۲۴۱۱۷- ت ۲۲۱۱۷ هـ – ۱۳۷۹/۰۶/۰۸
هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۹/۶/۲ بنا به پیشنهاد شماره ۱۲۶۱۱ مورخ ۱۳۷۸.۸.۱۲ بیمه مرکزی ایران و به استناد ماده (۲۸) الحاقی به قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۸ – مقررات تأسیس و فعالیت مؤسسات بیمه در مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – تعاریف
ماده ۱- در این آیین‌نامه واژه‌های زیر به جای عبارتهای مشروح مربوط به کار می‌رود:
الف – مناطق آزاد: مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران.
ب – سایر نقاط کشور: کشور جمهوری اسلامی ایران به استثنای مناطق آزاد.
پ – منطقه: هر یک از مناطق آزاد.
ت – سازمان: سازمان هر یک از مناطق آزاد.
ث – مؤسسات موضوع این آیین‌نامه : کلیه مؤسسات مذکور در ماده (۲) این آیین‌نامه.
ج – مؤسسات بیمه: مؤسسات بیمه ای که طبق مقررات این آیین‌نامه مجاز به فعالیت در منطقه می‌باشند.
چ – مؤسسات بیمه متقابل: مؤسسات بیمه ای که خدمات خود را به صورت بیمه متقابل تنها به اعضا ارایه می‌نماید.
ح – مؤسسه کارگزاری بیمه: شخص حقوقی که در مقابل دریافت کارمزد، واسطه انجام معاملات بیمه و یا بیمه اتکایی بین طرفها بوده و شغل او تنها ارایه خدمات بیمه‌ای باشد.
خ – شعبه: واحد تابعه یکی از مؤسسات بیمه ایرانی که در چارچوب موضوع و وظایف مؤسسه اصلی تحت نام و مسئولیت آن در منطقه فعالیت می‌کند.
د – نمایندگی بیمه : شخص حقیقی یا حقوقی که بر اساس قرارداد نمایندگی با یکی از مؤسسات بیمه ایرانی و مقررات این آیین‌نامه، انجام بخشی از موضوع و وظایف مؤسسه طرف قرارداد در امر بیمه را در منطقه به عهده گرفته است.
ذ – دفتر ارتباطی: [الحاقی ۱۳۸۲/۶/۵]
دفتر مؤسسات بیمه ثبت شده در مناطق آزاد که به منظور تسهیل ارتباط با بیمه مرکزی ایران و دیگر سازمانهای ذی‌ربط در سایر نقاط کشور ایجاد می‌شود.
فصل دوم – تأسیس
ماده ۲- عملیات بیمه و بیمه اتکایی در مناطق آزاد به وسیله مؤسساتی که بنا به پیشنهاد سازمان، طبق مقررات این آیین‌نامه از بیمه مرکزی ایران مجوز دریافت داشته و به یکی از صورتهای زیر به ثبت برسند انجام خواهد شد:
۱ – شرکت سهامی یا تعاونی بیمه ایرانی با مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی ایرانی و یا خارجی که کلیه سهام آن با نام باشد.
۲- مؤسسه نمایندگی و یا کارگزاری بیمه.
تبصره ۱- تأسیس شعبه توسط مؤسسات بیمه با رعایت مقررات این آیین‌نامه و ثبت در منطقه بلامانع است.
تبصره ۲- اعطای نمایندگی بیمه به اشخاص حقیقی با رعایت ضوابطی که به تصویب شورای عالی بیمه می‌رسد امکان پذیر است.
تبصره ۳ـ [اصلاحی ۱۳۸۲/۶/۵]
مؤسسات بیمه ایرانی مشمول مقررات قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری (اعم از دولتی و غیردولتی) مجاز به فعالیت در مناطق آزاد به یکی از اشکال زیر می‌باشند:
الف – تأسیس شعبه و ایجاد نمایندگی با رعایت قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری.
ب – تأسیس مؤسسه بیمه با مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی در چارچوب مقررات این آیین‌نامه.
تبصره ۴- [الحاقی ۱۳۸۲/۶/۵]
ضوابط ایجاد و محدوده فعالیت دفاتر ارتباطی مؤسسات بیمه از سوی بیمه مرکزی ایران تعیین و اعلام خواهد شد.
ماده ۳ – مؤسساتی که در اجرای این آیین‌نامه اجازه فعالیت در منطقه دریافت می‌نماید، مجاز به عرضه بیمه برای اشخاص مقیم، موضوعات و موارد بیمه موجود در سایر نقاط کشور و بیمه حمل و نقل کالای وارداتی به سایر نقاط کشور که قرارداد خرید آن در ایران منعقد یا اعتبار اسنادی آن در ایران باز شده است نمی‌باشند. عملیات بیمه اتکایی از شمول حکم این ماده مستثناست.
