[قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، مصوب ۱۳۷۰]
ماده ۱ – اصلاحات زیر در ماده (۸) به عمل آمد:
۱- در متن ماده بعد از عبارت “حقیقی” عبارت “یا حقوقی غیر دولتی” اضافه شد.
۲- تبصره (۱) حذف و عبارت زیر جایگزین آن شد:
تبصره ۱ – در تعاونیهای اشتغال‌زا کمکهای دولتی به نسبت اعضاء شاغل در آن تعاونی واگذار می‌شود.
ماده ۲ – اصلاحات زیر در ماده (۹) به عمل آمد:
یک – بند (۲) به شرح زیر اصلاح شد:
۲ – عدم ممنوعیت قانونی و حجر.
دو – عبارت زیر جایگزین بند (۳) شد:
۳ – خرید حداقل سهام مقرر در اساسنامه.
ماده ۳ – اصلاحات زیر در ماده (۱۳) به عمل آمد:
۱- در بند دوم عبارت “مجمع عمومی فوق‌العاده” به عبارت “مجمع عمومی عادی” تغییر یافت.
۲- عبارت “مدیران” در تبصره این ماده به عبارت “هیأت مدیره یا بازرسان” تغییر یافت.
ماده ۴ – ماده (۱۵) به شرح زیر اصلاح گردید:
ماده ۱۵ – در صورت لغو عضویت به سبب فوت ، استعفا ، انحلال و اخراج ، سهم و کلیه حقوق و مطالبات عضو برابر مقررات اساسنامه و قرارداد منعقده محاسبه و به دیون تعاونی تبدیل می‌شود و پس از کسر بدهی وی به تعاونی به او یا ورثه‌اش حداکثر ظرف مدت سه ماه پرداخت خواهد شد.
ماده ۵ – اصلاحات زیر در ماده (۲۴) به عمل آمد:
متن ماده (۲۴) به شرح زیر اصلاح شد:
ماده ۲۴ – دولت موظف است جهت تحقق اهداف مندرج در اصول ۴۳ و ۴۴ قانون اساسی و افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی با رعایت ضرورتها و در قالب برنامه رشد و توسعه اقتصادی اجتماعی کشور شرایط و امکانات لازم را برای گسترش کمی و کیفی تعاونیها به گونه‌ای که این بخش، نقش مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی ایفاء نماید، فراهم آورد.
ماده ۶ – در ماده (۲۵) اصلاحات زیر به عمل آمد:
در بندهای (۱) ، (۲) و (۴) عبارت “مجمع عمومی” به عبارت “مجمع عمومی عادی” اصلاح گردید.
ماده ۷ – اصلاح زیر در ماده (۲۹) به عمل آمد:
در بند سوم ماده عبارت “بازرسی” به عبارت “بازرس یا بازرسان” اصلاح گردید.
ماده ۸ – اصلاح زیر در ماده (۳۱) به عمل آمد:
عبارت “مجمع مؤسس” به عبارت “هیأت مؤسس” تغییر یافت.
ماده ۹ – اصلاحات زیر در ماده (۳۲) به عمل آمد:
۱- در متن ماده و تبصره‌های آن عبارت “مجمع مؤسس” به عبارت “هیأت مؤسس” تغییر یافت.
۲- در متن ماده و تبصره‌های آن عبارت “مجمع عمومی” به عبارت ” مجمع عمومی عادی” تغییر یافت.
ماده ۱۰ – ماده (۳۳) به شرح زیر اصلاح گردید:
ماده ۳۳ – مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار پس از پایان سال مالی جهت انجام وظیفه قانونی خود تشکیل می‌شود.
در موارد ضروری در هر موقع سال می‌توان مجمع عمومی عادی را به صورت فوق‌العاده تشکیل داد.
تبصره ۱ – جلسات مجمع عمومی عادی در نوبت اول با حضور اکثریت اعضاء رسمیت می‌یابد
و در صورت عدم حصول حد نصاب مزبور، در نوبت دوم با حضور هر تعداد از اعضاء رسمی خواهد بود.
تبصره ۲ – مجامع عمومی شرکتهای تعاونی فرا استانی و یا شرکتهایی که تعداد اعضاء آنها افزون بر پانصد عضو بوده و در مناطق مختلف کشور پراکنده می‌باشند می‌توانند به صورت دو مرحله‌ای برگزار گردد.
