قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه

تاریخ تصویب: ۱۳۷۹/۰۸/۰۲
تاریخ انتشار: ۱۳۷۹/۰۸/۲۵

‌ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه مشتمل بر یک مقدمه و‌ هجده ماده و یک پیوست به شرح ضمیمه تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.


‌بسم الله الرحمن الرحیم

موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه

‌مقدمه:
‌دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه که عضو کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی مورخ ۱۶ آذر ماه ۱۳۲۳ هجری‌شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی می‌باشند و از این پس طرفهای متعاهد نامیده می‌شوند، به منظور تأسیس و بهره برداری از سرویسهای هوایی‌ منظم فی‌مابین و ماورای سرزمینهای خود به شرح زیر موافقت کردند:

‌ماده ۱ – تعاریف:
‌از نظر این موافقتنامه:
‌الف – اصطلاح “‌کنوانسیون” به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ
۱۶ آذرماه ۱۳۲۳ هجری شمسی برابر با ۷ دسامبر ۱۹۴۴ میلادی‌ در شیکاگو برای امضاء
مفتوح گردید، اطلاق می‌شود و شامل اصلاحات کنوانسیون که به موجب ماده (۹۴) آن
تصویب شده و برای طرفهای متعاهد‌لازم‌الاجراء گردیده و نیز ضمائم کنوانسیون و
اصلاحات آنها به موجب ماده (۹۰) آن به تصویب رسیده و برای طرفهای متعاهد
لازم‌الاجراء شده است،‌خواهد بود.
ب – اصطلاح “‌مقامهای هواپیمایی” در مورد جمهوری اسلامی ایران به “‌سازمان
هواپیمایی کشوری” و هر شخص یا سازمانی که مجاز به انجام وظایف‌فعلی آن سازمان باشد
اطلاق می‌گردد، و در مورد دولت جمهوری عربی سوریه هر شخص یا سازمانی که مجاز به
انجام وظایف آن دولت باشد، اطلاق‌می‌گردد.
پ – اصطلاح “‌شرکت هواپیمایی تعیین شده” به یک یا چند شرکت هواپیمایی اطلاق می‌شود
که به موجب مفاد ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شوند‌و اجازه فعالیت بیابند.
ت – اصطلاح “‌ظرفیت” در مورد یک هواپیما به میزان بارگیری مؤثر آن هواپیما در یک
مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح “‌ظرفیت” در مورد “‌سرویس‌توافق شده” به حاصل ضرب
ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی در دفعات پرواز هواپیمای مزبور طی زمان معین در تمام
یا قسمتی از مسیر، اطلاق‌می‌شود.
ث – اصطلاح “‌سرزمین” در مورد هر یک از طرفهای متعاهد به مناطق خشکی و آبی که تحت
حاکمیت آن قرار دارد، اطلاق و شامل فضای محاذی آنها‌نیز می‌شود.
ج – اصطلاحات “‌سرویس هوایی”، “‌سرویس هوایی بین‌المللی” ، “‌شرکت هواپیمایی” و
“‌توقف به منظورهای غیر حمل و نقل” دارای همان معانی‌است که در ماده (۹۶)
کنوانسیون برای آنها ذکر شده است.
چ – اصطلاح “‌نرخ” به قیمتی اطلاق می‌شود که برای حمل مسافر، بار همراه و غیر
همراه پرداخت گردد و شامل شرایطی که به موجب آن قیمتهای‌مزبور اعمال می‌شود از
جمله قیمتها و شرایط مقرر برای نمایندگیها و سایر خدمات جنبی به استثنای دستمزدها
و شرایط حمل پست، می‌باشد.
ح – “‌مسیرهای مشخص شده” به مسیرهای مشخص شده در ضمیمه موافقتنامه حاضر که در
سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم توسط شرکت(‌شرکتهای) هواپیمایی تعیین شده طرفهای
متعاهد مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت، اطلاق می‌شود.
خ – “‌سرویسهای توافق شده” به سرویسهایی که در مسیرهای مشخص شده در ضمیمه
موافقتنامه حاضر برقرار شده یا برقرار خواهد شد، اطلاق‌می‌شود.
‌د – “‌موافقتنامه” به موافقتنامه حاضر یا اصلاحات آن طبق مفاد ماده (۱۳)
موافقتنامه حاضر اطلاق می‌شود، و
‌ذ – “‌ضمیمه” به ضمیمه موافقتنامه حاضر یا اصلاحات آن طبق مفاد ماده (۱۳)
موافقتنامه حاضر اطلاق می‌شود. ضمیمه جزء لاینفکی از این موافقتنامه‌را تشکیل
می‌دهد و کلیه ارجاعات به موافقتنامه شامل ارجاعات به ضمیمه نیز خواهد بود بجز در
مواردی که به طور صریح به گونه دیگری پیش‌بینی‌شده باشد.
‌هر کدام از عناوین مواد موافقتنامه حاضر، برای ارجاع و تسهیل کار بوده و به هیچ
وجه هدف یا مقصود موافقتنامه حاضر را، تعریف، تحدید یا تشریح‌نمی‌کند.

