هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸.۶.۱۴ بنا به پیشنهاد شماره ۱۲۸۶۷ مورخ ۱۳۷۶.۱۱.۱۴ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد تبصره (۳) ماده واحده قانون اصلاح بند (۲) ماده (۱) قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی – مصوب ۱۳۷۵ – آیین‌نامه اجرایی کنترل و نظارت بهداشتی بر سموم و مواد شیمیایی را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ – در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف: مواد شیمیایی – ترکیباتی هستند با منشأ معدنی یا آلی که حداقل دارای یک عنصر شیمیایی بوده و به اشکال مختلف اعم از گاز، بخار، مایع و جامد دیده شوند و با توجه به راه ورود به بدن و طول تماس، سلامت انسان و بهداشت محیط را به مخاطره اندازند.
ب – سم: ماده‌ای است که دارای منشأ بیولوژیک یا شیمیایی (معدنی یا آلی) بوده و از راه‌های مختلف در مقادیر معین و معمولا” جزیی باعث اختلال و یا فعل و انفعالات حیاتی به طور موقت یا دایم می‌گردد.
ماده ۲ – به منظور اعمال هماهنگی در امور مربوط به کنترل بهداشتی و نظارت بر سموم و مواد شیمیایی کمیته هماهنگی، کنترل و نظارت بر سموم و‌مواد شیمیایی که از این پس به اختصار کمیته نامیده می‌شود، در محل معاونت امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
الف – رییس سازمان دامپزشکی یا نماینده تام‌الاختیار وی.
ب – رییس سازمان حفظ نباتات یا نماینده تام‌الاختیار وی .
پ – معاون ذیربط سازمان حفظ محیط زیست یا نماینده تام‌الاختیار وی.
ت – معاون ذیربط وزارت صنایع یا نماینده تام‌الاختیار وی.
ث – معاون ذیربط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان رییس کمیته
ج – معاون ذیربط سازمان برنامه و بودجه یا نماینده تام‌الاختیار وی.
تبصره ۱ – دستورالعمل‌های کمیته پس از امضای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ابلاغ می‌شود.
تبصره ۲ – دستورالعمل چگونگی تشکیل کمیته به تصویب کمیته می‌رسد.
تبصره ۳ – انجام امور دفتری و دبیرخانه‌ای کمیته بر عهده معاونت امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود.
تبصره ۴ – دبیر کمیته معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی خواهد بود که بدون حق رأی در جلسه شرکت می‌کند.
ماده ۳ – عرضه، فروش، توزیع، بسته‌بندی و نگهداری هر نوع سم در مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی ممنوع است و در مورد سموم و حشره‌کش‌های خانگی در بسته‌بندی‌های کوچک و آماده، مطابق ضوابط ارگان‌های ذیربط قانونی عمل خواهد شد.
تبصره – کلیه فروشندگان و توزیع کنندگان سموم و مواد شیمیایی باید دوره‌های آموزشی بهداشت که از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام می‌شود طی نمایند و گواهی مربوط را دریافت کنند.
ماده ۴ – حمل و نقل مواد شیمیایی و سموم اعلام شده توسط کمیته، براساس شرایطی خواهد بود که به تصویب کمیته مزبور خواهد رسید.
ماده ۵ – سازندگان و فرموله‌کنندگان و فروشندگان و مصرف‌کنندگان مواد شیمیایی و سموم و شرکت‌های خدماتی دفع آفات نباتی، دامی و خانگی، فومیگاسیون و ضدعفونی مکلفند به منظور حفظ و تأمین سلامت انسان و محیط زیست کلیه دستورالعمل‌ها، استانداردها و موازین بهداشتی و زیست‌محیطی موجود را رعایت نمایند.
ماده ۶ – شرکت‌های دولتی و خصوصی سازنده، فروشنده ،فرموله کننده مواد شیمیایی و سموم و نیز شرکت‌های خدمات دفع آفات نباتی، دامی، فومیگاسیون و ضدعفونی موظفند یک نفر مسئول فنی واجد شرایط را به سازمان‌های ذیربط قانونی برای اخذ پروانه صلاحیت فنی معرفی نماینده و رونوشت پروانه‌های صلاحیت صادر شده باید برای کمیته ارسال گردد.
تبصره ۱ – مشخصات مسئول فنی توسط مراجع ذی‌صلاح قانونی تعیین و ابلاغ خواهد شد.
تبصره ۲ – شرکت‌های خدماتی مبارزه با حشرات و جانوران موذی اماکن عمومی و خانگی باید از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز دریافت نمایند.
ماده ۷ – متقاضیان ثبت، واردات،، صادرات ساخت، بسته‌بندی و فرمولاسیون مواد شیمیایی و سموم موظفند کلیه مدارک و نمونه‌های مربوط را جهت بررسی و انجام آزمایش‌های لازم به مراجع ذی‌صلاح قانونی ارائه نمایند. صدور مجوز باید توسط مراجع مذکور براساس آیین‌نامه‌ها و ضوابط بهداشتی صادر شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام پذیرد.
رونوشت مجوزهای صادر شده باید به معاونت امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال گردد.
ماده ۸ – کلیه مراکز تهیه، تولید، نگهداری، فروش، بسته بندی و فرمولاسیون مواد شیمیایی و سموم باید مجهز به سیستم‌های پیشگیری و مقابله با حوادث شیمیایی باشند.
ماده ۹ – کلیه کارخانجات، کارگاه‌ها و مراکز درمانی و صنفی و کلیه اشخاصی که به امر خرید یا استفاده از سموم و مواد شیمیایی اشتغال دارند، موظفند ظروف خالی شده آنها را به نحو مناسب و با رعایت ضوابط زیست محیطی منهدم یا دفع نمایند.
تبصره۱ – تولیدکنندگان سموم و مواد شیمیایی موظفند هشدارهای لازم را در مورد خطرات استفاده مجدد از ظروف و مواد شیمیایی بر روی بر چسب آنها قید نمایند.
تبصره ۱ – کلیه فروشندگان و عرضه کنندگان سموم و مواد شیمیایی مکلفند از فروش آن دسته از سموم و مواد شیمیایی که فاقد هشدارهای لازم بر‌روی برچسب آنها باشند خودداری نمایند. مراجع ذیربط موظف به نظارت بر اجرای این تبصره می‌باشند.
ماده ۱۰ – سازندگان، فرموله‌کنندگان، بسته‌بندی کنندگان و حمل‌کنندگان سموم و مواد شیمیایی و شرکت‌های دفع آفات نباتی و خانگی مکلفند کارگاه انبار و کارگران خود را از هر حیث به وسایل و تجهیزات بهداشتی و حفاظتی مطابق با دستورالعمل‌های مراجع ذی‌صلاح مجهز کنند .
تبصره – معاینات دوره‌ای محل‌ها و افراد فوق‌الذکر حداقل هر شش ماه یکبار الزامی است، انجام معاینات دوره‌ای به عهده کارفرما می‌باشد.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور