ماده واحده – اساسنامه بانک تجارت و توسعه سازمان همکاری اقتصادی (اکو) مشتمل بر یک مقدمه و (۴۵) ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
تبصره – مشارکت جمهوری اسلامی ایران در تأسیس بانک تجارت و توسعه اکو مشروط به انجام تعهدات جمهوری ترکیه و جمهوری اسلامی پاکستان در قبال ایجاد خط کشتیرانی و خط هواپیمایی توسط کشورهای یاد شده می‌باشد.
[قانون استفساریه اساسنامه بانک تجارت و توسعه سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو)]
بسم‌الله الرحمن الرحیم
اساسنامه بانک تجارت و توسعه سازمان همکاری اقتصادی
جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه که از این پس به‌عنوان سازمان همکاری اقتصادی (اعضای مؤسس) نام برده می‌شوند، بدین وسیله موافقت نمودند که بانکی به نام “بانک توسعه و تجارت اکو” براساس اصول مندرج در “عهدنامه ازمیر” برای ارتقای تجارت درون‌منطقه‌ای و همکاری اقتصادی به منظور تسریع فرایند توسعه اقتصادی کشورهای عضو اکو تأسیس نمایند.
پس بدین وسیله موافقت می‌شود که بانک توسعه و تجارت اکو (که از این پس به‌عنوان “بانک” نام برده می‌شود) تأسیس گردد و براساس مفاد مقررات زیر فعالیت نماید:
فصل اول – اهداف ، وظایف ، اختیارات و عضویت
ماده ۱ – اهداف:
بانک به منظور ایجاد گسترش و ارائه تسهیلات مالی برای توسعه تجارت درون منطقه‌ای و تسریع توسعه اقتصادی کشورهای عضو اکو اقدام به تجهیز منابع مالی خواهد کرد.
ماده ۲ – وظایف و اختیارات:
به منظور نیل به اهداف خود، بانک اختیارات و وظایف زیر را خواهد داشت:
الف – تأمین مالی پروژه‌های توسعه و تجارت درون منطقه‌ای در کشورهای عضو اکو،
ب – همکاری با مؤسسات مالی ملی و بین‌المللی و استفاده از چنین مؤسساتی به‌عنوان
مجاری تأمین مالی عملیات خود،
ج – تأسیس صندوقهای ویژه جهت اهداف خاص و فعالیت در چارچوب مقررات مصوب هیأت رییسه بانک.
د – انجام هرگونه فعالیت بانکداری به منظور تجهیز منابع مالی و ارائه دیگر خدمات بانکی که ممکن است مورد نیاز بوده یا برای پیشبرد اهداف بانک‌ضروری باشد.
ماده ۳ – عضویت:
اعضای بانک به شرح زیر خواهند بود:
۱ – دولتهای کشورهای عضو اکو و یا
۲ – بانکها و دیگر مؤسسات مالی هر کشور عضو (با تأیید دولتهای متبوع آنها) مشروط
بر آنکه سه عضو مؤسس اکو یعنی جمهوری اسلامی ایران،جمهوری اسلامی پاکستان و
جمهوری ترکیه همیشه دارای تعداد سهام مساوی باشند و کل دارایی سهام آنها همواره
اکثریت سهم سرمایه بانک را‌تشکیل دهد.
۳ – صورت کلیه سهامداران باید ضمیمه این مواد و همواره نشان دهنده آخرین تغییرات
(به روز) باشد.
فصل دوم – منابع مالی
ماده ۴ – سرمایه اسمی و سرمایه تعهد شده:
۱ – واحد حساب بانک، واحد اکو (E.U) خواهد بود. هر واحد اکو برابر با یک واحد حق
برداشت مخصوص (SDR) صندوق بین‌المللی پول(IMF) می‌باشد.
۲ – سرمایه اسمی بانک برابر با یک میلیارد واحد اکو می‌باشد که به ۱۰۰۰۰ سهم، با
ارزش هر سهم ۱۰۰.۰۰۰ واحد اکو تقسیم می‌شود. از سرمایه‌اسمی یاد شده ۷۰۰ میلیون
واحد اکو می‌تواند براساس اتفاق آرای هیأت رییسه بانک، به شیوه و تحت شرایطی که از
نظر هیأت رییسه بانک مناسب‌تشخیص داده می‌شود از جانب کشورهای عضو پرداخت گردد.
۳ – (۳۰۰) میلیون واحد اکو از سرمایه اسمی توسط اعضای مؤسس تعهد و به شرح زیر
پرداخت می‌شود:
الف – در ابتداء معادل ۶۰ میلیون واحد اکو در مبالغ مساوی و در طی ۹۰ روز از
تاریخ به اجراء درآمدن مفاد این اساسنامه (تاریخ تأسیس) ، برابر مفاد‌ماده (۴۴)
زیر توسط اعضای مؤسس پرداخت خواهد شد.
ب – معادل ۲۴۰ میلیون واحد اکو در ۱۰ قسط سالانه به‌طور مساوی و متوالی که با آغاز
۱۲ ماه تقویمی بعد از تاریخ تأسیس، شروع می‌شود، پرداخت‌خواهد شد. با این حال هیأت
رییسه می‌تواند تصمیم بگیرد که پرداخت سرمایه تعهد شده توسط اعضای مؤسس،
می‌تواند زودتر از جدول زمانی ارائه شده در بالا تکمیل گردد.
۴ – در صورت پذیرش اعضای جدید، شرایط و مقررات مربوط به مشارکت آنها در سرمایه،
توسط هیأت رییسه تعیین خواهد گردید.
۵ – سرمایه اسمی یا بخش تعهد شده آن می‌تواند براساس رأی هیأت رییسه افزایش یابد.
هر یک از اعضای مؤسس با رعایت مفاد ماده (۳) ، چنین‌افزایشی را به‌طور مساوی تعهد
می‌کنند.
۶ – تمامی مبالغ پرداختی بابت سرمایه توسط اعضاء به پولهای رایج سبد حق برداشت مخصوص (SDR) خواهد بود.
ماده ۵ – شرایط مربوط به سهام سرمایه :
۱- سهام سرمایه نمی‌تواند به هیچ وجه رهن گرفته شده یا وثیقه گذارده شوند و قابل
انتقال نخواهند بود مگر به‌توصیه یک کشور عضو و تصویب هیأت‌رییسه به اتفاق آراء.
۲- تعهد یک عضو در مورد سهام محدود به آن بخش از سهم پرداخت نشده از سرمایه تعهد
شده وی می‌باشد.
۳- هیچ عضوی تنها به دلیل عضویت، مسؤول تعهدات بانک نخواهد بود.
فصل سوم – فعالیتها
ماده ۶ – ملاحظات مربوط به تأمین مالی :
۱- بانک جهت انجام فعالیتهای خود توجه لازم را به موارد زیر مبذول می‌نماید:
الف – حفاظت از منافع بانک در رابطه با عملیات تأمین مالی،
ب – حصول اطمینان از اینکه دریافت کنندگان تسهیلات بانک و ضامنهای آنان (در صورت
وجود) در موقعیتی باشند که بتوانند به تعهدات‌خود در چهارچوب قرارداد عمل نمایند،
ج – هدف ارتقای سطح اقتصاد مکمل کشورهای عضو اکو،
د – افزایش رفاه عمومی در کشورهای عضو اکو از طریق توسعه اقتصادی و اجتماعی و
گسترش فرصتهای اشتغال مفید،
هـ- افزایش توسعه اقتصادی منطقه اکو از طریق ارجحیت دادن به خرید از کشورهای عضو
اکو.
۲- بانک تا آنجایی که عملی است، اولویت را به پروژه‌هایی خواهد داد که همکاری
اقتصادی میان کشورهای عضو اکو را افزایش داده و تقویت‌نماید.
۳- بانک مجاز به تأمین مالی بخش ارزی هزینه کل پروژه و نیز مجاز به تأمین مالی بخش
مربوط به پول داخلی براساس قواعد و مقررات مصوب هیأت‌رییسه در هر زمان می‌باشد.
ماده ۷ – مشارکت در سرمایه :
کل مبلغ سرمایه گذاری در مورد سهام شرکتها توسط بانک نباید از بیست و پنج درصد (۲۵%) سرمایه پرداخت شده آن تجاوز نماید.
ماده ۸ – اعمال قوانین و مقررات محلی :
بانک اطمینان خواهد داد که تمام عملیاتش در هر کشور و به هر شکل تحت پوشش و حمایت قوانین داخلی کشور مربوط خواهد بود.
فصل چهارم – پولهای رایج
ماده ۹ – تعیین نرخهای تسعیر :
۱- تعیین نرخهای تسعیر یا حل هر مسأله مرتبط با نرخهای تسعیر، توسط بانک بر مبنای
مظنه بین‌المللی انجام خواهد پذیرفت. به منظور تعیین نرخ،بانک اگر لازم بداند،
می‌تواند اطلاعاتی را از صندوق بین‌المللی پول (I.M.F) به‌دست آورد.
۲- هرگاه براساس این اساسنامه، نیاز به تعیین قابلیت تبدیل هر پول رایجی به صورت
آزاد پدید آید، چنین کاری توسط بانک انجام خواهد گرفت.در صورتی که بانک لازم
بداند صندوق بین‌المللی پول برای تعیین چنین قابلیتی مورد مشورت قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۰ – استفاده و تبدیل پولها :
۱- هریک از اعضاء در صورت درخواست بانک تسهیلات لازم را برای تبدیل سریع پول رایج
خود به “پول رایج قابل تبدیل به‌صورت آزاد” توسط بانک‌به‌وجود می‌آورد، مشروط بر
آنکه تبدیل‌پذیری وجوهی که به‌طور محلی به‌دست آمده تابع مقررات آن کشور باشد.
۲- کشورهای عضو اکو هیچ گونه محدودیتی را نسبت به ارسال سود و اعاده سرمایه توسط
بانک به‌پول رایج قابل تبدیل مورد قبول بانک، اعمال‌نخواهند کرد.
ماده ۱۱ – واحد پول معاملات :
تسهیلات ارزی بانک برابر ارزهای سبد (SDR) یا واحد اکو مشخص و قابل پرداخت
می‌باشند. کلیه تعهدات ارزی به بانک با پولهای رایج قابل تبدیل‌به‌صورت آزاد و
مورد قبول بانک بازپرداخت خواهد شد.
فصل پنجم – سازمان و مدیریت
ماده ۱۲ – ساختار :
بانک دارای هیأت رییسه، هیأت مدیره، رییس، معاونان، حسابرسان، بازرسان و دیگر
مقامات مسؤول و کارکنانی که ممکن است لازم به‌نظر برسند ،خواهد بود. اعضای هیأت
رییسه، هیأت مدیره ، رییس و معاونان از اتباع کشورهای عضو خواهند بود.
ماده ۱۳ – ترکیب هیأت رییسه :
۱ – هر کشور عضو در هیأت رییسه نمایندگی خواهد داشت و برای این امر یک نماینده
اصلی و یک علی‌البدل معرفی می‌نماید. بانکها و دیگر‌مؤسسات مالی یک کشور عضو خاص
که در سرمایه بانک سهیم هستند از طریق نماینده دولت عضو متبوعشان در هیأت رییسه
نمایندگی خواهند‌داشت.
۲ – هر عضو هیأت رییسه و علی‌البدل وی در جهت منافع عضو انتخاب کننده خدمت
می‌نماید. عضو علی‌البدل جز در صورت غیبت عضو اصلی،حق رأی ندارد. در هر اجلاس
سالانه، هیأت رییسه بانک یکی از اعضای هیأت رییسه را به عنوان رییس انتخاب خواهد
کرد که این سمت را تا زمان‌انتخاب رییس جدید در اجلاس سالانه بعدی به عهده خواهد
داشت.
۳ – اعضای هیأت رییسه و علی‌البدلهای آنها بدون دریافت حقوق از بانک خدمت خواهند
کرد اما بانک مجاز است که هزینه‌های قابل قبولی را که برای‌شرکت در اجلاسها متحمل می‌شوند، پرداخت نماید.
ماده ۱۴ – اختیارات هیأت رییسه :
۱ – هیأت رییسه از تمامی اختیارات بانک برخوردار می‌باشد.
۲ – هیأت رییسه مجاز است که تمام یا هر یک از اختیارات خود را به جز آنچه که در
زیر آمده است، به هیأت مدیره تفویض نماید:
الف – افزایش یا کاهش سرمایه اسمی بانک،
ب – پذیرش اعضای جدید و تعیین شرایط پذیرش آنها،
ج – تصمیم‌گیری در مورد تفسیر یا اجرای این اساسنامه براساس درخواست هیأت مدیره یا
از طریق دیگر،
د – اجازه انعقاد موافقتنامه برای همکاری با سایر سازمانهای بین‌المللی،
هـ – انتخاب رییس بانک،
و – تعیین دستمزد مدیران ، حقوق و سایر شرایط مربوط به قرارداد خدمتی رییس بانک،
ز – تصویب ترازنامه و صورت سود و زیان بانک بعد از بررسی گزارش حسابرسان،
ح – تعیین ذخایر و توزیع سود بانک،
ط – اصلاح این اساسنامه بر مبنای پیشنهاد هیأت مدیره یا یکی از اعضاء.
ی – تصمیم‌گیری در مورد قطع عملیات بانک و تقسیم داراییهای آن،
ک – اعمال سایر اختیارات ویژه‌ای که به طور مشخص در این اساسنامه به هیأت رییسه
محول شده یا هر مسأله دیگری که توسط هیأت مدیره به آن‌ارجاع شده باشد.
۳ – هیأت رییسه و هیأت مدیره درحدود اختیارات خود مجاز به وضع قواعد و مقررات
ضروری یا مناسب برای اداره فعالیت بانک از جمله‌قواعد و مقررات مربوط به حقوق
بازنشستگی و سایر مقرری‌های کارکنان می‌باشند.