‌ماده ۲ – اعطای حقوق:
۱ – هر طرف متعاهد جهت انجام سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت
هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر حقوق زیر را به طرف‌متعاهد دیگر اعطاء
می‌نماید:
‌الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر؛
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل ؛ و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بارگیری و تخلیه بار
و پست در حمل و نقل بین‌المللی در نقاط مشخص شده در‌جدول مسیر پیوست این
موافقتنامه.
۲ – استفاده از حقوق حمل و نقل در نقاط واسط و ماورای مندرج در جدول مسیر پیوست
این موافقتنامه مشروط به مذاکره و موافقت شرکتهای‌هواپیمایی تعیین شده طرفهای
متعاهد و تصویب مقامهای هواپیمایی آنها خواهد بود.
۳ – هیچ یک از مقررات این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که به شرکت
هواپیمایی یک طرف متعاهد، این حق را اعطاء کند که در داخل سرزمین‌طرف متعاهد دیگر
از نقطه‌ای به نقطه دیگر مبادرت به حمل مسافر ، بار و پست در قبال مزد یا کرایه
نماید.
۴ – در مناطقی که در آن مخاصمات مسلحانه جریان دارد و یا در اشغال نظامی است و نیز
در مناطقی که تحت تأثیر مخاصمات مسلحانه یا اشغال‌نظامی قرار گرفته انجام سرویسهای
موضوع این ماده منوط به تصویب مقامهای صلاحیتدار مربوط خواهد بود.

‌ماده ۳ – تعیین و اجازه:
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد با ارسال اعلامیه کتبی به طرف متعاهد دیگر یک یا چند
شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده تعیین، و
هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا تغییر دهد.
۲ – پس از دریافت اعلامیه مذکور در بند (۱) مقامهای صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر
باید با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) این ماده اجازه مقتضی را‌بدون تأخیر به شرکت
هواپیمایی تعیین شده مزبور اعطاء کند.
۳ – مقامهای هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که آنان را مجاب سازد که شرایط مقرر‌در قوانین و مقرراتی را
که معمولاً به موجب مفاد کنوانسیون توسط آن مقامها در مورد سرویسهای هوایی
بین‌المللی اعمال می‌گردد، دارا می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که مجاب نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر
شرکت هواپیمایی تعیین شده متعلق و در اختیار طرف‌متعاهد دیگر یا اتباع آن است از
اعطای اجازه بهره برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد و یا هر شرطی را که
برای اعمال حقوق مذکور در ماده(۲) این موافقتنامه توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین
شده لازم بداند، وضع نماید.
۵ – شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند در هر زمان پس از دریافت اجازه مندرج در
بند (۲) فوق، بهره برداری از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند‌مشروط بر آنکه نرخی
مطابق ضوابط ماده (۱۰) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور وضع شده و مجری
باشد.

