین شده است، کمیته‌های برنامه‌ریزی استانها و وزارت تعاون موظفند با رعایت کامل مفاد این آیین‌نامه تسهیلات اعتباری را اعطا نمایند.
اصلاح جداول توزیع اعتبار و تغییر در سهم هر یک از بخشها و استانها بر اساس مصرف و نیاز حداکثر یک بار در سال تا آخر آذرماه سال ۱۳۷۵ به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و تصویب هیأت وزیران صورت خواهد گرفت.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
سهم اعتباری هر یک از شهرستانها از این تبصره در کمیسیونی مرکب از استاندار (رییس کمیسیون) مدیر کل امور اقتصادی و دارایی، مدیر کل تعاون، مسئول دبیرخانه کمیسیون مناطق محروم استان، رییس سازمان برنامه و بودجه، مدیر کل کار و امور اجتماعی، مدیر کل صنایع، رییس سازمان جهاد سازندگی و رییس سازمان کشاورزی تعیین می‌شود.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
معادل بیست و پنج درصد (۲۵%) از سرجمع اعتبارات استانهای خوزستان، کرمانشاه، کردستان و ایلام و معادل ده درصد (۱۰%) از سرجمع اعتبارات تبصره (۳) استان آذربایجان غربی به شرح جدول پیوست جهت ایجاد زمینه‌های شغلی مهاجرین جنگ تحمیلی با معرفی ستاد مرکزی بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده کشور یا نماینده ستاد در استان در چهارچوب آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) اختصاص می‌یابد.
ماده ۵ – به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه لازم است در ابتدای امر، طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد. توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تهیه و همزمان به سازمان برنامه و بودجه استان و بانک عامل در تمامی موارد (و به اداره کل تعاون استان در مورد طرح‌های تعاونی زیر پوشش وزارت تعاون) ارایه شود:
الف: [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
گزارش توجیهی برای اجرای طرح، مشتمل بر توجیه اقتصادی، مالی و فنی،
تشخیص توجیه اقتصادی طرح‌های فرهنگی، فیلم‌سازی، و سینمایی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما – حسب مورد - خواهد بود.
ب: شرح عملیات اجرایی و پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، توسعه، تکمیل و راه‌اندازی مجدد واحدهای تولید و سایر طرح‌های موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه،
پ: مشخصات متقاضی یا متقاضیان، چگونگی و میزان مالکیت آنان، سوابق کار در رشته‌های مربوط به مهارتهای شخصی،
ت: تعیین چگونگی تأمین زمین محل استقرار طرح،
ث: مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی، مجوز تأسیس، پروانه تأسیس و یا بهره‌برداری و…،
ج: برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه‌داری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز،
چ: پیش‌بینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان، گردش وجوه نقدی و ترازنامه،
ح: برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح، همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات اعتبار دریافتی.
تبصره ۱ – طرح‌های بخش خصوصی با هزینه اجرایی کمتر از سی میلیون (۳۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال با ارایه پروانه تأسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاه‌های ذیربط، با رعایت مفاد این آیین‌نامه به استثنای مقررات پیش‌بینی شده در مواد (۵) و (۶) بر اساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا، توسط بانک عامل بررسی و پوشش مالی داده می‌شوند.
تبصره ۲ – فرم مشخصات طرح‌های پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرح‌های مختلف بخشهای تولیدی بوده و در سالهای قبل مورد استفاده قرار گرفته‌اند، حسب مورد در سال ۱۳۷۵ نیز ملاک عمل خواهد بود.
ماده ۶ – بانکهای عامل (به استثنای بانک کشاورزی برای طرح‌های زیربنایی آب و خاک، آبخیزداری و منابع طبیعی) پس از بررسیهای لازم و تشخیص این که طرح‌های پیشنهادی بر اساس ماده (۵) این آیین‌نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و اقتصادی باشد یا نباشد حداکثر رف مدت سی (۳۰) روز نظرات خود را برای طرح‌های بخش خصوصی به سازمان برنامه و بودجه استان و در مورد طرح‌های بخش تعاونی به وزارت تعاون و متقاضی ارسال نمایند. کمیسیون تخصصی برای بررسی توجیهات مالی، فنی و اقتصادی طرحها، به جز طرح‌های بخش تعاونی با شرکت نمایندگان استانداری، اداره کل امور اقتصادی و دارایی،سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، بانک عامل نماینده دستگاه اجرایی – حسب مورد – و سازمان برنامه و بودجه تشکیل خواهد شد. نماینده سازمان‌پژوهشهای عملی و صنعتی برای طرح‌های محققین، مبتکرین و مخترعین و دبیرخانه کمیسیون امور مناطق محروم استان برای طرح‌های نقاط محروم با حق رأی‌در جلسه حضور خواهند داشت.