۴ – هیأت رییسه ، اختیار عمل را در کلیه مواردی که براساس بندهای (۲) و (۳) این
ماده به هیأت مدیره واگذار نموده است برای خود محفوظ می‌دارد.
ماده ۱۵ – روش کار هیأت رییسه :
۱- هیأت رییسه یک اجلاس سالانه و در صورتی که ضروری بداند و یا هیأت مدیره تقاضا
نماید، اجلاسهای دیگری خواهد داشت. اجلاسهای هیأت‌رییسه اعم از اینکه به تقاضای
هیأت مدیره و یا درخواست یکی از اعضای هیأت رییسه که نماینده یکی از کشورهای مؤسس
هستند، باشد براساس‌دعوت هیأت مدیره برگزار خواهد شد.
۲- حد نصاب برای هر گردهمایی هیأت رییسه اکثریت نسبی اعضای هیأت رییسه، با حضور هر
سه عضو هیأت رییسه که نماینده اعضای مؤسس اکو‌می‌باشند، و در غیاب هر عضو اصلی
هیأت رییسه با حضور علی‌البدل وی خواهد بود.
۳- هیأت رییسه رویه‌ای را به‌وجود خواهد آورد که از آن طریق هیأت مدیره مجاز باشد
هرگاه که موجه بداند در مورد یک مسأله خاص رأی اعضای‌هیأت رییسه را بدون دعوت هیأت
یادشده به تشکیل جلسه کسب نماید.
ماده ۱۶ – هیأت مدیره :
۱- هیأت مدیره متشکل از حداکثر شش مدیر اصلی و شش مدیر علی‌البدل می‌باشد. هر عضو
مؤسس اکو یک مدیر اصلی و یک مدیر علی‌البدل را‌انتخاب می‌کند. سایر اعضایی که
دارای نمایندگی حداقل پانزده درصد (۱۵%) حق رأی یا حداقل دیگری که توسط هیأت رییسه
تعیین می‌شود،می‌توانند که یک مدیر اصلی و یک مدیر علی‌البدل را منصوب نمایند.
۲- مدیران و علی‌البدل آنها، برای مدت سه سال نصب شده و می‌توانند دوباره منصوب
شوند. آنها تا زمان انتصاب جانشین‌های خود به کار ادامه‌خواهند داد. اگر پست
سازمانی یک مدیر برای بیش از (۹۰) روز قبل از اتمام دوره او خالی بماند، برای بقیه
مدت دوره توسط عضوی که مدیر قبلی را‌منصوب نموده بود، جانشینی منصوب یا انتخاب
خواهد شد.
ماده ۱۷ – اختیارات هیأت مدیره :
هیأت مدیره مسؤول عملیات بانک خواهد بود و بدین منظور، باید علاوه بر مسؤولیتهایی
که به طور مشخص توسط این اساسنامه به آن محول شده‌است، کلیه اختیارات تفویض شده از
جانب هیأت رییسه به ویژه موارد زیر را اعمال نماید:
الف – اتخاذ تصمیم در امور و عملیات بانکی برابر رهنمودهای کلی هیأت رییسه،
ب – ارائه حسابهای هر سال مالی به منظور تصویب هیأت رییسه در هر گردهمایی سالانه،
ج – تصویب بودجه بانک،
د – پیشنهاد هرگونه اصلاح این اساسنامه به هیأت رییسه،
هـ- تأسیس شعب ، واحدهای فرعی و دفاتر نمایندگی در صورت لزوم و یا اقتضاء جهت
انجام عملیات بانکی.
ماده ۱۸ – روش کار هیأت مدیره :
هیأت مدیره در هر زمانی که فعالیت بانک اقتضاء نماید تشکیل جلسه خواهد داد اما این تشکیل جلسات کمتر از شش بار در سال نخواهد بود.
ماده ۱۹ – نحوه رأی گیری :
اخذ رأی نسبت به کلیه موضوعات مطروحه در هیأت رییسه و هیأت مدیره با اکثریت آرایی که کمتر از هشتاد و پنج درصد (۸۵%) کل حق رأی نباشد صورت می‌گیرد هر سهم، نماینده یک رأی می‌باشد.
ماده ۲۰ – مدیریت رییس :
۱- رییس بانک توسط هیأت رییسه منصوب خواهد شد. رییس بانک نباید در حین تصدی این
سمت عضو هیأت رییسه بانک یا هیأت مدیره یا‌علی‌البدل آنها باشد.
۲- مدت تصدی اولین رییس بانک پنج سال خواهد بود. رؤسای بعدی برای دوره چهارساله
منصوب خواهند شد. به هر حال ، هر زمان که هیأت رییسه‌تصمیم بگیرد، رییس بانک از
سمت یادشده برکنار می‌شود.
۳- جلسات هیأت مدیره با ریاست رییس بانک تشکیل خواهد شد ولی وی حق رأی ندارد.
همچنین مشارالیه بدون حق رأی می‌تواند در جلسات هیأت‌رییسه شرکت کند.
۴- رییس بانک نماینده قانونی بانک محسوب می‌شود.
۵- رییس بانک بالاترین مدیر اجرایی بانک خواهد بود و براساس رهنمودهای هیأت مدیره
فعالیت جاری بانک را اداره خواهد کرد. وی مسؤول‌سازماندهی، نصب و عزل مقامها و
کارکنان برابر با قواعد و مقررات مصوب بانک خواهد بود.
۶- در انتصاب مقامها و کارکنان، رییس بانک با در نظر گرفتن اهمیت و لزوم حفظ
حداکثر میزان کارایی و صلاحیت فنی، توجه لازم را در استخدام‌کارکنان به‌طور
منصفانه از میان کشورهای عضو اکو خواهد داشت.
ماده ۲۱ – مدیریت معاونان رییس :
۱- حداقل سه معاون بنا به توصیه رییس بانک توسط هیأت مدیره منصوب خواهند شد.
هرکدام از آنها تبعه یکی از کشورهای مؤسس عضو خواهد بود‌و برای مدت پنج سال منصوب
شده و اختیارات و وظایفی را که هر از چند گاهی توسط هیأت مدیره تعیین می‌شود اعمال
و اجرا می‌نماید. در غیاب‌رییس بانک، یکی از معاونان که توسط رییس معرفی شده باشد،
اختیارات و اجرای وظایف رییس را به‌عهده خواهد گرفت. معاونان، درحین عهده‌دار‌بودن
این سمت، نمی‌توانند عضو هیأت رییسه یا هیأت مدیره بانک باشند.
۲- معاونان می‌توانند در جلسات هیأت مدیره شرکت کنند اما حق رأی نخواهند داشت.
ماده ۲۲ – ماهیت بین‌المللی بانک و ممنوعیت فعالیت سیاسی :
۱- بانک هیچ گونه وام یا کمکی را که ممکن است به هرصورتی موجب تضییع، محدودیت،
انحراف یا به‌گونه دیگری تغییر اهداف یا وظایفش شود‌نخواهد پذیرفت.
۲- بانک، رییس، معاونان، مدیران مقامها و کارکنان آن در امور سیاسی هیچ یک از
اعضاء مداخله نخواهند کرد، و در تصمیمات خود تحت تأثیر‌وضعیت سیاسی عضو مورد نظر
قرار نخواهد گرفت. بانک از قواعد مالی ، رویه‌ها و ضوابط پذیرفته شده بین‌المللی
پیروی می‌نماید و تنها ملاحظات‌تجاری و اقتصادی را در تصمیمات خود مدنظر خواهد
داشت.
۳- رییس ، معاونان ، مقامها و کارکنان بانک در انجام وظایف خود به‌طور کامل در
برابر بانک مسؤول بوده و در برابر هیچ مقام دیگری جوابگو‌نمی‌باشند. هر عضو بانک
ویژگی بین‌المللی وظایفش را محترم می‌شمارد و از هرگونه کوششی برای تحت تأثیر قرار
دادن هریک از اعضاء در انجام‌وظایفشان خودداری خواهد کرد.
ماده ۲۳ – محل اداره مرکزی بانک :
۱- مقر اداره مرکزی بانک در جمهوری ترکیه با دو شعبه در کشورهای ایران و پاکستان
خواهد بود که شش ماه پس از شروع عملیات بانک افتتاح‌می‌شوند. افتتاح دفاتر شعب در
سایر کشورهای عضو نیز در صورت توافق متقابل و با در نظر گرفتن قابلیت اقتصادی و
تجاری آنها ممکن خواهد بود.
۲- بانک می‌تواند با سایر سازمانها در زمینه مبادله اطلاعات یا اهداف دیگری که با
این اساسنامه مطابقت دارد و با تصویب هیأت رییسه ترتیباتی را‌منعقد کند.
۳- هیأت مدیره می‌تواند در مورد گشایش سایر شعب بانک تصمیم‌گیری نماید مشروط
برآنکه پیشنهاد تأسیس شعبه موردحمایت اکثریت پنجاه و یک‌درصد (۵۱%) مدیران باشد.
اما چنانچه پیشنهاد یاد شده به تصویب اکثریت هشتاد و پنج درصد (۸۵%) نرسد، علیرغم
مفاد ماده (۱۹) برای اتخاذ‌تصمیم با اکثریت نسبی به هیأت رییسه ارجاع خواهد شد.
ماده ۲۴ – سال مالی :
سال مالی بانک از اول ژانویه (یازدهم دی ماه) شروع و سی و یکم دسامبر (دهم دی‌ماه) ختم می‌گردد.
ماده ۲۵ – مجاری ارتباطی ، امانت داران :
۱- هریک از اعضاء مقام رسمی مناسبی را تعیین خواهد کرد تا بانک در مورد مسایل مربوط به این اساسنامه بتواند با وی ارتباط داشته باشد.
۲- هر کشور عضو، بانک مرکزی خود یا مؤسسه دیگری را که مورد قبول بانک باشد، به عنوان امانت‌داری که بانک بتواند موجودی خود از پول عضو‌یاد شده و سایر داراییهای بانک را نزد آن نگهداری نماید، تعیین خواهد کرد.
ماده ۲۶ – حسابرسان ، گزارشها :
۱- به منظور رسیدگی به حسابهای بانک و ارائه گزارش به هیأت مدیره به‌طور ادواری به‌گونه‌ای که ممکن است هیأت مدیره تصمیم بگیرد، با پیشنهاد‌هیأت مدیره و تصویب هیأت رییسه، حسابرسان خارجی واجد شرایط که دارای اعتبار بین‌المللی ثبت شده در یک کشور عضو باشند برای یک دوره یک ساله منصوب می‌شوند. دوره یادشده برابر شرایط مصوب هیأت مدیره قابل تمدید می‌باشد.
۲- بانک گزارش سالانه را که شامل صورتحسابهای بررسی شده آن است برای اعضای خود و
دبیرخانه اکو ارسال و گزارشهای یادشده را منتشر خواهد‌کرد. همچنین هر چهارماه یک
بار خلاصه‌ای را که نشاندهنده نتایج عملیات بانک باشد برای اعضاء ارسال خواهد نمود.
۳- بانک همچنین می‌تواند گزارشهای دیگری را که برای انجام اهداف و وظایف خود مطلوب
بداند منتشر نماید. گزارشهای یادشده برای اعضای بانک‌و دبیرخانه اکو ارسال خواهد شد.
ماده ۲۷ – تخصیص درآمد خالص :
هیأت رییسه هر سال آن بخش از درآمد خالص حاصل از عملیات سرمایه‌ای عادی بانک را
که به ذخایر اختصاص می‌یابد مشخص خواهد کرد، مشروط‌بر این که تا رسیدن ذخایر عمومی
بانک به سطح بیست و پنج درصد (۲۵%) سرمایه تعهد شده، هیچ بخشی از درآمد خالص بانک
به عنوان سود بین‌اعضاء توزیع نشود.
فصل ششم – انصراف از عضویت و خاتمه عملیات بانک
ماده ۲۸ – انصراف از عضویت :
۱- هیأت رئیسه ، ظرف شش ماه بعد از لازم‌الاجراء شدن این اساسنامه، شرایط و مقررات
ضروری ناظر بر ترتیبات انصراف از عضویت را ،تصویب می‌نماید. شرایط یادشده و
مقررات مربوط پس از آن جزء جدانشدنی این اساسنامه خواهند شد.
۲- هرگاه عضوی در انجام وظایف و تعهدات خود به‌موجب این اساسنامه قصور نماید هیأت
رییسه در مورد اقدامات مناسبی که باید از جانب بانک برای برخورد با چنین مشکلی اتخاذ گردد، تصمیم خواهد گرفت.
ماده ۲۹ – تعلیق موقت عملیات :
هیأت مدیره در صورت اضطرار می‌تواند به منظور ایجاد فرصت برای اقدام و بررسی بیشتر توسط هیأت رییسه ، به‌طور موقت عملیات مربوط به‌تعهدات جدید را به‌طور کلی یا در زمینه‌های خاص متوقف نماید.
ماده ۳۰ – خاتمه عملیات :
۱ – در صورتی که دولتهای کشورهای عضو اکو از طریق قطعنامه هیأت رئیسه تصمیم به
خاتمه عملیات بانک بگیرند، بانک فوری کلیه فعالیتها را به‌استثنای مواردی که برای
نقد کردن، محافظت و نگهداری منظم داراییها و تسویه تعهدات خود، ضروری است متوقف خواهد کرد.
۲ – تا تسویه نهایی تعهدات یاد شده و توزیع داراییها، بانک به حیات خود ادامه
خواهد داد و همه حقوق و تعهدات متقابل بانک و اعضای آن دست‌نخورده باقی خواهد ماند.