‌ماده ۴ – تعلیق و لغو:
۱ – هر طرف متعاهد می‌تواند در موارد مشروح زیر مجوز بهره برداری را لغو یا
استفاده از حقوق مندرج در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت‌هواپیمایی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق، یا هر شرطی را که برای استفاده از این حقوق لازم
می‌داند وضع کند :
‌الف – چنانچه قانع نشود که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مذکور متعلق
و در اختیار طرف متعاهد دیگر یا اتباع وی می‌باشد؛
ب – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و یا مقررات طرف متعاهدی که این حقوق را
اعطاء نموده است رعایت نکند؛
پ – چنانچه شرکت هواپیمایی مذکور در انجام عملیات بهره برداری از مفاد این
موافقتنامه تخطی کند.
۲ – لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده جز در مواردی که برای
جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات و یا مفاد این موافقتنامه‌فوریت داشته
باشد، فقط پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر صورت خواهد گرفت.
‌این مشورت بین مقامهای هواپیمایی پس از دریافت درخواست انجام آن در اسرع وقت شروع
خواهد شد.

‌ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات:
۱ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد در مورد ورود یا خروج هواپیماهایی که به امر
هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند و نیز قوانین و مقررات مربوط‌به بهره‌برداری و
هوانوردی این قبیل هواپیماها مادام که بر فراز یا داخل سرزمین آن طرف متعاهد
می‌باشند، در مورد هواپیماهای شرکت هواپیمایی‌تعیین شده طرف متعاهد دیگر اعمال
خواهد شد.
۲ – قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافران،
خدمه، بار یا پست از سرزمین آن می‌باشد از قبیل تشریفات‌ورود و خروج، مهاجرت و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافران، خدمه، بار یا محمولات پستی
هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین‌شده طرف متعاهد دیگر مادام که در سرزمین مذکور
باشند اعمال خواهد شد.
۳ – هر طرف متعاهد بنا به تقاضای طرف متعاهد دیگر نسخه‌ای از قوانین و مقررات
مذکور در این ماده را در اختیار آن قرار خواهد داد.
۴ – شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد حق دارد دفتر خود را در سرزمین طرف
متعاهد دیگر دایر نماید و یا اینکه برای خود یک عامل‌فروش یا عامل فروش کل یا عامل
کل تعیین کند. نصب عامل کل یا عامل فروش کل براساس قوانین و مقررات طرف متعاهد
دیگر صورت خواهد گرفت.
۵ – انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی طرف متعاهد دیگر و پس از‌کسر هزینه‌ها صورت خواهد گرفت.
‌طرفهای متعاهد بیشترین تلاش خود را برای تسهیل انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکت
هواپیمایی تعیین شده از سرویسهای موضوع این موافقتنامه‌به عمل خواهند آورد.
‌ماده ۶ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض:
۱ – هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای بین‌المللی را
انجام می‌دهد و مواد سوختی، روغن موتور، سایر مواد‌مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم
مورد نیاز جاری و خواربار موجود در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد که
مجاز به استفاده از مسیرها‌و سرویسهای موضوع موافقتنامه می‌باشند به هنگام ورود یا
خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و‌سود
بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض و هزینه‌های مشابه ملی و محلی معاف
خواهند بود حتی اگر مواد مذکور زمانی مورد استفاده قرار‌گیرد یا به مصرف برسد که
هواپیماهای مزبور بر فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ – سوخت ، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، وسایل یدکی، لوازم مورد نیاز جاری و
خواربار که توسط یک طرف متعاهد یا اتباع آن که به‌سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود
و صرفاً به منظور استفاده در هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده آن طرف متعاهد
باشد براساس عمل‌متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و هزینه‌های بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۳ – سوخت، روغن موتور، سایر مواد مصرفی فنی، لوازم یدکی، تجهیزات مورد نیاز جاری و
خواربار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیماهای‌شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف
متعاهد دیگر می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد براساس
عمل متقابل از پرداخت حقوق‌گمرکی و سود بازرگانی، مالیاتها و هزینه‌های بازرسی و
سایر عوارض و هزینه‌های ملی و محلی معاف خواهد بود.
۴ – تجهیزات هوانوردی مورد نیاز جاری، و همچنین مواد و کالاهای نگاهداری شده در
هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها‌با موافقت مقامهای گمرکی
طرف متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است.
‌در این صورت می‌توان آنها را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً صادر می‌شوند و
یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود تحت نظارت مقامهای‌نامبرده قرار داد.
۵ – مسافران، اثاثیه مسافران و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم
قرار دارند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص‌یافته خارج نمی‌شوند، فقط
مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و بار تا زمانی که در ترانزیت
مستقیم است از حقوق گمرکی و سود بازرگانی‌ و هر گونه مالیات معاف خواهد بود.
۶ – اسناد رسمی حاوی نشانه رسمی شرکت هواپیمایی مانند برچسب چمدان، بلیت هواپیما،
بارنامه، کارت اجازه ورود به هواپیما و جدول زمان بندی‌که به داخل سرزمین هر طرف
متعاهد برای استفاده اختصاصی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر وارد
می‌شود، از کلیه حقوق گمرکی و‌سود بازرگانی و یا مالیاتها براساس عمل متقابل معاف خواهد بود.

‌ماده ۷ – تسهیلات و هزینه‌های فرودگاهی:
۱ – هر یک از طرفهای متعاهد در سرزمین خود فرودگاه یا فرودگاههایی را جهت استفاده
شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در مسیر‌مشخص شده تعیین خواهد کرد، و
تسهیلات ارتباطی، هوانوردی، هواشناسی و سایر خدماتی را که برای بهره برداری
سرویسهای مورد توافق لازم‌است در اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر
قرار خواهد داد.
۲ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در قبال استفاده هواپیماهای شرکت هواپیمایی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر از فرودگاهها و سایر تأسیسات آن‌هزینه‌های عادلانه و
معقولی دریافت دارد، مشروط بر آنکه میزان این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل
هوایی آن که در سرویسهای مشابه‌بین‌المللی تردد می‌کنند، برای استفاده از چنین
فرودگاه و تأسیساتی می‌پردازند، تجاوز نکند.

‌ماده ۸ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز:
۱ – شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد از رفتار عادلانه و برابر برخوردار
خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای مورد توافق در‌مسیرهای مشخص شده از
فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ – در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد،
منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را مورد نظر قرار خواهد‌داد تا من غیر حق در
سرویسهای طرف دیگر در تمام یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ – هدف اصلی از برقراری سرویسهای مورد توافق توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده
طرفهای متعاهد، تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار مناسب‌جهت رفع نیازمندیهای جاری و
پیش‌بینی شده معقول برای حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین کننده
شرکت هواپیمایی و‌سرزمین طرف متعاهد دیگر می‌باشد.
۴ – ظرفیتی که عرضه می‌شود شامل تعداد سرویسها و نوع هواپیماهای مورد استفاده
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای‌مورد توافق می‌تواند از
سوی شرکتهای هواپیمایی تعیین شده پیشنهاد شود. پیشنهاد فوق پس از مذاکره و تبادل
نظر بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده‌با رعایت اصول مندرج در بندهای (۱) ، (۲) و
(۳) این ماده ارائه خواهد شد. ظرفیت مذکور با تصویب مقامهای هواپیمایی طرفهای
متعاهد تعیین و‌اجراء خواهد شد.
۵ – در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسائل
مندرج در بند (۴) از طریق توافق بین مقامهای هواپیمایی دو‌طرف متعاهد حل و فصل
خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط شرکتهای
هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر‌باقی خواهد ماند.
۶ – شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر (۶۰) روز قبل از شروع سرویسها
در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را برای‌ تصویب به مقامهای هواپیمایی طرف
متعاهد دیگر تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز به همین ترتیب عمل خواهد
شد. در موارد خاص‌می‌توان این محدوده زمانی را با تصویب مقامهای نامبرده تغییر داد.

‌ماده ۹ – شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها:
‌گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد، برای بهره برداری
از مسیرها و سرویسهای موضوع این موافقتنامه، توسط طرف متعاهد دیگر معتبر شناخته
خواهد شد، مشروط بر اینکه شرایط‌صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور
مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد
شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز
از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که‌برای اتباع
آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا معتبر شناخته شده خودداری
نماید.

‌ماده ۱۰ – نرخهای حمل و نقل هوایی:
۱ – نرخهای مورد اجراء توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در
سرویسهای مورد توافق در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به‌کلیه عوامل مربوط از
جمله هزینه بهره برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکتهای هواپیمایی
دیگر که در تمام یا قسمتی از همان‌مسیرها سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع
می‌گردد.
۲ – نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد زیر تعیین می‌گردد:
‌الف – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و‌یک قطعنامه نرخ، راجع
به سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد، نرخها براساس این قطعنامه بین
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای‌متعاهد توافق خواهد شد.
ب – در صورتی که هیچ کدام از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد یا یکی از
آنها عضو اتحادیه شرکتهای هواپیمایی نباشند و یا قطعنامه‌نرخ مندرج در جزء (‌الف)
فوق وجود نداشته باشد شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی
که برای سرویسهای مورد توافق‌اعمال می‌گردد بین خود توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی که به ترتیب مندرج در جزء (‌الف) و (ب) مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل
سی (۳۰) روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به‌مقامهای هواپیمایی طرفهای
متعاهد تسلیم خواهد گردید. این محدوده زمانی به موافقت مقامهای مذکور قابل تغییر
است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای
قابل اجرا به توافق برسند یا در صورتی یک طرف متعاهد‌شرکت هواپیمایی خود را به
منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله پانزده
(۱۵) روز اول از دوره سی (۳۰) روزه‌موضوع جزء (پ) این ماده، مقامهای هواپیمایی یک
طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای
هواپیمایی‌طرفهای متعاهد طبق بندهای (‌الف) و (ب) این ماده به مقامهای هواپیمایی
طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام‌خواهند نمود
در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند. به طور کلی هیچ نرخی قبل از تصویب مقامهای
هواپیمایی طرفهای متعاهد به مورد اجراء گذارده‌نخواهد شد. باوجود این در صورتی که
ظرف مدت پانزده (۱۵) روز یاد شده، هیچ کدام از مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد
عدم رضایت خود را‌نسبت به نرخهای توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده اعلام
ندارند، نرخهای مزبور تصویب شده تلقی خواهد شد.
۳ – نرخهای تعیین شده به موجب این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.

‌ماده ۱۱ – امنیت هوانوردی:
۱ – طرفهای متعاهد حقوق و تعهداتی را که به موجب حقوق بین‌الملل در قبال یکدیگر در
خصوص حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر اعمال‌مداخله گرایانه غیرقانونی دارند،
مورد تأکید قرار می‌دهند.
‌طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهداتی که به موجب حقوق بین‌الملل به عهده
دارند، به ویژه طبق مفاد کنوانسیون راجع به جرائم و برخی‌اعمال ارتکابی دیگر در
هواپیما امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۳۴۲.۶.۲۳ هجری شمسی مطابق با ۱۴ سپتامبر
۱۹۶۳ میلادی، کنوانسیون راجع به‌جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما امضاء شده در
لاهه به تاریخ ۱۳۴۹.۹.۲۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰ میلادی و کنوانسیون
راجع‌به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری امضاء شده در
مونترال به تاریخ ۱۳۵۰.۷.۱ هجری شمسی مطابق با ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۱‌میلادی عمل خواهند
کرد.
۲ – طرفهای متعاهد حسب تقاضا، کلیه مساعدتهای لازم را به یکدیگر جهت جلوگیری از
اعمال تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری و سایر اعمال‌غیرقانونی علیه امنیت این
هواپیماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها و تأسیسات هوانوردی و هر نوع تهدید
دیگر علیه امنیت هواپیمایی کشوری ارائه‌خواهند کرد.
۳ – طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی مصوب
سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمائم‌کنوانسیون هواپیمایی کشوری
بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور در مورد طرفهای متعاهد
قابل اجراست عمل نمایند. آنها‌باید از متصدیان هواپیماهایی که محل ثبت هواپیماهای
آنها یا محل اصلی کار و یا اقامت دائمی متصدیان آنها در سرزمین وی واقع شده و نیز
از‌متصدیان فرودگاههای واقع در سرزمین خود بخواهد که مطابق مقررات هوانوردی مزبور
عمل کنند.
۴ – هر طرف متعاهد می‌تواند از متصدیان هواپیماها بخواهد که مقررات امنیت هوانوردی
مورد اشاره در بند (۳) فوق را که طرف متعاهد دیگر برای‌ورود به سرزمین خود، خروج
از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است، رعایت کنند. هر طرف متعاهد باید
اطمینان حاصل کند که در سرزمین آن‌اقدامات کافی برای حفاظت از هواپیماها و بازرسی
مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار و خواربار هواپیما پیش از
سوار شدن مسافران‌یا بارگیری و به هنگام آن به نحو مؤثر انجام می‌شود. همچنین هر
طرف متعاهد باید هر درخواستی را که طرف متعاهد دیگر برای انجام اقدامات
امنیتی‌ویژه معقول جهت مقابله با تهدیدی خاص به عمل آورد، با نظر مساعد مورد توجه
قرار دهد.
۵ – هرگاه حادثه تصرف غیرقانونی هواپیمایی کشوری و یا اعمال غیرقانونی دیگری علیه
امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آنها، فرودگاهها یا‌تأسیسات هوانوردی صورت
پذیرد، و یا تهدیدی در این مورد انجام گیرد، طرفهای متعاهد باید از طریق تسهیل
ارتباطات و اتخاذ تدابیر مناسب دیگر به‌منظور ختم سریع و بی‌خطر حادثه و یا خنثی
کردن تهدید مزبور به یکدیگر یاری رسانند.
۶ – هر طرف متعاهد باید تا آنجا که ممکن است اقدامات عملی را برای اطمینان از
اینکه هواپیمایی که در سرزمین دولت مربوط فرود آمده و مورد‌تصرف غیرقانونی یا سایر
اعمال مداخله‌گرایانه غیرقانونی قرار گرفته در روی زمین توقیف می‌شود اتخاذ نماید،
مگر اینکه خروج آن به خاطر وظیفه‌خطیر حفظ جان انسانها ضروری باشد در صورت امکان
اتخاذ چنین اقداماتی باید بر مبنای مشورت دوجانبه صورت گیرد.
۷ – چنانچه یک طرف متعاهد مشکلاتی در مورد مقررات امنیت هوانوردی این ماده داشته
باشد مقامهای هواپیمایی هر طرف متعاهد می‌توانند به‌فوریت درخواست مشاوره با
مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را نمایند.

‌ماده ۱۲ – تسلیم آمار:
‌مقامهای هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده‌خود به سرزمین طرف متعاهد دیگر
یا از آن سرزمین را که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای مقامهای
هواپیمایی ملی خود تهیه و به آنها‌ارائه می‌گردد، بنا بر تقاضا در اختیار مقامهای
هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهند داد. ارائه هر گونه اطلاعات اضافی آماری
حمل و نقل مورد‌درخواست مقامهای هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامهای هواپیمایی طرف
متعاهد دیگر منوط به مذاکره و توافق طرفهای متعاهد خواهد بود.