تبصره ۱ – مؤسساتی که تنها اجازه فعالیت بیمه‌ای مستقیم در منطقه را دارند نمی‌تواند از مؤسسات بیمه سایر نقاط کشور بیمه اتکایی قبول نمایند.
تبصره ۲ – مؤسسات بیمه می‌تواند نسبت به بیمه اموال و مسئولیت (غیر بیمه اشخاص ) در چهار چوب این آیین‌نامه و رعایت قوانین و مقررات مربوط در مناطق ویژه اقتصادی فعالیت کنند.
تبصره ۳ – صدور بیمه‌نامه توسط مؤسسات بیمه ای مناطق آزاد برای آن دسته از موضوعات و موارد بیمه ای که از طرف مؤسسات بیمه‌ای ایرانی فعال در سایر نقاط کشور عرضه نمی‌شود از شمول این ماده مستثناست و فهرست این قبیل موضوعات و موارد بیمه مجاز در سایر نقاط کشور، برای مؤسسات بیمه، توسط بیمه مرکزی ایران حداکثر ظرف ۳ ماه از تاریخ تصویب این مقررات، تهیه و به سازمانها اعلام می‌شود.
ماده ۴ – حداقل سرمایه برای مؤسسات بیمه ، نمایندگی و کارگزاری بیمه به قرار زیر است:
-۱ مؤسسات بیمه مستقیم با سرمایه حداقل پانزده میلیارد (۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۱۵) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد (%۵۰) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
-۲ مؤسسات بیمه متقابل با سرمایه حداقل دویست میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۲۰۰) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد (%۵۰) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
-۳ مؤسسات بیمه اتکایی با سرمایه حداقل هشتاد و پنج میلیارد (۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۸۵) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد (%۵۰) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
-۴ مؤسسات نمایندگی و یا کارگزاری بیمه با سرمایه حداقل سیصد میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۳۰۰) ریال تشکیل می‌شوند که باید حداقل پنجاه درصد (%۵۰) آن به صورت نقد پرداخت شده باشد.
تبصره ۱ – هر گونه تعدیل در ارقام مندرج در این ماده هر ۲ سال یکبار موکول به پیشنهاد مشترک دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و بیمه مرکزی ایران و تصویب هیات وزیران است.
تبصره ۲ – سهامداران خارجی مؤسسات موضوع این آیین‌نامه سهم الشرکه ریالی خود را باید به ارزهای مورد قبول بانک مرکزی ایران پرداخته و یا گواهی تبدیل ارز را ارایه نمایند.
تبصره ۳ – وجوه سرمایه موضوع این ماده باید نزد یکی از بانکهای مورد تایید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که ترجیحاً در مناطق آزاد دارای شعبه باشد واریز شود.
فصل سوم – مجوز ثبت و پروانه فعالیت
ماده ۵ – [اصلاحی ۱۳۸۲/۶/۵]
ثبت مؤسسات موضوع این آیین‌نامه در منطقه، موکول به ارایه مجوز ثبت که توسط بیمه مرکزی ایران صادر می‌شود و ثبت هر گونه تغییرات بعدی در اساسنامه، مدیران، میزان سرمایه و سهام مؤسساتی که به ثبت رسیده باشند موکول به ارایه موافقت بیمه مرکزی ایران است.
ماده ۶ – برای تحصیل مجوز ثبت، مدارک و اطلاعات زیر باید به بیمه مرکزی ایران تسلیم شود:
الف – اساسنامه مؤسسه.
ب – میزان سرمایه مؤسسه، رسید یا گواهینامه تعهد پرداخت آن.
پ – سهام نقدی و غیر نقدی و نحوه پرداخت آنها.
ت – صورت اسامی سهامداران ، بازرسان و مدیران و تابعیت و تعداد سهام هر یک از آنها.
ث – اسناد و مدارک و اطلاعات دیگری که معرف صلاحیت مالی و فنی مؤسسه و حسن شهرت مدیران آن باشد.
تبصره – مجوز ثبت صادر شده برای مدت ۶ ماه اعتبار دارد. در صورت عدم ثبت مؤسسه ظرف مهلت مذکور باید مجدداً مجوز ثبت تحصیل شود.