ماده ۳۱ – تعهد اعضاء و پرداخت مطالبات :
۱ – در صورت خاتمه عملیات بانک، تعهد کلیه اعضاء در مورد بخش پرداخت نشده سرمایه
تعهد شده به بانک تا زمانی که همه مطالبات بستانکاران ،از جمله همه مطالبات
احتمالی پرداخت شود، ادامه خواهد یافت.
۲ – قبل از انجام هرگونه پرداخت به طلبکاران بانک، هیأت رییسه بانک ترتیبات مناسبی
را برای نقد و تبدیل به پول کردن داراییهای بانک به وجود‌خواهد آورد و تصمیماتی را
درباره اولویتهای مربوط به تسویه هرکدام از مطالبات با توجه به قوانین و مقررات
محلی اتخاذ خواهد نمود.
ماده ۳۲ – توزیع داراییها :
۱ – هیچ گونه توزیع دارایی بین اعضاء براساس تعهد آنها برای پرداخت سهم سرمایه
بانک صورت نخواهد گرفت مگر آنکه کلیه بدهیهای مربوط به‌طلبکاران بازپرداخت یا
تأمین شده باشد. توزیع دارایی مورد بحث باید به تصویب هیأت رییسه برسد.
۲ – توزیع داراییهای بانک بین اعضاء به نسبت سهام هر عضو خواهد بود و در زمان و
تحت شرایطی که بانک مناسب و عادلانه تشخیص دهد باتوجه‌به اولویت سپرده‌گذاران صورت
خواهد گرفت. لازم نیست داراییهای توزیع شده از نظر نوع مشابه و یک شکل باشند. هیچ
عضوی مجاز به دریافت سهم‌خویش از داراییهای توزیع شده قبل از انجام کلیه تعهدات
خویش در قبال بانک نمی‌باشد.
۳ – هر یک از اعضاء که به موجب این ماده داراییهای توزیع شده را دریافت می‌کند، در
ارتباط با این گونه داراییها از همان حقوقی بهره‌مند خواهد شد که‌بانک قبل از
توزیع آنها بهره‌مند بود.
فصل هفتم – وضعیت قانونی، مصونیتها، معافیتها و امتیازات:
ماده ۳۳ – وضعیت قانونی:
بانک مؤسسه بین‌المللی مستقلی خوا هد بود که دارای شخصیت حقوقی کامل و به ویژه
اهلیت تام برای موارد زیر است:
الف – عقد قرارداد.
ب – تحصیل و فروش اموال منقول و غیرمنقول.
ج – اقامه دعاوی حقوقی.
ماده ۳۴ – مصونیت بایگانی:
بایگانی و به طور کلی کلیه اسناد متعلق به بانک یا دراختیار آن در هر جا که باشند
مصون از هرگونه تعرضی خواهند بود.
ماده ۳۵ – حفظ اسرار معاملات:
بانک در مورد حسابهای مشتریان خود رازداری کامل را مراعات و اعضاء مصونیت
این‌گونه معاملات را رعایت خواهند نمود.
ماده ۳۶ – امتیازات برای ارتباطات:
هر کشور عضو اکو در مورد مکاتبات رسمی بانک رفتاری را اعمال خواهد کرد که
نامطلوبتر از رفتار آن با هر سازمان بین‌المللی دیگر نباشد.
ماده ۳۷ – مصونیتها و امتیازات کارکنان بانک:
اعضای هیأت رییسه، مدیران ، علی‌البدلها، رییس ، مقامها و کارکنان بانک در صورتی
که اتباع یا شهروندان بومی نباشند باید از همان مصونیتهایی که‌توسط اعضاء در زمینه
محدودیتهای مهاجرتی ، الزامات مربوط به ثبت نام بیگانگان، تعهدات مربوط به خدمت
وظیفه به نمایندگان مقامات و کارکنان‌همطراز آنها در سازمانهای بین‌المللی مشابه
اعطاء می‌شود، برخوردار شوند.
ماده ۳۸ – اجراء:
هر کشور عضو اکو برابر با نظام حقوقی خود به فوریت اقداماتی را که برای اجرای
مقررات مندرج در این اساسنامه در قلمرو آن کشور ضرورت دارد‌اتخاذ و بانک را از
اقدامات به عمل آمده در این مورد مطلع خواهد نمود.
فصل هشتم – اصلاحات ، تفسیر و داوری
ماده ۳۹ – اصلاحات:
۱ – این اساسنامه تنها با قطعنامه هیأت رییسه قابل اصلاح خواهد بود.