سازمان برنامه و بودجه به عنوان دبیرخانه کمیسیون موظف است طرح‌های ارایه شده همراه با نظر بانک عامل را برای اعضا ارسال و یک هفته بعد در جلسه‌کمیسیون مطرح نماید.
کمیسیون تخصصی موظف است حداکثر ظرف بیست (۲۰) روز طرح‌های تأیید شده توسط بانک را از نظر فنی، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و پس از انطباق طرحها با سیاستهای کلان اقتصادی کشور در صورت تأیید کامل طرح (حداقل چهار رأی مثبت) مراتب را در کمیته برنامه‌ریزی استان برای طرح‌های بخش خصوصی مطرح نماید. طرح‌های مربوط به شرکتهای تعاونی جهت بررسی و تصویب نهایی از طریق اداره کل تعاون استان به وزارت تعاون‌ارسال خواهند شد
بانک عامل موظف است قرارداد طرح‌های بخش تعاون را با متقاضی منعقد نماید.
در صورت عدم تأیید طرحها، به جز طرح‌های بخش تعاونی توسط بانک و کمیسیون تخصصی استان، موضوع قابل طرح در کمیته برنامه‌ریزی استان نخواهد بود.
تبصره ۱ – حداکثر سقف تسهیلات اعطایی از سهم مناطق محروم برای هر یک از طرح‌های غیر تعاونی به جز طرح‌های پرورش میگو، دویست و پنجاه میلیون (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین می‌شود.
تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
کمیسیون تخصصی استان در تأیید طرحها و کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون در تصویب طرحها موظفند تسهیلات اعتباری این تبصره را به طرح‌هایی که زود بازده بوده و ارزآوری یا صرفه‌جویی ارزی ایجاد می‌کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف صنایع دیگر خواهند بود و اشتغالزایی آنها به ازای اشتغال هر فرد بیکار پنجاه میلیون (۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال میباشد اختصاص دهند.
ماده ۷ – بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را بر اساس ضوابط و دستورالعملهای اجرایی‌انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط، تأمین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۵ کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار، تأمین و اعطا شود.
تبصره – تأمین اعتبارات مورد نیاز طرح‌های ارایه شده در سال ۱۳۷۵، صرفاً در حد سهمیه تخصیصی به هر استان در همان سال صورت می‌گیرد و تخصیص‌بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی در ضوابط مربوط، امکان‌پذیر نمی‌باشد.
ماده ۸ – مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارایه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفند سال ۱۳۷۵ امکان‌پذیر باشد و در صورت تصویب، حداکثر تا پایان بهمن سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.
[۱۳۷۶/۱۲/۱۰ – تمدید به مدت ۳ ماه]
ماده ۹ – بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده در اختیار متقاضیان قرار دهند. طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ موقع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به ترتیبی خواهد بود که در کمیسیون موضوع ماده (۶) این آیین‌نامه یا بانک عامل – حسب مورد – بررسی شده و به تصویب کمیته برنامه‌ریزی‌استان یا دستگاه اجرایی ذیربط (در مورد طرح‌های تعاونی و وزیر بنایی آب و خاک) رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت، پیش از شروع بهره‌برداری نخواهد بود.
تبصره – مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری با احتساب طول دوره اجرای طرح (مصوب ۱۳۷۵) نباید حداکثر بیش از ده (۱۰) سال برای طرح‌های تولیدی، احداث ساختمان سینما و مدارس غیرانتفاعی و حداکثر هفت (۷) سال برای سایر طرحها از زمان اولین پرداخت تسهیلات باشد. مدت یادشده به‌گونه‌ای تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایه‌گذاری باشد.
ماده ۱۰ – در صورتی که اجرای مصوبات موضوع تبصره (۳) قوانین بودجه سنواتی کل کشور، بی از مدت پیش‌بینی شده در طرح بیانجامد و علل این تأخیر بنا‌به تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آیین‌نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرح‌های یاد ده اقدام می‌نماید، حداکثر بیش از ده (۱۰) سال نشود. در صورتی که بر اساس مفاد این ماده، مدت اجرا تمدید و زمان شروع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید ده مشمول جریمه تأخیر نمی‌باشد و سود پیش‌بینی شده در طرح به آن تعلق می‌گیرد.
ماده ۱۱ – سهم منابع سرمایه‌گذاری مجری طرح در مورد طرح‌های مربوط به صنایع روستایی، مدارس غیر انتفاعی، خود اشتغالی، طرح‌های آبخیزداری، جنگل‌و مرتع، بهسازی و نوسازی اماکن نتی دامی، تعاونیهای تولیدی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری و حداقل هفت‌درصد (۷%) و در سایر موارد حداقل سیزده درصد (۱۳%) کل سرمایه‌گذاری (مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش) تعیین می‌شود.
تبصره – طرح‌های زیربنایی آب و خاک از تأمین سهم سرمایه‌گذاری مجری طرح معاف می‌باشند.
ماده ۱۲ – طرح‌های تولیدی و عمرانی تعاونیها و شرکتهایی که حداقل هفتاد درصد (۷۰%) سهام آن متعلق به رزمندگان داوطلب که حداقل شش (۶) ماه در‌جبهه‌ها بوده‌اند، مفقودین، جانبازان، آزادگان، مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا (فرزند،همسر، پدر و یا برادر) میباشد، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، ستاد رسیدگی به امور آزادگان، ستاد بازسازی‌و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون – حسب مورد – توانایی مالی نداشته باشند از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آورده متقاضی معاف می‌باشند و هزینه‌های مربوط به ارایه خدمات دستگاه‌های دولتی و وابسته به دولت، تهیه طرح، گرفتن موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزها و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع و تهیه زمین قابل توثیق جزو هزینه‌های طرح محسوب می‌شود.
ماده ۱۳ – سازمان برنامه و بودجه موظف است سود و کارمزد تسهیلات اعطایی از محل این تبصره به طرح‌های مشروح زیر را در لوایح بودجه سالهای آینده منظور نماید:
الف: طرح‌های مربوط به نقاط محروم کشور، احداث مدارس غیر انتفاعی، طرح‌های زیربنایی آب و خاک، آبخیزداری و منابع طبیعی و تولید کتاب و طرح‌های‌معلولان زیر پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی ( تعاونیهای آنان با هشتاد درد سهام متعلق به معلولان) را به میزان هفتاد (۷۰%) درصد.
ب: طرح‌های بخش کشاورزی، صنایع تبدیلی و روستایی، تولید فرش دستباف، خود اشتغالی، علمی، فرهنگی، هنری، سیاحتی، ورزشی، طرح‌های مخترعین،مبتکرین و محققین مورد تأیید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی، تعاونیهای تولیدی، ایثارگران و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگ زده را به میزان پنجاه (۵۰%) درصد.
ماده ۱۴ – سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه را هر شش ماه یک‌بار به کمیسیونهای برنامه‌و بودجه، دیوان محاسبات امور اقتصادی و دارایی و تعاون مجلس شورای اسلامی ارسال نمایند.
ماده ۱۵ – بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق خود، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری از محل تبصره (۳) قوانین بودجه سنوات گذشته و طرح‌هایی که بر اساس مفاد این آیین‌نامه به تصویب رسیده‌اند را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال کنند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان این گونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریور سال بعد به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات یاد شده را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است در لایحه بودجه سال بعد منظور نماید.
تبصره ۱ – کمیته برنامه‌ریزی استان و وزارت تعاون کشاورزی – حسب مورد – موظفند موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی و در صورت امکان، تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرحها فراهم نموده و روشی در پیش گیرند تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این گونه طرحها به موقع صورت پذیرد.
تبصره ۲ – در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (۳) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد شده‌اند و در حال حاضر به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهره‌برداری بوده ولی به دلایل غیر موجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی‌نمایند، واحدهای یادشده بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیته برنامه‌ریزی استان به فروش می‌رسند (چگونگی فروش توسط کمیته مزبور تعیین می‌شود) و پس از تأمین مطالبات بانک از محل درآمد فروش، باقیمانده در حساب خزانه واریز می‌شود. در صورت کمبود درآمد فروش، مانده مطالبات جهت تأمین به سازمان‌برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.
ماده ۱۶ – بانکهای عامل موظفند هر شش (۶) ماه یک با رأساً و بر اساس منابع اطلاعاتی خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی امل انواع و میزان‌تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها، همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق و نیز میزان کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرح‌های مشمول و سایر‌اطلاعات لازم را به بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
ماده ۱۷ – وزارتخانه‌های کار و امور اجتماعی، جهاد سازندگی و کشاورزی به نیابت از متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط، می‌توانند اقدامات لازم را‌مطابق مفاد این آیین‌نامه و بنا به درخواست آنان، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. در هر حال، قرارداد لازم بین بانک و استفاده‌کننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد شد.