ماده ۷ – بیمه مرکزی ایران موظف است حداکثر ظرف ۳۰ روز از تاریخ تسلیم آخرین مدارک و اطلاعات خواسته شده با رعایت ماده (۲۸) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۲ – و مقررات این آیین‌نامه نظر خود را اعم از قبول یا رد تقاضا به طور کتبی به سازمان اعلام نماید.
تبصره – در صورتی که متقاضی به نظر اعلام شده اعتراض داشته باشد می‌تواند ظرف ۳۰ روز اعتراض خود را به مجمع عمومی بیمه مرکزی ایران تسلیم کند. تصمیم مجمع مزبور قطعی و لازم الاجراست.
ماده ۸ – بیمه مرکزی ایران با دریافت گواهی ثبت مؤسسه در منطقه، پروانه فعالیت برای بیمه اتکایی، یک یا چند رشته بیمه مستقیم و یا هر دو صادر خواهد کرد.
فصل چهارم – لغو پروانه و محدود نمودن فعالیت
ماده ۹ – پروانه فعالیت صادر شده توسط بیمه مرکزی ایران برای تمام رشته‌ها یا رشته های معین در موارد زیر لغو خواهد شد:
الف – در صورت تقاضای دارنده پروانه.
ب – در صورتی که مؤسسه تا یکسال پس از صدور پروانه عملیات خود را در منطقه شروع نکرده باشد.
پ – در صورت ورشکستگی مؤسسه.
ت – در صورتی که به تشخیص بیمه مرکزی ایران و تایید شورای عالی بیمه ، وضع مالی مؤسسه طوری باشد که نتواند به تعهدات
خود عمل نماید یا ادامه فعالیت مؤسسه به زیان بیمه شدگان و بیمه‌گذاران و صاحبان حقوق آنها باشد.
ث – سایر موارد پیش بینی شده در این آیین‌نامه.
ماده ۱۰ – در مواردی که مؤسسات موضوع این آیین‌نامه برخلاف اساسنامه خود یا مقررات این آیین‌نامه یا حسب اعلام سازمان بر خلاف سایر مقررات حاکم بر این مؤسسات در منطقه رفتار نمایند، به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه از فعالیت یا رشته های معین یا بیمه های اتکایی به طور موقت یا دایم ممنوع خواهند شد.
ماده ۱۱ – صدور و لغو پروانه فعالیت مؤسسات موضوع این آیین‌نامه یا ممنوعیت آنها از فعالیت به طور موقت و اطلاعاتی که از لحاظ حفظ منافع بیمه‌گذاران و صاحبان حقوق آنها لازم باشد، به هزینه خود مؤسسه توسط بیمه مرکزی ایران در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه های کثیر الانتشار تهران و منطقه در دو نوبت به فاصله یک ماه آگهی خواهد شد.
ماده -۱۲ در صورتی که پروانه فعالیت مؤسسه بیمه ای برای یک یا چند رشته بیمه اتکایی بطور دایم لغو شود بنا به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران و تصویب شورای عالی بیمه ، ترتیبی اتخاذ خواهد شد که متضمن منافع بیمه‌گذاران، بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها باشد. از جمله این ترتیبات، انتقال پرتفوی مؤسسه با کلیه سوابق و اسناد مربوط به حقوق و تعهدات آن به مؤسسه دیگری که مجاز به فعالیت در منطقه باشد خواهد بود.
فصل پنجم – نحوه فعالیت
ماده ۱۳ – مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه موظفند حساب اندوخته های قانونی و ذخایر فنی خود را نگهدارند و نحوه بکار افتادن آنها را به صورت مشخص منعکس نمایند. انواع اندوخته های قانونی و ذخایر فنی برای هر یک از رشته های بیمه و میزان و طرز محاسبه، همچنین ترتیب بکار انداختن این اندوخته‌ها و ذخایر و نیز سرمایه مؤسسه و نحوه ارزیابی اموال منقول و غیر منقول که نماینده منابع مالی مؤسسات مذکور است به موجب دستور العمل‌هایی است که به تصویب شورای عالی بیمه می‌رسد.
ماده ۱۴ – مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه موظفند ده درصد (%۱۰) از کلیه معاملات بیمه ای مستقیم خود را نزد بیمه مرکزی ایران بیمه اتکایی نمایند. بیمه مرکزی ایران در قبول یا رد اتکایی مزبور مجاز می‌باشد.
تبصره – نرخ کارمزد و سایر شرایط به موجب دستور العملی است که به تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید.