در مرحله اول نماینده یا نمایندگان اعضاء تعاونی در حوزه‌های مختلف فعالیت شرکت
تعیین و در مرحله دوم، مجمع عمومی با حضور نمایندگان‌منتخب اعضاء تشکیل خواهد شد.
چگونگی انتخاب نماینده یا نمایندگان در مرحله اول و حدود اختیارات و نحوه اعمال
رای آنها در مرحله دوم مجمع عمومی براساس دستورالعملی‌خواهد بود که از سوی وزارت تعاون ابلاغ می‌گردد.
تبصره ۳ – نحوه تشکیل مجمع عمومی مطابق با آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت
تعاون تهیه می‌شود. در صورتی که هیأت مدیره‌ای در موعد‌مقرر به تشکیل مجمع عمومی
عادی یا فوق‌العاده مبادرت نکند وزارت تعاون راساً نسبت به برگزاری مجمع عمومی اقدام خواهد نمود.
تبصره ۴ – تشکیل جلسات و تصمیمات مجامع عمومی تعاونیهائی که دارای بیش از یکصد
نفر عضو می‌باشد الزاماً از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشاری که در مجمع عمومی تعیین
گردیده است به اطلاع اعضاء خواهد رسید.
ماده ۱۱ – اصلاحات زیر در ماده (۳۴) به عمل آمد:
۱- در بند (۱) عبارت “برای مدت دو سال” حذف شد.
۲- به انتهای بند دوم عبارت زیر اضافه شد:
” پس از قرائت گزارش بازرس یا بازرسان”
۳- دو بند به شرح زیر به انتهای ماده اضافه گردید:
بند ۸ – تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی‌های شرکت
بند ۹ – اتخاذ تصمیم در مورد عضویت شرکت تعاونی در شرکتها و اتحادیه‌ها و اتاقهای تعاون و میزان سهام و یا حق عضویت سالانه پرداختی براساس موازین مقرر در این قانون.
ماده ۱۲ – اصلاحات زیر در ماده (۳۵) به عمل آمد:
۱- عبارت “در تعاونیهای دارای بیش از پانصد نفر عضو” از متن تبصره (۱) ماده حذف گردید.
۲- به انتهای تبصره (۱) ماده عبارت زیر الحاق گردید:
” و در نوبت سوم با هر تعداد شرکت کننده رسمیت خواهد یافت”
ماده ۱۳ – ماده (۳۶) به شرح زیر اصلاح گردید:
ماده ۳۶ – اداره امور تعاونی طبق اساسنامه بر عهده هیأت مدیره‌ای مرکب از حداقل
سه نفر و حداکثر هفت نفر عضو اصلی و تا یک سوم اعضاء اصلی‌علی‌البدل می‌باشند که
از بین اعضاء برای مدت سه سال و با رای مخفی انتخاب می‌گردند. اخذ رای برای انتخاب
اعضاء اصلی در یک نوبت به عمل‌می‌آید حائزین اکثریت بعد از اعضاء اصلی به ترتیب
اعضاء علی‌البدل شناخته می‌شوند و انتخاب مجدد هریک از اعضاء اصلی و علی‌البدل
هیأت‌مدیره حداکثر برای دو نوبت متوالی بلامانع است.
تبصره ۱ – افرادی که موفق به کسب دو سوم آراء کل اعضاء شرکت تعاونی مزبور شوند از مقررات ممنوعیت بیش از دو نوبت مندرج در ماده مستثنی خواهند بود.
تبصره ۲ – انتخاب اعضاء اصلی و علی‌البدل هیأت مدیره با اکثریت نسبی مجمع عمومی می‌باشد.
تبصره ۳ – هیأت مدیره در اولین جلسه از میان خود یک نفر را به عنوان رئیس هیأت مدیره، یک نفر را به عنوان نایب رئیس و یک یا دو نفر را به عنوان منشی انتخاب می‌کند.
تبصره ۴ – در صورت استعفاء ، فوت ، ممنوعیت قانونی و یا غیبت غیر موجه مکرر (به نحوی که در اساسنامه تعیین می‌شود) اعضاء هیأت مدیره یکی از اعضاء علی‌البدل به
ترتیب آراء بیشتر برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیأت مدیره شرکت می‌نماید.
تبصره ۵ – اعضاء هیأت مدیره می‌توانند با تصویب مجمع عمومی حقوق و مزایا دریافت نمایند. در صورتی که عضو هیأت مدیره از محل دیگری حقوق می‌گیرد در تعاونی مربوط صرفاً پاداش دریافت خواهد کرد. حداقل و حداکثر حقوق و مزایای هیأت مدیره و پاداش آنان و موارد استثناء به‌موجب آیین‌نامه‌ای است که به تایید وزارت تعاون خواهد رسید.
ماده ۱۴ – ماده (۳۸) به شرح ذیل اصلاح می‌شود:
ماده ۳۸ – اعضاء هیأت مدیره ، مدیر عامل و بازرسان باید واجد شرایط زیر باشند:
۱ – تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
۲ – ایمان و تعهد عملی به اسلام (در تعاونیهای متشکل از اقلیت دینی شناخته شده در قانون اساسی تعهد عملی به دین خود).
۳ – دارا بودن اطلاعات یا تجربه لازم برای انجام وظایف متناسب با آن تعاونی.
۴ – عدم ممنوعیت قانونی و حجر.
۵ – عدم عضویت در گروههای محارب و عدم ارتکاب جرائم بر ضد امنیت و جعل اسناد.
۶ – عدم سابقه محکومیت ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری، خیانت در امانت، تدلیس، تصرف غیرقانونی در اموال دولتی و ورشکستگی به تقصیر.
ماده ۱۵ – تبصره ماده (۳۸) حذف شد.
ماده ۱۶ – ماده (۴۰) به شرح زیر اصلاح شد:
ماده ۴۰ – مجمع عمومی، بازرس یا بازرسانی را اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی و برای مدت یک سال مالی انتخاب می‌کند، انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
(تبصره‌ها به قوت خود باقی است)
ماده ۱۷ – متن زیر به عنوان بند (۵) به ماده (۴۱) الحاق گردید:
۵- نظارت بر انجام حسابرسی و رسیدگی به گزارشهای حسابرسی و گزارش نتیجه رسیدگی به مجمع عمومی شرکت و مراجع ذیربط.
ماده ۱۸ – متن ماده (۴۲) به شرح زیر اصلاح گردید:
ماده ۴۲ – در صورتی که هریک از بازرسان تشخیص دهند که هیأت مدیره و یا مدیر عامل
در انجام وظایف محوله مرتکب تخلفی شده و به تذکرات‌آنان ترتیب اثر نمی‌دهند مکلفند
از هیأت مدیره تقاضای برگزاری مجمع جهت رسیدگی به گزارش خود را بنمایند.
تبصره – اگر هیأت مدیره ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت درخواست تشکیل مجمع عمومی
فوق‌العاده توسط بازرس اقدام به دعوت و برگزاری آن ننماید بازرس می‌تواند با اطلاع
وزارت تعاون نسبت به انتشار آگهی و تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده اقدام نماید.
ماده ۱۹ – تبصره زیر به ماده (۴۶) اضافه گردید:
تبصره – در مواردی که تعداد اعضای تعاونی عضو اتحادیه و حجم معاملات آنها با
اتحادیه نزدیک به هم نباشد تعداد نمایندگان هر تعاونی به نسبت تعداد اعضای آنها و
با ترکیبی از اعضاء و حجم معاملاتی که با اتحادیه داشته‌اند مطابق دستورالعملی که
توسط وزارت تعاون ابلاغ می‌گردد خواهد بود.
ماده ۲۰ – متن ماده (۴۸) به شرح زیر اصلاح شد:
ماده ۴۸ – اعضای هیأت مدیره برای مدت سه سال انتخاب می‌شوند و انتخاب مجدد آنان
به صورت متوالی تنها برای یک دوره بلامانع است . سایر وظایف و اختیارات مربوط به
هیأت مدیره مذکور در فصل ششم در مورد هیأت مدیره اتحادیه نیز مجری خواهد بود.
ماده ۲۱ – اصلاحات زیر در ماده (۴۹) به عمل آمد:
۱- عبارت “برای مدت یک سال” به عبارت “برای مدت سه سال” تغییر می‌یابد.
۲- عبارت “و انتخاب مجدد وی بلامانع است” به عبارت “انتخاب مجدد وی تا دو دوره متوالی بلامانع است” تغییر می‌یابد.
ماده ۲۲ – در سطر دوم ماده (۵۰) عبارت “تعاونیهای عضو” به عبارت “مجمع عمومی اتحادیه” تغییر یابد.
ماده ۲۳ – تبصره (۴) ماده (۵۴) به شرح زیر اصلاح شد:
تبصره ۴ – کلیه اموالی که از منابع عمومی دولتی در اختیار تعاونی قرار گرفته با انحلال آن باید مسترد شود.
ماده ۲۴ – ماده (۵۹) به شرح زیر اصلاح شد:
ماده ۵۹ – مجمع نمایندگان اتاق تعاون شهرستان متشکل از نمایندگان اتحادیه‌ها و
نیز نمایندگان تعاونیهای با فعالیت مشابه فاقد اتحادیه با حوزه عمل‌آن شهرستان و
مجمع نمایندگان اتاق تعاون استان متشکل از رؤسای هیأت مدیره اتاقهای تعاونی
شهرستانهای استان و نمایندگان اتحادیه‌های‌شهرستان‌های فاقد اتاق تعاون و
نمایندگان اتحادیه‌های با حوزه عمل استان و مجمع نمایندگان اتاق تعاون مرکزی متشکل
از رؤسای اتاقهای تعاون استانها و نمایندگان اتحادیه‌های استانی فاقد اتاق تعاون
استان و نمایندگان اتحادیه‌های سراسری می‌باشد که برای مدت سه سال انتخاب می‌گردند.
تبصره ۱ – وظایف مجمع نمایندگان عبارت است از:
الف – بررسی پیشنهادهای مربوط به اساسنامه و آیین‌نامه‌های اتاق و تایید آن جهت
تصویب نهایی وزیر تعاون.
ب – تعیین هیأت مدیره اتاق تعاون.
ج – تعیین دو نفر بازرس جهت عضویت در هیأت بازرسی.
د – تصویب برنامه و بودجه سالانه به پیشنهاد هیأت مدیره.
ه- رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد ترازنامه و سایر گزارشهای هیأت مدیره پس از اظهار نظر هیأت بازرسی.
و – رسیدگی به گزارشهای هیأت بازرسی.
تبصره ۲ – تعداد آرای نمایندگان عضو در مجامع نمایندگان اتاق تعاون شهرستان، اتاق
تعاون استان و اتاق تعاون مرکزی متناسب با تعداد اعضای تعاونیها و تعاونیهای عضو
اتحادیه‌ها و اتاقهای تعاون توسط وزارت تعاون تعیین می‌گردد.
ماده ۲۵ – ماده (۶۰) به شرح زیر اصلاح شد:
ماده ۶۰ – هیأت مدیره اطاقهای تعاون متشکل از (۳) تا (۷) نفر عضو اصلی و دو نفر
عضو علی‌البدل از میان اعضاء تعاونیها می‌باشند که حتی‌الامکان از تعاونیهای
کشاورزی و روستایی و عشایری، صنعتی، معدنی، عمران شهری و روستائی و توزیع خواهند
بود و برای مدت سه سال از طرف مجمع نمایندگان انتخاب می‌شوند.
ماده ۲۶ – بندها و تبصره زیر به انتهای ماده (۶۱) اضافه می‌شود:
۵- انتخاب رئیس هیأت مدیره از بین خود.
۶- انتخاب دبیر در اتاقهای استان و شهرستان و دبیر کل در اتاق مرکزی به منظور انجام امور اجرائی.
تبصره – هیأت مدیره می‌تواند بخشی از اختیارات خود را به دبیر یا دبیر کل تفویض نماید.
ماده ۲۷ – بند (۱۷) ماده (۶۶) به شرح زیر اصلاح و یک بند به عنوان بند (۳۰) به این ماده الحاق گردید:
۱۷- وزارت تعاون می‌تواند در صورت احراز تخلف در اداره امور شرکتها یا اتحادیه‌های
تعاونی مراتب را به دادگاه صالح اعلام و دادگاه موظف است خارج از نوبت در رسیدگی
مقدماتی در صورت احراز تخلف حکم تعلیق مدیران شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی یاد شده
را صادر نماید. در این صورت وزارت تعاون موظف است بطور موقت افرادی را برای تشکیل
مجمع عمومی و انتخاب هیأت مدیره جدید منصوب نماید.
۳۰ – تشکیل تعاونی در بخش کشاورزی.
ماده ۲۸ – اصلاح زیر در ماده (۶۹) به عمل آمد:
عبارت “حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون” از سطر اول ماده (۶۹) حذف شد.
قانون فوق مشتمل بر ۲۸ ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۳۷۷/۷/۵ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۷/۷/۱۲ به تایید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی اکبر ناطق نوری