ماده واحده – به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده میشود به کنوانسیون روتردام در مورد آیین اعلام رضایت قبلی برای مواد شیمیایی و آفتکشهای خطرناک خاص در تجارت بینالمللی ملحق شود و سند تصویب آن را نزد مرجع نگهدارنده تودیع نماید.
بسمالله الرحمن الرحیم
کنوانسیون روتردام در مورد آیین اعلام رضایت قبلی برای برخی مواد شیمیائی و سموم دفع آفات خطرناک در تجارت بینالمللی
اعضاء این کنوانسیون :
با آگاهی از تأثیر زیانبار برخی از مواد شیمیایی و سموم دفع آفات خطرناک در تجارت بینالملل بر محیط زیست و سلامت انسان، با یادآوری مفاد مربوط به اعلامیه ریو درخصوص محیط زیست و توسعه و فصل ۱۹ دستور کار ۲۱ در مورد «مدیریت صحیح سازگار با محیط زیست مواد شیمیایی سمی از جمله جلوگیری از نقل و انتقال بینالمللیمحصولات سمی و خطرناک به طور غیرقانونی» با در نظر داشتن وظیفه به عهده گرفته شده از سوی برنامه محیط زیست ملل متحد (یونپ) و سازمان خوار و بار و کشاورزی مللمتحد (فائو) در اجرای آیین اعلام رضایت قبلی داوطلبانه همانگونه که در راهنمای اصلاحشده لندن برنامه محیط زیست ملل متحد جهت تبادل اطلاعات مربوط به مواد شیمیاییدر تجارت بینالملل تنظیم شده است (از این پس به عنوان راهنمای اصلاح شده لندن نامیده میشود) و مقررات بینالمللی سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد در زمینه توزیع و کاربرد سموم دفع آفات (از این پس به عنوان مقررات بینالمللی نامیده میشود) بامد نظر قراردادن شرایط و الزامات ویژه کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد درحال گذر، مخصوصاً ضرورت تحکیم قابلیتها و ظرفیتهای ملی جهت مدیریت مواد شیمیایی از جمله انتقال فناوری، تأمین کمکهای فنی و مالی و ارتقای سطح همکاریها بین اعضا با توجه به نیازهای خاص برخی کشورها به اطلاعات مربوط به نقل و انتقال مواد عبوری، با تصدیق این مطلب که اعمال مدیریت صحیح مواد شیمیایی باید در همه کشورها ارتقا یابد از جمله با مدنظر قرار دادن معیارهای داوطلبانهای که در مقررات بینالمللی و آیین اخلاقی برنامه محیط زیست ملل متحد در زمینه تجارت بینالمللی مواد شیمیایی وضع شدهاست، با تمایل به ابراز اطمینان از اینکه مواد شیمیایی خطرناک که ازقلمرو آنها صادر میشود مطابق با اصول راهنمای اصلاح شده لندن و مقررات بینالمللیبه نحوی بستهبندی و بر چسب زده شود که به اندازه کافی حافظ سلامت انسان و محیطزیست باشد، با تصدیق اینکه سیاستهای تجاری و محیط زیستی با هدف دستیابی بهتوسعه پایدار باید مورد حمایت متقابل باشد
با تأکید بر اینکه هیچ چیز در این کنوانسیون نباید به نحوی تفسیر شود که در حقوقو تعهدات یک عضو که از توافقنامههای بینالمللی موجود ناظر بر مواد شیمیایی درتجارت بینالمللی یا حفظ محیط زیست ناشی میشود، تغییر ایجاد نماید، با درک اینکهعبارت فوق به مفهوم ایجاد سلسله مراتب بین این کنوانسیون و سایر توافقهای بینالمللینیست، با تصمیم بر حفظ سلامت انسان از جمله سلامت مصرف کنندگان و کارگران ومحیط زیست در برابر تأثیرات بالقوه زیانبار برخی مواد شیمیایی و سموم دفع آفاتخطرناک در تجارت بینالملل،
به شرح ذیل توافق نمودند:
ماده ۱ – هدف
هدف این کنوانسیون ارتقای مسئولیت مشترک و تلاشهای مبتنی بر همکاری بیناعضا در
تجارت بینالمللی برخی مواد شیمیایی خطرناک به منظور حفظ سلامت انسان ومحیط زیست
از آسیبهای بالقوه و مساعدت در جهت استفاده سازگار با محیط زیستآنها میباشد که
از طریق تسهیل نمودن تبادل اطلاعات درخصوص ویژگیهای موادشیمیایی با پیشبینی
فرآیند تصمیمگیری ملی در رابطه با واردات و صادرات آنها و اعلاماین تصمیمات به
اعضا انجام میشود.
ماده ۲ – تعاریف
از نظر این کنوانسیون:
الف – «ماده شیمیایی» عبارت از مادهای است که خواه به خودی خود یا به
صورتمخلوط یا آمادهسازی و خواه از طریق تولید یا از طریق طبیعت به دست
آمدهباشد، اماشامل هیچ نوع موجود زنده نمیشود. ماده شیمیایی شامل طبقهبندی زیر
میباشد: سمومدفع آفات (از جمله ترکیبات سموم دفع آفات به شدت خطرناک) و صنعتی.
ب – «ماده شیمیایی منع شده» به معنی ماده شیمیاییای است که تمامیکاربردهای آن
به منظور حفظ سلامت انسان یا محیط زیست توسط آخرین اقدام قانونی دریک یا چند
طبقهبندی ممنوع شدهاست. این اصطلاح شامل ماده شیمیایی میشود کهجهت اولین
استفاده مورد تأیید قرار نگرفته یا توسط صنایع از بازار داخلی جمعآوری یا
ازبررسیهای بعدی در روند تأیید داخلی خودداری شدهاست و همچنین شامل مواردیاست
که در آنها شواهد کافی وجود دارد مبنی بر اینکه اقدام فوق به منظور حفظ
سلامتانسان یا محیط زیست اتخاذ شدهاست؛
ج – «ماده شیمیایی به شدت محدود شده» به معنی یک ماده شیمیایی است کهعملاً به جز
برخی کاربردهای خاص مجاز تمامی موارد مصرف آن در یک یا چندطبقهبندی به منظور حفظ
سلامت انسان یا محیط زیست توسط آخرین اقدام قانونیممنوع شدهاست و شامل ماده
شیمیایی میشود که عملاً تمامی موارد مصرف آن موردتأیید قرار نگرفته یا توسط صنایع
از بازار داخلی جمعآوری و یا از بررسیهای بعدی درروند تصمیم داخلی خودداری
شدهاست و همچنین شامل مواردی است که در آنهاشواهد کافی وجود دارد مبنی بر اینکه
اقدام فوق به منظور حفظ سلامت انسان یا محیطزیست اتخاذ شدهاست.
د – «ترکیب سموم دفع آفات به شدت خطرناک» به معنی ماده شیمیایی عرضهشده جهت دفع
آفاتی است که عوارض محیط زیستی یا بهداشتی شدیدی ایجاد میکندکه این عوارض در
کوتاه مدت پس از بروز یک یا چند نشانه در هنگام مصرف قابل مشاهدهاست.
هـ – «آخرین اقدام قانونی» به معنی اقدامی است که توسط یک عضو با هدفممنوع کردن
یا ایجاد محدودیت شدید در مورد یک ماده شیمیایی انجام میگیرد، بهطوری که عضو
مذکور از هر گونه اقدام قانونی بعدی بینیاز خواهدبود.
و – «واردات» و «صادرات» در مفاهیم مربوط به معنی نقل و انتقال یک مادهشیمیایی
از یک عضو به عضو دیگر بوده ولی عملیات عبوری محض را شامل نمیشود.
ز – «عضو» به معنی یک کشور یا یک سازمان وحدت اقتصادی منطقهای است کهرضایت خود
را برای التزام به این کنوانسیون اعلام کردهاست و کنوانسیون در مورد
آنلازمالاجرا است.
ح – «سازمان وحدت اقتصادی منطقهای» به معنی سازمانی است که توسط دولحاکم در یک
منطقه مشخصی ایجاد شدهاست و کشورهای عضو آن در رابطه با مسائلتابع این کنوانسیون
به آن سازمان صلاحیت دادهاند و به سازمان مذکور اختیار دادهشده تاطبق مقررات
داخلی خود برای امضاء، تنفیذ، قبول، تصویب یا الحاق به کنوانسیون اقدامنماید.
ط – «کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی» به معنی نهاد فرعی موضوع بند (۶) ماده(۱۸)
میباشد.
ماده ۳ – حیطه شمول کنوانسیون
۱ – این کنوانسیون درخصوص موارد زیر قابل اجرا میباشد:
الف – مواد شیمیایی ممنوع یا به شدت محدود شده و
ب – ترکیبات سموم دفع آفات به شدت خطرناک
۲- این کنوانسیون درخصوص موارد زیر قابل اجرا نمیباشد:
الف – مواد مخدر و روانگردان
ب – مواد رادیواکتیو
ج – ضایعات
د – سلاحهای شیمیایی
هـ – داروها، از جمله داروهای انسانی و دامی
و – مواد شیمیایی استفاده شده به عنوان افزودنیهای غذایی
ز – مواد غذایی
ح – مواد شیمیایی به اندازهای که احتمال تأثیر بر سلامتی انسان یا محیط
زیستنداشتهباشد مشروط بر اینکه واردات مواد مذکور به شرح زیر باشد:
(۱) – برای اهداف تحقیقاتی یا تجزیه و تحلیل یا
(۲) – توسط یک فرد جهت استفاده شخصی به طوری که مقدار آن برای چنینمصرفی معقول و
توجیهپذیر باشد
ماده ۴ – مراجع ملی تعیین شده
۱ – هر عضو باید یک یا چند مرجع ملی را که از سوی آن عضو جهت اجرایوظایف اداری
مورد درخواست این کنوانسیون دارای اختیار خواهدبود، تعیین نماید.
۲ – هر عضو باید برای اطمینان از اینکه چنین مرجع یا مراجعی برای اجرای مؤثروظایف
خود منابع کافی را در اختیار دارند، تلاش نماید.
۳ – هر عضو حداکثر تا تاریخ لازمالاجرا شدن این کنوانسیون برای خود، باید نام
ونشانی چنین مرجع یا مراجعی را به دبیرخانه اعلام نماید. آن عضو باید بلافاصله
دبیرخانهرا از هر گونه تغییری در نام و نشانی چنین مرجعی یا مراجعی مطلع نماید.
۴ – دبیرخانه باید فوراً اعضا را از اطلاعیههایی که به موجب بند (۳)
دریافتمیکند، مطلع نماید.
ماده ۵ – آیین کار مربوط به مواد شیمیایی منع یا به شدت محدودشده
۱ – هر عضو که اقدام به تصویب آخرین اقدام قانونی مینماید باید مراتب را کتباً
بهدبیرخانه اعلام نماید. چنین اطلاعیهای باید در اسرع وقت و در هر حال حداکثر تا
نود روزاز تاریخی که آخرین اقدام قانونی به اجرا درآمده است ارسال شود و باید
حاوی اطلاعاتمقرر در ضمیمه (۱) در صورت دسترسی به آن باشد.
۲ – هر عضو در تاریخ لازمالاجرا شدن این کنوانسیون برای خود، باید آخرین
اقدامقانونی خود را که در آن زمان نافذ است کتباً به دبیرخانه اعلام نماید. عضوی
که قبلاًاطلاعیههای مربوط به آخرین اقدام قانونی نهایی را به موجب راهنمای اصلاح
شده لندنیا مقررات بینالمللی تسلیم نمودهاست نیازی به ارائه مجدد این
اطلاعیهها نخواهدداشت.
۳ – دبیرخانه در اسرع وقت و در هرحال حداکثر تا شش ماه بعد از دریافت اطلاعیهبه
موجب بندهای (۱) و (۲) تأیید خواهدکرد که آیا اطلاعیه حاوی اطلاعات مقرر درضمیمه
(۱) میباشد یا خیر چنانچه اطلاعیه حاوی اطلاعات درخواستی باشد، دبیرخانهباید
بلافاصله خلاصهای از اطلاعات دریافتی را برای کلیه اعضا ارسال نماید. اگر
اطلاعیهحاوی اطلاعات درخواستی نباشد، دبیرخانه بر همین اساس عضو اطلاعیه دهنده
رامطلع خواهد نمود.
۴ – دبیرخانه هر شش ماه باید خلاصهای از اطلاعات دریافتی به موجب بندهای(۱) و (۲)
از جمله اطلاعات مربوط به اطلاعیههایی را که حاوی کلیه اطلاعاتدرخواستی در ضمیمه
(۱) نیستند، به اعضا اعلام نماید.
۵ – هرگاه دبیرخانه حداقل یک اطلاعیه از هر یک از دو منطقه اعلام رضایت
قبلیدرخصوص یک ماده شیمیایی خاص که الزامات مذکور در ضمیمه (۱) را دارا
میباشد،دریافت نماید، باید آنها را به کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی ارائه
نماید. ترکیب مناطقاعلام رضایت قبلی باید در تصمیم مبتنی بر اجماع که در اولین
اجلاس فراهمایی(کنفرانس) اعضا اتخاذ میشود، مشخص گردد.
۶ – کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی باید اطلاعات مندرج در چنین اطلاعیههاییرا
مطابق با ملاکهای مذکور در ضمیمه (۲) بررسی نموده و درخصوص تبعیت مادهشیمیایی
مورد نظر از آیین کار اعلام رضایت قبلی و لزوم اضافه شدن به فهرست ضمیمه(۳)
توصیههای لازم را به کنفرانس اعضا بنماید.
ماده ۶- آیین کار مربوط به ترکیبات سموم دفع آفات به شدت خطرناک
۱ – هر عضو که جزء کشورهای در حال توسعه یا کشورهای با اقتصاد در حال گذرباشد و
مشکلات ناشی از یک ترکیب از سموم دفع آفات به شدت خطرناک را به هنگاماستفاده از
آنها در قلمرو خود تجربه میکند، میتواند درج آن ترکیب از سموم دفع آفات بهشدت
خطرناک را در ضمیمه (۳) به دبیرخانه پیشنهاد دهد. برای ارائه پیشنهاد بهتر
عضومزبور میتواند از نظرات فنی تخصصی هر منبع بهره جوید. پیشنهاد مذکور باید
حاویاطلاعات درخواستی در قسمت (۱) ضمیمه (۴) باشد.
۲ – دبیرخانه در اسرع وقت و در هر حال حداکثر تا شش ماه بعد از دریافت هرپیشنهاد
به موجب قسمت اول ضمیمه (۴) نسبت به بررسی و تأیید اینکه آیا پیشنهادحاوی اطلاعات
درخواستی در قسمت ضمیمه (۴) است اقدام خواهد نمود. چنانچهپیشنهاد، حاوی اطلاعات
درخواستی باشد، دبیرخانه باید بلافاصله خلاصهای ازاطلاعات دریافتی را برای کلیه
اعضا ارسال نماید. اگر پیشنهاد، حاوی اطلاعاتدرخواستی نباشد، دبیرخانه بر همین
اساس عضو اطلاعیه دهنده را مطلع خواهدنمود.
۳ – دبیرخانه باید اطلاعات اضافی مذکور در قسمت (۲) ضمیمه (۴) درخصوصپیشنهاد
ارائه شده به موجب بند (۲) را جمعآوری نماید.
۴- هرگاه الزامات بندهای (۲) و (۳) فوق در یک ترکیب خاصی از سموم دفع آفاتبه شدت
خطرناک موجود باشد، دبیرخانه باید پیشنهاد و اطلاعات مربوط را به کار گروه(کمیته)
بررسی شیمیایی ارائه دهد.
۵ – کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی باید اطلاعات مندرج در پیشنهاد مذکور
واطلاعات اضافی جمعآوری شده را مطابق با ملاکهای مذکور در قسمت (۳) ضمیمه (۴)
بررسی نموده و درخصوص تبعیت ترکیب سموم دفع آفات شدیداً خطرناک مورد بحث ازآیین
کار اعلام رضایت قبلی و بر این اساس لزوم اضافه شدن به فهرست ضمیمه (۳)توصیههای
لازم را به کنفرانس اعضا بنماید.
ماده ۷- فهرست کردن مواد شیمیایی در ضمیمه ۳
۱ – در مورد هر ماده شیمیایی که کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی تصمیم بهتوصیه
آن برای اضافه شدن به فهرست ضمیمه (۳) بگیرد پیشنویس سند راهنمایتصمیم را آماده
خواهدکرد. سند راهنمای تصمیم باید حداقل براساس اطلاعات مشخصشده در ضمیمه (۱) یا
برحسب مورد، حاوی اطلاعات مذکور در ضمیمه (۴) باشد واطلاعات مربوط به کاربردهای
ماده شیمیایی مذکور را در یک طبقهبندی به غیر ازطبقهبندی که آخرین اقدام قانونی
در مورد آن اجرا میشود، شامل گردد.