ماده ۱۸ – تضمین‌های تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف: اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تأمین‌کننده کمبود منابع اعتباری (موضوع بند پ ماده ۳ این آیین‌نامه) با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ب: سازمان برنامه و بودجه به نیابت از طرف دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت کارمزد و سهم دولت به میزان مندرج در ماده (۱۳) این آیین‌نامه، مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرح‌های موضوع ماده یادشده و مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل، ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را در لوایح بودجه سال بعد منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
پ: کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرا طرحها موضوع این آیین‌نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه بر اساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان‌پذیر نباشد، بانکهای عامل علاوه بر توثیق مستحدثات، اموال و داراییهای پیش‌بینی شده در طرح که روی زمین احداث یا نصب می‌شوند، می‌توانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز دریافت نمایند. در مورد طرح‌های زیربنایی‌آب و خاک آبخیزداری و منابع طبیعی تضمین تسهیلات اعتباری صرفاً از طریق دریافت سفته انجام خواهد شد.
همچنین بانکهای عامل می‌توانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (۳۱) و (۳۲) آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۵۹ – اقدام نمایند. در این موارد کل طرح اعم از زمین و مستحدثات، اموال و داراییهای موجود در‌مناطق جنگ زده که اسناد آنها در جنگ از بین رفته است، تسهیلات ویژه قایل شوند.
تبصره ۱ – تضمین دولت، موضوع بند (ب) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه نبوده و بانکهای عامل مکلفند برای حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی به عمل آوند و در موارد زیر بر‌مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی نظارت نمایند:
الف: نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح،
ب: نظارت بر بازپرداخت بدهی‌های ناشی از تسهیلات اعطایی از محل درآمد طرح.
تبصره ۲ – استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعطایی موضوع این آیین‌نامه موظفند اقساط تسهیلات دریافتی را به موقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به موقع اقساط بدهی استفاده‌کننده از تسهیلات یادشده در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی محسوب می‌شود.
ب – ضوابط مورد عمل برای بانک کشاورزی
ماده ۱۹ – کلیه تسهیلات اعتباری بخش کشاورزی و دامپروری (از جمله جنگل، مرتع، ایلات و آبزیان، آبخیزداری و بهداشت دام) توسط بانک کشاورزی اعطا خواهد شد.
تسهیلات اعتباری مربوط به طرح‌های زیربنایی آب و خاک و آبخیزداری و منابع طبیعی به شرح زیر در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد‌گرفت و اعطای تسهیلات به سایر طرح‌های بخش کشاورزی و دامپروری مشمول ضوابط عمومی این آیین‌نامه خواهد بود.
تبصره ۱ – تهیه طرح، شامل نوع مالکیت، مشخصات فنی پروژه، برآورد هزینه‌ها، مدت زمان لازم برای اجرای طرح، مدت استهلاک تسهیلات، زمان شروع بازپرداخت و سایر ویژگیهای طرح – حسب مورد – به عهده وزارت جهاد سازندگی برای طرح‌های آبخیزداری و منابع طبیعی و وزارت کشاورزی و هیأتهای‌هفت نفره واگذاری زمین و شرکتهای آب منطقه‌ای یا آب و برق خوزستان برای طرح‌های آب و خاک خواهد بود.
تبصره ۲ – طرحها آبخیزداری و منابع طبیعی با معرفی وزارت جهاد سازندگی و طرح‌های آب و خاک با معرفی و تأیید وزارت کشاورزی و طرح‌های شبکه‌های‌آبیاری و زهکشی با معرفی و تأیید شرکتهای آب منطقه‌ای یا آب و برق خوزستان به طور مستقیم به بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.
تبصره ۳ – تسهیلات اعتباری مربوط به کشاورزان و تعاونیهایی که در اجرای لایحه بودجه قانونی – مصوب ۱۳۵۹.۱.۲۶ – شورای انقلاب اسلامی یا قانون اراضی کشت موقت – مصوب ۱۳۶۵.۸.۷ – مجلس شورای اسلامی، زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می‌شوند با معرفی هیأتهای هفت نفره و منحصراً برای مصارف آب، خاک، حفر چاه، تجهیزات و تأمین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرار گیرد.
ماده ۲۰ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرح‌های آبخیزداری و منابع طبیعی و زیربنایی آب و خاک (موضوع تبصره‌های ماده ۱۹ این آیین‌نامه) را که دارای توجیهات فنی، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایه‌گذاری یا وثیقه با مقررات بانکها وفق نمی‌دهند، با رعایت مفاد مواد مربوط مذکور در این آیین‌نامه و متناسب با پیشرفت عملیات، پرداخت نماید.
ماده ۲۱ – [الحاقی ۱۳۷۵/۹/۲۱]
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است جداول توزیع اعتبارات بر حسب بانکهای عامل را با نظر سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون تا پایان پانزده روز پس از ابلاغ این تصویب‌نامه برای اجرا به بانکهای عامل ابلاغ نماید.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
>جدول