‌ماده ۱۳ – مشاوره، تغییر و اصلاح:
۱ – طرفهای متعاهد جهت حسن اجرای این موافقتنامه از طریق مقامهای هواپیمایی خود با
یکدیگر همکاری لازم معمول خواهند داشت و به این‌منظور مقامهای هواپیمایی یک طرف
متعاهد می‌توانند در هر زمان از مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر تقاضای مشاوره
کنند.
۲ – مشاوره مورد تقاضای مقامهای هواپیمایی هر طرف متعاهد ظرف شصت (۶۰) روز از
تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳ – هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند در هر زمان که لازم بداند خواستار تغییر یا
اصلاح مفاد این موافقتنامه شود و در این صورت طرفهای متعاهد باید‌ظرف شصت (۶۰) روز
از تاریخ دریافت تقاضای مذاکره توسط طرف متعاهد دیگر در این خصوص به مذاکره
بپردازند.
۴ – هر گونه تغییر یا اصلاح این موافقتنامه با رعایت مفاد ماده (۱۸) این
موافقتنامه، به مورد اجراء نهاده خواهد شد.
۵ – علی رغم مفاد بند (۴) اصلاحات جدول مسیر پیوست این موافقتنامه می‌تواند، به
طور مستقیم بین مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق‌قرار گیرد. این
اصلاحات با مبادله یادداشت از طریق سیاسی لازم‌الاجراء خواهد گردید.

‌ماده ۱۴ – حل اختلافات:
۱ – هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن بین
طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست‌اهتمام خواهند کرد
که اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲ – هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل کنند،
می‌توانند با توافق موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر شخص یا‌هیأتی ارجاع کنند.
۳ – چنانچه طرفهای متعاهد به موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف به
نتیجه نرسند هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند با رعایت‌قوانین و مقررات مربوط خود،
ضمن ارسال اطلاعیه‌ای برای هر طرف متعاهد دیگر موضوع را به یک هیأت داوری سه نفره
مرکب از دو داور منتخب‌طرفهای متعاهد و یک سر داور ارجاع نماید.
‌در صورت ارجاع امر به داوری، هریک از طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از
تاریخ دریافت اطلاعیه ارجاع اختلاف به داوری، نسبت به‌معرفی یک داور اقدام می‌کند
و داوران منتخب طرفهای متعاهد ظرف مدت شصت (۶۰) روز از تاریخ آخرین انتخاب، سر
داور را تعیین خواهند کرد.‌چنانچه هر یک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود
را تعیین نکند، و یا داوران منتخب ظرف مدت مذکور، در مورد انتخاب سر داور به
توافق‌نرسند، هر یک از طرفهای متعاهد می‌تواند از رییس شورای سازمان بین‌المللی
هواپیمایی کشوری بخواهد که حسب مورد داور طرف ممتنع یا سر داور‌را تعیین نماید.
‌سر داور باید در هر صورت تابعیت کشوری را دارا باشد که در زمان انتخاب با طرفهای
متعاهد روابط سیاسی دارد.
۴ – در مواردی که سر داور باید توسط رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری
تعیین شود چنانچه رییس شورای سازمان بین‌المللی‌هواپیمایی کشوری از انجام وظیفه
معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد باشد، انتصاب توسط معاون رییس انجام خواهد شد،
و چنانچه معاون رییس‌نیز از انجام وظیفه مذکور معذور یا تبعه یکی از طرفهای متعاهد
باشد، این انتصاب توسط عضو ارشد شورا که تابعیت هیچ یک از طرفهای متعاهد را‌نداشته
باشد، انجام خواهد شد.
۵ – هیأت داوری با توجه به سایر مواردی که طرفهای متعاهد توافق نموده‌اند آیین و محل داوری را تعیین خواهد نمود.
۶ – تصمیمات هیأت داوری برای طرفهای متعاهد لازم‌الاتباع است.
۷ – مخارج داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به نسبت مساوی توسط طرفهای متعاهد پرداخت خواهد گردید.
‌هر گونه مخارجی که توسط شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری در رابطه با نصب سر داور و یا داور طرف ممتنع به شرح مندرج در بند (۳)‌ این ماده به وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های داوری محسوب خواهد گردید.

‌ماده ۱۵ – فسخ :
‌هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه طی
اطلاعیه کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اطلاعیه‌همزمان به آگاهی سازمان
بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز خواهد رسید و در این صورت موافقتنامه دوازده (۱۲)
ماه پس از اعلام دریافت اطلاعیه فسخ‌توسط طرف متعاهد دیگر فسخ شده تلقی خواهد شد،
مگر آنکه اطلاعیه فسخ قبل از انقضای این مدت با تراضی طرفهای متعاهد مسترد شود.
‌هرگاه طرف متعاهد دیگر دریافت اطلاعیه فسخ را اعلام نکند، اطلاعیه مزبور چهارده (۱۴) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی‌ کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.

‌ماده ۱۶ – مطابقت با کنوانسیونها یا موافقتنامه‌های چند جانبه :
‌چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف
متعاهد لازم‌الاجراء گردد، این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن‌باید از طریق
مذاکره به شرح مندرج در ماده (۱۳) به نحوی اصلاح شود که مفاد آن با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور انطباق یابد.

‌ماده ۱۷ – ثبت :
‌این موافقتنامه و پیوست (‌پیوستهای) آن و هر گونه اصلاحیه آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.

‌ماده ۱۸ – لازم‌الاجراء شدن :
‌این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر مبنی بر
اینکه اقدامات لازم را طبق قوانین و مقررات خود برای‌لازم‌الاجراء شدن این
موافقتنامه به عمل آورده، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
‌با تأیید مفاد این موافقتنامه، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیر که از طرف
دولتهای متبوع خود مجاز می‌باشند، این موافقتنامه را در یک مقدمه، (۱۸) ماده و یک ضمیمه امضاء نمودند.
‌این موافقتنامه در تاریخ ۶ مرداد ۱۳۷۶ برابر با ۲۸ جولای ۱۹۹۷ میلادی در دو نسخه
اصلی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی که هر سه متن دارای‌اعتبار یکسان می‌باشد،
تنظیم گردید. در صورت اختلاف در تفسیر متون، متن انگلیسی ملاک خواهد بود.

‌از طرف‌ – از طرف
‌دولت جمهوری اسلامی ایران‌ – دولت جمهوری عربی سوریه

‌جدول مسیر

۱ – مسیرهایی که شرکت (‌شرکتهای) هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران می‌تواند مورد بهره برداری قرار دهد.

نقاط مبدأ ‌نقاط واسط ‌نقطه مقصد ‌نقاط ماورا
—————————————————–
‌نقاطی در ایران ‌هر نقطه یک نقطه در سوریه ‌هر نقطه

۲ – مسیرهایی که توسط شرکت (‌شرکتهای) هواپیمایی تعیین شده جمهوری عربی سوریه
می‌تواند مورد بهره برداری قرار گیرد.

‌نقاط مبدأ نقاط واسط نقطه مقصد نقاط ماورا
——————————————————
نقاطی در سوریه هر نقطه یک نقطه در ایران هر نقطه

‌یادداشت:

۱ – هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماورای مندرج در ضمیمه
موافقتنامه حاضر را مورد بهره برداری قرار دهد مشروط بر‌اینکه بین این نقاط و
سرزمین طرف متعاهد دیگر آزادی پنجم و ششم حقوق حمل و نقل اعمال نشود مگر اینکه
بدین منظور براساس توصیه شرکتهای‌ هواپیمایی تعیین شده موافقتنامه‌ای بین دو طرف متعاهد منعقد شود.
۲ – نقاط واسط و نقاط ماورا در هر یک از مسیرهای مشخص شده به انتخاب شرکتهای هواپیمایی در هر یا کلیه پروازها قابل حذف است.
۳ – تعداد و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در صورت تصویب مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد بین شرکتهای هواپیمایی تعیین‌شده مورد موافقت قرار خواهد گرفت.


‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و هجده ماده و یک پیوست در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ دوم آبان ماه‌ یکهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۹.۸.۱۱ به تایید شورای نگهبان رسیده است.

‌رییس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی