ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی اسپانیا مشتمل بر یک مقدمه، (۲۱) ماده و یک ضمیمه به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی اسپانیا
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی اسپانیا با تمایل به گسترش و توسعه حمل و نقل هوایی بین دو کشور و ادامه همکاری بین‌المللی دراین زمینه تا سرحد امکان و با تمایل به کارگیری اصول حمل و نقل هوایی و مقررات کنوانسیون مربوط به هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۱۳۲۳.۹.۱۶ هجری شمسی مطابق با هفتم دسامبر ۱۹۴۴ در شیکاگو جهت امضا مفتوح گردید، نسبت به موارد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱- تعاریف
۱- به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، ازلحاظ تفسیر و اجرای این موافقتنامه:
الف – اصطلاح “کنوانسیون” به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۱۳۲۳.۹.۱۶ هجری شمسی مطابق هفتم دسامبر ۱۹۴۴ در‌شیکاگو برای امضا مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و همچنین شامل هر اصلاحیه و الحاقیه‌ای که به موجب مواد (۹۰) و (۹۴) آن کنوانسیون توسط طرفین متعاهد تصویب شده است می‌باشد.
ب – اصطلاح “مقامات هواپیمایی” درمورد جمهوری اسلامی ایران به “سازمان هواپیمایی کشوری” و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی یا وظایف مشابه آن سازمان باشد و درمورد اسپانیا به وزارت کار و حمل و نقل عمومی (اداره‌کل هواپیمایی کشوری) و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی یا وظایف مشابه آن وزارت باشد، اطلاق می‌شود.
ج – اصطلاح “شرکت هواپیمایی تعیین شده” اطلاق می‌شود به شرکتی که هرکدام از طرفین متعاهد برای بهره‌برداری از سرویس‌های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر مطابق با مقررات ماده ۳ این موافقتنامه، تعیین می‌نمایند.
د – اصطلاح “ظرفیت” درمورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری موثر آن هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح “ظرفیت” در مورد “سرویس توافق شده” اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما درچنین سرویسی ضربدر دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین و در تمام یا‌قسمتی از مسیر.
ه- اصطلاح “سرزمین” درمورد یک کشور اطلاق می‌شود به مناطق خاکی و آب‌های سرزمینی مجاور آن که تحت حاکمیت و سلطه آن کشور است.
و – عبارت “سرویس هوایی”، “سرویس هوایی بین‌المللی”، “شرکت هواپیمایی” و “توقف به منظورهای غیر حمل‌ونقل”به ترتیب دارای همان معانی است که در ماده (۹۶) کنوانسیون به آنها داده است.
۲- بدیهی است که عناوین مواد موافقتنامه حاضر هیچیک از مقررات آن را به نحوی از انحا محدود ننموده و یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲- حقوق حمل و نقل
۱- هر یک از طرفین متعاهد حقوق تصریح شده دراین موافقتنامه را جهت انجام سرویس‌های هوایی بین‌المللی منظم در مسیرهای پیوست منضم به آن به طرف متعاهد دیگر اعطا می‌نماید.
۲- چنین سرویس‌ها و مسیرهایی از این پس به ترتیب “سرویس‌های مورد توافق” و”مسیرهای مشخص شده” نامیده می‌شود. شرکت هواپیمایی تعیین‌شده هر یک از طرفین متعاهد در موقع انجام سرویس مورد توافق در مسیر مشخص شده، از حقوق زیر بهره‌مند خواهد بود:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل ونقل.
ج – توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست موافقتنامه حاضر مشخص گردیده است به منظور سوار و پیاده‌کردن مسافر، بار و پست در حمل ونقل بین‌المللی بصورت جداگانه یا مشترک مطابق با مقررات پیوست این موافقتنامه از.به سرزمین طرف متعاهد دیگر یا به.از سرزمین دولت دیگر.
د – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد که شرکت هواپیمایی یکی از طرفین متعاهد محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر از امتیاز حمل و نقل مسافر، بار یا پست به مقصد دیگری در سرزمین آن طرف در قبال دریافت یا عدم دریافت اجرت برخوردار باشد.
ماده ۳- تعیین و اجازه
۱- هر طرف متعاهد حق دارد یک شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویس‌های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و مراتب را کتبا به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید و شرکت هواپیمایی دیگری را به جای شرکت هواپیمایی قبلی تعیین نماید.
۲- پس از دریافت اعلامیه تعیین، طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) ماده حاضر به شرکت هواپیمایی تعیین شده بدون تاخیر اجازه مربوط را اعطا خواهد کرد.
۳- مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده بخواهند که مقامات مزبور را قانع سازد که واجد شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی است که معمولا و بطور مناسب برای انجام سرویس‌های هوایی بین‌المللی طبق مفاد کنوانسیون توسط مقامات مزبور اعمال می‌گردد.
۴- هریک از طرفین متعاهد حق دارد در هرمورد که قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل موثر شرکت هواپیمایی مربوط در دست طرف متعاهدی که شرکت مزبور را تعیین نموده یا اتباع آن است از اعطای اجازه بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که برای اعمال حقوق مشخص شده در ماده (۲) موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم بداند، وضع نماید.
۵- وقتی که یک شرکت هواپیمایی بدین نحو تعیین شده و اجازه کسب نموده باشد می‌تواند بهره‌برداری از سرویس‌های مورد توافق را درهر زمانی آغاز کند مشروط بر اینکه تعرفه تعیین شده بموجب مفاد ماده (۱۳) موافقتنامه حاضر در مورد سرویس‌های مزبور مجری باشد.
ماده ۴- لغو و تعلیق
۱- هر طرف متعاهد حق دارد درموارد مشروح ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخص شده در ماده (۲) این موافقتنامه را درمورد شرکت هواپیمایی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین گردیده معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد وضع نماید:
الف – درموردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل موثر آن شرکت هواپیمایی در دست طرف متعاهدی که شرکت مذکور را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است .
ب – در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی را که این حقوق را اعطا نموده است رعایت نکند.
ج – درموردی که شرکت هواپیمایی مذکور به هرنحوی از انحا عملیات بهره‌برداری را طبق مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
۲- جز درمواردی که لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده بصورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم باشد،اعمال این حق فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱- قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود یا خروج هواپیمایی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارد از سرزمین آن یا ناظر به عملیات و هوانوردی چنین هواپیمایی حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند نسبت به هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
۲- قوانین و مقررات یک طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافرین و کارکنان و بار یا پست از سرزمین آن است از قبیل تشریفات ورود و خروج و مهاجرت و همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی درمورد مسافرین و کارکنان و بار یا پست حمل شده توسط هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین مذکور باشد اعمال خواهد شد.
۳- هر یک از طرفین متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنابر تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
ماده ۶- معافیت از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض
۱- هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد که سرویس‌های بین‌المللی را مورد بهره‌برداری قرار می‌دهند و همچنین مواد سوختی و روغن موتور و لوازم مورد نیاز جاری و خواروبار موجود (شامل غذا، آشامیدنی و دخانیات) در هواپیماهای مزبور به هنگام ورود به سرزمین طرف متعاهد دیگر از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و مالیات‌ها معاف خواهند بود مشروط بر اینکه مواد و لوازم مذکور تا زمان صدور مجدد آنها در هواپیما باقی بمانند.
۲- موارد زیر نیز از همان عوارض و مالیات‌ها معاف خواهند بود به‌استثنای عوارضی که به خدمات بعمل آمده تعلق می‌گیرد.
الف – خواروبار هواپیماها که در سرزمین هر یک از طرفین متعاهد در محدوده تعیین شده توسط مقامات طرف متعاهد مذکور بار هواپیما گردیده و برای مصرف در هواپیماهایی است که در سرویس هوایی بین‌المللی طرف متعاهد دیگر فعالیت می‌کنند.
ب – لوازم یدکی وارد شده به سرزمین یک متعاهد به منظور نگهداری یا تعمیر هواپیماهایی که در سرویس‌های هوایی بین‌المللی توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ج – سوخت و روغن موتوری که هدف آن تدارک هواپیمایی است که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در سرویس‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد حتی اگر قرار باشد این لوازم در قسمتی از مسیر مشخص شده بر فراز سرزمین طرف متعاهدی مورد استفاده قرار گیرند که در‌آن بار هواپیما شده است.
د – موجودی بلیط هواپیما، بارنامه و مواد چاپی که حاوی آرم شرکت هستند و مواد تبلیغاتی معمولی که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده بطور رایگان توزیع می‌گردد. موارد اشاره شده در جزوهای (الف، ب، ج، و د) این ماده می‌تواند تحت کنترل و یا نظارت گمرک قرار گیرد.
۳- لوازم جاری هوانوردی و نیز مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد تنها با موافقت مقامات گمرکی طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجددا صادر شود و یا ترتیب دیگری درمورد آن داده شود تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
۴- اثاثیه و باری که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر مالیات‌های مشابه معاف خواهد بود.
۵- بجز در مواردی که امنیت ایجاب نماید مسافرینی که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم می‌باشند فقط مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه و باری که در ترانزیت مستقیم است از حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر مالیات‌های مشابه وضع شده بر واردات معاف خواهد بود.
ماده ۷- انتقال درآمدهای مازاد
۱- شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد بر اساس عمل متقابل بدون تبعیض و با توجه به سایر شرکت‌های هواپیمایی که در خطوط بین‌المللی به‌عملیات مشغول هستند، مجازند تا خدمات حمل‌ونقل هوایی خود را در سرزمین طرف متعاهد دیگر بطور مستقیم و یا توسط نمایندگی‌ها به هر پولی مطابق با قوانین مجری در کشور طرف متعاهد دیگر بفروش برسانند.
۲- انتقال درآمدهای مازاد مکتسبه شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد مجاز بوده و براساس مقررات جاری تبدیل ارزهای خارجی در‌سرزمین هر یک از طرفین متعاهد انجام خواهد شد.
بدین منظور طرفین متعاهد نهایت تلاش خویش را به منظور تسهیل انتقال سریع درآمدهای مازاد، بدون لطمه به هرگونه تعهدات مالی جاری در سرزمین هر یک ازطرفین متعاهد، مبذول خواهند داشت.
ماده ۸- سیستم مالیاتی
هریک از طرفین متعاهد، شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر را براساس عمل متقابل از تمامی مالیات‌ها و عوارض منافع و درآمدهای بدست آمده از عملیات سرویس‌های هوایی بدون لطمه به اجرای تعهدات رسمی قانونی مقرر توسط هر یک از طرفین متعاهد معاف می‌دارد.
ماده ۹- عوارض تاسیساتی و فرودگاهی
هریک از طرفین متعاهد می‌تواند برای استفاده از فرودگاه‌ها و سایر تاسیسات تحت کنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده و یا اجازه‌وضع آن را بدهد.
درهر حال هریک از طرفین متعاهد موافقت دارد که این هزینه‌ها بر اساس عمل متقابل از آنچه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویس‌های مشابه بین‌المللی تردد می‌نماید و برای استفاده از این فرودگاه‌ها و تاسیسات می‌پردازد تجاوز نکند.
ماده ۱۰- مقررات ظرفیت
۱- شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویس‌های مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از فرصت‌های متساوی بهره‌مند باشند.
۲- در انجام سرویس‌های مورد توافق شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را منظور نظر خواهد داشت تا من غیرحق در سرویس‌های طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳- هدف اصلی سرویس‌های مورد توافق که توسط شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد انجام می‌شود تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب برای رفع نیازمندی‌های جاری و معقول پیش‌بینی شده حمل مسافر و بار و پست بصورت جداگانه یا مشترک بین سرزمین طرف متعاهد تعیین‌کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر است.
۴- با در نظر گرفتن اصول مندرج در بندهای (۱ و ۲ و ۳) این ماده ، شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد همچنین می‌تواند ظرفیتی را برای نیازمندی‌های حمل و نقل بین سرزمین‌های کشورهای ثالث مندرج در پیوست موافقتنامه حاضر و سرزمین طرف متعاهد دیگر تأمین نماید.
۵- ظرفیت ارایه شده شامل تعداد پروازهایی که توسط شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد در سرویس‌های مورد توافق انجام خواهد شد توسط مقامات هواپیمایی با درنظر گرفتن توصیه‌های شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده مورد موافقت قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۱- شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویس‌های موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته خواهد شد مشروط بر اینکه شرایط صدور یا اعتبار این گواهینامه و پروانه‌ها مساوی یا بیش از حداقل استانداردهای فعلی یا آتی باشد که بموجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد شد. در هر حال هر یک از طرفین متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که درمورد پرواز از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که جهت اتباع آن، توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته خودداری نماید.
ماده ۱۲- امنیت هوانوردی
۱- طرفین متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تاکید می‌نمایند که تعهد آنان در قبال یکدیگر برای حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال مداخله غیرقانونی جزو لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد. طرفین متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، بویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال ارتکابی دیگر در هواپیما امضا شده در
توکیو به‌تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی مطابق با ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳، کنوانسیون راجع به جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاشده در لاهه به تاریخ۱۳۴۹.۹.۲۵هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امضا شده در مونترال به تاریخ۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۱ عمل خواهند کرد.
۲- طرفین متعاهد کلیه مساعدت‌های لازم را جهت جلوگیری از اعمال تصرف غیرقانونی هواپیمای کشوری و دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمای مزبور، مسافرین و خدمه آن، فرودگاه‌ها و تاسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری را بنا بر تقاضا در مورد یکدیگر بعمل خواهند آورد.
۳- طرفین باید در روابط دو جانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمای کشوری که بعنوان ضمایم کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که این مقررات امنیتی درمورد طرفین قابل اجراست عمل نمایند. آنها می‌باید از گردانندگان هواپیماهای ثبت شده در کشور خود یا گردانندگان هواپیماهایی که محل اصلی کار و یا اقامت دایم آنها در سرزمینشان می‌باشد و نیز گردانندگان فرودگاه‌های واقع در سرزمین خود بخواهند که طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴- هریک از طرفین متعاهد موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیما درخواست نمود تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق‌را که طرف متعاهد دیگر از لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا توقف در آنجا مقرر کرده، رعایت کنند هریک از طرفین متعاهد باید اطمینان حاصل کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و وارسی مسافرین، خدمه، لوازم همراه آنها، اثاثیه، بار و خواروبار هواپیماها قبل و در خلال سوار شدن مسافرین یا بارگیری به‌نحو موثر معمول می‌شود. هر یک از طرفین متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر برای‌انجام اقدامات امنیتی ویژه درحد معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
۵- هنگامی که حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیمای کشوری یا دیگر اعمال غیرقانونی علیه امنیت چنین هواپیمایی، مسافرین و خدمه‌آن، فرودگاه‌ها یا تاسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفین متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات مناسب بمنظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا‌خطر بروز آن یکدیگر را یاری نمایند.
ماده ۱۳- تعرفه‌های حمل و نقل هوایی
۱- در بندهای زیر اصطلاح “تعرفه” به مبالغ پرداختی برای حمل مسافر و اثاثیه و باربری و شرایطی که به موجب آن مبالغ مزبور اعمال می‌گردد شامل مبالغ و شرایطی برای آژانس و خدمات کمکی دیگر اطلاق می‌گردد ولی شامل اجرت یا شرایط حمل و نقل پستی نمی‌شود.
۲- تعرفه‌های مورد اجرا توسط شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد برای حمل موارد فوق به و یا از سرزمین طرف متعاهد دیگر در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط از جمله هزینه بهره‌برداری و سود معقول و تعرفه‌های شرکت‌های هواپیمایی دیگر وضع می‌گردد.
۳- تعرفه‌های مندرج در بند (۲) این ماده درصورت امکان توسط شرکت‌های هواپیمایی مربوط دو طرف پس از مشورت با شرکت‌های هواپیمایی دیگری که در تمام یا قسمتی از همان مسیر فعالیت می‌کنند مورد موافقت قرار می‌گیرد درصورت امکان چنین توافقی با استفاده از تشریفات هر اتحادیه بین‌المللی شرکت‌های هواپیمایی با سیستم تعیین‌کننده نرخ که شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد عضو آن هستند صورت خواهد گرفت.
۴- تعرفه‌هایی که بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد حداقل ۶۰ روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد تسلیم خواهد گردید. درموارد خاص این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامات مذکور قابل کاهش است.
۵- چنین تصویبی بطور صریح می‌تواند بعمل آید. چنانچه هیچکدام از مقامات هواپیمایی عدم تصویب خود را ظرف ۳۰ روز از تاریخ تسلیم اعلام ننماید دراین صورت تعرفه‌های مورد نظر طبق بند (۴) این ماده تصویب شده تلقی خواهد شد. اگر تاریخ تسلیم به طوری که در بند (۴) ذکر شده کاهش یابد، مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد می‌توانند توافق نمایند که مدت زمانی که در آن عدم تصویب باید اطلاع داده شود، کمتر از ۳۰ روز باشد.
۶- چنانچه تعرفه‌ای مطابق با بند (۳) این ماده مورد توافق قرار نگیرد یا در مدت زمان تعیین شده در بند (۵) ماده حاضر مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد عدم تصویب خود را درمورد هر یک از تعرفه‌های توافق شده طبق مفاد بند (۳) این ماده اعلام دارد مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد سعی خواهند نمود تعرفه را با توافق دوجانبه تعیین نمایند.
۷- چنانچه مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد نتوانند درمورد تعرفه تسلیمی به آنها که طبق بند (۴) این ماده صورت گرفته به توافق برسند یا نتوانند‌درمورد تعیین تعرفه‌ای مطابق با بند (۶) ماده حاضر به توافق برسند در این صورت اختلاف حاصله، مطابق با مفاد حل اختلاف این موافقتنامه حل و‌فصل خواهد شد.
۸- تعرفه‌ای که طبق مفاد این ماده وضع شده است تا زمانی که تعرفه جدیدی وضع نشود به قوت خود باقی خواهد ماند. معهذا هیچ تعرفه‌ای نمی‌تواند به موجب این بند بیش از ۱۲ ماه پس از تاریخی که در غیر این صورت منقضی خواهد شد ادامه یابد.
ماده ۱۴- پرسنل فنی و بازرگانی
۱- شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد مجازند بر اساس عمل متقابل، در سرزمین طرف متعاهد دیگر نمایندگان و پرسنل فنی بازرگانی و عملیاتی خود را که در رابطه با انجام سرویس‌های مورد توافق مورد نیاز هستند نگهداری نمایند.
۲- نیاز به پرسنل بنا به نظر شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد می‌تواند یا توسط پرسنل خود شرکت و یا با استفاده از خدمات هر سازمان ، شرکت یا شرکت هواپیمایی دیگری که در سرزمین طرف متعاهد دیگر بکار مشغول بوده و مجاز به انجام چنین خدماتی در سرزمین طرف متعاهد دیگر باشد، رفع شود.
۳- نمایندگان و پرسنل مشمول قوانین و مقررات مجری طرف متعاهد دیگر بوده و مطابق با قوانین و مقررات مزبور، هریک از طرفین متعاهد بر اساس‌عمل متقابل و با حداقل تاخیر، مجوز استخدام لازم و ویزای توریستی یا دیگر مدارک مشابه را به نمایندگان و پرسنل مورد اشاره در بند (۱) این ماده اعطا خواهند نمود.
۴- چنانچه شرایط خاصی ورود پرسنل یا حفظ ایشان را براساس ضرورت و بصورت موقت ایجاب نماید، صدور مجوز، ویزا و مدارک لازم طبق قوانین و مقررات هر یک از طرفین متعاهد بایستی سریعا صورت گرفته تا تاخیری در ورود چنین پرسنلی به سرزمین دولت مربوط رخ ندهد.
ماده ۱۵- تسلیم آمار
مقامات هواپیمایی هریک از طرفین متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در سرویس‌های مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین‌شده خود را به و از سرزمین طرف متعاهد دیگر به قسمی که معمولا توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده تهیه و به مقامات هواپیمایی ملی خود تسلیم می‌کند، بنا بر تقاضا در اختیار مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد.
ماده ۱۶- مشاوره و اصلاحات
۱- هر یک از طرفین متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن می‌توانند در هرزمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامات هواپیمایی آن به منظور تفسیر و یا تغییر موافقتنامه حاضر تقاضای مشاوره نمایند.
۲- مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامات هواپیمایی آن در فاصله شصت (۶۰) روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳- هر نوع اصلاح موافقتنامه حاضر، پس از آنکه طرفین متعاهد انجام تشریفات قانون اساسی خود درمورد انعقاد و لازم‌الاجرا شدن موافقت‌نامه‌های بین‌المللی را به یکدیگر اطلاع داده باشند لازم‌الاجرا خواهد شد.
۴- اصلاحات پیوست موافقتنامه حاضر می‌تواند مستقیما بین مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تایید از طریق تبادل یادداشت دیپلماتیک لازم‌الاجرا خواهد گردید.
ماده ۱۷- حل اختلافات
۱- هرگاه درمورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه بین طرفین متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفین متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲- چنانچه طرفین متعاهد به موجب بند (۱) فوق نتوانند درمورد حل اختلاف به نتیجه برسند، با رعایت قوانین و مقررات مربوط به آنان، اختلاف به یک محکمه داوری سه نفره ارجاع خواهد شد که هر یک از طرفین متعاهد یک داور را معین خواهد کرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود هریک از طرفین متعاهد ظرف شصت (۶۰) روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای دیپلماتیک به تعیین داور خود مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت (۶۰) روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هر یک از طرفین متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند، بنا به تقاضای هر یک از طرفین متعاهد، رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری برحسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر اینکه چنانچه رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از اتباع یکی از طرفین متعاهد باشد، از نایب‌رییس ارشد شورا و درصورتی که نامبرده نیز از اتباع یکی از طرفین متعاهد باشد، از عضو مقدم شورا که در چنین وضع تابعیتی نباشد درخواست خواهد شد‌که حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید. درهر حال داور سوم از اتباع یک دولت ثالث خواهد بود و بعنوان رییس دیوان داوری عمل خواهد کرد.
۳- دیوان داوری آیین کار خود را تعیین و درباره نحوه تقسیم مخارج داوری اتخاذ تصمیم خواهد نمود.
۴- طرفین متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه در اجرای ماده حاضر را رعایت کنند.
ماده ۱۸- فسخ
هر یک از طرفین متعاهد می‌توانند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه کتبا به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همان زمان به‌اطلاع سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری خواهد رسید. در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آنکه اعلام فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفین پس گرفته شود. درصورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۹- مطابقت با کنوانسیونهای چند جانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دوطرف متعاهد لازم‌الاجرا گردد، این موافقتنامه به نحوی اصلاح خواهد شد‌تا با مقررات چنین کنوانسیون یا موافقت‌نامه‌ای تطبیق نماید.
ماده ۲۰- ثبت
این موافقتنامه و کلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۲۱- لازم‌الاجرا شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هریک از طرفین متعاهد به طرف متعاهد دیگر دایر بر اینکه اقدامات لازم را طبق الزامات قانون اساسی خود‌درباره لازم‌الاجرا شدن موافقتنامه حاضر بعمل آورده است، بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
بنا به مراتب نمایندگان تام‌الاختیار امضاکننده زیر که از طرف دولت‌های متبوع خود مجاز می‌باشند موافقتنامه حاضر را امضا نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ ۱۳۷۵.۴.۴ هجری شمسی برابر با ۱۹۹۶.۶.۲۴ میلادی در دو نسخه به زبان‌های فارسی، اسپانیایی و انگلیسی که هر دو دارای اعتبار یکسان می‌باشند، در تهران تنظیم گردید.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف دولت پادشاهی اسپانیا
پیوست
پیوست موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت پادشاهی اسپانیا
۱- مسیرهای مشخص شده
سرویس‌های مورد توافق در مسیرهای مشخص شده مندرج در موافقتنامه حاضر به شرح ذیل تعیین می‌گردد:
الف – مسیر اسپانیایی.
نقاطی در اسپانیا – نقاط واسط – تهران – نقاط ماورا و بالعکس.
ب – مسیر ایرانی
نقاطی در ایران – نقاط واسط – مادرید – نقاط ماورا و بالعکس.
۲- نقاط واسط و ماورا مسیرهای (الف) و (ب) با توافق بین مقامات هواپیمایی دو طرف متعاهد تعیین خواهد شد.
۳- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد برای بهره‌برداری از مسیرهای مشخص شده (الف) و (ب) از آزادی‌های سوم و چهارم حقوق حمل‌ونقل بهره‌مند خواهند بود.
۴- استفاده از آزادی پنجم حقوق حمل و نقل منوط به موافقت مقامات هواپیمایی طرفین متعاهد براساس موافقتنامه بازرگانی منعقده بین شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده خواهد بود.
۵- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهد می‌تواند نقاط واسط و ماورا را در مسیرهای مربوط خود در کل یا بخشی از سرویس خود حذف نمایند، به شرط اینکه نقطه مبدا در سرزمین طرف متعاهدی باشد که چنین شرکتی را تعیین کرده است.
۶- شرکت‌های هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهد بایستی برای انجام سرویس‌های هوایی مورد توافق حداقل سی روز قبل از شروع عملیات مذکور، تعداد پروازها و جدول زمانی را جهت تصویب به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تسلیم نمایند.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و بیست و یک ماده و یک ضمیمه در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۷/۳/۶ به تأیید شورای نگهبان رسیده است .
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی‌اکبر ناطق نوری