ماده واحده – به دولت اجازه داده می‌شود به “کنوانسیون بین‌المللی کمکهای متقابل اداری به منظور پیشگیری، تجسس و جلوگیری از تخلفات گمرکی – مصوب اکتبر ۱۹۷۷ شورای همکاری گمرکی و اصلاحیه‌های ۲۷ ژوئیه ۱۹۸۹ و ۷ اکتبر ۱۹۹۵” ملحق شود و پیوست شماره (۱۱) کنوانسیون یاد شده (موضوع همکاری در امر مبارزه با قاچاق آثار هنری، اشیای عتیقه و سایر میراث‌های فرهنگی) را بپذیرد و اسناد آن را مبادله کند.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
کنوانسیون بین‌المللی کمکهای متقابل اداری به منظور پیشگیری، تجسس و جلوگیری از تخلفات گمرکی
مقدمه:
اعضای این کنوانسیون که تحت نظر شورای همکاری گمرکی تهیه و تدوین شده است با درنظر گرفتن اینکه تخلف از قانون گمرکی برای منافع اقتصادی، اجتماعی و مالی دولتها و منافع مشروع و قانونی بازرگانی زیان‌آور می‌باشد، و نظر به اینکه با همکاری بین ادارات گمرکی مبارزه با تخلفات گمرکی‌می‌تواند مؤثر تر باشد و چنین همکاری متقابلی یکی از هدفهای کنوانسیون “ایجاد شورای همکاری گمرکی” است، به شرح زیر موافقت می‌نمایند:
فصل ۱- تعاریف:
ماده ۱- از نظر این کنوانسیون منظور از:
الف – اصطلاح “قانون امور گمرکی” عبارت از مجموع مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ای
است که توسط ادارات گمرک اداره یا اجرا شده و در برگیرنده ورود، صدور و ترانزیت کالا می‌باشد.
ب – اصطلاح “تخلف گمرکی” عبارت از هر نوع نقض و یا شروع و اقدام به نقض قانون
امور گمرکی است.
پ – اصطلاح “تقلب گمرکی” عبارت از تخلف گمرکی است که بدان وسیله شخصی موجب اغفال
گمرک و فرار از پرداخت تمام یا بخشی از مالیاتها و‌عوارض مربوط به ورود یا صدور
شده یا اجرای ممنوعیتها و محدودیتهای موضوع قانون امور گمرکی را نادیده گرفته و یا
منافعی مغایر با قانون امور‌گمرکی بدست آورد.
ت – اصطلاح “قاچاق” عبارت از تقلب گمرکی است که شامل گذراندن مخفیانه کالا به هر
طریقی از مرزهای گمرکی می‌باشد.
ث – اصطلاح “مالیاتها و عوارض مربوط به ورود یا صدور” عبارت است از حقوق گمرکی،
سود بازرگانی و تمامی حقوق و عوارض و حق‌الزحمه یا‌هزینه‌های دیگری که در مورد
ورود یا صدور کالا یا در رابطه با آن دریافت می‌شود ولی شامل حق‌الزحمه‌ها و
هزینه‌هایی نیست که از حیث مبلغ محدود‌به هزینه تقریبی خدمات انجام یافته،
می‌باشد.
ج – اصطلاح “شخص” به معنای شخص حقیقی و حقوقی می‌باشد، مگر اینکه سیاق عبارت به
گونه دیگری مقرر بدارد.
چ -اصطلاح “شورا” عبارت از سازمان ایجاد شده توسط کنوانسیون “ایجاد شورای
همکاری گمرکی” منعقد شده در بروکسل به تاریخ ۱۳۲۹.۹.۲۴هجری شمسی برابر با ۱۵
دسامبر ۱۹۵۰ میلادی می‌باشد.
ح – اصطلاح “کمیته دایمی فنی” عبارت از کمیته دایمی فنی شورا می‌باشد.
خ – اصطلاح “تنفیذ” عبارت از تنفیذ، پذیرش یا تصویب می‌باشد.
فصل ۲- حیطه شمول کنوانسیون:
ماده ۲-
۱- اعضایی که توسط یک یا چند پیوست، متعهد به این کنوانسیون شده‌اند، موافقت
می‌کنند که ادارات گمرک آنها با یکدیگر در زمینه پیشگیری، تجسس و جلوگیری از
تخلفات گمرکی برابر با مفاد این کنوانسیون همکاری متقابل به عمل آورند.
۲- همانطور که در بند (۱) این ماده پیش‌بینی شده است اداره گمرکی یک عضو می‌تواند
در هر گونه تجسس یا در رابطه با هر نوع اقدامات اداری یا‌قضایی که توسط اعضا اتخاذ
شده است درخواست کمکهای متقابل به عمل آورد. در صورتی که اداره گمرک خود مدیریت
اقدامات را به عهده نداشته‌باشد می‌تواند فقط در حدود صلاحیت خود در اقدامات مزبور
تقاضای کمکهای متقابل بنماید. همینطور اگر اقدامات در داخل کشور درخواست
شونده‌انجام شده باشد، کشور یاد شده کمکهای مورد درخواست را در حدود صلاحیت خویش
در اقدامات مزبور فراهم می‌کند.
۳- کمکهای متقابلی که در بند (۱)این ماده پیش‌بینی شده شامل درخواست دستگیری
اشخاص یا دریافت عوارض، مالیاتها، هزینه‌ها و جریمه‌ها، یا سایر وجوه به نمایندگی از عضو دیگر نمی‌شود.
ماده ۳- چنانچه عضوی تشخیص بدهد که کمک درخواستی موجب نقض حاکمیت و امنیت یا سایر
منافع ملی، تضعیف منافع قانونی تجاری‌مؤسسات دولتی یا خصوصی وی می‌شود، می‌تواند
از فراهم کردن کمک مزبور خودداری نماید و یا انجام آن را موکول به شرایط و مقررات خاصی کند.
ماده ۴- چنانچه اداره گمرک عضوی درخواست کمکی کند که در صورت تقاضای سایر اعضا به
طور متقابل قادر به انجام آن نیست، باید این امر را در‌درخواست خود قید کند. انجام
چنین درخواستی منوط به صلاحدید عضوی است که از وی تقاضای همکاری شده است
فصل ۳- روشهای کلی همکاری:
ماده ۵-
۱- هرگونه خبر، سند یا اطلاعات دیگری که در اجرای این کنوانسیون مخابره یا دریافت می‌شود:
الف – فقط باید برای مقاصد تعیین شده در این کنوانسیون، از جمله استفاده در
اقدامهای اداری یا قضایی و با رعایت شرایطی که احتمالاً توسط ادارات‌گمرک مقرر می‌شود، مورد استفاده قرار گیرد.
ب – در کشور دریافت کننده باید به همان ترتیبی که در آن کشور از اطلاعیه‌ها، سندها
و سایر اطلاعات مشابه بدست آمده در قلمرو خود حفاظت و‌نگهداری می‌کند، از اطلاعات
رسیده حفاظت و نگهداری کند.
۲- اینگونه خبرها، اسناد و سایر اطلاعات تنها با موافقت کتبی اداره گمرک
تهیه‌کننده آنها و با رعایت شرایط مقرر شده توسط اداره مزبور و مفاد جز(ب) بند (۱) این ماده می‌تواند برای مقاصد دیگری مورد استفاده قرار گیرد.
ماده ۶-
۱- ارتباطات بین اعضا که در این کنوانسیون پیش‌بینی شده به طور مستقیم بین ادارات
گمرکی انجام خواهد گرفت. ادارات گمرک اعضا، دوایر یا‌مأموران مسؤول برای اینگونه
ارتباطات را تعیین کرده و نام و نشانی ایشان را به دبیر کل شورا اطلاع خواهند داد.
دبیر کل اطلاعات مزبور را به سایر‌اعضا ابلاغ خواهد کرد.
۲- اداره گمرک عضو درخواست شونده با رعایت قوانین و مقررات جاری در قلمرو خود باید
تمام اقدامات لازم را برای انجام درخواست همکاری انجام‌دهد.
۳- اداره گمرک عضو درخواست شونده باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به درخواست همکاری پاسخ بدهد.
ماده ۷-
۱- درخواستهای همکاری که به موجب این کنوانسیون به عمل می‌آید، باید به طور معمول
به صورت کتبی بوده و شامل اطلاعات ضروری و اسنادی‌باشد که مفید و سودمند به نظر
می‌رسد.
۲- متن درخواستهای کتبی باید به زبان مورد قبول اعضای مربوط نوشته شود. هر گونه
سند پیوست چنین درخواستهایی، در صورت لزوم باید به زبان‌مورد قبول اعضا ترجمه شود.
۳- اعضا باید درخواست همکاری و اسناد پیوست آن را در همه موارد به زبانهای انگلیسی
یا فرانسوی یا به همراه ترجمه آن به انگلیسی یا فرانسوی‌بپذیرند.
۴- هنگامی که به دلایلی، به ویژه فوریت، درخواست همکاری به صورت کتبی نباشد، عضو
درخواست شونده می‌تواند درخواست تاییدیه کتبی کند.