۲ – پیشنهاد هرگونه اصلاحی در این موافقتنامه، اعم از اینکه از جانب یک عضو و یا از طرف هیأت مدیره باشد به رییس هیأت رییسه ارسال خواهد‌شد. هرگاه اصلاح به تصویب هیأت رییسه برسد، بانک طی مکاتبه رسمی خطاب به کلیه اعضاء موضوع را مورد تأیید قرار خواهد داد. اصلاحات برای‌کلیه اعضاء پس از سه ماه از تاریخ اعلام رسمی به مورد اجرا گذارده خواهد شد. مگر آنکه هیأت رییسه مدت زمان دیگری را در آن مشخص نماید.
ماده ۴۰ – زبان ، تفسیر ، اجراء و داوری:
۱ – زبان رسمی مکاتبات بانک انگلیسی می‌باشد. متن انگلیسی این اساسنامه برای تفسیر و اجراء به عنوان متن معتبر تلقی می‌شود.
۲ – هرگونه پرسشی در مورد تفسیر یا اجرای مفاد این اساسنامه به هیأت رییسه بانک تسلیم خواهد گردید.
۳ – در صورت بروز اختلاف میان بانک و یک کشور عضو و یا میان کشورهای عضو با یکدیگر در هر موردی که مربوط یا ناشی از عملیات بانک باشد،اختلاف یاد شده برای تصمیم‌گیری به هیأت رییسه ارجاع خواهد شد.
ماده ۴۱ – فرض اعلام موافقت:
چنانچه قبل از انجام هر اقدامی توسط بانک به استثنای اقدام به موجب مواد (۳۹) و (۴۲)، موافقت هر عضوی ضروری باشد، چنین تلقی می‌شود که‌موافقت اعلام شده است مگر آنکه عضو مربوط ظرف شصت روز از تاریخ اعلام اقدام پیشنهادی به آن مخالفت خود را ارائه نماید.
فصل نهم – مقررات نهایی
ماده ۴۲ – تصویب یا پذیرش:
این اساسنامه منوط به تصویب یا پذیرش امضاء کنندگان آن خواهد بود. اسناد مربوط به
تصویب یا پذیرش به دبیرخانه اکو سپرده می‌شود و دبیرخانه به‌نحو مناسب،
امضاء‌کنندگان دیگر را از سندهای سپرده شده و تاریخ سپردن آنها مطلع خواهد کرد.
ماده ۴۳ – امضاء و نگهداری اساسنامه:
۱ – اصل این اساسنامه در یک نسخه واحد به زبان انگلیسی به دبیرخانه سازمان همکاری
اقتصادی سپرده می‌شود.
۲ – این سند پس از تأسیس اداره مرکزی بانک، به آنجا سپرده خواهد شد. بانک نسخه‌های
برابر با اصل شده این اساسنامه را به همه امضاء کنندگان آن،دبیرخانه سازمان
همکاری اقتصادی و دیگر کشورهایی که به عضویت بانک در می‌آیند خواهد فرستاد.
ماده ۴۴ – به اجراء درآمدن:
این اساسنامه زمانی به اجراء در می‌آید که اسناد مربوط به تصویب یا پذیرش آن توسط
سه عضو مؤسس اکو به دبیرخانه اکو سپرده شده باشد. دبیرخانه‌اکو تاریخ به اجراء
درآمدن این اساسنامه (تاریخ تأسیس) را به اطلاع اعضاء خواهد رسانید.
ماده ۴۵ – شروع عملیات:
۱ – به محض به اجراء درآمدن این اساسنامه هر کشور عضو یک نماینده و یک عضو
علی‌البدل منصوب می‌نماید.
۲ – هیأت رییسه در اجلاس افتتاحیه.
الف – رییس بانک را منصوب می‌نمایند،
ب – ترتیباتی را برای تعیین مدیران بانک فراهم می‌کنند،
ج – ترتیباتی را برای تعیین زمان شروع عملیات بانک فراهم می‌نمایند.
۳ – بانک تاریخ شروع عملیات خود را به اطلاع اعضاء خواهد رساند.
در تأیید مراتب فوق نمایندگانی که به طور مقتضی مجاز شده‌اند از طرف دولتهای خود این اساسنامه را امضاء نمودند.
این اساسنامه در اسلام‌آباد در تاریخ پانزدهم مارس یکهزار و نهصد و نود و پنج میلادی (۲۴ اسفند ۱۳۷۳ شمسی) در یک نسخه واحد به زبان انگلیسی‌تنظیم شد.
از طرف جمهوری اسلامی ایران
از طرف جمهوری اسلامی پاکستان
از طرف جمهوری ترکیه
قانون فوق مشتمل بر یک مقدمه و چهل و پنج ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دهم مهرماه یکهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۸۰.۸.۱۲ عیناً به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده است.
مهدی کروبی – رئیس مجلس شورای اسلامی