ماده -۱۵ اموال مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه همچنین اندوخته‌ها و ذخایر مذکور در ماده (۱۳) تضمین حقوق و مطالبات بیمه‌گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان است و در صورت انحلال یا ورشکستگی مؤسسه، بیمه‌گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنان نسبت به سایر بستانکاران حق تقدم دارند.
تبصره ۱ – در میان رشته های مختلف بیمه حق تقدم با بیمه عمر است.
تبصره ۲ – مؤسسات مذکور در این ماده نمی‌تواند بدون موافقت قبلی بیمه مرکزی ایران اموال خود را صلح حقوق نمایند و یا به رهن واگذار کنند و یا موضوع هر نوع معامله با حق استرداد قرار دهند.
تبصره ۳ – دفاتر اسناد رسمی موظفند هنگام انجام معاملات موضوع تبصره (۲) این ماده، مطابق بخش اخیر ماده (۶۰) قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری موافقتنامه بیمه مرکزی ایران را مطالبه و مفاد آن را در سند منعکس نمایند.
ماده ۱۶ – مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه موظفند ترازنامه و صورت سود و زیان خود را در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار تهران و منطقه درج نمایند.
ماده ۱۷ – مؤسسات موضوع این آیین‌نامه موظفند هر گونه تغییر در سهامداران عمده، مدیران و بازرسان ( حسابرسان) مؤسسه را ظرف دو هفته به اطلاع بیمه مرکزی ایران برسانند.
ماده -۱۸ اشخاصی که در ایران یا در خارج از کشور به یکی از جرایم قتل، سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، صدور چک بی محل و اختلاس یا معاونت در جرایم مذکور محکوم شده باشند، همچنین ورشکستگان به تقصیر و تقلب نمی‌تواند جزو مؤسسان یا مدیران مؤسسات موضوع این آیین‌نامه باشند.
ماده ۱۹ – مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه از نظر ادغام و انتقال عملیات، انحلال و ورشکستگی ، تابع مقررات این آیین‌نامه و مواد (۵۱) الی (۵۹) قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری می‌باشند.
فصل ششم – نظارت
ماده ۲۰ – بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این آیین‌نامه بر فعالیت مؤسسات موضوع این آیین‌نامه در منطقه نظارت خواهد کرد.
ماده ۲۱ – مؤسسات موضوع این آیین‌نامه حسب مورد موظفند:
الف – حسابها و صورتهای مالی خود را طبق نمونه ای که به پیشنهاد بیمه مرکزی ایران به تایید شورای عالی بیمه می‌رسد تنظیم و نگهداری نمایند.
ب – یک نسخه از صورتهای مالی خود را که مورد رسیدگی و اظهار نظر حسابرسان تایید شده توسط سازمان حسابرسی یا حسابرسان معتبر بین‌المللی قرار گرفته است حداکثر ظرف ۶ ماه از پایان دوره مالی به بیمه مرکزی ایران تسلیم کنند.
پ – صورت وضعیت عملیات بیمه ای سالانه خود را طبق نمونه ای که بیمه مرکزی ایران تهیه می‌کند، تنظیم و ظرف ۳ ماه از پایان دوره مربوط به بیمه مرکزی ایران تسلیم نمایند.
ت – سایر اطلاعات و آمار دوره ای یا موردی را که بیمه مرکزی ایران به منظور نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه لازم تشخیص دهد در اختیار این سازمان قرار دهند.
ث – با بازرسان اعزامی که با حکم کتبی یکی از اعضای هیات عامل بیمه مرکزی ایران و با اطلاع دبیر خانه شورای عالی مناطق آزاد در محل حضور پیدا می‌کنند همکاری نمایند و اطلاعات لازم را در اختیار آنان قرار دهند.
تبصره – مؤسسات بیمه ای که بیمه نامه های بلند مدت زندگی عرضه می‌نماید، علاوه بر رعایت ترتیبات فوق موظفند ترتیبی اتخاذ کنند تا حسابها و ذخایر فنی مربوط مورد رسیدگی و تایید محاسب فنی مورد قبول بیمه مرکزی ایران قرار گیرد.
ماده ۲۲ – حسابرسان مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه علاوه بر وظایف قانونی و حرفه ای مکلفند در گزارش نهایی خود نسبت به حسن اجرای مقررات این آیین‌نامه نیز اظهارنظر نمایند.
ماده ۲۳ – بیمه مرکزی ایران در صورت مشاهده هرگونه تخلف مؤسسات موضوع این آیین‌نامه از مقررات مربوط، مراتب را بطور کتبی به مؤسسه و سازمان اعلام و مهلت مناسبی را برای رفع ایراد تعیین و ابلاغ می‌نماید. در صورت عدم رفع به موقع تخلف یا تکرار تخلف، بیمه مرکزی ایران حسب مورد و با اخطار کتبی مطابق ماده (۱۰) این آیین‌نامه عمل خواهد کرد.
