شماره ۲۱۲دش – ۱۳۷۸.۱.۲۲
به استناد بند ۲۴ قانون اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی (مصوبه شماره ۳۶۰۳دش مورخ ۱۳۷۶/۹/۲)، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران طبق این اساسنامه تشکیل می‌شود.
ماده ۱- هدف:
بمنظور پاسداری از میراث و هنر اسلامی و ملی و پیشنهاد سیاستها، راهبردها و دستیابی به آخرین یافته‌ها و نوآوری‌های و نیز ارتقاء فرهنگ اسلامی برای مقابله با تهدیدات فرهنگ مهاجم، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌شود.
ماده ۲- وظایف:
۱- پیشنهاد سیاستگذاری برای حفظ و توسعه هنر اسلامی، ملی و محلی.
۲- همکاری باحوزه‌های علمی و علمای دینی در شناخت زمینه‌های مبانی فقهی هنر.
۳- مطالعه و بهره‌گیری از نظریه‌های جدید هنر با تکیه بر مبانی ملی و اسلامی.
۴- حمایت و تشویق پژوهشهای بنیادی و پیگیری مطالعات و طرحهای هنری در سطح ملی.
۵- پیشنهاد سیاستگذاری در زمینه ارتباط جوامع هنری داخلی با جهان.
۶- پیشنهاد سیاستگذاری جهت گسترش نقد هنری و مباحث زیبا شناختی.
۷- پیشنهاد تعیین شاخص‌های توسعه هنری د رکشور.
۸- ارزیابی سالانه شاخص‌های هنری در کشور.
۹- برپایی نشست‌های سالیانه در زمینه‌های مختلف هنری.
۱۰- بررسی کاستی‌های نظام آموزش کشور در زمینه هنر و پیشنهاد به مراجع ذی ربط.
۱۱- مطالعه ارتباط بین رشته‌ای و پژوهش در زمینه هنر وسایر علوم.
۱۲- پیشنهاد رشته‌های دانشگاهی “میان رشته‌ای هنر” به مراجع ذیربط.
۱۳- معرفی هنرمندان و محققان واجد شرایط جهت استفاده از هزینه‌های تحصیلی به مراکز ذی ربط.
۱۴- حمایت از تألیف و ترجمه منابع هنری .
۱۵- تشکیل گروههای تخصصی
۱۶- پیشنهاد ضوابط اعطای نشان هنر به مراکز ذی ربط.
۱۷- اعطای جوایز به شخصیت‌های برجسته در حوزه تحقیق، ترجمه و آفرینش‌های هنری.
ماده ۳- ارکان:
۱- رییس جمهور به عنوان ریاست عالیه فرهنگستان.
۲- هیأت امنا.
تبصره: هیأت امنا فرهنگستان هنر نیز همان هیأت امنای مشترک فرهنگستانها است (با اضافه کردن رییس و نمایندگان فرهنگستان هنر).
۳- مجمع عمومی.
۴- رییس فرهنگستان.
۵- شورای تخصصی.
ماده ۴- مجمع عمومی :
“مجمع عمومی ” مرکب است از کلیه اعضای پیوسته فرهنگستان. جلسه این مجمع حداقل سالی یکبار تشکیل می‌شود.
تبصره ۱- اعضای وابسته می‌توانند در مجمع عمومی بدون حق رأی شرکت کنند.
تبصره ۲- ریاست مجمع عمومی با رییس فرهنگستان‌است .
ماده ۵- وظایف مجمع عمومی:
۱- تصویب سیاستها و برنامه‌های علمی فرهنگستان.
۲- تصویب نظامنامه نحوه اجرای فعالیتهای علمی فرهنگستان.
۳- انتخاب هنرمندان معرفی شده از سوی شورای تخصصی برای دریافت پاداش، جایزه، هزینه تحصیلی ، مدال هنر، نشان و فرصت مطالعاتی به ریاست عالیه فرهنگستان.
۴- [اصلاحی ۱۳۷۹/۵/۱۱]
تصویب اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری.
۵- انتخاب سه نفر برای تعیین رییس فرهنگستان.
ماده ۶- شورای تخصصی:
شورای تخصصی مرکب است از :
– رییس فرهنگستان، بعنوان رییس شورا.
– رؤسای گروههای تخصصی.
ماده ۷- وظایف شورای تخصصی :
۱- بررسی سیاستها و برنامه‌های علمی فرهنگستان و پیشنهاد آن به مجمع عمومی برای تصویب.
۲- تصویب و تدوین نظامنامه نحوه اجرای فعالیتهای علمی فرهنگستان و ارائه آن به مجمع عمومی برای تصویب.
۳- تعیین وظایف گروههای تخصصی.
۴- بررسی و اظهار نظر در مورد طرحهای پژوهشی و ارجاع آن به گروههای تخصصی ذی ربط .
۵- تعیین اهم مسائل و موضوعاتی که لازم است مورد تحقیق قرار گیرد و پیشنهاد آنها به مراکز علمی ذی صلاح در کشور.
۶- تهیه و تدوین ضوابط مربوط به اعطای پاداش جوایز و مدال به افراد واجد شرایط و پیشنهاد آن به هیأت امنا جهت تصویب.
۷- تعیین هنرمندانی که شرایط دریافت پاداش یا جایزه یا مدال و یا فرصت مطالعاتی را دارند و معرفی ایشان به مجمع عمومی برای تصویب.
۸- بررسی و پیشنهاد ضوابط در خصوص ارتقای سطح علمی سمینارها و کنگره‌ها و کنفرانسهای علمی در سطح ملی و بین المللی و ارزیابی اینگونه مجامع.
۹- انجام دادن سایر اموری که از سوی هیأت امنا، مجمع عمومی و ریاست فرهنگستان به این شورا ارجاع می‌شود.
ماده ۸- رییس فرهنگستان [اصلاحی ۱۳۸۸/۷/۲۱]
رئیس فرهنگستان از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس جمهور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حکم ایشان برای یک دوره چهارساله انتخاب می‌شوند. تغییر رؤسای مزبور به علل مختلف از جمله فوت، کناره‌گیری، عزل و استعفاء قبل از پایان دوره نیز مطابق همین شیوه خواهد بود.
تبصره – [اصلاحی ۱۳۸۸/۷/۲۱]
انتخاب مجدد رئیس فرهنگستان بلامانع می‌باشد.
ماده ۹ – وظایف رییس فرهنگستان :
۱- پیشنهاد سازمان اداری، بودجه و حسابهای سالانه به هیأت امنا برای تصویب.
۲- پیشنهاد عضویت فرهنگستان در مجامع بین المللی.
۳- انتصاب رؤسای گروههای تخصصی.
۴- [اصلاحی ۱۳۷۹/۵/۱۱]
پیشنهاد افراد به عنوان اعضای پیوسته، وابسته و یا افتخاری فرهنگستان به مجمع عمومی برای تصویب.
۵- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای تصمیمات، مجمع عمومی و شورای تخصصی.
۶- دعوت از اعضای هیأت امنا، مجمع عمومی و شورای تخصصی برای تشکیل جلسه.
ماده ۱۰- دبیر فرهنگستان:
دبیر فرهنگستان به انتخاب و حکم رییس فرهنگستان منصوب می‌شود.
ماده ۱۱ -وظایف دبیر فرهنگستان :
۱ – اداره کلیه امور دبیرخانه اعم از اداری و مالی .
۲- تأمین کارکنان مورد نیاز فرهنگستان.
۳- انجام سایر اموری که از طرف هیأت امنا، مجمع عمومی، شورای تخصصی و ریاست فرهنگستان به وی محول می‌شود.
ماده ۱۲- گروههای تخصصی:
گروههای تخصصی فرهنگستان عبارتند از :
۱- گروه نمایش و ادبیات نمایش.
۲- گروه موسیقی.
۳- گروه معماری و شهرسازی.
۴- گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی.
۵- گروه هنرهای تجسمی.
۶- گروه سینما.
۷- گروه چند رسانه‌ای.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۷۹/۵/۱۱]
هر گروه تخصصی متشکل از تعدادی عضو پیوسته یا وابسته و یا هنرمندان خبره است که با توجه به نوع تخصص ایشان توسط رئیس فرهنگستان برای عضویت در گروه انتخاب شده‌اند.
هر گروه تخصصی رئیسی خواهد داشت که توسط رئیس فرهنگستان منصوب می‌شود.
تبصره ۲- وظیفه گروه ، تنظیم و ارائه برنامه‌های پژوهشی به شورای تخصصی خواهد بود.
ماده ۱۳- فرهنگستان مؤسسه‌ای است با شخصیت حقوقی مستقل که به نهاد ریاست جمهوری وابسته است. اعتباراتی که برای فرهنگستان در بودجه سالانه کشور منظور می‌شود در ردیف اعتبارات نهاد ریاست جمهوری منظور خواهد بود.
ماده ۱۴- فرهنگستان جز درمورد ذی حسابی موضوع ماده ۳۱ قانون محاسبات عمومی از لحاظ امور مالی و معاملاتی تابع مقرراتی خواهد بود که از طرف هیأت امنا تصویب می‌شود.
ماده ۱۵- [اصلاحی ۱۳۸۸/۷/۲۱]
افراد پیشنهادی برای عضویت در فرهنگستان با معرفی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا خود فرهنگستان مربوطه و براساس ضوابط و معیارهای علمی مصوب انتخاب می‌شوند.
تبصره ۱- اعضای پیوسته باید ایرانی و ملتزم به رعایت قوانین جمهوری اسلامی ایران باشند.
همچنین این اعضا باید حداقل دارای درجه دانشیاری، رهبری پژوهش و یا از هنرمندان برجسته باشند.
تبصره ۲- عضویت خبرگان بدون مدرک و هنرمندان در صورتی که درجه هنری ایشان طبق مقررات مربوط معادل موارد فوق ارزیابی شده باشد، بلامانع‌است.
تبصره ۳- هنرمندان و پژوهشگران هنری برجسته بین المللی می‌توانند به عضویت افتخاری فرهنگستان پذیرفته شوند.این هنرمندان وظیفه‌ای در فرهنگستان نخواهند داشت و انتخاب ایشان به احترام مقام علمی آنها خواهد بود.
تبصره ۴- هر یک از اعضای فرهنگستان که در طول یکسان، ۶ ماه متوالی یا بیش از دو سوم جلسات را بدون موافقت رییس فرهنگستان غیبت داشته باشد مستعفی شناخته خواهد شد.
در مورد غیبت اعضای وابسته و افتخاری و مستعفی شناخته شدن آنها مجمع عمومی فرهنگستان تصمیم‌گیری می‌کند.
ماده ۱۶- [اصلاحی ۱۳۷۹/۵/۱۱]
فرهنگستان ۳۰ عضو پیوسته از میان صاحبنظران و هنرمندان رشته‌های مختلف خواهد داشت که برای اولین بار ۲۰ نفر به پیشنهاد شورای هنر و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی انتخاب می‌شوند. موارد بعدی و نیز انتخاب ۱۰ نفر دیگر طبق ماده ۱۵ عمل خواهد شد.
ماده ۱۷- آیین نامه چگونگی رسیدگی به حسابهای سالانه مؤسسه با هماهنگی نهاد ریاست جمهوری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت امناء می‌رسد.
اساسنامه فوق مشتمل بر ۱۷ ماده و ۱۰ تبصره در جلسه ۴۳۹ مورخ ۱۳۷۷/۱۲/۲۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
رییس جمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی – سید محمد خاتمی