ماده ۸- هر نوع هزینه‌ای که به موجب این کنوانسیون بابت شهود و کارشناسان می‌شود
به عهده عضو درخواست کننده می‌باشد. اعضا از کلیه دعاوی باز‌پرداخت هر گونه مخارج
دیگری که دراجرای این کنوانسیون متحمل می‌شوند صرفنظر می‌کنند.
فصل ۴- مقررات متفرقه:
ماده ۹- به منظور پیشبرد هدفهای کلی این کنوانسیون شورا و ادارات گمرک اعضا
مقرراتی وضع و تدوین خواهند کرد که به موجب آن دوایر مسؤول‌پیشگیری، تجسس و
جلوگیری از تخلفات گمرکی با یکدیگر در ارتباط مستقیم و مشخص باشند.
ماده ۱۰- از نظر این کنوانسیون پیوست یا پیوستهایی که یک عضو نسبت آن متعهد شده
جزو جدا نشدنی کنوانسیون به شمار می‌رود و در مورد عضو‌مزبور هر نوع استناد به این
کنوانسیون شامل استناد به پیوست یا پیوستهای مزبور خواهد بود.
ماده ۱۱- مفاد این کنوانسیون مانع کمکهای دوجانبه گسترده‌تری که برخی از اعضا
ارائه می‌کنند یا در آینده ممکن است ارائه کنند نخواهد شد.
فصل ۵- نقش شورا و کمیته دایمی فنی:
ماده ۱۲-
۱- طبق مفاد این کنوانسیون شورا مسؤول اجرا و توسعه این کنوانسیون می‌باشد.
۲- بدین منظور کمیته دایمی فنی با نظارت شورا و برابر دستورالعمل‌های آن انجام
وظایف مشروح زیر را به عهده خواهد داشت.
الف – ارائه پیشنهادهای اصلاحی کنوانسیون به شورا در موارد ضروری.
ب – اظهارنظر درباره تفسیر مفاد این کنوانسیون.
پ – تأمین ارتباطات با سایر سازمانهای ذینفع بین‌المللی، به ویژه با ارگانهای
صلاحیتدار سازمان ملل متحد، یونسکو و سازمان بین‌المللی پلیس جنایی(انترپل) در
امر مبارزه با داد و ستد غیرمجاز مواد مخدر و روانگردان و داد و ستد غیرمجاز آثار
هنری، عتیقه و سایر اموال فرهنگی.
ت – انجام هر گونه اقدامی که احتمالاً به پیشبرد هدفهای کلی کنوانسیون، به ویژه
مطالعه روشهای تازه و آیین‌نامه‌های تسهیل‌کننده پیشگیری، تجسس‌و جلوگیری از
تخلفات گمرکی و تشکیل اجلاسیه‌ها و غیره کمک کند.
ث – انجام وظایفی که شورا ممکن است در رابطه با مفاد این کنوانسیون مقرر نماید.
ماده ۱۳- از نظر رای گیری در شورا و کمیته دایمی فنی هر پیوستی به منزله یک کنوانسیون مستقل و جداگانه تلقی خواهد شد.
فصل ۶- مقررات نهایی:
ماده ۱۴- هر اختلافی که درباره تفسیر این کنوانسیون یا اجرای آن بین دو یا چند عضو به وجود آید از راه مذاکرات مستقیم آنها حل و فصل خواهد شد.
ماده ۱۵-
۱- هر کشور عضو شورا و هر کشور عضو سازمان ملل متحد یا مؤسسات تخصصی آن می‌تواند
از راههای زیر عضو کنوانسیون بشود:
الف – با امضای آن بدون قید تنفیذ،
ب – با تقدیم سند تنفیذ پس از امضای آن با قید تنفیذ یا
پ – با الحاق به آن.
۲- این کنوانسیون تا تاریخ ۱۳۵۷.۴.۹ هجری شمسی برابر با سی ام ژوئن ۱۹۷۸ در مقر
شورا در بروکسل، برای امضای دولتهای اشاره شده در بند (۱)این ماده مفتوح است و
بعد از این تاریخ برای پیوستن آنان مفتوح خواهد بود.
۳- هریک از دولتهای اشاره شده در بند (۱) این ماده باید در هنگام امضا، تنفیذ یا
الحاق به این کنوانسیون، با توجه به اینکه پذیرش حداقل یک پیوست‌ضروری است پیوست
یا پیوستهایی را که می‌پذیرد مشخص کند. دولت یاد شده می‌تواند بعد از آن به دبیر
کل شورا اطلاع دهد که یک یا چند پیوست‌دیگر را می‌پذیرد.
۴- اسناد الحاق یا تنفیذ باید به دبیر کل شورا سپرده شود.
۵- اتحادیه‌های گمرکی یا اقتصادی می‌توانند به اتفاق کلیه دولتهای عضو خود یا هر
زمان پس از اینکه کلیه دولتهای عضو آنان، عضو این کنوانسیون شده باشند نیز طبق
مفاد بندهای (۱)،(۲) و (۳) این ماده، عضو این کنوانسیون بشوند. به هر حال چنین اتحادیه‌هایی حق رای ندارند.
ماده ۱۶-
۱- این کنوانسیون سه ماه پس از اینکه پنج دولت اشاره شده در بند (۱) ماده (۱۵)
بالا، آنرا بدون قید تنفیذ امضا نمودند و یا سند تنفیذ یا الحاق خود را‌سپردند
لازم‌الاجرا می‌شود.
۲- این کنوانسیون پس از اینکه پنج دولت، بدون قید تنفیذ آن را امضا کرده یا اسناد
تصویب یا الحاق خود را سپرده باشند نسبت به هر عضوی که این‌کنوانسیون را بدون قید
تنفیذ امضا بکند یا آن را تنفیذ نماید و یا بدان ملحق شود پس از سه ماه بعد از
اینکه عضو یاد شده بدون قید تنفیذ آن را امضا‌نموده و یا سند تنفیذ یا الحاق خود را سپرده باشد، لازم‌الاجرا می‌شود.
۳- هریک از پیوستهای این کنوانسیون سه ماه پس از اینکه دو دولت ، پیوست یاد شده را
پذیرفتند لازم‌الاجرا می‌شود. نسبت به هر عضوی که پیوستی‌را پس از آنکه دو دولت آن
را پذیرفته‌اند بپذیرد، پیوست یاد شده سه ماه پس از آنکه عضو یاد شده پذیرش خود را
اعلام کرده باشد، لازم‌الاجرا می‌شود.به هر حال پیش از آنکه این کنوانسیون درباره
عضو مزبور به اجرا درآید، هیچ پیوستی در مورد عضو یاد شده لازم‌الاجرا نمی‌شود.
ماده ۱۷-
۱- هر دولتی می‌تواند در موقع امضا بدون قید تنفیذ، یا هنگام سپردن سند تنفیذ یا
الحاق خود یا هر زمانی پس از آن با ارائه اطلاعیه به دبیر کل شورا‌اعلام نماید که
این کنوانسیون تمام یا بخشی از سرزمینهایی را که روابط بین‌المللی آنها تحت
مسئولیت آن قرار دارد در برمیگیرد. این اطلاعیه سه ماه‌پس از تاریخ رسیدن به دبیر
کل شورا نافذ می‌شود. به هر حال این کنوانسیون نمی‌تواند پیش از اینکه نسبت به
دولت ذینفع لازم‌الاجرا شده باشد، در‌مورد سرزمین‌های یاد شده در اطلاعیه قابل
اجرا شود.
۲- هر دولتی که در اجرای بند (۱) این ماده اعلام کرده باشد که این کنوانسیون
سرزمینی را که روابط بین‌المللی آن تحت مسئولیت وی قرار دارد، در برمیگیرد
می‌تواند برابر مقررات پیش‌بینی شده در ماده (۱۹) این کنوانسیون به دبیر کل شورا
اطلاع دهد که دیگر سرزمین مورد بحث کنوانسیون را اجرا‌نخواهد کرد.
ماده ۱۸- در ارتباط با عضو این گونه تلقی خواهد شد که به این کنوانسیون ملحق شده
یا کلیه مقررات مندرج در کنوانسیون یا پیوستهای آن را پذیرفته‌است، مگر اینکه در
هنگام الحاق به کنوانسیون یا پذیرش یک پیوست بطور جداگانه یا در هر زمان دیگر پس
از آن، هر گونه حق شرط هائی را در مورد‌مقرراتی که نمی‌تواند بپذیرد، به دبیر کل
شورا اطلاع داده باشد. هر عضو تقبل خواهد نمود که بطور ادواری مقرراتی را که نسبت
به آنها حق شرط قائل‌شده است، بررسی کرده و در صورت انصراف از حق شرط ها مراتب را به دبیر کل شورا اطلاع دهد.
ماده ۱۹-
۱- این کنوانسیون برای مدت نامحدودی منعقد شده است ولی هر عضوی می‌تواند هر زمانی
پس از تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن به موجب ماده (۱۶) این‌کنوانسیون نسبت به فسخ
عضویت در آن اقدام نماید.
۲- فسخ عضویت به وسیله سپردن سند کتبی به دبیر کل شورا اعلام می‌شود.
۳- فسخ عضویت شش ماه پس از رسیدن سند فسخ به دبیر کل شورا نافذ می‌شود.
۴- مفاد بندهای (۲) و(۳) این ماده در مورد پیوستهای این کنوانسیون نیز اعمال
می‌گردد. هر عضو می‌تواند در هر زمان پس از لازم‌الاجرا شدن آنها به‌موجب ماده
(۱۶) این کنوانسیون انصراف خود را از پذیرش یک یا چند پیوست اعلام دارد. عضوی که
انصراف خود را از پذیرش همه پیوستها اعلام‌دارد، به منزله این است که عضویت خود در
کنوانسیون را فسخ کرده است.
۵- هر عضو که عضویت این کنوانسیون را فسخ نموده یا انصراف خود را از پذیرش یک یا
چند پیوست آن اعلام بدارد، تا زمانی که اخبار، اسناد یا سایر‌اطلاعاتی را که در
اجرای این کنوانسیون فراهم آمده است در اختیار دارد نسبت به تعهد خود در مورد مفاد
ماده (۵) این کنوانسیون باقی خواهد ماند.
ماده ۲۰-
۱- شورا می‌تواند اصلاحاتی را در مورد کنوانسیون توصیه کند.
۲- متن هر اصلاحیه‌ای که بدین ترتیب توصیه می‌شود توسط دبیر کل شورا به کلیه اعضای
این کنوانسیون و سایر دولتهای امضا کننده کنوانسیون و‌دولتهای عضو شورا که عضو این
کنوانسیون نیستند ابلاغ می‌شود.
۳- هر اصلاحیه پیشنهادی که برابر بند پیشین ابلاغ می‌شود، پس از سه ماه از تاریخ
پایان یک دوره دوساله از تاریخ ابلاغ اصلاحیه پیشنهادی که در طول‌آن هیچ اعتراضی
نسبت به اصلاحیه پیشنهادی یاد شده توسط دولتهای عضو به دبیر کل شورا ارائه نشده
باشد درباره همه اعضا لازم‌الاجرا می‌باشد.
۴- اگر پیش از پایان دوره دو ساله یاد شده در بند (۳) این ماده توسط یکی از اعضای
این کنوانسیون اعتراضی نسبت به اصلاحیه پیشنهادی به دبیر کل‌شورا ارائه شده باشد،
این اصلاحیه پذیرفته نشده و بدون اثر تلقی می‌شود.
ماده ۲۱-
۱- هر عضوی که این کنوانسیون را تنفیذ نموده یا بدان ملحق می‌شود به منزله این است
که کلیه اصلاحیه‌های مربوط را که در تاریخ تسلیم سند تنفیذ یا‌الحاق آن عضو
لازم‌الاجرا شده، پذیرفته است.
۲- هر عضوی که پیوستی را می‌پذیرد به منزله این است که همه اصلاحیه‌های آن پیوست
را که در تاریخ ارائه پذیرش آن عضو به دبیر کل شورا‌لازم‌الاجرا شده پذیرفته است.
ماده ۲۲- دبیر کل شورا مراتب زیر را به آگاهی اعضای این کنوانسیون، سایر دولتهای
امضا کننده آن، آن دسته از دولتهای عضو شورا که عضو این‌کنوانسیون نیستند و دبیر
کل سازمان ملل متحد می‌رساند:
الف – امضاها، تنفیذها، الحاقها و اطلاعیه‌ها به موجب ماده (۱۵) این کنوانسیون،
ب – تاریخ لازم‌الاجرا شدن این کنوانسیون و هریک از پیوستهای برابر ماده (۱۶)،
پ – اطلاعیه‌های دریافت شده برابر ماده (۱۷)،
ت – فسخ عضویت برابر ماده (۱۹)،
ث – اصلاحیه‌های پذیرفته شده برابر ماده (۲۰) و تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن.
ماده ۲۳- این کنوانسیون از تاریخ لازم‌الاجرا شدن، برابر ماده (۱۰۲) منشور ملل متحد در دبیرخانه سازمان ملل متحد به ثبت خواهد رسید.
بنابه مراتب بالا امضا کنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند این
کنوانسیون را امضا کرده‌اند.
این کنوانسیون به تاریخ نوزدهم خردادماه یکهزار و سیصد و پنجاه و شش هجری شمسی
برابر با نهم ژوئن سال یکهزار و نهصد و هفتاد و هفت میلادی در نایروبی به زبانهای
انگلیسی و فرانسوی در یک نسخه اصلی که نزد دبیر کل شورا سپرده خواهد شد تنظیم شد و
هردو متن بطور مساوی معتبر‌است. دبیر کل شورا نسخه‌های گواهی شده این کنوانسیون را
برای کلیه دولتهای عضو یاد شده در بند (۱) ماده (۱۵) این کنوانسیون ارسال خواهد کرد.
پیوست شماره ۱۱
کمک در امر مبارزه با قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی
۱- مفاد این پیوست در مورد اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی اعمال می‌شود
که به دلایل مذهبی یا غیر مذهبی دارای اهمیت باستان‌شناسی، ماقبل تاریخی، تاریخی،
ادبی، هنری یا علمی به مفهوم بند (الف) الی (ک)ماده (۱) کنوانسیون یونسکو در
مورد اتخاذ تدابیر برای ممنوع کردن‌و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت
غیرقانونی اموال فرهنگی (پاریس ۱۳۴۹.۸.۲۳ هجری شمسی برابر با ۱۴ نوامبر ۱۹۷۰)
تلقی می‌شوند‌البته در حدی که این اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی موضوع
قاچاق واقع شوند. این مقررات مانع اعمال اقدامات جاری در سطح داخلی در‌امر همکاری
با بخش‌های داخلی برای حمایت از اموال فرهنگی نیست و در زمینه گمرکی، اجرای مقررات
کنوانسیون یونسکو توسط اعضای‌کنوانسیون مزبور را که پیوست حاضر را پذیرفته‌اند
تکمیل می‌کند.
۲- مقررات پیوست حاضر در مورد قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی در
صورت اقتضا و در حدی که ادارات گمرک در این باره صالح می‌باشند نسبت به عملیات مالی مرتبط با قاچاق اعمال می‌شود.
مبادله اطلاعات توسط ادارات گمرک به ابتکار خود آنها
۳- ادارات گمرک اعضا به ابتکار خود و بدون تأخیر هر نوع اطلاعاتی را که در موارد
زیر در اختیار دارند به سایر ادارات گمرکی که به طور مستقیم ذینفع‌هستند ارایه
می‌دهند.
الف – عملیاتی که مشاهده شده است یا گمان آن می‌رود که تشکیل قاچاق اشیای هنری و
عتیقه و سایر اموال فرهنگی را بدهند یا عملیاتی که تصور می‌رود موجب قاچاق مزبور بشود.
ب – افرادی که به فعالیت در این زمینه شناخته شده‌اند در حدی که قوانین داخلی
اجازه تبادل اطلاعات مربوط به افراد مزبور را می‌دهد و افراد مظنونی که در عملیات
یاد شده در بند (الف) اشتغال دارند همچنین وسائط نقلیه، کشتیها، هواپیماها و سایر
وسایل حمل و نقل بکار گرفته شده یا مظنون به کار‌گرفته شدن در این گونه عملیات.
پ – وسایل یا روشهای جدید به کار رفته برای قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی.
کمک در امر نظارت بنا به درخواست
۴- بنابه درخواست اداره گمرک یک عضو اداره گمرک عضو دیگر در حدود صلاحیت و توانایی
خود نظارت ویژه‌ای را در مدت زمان معین در موارد زیر‌اعمال کرده و گزارشی در مورد
آن به اداره گمرک عضو درخواست کننده ارائه می‌کند:
الف – در مورد جابجاییها به ویژه به هنگام ورود و خروج از قلمرو خود در رابطه با
برخی اشخاصی که دلایلی در دست است که می‌توان تصور کرد که‌به طور حرفه‌ای یا بطور
عادت به قاچاق اشیای هنری و عتیقه یا سایر اموال فرهنگی در قلمرو عضو درخواست‌کننده می‌پردازند.
ب – در مورد نقل و انتقالات اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی که از طرف
اداره گمرک عضو درخواست کننده به عنوان موجد داد و ستد‌غیرمجاز با اهمیت از سرزمین
آن عضو گزارش شده است.
پ – در مورد برخی وسائط نقلیه، کشتیها، هواپیماها یا سایر وسایل حمل و نقل که در
مورد آنها دلایلی در دست است که می‌توان تصور کرد برای قاچاق اشیای هنری و عتیقه و
سایر اموال فرهنگی از قلمرو عضو درخواست کننده بکار گرفته شده است.
انجام تحقیقات بنا به درخواست و از جانب عضو دیگر
۵- بنابه درخواست اداره گمرک یک عضو اداره گمرک عضو دیگر در حدود امکانات خود و با
رعایت قوانین و مقررات جاری در قلمرو خود اقدام به تحقیقات برای دریافت ادله در
مورد قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی موضوع تحقیقات در قلمرو عضو
درخواست‌کننده می‌کند و‌اظهارات افراد ذیربط در قاچاق مورد بحث یا شهود یا
کارشناسان، را جمع‌آوری و نتایج تحقیقات و همچنین اسناد یا سایر ادله را به اداره
گمرک عضو درخواست‌کننده ارائه می‌دهد.
اقدام مأموران گمرک یک عضو در قلمرو عضو دیگر
۶- هرگاه ارائه مدرک صرفاً به صورت اظهارنامه کتبی کافی به مقصود نباشد بنا به
درخواست اداره گمرک یک عضو اداره گمرک عضو دیگر به مأموران‌خود در حد امکانات
اجازه می‌دهد در دیوانها یا دادگاههای واقع در قلمرو عضو درخواست کننده به عنوان
شاهد یا کارشناس برای دعوی مربوط به‌قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی
حاضر شوند. درخواست حضور در دادگاه به ویژه تصریح می‌کند که موضوع به چه دعوایی
مربوط‌است و مأمور گمرک به چه عنوانی در دادگاه حاضر می‌شود. اداره گمرک عضوی که
درخواست را می‌پذیرد در اجازه حضور، حدودی که مأموران آن‌عضو باید در ارائه ادله
رعایت کنند، بیان می‌کند.
۷- بنا به درخواست کتبی اداره گمرک یک عضو اداره گمرک عضو دیگر وقتی صلاح تشخیص
دهد در حدود صلاحیت و امکانات خود به مأموران اداره‌گمرک متقاضی اجازه می‌دهد که
در قلمرو عضو درخواست کننده در رابطه با تحقیقات یا گزارش رسمی مربوط به قاچاق
اشیای هنری و عتیقه و سایر‌اموال فرهنگی مربوط به عضو درخواست‌کننده حضور بهم
رسانند.
۸- هرگاه هر دو عضو صلاح تشخیص دهند و با رعایت قوانین و مقررات جاری در قلمرو
آنها مأموران اداره گمرک یک عضو بنابه درخواست عضو دیگر در تحقیقات انجام گرفته در قلمرو عضو دیگر شرکت می‌کنند.
تمرکز اطلاعات
۹- ادارات گمرک اعضا اطلاعاتی که از این پس مشخص شده را در حدی که دارای نفعی در مقیاس بین‌المللی باشد در اختیار دبیر کل شورا قرار می‌دهند.
۱۰- دبیر کل شورا یک فهرست راهنمای مرکزی اطلاعات فراهم شده از اعضا را تأسیس و به
روز نگه می‌دارد و داده‌های مندرج در آن را برای تهیه خلاصه‌ها و بررسیهایی با
گرایشهای دوباره مطرح شدن و جدید در زمینه قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر اموال
فرهنگی مورد بهره برداری قرار‌می‌دهد. وی به طور ادواری اقدام به مرور فهرست
راهنما برای حذف اطلاعاتی که به گمان او دیگر سودی ندارد و یا منسوخ شده، می‌کند.
۱۱- ادارات گمرک اعضا بنابه درخواست دبیر کل شورا و با رعایت سایر مفاد کنوانسیون
و پیوست حاضر اطلاعات تکمیلی را که احتمالاً برای تهیه خلاصه‌ها و بررسیهای یاد شده
در بند (۱۰) پیوست حاضر لازم باشد، در اختیار دبیر کل شورا قرار می‌دهند.
۱۲- دبیر کل شورا اطلاعات ویژه مندرج در فهرست راهنمای مرکزی را در حدی که انتشار
آنها را سودمند تشخیص دهد همچنین خلاصه‌ها و‌بررسیهای یاد شده در بند (۱۰) پیوست
حاضر را به دوایر و مأموران انتصابی ادارات گمرک اعضا ارائه می‌دهد.
۱۳- جز در صورتی که خلاف آن از سوی عضو در اختیار قراردهنده اطلاعات مقرر شده
باشد، دبیر کل شورا اطلاعات مندرج در فهرست راهنمای‌مرکزی مربوط به قاچاق اشیای
هنری و عتیقه و سایر اموال فرهنگی را در حدی که انتقال غیرمجاز مالکیت صورت گرفته
باشد و دادن این اطلاعات را‌سودمند تشخیص دهد در اختیار یونسکو، سازمان بین‌المللی
پلیس جنایی (انترپل) قرار می‌دهد. همچنین خلاصه‌ها و بررسیهایی را که در این
زمینه دراجرای بند (۱۰) پیوست حاضر انجام داده است به آگاهی آنها می‌رساند.
۱۴- دبیر کل شورا بنابه درخواست طرف متعاهدی که پیوست حاضر را پذیرفته است هر نوع
اطلاعات دیگری را که در خصوص تمرکز اطلاعات پیش‌بینی شده در این پیوست در اختیار دارد، در اختیار وی قرار می‌دهد.
قسمت اول فهرست راهنمای مرکزی: اشخاص
۱۵- اعلامیه‌های صادره به موجب این بخش از فهرست راهنمای مرکزی، اطلاعات مربوط به
امور زیر را فراهم خواهد نمود:
الف – اشخاصی که به طور قطعی به دلیل ارتکاب قاچاق محکوم شده‌اند،
ب – در صورت اقتضا افراد مظنون به ارتکاب قاچاق یا دستگیر شده در حین ارتکاب جرم
در قلمرو عضو اعلام‌کننده، حتی اگر پیگرد قانونی تکمیل‌نشده باشد.
بدیهی است هنگامی که اعضا از اعلام نام و مشخصات افراد مورد بحث به دلیل منع
قوانین داخلی خودداری می‌کنند با وجود این باید در اعلامیه‌ای‌تعداد هرچه بیشتر
عناصر یاد شده در این بخش از فهرست راهنمای مرکزی را درج نمایند.
۱۶- اطلاعاتی که باید داده شود در حد امکان شامل موارد زیر خواهد بود:
الف -نام خانوادگی
ب – نام
پ – در صورت لزوم نام دوران دوشیزگی
ت – لقب و کنیه
ث – شغل
ج – نشانی (فعلی)
چ – تاریخ و محل تولد
ح – تابعیت
خ – کشور محل اقامت و کشورهایی که شخص در (۱۲) ماه گذشته از آنها بازدید داشته
است.
د – نوع و شماره شناسنامه به همراه تاریخ و کشور محل صدور
ذ – مشخصات بدنی:
۱- جنسیت
۲- قد
۳- وزن
۴- جثه
۵- مو
۶- چشم
۷- چهره
۸- علایم مشخصه یا ویژه
ر – توصیف مختصر و موجز تخلف (از جمله نوع و مبدا کالاهای موضوع تخلف و اینکه
آیا انتقال غیرمجاز مالکیت وجود داشته یا خیر) و اوضاع و‌احوالی که منجر به کشف
تخلف شده است.
ز – نوع و میزان مجازاتها و یا حکم صادر شده.
ژ – سایر ملاحظات، از جمله زبانهای تکلم شده و (در صورت وجود) محکومیتهای قبلی
ثبت شده.
س – عضوی که اطلاعات را می‌دهد (از جمله شماره بازگشتی)
۱۷- به عنوان یک قاعده کلی دبیر کل شورا اطلاعات مربوط به بخش اول فهرست راهنمای
مرکزی را لااقل در اختیار کشورهایی که ذینفع تبعه آن بوده‌و در آنجا اقامت دارد و
کشورهایی که در مدت (۱۲) ماه آخر از آنها بازدید داشته است قرار می‌دهد.
قسمت دوم فهرست راهنمای مرکزی: روشها
۱۸- اعلامیه‌هایی که به موجب این بخش از فهرست راهنمای مرکزی صادر گردد باید
اطلاعات مربوط به روشهای قاچاق اشیای هنری و عتیقه و سایر‌اموال فرهنگی از جمله
راههای اختفا در همه مواردی را که دارای منافع مهم بین‌المللی می‌باشد فراهم
آورند. اعضا تمامی موارد کاربرد هر روش شناخته‌شده قاچاق، همچنین روشهای نوین و
غیر معمول یا احتمالی را به طوری که بتوان گرایشهای جاری را در این زمینه کشف کرد، گزارش خواهند نمود.
۱۹- اطلاعاتی که باید فراهم شود در حد امکان به قرار زیر است:
الف – توصیف روشهای قاچاق و در صورت امکان توصیف وسیله حمل و نقل بکار گرفته شده
(ساخت، مدل، شماره ثبت اگر موضوع مربوط باشد به‌وسیله حمل و نقل زمینی، نوع کشتی
و مانند آن) و در صورت اقتضا فراهم آوردن اطلاعات مندرج در گواهینامه یا پلاک
تأییدیه کانتینرها یا وسائط نقلیه‌که شرایط فنی آنها به موجب یک کنوانسیون
بین‌المللی به تصویب رسیده است. همچنین اطلاعات مربوط به هر نوع دستکاری مهر و
مومها، قفلها، وسایل مربوط به ممهور کردن یا سایر قسمتهای کانتینرها یا وسائط نقلیه.
ب – در صورت لزوم توصیف محل اختفا از جمله در صورت امکان تصویر یا کروکی،
پ – توصیف کالاهای مورد بحث،
ت – سایر ملاحظات از جمله ذکر اوضاع و احوالی که منجر به کشف قاچاق، شده است.
ث – عضوی که اطلاعات را می‌دهد (از جمله شماره بازگشتی).
قانون فوق مشتمل بر ماده‌واحده منضم به متن کنوانسیون شامل مقدمه و بیست و سه ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ بیستم خردادماه یکهزار و سیصد و هفتاد و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۶/۴/۴ به تایید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـعلی‌اکبر ناطق نوری