ماده ۲۴ – ارزش خالص داراییها( حقوق صاحبان سهام) در مؤسسات بیمه موضوع این آیین‌نامه هیچگاه نباید از بزرگترین رقم حاصل از بندهای زیر کمتر باشد:
الف – نود درصد (%۹۰) حداقل سرمایه پرداخت شده طبق مقررات این آیین‌نامه.
ب – ده درصد (%۱۰) حق بیمه های صادر شده ناخالص آخرین سال مالی ضرب در نسبت نگهداری خسارت دوره.
ج – چهارده و سه دهم (.۳%۱۴) درصد میانگین سالانه کل خسارات ایجاد شده در سه دوره مالی قبل ضربدر نسبت نگهداری خسارت دوره.
تبصره: نسبت نگهداری خسارت دوره عبارت است از:
کل خسارتهای ایجاد شده پس از کسر خسارت سهم بیمه گران اتکایی
کل خسارت ایجاد شده دوره مربوط
ماده -۲۵ در صورت عدم حصول نصابهای مندرج در ماده (۲۴) این آیین‌نامه، مؤسسه بیمه موظف است طرح خود در خصوص نیل به نصابهای مذکور را ظرف ۳ ماه از پایان مهلت مقرر برای ارایه صورتهای مالی، به تایید بیمه مرکزی ایران برساند در غیر این صورت بیمه مرکزی ایران طبق مقررات این آیین‌نامه نسبت به محدود کردن فعالیت یا لغو پروانه مؤسسه بیمه حسب مورد اقدام خواهد کرد. در هر حال زمان اجرای طرح ارایه شده نباید بیشتر از یک سال باشد.
ماده ۲۶ – مؤسسات موضوع این آیین‌نامه مکلفند کلیه داراییهای معرف بدهیها و ذخایر عملیات بیمه ای، همچنین سرمایه و اندوخته‌های خود را تنها در مناطق آزاد یا سایر نقاط کشور نگهداری و سرمایه گذاری نمایند.
تبصره – نگهداری بخشی از داراییهای موضوع این ماده در خارج از کشور با تایید سازمان و موافقت بیمه مرکزی ایران مجاز است.
فصل هفتم – سایر مقررات
ماده ۲۷ – مؤسسات بیمه و نمایندگان و کارگزاران رسمی بیمه مسئول جبران خساراتی می‌باشند که در اجرای وظایفشان به سبب تقصیر و یا مسامحه آنها یا کارکنانشان به دیگران وارد آید. هر مؤسسه بیمه در رشته یا رشته های معینی که پروانه بیمه ندارد راساً یا به وسیله نمایندگان خود قبول بیمه نماید، مکلف به جبران خسارت زیان دیده خواهد بود.
ماده ۲۸ – از عملیات اشخاصی که بدون تحصیل پروانه مبادرت به عملیات بیمه و یا بیمه اتکایی موضوع این آیین‌نامه نمایند، به درخواست بیمه مرکزی ایران توسط سازمان جلوگیری به عمل آمده و به علاوه در صورت لزوم، بیمه مرکزی ایران اشخاص مزبور را بر اساس مقررات ماده (۲۱) ضوابط ثبت شرکتها و مالکیتهای صنعتی و معنوی در مناطق آزاد
تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۴.۲.۴ شورای عالی مناطق آزاد- و سایر قوانین و مقررات مربوط از طریق مراجع ذی صلاح تحت پیگرد قرار خواهد داد.
ماده ۲۹ – رییس شورای عالی بیمه در کلیه مواردی که اعضای شورای عالی بیمه را به منظور اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعات مربوط به تأسیس یا فعالیت مؤسسات بیمه در مناطق آزاد دعوت می‌نماید، از دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیز برای شرکت در جلسه دعوت می‌کند. در این جلسات دبیر شورای عالی مناطق آزاد یا نماینده وی نیز حق رای خواهد داشت.
ماده ۳۰ – فعالیت مؤسسات موضوع این آیین‌نامه تنها تابع مقررات این آیین‌نامه است و در موارد پیش بینی نشده از حیث اداره امور مؤسسه، تابع قانون تجارت و قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت خواهد بود.
ماده ۳۱ – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه ، کلیه مقررات مغایر با آن در منطقه لغو می‌شود.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور