[به موجب ماده ۱۱۳ آیین‌نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، مصوب ۱۴۰۲ لغو شده است.]
شماره ۵۱۱۴۳ت۲۲۲۲۰ه – ۱۳۷۸/۹/۲۳
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸/۹/۲۱ بنا به پیشنهاد وزارت کشور و به استناد ماده (۹۳) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی – مصوب ۱۳۷۸ – آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – کلیات
ماده ۱- هر جا که در این آیین‌نامه از کلمه قانون به تنهایی یاد شده است، منظور قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی می باشد.
ماده ۲ – فرمانداران و بخشداران در اجرای ماده (۳) قانون موظفند از آغاز انتخابات و پس از دریافت احکام اعضای هیأتهای نظارت شورای نگهبان با دعوت از آنان موجبات نظارت کامل ایشان را در کلیه مراحل اجرایی انتخابات فراهم نمایند و کلیه صورتجلساتی که به امضای هیأت اجرایی رسیده است، به امضای هیأت نظارت مربوط نیز برسد و یک نسخه از هر یک از صورتجلسات تنظیمی، به هیأت مذکور تسلیم شود.
ماده ۳ – ستاد انتخابات استانداری پس از وصول اسامی هیأت نظارت استان از ستاد انتخابات کشور، ضمن اعلام اسامی نامبردگان به فرمانداریها و بخشداریهای مراکز حوزه های انتخابیه، از آنان برای تشکیل جلسه دعوت به عمل می آورد.
تبصره ۱ – هیأت مرکزی نظارت منتخب شورای نگهبان باید یک نسخه از رونوشت احکام ناظران و بازرسان خود در استان، شهرستان و بخش را به ستاد انتخابات کشور ارسال نماید.
تبصره ۲- در استانهایی که به استناد تبصره ذیل ماده (۶) قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۹ /۵ /۱۳۶۵، انتخابات تنها در یک حوزه برگزار می شود و هیأت نظارت استان تشکیل نمی گردد، هیأت مرکزی نظارت کلیه وظایف هیأت مذکور را به عهده خواهد داشت؛ در این صورت فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه در تمام مواردی که به موجب قانون ملزم به مکاتبه و ارتباط با هیأت نظارت استان می باشد، با هیأت مرکزی نظارت در تماس خواهد بود.
ماده ۴ – شرکت اعضای هیأت نظارت شورای نگهبان در جلسات هیأت اجرایی به منظور نظارت بر صحت اجرای قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی بوده و عدم حضور آنان در جلسات و یا خودداری آنان از امضای صورتجلسات مانع از ادامه کار انتخابات نخواهد بود.
ماده ۵ – چنانچه اعضای هیأتهای نظارت مراکز حوزه های انتخابیه و حوزه های فرعی نتوانند در جلسه هیأت اجرایی شرکت نمایند، ضمن تنظیم صورتجلسه، نمایندهای از بین خود انتخاب و نماینده منتخب با در دست داشتن یک نسخه از صورتجلسه تنظیمی در جلسه متشکله شرکت نموده و صورتجلسه تنظیمی را به منظور ضبط در سوابق انتخاباتی به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه یا حوزه های فرعی تسلیم می نماید. امضای نماینده مزبور در ذیل صورتجلسات به منزله امضای هیأت نظارت می باشد.
ماده ۶ – چگونگی محاسبه حق الزحمه مستخدمان دولت که در اجرای ماده (۱۱) قانون و تبصره ذیل آن و تبصره ذیل ماده (۴) قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی با وزارت کشور، استانداریها، فرمانداریها، بخشداریها، هیأتهای اجرایی، شورای نگهبان و هیأتهای منصوب از جانب آن همکاری می نمایند، به شرح زیر می باشد:
الف- [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
آن دسته از کارکنان دولت که برای حداکثر سه ماه در هر مرحله انتخاباتی از سوی یکی از دستگاهها به مراجع یادشده مامور می شوند، حقوق و مزایای ماهانه خود را بر اساس بند (۷) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری و آیین‌نامه اجـرایی تبصره (۲) مـاده (۲۱) و مـاده (۱۲۱) قانون مذکور از دستگاه ذی‌ربط دریافت می‌دارند.
ب ـ [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
میزان حق الزحمه برای آن دسته از کارکنان دولت یا نیروهای مردمی که به صورت داوطلبانه برای رأی گیری، قرائت و شمارش آرا با هیئتهای اجرایی یا هیئتهای نظارت بر انتخابات همکاری می کنند، برای هر دوره بنا به پیشنهاد مشترک وزارت کشور و شورای نگهبان در سقف اعتبارات مصوب مربوط به تصویب هیئت وزیران می رسد. پرداخت هرگونه وجهی خارج از چارچوب این بند تحت هر عنوان ممنوع می باشد.
پ – دستگاههای مربوط موظف به تأمین اعتبار لازم و پرداخت حق الزحمه مستخدمان مشمول این ماده می باشند.
ت- [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
فرماندار یا بخشدار یا رییس هیئت نظارت می تواند برای قدردانی از تلاشهای مجریان یا ناظران انتخابات تقدیرنامه کتبی صادر نماید.
ث ـ [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
تقدیرنامه های صادر شده از سوی رؤسای هیئت های نظارت استان و شهرستان از نظر برخورداری از مزایای اداری به ترتیب معادل تشویق نامه استاندار و فرماندار می باشد.
ماده ۷ – به منظور جلوگیری از وقفه در امر انتخابات و تسریع در ارسال پیامهای انتخاباتی، فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند متن نامه ها و مکاتبات خود را با سریعترین وسایل مخابراتی موجود در محل به مراجع ذی‌ربط اعلام و بلافاصله تأییدیه آن را نیز از طریق پست ارسال نمایند.
ماده ۸ – به جز مواردی که در این آیین‌نامه مستثنا شده است، اقدامات فرمانداران تهران و اصفهان به عنوان فرمانداران مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی، عیناً مطابق اقدامات کلیه فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه خواهد بود.
فصل دوم – تشکیل هیأت اجرایی
ماده ۹ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از دریافت دستور شروع انتخابات، وصول آن را به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند.
ماده ۱۰ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه بلافاصله پس از وصول دستور شروع انتخابات، به استناد ماده (۳۱) قانون، دستور تشکیل هیأتهای اجرایی فرعی را به فرمانداران و بخشداران حوزه های فرعی صادر می نمایند.
ماده ۱۱ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
فرمانداران و بخشداران موظفند در اجرای ماده (۳۲) قانون و با رعایت تبصره های ذیل آن و ماده (۳۳) قانون، بلافاصله پس از وصول دستور شروع انتخابات، برای تعیین معتمدان اصلی و علی البدل عضو هیأت اجرایی، سی (۳۰) نفر از معتمدان بومی ساکن در محل و یا ساکنانی که پنج (۵) سال سابقه سکونت در حوزه انتخابیه دارند، را از اقشار مختلف مردم انتخاب و به منظور تأیید صلاحیت به هیأت نظارت مربوط معرفی نمایند و رسید دریافت دارند.
ماده ۱۲ – هیأتهای نظارت موظفند پس از وصول فهرست اسامی معتمدان پیشنهادی فرمانداران یا بخشداران، بر اساس ماده (۳۲) قانون و تبصره های ذیل آن به طور کتبی نظر خود را در خصوص تأیید صلاحیت آنان حداکثر ظرف سه (۳) روز به فرماندار یا بخشدار ذی‌ربط اعلام نمایند.
تبصره ۱ – در صورت رد صلاحیت معتمدان، فرمانداران و بخشداران موظفند بلافاصله به تعداد دو برابر معتمدان تأیید نشده، افراد واجد شرایط دیگری را برای تأمین کسری معتمدان به هیأت نظارت معرفی نمایند.
تبصره ۲ – هیأت نظارت مربوط موظف است حداکثر ظرف بیست و چهار (۲۴) ساعت پس از وصول اسامی افراد جدید، در خصوص تأیید یا عدم تأیید صلاحیت معتمدان پیشنهادی به طور کتبی اعلام نظر نمایند.
تبصره ۳ – چنانچه پس از طی مراحل یاد شده که حداکثر متجاوز از چهار (۴) روز نخواهد بود، تعداد معتمدان تأیید شده به حداقل بیست (۲۰) نفر برسد، فرماندار یا بخشدار موظف است بلافاصله از آنان برای انتخاب اعضای اصلی و علی البدل هیأت اجرایی دعوت به عمل آورد.
تبصره ۴ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
چنانچه معتمدان تأیید شده به بیست (۲۰) نفر نرسند و فرماندار یا بخشدار با هیأت نظارت مربوط به توافق نرسند، فرماندار و بخشدار موظف است حداکثر در پایان روز چهارم از شروع انتخابات، مراتب را با شرح ماوقع به منظور تأمین کسری معتمدان تا سی (۳۰) نفر، به استاندار مربوط اعلام و رونوشت آن را به هیئت نظارت استان مربوط و ستاد انتخابات کشور ارسال نمایند.
تبصره ۵ – هیأت نظارت استان با هماهنگی استاندار حداکثر بیست و چهار (۲۴) ساعت پس از اعلام فرماندار یا بخشدار، از معتمدان واجد شرایط به تعداد لازم اعلام شده توسط فرماندار و بخشدار و یا هیأت نظارت مربوط، برای تأمین کسری، انتخاب و بلافاصله اسامی آنان را برای دعوت از معتمدان به فرماندار و بخشداری ذی‌ربط اعلام می نماید.
تبصره ۶ – چنانچه در پایان روز پنجم، هیأت نظارت استان و استاندار موفق به انتخاب و تأمین کسری سایر معتمدان مورد نیاز نشدند، بلافاصله مراتب توسط استاندار به ستاد انتخابات کشور و توسط هیأت نظارت استان به هیأت مرکزی نظارت منعکس می شود.
ماده ۱۳ – در شهرستانها و بخشهایی که شورای اسلامی شهرستان یا بخش تشکیل شده باشد، فرماندار یا بخشدار در اجرای تبصره ذیل ماده (۳۱) قانون موظف است مراتب را به شورای ذی‌ربط اعلام و از عضو معرفی شده شورای اسلامی شهرستان یا بخش به عنوان یکی از نه (۹) نفر متعمدان برای شرکت در جلسات دعوت نماید.
ماده ۱۴ – فرمانداران و بخشداران موظفند با رعایت مواد (۳۱) و (۳۲) قانون و تبصره های ذیل آنها از اعضای هیأت نظارت شورای نگهبان، رییس ثبت احوال و معتمدانی که مورد تأیید قرار گرفته اند، به منظور انتخاب نه (۹) نفر معتمدان اصلی و پنج (۵) نفر معتمدان علی البدل هیأت اجرایی دعوت به عمل آورند.
تبصره – فرماندارانی که انتخابات اقلیتهای دینی را برگزار می نمایند، موظفند برای تعیین معتمدان هیأت اجرایی اقلیتها از سی (۳۰) نفر معتمدان همان اقلیت دعوت نمایند.
ماده ۱۵ – فرمانداران و بخشداران ظرف دو (۲) روز از تاریخ ارسال دعوتنامه، جلسه انتخاب معتمدان هیأت اجرایی را با حضور اعضای هیأت نظارت شورای نگهبان و رییس ثبت احوال تشکیل داده و پس از حضور حداقل بیست (۲۰) نفر از معتمدان دعوت شده، رسمیت جلسه را اعلام می نمایند، سپس معتمدان حاضر در جلسه از بین خود نه (۹) نفر را به عنوان معتمدان اصلی در شهرستانها و بخشهایی که دارای شوراهای اسلامی شهرستان یا بخش می باشند هشت (۸ نفر) و پنج (۵ نفر) را به عنوان معتمدان علی البدل هیأت اجرایی با رأی مخفی و اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند.
تبصره ۱ – چنانچه کار انتخاب و تأیید معتمدان هیأت اجرایی در چهار روز اول از صدور دستور شروع انتخابات پایان نیابد و موکول به تصمیم هیأت نظارت استان و استاندار در روز پنجم شود، جلسه انتخاب معتمدان اصلی و علی البدل هیأت اجرایی به جای دو (۲) روز ظرف یک (۱) روز از ارسال دعوتنامه تشکیل خواهد شد.
تبصره ۲ – عضو معرفی شده شورای اسلامی شهرستان یا بخش موظف به شرکت در تمامی جلسات هیأت اجرایی است و همچون سایر اعضای هیأت دارای حق رأی در تصمیم گیریها می باشد.
ماده ۱۶ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از انتخاب معتمدان اصلی و علی البدل هیأت اجرایی، مراتب را به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند.
ماده ۱۷ – فرمانداران و بخشداران حوزه های فرعی موظفند بلافاصله پس از انتخاب معتمدان اصلی و علی البدل هیأت اجرایی فرعی، مراتب را به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه اعلام نمایند.
ماده ۱۸ – جلسات هیأتهای اجرایی مرکز حوزه انتخابیه و حوزه های فرعی در محل فرمانداری یا بخشداری مربوط تشکیل می شود.
ماده ۱۹ – در بخشهای مرکزی شهرستانها، هیأت اجرایی تشکیل نمی شود و امور انتخابات در بخش مرکزی برابر ماده (۴۳) قانون به عهده هیأت اجرایی شهرستان می باشد.
ماده ۲۰ – در مراکز حوزه های انتخابیه که اداره ثبت مستقل وجود ندارد، فردی که ریاست امور ثبت احوال مرکز مزبور را دارد، عضو هیأت اجرایی موضوع ماده (۳۱) قانون خواهد بود.
تبصره‌ـ [الحاقی ۱۳۸۲/۹/۱۸]
چنانچه در حوزه های فرعی رییس ثبت احوال وجود نداشته باشد، نمایندهای از رده تشکیلاتی بالاتر از آن برای عضویت در هیأت اجرایی معرفی می شود.
ماده ۲۰ مکرر ـ [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
در صورت تحقق شرایط مندرج در مواد (۳۵) و (۵۳) قانون، فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است ضمن اجرای وظایف قانونی، مراتب را به ستاد انتخابات استان اعلام و رونوشت آن را به ستاد انتخابات کشور و هیئت نظارت مربوط ارسال نماید.
تبصره ـ فرمانداران یا بخشداران حوزه های انتخابیه نیز مراتب را به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه اعلام می‌‌کنند.
فصل سوم – اعلام داوطلبی و بررسی سوابق و رسیدگی به صلاحیت داوطلبان و انتشار اسامی نامزدها
ماده ۲۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی بر اساس ماده (۴۵) قانون و تبصره های (۱) و (۲) آن ظرف مهلت مقرر قانونی به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه و یا وزارت کشور و در خارج از کشور به سفارتخانه ها، کنسولگریها و نمایندگیهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران مراجعه و با ارایه و تکمیل موارد زیر، ضمن اخذ رسید، آمادگی خود را برای شرکت در انتخابات اعلام می کنند:
1ـ اصل شناسنامه عکس دار و کارت ملی خود
2ـ ده قطعه عکس سه در چهار جدید
3ـ سه نسخه تصویر تمامی صفحات شناسنامه و سه نسخه تصویر کارت ملی
4ـ اصل و تصویر آخرین مدرک تحصیلی معتبر
5 ـ اصل و تصویر برگ پایان خدمت وظیفه عمومی و یا مدرکی معتبر دال بر روشن بودن وضعیت خدمت وظیفه عمومی
6 ـ دریافت و تکمیل فرم اعلام داوطلبی، در حضور فرماندار یا بخشدار یا مسئول ثبت نام در وزارت کشور، سفارتخانه، کنسولگری یا نمایندگی سیاسی
7ـ ارایه گواهی رسمی مبنی بر تأیید قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل موضوع ماده (۲۹) قانون.
تبصره ۱ – فرمانداران و بخشداران مکلفند در اجرای ماده (۴۵) قانون بلافاصله پس از اعلام وزارت کشور، تاریخ شروع و خاتمه ثبت نام از داوطلبان و شرایط انتخاب شوندگان و مدارک مورد نیاز را با وسایل مقتضی به اطلاع کلیه اهالی حوزه انتخابیه برسانند.
تبصره ۲ – وزارت کشور موظف است بلافاصله مدارک داوطلبانی را که در وزارت کشور ثبت نام نموده اند، به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه مربوط ارسال و در پایان همان روز اسامی و مشخصات آنان را نیز به حوزه انتخابیه اعلام نماید.
تبصره ۳ – وزارت امور خارجه موظف است ترتیبات لازم به منظور تسریع در اجرای تبصره (۱) ذیل ماده (۴۵) قانون را به نحوی فراهم نماید تا مفاد مندرج در پرسشنامه داوطلب در پایان هر روز به ستاد انتخابات کشور اعلام گردد.
تبصره ۴ – اسامی و مدارک داوطلبان ثبت نام شده در خارج از کشور بلافاصله پس از وصول، توسط وزارت کشور به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه اعلام و ارسال خواهد شد.
ماده ۲۲ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند در مدت تعیین شده نسبت به قبول برگ اعلام داوطلبی اقدام نمایند و باید توجه داشته باشند که بعد از پایان روز هفتم هیچ گونه تقاضای اعلام داوطلبی را نپذیرند.
ماده ۲۳ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند در پایان هر روز فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان ثبت نام شده همان روز و نیز در پایان مهلت قانونی ثبت نام، مشخصات کلیه داوطلبان را یکجا و به ترتیب حروف الفبا به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند و همه روزه بلافاصله پس از ثبت نام، دو نسخه تصویر برگه (فرم) اعلام داوطلبی و دو نسخه تصویر کلیه صفحات شناسنامه و کارت ملی و سه قطعه عکس هر یک از داوطلبان را با سریعترین وسیله به ستاد انتخابات استان ارسال نمایند. وزارت کشور نیز موظف است تصویری از مشخصات کامل داوطلبان را روزانه به هیأت مرکزی نظارت اعلام نماید.
تبصره ۱ – فرمانداران تهران و اصفهان فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان هر یک از اقلیتهای دینی را نیز جداگانه به ستاد انتخابات کشور اعلام می نمایند.
تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند در روزهایی که هیچ مراجعه کننده‌ای برای ثبت نام نداشتند، در پایان وقت اداری همان روز مراتب را به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند.
تبصره ۳ – به منظور پرهیز از هر گونه تأخیر در رسیدن مدارک مربوط به ثبت نام از داوطلبان به ستاد انتخابات کشور، ستاد انتخابات استانداری موظف است روزانه مدارک مربوط به کلیه داوطلبان سطح استان را توسط پیک ویژه استانداری به ستاد انتخابات کشور تحویل نماید، در غیر این صورت تحویل مدارک مذکور به ستاد انتخابات کشور حداکثر ظرف یک روز پس از پایان مهلت ثبت نام از داوطلبان الزامی است .
ماده ۲۴ – وزارت کشور در مورد صلاحیتهای داوطلبان به شرح مندرج در قانون، طبق فرمهایی که در چهارچوب قانون تنظیم خواهد نمود، مراتب را از مراجع مذکور در ماده (۴۸) قانون در چهارچوب وظایف آنها استعلام می نماید.
ماده ۲۵ـ
[اصلاحی ۱۳۷۸/۱۰/۵] –
[اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۶] –
[اصلاحی ۱۳۸۲/۹/۱۸] –
[اصلاحی ۱۳۸۲/۱۰/۳]
دلایل و مدارک معتبر مربوط به غیرقانونی بودن احزاب، سازمانها و گروههای موضوع بند (۳) ماده (۳۰) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی باید توسط مقامات صالحه به مراجع اجرایی و نظارتی ارسال شود.
ماده ۲۶ – وابستگان تشکیلاتی و هواداران (موضوع بند (۳) ماده (۳۰) قانون) و کسانی که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثری داشته اند، (موضوع بند (۱) ماده (۳۰) قانون) و نیز سایر موارد موضوع بند (۱۰) ماده (۳۰) قانون، بر اساس مصوبه مورخ ۲۲ /۸ /۱۳۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف یا اعلام مراکز مسؤول.
ماده ۲۷ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند پس از انقضای مهلت ثبت نام ضمن دعوت از اعضای هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه، به منظور رسیدگی به صلاحیت داوطلبان، تشکیل جلسه داده و با توجه به نتایج به دست آمده از بررسیهای لازم در محل و با استفاده از نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور، نامزدهای واجد شرایط را حداکثر ظرف ده (۱۰) روز تعیین و مراتب را صورتجلسه و نتایج را به هیأتهای نظارت اعلام نمایند.
تبصره ۱ – به منظور جلوگیری از وقفه در امر رسیدگی به صلاحیت داوطلبان و اتمام کار در موعد مقرر ضروری است هیأتهای اجرایی از روز اول ثبت نام مقدمات این کار را فراهم نمایند.
تبصره ۲ – چنانچه هیأت اجرایی بعضی از داوطلبان را بر اساس نتایج به دست آمده از بررسیهای لازم در محل و با استفاده از نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور و با رعایت شرایط مقرر در مواد (۲۸) ، (۲۹) و (۳۰) قانون واجد صلاحیت نداند و در نتیجه صلاحیت آنان را رد کند، موظف است مراتب را با ذکر اسناد و مدارک مذکور و اشاره به مواد قانونی و بندها و تبصره های آنها در صورتجلسه درج نماید.
تبصره ۳ – رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی در مورد شرط اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران باید مستند به قانون و بر اساس مدارک و اسناد معتبر باشد که مطابق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف، توسط مراکز مسؤول قانونی به مراجع قضایی و نظارتی ارسال شده است.
تبصره ۴ـ [اصلاحی ۱۳۷۸/۱۰/۵] – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۸۲/۹/۱۸] – [اصلاحی ۱۳۸۲/۱۰/۳]
مناط ابراز وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه، اظهار، اعلام یا هر طریق دیگری است که به صورت مستند توسط داوطلب اظهار شده باشد.
ماده ۲۸ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از دریافت صورتجلسه رسیدگی به صلاحیت داوطلبان، نتیجه آن را به هیأت نظارت استان و ستاد انتخابات کشور اعلام و یک نسخه از صورتجلسه را به ضمیمه اسناد و مدارک به هیأت نظارت استان و یک نسخه از آن را به ستاد انتخابات کشور با سریعترین وسیله ارسال نمایند.
تبصره ۱ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
فرمانداران و بخشداران به منظور تسریع در کار می‌توانند ضمن ارسال متن صورتجلسه مذکور توسط سامانه الکترونیکی وزارت کشور، اصل مدارک را برای ارسال به وزارت کشور تحویل ستاد انتخابات استان بدهند.
تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
ستاد انتخابات استان موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا حداکثر یک روز پس از اتمام کار بررسی صلاحیت داوطلبان در هیأتهای اجرایی، دو نسخه صورتجلسات مربوط توسط پیک ویژه در اختیار ستاد انتخابات کشور قرار گیرد.
ماده ۲۹ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه مکلفند علت رد صلاحیت داوطلبان را با ذکر مواد قانونی مورد استناد، به صورت کتبی و محرمانه به داوطلب ذی‌ربط ابلاغ نمایند.
تبصره ۱ – در صورت درخواست داوطلب، باید دلایل و مدارک رد صلاحیت وی نیز توسط مرجع رسیدگی کننده با لحاظ مصوبه مورخ ۲۲ /۸ /۱۳۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام به اطلاع وی رسانده شود.
تبصره ۲ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه باید به گونه ای برنامه‌ریزی نمایند که نتیجه رد صلاحیت داوطلبان در موعد مقرر و بدون تأخیر به دست داوطلبان ذی‌ربط یا نماینده وی به آدرسی که اعلام نموده است، برسد.
ماده ۳۰ – داوطلبانی که صلاحیتشان در هیأت اجرایی رد شده است، می توانند به استناد تبصره ذیل ماده (۵۱) قانون ظرف چهار (۴) روز از ابلاغ مراتب رد صلاحیت، شکایت خود را مستدلاً به هیأت نظارت استان مربوط اعلام نمایند و در صورت تمایل حسب مصوبه مورخ ۲۲ /۸ /۱۳۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لزوم رسیدگی دقیق به شکایت داوطلبان رد صلاحیت شده، توضیحات و دفاعیات خود را به طور حضوری به سمع اعضای هیأت نظارت استان و هیأت مرکزی نظارت برسانند و هیأتهای نظارت موظف به رسیدگی می باشند.
ماده ۳۱ – هیأتهای نظارت استانهادر اجرای ماده (۵۲) قانون، ظرف مدت هفت (۷) روز به شکایات دریافتی از داوطلبان رد صلاحیت شده در هیأت اجرایی رسیدگی و نتیجه را صورتجلسه می نمایند.
تبصره ۱ – چنانچه هیأت نظارت استانها پیشنهاد رد صلاحیت بعضی از داوطلبانی را داشته باشند که از نظر هیأت اجرایی واجد صلا حیتهای قانونی شناخته شده بودند، مکلفند علت رد صلاحیت را با ذکر مواد قانونی مورد استناد و دلایل و مدارک مربوط، با رعایت قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف، در صورتجلسه درج نمایند.
تبصره ۲ – هیأتهای نظارت استانها به منظور تسریع در کار می توانند بلافاصله پس از دریافت صورتجلسات از حوزه های انتخابیه مربوط، مقدمات رسیدگی به صلاحیت داوطلبان را آغاز نمایند.
تبصره ۳ – هیأتهای نظارت استان موظفند بلافاصله نتایج رسیدگی به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده و همچنین اظهارنظر خود در خصوص داوطلبانی که توسط هیأت اجرایی واجد شرایط قانونی تشخیص داده شده اند را که باید با رعایت قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف صورت گیرد با سریعترین وسیله به هیأت مرکزی نظارت ارسال نمایند.
ماده ۳۲ – هیأتهای نظارت استانها بلافاصله پس از اعلام مراتب به هیأت مرکزی نظارت، موظفند در خصوص دریافت نظریه هیأت مرکزی نظارت، پیگیری لازم به عمل آورند و پس از کسب نظریه هیأت مرکزی نظارت، مراتب را در اجرای تبصره (۱) ماده (۵۲) قانون صورتجلسه کرده و بلافاصله یک نسخه آن را به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه ذی‌ربط ارسال نمایند.
تبصره – هیأتهای نظارت استانها باید به گونه ای برنامه‌ریزی و اقدام نمایند که حداکثر در پایان مهلت هفت (۷) روزه رسیدگی به شکایات داوطلبانی که صلاحیتشان در هیأت اجرایی رد شده است، رسیدگی نمایند.
ماده ۳۳ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند حداکثر ظرف مدت بیست و چهار (۲۴) ساعت پس از وصول صورتجلسه رسیدگی به شکایات داوطلبانی که صلاحیتشان در هیأت اجرایی رد شده است و همچنین اظهارنظر در خصوص سایر داوطلبان از هیأت نظارت استان، ابتدا بلافاصله مراتب رد صلاحیت داوطلبان را با ذکر مواد قانونی مورد استناد و دلایل و مدارک مربوط با لحاظ مصوبه مورخ ۲۲ /۸ /۱۳۷۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام به داوطلبان ذی‌ربط ابلاغ و سپس متن صورتجلسه مذکور را به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند. تأیید صلاحیت نیز به داوطلبان ذی‌ربط ابلاغ خواهد شد.
ماده ۳۴ – کلیه داوطلبانی که صلاحیت ایشان در هیأت اجرایی تأیید می شود ولی هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات نظر به رد صلاحیت آنان دارد و همچنین کلیه داوطلبانی که صلاحیت ایشان توسط هیأت اجرایی رد می شود و این رد صلاحیت مورد تأیید هیأت مرکزی نظارت نیز قرار گرفته است، در اجرای تبصره های (۲) و (۳) ماده (۵۲) قانون می توانند اعتراض خود را ظرف مدت بیست و چهار (۲۴) ساعت پس از ابلاغ مراتب رد صلاحیت، به عنوان شورای نگهبان به صورت مستقیم یا از طریق هیأت نظارت استان اعلام نمایند.
تبصره – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
داوطلبانی که صلاحیت آنان در هیأت اجرایی تأیید شده است، ولی هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات بر اساس شرایط قانونی و مستند به دلایل و مدارک معتبر و با توجه به قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف، صلاحیت ایشان را رد کرده است، می توانند علاوه بر اعتراض کتبی، به طور حضوری توضیحات و دفاعیات خود را به سمع اعضای شورای نگهبان نیز برسانند.
ماده ۳۵ – ستاد انتخابات کشور موظف است پس از دریافت نظریه شورای نگهبان در خصوص تأیید یا رد صلاحیت کلیه داوطلبان سراسر کشور، حداکثر ظرف مدت یک روز مراتب را حسب مورد به هر یک از مراکز حوزه های انتخابیه ذی‌ربط ابلاغ نماید.
تبصره ۱ – چنانچه نظر شورای نگهبان مبنی بر رد صلاحیت داوطلبانی باشد که صلاحیت ایشان در مراحل قبلی (در هیأت اجرایی و هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات) تأیید شده است، مراتب رد صلاحیت با ذکر مواد قانونی مورد استناد و با توجه به قانون لزوم رسیدگی دقیق به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده در انتخابات مختلف، به ستاد انتخابات کشور اعلام می گردد تا ستاد انتخابات کشور از طریق مرکز حوزه انتخابیه مراتب را به داوطلب ذی‌ربط ابلاغ نماید.
تبصره ۲ – داوطلبان مشمول تبصره (۱) این ماده می توانند حداکثر ظرف سه (۳) روز از تاریخ ابلاغ مراتب رد صلاحیت، از شورای نگهبان با ادای توضیحات و دفاعیات لازم درخواست رسیدگی مجدد نمایند.
تبصره ۳ – شورای نگهبان ظرف حداکثر هفت (۷) روز از دریافت هر یک از درخواستهای رسیدگی مجدد به رد صلاحیت داوطلبان، به درخواست رسیدگی و نتیجه را به ستاد انتخابات کشور اعلام می نماید.
ماده ۳۶ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند پس از دریافت نظریه شورای نگهبان در خصوص رسیدگی مجدد به درخواست داوطلبان رد صلاحیت شده از ستاد انتخابات کشور، ضمن ابلاغ نظر شورای نگهبان در خصوص رد صلاحیت کلیه داوطلبان رد صلاحیت شده به داوطلبان ذی‌ربط، حداکثر ظرف یک (۱) روز آگهی اسامی نامزدهای تأیید شده توسط هیأت مرکزی نظارت و یا شورای نگهبان را در سراسر حوزه انتخابیه منتشر نمایند.
تبصره ۱- در اجرای تبصره (۲) مکرر ذیل ماده (۲۰) قانون برای جلوگیری از تضییع حقوق داوطلبان نمایندگی، چنانچه به تشخیص هیأت اجرایی یا نظارت مرکز حوزه انتخابیه، نامزدی در حوزه انتخابیه برای عامه مردم ناشناخته و گمنام باشد ولی نام خانوادگی و یا نام و نام خانوادگی او مشابه نام خانوادگی و یا نام یا نام خانوادگی یکی از داوطلبان سرشناس و معروف آن حوزه باشد، هیأتهای اجرایی و نظارت مربوط موظفند با هماهنگی یکدیگر مشخصه ای را برای وی تعیین و مراتب را برای قید در تبلیغات انتخاباتی به داوطلب ذی‌ربط و درج در آگهی انتشار اسامی نامزدها به فرماندار / بخشدار مرکز حوزه انتخابیه اعلام نمایند.
تبصره ۲ – چنانچه داوطلب به غیر از نام و نام خانوادگی مندرج در شناسنامه به نام دیگری نیز مشهور باشد که آن را در پرسشنامه اعلام داوطلبی قید کرده است و مورد تأیید هیأت اجرایی نیز باشد، فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است آن نام را نیز در آگهی اسامی نامزدها قید نماید. ملاک احتساب رأی به هر یک از نامزدها، نام خانوادگی یا اشتهار آنان که در آگهی اسامی نامزدها آمده است ، می باشد و در صورت تشابه اسمی ، تبصره ( ۲ ) ذیل ماده ( ۲۰ ) قانون ، اجرا خواهد شد.
تبصره ۳ ـ [الحاقی ۱۳۸۲/۹/۱۸]
هیأتهای اجرایی مراکز حوزه‌های انتخابیه می‌توانند با رعایت تبصره‌های (۱) و (۲) این‌ماده و به منظور پرهیز از هرگونه اشتباه در احتساب آرایی که دارای تشابه اسمی می‌باشند، برای تمامی نامزدها شماره‌ای تعیین تا توسط فرماندار و یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه در فرم اسامی نامزدها منظور و منتشر گردد.
ماده ۳۷ – فرمانداران تهران و اصفهان موظفند پس از دریافت نظریه شورای نگهبان در خصوص صلاحیت داوطلبان از وزارت کشور، ضمن ابلاغ نظر شورای نگهبان در خصوص رد صلاحیت به داوطلبان ذی‌ربط، حداکثر ظرف یک (۱) روز آگهی اسامی کلیه نامزدهای انتخابی اقلیتهای دینی تأیید شده توسط هیأت مرکزی و یا شورای نگهبان را به تفکیک هر یک از اقلیتهای دینی با رعایت تبصره ذیل ماده (۳۶) آیین‌نامه در مرکز حوزه انتخابیه منتشر نمایند و سپس به منظور جلوگیری از وقفه در انتشار آگهی در حوزه های فرعی، اسامی نامزدهای انتخابات را با سریعترین وسیله مخابراتی به فرمانداریها و بخشداریهای حوزه های فرعی انتخابات اقلیتهای دینی اعلام کنند تا فرمانداران و بخشداران مذکور رأساً و به طور جداگانه برای هر یک از اقلیتهای دینی، نسبت به چاپ و انتشار آگهی اقدام نمایند.
ماده ۳۸ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از انتشار آگهی اسامی نامزدهای انتخاباتی، یک نسخه از آن را به هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه و دو نسخه به ستاد انتخابات کشور و یک نسخه به هیأت نظارت استان ارسال نمایند.
فصل چهارم – تبلیغات
ماده ۳۹ – از زمان ثبت نام داوطلبان تا هنگام شروع تبلیغات رسمی، انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی تحت عنوان نامزد نمایندگی مجلس ممنوع می باشد.
ماده ۴۰ – تبلیغات انتخاباتی نامزدهای نمایندگی هشت (۸) روز قبل از روز اخذ رأی آغاز می شود و دقیقاً بیست و چهار (۲۴) ساعت قبل از شروع اخذ رأی پایان می پذیرد.
ماده ۴۱ – چنانچه نامزدهای انتخاباتی بخواهند در آثار تبلیغاتی از اعلام نظر شخصیتها در تأیید خود استفاده کنند، لازم است اولاً اعلام نظر شخصیتها بدون ذکر عنوان و مسئولیت باشد، ثانیاً مدرک کتبی امضاء شده ایشان، تسلیم هیأت اجرایی شده باشد.
ماده ۴۲ – پس از اعلام حمایت گروهها و مجامع و اقشار مختلف به نامزد موردنظر، وی می تواند حمایت آنان را در آثار تبلیغاتی مجاز خود درج و منتشر نماید.
ماده ۴۳ – نصب هر گونه تابلو که نشان دهنده مکان ستاد تبلیغات انتخاباتی نامزدها باشد، بلامانع است .
ماده ۴۴ – عکس برای تراکت، زندگی نامه و جزوه در صورت رعایت موارد زیر، نوع و محدودیت خاص دیگر نداشته و رنگی یا غیررنگی بودن کاغذ یا نوشته آثار تبلیغاتی مجاز بلامانع است.
مقصود از تراکت، هرنوع مطلب و عکس مجاز تبلیغاتی است که در قطع حداکثر ۱۵× ۲۰ سانتی متر از کاغذ یا مقوا چاپ و منتشر می گردد. زندگی نامه و جزوه نیز هرنوع مطلب و عکس مجاز تبلیغاتی است که به صورت دفتر یا کتاب منتشر شده و اندازه صفحات آن نباید از ۱۵ × ۲۰ سانتی متر تجاوز نماید.
ماده ۴۵ – نوشتن مطالب تبلیغاتی در صدر و ذیل دو فرم عکس مجاز، بلامانع است .
ماده ۴۶ – نصب هرگونه آثار تبلیغاتی به صورت پلاکارد توسط اقشار، گروهها، احزاب و جمعیتها به شرطی مجاز است که فقط در جهت تشویق و ترغیب شرکت مردم در انتخابات باشد و ذکری از اسامی نامزد یا نامزدهای خاصی نداشته باشد.
ماده ۴۷ – نامزدهای انتخاباتی می توانند با استفاده از آثار تبلیغاتی مجاز به صورت مشترک نیز تبلیغات انتخاباتی داشته باشند.
ماده ۴۸ – نصب و استفاده از بلندگو صرفاً در محل ستاد تبلیغاتی نامزدها و محل سخنرانی ایشان مجاز است. استفاده از بلندگو در خارج از محیط سخنرانی و ستاد تبلیغاتی ممنوع می باشد.
ماده ۴۹ – اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی موظفند قبل از شروع اخذ رأی، هرگونه آگهی و آثار تبلیغاتی نامزدها را از محل شعبه ثبت نام امحا نمایند و ترتیبی اتخاذ کنند که در طول ساعات رأی گیری نیز محل اخذ رأی عاری از هر گونه آثار تبلیغاتی نامزدها باشد.
ماده ۵۰ – تشکیل ستادهای تبلیغات انتخاباتی تنها در مراکز بخشها (اعم از اینکه مرکز بخش شهر یا روستا باشد)، شهرها و شهرستانها مجاز بوده و در شهرهای بزرگ در هر منطقه شهرداری می توان یک محل به عنوان ستاد تبلیغاتی دایر کرد. قبل از تشکیل ستاد لازم است محل ستاد و نام مسئول آن به فرمانداری یا بخشداری اعلام گردد.
ماده ۵۱ – نامزدهای نمایندگی باید طرفداران خود را به نحو مقتضی توجیه نمایند تا از پاره کردن یا محو آثار تبلیغاتی سایر نامزدها خودداری کنند و بر علیه دیگر نامزدهای انتخاباتی به هیچ طریقی تبلیغ ننمایند.
ماده ۵۲ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
شهرداریها و دهیاریها می‌توانند با استفاده از امکانات محلی، مکانهای مناسبی را برای الصاق و یا ارایه آثار تبلیغاتی نامزدها تعیین نمایند.
ماده ۵۳ – فرمانداران و بخشداران موظفند از طریق نیروی انتظامی، شهرداری و سایر مراجع محلی نسبت به امحای آثار تبلیغاتی که در محلهای ممنوع نصب شده اند، اقدام نمایند.
فصل پنجم – تعیین محل شعب ثبت نام و اخذ رأی و اعضای شعب
ماده ۵۴ – بلافاصله پس از انتخاب معتمدان اصلی و علی البدل و تشکیل هیأت اجرایی، هیأتهای اجرایی حوزه های فرعی موظفند در اجرای ماده (۳۶) قانون به منظور تعیین تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی تشکیل جلسه داده و مراتب را صورتجلسه نموده و به وسیله فرماندار یا بخشدار حوزه فرعی به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه اعلام دارند.
ماده ۵۴ مکررـ [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
هیئتهای اجرایی فرعی به استناد ماده (۴۴) قانون می توانند برای مناطق صعب العبور، کوهستانی و مسافتهای دور و نقاطی که تأسیس شعب ثابت اخذ رأی مقدور نیست، با اطلاع هیئت نظارت و تصویب هیئت اجرایی مرکز حوزه، شعب اخذ رأی سیار در نظر بگیرند.
تبصره ۱ـ هیئت اجرایی مربوط باید مسیر تردد شعب اخذ رأی سیار (اعم از بیمارستان، پادگان، روستاها، دهستانها و غیره) را تعیین نماید و اعضای شعب، حق خروج از مسیر تعیین شده را ندارند.
تبصره ۲ـ مسیر حرکت شعب اخذ رأی در صورتجلسه نتایج آرای شعبه در پایان اخذ رأی توسط نماینده هیئت نظارت قید و تأیید می گردد.
تبصره ۳ـ شعب اخذ رأی سیار جهت شمارش آرای صندوق پس از انقضای مهلت اخذ رأی باید به محل فرمانداری یا بخشداری (حسب مورد) یا مکانی که از قبل توسط فرمانداری یا بخشداری (حسب مورد) تعیین گردیده است، مراجعه نمایند.
ماده ۵۵ – هیأتهای اجرایی مراکز حوزه های انتخابیه موظفند پس از دریافت صورتجلسات تعیین شعب ثبت نام و اخذ رأی حوزه های فرعی ضمن بررسی و تصویب آنها، شعب ثبت نام و اخذ رأی مرکز حوزه انتخابیه را نیز تعیین و مراتب را صورتجلسه نمایند.
تبصره ۱ – استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی در محل ابنیه تاریخی ممنوع می باشد.
تبصره ۲ – غیر از موارد استثناء شده در تبصره (۲) ماده (۴۰) قانون، تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی مرحله دوم انتخابات، همان تعداد و محل استقرار شعب در مرحله اول می باشد و هرگونه تغییری در این خصوص ممنوع است .
تبصره ۳ – [الحاقی ۱۳۷۹/۳/۲۹] – [حذف ۱۳۹۰/۸/۲۲]
ماده ۵۶ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه به محض وصول صورتجلسه تعیین شعب ثبت نام و اخذ رأی از هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه نسبت به انتشار آگهی انتخابات به ترتیبی اقدام می نمایند که موعد مقرر قانونی در ماده (۳۸) قانون دقیقاً رعایت شده و نه (۹) روز قبل از روز اخذ رأی، آگهی انتخابات در سراسر حوزه انتخابیه منتشر شده باشد.
تبصره – فرمانداران تهران و اصفهان به عنوان فرمانداران مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی، می توانند وظیفه انتشار آگهی انتخابات را به فرمانداران و بخشداران حوزه های فرعی اقلیتهای دینی محول نمایند.
ماده ۵۷ – فرمانداران و بخشداران برای الصاق آگهی انتخابات در معابر عمومی و گذرگاهها در سراسر حوزه انتخابیه با استفاده از امکانات نیروی انتظامی، شهرداریها و سایر منابع محلی اقدام خواهند نمود.
ماده ۵۸ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند در اجرای ماده (۳۹) قانون، سه نسخه از آگهیهای منتشر شده را به ستاد انتخابات کشور و برای پیش بینی های لازم در سطح استان یک نسخه به ستاد انتخابات استانداری ارسال دارند. ستاد انتخابات کشور یک نسخه از این آگهیها را به هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات ارسال می نماید.
ماده ۵۹ – هیأتهای اجرایی مراکز حوزه های انتخابیه و حوزه های فرعی موظفند در اجرای ماده (۴۰) قانون نسبت به تنظیم صورتجلسه تعیین اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی اقدام نمایند. در شعب پر تراکم به تشخیص هیأت اجرایی می توان به جای پنج (۵) نفر، هفت (۷) نفر را به عنوان عضو شعبه تعیین کرد.
تبصره ۱- بر اساس تبصره (۴) ذیل ماده (۳۲) قانون باید از عضویت کسانی که در انتخابات قبل مرتکب تخلف شده باشند، در شعب اخذ رأی خودداری گردد.
تبصره ۲- به استناد ماده (۳۳) قانون، اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی نباید در حوزه انتخابیه با داوطلبان انتخابات خویشاوندی نسبی یا سببی داشته باشند.
ماده ۶۰ – فرمانداران و بخشداران موظفند با توجه به صورتجلسه هیأت اجرایی مبنی بر تعیین اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی نسبت به صدور ابلاغ آنان اقدام کنند و از ایشان برای تحویل گرفتن صندوق، لوازم و مدارک ثبت نام و اخذ رأی دعوت به عمل آورند.
ماده ۶۱ – فرمانداران و بخشداران پس از دعوت و حضور اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی در جلسه توجیهی ضمن آموزشهای لازم درباره برنامه و روش ثبت نام و اخذ رأی و قرائت آراء، ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که یک روز قبل از روز اخذ رأی، اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی به محل شعب اعزام شوند و با انتخاب هیأت رییسه، محل شعبه را آماده برای اخذ رأی نمایند.
ماده ۶۲ – فرمانداران و بخشداران موظفند به گونه ای برنامه‌ریزی نمایند که در مناطق دورافتاده و صعب العبور حتی الامکان یک روز قبل از روز اخذ رأی، تعرفه و برگهای رأی و مهر انتخابات و سایر وسایل و لوازم انتخاباتی در اختیار اعضای شعبه قرار گیرد. تحویل موارد فوق به اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی در شهرها باید در همان روز اخذ رأی و چند ساعت قبل از آغاز رأی گیری انجام شود.
ماده ۶۳ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند در اجرای ماده (۴۱) قانون نسبت به صدور حکم نماینده فرماندار یا بخشدار اقدام نمایند.
تبصره ۱ – فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه می تواند اختیار تعیین نماینده را به فرماندار یا بخشدار حوزه های فرعی تفویض نماید.
تبصره ۲ – فرمانداران و بخشداران موظفند حداقل پنج (۵) روز قبل از روز اخذ رأی، وظایف نمایندگان فرماندار یا بخشدار را به نحو مقتضی به نامبردگان یادآوری کنند و آموزش لازم را به آنان بدهند.
تبصره ۳ – فرمانداران و بخشداران برای تعیین نماینده خود در شعب ثبت نام و اخذ رأی حتی الامکان از کارمندان فرمانداری یا بخشداری و یا سایر ادارات دولتی استفاده خواهند کرد.
تبصره ۴ـ [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
پس از تعیین و معرفی کتبی ناظر یا ناظران برای هر یک از شعب ثبت نام و اخذ رأی حوزه انتخابیه از طرف هیئت نظارت مرکز حوزه انتخابیه، فرمانداران و بخشداران نسبت به اعزام آنان به محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی اقدام نمایند.
ماده ۶۴ – فرمانداران و بخشداران موظفند برای حفاظت شعب ثبت نام و اخذ رأی با همکاری نیروی انتظامی محل به تعداد لازم از مأموران انتخاب و ضمن صدور ابلاغ نامبردگان، آنان را در معیت اعضای شعبه و نماینده فرماندار یا بخشدار به محل اعزام نمایند.
تبصره – نیروی انتظامی می تواند در صورت نیاز با تصویب شورای تأمین ذی‌ربط از نیروهای نظامی نیز برای حفاظت از شعب ثبت نام و اخذ رأی استفاده نماید.
ماده ۶۴ مکرر ۱ـ [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی با لحاظ ماده (۵۵) قانون، می توانند نماینده یا نمایندگان خود را جهت حضور در شعب اخذ رأی با ارایه فهرست مشخصات سجلی و یک قطعه عکس سه در چهار به هیئت نظارت حوزه انتخابیه معرفی نمایند.
تبصره ۱ـ نماینده نامزد در شعبه اخذ رأی حداقل پنج روز قبل از شروع اخذ رأی باید معرفی گردد.
تبصره ۲ـ تأمین نیازهای نماینده نامزد در روز اخذ رأی بر عهده نامزد مربوط است.
تبصره ۳ـ کارت نمایندگان نامزدها حداکثر بیست و چهار ساعت قبل از اخذ رأی باید تحویل گردد.
ماده ۶۴ مکرر ۲ـ [الحاقی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
نمایندگان نامزدها می توانند بدون دخالت در انجام وظایف سایر مسئولان شعبه، تا پایان زمان اخذ رأی، شمارش آرا و تنظیم صورتجلسه در شعبه حضور داشته باشند.
تبصره ۱ـ نمایندگان نامزدها در صورت مشاهده تخلف، باید مراتب را به صورت کتبی به مسئولان شعبه یا هیئت های اجرایی و نظارت اعلام نمایند.
تبصره ۲ـ چنانچه نماینده نامزد در شعبه اخذ رأی له یا علیه نامزدی تبلیغ نماید، برابر مقررات مربوط با وی رفتار خواهد شد.
فصل ششم – ثبت نام، اخذ رأی، قرائت و شمارش آرا
ماده ۶۵ ـ
[اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹] –
[اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲]
برنامه ثبت نام، اخذ رأی و قرائت و شمارش آرا:
اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی باید حداقل یک ساعت قبل از شروع اخذ رأی در محل شعبه حاضر شده و ابتدا هرگونه آگهی و آثار تبلیغاتی نامزدها را که در اطراف محل شعبه نصب شده است، امحا و بعد از آن نسبت به ثبت اسامی هیئت رئیسه، ناظران، نماینده فرماندار، بازرس وزارت کشور (در صورت حضور) در صدر فرم صورتجلسه نتیجه اخذ رأی شعبه اقدام و حاضران آن را امضا کنند و سپس صندوق اخذ رأی باید در حضور نماینده هیئت نظارت بر حوزه انتخابیه و نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور (چنانچه نمایندگان فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور حضور داشته باشند) باز و پس از حصول اطمینان از خالی بودن صندوق، آن را با بستهای انتخاباتی مخصوص اجرایی و نظارت (با همکاری ناظران) در محلهای مشخص پلمب نموده و نمایندگان هیئت نظارت موضوع را در صورتجلسه گواهی نمایند و برنامه اخذ رأی و قرائت آرا در شش مرحله به شرح زیر انجام می پذیرد.
اول – مرحله مراجعه رأی دهندگان.
دوم – مرحله کنترل.
سوم – مرحله ثبت نام.
چهارم – مرحله اخذ رأی .
پنجم – مرحله قرائت و شمارش آرا.
ششم – مرحله تنظیم و تکمیل صورتجلسه.
اول – مرحله مراجعه رأی دهندگان:
۱- اعضای شعبه باید کوشش نمایند محل اخذ رأی حتی الامکان در محوطه و مکانی مستقر باشد که یک درب برای ورود و یک درب برای خروج رأی دهندگان داشته باشد.
۲ – [اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
کلیه رأی دهندگان حتی افرادی که در زندانها، پادگانها، بیمارستانها و نظایر اینها به سر می‌برند، با در دست داشتن اصل شناسنامه و ارایه شماره ملی خود در محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی حضور یافته و به ترتیب به منظور ثبت نام و دادن رأی وارد محوطه اخذ رأی می شوند.
دوم – مرحله کنترل :
کنترل در دو مرحله انجام می شود:
الف – [اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
نماینده فرماندار یا بخشدار یا رییس شعبه یا هر یک از منشی‌های شعبه ثبت نام و اخذ رأی با ملاحظه شناسنامه رأی دهنده و شماره ملی ارایه شده، موارد زیر را مورد توجه قرار می دهند:
۱ – شناسنامه به مهر انتخابات جاری مجلس شورای اسلامی ممهور نشده باشد.
۲ـ [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹] – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲] – [اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
احراز هویت به نحوی که شناسنامه و شماره ملی ارایه شده متعلق به شخص مراجعه کننده بوده و صاحب آن در روز اخذ رأی هجده سال تمام داشته باشد.
۳ – [الحاقی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
با شماره ملی ارائه شده قبلاً در همان انتخابات اخذ رأی به عمل نیامده باشد.
ب – [اصلاحی ۱۳۹۰/۸/۲۲] – [اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
نماینده فرماندار یا بخشدار یا رئیس شعبه و یا هر یک از منشی ها انگشت سبابه دست راست رأی دهنده را مشاهده می نماید تا اثری از رنگ جوهر استامپ که نشانه دادن رأی در شعبات اخذ رأی است، نباشد. چنانچه با شماره ملی ارائه شده قبلاً در همان انتخابات رأی گیری به عمل آمده باشد یا مراجعه کننده دارای شناسنامهای باشد که ممهور به مهر انتخابات جاری مجلس شورای اسلامی در روز اخذ رأی بوده و دلالت بر دادن رأی در شعبه اخذ رأی نماید یا در انگشت سبابه او اثر جوهر استامپ شعبه اخذ رأی مشاهده شود، نماینده فرماندار یا بخشدار مکلف است از رأی دادن وی جلوگیری به عمل آورده و در اجرای بند (۶) ماده (۶۶) و ماده (۷۵) قانون مراتب را به مراجع قضایی اعلام نماید.
سوم – مرحله ثبت نام
۱ – [اصلاحی ۱۳۹۴/۱۱/۲۵]
پس از انجام مرحله کنترل و حصول اطمینان از اینکه شناسنامه و شماره ملی ارایه شده متعلق به مراجعه کننده است و واجد شرایط رأی دادن می باشد یک نفر از منشی ها بر اساس مندرجات شناسنامه و شماره ملی ارایه شده رأی دهنده و در صورت لزوم پرسش از وی نسبت به ثبت مشخصات و اطلاعات لازم از رأی دهنده روی برگ تعرفه اقدام و پس از اخذ اثر انگشت وی روی برگ تعرفه، آن را با قید تاریخ، با مهر انتخابات مجلس شورای اسلامی ممهور و امضاء می‌نماید.
۲ـ [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
متصدی ثبت نام، شناسنامه رای دهنده را در محل تعیین شده به مهر انتخابات ممهور و به وی تحویل نماید.
۳ـ [الحاقی ۱۳۸۰/۲/۱۹] [حذف ۱۳۹۰/۸/۲۲]
چهارم – مرحله اخذ رأی
۱ – پس از ثبت نام رأی دهنده، برگ رأی توسط متصدی ثبت نام و ناظر هیأت نظارت به مهر انتخابات و مهر هیأت نظارت ممهور و پس از جدا شدن به رأی دهنده تحویل می گردد.
رأی دهنده پس از اخذ برگ رأی، نام و نام خانوادگی و سایر مشخصه های نامزد یا نامزدهای موردنظر خود را بر روی آن می نویسد و در صورتی که نام و نام خانوادگی نامزدها قبلاً در برگ رأی چاپ شده باشد، در مقابل اسم نامزد یا نامزدهای موردنظر خود، علامت می زند و پس از انداختن برگ رأی در صندوق اخذ رأی، از درب خروجی شعبه خارج می گردد. بدیهی است تعرفه انتخاباتی و قسمت ویژه نظارت پس از ممهور شدن تحت نظر مشترک اعضای شعبه و ناظرین شورای نگهبان نگهداری خواهد شد.
۲ – نماینده فرماندار یا بخشدار و اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی باید ترتیبی اتخاذ نمایند که رأی دادن و انتخاب نامزد یا نامزدها مخفی و به صورت کاملاً آزاد و بدون اعمال نفوذ شخص دیگری انجام گیرد و هیچ یک از اعضای شعب و نماینده فرماندار یا بخشدار و مأموران انتظامی و نماینده هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه و اصولاً کلیه افرادی که به نحوی از انحاء در شعبه وظیفه ای به عهده دارند، حق نوشتن برگ رأی یا علامت زدن در مقابل نام نامزد یا نامزدها برای اشخاص را ندارند. در صورتی که برای نوشتن یا علامت زدن در مقابل نام نامزد یا نامزدهای موردنظر بر روی برگ رأی نیاز به فرد دیگری باشد، رأی دهنده باید از وجود افراد خارج از شعبه که مورد اعتماد وی هستند استفاده نماید و اعضای شعبه نیز کنترل نمایند تا عمل خلاف قانون انجام نگیرد.
۳ – نماینده هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه در صورت مشاهده تخلف یا اعمال نفوذ، موظف است مراتب را به اعضای شعبه و نماینده فرماندار یا بخشدار تذکر دهد و آنان ضمن بررسی موضوع باید فرد یا افراد خاطی را توسط مأموران انتظامی حاضر در شعبه جلب و مراتب را صورتجلسه نمایند و همراه خاطی تحویل مقامات قضایی دهند.
۴ – نماینده فرماندار یا بخشدار و یا رییس شعبه ثبت نام و اخذ رأی مراقبت خواهند نمود که هیچ فرد مسلحی وارد شعبه اخذ رأی نشود. کنترل این امر توسط مأموران انتظامی، در جلوی درب ورودی شعبه انجام می شود.
۵- به استناد تبصره ذیل ماده (۵۵) قانون، به جز مسؤولان و اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی، ناظران شورای نگهبان، بازرسان وزارت کشور و نمایندگان نامزدها، حضور دیگر افراد در شعب ثبت نام و اخذ رأی ممنوع و جرم است و به جز مسؤولان یاد شده افراد دیگر فقط می توانند به عنوان رأی دهنده در محل شعبه حضور یابند و بلافاصله پس از دادن رأی، محل شعبه را ترک نمایند. رییس شعبه یا نماینده فرماندار یا بخشدار با همکاری مأموران انتظامی موظفند از حضور افراد غیرمسؤول در محل شعبه جلوگیری به عمل آورند.
۶ ـ [الحاقی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
پس از پایان ساعت رأی گیری، تمام افرادی که جهت دادن رأی داخل صف قرار دارند، به داخل شعبه هدایت شده و درب شعبه بسته می گردد. مسؤولان شعبه پس از بستن درب شعبه، اجازه ورود به هیچ شخصی را جهت اخذ رأی نخواهند داد.
پنجم – مرحله قرائت و شمارش آرا:
یکم – شیوه دستی:
۱ – اعضای شعبه پس از انقضای مدت اخذ رأی در صورت حصول اطمینان از اینکه کلیه مراجعه کنندگان رأی خود را در صندوقهای رأی انداخته اند و دیگر کسی برای رأی دادن در محل شعبه حضور ندارد، بلافاصله پس از شمارش تعرفه های مصرف شده و تعرفه و برگ رأی مصرف نشده باقی مانده، مراتب را در صورتجلسه درج خواهند کرد.
۲ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
اعضای شعبه با حضور نماینده هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه و نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور در صورت حضور، شمارش و قرائت آرا را آغاز می نمایند و موظفند ترتیبی اتخاذ نمایند که کار قرائت و شمارش آرا همواره توسط حداقل دو نفر انجام شود تا در این باره مراقبتهای لازم به عمل آید.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
ترتیب شمارش و قرائت آرا به این صورت است که ابتدا رییس یا نایب رییس شعبه اخذ رأی با همکاری منشی ها تعداد تعرفه های مصرف شده ثبت مشخصات رأی دهنده را شمارش می کنند و ضمن تطبیق تعداد آن با تعداد قسمتهای ویژه نظارت، تعداد هر دو قسمت به تفکیک در صورتجلسه درج می گردد. سپس بست های پلمپ شده صندوق اخذ رأی را باز کرده و تعداد آرای داخل صندوق را بدون آنکه خوانده شود برگ شماری و به شرح زیر اقدام می‌نمایند:
الف- چنانچه تعداد برگهای رأی داخل صندوق بیشتر از تعداد قسمتهای ویژه نظارت باشد، به تعداد اضافی از مجموع برگ آرا بدون آنکه خوانده شود، به قید قرعه برداشته و با رنگ قرمز، جمله «باطل شد» بر روی آن قید و آن را باطل نموده و در صورتجلسه اخذ رأی نیز درج و در پایان ضمیمه صورتجلسه می نمایند.
ب- چنانچه پس از اجرای قسمت (الف)، باز هم تعداد آرای داخل صندوق نسبت به تعداد تعرفه های صادرشده یعنی قسمت ثبت مشخصات رأی دهنده بیشتر باشد، به تعداد اضافی از مجموع برگهای آرا بدون آنکه خوانده شود، به قید قرعه برداشته و با رنگ قرمز، جمله « باطل شد» بر روی آن قید و آن را باطل نموده و در صورتجلسه اخذ رأی نیز درج و در پایان ضمیمه صورتجلسه می نمایند.
ج – در هرحال چنانچه تعداد برگهای رأی داخل صندوق مساوی یا کمتر از تعداد قسمت ویژه نظارت یا تعرفه مصرف شده یعنی قسمت ثبت مشخصات رأی دهنده باشد، اقدام خاصی صورت نمی گیرد و فقط تعداد برگهای رأی داخل صندوق در صورتجلسه درج می شود.
تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
پس از اینکه برگهای رأی به ترتیب مذکور در فوق شمارش شد، قرائت آراء با رعایت مواد (۱۹)، (۲۰) و (۲۱) قانون و بندها و تبصره های ذیل آنها و ماده (۲) قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (۲۰) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی – مصوب ۱۳۷۸/۱۰/۱۳ انجام می شود.
دوم – شیوه به کارگیری دستگاههای شمارشگر رایانه‌ای:
۱ – چنانچه با توافق وزارت کشور و هیأت مرکزی نظارت مقرر شده باشد که کار قرائت و شمارش آراء با دستگاههای شمارشگر رایانه ای انجام شود اعضای شعبه پس از انقضای مدت اخذ رأی و حصول اطمینان از اینکه کلیه مراجعه کنندگان رأی خود را در صندوقهای رأی انداخته اند و دیگر کسی برای رأی دادن در محل شعبه حضور ندارد باحضور ناظر هیأت نظارت و نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور کار شمارش آرا را به شرح زیر انجام می دهند:
الف- ابتدا رییس یا نایب رئیس شعبه اخذ رأی با همکاری منشی ها تعداد تعرفه های مصرف شده ثبت مشخصات رأی دهنده را شمارش می کنند و ضمن تطبیق تعداد آنها با تعداد قسمتهای ویژه نظارت، تعداد هر دو قسمت به تفکیک در صورتجلسه درج می گردد. سپس لاک و مهر صندوق اخذ رأی را باز کرده و تعداد آرای داخل صندوق را بدون آنکه خوانده شود برگ شماری و به شرح زیر اقدام می نمایند:
ب- چنانچه تعداد برگهای رأی داخل صندوق بیشتر از تعداد قسمتهای ویژه نظارت باشد، به تعداد اضافی از مجموع برگ آرا بدون آنکه خوانده شود، به قید قرعه برداشته و با رنگ قرمز، جمله «باطل شد» بر روی آن قید و آن را باطل نموده و در صورتجلسه اخذ رأی نیز درج و در پایان ضمیمه صورتجلسه می نمایند.
ج – چنانچه پس از اجرای قسمت «ب» باز هم تعداد آرای داخل صندوق نسبت به تعداد تعرفه های صادرشده یعنی قسمت ثبت مشخصات رأی دهنده بیشتر باشد، تعداد اضافی از مجموع برگهای آرا بدون آنکه خوانده شود، به قید قرعه برداشته و با رنگ قرمز، جمله «باطل شد» بر روی آن قید و آن را باطل نموده و در صورتجلسه اخذ رأی نیز درج و در پایان ضمیمه صورتجلسه می نمایند.
د- در هر حال چنانچه تعداد برگهای رأی داخل صندوق مساوی یا کمتر از تعداد قسمت ویژه نظارت یا تعرفه مصرف شده یعنی قسمت ثبت مشخصات رأی دهنده باشد، اقدام خاصی صورت نمی گیرد و فقط تعداد برگهای رأی داخل صندوق در صورتجلسه درج می شود.
۲ – در صورتی که در میان آرای ریخته شده به صندوق، آرای فاقد مهر انتخابات یا فاقد مهر هیأت نظارت وجود داشته باشد، پشت آنها به تفکیک با رنگ قرمز، جمله «باطل شد» نوشته می شود و پس از بسته بندی، تعداد هر یک در صورتجلسه قید می گردد.
۳ – پس از اجرای مراحل فوق، کلیه تعرفه های صادر شده و برگهای رأی، همراه با یک نسخه از صورتجلسه داخل صندوق قرار داده می شود و صندوق اخذ رأی پس از لفاف، لاک و مهر می گردد.
۴ – اعضای شعبه باید ترتیبی اتخاذ نمایند که کار شمارش تعرفه های صادرشده و برگهای رأی داخل صندوق با حضور نماینده هیأت نظارت و نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور انجام شده و در این باره مراقبتهای لازم را به عمل آورند. قسمتهای ویژه نظارت برای تحویل به هیأت نظارت مربوط تحویل ناظر شعبه می گردد.
۵ – اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رأی موظفند همراه با ناظر شعبه و نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور و ماموران محافظ صندوق، صندوق یا صندوقهای محتوی تعرفه و آرا را برای قرائت و شمارش آرا به محل استقرار دستگاههای شمارشگر آرا که از قبل مشخص شده است، حمل نمایند و در صورت عدم امکان حضور تمامی اعضای شعبه، حضور رییس یا نایب رییس آن الزامی است .
۶ – پس از رسیدن مسؤولان شعبه و صندوق اخذ رأی به محل استقرار دستگاههای شمارشگر، صندوق اخذ رأی باز و آرای ریخته شده در آن که قبلاً آرای زائد بر تعرفه ثبت مشخصات رأی دهندگان و قسمت ویژه نظارت و آراء فاقد مهر انتخابات یا مهر هیأت نظارت از آنها جدا شده است، برای قرائت و شمارش به کاربر دستگاه تحویل داده می شود.
۷ – کلیه موارد فوق باید با رعایت مواد (۱۸)، (۱۹)، (۲۰) و (۲۱) و ماده (۲) قانون الحاق چند ماده به قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و الحاق یک تبصره به ماده (۲۰) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی- مصوب ۱۳۷۸/۱۰/۱۳ قانون باشد.
ششم – مرحله تنظیم صورتجلسه قرائت و شمارش آرا:
یکم – شیوه دستی: [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
پس از خاتمه شمارش و قرائت آرا، صورتجلسه اخذ رأی شعبه در شش نسخه تنظیم و سپس تعداد رأی هر یک از دارندگان رأی در صورتجلسه نوشته می شود. صورتجلسه پس از تنظیم به امضای نماینده فرماندار یا بخشدار و اعضای شعبه اخذ رأی و نماینده هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه و بازرس وزارت کشور می‌رسد و بلافاصله یک نسخه از صورتجلسه همراه با کلیه تعرفه های مصرف شده و برگهای رأی قرائت شده داخل صندوق رأی قرار داده می شود و پس از پلمپ مجدد صندوق (صندوقها) توسط بستهای اجرایی و نظارت اعضای شعبه اخذ رأی به اتفاق نماینده فرماندار یا بخشدار در معیت مأموران انتظامی، صندوق (صندوقهای) رأی را به همراه دو نسخه از صورتجلسه شعبه اخذ رأی و تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده و سایر لوازم و مدارک رسماً تحویل هیأت اجرایی یا نماینده آن می دهند. اگر در روز اخذ رأی اشکالات و ایرداتی پدید آمده باشد، باید در صورتجلسه ذکر گردد و به امضای اعضای شعبه و نماینده فرماندار یا بخشدار و نماینده هیأت نظارت بر حوزه انتخابیه و بازرس وزارت کشور برسد.
دوم – شیوه به کارگیری دستگاههای شمارشگر رایانه‌ای :
پس از خاتمه شمارش و قرائت آرا، صورتجلسه نتایج در شش نسخه تنظیم و به امضای کاربر دستگاه و حداقل رییس یا نایب رییس شعبه، ناظر هیأت نظارت، نماینده فرماندار یا بخشدار و بازرس وزارت کشور می رسد و بلافاصله یک نسخه از صورتجلسه همراه با کلیه تعرفه های مصرف شده و برگهای رأی قرائت شده و یک نسخه از صورتجلسه تنظیمی در محل شعبه داخل صندوق رأی قرار داده می شود و پس از لفاف کردن و لاک و مهر شدن صندوق (صندوقهای) رأی به همراه دو نسخه از صورتجلسه شعبه اخذ رأی و تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده و سایر لوازم و مدارک رسماً تحویل هیأت اجرایی یا نماینده آن می گردد. اگر در روز اخذ رأی اشکالات و ایراداتی پدید آمده باشد، باید در صورتجلسه تنظیمی در محل شعبه ذکر گردد.
ماده ۶۶ – برنامه ثبت نام، اخذ رأی، قرائت و شمارش آرای مرحله دوم :
برنامه مرحله اول ثبت نام، اخذ رأی، قرائت و شمارش آرا با رعایت نکات زیر در مرحله دوم تکرار می گردد:
۱ – چنانچه شناسنامه رأی دهنده به مهر انتخابات ممهور شده است، باید مربوط به همان حوزه انتخابیه ای باشد که در مرحله دوم مراجعه کرده است .
۲ – چنانچه رأی دهنده در مرحله اول به هیچ یک از حوزه های انتخابیه مراجعه نکرده و شناسنامه اش فاقد مهر مرحله اول انتخابات باشد، می تواند به هر یک از حوزه های انتخابیه ای که تمایل دارد، مراجعه کند.
۳ – شناسنامه مراجعه کننده به مهر انتخاباتی مرحله دوم انتخابات جاری ممهور نشده باشد.
۴ – با رعایت مفاد بندهای یاد شده، شناسنامه رأی دهنده به مهر مرحله دوم انتخابات جاری ممهور گردد.
ماده ۶۷ – هیأتهای اجرایی بخشها (به استثنای بخشهایی که مرکز حوزه انتخابیه هستند) پس از دریافت کلیه صندوقهای آرا و مدارک و صورتجلسات شعب اخذ رأی انتخابات بخش نسبت به تنظیم صورتجلسه جمع آرای شعب بخش در حضور اعضای هیأت نظارت در پنج (۵) نسخه اقدام نموده و مدارک، لوازم و صندوقها را به همراه دو نسخه از صورتجلسه تنظیمی برای ارسال به مرکز حوزه انتخابیه تحویل بخشدار یا سرپرست بخشداری می دهند.
ماده ۶۸ – بخشداران سراسر کشور (به استثنای بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه) موظفند بلافاصله پس از دریافت صورتجلسه نتایج اخذ رأی بخش از هیأت اجرایی و فرمهای نتایج آرای شعب ثبت نام و اخذ رأی کلیه مدارک و لوازم و صندوقهای اخذ رأی، به انضمام دو نسخه از صورتجلسه نتایج اخذ رأی بخش و تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده را به فرماندار متبوع خود ارسال تا از آن طریق به هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه تحویل شود.
تبصره – در بخشهایی که تابعیت تقسیماتی و تابعیت انتخاباتی آنها متفاوت است و نیز در بخشهایی که حوزه فرعی یک بخش دیگر می باشند، بخشداران موظفند صورتجلسه مربوط و سایر مدارک انتخاباتی را مستقیماً به مرکز حوزه انتخابیه ذی‌ربط ارسال نمایند.
ماده ۶۹ – فرمانداران حوزه های فرعی موظفند بلافاصله پس از دریافت کلیه مدارک، لوازم، صندوقهای اخذ رأی و صورتجلسات بخشهای تابع، نسبت به تشکیل جلسه هیأت اجرایی فرعی در حضور هیأت نظارت اقدام و نتیجه کلی انتخابات مرکز شهرستان و بخشهای تابع را صورتجلسه نمایند.
ماده ۷۰ – فرمانداران حوزه های فرعی موظفند بلافاصله کلیه مدارک و لوازم و صندوقهای اخذ رأی، به انضمام یک نسخه از صورتجلسه هیأت اجرایی فرعی شهرستان و تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده را جهت تحویل به هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه، به فرمانداری مرکز حوزه انتخابیه ارسال نمایند.
ماده ۷۱ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه پس از دریافت صورتجلسات قرائت آرای حوزه های فرعی، کلیه مدارک و لوازم و صندوقهای مربوط به آنها را در اسرع وقت به هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه تحویل نموده و هیأت اجرایی مرکز حوزه با حضور هیأت نظارت پس از تطبیق نتایج، سریعاً نسبت به تنظیم صورتجلسه مشترک نتیجه انتخابات حوزه انتخابیه اقدام می نماید.
تبصره – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند کلیه تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده را که از حوزه های فرعی تحویل گرفته‌اند، همراه با آنچه که در مرکز حوزه انتخابیه باقی مانده است، تا زمان صدور دستور امحا از طرف وزارت کشور در محل امن نگهداری و حفاظت نمایند.
ماده ۷۲ – [اصلاحی ۱۳۷۸/۱۰/۵]
فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه پس از دریافت صورتجلسه نتیجه انتخابات موضوع ماده (۷۱) این آیین‌نامه، بلافاصله آن را به ستاد انتخابات کشور و شورای نگهبان ارسال و سپس نسبت به انتشار آگهی نتیجه انتخابات در سراسر حوزه انتخابیه اقدام می نمایند.
ماده ۷۳ – هیأتهای اجرایی حوزه های فرعی انتخابات اقلیتهای دینی بلافاصله پس از دریافت صندوقهای آرا و مدارک و صورتجلسات شعب اخذ رأی انتخابات با حضور اعضای هیأت نظارت شورای نگهبان نسبت به تنظیم صورتجلسه جمع آرای شعب فرمانداری یا بخشداری مربوط در پنج (۵) نسخه اقدام نموده و مدارک، لوازم، صندوقها، صورتجلسه تنظیمی، تعرفه و برگهای رأی مصرف نشده باقی مانده را جهت اعلام نتیجه به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه تحویل فرماندار یا بخشدار مربوط می نمایند.
ماده ۷۴- [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
فرمانداران و بخشدارانی که انتخابات اقلیتهای دینی را به عنوان حوزه فرعی برگزار می کنند، موظفند بلافاصله پس از دریافت صورتجلسه نتیجه اخذ رأی انتخابات از هیأت اجرایی فرعی اقلیت دینی مربوط، مفاد آن را به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه ذی‌ربط (تهران یا اصفهان) اعلام و متعاقباً یک نسخه از اصل صورتجلسه، به انضمام یک نسخه از نتایج آرای کلیه شعب ثبت نام و اخذ رأی را با سریعترین وسیله به فرماندار مرکز حوزه انتخابیه ارسال نمایند.
تبصره – ارسال صندوقهای رأی و سایر مدارک انتخاباتی مربوط به اقلیتهای دینی به مرکز حوزه انتخابیه (تهران یا اصفهان) لزومی ندارد و در فرمانداریها یا بخشداریهای حوزه فرعی باقی می ماند. بدیهی است در صورت نیاز هیأتهای اجرایی مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی به صندوقهای اخذ رأی و سایر مدارک، فرمانداران و بخشداران حوزه های فرعی اقلیتهای دینی موظفند سریعاً با اعزام پیک ویژه موارد درخواستی را در اختیار هیأتهای مذکور قرار دهند.
ماده ۷۵ – فرمانداران تهران و اصفهان (مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی کشور) بلافاصله پس از وصول نتایج اخذ رأی انتخابات حوزه های فرعی اقلیتهای دینی، برای این حوزه ها نیز عیناً مواد (۷۱) و (۷۲) این آیین‌نامه را به اجرا می گذارند.
ماده ۷۶ – فرمانداران تهران و اصفهان پس از تنظیم آگهی نتیجه انتخابات مربوط به اقلیتهای دینی، بلافاصله ضمن انتشار آگهی مزبور در مرکز حوزه انتخابیه، متن آن را به منظور انتشار در حوزه های فرعی نیز به فرمانداران حوزه های فرعی اقلیت مربوط اعلام می نمایند.
ماده ۷۷ – فرمانداران و بخشداران حوزه های فرعی اقلیتهای دینی، بلافاصله پس از وصول متن آگهی نتیجه انتخابات از فرمانداران مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی، به منظور اطلاع اقلیت دینی مربوط نسبت به انتشار آن در مهلت مقرر در حوزه های فرعی شهرستان یا بخش اقدام خواهند نمود.
فصل هفتم – رسیدگی به شکایات و اعلام نظر شورای نگهبان
ماده ۷۸ – در صورتی که در پایان مهلت قانونی هیچگونه شکایتی از انتخابات نرسید، هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه با حضور اعضای هیأت نظارت تشکیل جلسه داده و مراتب عدم وصول شکایت و اظهارنظر در خصوص چگونگی برگزاری انتخابات را صورت جلسه می نمایند.
ماده ۷۹ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
در صورت وصول شکایت به هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه، شکایات واصل شده با توجه به مواد (۶۸) و (۷۰) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مورد رسیدگی قرار گرفته و نتیجه صورتجلسه می گردد.
تبصره ـ [الحاقی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
هیئت اجرایی پس از بررسی شکایات و گزارشات با استناد به ماده (۷۰) قانون می تواند با تأیید هیئت نظارت، آرای یک یا چند شعبه را که در سرنوشت انتخابات مؤثر نیستند، باطل نماید.
ماده ۸۰ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه بلافاصله سه نسخه صورتجلسه رسیدگی به شکایات دریافتی از هیأت اجرایی مرکز حوزه انتخابیه را به ستاد انتخابات کشور و یک نسخه به هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه ارسال می دارند.
ماده ۸۱ – ستاد انتخابات کشور دو نسخه از صورتجلسات واصل شده را به هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات جهت بررسی و اعلام نظر شورای نگهبان ارسال می دارد.
ماده ۸۲ – شورای نگهبان نظریه خود را در مورد انتخابات هر یک از حوزه های انتخابیه با رعایت تبصره ذیل ماده (۷۲) قانون به ستاد انتخابات کشور اعلام می نماید.
ماده ۸۳ – ستاد انتخابات کشور موظف است نظریه شورای نگهبان را پس از وصول، بلافاصله به منظور اقدام قانونی به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه ابلاغ نماید.
فصل هشتم – صدور اعتبارنامه منتخبان
ماده ۸۴ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند پس از وصول نظریه شورای نگهبان در خصوص برگزاری مرحله اول انتخابات که از طریق ستاد انتخابات کشور به آنان ابلاغ شده است، حداکثر ظرف چهل و هشت (۴۸) ساعت نسبت به تشکیل جلسه مشترک هیأت اجرایی و هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه اقدام و نتیجه نهایی و پایان برنامه مرحله اول انتخابات را صورتجلسه و در صورت داشتن منتخب یا منتخبان در این مرحله از انتخابات، نسبت به صدور اعتبارنامه آنان اقدام نمایند.
ماده ۸۵ – در حوزه های انتخابیه ای که اعتبارنامه ای برای هیچ یک از نامزدهای انتخاباتی مرحله اول صادر نمی گردد، فرمانداران و بخشداران مراکز این حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از وصول هر یک از صورتجلسات نتایج قطعی مرحله اول انتخابات، دو نسخه از آن را به ستاد انتخابات کشور ارسال، یک نسخه به هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه تسلیم و نسخه باقی مانده را در پرونده حوزه انتخابیه نگهداری نمایند.
ماده ۸۶ – در حوزه های انتخابیه ای که برای منتخبان مرحله اول انتخابات اعتبارنامه صادر می گردد، فرمانداران و بخشداران مراکز این حوزه های انتخابیه موظفند بلافاصله پس از دریافت صورتجلسه مربوط، یک نسخه از اعتبارنامه تکمیل شده را به شخص منتخب یا نماینده وی که به طور کتبی معرفی شده باشد، تسلیم و دو نسخه از صورتجلسه را همراه با سه نسخه از اعتبارنامه به وسیله پیک مطمئن از طریق ستاد انتخابات استان به ستاد انتخابات کشور ارسال و متعاقباً نتیجه نهایی انتخابات را به ستاد انتخابات کشور اعلام نمایند. یک نسخه از صورتجلسه به هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه تحویل و نسخه باقی مانده در پرونده حوزه انتخابیه نگهداری می شود.
تبصره ۱ – عکس منتخب باید در کلیه نسخ اعتبارنامه الصاق و به مهر فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه ممهور گردد.
تبصره ۲ – در اجرای تبصره ذیل ماده (۷۴) قانون، در صورتی که اعضای هیأتهای اجرایی و نظارت پس از اعلام نظر شورای نگهبان از امضای اعتبارنامه خودداری کنند، فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه موظف است به وسیله پیک مطمئن از طریق ستاد انتخابات استانداری کلیه نسخ اعتبارنامه را برای امضای وزیر کشور و رییس هیأت مرکزی نظارت سریعاً به ستاد انتخابات کشور تحویل نماید.
تبصره ۳ – در اجرای ماده (۷۴) قانون یک نسخه از اعتبارنامه منتخبان، توسط ستاد انتخابات کشور به شورای نگهبان ارسال می گردد.
تبصره ۴ – کلیه مراحل اجرایی پس از اظهارنظر شورای نگهبان در مرحله اول، عیناً در مرحله دوم تکرار خواهد شد.
فصل نهم – امحای تعرفه و برگهای رأی مصرف شده
ماده ۸۷ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۲/۱۹]
وزارت کشور موظف است پس از اینکه کار رسیدگی به اعتبارنامه های نمایندگی کلیه منتخبان در مجلس شورای اسلامی به پایان رسید، دستور امحای تعرفه و برگهای رأی مصرف شده داخل صندوقهای رأی و تمامی مهرهای انتخاباتی کلیه حوزه های انتخابیه را به فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه صادر نماید.
تبصره ۱ – وزارت کشور می تواند به منظور گردآوری آمار و اطلاعات مربوط به رأی دهندگان از قبیل سن، جنس، تاهل و تجرد، سواد و … قبل از صدور دستور امحای تعرفه و برگهای رأی مصرف شده، بهره برداری لازم از تعرفه رأی دهندگان را به عمل آورد. بدیهی است رعایت مخفی بودن آرای رأی دهندگان الزامی است.
تبصره ۲ – به منظور حفظ اسناد و مدارک مربوط به انتخابات، ستاد انتخابات کشور موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که سه صندوق محتوی تعرفه و برگهای رأی و صورتجلسه نتیجه شعب اخذ رأی از هر یک از استانها عیناً به مرکز اسناد انقلاب اسلامی تحویل گردد.
ماده ۸۸ – فرمانداران و بخشداران مراکز حوزه های انتخابیه موظفند پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی بر امحای تعرفه و برگهای رأی مصرف شده انتخابات مجلس شورای اسلامی با حضور اعضای هیأت اجرایی و حتی الامکان هیأت نظارت مرکز حوزه انتخابیه نسبت به امحای تعرفه و برگهای رأی مصرف شده انتخابات سراسر حوزه انتخابیه به نحو مقتضی اقدام و مراتب را صورتجلسه نمایند.
تبصره – نظر به اینکه صندوقهای رأی حوزه های فرعی انتخابات اقلیتهای دینی در محل حوزه فرعی نگهداری شده و به مرکز حوزه انتخابیه ارسال نمی گردد، فرمانداران تهران و اصفهان به عنوان مراکز حوزه های انتخابیه اقلیتهای دینی موظفند پس از وصول دستور وزارت کشور، مراتب را به حوزه های فرعی ذی‌ربط ابلاغ نمایند تا حوزه های فرعی رأساً در این خصوص اقدام و دو نسخه از صورتجلسه مربوط را به مرکز حوزه انتخابیه ارسال نمایند. یک نسخه از این صورتجلسه همراه با یک نسخه از صورتجلسه مربوط به مرکز حوزه انتخابیه توسط فرمانداران تهران و اصفهان به ستاد انتخابات کشور ارسال خواهد شد.
ماده ۸۹ – دستورالعمل و فرمهای مربوط به مواد بخش اجرایی این آیین‌نامه با تصویب وزیر کشور قابل اجرا می‌باشد.
این متن جانشین تصویب‌نامه شماره ۴۹۸۹۴/ت۲۲۱۹۰هـ مورخ ۱۶ /۹ /۱۳۷۸ می گردد.
معاون اول رییس جمهور – حسن حبیبی