۲ – توصیه مذکور در بند (۱) به همراه پیش نویس سند راهنمایی تصمیم باید بهکنفرانس
اعضا ارائه شود. کنفرانس اعضا باید درخصوص تبعیت ماده شیمیایی از مقرراتاعلام
رضایت قبلی و بر این اساس لزوم اضافه شدن به فهرست ضمیمه (۳) و نیزدرخصوص تصویب
پیش نویس سند راهنمای تصمیم، تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.
۳ – هرگاه برای درج یک ماده شیمیایی در ضمیمه (۳) تصمیمی اتخاذ شدهباشد وسند
راهنمای تصمیم مربوط نیز توسط کنفرانس اعضا تصویب شدهباشد، دبیرخانه
بایدبلافاصله این اطلاعات را به کلیه اعضا اعلام نماید.
ماده ۸ – مواد شیمیایی در آیین کار داوطلبانه اعلام رضایت قبلی
به غیر از ماده شیمیایی که در ضمیمه (۳) درج شدهاست برای هر ماده شیمیایی کهقبل
از تاریخ اولین اجلاس کنفرانس اعضا در آیین کار داوطلبانه اعلام رضایت
قبلیگنجانده شده باشد، کنفرانس اعضا باید در آن اجلاس در مورد درج آن ماده
شیمیایی درضمیمه (۳) تصمیمگیری نماید به شرط آنکه مجاب شود که کلیه الزامات برای
درج در آنضمیمه انجام شدهاست.
ماده ۹ – حذف مواد شیمیایی از ضمیمه (۳)
۱ – چنانچه یک عضو، اطلاعاتی را که زمان تصمیمگیری برای درج یک مادهشیمیایی در
ضمیمه (۳)، قابل دسترس نبوده به دبیرخانه ارائه دهد و آن اطلاعات نشاندهد که درج
آن طبق معیارهای مربوط در ضمیمه (۲) یا بر حسب مورد ضمیمه (۴) دیگرقابل توجیه
نیست، دبیرخانه باید اطلاعات مذکور را به کار گروه (کمیته) بررسی شیمیاییارسال
نماید.
۲ – کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی باید اطلاعاتی را که طبق بند (۱)
دریافتمیکند بررسی نماید. برای هر ماده شیمیایی که کار گروه (کمیته) بررسی
شیمیایی طبقمعیارهای مربوط در ضمیمه (۲) یا بر حسب مورد ضمیمه (۴)، تصمیم به
توصیه برایحذف از ضمیمه (۳) میگیرد باید یک پیش نویس تجدیدنظر شده سند راهنمای
تصمیمرا آماده نماید.
۳ – پیشنهاد مورد اشاره در بند (۲) باید به کنفرانس اعضا ارائه و با پیش
نویستجدید نظر شده سند راهنمای تصمیم همراه گردد. کنفرانس اعضا درخصوص حذف
مادهشیمیایی مذکور از ضمیمه (۳) و تصویب پیش نویس تجدید نظر شده سند
راهنمایتصمیم، تصمیمگیری خواهدنمود.
۴ – هرگاه برای حذف یک ماده شیمیایی از ضمیمه (۳) تصمیمی گرفته شده و سندتجدید
نظر شده راهنمای تصمیم توسط کنفرانس اعضا تصویب شده باشد، دبیرخانه بایدفوراً این
اطلاعات را به کلیه اعضا اعلام نماید.
ماده ۱۰- تعهدات مربوط به واردات مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳)
۱ – هر عضو باید اقدامات قانونی یا اداری مناسب را برای اطمینان از تصمیمات
بهموقع نسبت به واردات مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳) اجرا نماید.
۲ – هر عضو در اسرع وقت و در هر حال حداکثر تا نه ماه بعد از تاریخ ارسال
سندراهنمای تصمیم مورد اشاره در بند (۳) ماده (۷)، باید پاسخی را در مورد واردات
آتی مادهشیمیایی مربوطه به دبیرخانه ارسال نماید. چنانچه یک عضو پاسخ مذکور را
جرح وتعدیل نماید باید بلافاصله پاسخ تجدید نظر شده را به دبیرخانه تسلیم نماید.
۳ – دبیرخانه پس از انقضای دوره زمانی مندرج در بند (۲) بلافاصله طی+درخواست کتبی
و خطاب به عضوی که چنین پاسخی را ارائه نداده ابلاغ نماید تا این کاررا انجام
دهد. چنانچه عضو نتواند پاسخی ارائه دهد، دبیرخانه باید به نحو مناسب عضو راکمک
نموده تا در دوره زمانی مذکور در آخرین جمله بند (۲) ماده (۱۱)، پاسخ لازم را
ارائهنماید.
۴ – هر پاسخ به موجب بند (۲)، باید شامل یکی از دو مورد زیر باشد:
الف – تصمیم نهایی براساس تدابیر قانونی یا اداری:
(۱) – برای اعلام رضایت جهت واردات
(۲) – برای اعلام عدم رضایت جهت واردات یا
(۳) – برای اعلام رضایت جهت واردات فقط با رعایت شرایط مشخص شده
ب – پاسخ موقت که ممکن است شامل موارد ذیل باشد:
(۱) – تصمیم موقت مبنی بر رضایت برای واردات با یا بدون شرایط مشخص، یااعلام عدم
رضایت برای واردات در طول دوره موقت
(۲) – بیانیهای مبنی بر اینکه تصمیم نهایی تحت بررسی جدی است
(۳) – درخواست برای کسب اطلاعات بیشتر از دبیرخانه یا از آن عضوی که آخرین اقدام
قانونی را اعلام کردهاست
(۴) – درخواست از دبیرخانه جهت مساعدت در ارزیابی ماده شیمیایی
۵ – پاسخ به موجب جزءهای «الف» یا «ب» بند (۴) باید با طبقهبندی
یاطبقهبندیهای مشخص شده برای ماده شیمیایی در ضمیمه (۳) مرتبط باشد.
۶ – تصمیم نهایی باید با شرحی از هرگونه اقدامات قانونی یا اداری که بر آن
مبتنیاست، همراه باشد.
۷ – هر عضو باید حداکثر تا تاریخ لازمالاجراشدن این کنوانسیون برای
خود،پاسخهایی را در رابطه با هر ماده شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳) به دبیرخانه
ارسال نماید.عضوی که چنین پاسخهایی را به موجب راهنمای اصلاح شده لندن یا مقررات
بینالمللیارائه دادهاست، نیازی به تسلیم مجدد آنها ندارد.
۸ – هر عضو باید پاسخهای خود را که به موجب این ماده تهیه نمودهاست مطابق
بااقدامات قانونی یا اداری خود در دسترس طرفهای مربوطی که در حوزه صلاحیتش
قراردارند، بگذارد.
۹ – عضوی که به موجب بندهای (۲) و (۴) فوق و بند (۲) ماده (۱۱) تصمیمیمبنی بر عدم
رضایت برای ورود یک ماده شیمیایی یا اعلام رضایت برای ورود آن مادهفقط تحت شرایط
خاصی اتخاذ مینماید باید همزمان موارد زیر را چنانچه قبلاً انجام ندادهباشد ممنوع
یا منوط به همان شرایط نماید:
الف – ورود ماده شیمیایی از هر منبعی و
ب – تولید داخلی ماده شیمیایی جهت استفاده داخلی
۱۰ – دبیرخانه باید هر شش ماه کلیه اعضا را از پاسخهایی که دریافت کردهاستمطلع
نماید. چنین اطلاعاتی، در صورت در دسترس بودن، باید شامل شرحی از اقداماتقانونی
یا اداری باشد که این تصمیمات براساس آن اتحاذ شدهاست. دبیرخانه همچنینباید اعضا
را از هر گونه قصور در ارسال پاسخ، مطلع نماید.
ماده ۱۱ – تعهدات مربوط به صادرات مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳)
۱ – هر عضو صادر کننده باید:
الف – اقدامات قانونی یا اداری مناسب را جهت اعلام پاسخهای ارسالی توسطدبیرخانه
براساس بند (۱۰) ماده (۱۰) برای طرفهای مربوطی که در حوزه صلاحیتشقرار دارند،
انجام دهد.
ب – اقدامات قانونی یا اداری مناسب جهت اطمینان از این نکته که صادرکنندگانیکه در
حوزه صلاحیتش قرار دارند، حداکثر تا شش ماه از تاریخی که دبیرخانه اعضا را
براینخستین بار از چنین پاسخی مطابق با بند (۱۰) ماده (۱۰) مطلع میسازد، از
تصمیماتمندرج در هر پاسخ تبعیت بنمایند.
ج – اعضای واردکننده را بنا به درخواست و به طور مقتضی در موارد زیر راهنماییو
مساعدت نماید:
(۱) – در به دست آوردن اطلاعات بیشتر برای کمک به آنها جهت اقدام طبق بند(۴) ماده
(۱۰) و جزء « ج» بند (۲) زیر و
(۲) – در تقویت ظرفیتها و تواناییهای خود جهت مدیریت ایمنی مواد شیمیاییدر مدت
طول عمر آنها.
۲ – هر عضو باید اطمینان حاصل نماید که یک ماده شیمیایی مندرج در ضمیمه(۳) از
قلمرو خود به هیچ عضو واردکنندهای که تحت شرایط استثنایی، پاسخی ارسالنکرده و یا
پاسخ موقت فاقد یک تصمیم موقت ارسال نموده، صادر نمیگردد مگر اینکه:
الف – آن ماده، یک ماده شیمیایی باشد که در زمان واردات به عنوان یک مادهشیمیایی
توسط عضو واردکننده به ثبت رسیده باشد یا
ب – آن ماده، یک ماده شیمیایی باشد که برای آن شواهدی مبنی بر اینکه قبلاًتوسط عضو
واردکننده استفاده و یا به آن عضو واردشدهاست و در رابطه با آن هیچ اقدامقانونی
جهت ممنوعیت کاربرد آن اتخاذ نشدهاست یا
ج – رضایت آشکار جهت واردات توسط صادر کننده از طریق مرجع ملی تعیینشده عضو
واردکننده تحصیل و دریافت شدهباشد. عضو واردکننده باید به چنیندرخواستی ظرف شصت
روز پاسخ داده و فوراً دبیرخانه را از تصمیم خود مطلع نماید.
تعهدات اعضای صادرکننده به موجب این بند، در پایان یک دوره شش ماهه و ازتاریخ
اطلاع اولیه به اعضا مطابق با بند (۱۰) ماده (۱۰) توسط دبیرخانه مبنی براینکه
یکعضو در ارسال پاسخ قصور نموده یا پاسخ موقت فاقد تصمیم موقت ارسال نموده،
قابلاجرا بوده و به مدت یک سال ادامه خواهدداشت.
ماده ۱۲- اطلاعیه صادرات
۱ – چنانچه یک ماده شیمیایی که توسط یک عضو منع یا به شدت محدودشده، ازقلمرو آن
عضو صادر شود عضو مذکور باید اطلاعیه صادرات به عضو وارد کننده ارائهدهد. اطلاعیه
صادرات باید شامل اطلاعات مندرج در ضمیمه (۵) باشد.
۲- قبل از اولین صادرات ماده شیمیایی مذکور که پس از تصویب آخرین اقدامقانونی
انجام میگیرد، باید اطلاعیه صادرات ارائه گردد. پس از آن اطلاعیه صادرات قبل
ازاولین صادراتی که در هر سال تقویمی انجام میگردد، ارائه خواهدشد. مرجع ملی
تعیینشده عضو واردکننده میتواند از الزام به اطلاع که قبل از صادرات باید انجام
شود، صرفنظر نماید.
۳ – یک عضو صادرکننده پس از تصویب آخرین اقدام قانونی که منجر به بروزتغییرات مهم
در رابطه با ممنوعیت یا محدودیت شدید آن ماده شیمیایی خواهدشد،نسبت به ارائه
اطلاعیه روز آمد برای صادرات اقدام خواهدکرد.
۴ – عضو واردکننده باید وصول اولین اطلاعیه صادرات را که پس از تصویبآخرین اقدام
قانونی ارائه میگردد، اعلام نماید. چنانچه عضو صادرکننده اعلام وصول راطی سی روز
پس از ارسال اطلاعیه صادرات دریافت ننماید، باید نسبت به ارائه دومیناطلاعیه
اقدام نماید. عضو صادرکننده باید تلاشهای لازم را برای حصول اطمینان ازدریافت
دومین اطلاعیه توسط عضو واردکننده به عمل آورد.
۵ – تعهدات عضو که در بند (۱) درج شده هنگامی متوقف خواهدشد که:
الف – ماده شیمیایی در ضمیمه (۳) درج شده باشد
ب – عضو وارده کننده، طبق بند (۲) ماده (۱۰)،پاسخی در مورد آن ماده شیمیاییبه
دبیرخانه ارسال نموده باشد و
ج – دبیرخانه طبق بند (۱۰) ماده (۱۰) این پاسخ را میان اعضا توزیع کرده باشد.
ماده ۱۳ – اطلاعاتی که همراه مواد شیمیایی صادرشده ارائه میگردد
۱ – کنفرانس اعضا باید سازمان جهانی گمرک را ترغیب نماید تا کدهای گمرکیمشخص نظام
هماهنگ شده جهت هر یک از مواد شیمیایی یا گروههای مواد شیمیاییمندرج در ضمیمه
(۳) را به نحو مناسب تعیین کند. هر عضو باید مقرر کند در مواردی کهبرای مواد
شیمیایی کد تعیین شدهاست، کد مذکور در هنگام صادرات در بارنامه مربوطذکر گردد.
۲ – بدون خدشه به هریک از الزامات مربوط به عضو واردکننده، هر عضو باید مقررکند
صادرات هریک از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳) و مواد شیمیایی منع یا بهشدت
محدود شده در قلمرو آن، موکول به الزامات مربوط به الصاق بر چسب با توجه
بهاستانداردهای بینالمللی ذیربط، جهت اطمینان از دسترسی کافی به اطلاعات مربوط
بهخطرات یا مخاطرات آن مواد نسبت به سلامت انسان یا محیط زیست، خواهدبود.
۳ – بدون خدشه به هر یک از الزامات عضو واردکننده هر عضو باید مقرر کندصادرات
مواد شیمیایی مشمول الزامات الصاق برچسب محیط زیستی یا بهداشتی درقلمرو آن
میتواند موکول به الزامات مربوط به الصاق برچسب با توجه به
استانداردهایبینالمللی ذیربط، جهت اطمینان از دسترسی کافی به اطلاعات مربوط به
خطرات و یامخاطرات آن مواد نسبت به سلامت انسان یا محیط زیست، گردد.
۴ – هر عضو صادرکننده در رابطه با مواد شیمیایی مذکور در بند (۲) که برایمقاصد
حرفهای به کار میروند، باید مقرر کند که برگه حاوی اطلاعات ایمنی مطابق با
یکچارچوب شناخته شده بینالمللی، شامل روز آمدترین اطلاعات قابل دسترس، به هرعضو
واردکننده ارسال میشود.
۵ – اطلاعات مندرج در برچسب الصاق شده و برگه حاوی اطلاعات ایمنی تا حدامکان باید
به یک یا بیش از یک زبان رسمی عضو واردکننده ارائه شود.
ماده ۱۴- تبادل اطلاعات
۱ – هر عضو باید به نحو مقتضی و مطابق با اهداف این کنوانسیون تسهیلات زیر
رافراهم آورد:
الف – تبادل اطلاعات علمی، فنی، اقتصادی و حقوقی مرتبط با مواد شیمیایی درحیطه
شمول این کنوانسیون از جمله اطلاعات سمشناسی، سمشناسی بومی و ایمنی
ب – ارائه اطلاعات قابل دسترس برای عموم درخصوص اقدامات قانونی داخلیمربوط به
اهداف این کنوانسیون و
ج – در صورت اقتضا ارائه اطلاعات به سایر اعضا به طور مستقیم یا از طریقدبیرخانه
درخصوص اقدامات قانونی داخلی که اساساً یک بار یا بیشتر، استفاده از اینماده
شیمیایی را محدود میکند.
۲ – اعضایی که به موجب این کنوانسیون تبادل اطلاعات مینمایند، نسبت بهحفاظت هر
گونه اطلاعات محرمانه بر اساس توافق متقابل اقدام مینمایند.
۳ – اطلاعات زیر از نظر این کنوانسیون محرمانه تلقی نمیشود:
الف – اطلاعات مورد اشاره در ضمایم (۱) و (۴) که به ترتیب به موجب مواد (۵) و(۶)
ارائه شده است
ب – اطلاعات مندرج در برگه حاوی اطلاعات ایمنی مورد اشاره در بند (۴) ماده(۱۳)
ج – تاریخ انقضای ماده شیمیایی
د – اطلاعات مربوط به اقدامات پیشگیرانه از جمله طبقهبندی مخاطرات، ماهیتخطر و
توصیه ایمنی مربوط و
هـ – خلاصه نتایج آزمایشهای مربوط به سمشناسی و سمشناسی بومی.
۴ – تاریخ تولید ماده شیمیایی به طور کلی از نظر این کنوانسیون محرمانه
تلقینخواهدشد.
۵ – هر عضو خواهان اطلاعات مربوط به نقل و انتقال عبوری مواد شیمیایی مندرجدر
ضمیمه (۳) از قلمرو آن، میتواند نیاز خود را به دبیرخانه گزارش نماید و دبیرخانه
بایدبر همین اساس کلیه اعضا را مطلع نماید.
ماده ۱۵- اجرای کنوانسیون
۱ – هر عضو باید اقداماتی را که برای ایجاد و تقویت زیر ساختها و نهادهای ملیخود
برای اجرای مؤثر این کنوانسیون میتواند ضروری باشد، انجام دهد. این اقداماتممکن
است در صورت لزوم شامل تصویب یا اصلاح اقدامات قانونی یا اداری ملی بوده وهمچنین
میتواند شامل موارد زیر باشد:
الف – ایجاد ثبت و پایگاههای اطلاعاتی ملی از جمله اطلاعات ایمنی مربوط بهمواد
شیمیایی
ب – تشویق ابتکارات در بخش صنعت جهت ارتقای ایمنی شیمیایی و
ج – ترغیب توافقات داوطلبانه با در نظر گرفتن مفاد ماده (۱۶).
۲ – هر عضو در حد امکان باید اطمینان یابد که عموم مردم به اطلاعات مربوط بهنحوه
کاربرد و مدیریت حوادث جایگزینهایی که از مواد شیمیایی مندرج در ضمیمه (۳)برای
سلامت انسان یا محیط زیست ایمنتر هستند، دسترسی مناسب داشتهباشند.
۳ – اعضا توافق مینمایند تا به طور مستقیم یا در موارد مقتضی از طریقسازمانهای
بینالمللی صلاحیتدار در اجرای این کنوانسیون در سطوح زیر منطقهای،منطقهای و
جهانی همکاری نمایند.
۴ – هیچ چیز در این کنوانسیون نباید طوری تفسیر شود که محدود کننده حق اعضابرای
اتخاذ اقداماتی که بیشتر از حد مذکور در کنوانسیون نسبت به حفظ محیط زیست وسلامت
انسان نافع است تعبیر گردد، به شرطی که چنین اقداماتی با مفاد کنوانسیونهماهنگ
بوده و مطابق با حقوق بینالملل باشد.
ماده ۱۶- کمک فنی
اعضا بویژه با در نظر گرفتن نیازهای کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاددر
حال گذر در جهت ارتقای کمک فنی برای توسعه زیر ساخت و ظرفیت لازم برایمدیریت مواد
شیمیایی برای ایجاد زمینه جهت اجرای این کنوانسیون با یکدیگر همکاریخواهندکرد.
اعضایی که دارای برنامههای پیشرفتهتر جهت تنظیم امور مواد شیمیاییمیباشند،
برای سایر اعضا کمک فنی و از جمله آموزش فراهم خواهند نمود تا امورزیرساخت و
ظرفیتهای آنان در مدیریت مواد شیمیایی در طول چرخه حیات آنها توسعهیابد.
ماده ۱۷- عدم پایبندی
کنفرانس اعضا یابد در اولین فرصت ممکن مقررات و ساز و کارهای نهادی را جهتتعیین
عدم پایبندی به مفاد این کنوانسیون و برخورد با اعضایی را که عدم پایبندی
آنهامشخص میشود تهیه و تصویب نماید.
ماده ۱۸- کنفرانس اعضا
۱ – بدین وسیله کنفرانس اعضا ایجاد میشود.
۲ – اولین اجلاس کنفرانس اعضا باید حداکثر تا یک سال از تاریخ لازمالاجراشدناین
کنوانسیون با اداره مشترک مدیر اجرایی یونپ و مدیرکل فائو تشکیل شود. بعد از
آن،اجلاسهای عادی کنفرانس اعضا یابد در فواصل منظم که توسط کنفرانس مشخصمیشود،
برگزار گردد.
۳ – اجلاسهای فوقالعاده کنفرانس اعضا در مواقعی که کنفرانس ممکن استضروری بداند
یا براساس درخواست کتبی هر عضو که حداقل یک سوم اعضا از آنحمایت نمایند، برگزار
خواهدشد.
۴ – کنفرانس اعضا باید در اولین جلسه، درخصوص آیین کار و مقررات مالی خود وهریک
از نهادهای تابع و همچنین مقررات مالی حاکم بر عملکرد دبیرخانه را از طریقاجماع
توافق و تصویب نماید.
۵ – کنفرانس اعضا باید، اجرای این کنوانسیون را مورد بررسی و ارزیابی مستمر
قراردهد. کنفرانس باید وظایف محوله از سوی کنوانسیون را اجرا نماید و بدین منظور
باید:
الف – علاوه بر الزامات بند (۶) زیر، نهادهای تابع را که جهت اجرای
کنوانسیونضروری تلقی مینماید ایجاد کند
ب – در موارد مقتضی با سازمانهای بینالمللی صلاحیتدار و نهادهای بینالدولی وغیر
دولتی همکاری نماید و
ج – هر گونه اقدام دیگری که جهت دستیابی به اهداف این کنوانسیون میتواندضروری
باشد، مورد بررسی قرارداده و انجام دهد.
۶ – کنفرانس اعضا باید در اولین جلسه خود یک نهاد تابع به نام کارگروه (کمیته)
بررسی شیمیایی به منظور اجرای وظایف محوله به آن کارگروه (کمیته) از طرف
اینکنوانسیون ایجاد نماید در این خصوص:
الف – اعضای کار گروه(کمیته) بررسی شیمیایی باید توسط کنفرانس اعضا تعیینشوند.
اعضای این کار گروه (کمیته) باید متشکل از تعداد محدودی از کارشناسان تعیینشده
دولتی در زمینه مدیریت مواد شیمیایی باشند. اعضای کار گروه(کمیته) باید،
براساستوزیع عادلانه جغرافیایی از جمله با اطمینان از توازن لازم بین اعضای توسعه
یافته و درحال توسعه تعیین شوند.
ب – کنفرانس اعضا باید درخصوص شرح وظایف، سازمان و نحوه عمل کارگروه(کمیته)
تصمیم بگیرد.
ج – کمیته باید تلاش لازم را به عمل آورد تا پیشنهاداتش براساس اجماع صورتبگیرد.
چنانچه کلیه تلاشها برای رسیدن به اجماع بینتیجه بماند و هیچ اجماعی حاصلنشود،
چنین پیشنهادی باید به عنوان آخرین راه حل با رای دوسوم اکثریت اعضای حاضرو رای
دهنده تصویب شود.
۷ – سازمان ملل متحد، سازمانهای تخصصی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی وهمچنین هر
کشور غیر عضو این کنوانسیون میتوانند در جلسههای کنفرانس اعضا بهعنوان ناظر
حضور یابند. هر نهاد یا آژانس اعم از ملی یا بینالمللی، دولتی یا غیردولتی کهدر
مسائل مربوط به کنوانسیون صاحب نظر باشند و دبیرخانه را از علاقمندی خود جهتحضور
در یک اجلاس کنفرانس اعضا به عنوان ناظر مطلع نمودهباشند، میتوانند برایحضور در
جلسه پذیرفته شوند مگر اینکه حداقل یک سوم اعضای حاضر مخالفتنمایند. پذیرش و شرکت
ناظران باید تابع آیین کار مصوب کنفرانس اعضا باشد.
ماده ۱۹- دبیرخانه
۱ – بدین وسیله یک دبیرخانه تأسیس میگردد.
۲ – وظایف دبیرخانه به شرح ذیل خواهدبود:
الف – برنامهریزی برای اجلاسهای کنفرانس اعضا و نهادهای تابع آن و ارائهخدمات
لازم به آنها.
ب – تسهیل کمک به اعضا در اجرای این کنوانسیون، بویژه به اعضای در حالتوسعه و
اعضای با اقتصاد در حال گذر در صورت درخواست آنها
ج – اطمینان از هماهنگی لازم با دبیرخانههای سایر نهادهای بینالمللی مربوط.
د – به موجب راهنمایی کلی کنفرانس اعضا، ترتیبات اداری و قراردادی که
میتواندبرای انجام وظایف خود مؤثر باشد، را منعقد نماید و
هـ – اجرای سایر وظایف دبیرخانه که در این کنوانسیون مشخص شده و سایروظایفی که
ممکن است از سوی کنفرانس اعضا مشخص شود.
۳ – وظایف دبیرخانه کنوانسیون مشترکاً از سوی مدیر اجرایی یونپ و مدیرکل فائومشروط
به توافق با این ترتیبات توسط آنها و تصویب از طرف کنفرانس اعضا، اجرا خواهدشد.
۴ – چنانچه مشخص شود که دبیرخانه وظایف مورد نظر را انجام نمیدهد کنفرانساعضا با
رأی اکثریت سه چهارم اعضای حاضر و رأی دهنده ممکن است تصمیم بگیرد کهوظایف
دبیرخانه را به یک یا چند سازمان بینالمللی صلاحیتدار واگذار نماید.
ماده ۲۰ – حل و فصل اختلافات
۱ – اعضا باید هرگونه اختلاف بین خود مرتبط با تفسیر یا اجرای این کنوانسیون رااز
طریق مذاکره یا سایر طرق مسالمت آمیز مورد انتخاب خود حل و فصل نمایند.
۲ – هر عضو کنوانسیون به غیر از یک سازمان وحدت اقتصادی منطقهای میتواندبه
هنگام تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به این کنوانسیون، یا در هر زمان بعد از آن،
باتسلیم یک سند کتبی به امین کنوانسیون اعلام نماید که درخصوص هر نوع اختلاف
مرتبطبا تفسیر یا اجرای کنوانسیون یک یا هر دو طریق حل اختلاف زیر را در رابطه با
هر عضوپذیرنده همین تعهد به طور اجباری مورد پذیرش قرار میدهد:
الف – داوری مطابق با آیین کاری که در اسرع وقت ممکن و در قالب یک ضمیمه ازسوی
کنفرانس اعضا تصویب میشود.
ب – ارجاع اختلاف به دیوان بینالمللی دادگستری.
۳ – عضوی که یک سازمان وحدت اقتصادی منطقهای است میتواند به همانترتیب در
ارتباط با داوری مطابق با آیین کار مذکور در جزء (الف) بند (۲) اعلامیه
ارائهنماید.
۴ – اعلامیه ارائه شده مطابق با بند (۲) تا زمان انقضای مدت آن طبق شرایط مندرجدر
آن یا تا سه ماه پس از تسلیم یادداشت کتبی فسخ آن به امین کنوانسیون، به قوت
خودباقی خواهدبود.
۵ – انقضای اعلامیه، یادداشت فسخ یا اعلامیه جدید به هیچ نحو نباید بر جریاندعوی
مطروح نزد دیوان داوری یا دیوان بینالمللی دادگستری تأثیر گذارد مگر آن
کهطرفهای اختلاف به گونه دیگری توافق نمایند.
۶ – چنانچه طرفهای یک اختلاف همان روش یا روش دیگر به موجب بند (۲) رانپذیرفته
باشند، و چنانچه آنها نتوانند اختلاف خود را طی ۱۲ ماه پس از صدور اطلاعیهیک طرف
اختلاف به طرف دیگر مبنی بر وجود اختلاف، حل و فصل نمایند، اختلافباید بنا به
درخواست یکی از طرفهای اختلاف به کمیسیون مصالحه ارجاع شود. کمیسیون مصالحه
گزارشی همراه با توصیههای مربوط ارائه خواهدنمود. تشریفات دیگرمربوط به کمیسیون
مصالحه که به صورت ضمیمه گنجانده خواهدشد، حداکثر تا دومینجلسه کنفرانس اعضا توسط
کنفرانس مذکور تصویب میشود.
ماده ۲۱ – اصلاح کنوانسیون
۱ – اصلاح این کنوانسیون ممکن است از سوی هر عضو پیشنهاد گردد.
۲ – اصلاح این کنوانسیون باید در جلسه کنفرانس اعضا به تصویب برسد. متنهرگونه
اصلاحیه پیشنهادی باید حداقل ۶ ماه قبل از جلسهای که اصلاحیه جهت تصویبپیشنهاد
میشود، توسط دبیرخانه به اعضا ارسال گردد. دبیرخانه همچنین باید اصلاحیهپیشنهادی
را به امضاکنندگان این کنوانسیون و جهت اطلاع به امین کنوانسیون ارسالنماید.
۳ – اعضا باید هرگونه تلاشی را برای حصول به توافق از طریق اجماع درخصوصهر
اصلاحیه پیشنهادی به این کنوانسیون به عمل آورند. چنانچه تلاشهای لازم برایحصول
اجماع به نتیجه نرسد و هیچ گونه توافقی حاصل نشود، به عنوان آخرین راه حل،اصلاحیه
باید با رأی اکثریت سه چهارم اعضای حاضر و رأی دهنده در جلسه تصویبگردد.
۴ – اصلاحیه باید به وسیله امین کنوانسیون جهت تنفیذ، پذیرش یا تصویب به کلیهاعضا
ارسال شود.
۵ – تنفیذ، پذیرش یا تصویب اصلاحیه باید به طور کتبی به اطلاع امین
کنوانسیونبرسد.
اصلاحیه تصویب شده مطابق با بند (۳) در نودمین روز پس از تاریخ سپردن
اسنادتنفیذ، پذیرش یا تصویب از سوی حداقل سه چهارم اعضا برای اعضای پذیرنده
آنلازمالاجرا خواهدشد. بعد از آن، اصلاحیه برای هر عضو دیگر در نودمین روز از
تاریخیکه آن عضو سند تنفیذ، پذیرش یا تصویب اصلاحیه خود را که به امین کنوانسیون
تسلیممیکند، لازمالاجرا خواهدشد.
ماده ۲۲ – تصویب و اصلاح ضمائم
۱ – ضمائم این کنوانسیون جزء لاینفک آن محسوب میگردد و به جز آنچه که بهگونه
دیگری صریحاً قید شدهباشد هر اشاره به این کنوانسیون همزمان اشارهای به هر یکاز
ضمائم آن تلقی میشود.
۲ – ضمائم به موضوعات شکلی، علمی، فنی یا اداری محدود میشود.
۳ – آیین کار ذیل درخصوص پیشنهاد، تصویب و لازمالاجرا شدن دیگر ضمائم
اینکنوانسیون قابل اعمال خواهدبود:
الف – ضمائم دیگر باید طبق آیین کار مندرج در بندهای (۱)،(۲) و (۳) ماده (۲۱)
،پیشنهاد و تصویب شود.
ب – هر عضوی که قادر به پذیرش ضمیمه دیگری نباشد، باید ظرف یک سال ازتاریخ مکاتبه
مربوط به تصویب ضمیمه دیگری توسط امین کنوانسیون، کتباً امینکنوانسیون را مطلع
نماید. امین کنوانسیون بدون تأخیر کلیه اعضا را از دریافت اطلاعیهمزبور مطلع
نماید. یک عضو میتواند در هر زمانی اطلاعیه قبلی عدم پذیرش درخصوصضمیمه دیگر را
پس بگیرد و آن ضمیمه از آن زمان طبق جزء(ج) زیر برای آن عضولازمالاجرا خواهد شد
و
ج – در انقضای یک سال از تاریخ مکاتبه مربوط به تصویب ضمیمه دیگری توسطامین
کنوانسیون، ضمیمه مذکور برای کلیه اعضایی که اطلاعیهای مطابق با مفاد جزء (ب)فوق
ارائه نکردهاند لازمالاجرا خواهدشد.
۴ – جز در مورد ضمیمه (۳) پیشنهاد، تصویب و لازمالاجراشدن اصلاحیههایضمائم این
کنوانسیون باید تابع همان آیین کار مربوط به پیشنهاد، تصویب ولازمالاجراشدن
ضمائم دیگر کنوانسیون باشند.
۵ – آیین کار ذیل در رابطه با پیشنهاد، تصویب و لازمالاجرا شدن اصلاحیههایضمیمه
(۳) اعمال خواهدشد:
الف – اصلاحیههای ضمیمه (۳) مطابق با آیین کار مندرج در مواد (۵) تا (۹) و بند
(۲) ماده(۲۱) پیشنهاد و تصویب میشود.
ب – کنفرانس اعضا تصمیمات خود را از طریق تصویب مبتنی بر اجماع اتخاذمینماید.
ج – تصمیم جهت اصلاح ضمیمه (۳) بلافاصله توسط امین کنوانسیون به اعضااعلام
میگردد. اصلاحیه از تاریخ مشخص شده در تصمیم برای کلیه اعضا لازمالاجراخواهدشد.
۶ – در صورتی که ضمیمه دیگر یا اصلاحیه مربوط به یکی از ضمائم با اصلاحیهاین
کنوانسیون مربوط باشد، در آن صورت ضمیمه دیگر یا اصلاحیه نباید تا زمانی
کهاصلاحیه کنوانسیون لازمالاجرا نشده، لازمالاجرا شود.
ماده ۲۳ – رأیگیری
۱ – هر عضو این کنوانسیون جز آنچه که در بند (۲) ذیل مقرر شده دارای یک
رأیخواهدبود.
۲ – یک سازمان وحدت اقتصادی منطقهای درخصوص موضوعات تحت حوزهصلاحیت خود باید حق
رأی خود را با تعداد آرائی که برابر با تعداد کشورهای عضو آن کهاعضای این
کنوانسیون میباشند، اعمال نماید. چنین سازمانی در صورتی که هر یک ازکشورهای عضو
آن حق رأی خود را اعمال نماید حق رأی خود را اعمال نخواهدنمود.برعکس حالت مذکور
نیز در رأیگیری صادق است.
۳ – از نظر این کنوانسیون منظور از «اعضای حاضر و رأیدهنده» اعضای حاضریاست که
یک رأی مثبت یا منفی میدهند.
ماده ۲۴ – امضا
این کنوانسیون جهت امضای تمام کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقهایدر تاریخ
۱۱ سپتامبر ۱۹۹۸ (۱۳۷۷.۶.۲۰) در روتردام و از تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۹۹۸(۱۳۷۷.۶.۲۱) تا
۱۰ سپتامبر ۱۹۹۹ (۱۳۷۸.۶.۱۹) در مقر سازمان ملل متحد درنیویورک مفتوح خواهدبود.
ماده ۲۵ – تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق
۱ – این کنوانسیون موکول به تنفیذ، پذیرش یا تصویب کشورها و سازمانهایوحدت
اقتصادی منطقهای خواهدبود. این کنوانسیون برای الحاق کشورها و سازمانهایوحدت
اقتصادی منطقهای از روز بعد از تاریخی که این کنوانسیون جهت امضا بستهمیشود،
مفتوح خواهدبود. اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق نزد امین کنوانسیونسپرده
خواهدشد.
۲ – هر سازمان وحدت اقتصادی منطقهای که عضو این کنوانسیون میشود بدوناینکه هیچ
یک از کشورهای عضو آن به عضویت کنوانسیون درآمده باشند، ملزم به اجرایکلیه تعهدات
به موجب این کنوانسیون خواهدبود. در مورد چنین سازمانهایی که یک یاچند کشور عضو
آن، عضو این کنوانسیون باشند، سازمان و کشورهای عضو آن بایدبراساس مسئولیتهای
مربوط خود جهت اجرای تعهدات خود به موجب این کنوانسیونتصمیم بگیرند. در چنین
مواردی، سازمان و کشورهای عضو آن نمیتوانند حقوق ناشی ازاین کنوانسیون را به طور
همزمان اعمال نمایند.
۳ – یک سازمان یکپارچه اقتصادی منطقهای باید در سند تنفیذ، پذیرش، تصویبیا الحاق
خود، بسط صلاحیت خودش را درخصوص موضوعات تحت پوشش اینکنوانسیون اعلام کند. این
چنین سازمانی همچنین باید امین کنوانسیون را از هرگونه جرح وتعدیل مربوط به بسط
صلاحیت خود آگاه سازد و امین کنوانسیون نیز به نوبه خود بایداعضا را مطلع نماید.
ماده ۲۶ – لازمالاجراشدن
۱ – این کنوانسیون در نودمین روز پس از تاریخ تسلیم پنجاهمین سند تنفیذ،پذیرش،
تصویب یا الحاق لازمالاجرا خواهدشد.
۲ – برای هر کشور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقهای که پس از تسلیم پنجاهمینسند
تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق، این کنوانسیون را تنفیذ، پذیرفته یا تصویب کند یا
بهآن ملحق شود، این کنوانسیون در نودمین روز پس از تاریخ تسلیم سند تنفیذ،
پذیرش،تصویب یا الحاق توسط چنین کشور یا سازمانی لازمالاجرا میگردد.
۳ – از نظر بندهای (۱) و (۲)، هر سند تسلیم شده توسط یک سازمان وحدتاقتصادی
منطقهای نباید به عنوان یک سند اضافی علاوه بر اسنادی که به وسیله کشورهایعضو آن
سازمان تسلیم شده،محسوب گردد.
ماده ۲۷ – حق شرط
هیچگونه حق شرطی در مورد این کنوانسیون نمیتوان قائل شد.
ماده ۲۸ – خروج از کنوانسیون
۱ – در هر زمان، پس از گذشت سه سال از تاریخ لازمالاجرا شدن این کنوانسیونبرای
یک عضو، آن عضو میتواند با تسلیم اطلاعیه کتبی به امین کنوانسیون از آن خارجشود.
۲ – چنین خروجی پس از پایان یک سال از تاریخ دریافت اطلاعیه خروج توسطامین
کنوانسیون یا در تاریخ دیرتر از آن که ممکن است در اطلاعیه مشخص شود،
نافذخواهدشد.
ماده ۲۹ – امین کنوانسیون
دبیرکل سازمان ملل متحد، امین این کنوانسیون خواهدبود.
ماده ۳۰ – متون معتبر
متن اصلی این کنوانسیون که به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسیو
اسپانیولی است دارای اعتبار یکسان بوده و نزد دبیرکل سازمان ملل متحد
سپردهخواهدشد.
در تأیید مراتب فوق امضاکنندگان زیر که بدین منظور دارای اختیار لازم
میباشنداین کنوانسیون را امضا نمودهاند.
در روز دهم ماه سپتامبر ۱۹۹۸ (۱۳۷۷.۶.۱۹) در روتردام تنظیم شد.
ضمیمه (۱)
اطلاعات مورد نیاز برای اطلاعیههایی که به موجب ماده (۵) ارائه میشود
اطلاعیهها باید شامل موارد زیر باشد:
۱- خواص، شناسایی و کاربردها:
الف – نام عمومی
ب – نام شیمیایی مطابق فهرست اسامی شناخته شده بینالمللی در صورتی کهچنین فهرستی
وجود داشتهباشد (برای مثال اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کابردی(IUPAC)
ج – اسامی تجاری و اسامی فرآوردهها.
د – شمارههای کد: شماره CAS، کدهای نظام هماهنگ شده گمرکی و سایرشمارهها.
هـ – اطلاعات مربوط به طبقهبندی مبتنی بر خطر در صورتی که ماده شیمیاییموکول به
الزامات طبقهبندی باشد.
و – کاربرد یا کاربردهای ماده شیمیایی
ز – خواص فیزیکی – شیمیایی، سمشناسی و سمشناسی بومی.
۲ – آخرین اقدام قانونی.
الف – اطلاعات مختص به آخرین اقدام قانونی:
(۱)- خلاصه آخرین اقدام قانونی.
(۲)- استناد به سند قانونی.
(۳)- تاریخ لازمالاجراشدن آخرین اقدام قانونی
(۴)- نشانههایی دال بر این که آخرین اقدام قانونی بر مبنای ارزیابی خطر یا
مخاطرهاتخاذ شدهباشد یا نه و در صورت مثبت بودن، اطلاعات مربوط به ارزیابی مذکور
متضمناستناد به سند مربوط.
(۵)- دلایل اتخاذ آخرین اقدام قانونی مربوط به سلامت انسان از جمله
سلامتمصرفکنندگان و کارگران یا محیط زیست.
(۶)- خلاصهای از مخاطرات و خطرات ماده شیمیایی نسبت به سلامت انسان، ازجمله
سلامت مصرفکنندگان و کارگران، یا محیط زیست و تأثیرات مورد انتظار از آخریناقدام
قانونی.
ب – طبقهبندی یا طبقهبندیها در مواردی که آخرین اقدام قانونی اتخاذ شدهاستو
برای هر طبقهبندی.
(۱)- کاربرد یا کاربردهای منع شده توسط آخرین اقدام قانونی.
(۲)- کاربرد یا کاربردهایی که مجاز میباشند.
(۳)- در صورت امکان تخمین مقادیر ماده شیمیایی تولید شده، واردشده،صادرشده و
استفادهشده.
ج – در حد امکان وجود نشانهای از ارتباط احتمالی آخرین اقدام قانونی با کشورهاو
مناطق دیگر.
د)سایر اطلاعات مربوط که میتواند شامل موارد زیر گردد:
(۱)- ارزیابی آثار اجتماعی- اقتصادی آخرین اقدام قانونی.
(۲)- اطلاعات درخصوص جایگزینها و خطرات مربوط به آنها در صورتی که دردسترس باشد
از قبیل:
– راهبردهای مدیریت یکپارچه آفات.
– رویه و فرآیندهای صنعتی از جمله فناوری پاککننده.
ضمیمه (۲)
معیارهای فهرست کردن مواد شیمیایی منع یا به شدت محدود شده در ضمیمه (۳)
کار گروه (کمیته) بررسی شیمیایی در بررسی اطلاعیههای ارائه شده توسطدبیرخانه،
به موجب بند (۵) ماده (۵) باید:
الف – تأیید نماید که آخرین اقدام قانونی به منظور اطمینان از سلامت انسان
یامحیط زیست اتخاذ شدهاست.
ب – تأیید نماید که آخرین اقدام قانونی در نتیجه ارزیابی احتمال خطر
اتخاذشدهاست. این ارزیابی باید براساس بررسی اطلاعات علمی در چارچوب شرایط حاکم
برعضو مورد بحث باشد. بدین منظور اسناد ارائه شده باید نشان دهد که:
(۱)- اطلاعات طبق روشهای شناخته شده علمی تهیه شدهاست.
(۲)- بررسی اطلاعات مطابق با اصول و آیین کار علمی شناختهشده انجام گرفته وبه
صورت سند درآمده است.
(۳)- آخرین اقدام قانونی براساس ارزیابی خطر بوده که در برگیرنده شرایط حاکم
برعضو اقدامکننده میباشد.
ج – با در نظر گرفتن موارد ذیل بررسی نماید که آیا آخرین اقدام قانونی
مبنایگسترده کافی را که برای درج ماده شیمیایی در ضمیمه (۳) مناسب است، تأمین
مینماید:
(۱)- آیا آخرین اقدام قانونی به کاهش قابل توجهی در مقدار ماده شیمیایی
استفادهشده یا دفعات استفاده از آن منجر شده یا انتظار میرود که منجر شود.
(۲)- آیا آخرین اقدام قانونی به کاهش واقعی احتمال خطر برای سلامت انسان یامحیط
زیست عضوی که اطلاعیه را ارائه داده منجر شده یا انتظار میرود به کاهش
قابلملاحظه آن منجر گردد.
(۳)- آیا ملاحظاتی که به آخرین اقدام قانونی متخذه منجرشده، فقط در یک
حوزهجغرافیایی محدود یا در وضعیتهای محدود دیگر قابل اجرا است.
(۴)- آیا شواهدی مبنی بر تجارت مستمر بینالمللی ماده شیمیایی وجود دارد.
د – در نظر داشتهباشد که سوءاستفاده عمدی به خودی خود دلیل کافی جهت درجیک
ماده شیمیایی در ضمیمه (۳) نمیباشد.
ضمیمه (۳)
مواد شیمیایی مشمول آیین کار اعلام رضایت قبلی
ماده شیمیایی شماره(های) طبقهبندی
CAS مربوط
T – ۵،۴،۲ ۵ – ۷۶ – ۹۳ سموم دفع آفات
آلدرین (Aldrin) ۲ – ۰۰ – ۳۰۹ سموم دفع آفات
کاپتافول (Captafol) ۱ – ۰۶ – ۲۴۲۵ سموم دفع آفات
کلردین (Chlordane) ۹ – ۷۴ – ۵۷ سموم دفع آفات
کلردیمیفرم (Chlordimeform) ۳ – ۹۸ – ۶۱۶۴ سموم دفع آفات
کلروبنزلیت (Chlorobenzilate) ۶ – ۱۵ – ۵۱۰ سموم دفع آفات
د.د.ت(D.D.T) ۳ – ۲۹ – ۵۰ سموم دفع آفات
دیلدرین (Dieldrin) ۱ – ۵۷ – ۶۰ سموم دفع آفات
دینوسب و نمکهای دینوسب (Dinoseb) ۷ – ۸۵ – ۸۸ سموم دفع آفات
۲،۱ دیبرومواتان (ای.دی.بی)(Dibromoethane) ۴ – ۹۳ – ۱۰۶ سموم دفع آفات
فلورواستاماید (Fluoroacetamide) ۷ – ۱۹ – ۶۴۰ سموم دفع آفات
اچ.سی.اچ (ایزومرهای مخلوط)(HCH) ۱ – ۷۳ – ۶۰۸ سموم دفع آفات
هپتاکلور (Heptachlor) ۸ – ۴۴ – ۷۶ سموم دفع آفات
هگزاکلروبنزن (Hexachlorobenzene) ۱ – ۷۴ – ۱۱۸ سموم دفع آفات
لیندان (Lindane) ۹ – ۸۹ – ۵۸ سموم دفع آفات
مواد متشکله جیوه شامل مواد متشکله جیوه غیرآلی، مواد متشکله جیوه آلکیل و مواد
سموم دفع آفات
متشکله جیوه آلکیلوکسیالکیل و آریل
پنتاکلروفنول (Pentachlorophenol) ۵ – ۸۶ – ۸۷ سموم دفع آفات
مونوکروتوفوس (Monocrotophas) ۴ – ۲۲ – ۶۹۲۳ ترکیب سموم دفع آفات
(ترکیبات مایع محلول مادهای که اجزای فعال آن بیش از ۶۰۰ گرم در لیتر باشد) به
شدت خطرناک
متامیدوفوس(Methmidophos) ۶ – ۹۲ – ۱۰۲۶۵ ترکیب سموم دفع آفات
(ترکیبات مایع محلول مادهای که اجزای فعال آن بیش از ۶۰۰ گرم در لیتر باشد) به
شدت خطرناک
فوسفامیدون(Phosphamidon) ۶ – ۲۱ – ۱۳۱۷۱ ترکیب سموم دفع آفات
(ترکیبات مایع محلول مادهای که اجزای فعال آن بیش از ۱۰۰۰ گرم در لیتر باشد)
(مخلوط ایزومرهای Z,E) به شدت خطرناک
۴ – ۹۸ – ۲۳۷۸۳ (ایزومرZ) ¤ ۴ – ۹۹ – ۲۹۷ (ایزومرE)
متیل – پاراتیون (Methyl – Parathion) ۰ – ۰۰ – ۲۹۸ ترکیب سموم دفع آفات
(کنسانترههای امولوسیون EC)، با ۱۹.۵%، ۴۰%، ۵۰%، ۶۰%، و ترکیبات فعال و پودرهای
¤ حاوی ترکیبات فعال ۱.۵%، ۲%، ۳% بهشدتخطرناک
پاراتیون (Parathion) ۲ – ۳۸ – ۵۶ ترکیب سموم دفع آفات
(کلیه ترکیبات این ماده – مواد معلق در هوا، پودر غبارشدنی (DP)، کنسانتره قابل
به شدت خطرناک
امولوسیون شدن (EC)، دانهها (GR) و پودرهای خیس کردنی (WP) – به جز ¤
سوسپانسیونهای پوششدار (CG)
کروسی دولایت (Crocidolite) ۴ – ۲۸ – ۱۲۰۰۱ صنعتی
بای فنیلهای پولی برومینات (PBB) ۸ – ۰۱ – ۳۶۳۵۵ (هگزا) صنعتی
۷ – ۰۷ – ۲۷۸۵۸ (اوکتا) ¤ ۶ – ۰۹ – ۱۳۶۵۴ (دکا)
بای فنیلهای پولی کلرینات (PCB) ۳ – ۳۶ – ۱۳۳۶ صنعتی
ترفنیلهای پولی کلرینات (PCT) ۸ – ۳۳ – ۶۱۷۸۸ صنعتی
فسفات سهتایی (دیبروموپروپیل ۲، ۳) ۷ – ۷۲ – ۱۲۶ صنعتی
ضمیمه (۴)
اطلاعات و معیارهای درج ترکیبات سموم دفع آفات به شدت خطرناک در ضمیمه (۳)
بخش اول – مدارک مورد نیاز که یک عضو پیشنهاد دهنده باید ارائه دهد.
پیشنهادات ارائه شده مطابق با بند (۱) ماده (۶) باید شامل مدارک کافی حاوی
اطلاعاتزیر باشد:
الف – نام ترکیب سم دفع آفات خطرناک.
ب – نام جزء یا اجزای فعال در ترکیب.
ج – مقدار نسبی هر جزء فعال در ترکیب.
د – نوع ترکیب.
هـ – اسامی تجاری و اسامی تولیدکنندگان در صورت در دسترس بودن.
و – الگوهای متعارف و شناخته شده استفاده از ترکیب در عضو پیشنهاد دهنده.
ز – تشریح واضح درخصوص سوانح مربوط به مشکل مربوط از جمله آثار مخربو روشی که در
ترکیب مورد استفاده قرار گرفتهاست.
ح – هرگونه اقدام قانونی، اداری یا سایر اقدامات متخذه و یا در حال اتخاذ از
سویعضو پیشنهاددهنده در مقابله با چنین سوانحی.
بخش دوم – اطلاعاتی که باید توسط دبیرخانه جمعآوری شود.
طبق بند (۳) ماده (۶)، دبیرخانه باید اطلاعات مناسب مربوط به ترکیب از جملهموارد
زیر را جمعآوری نماید:
الف – خواص فیزیکی – شیمیایی، سمشناسی و سمشناسی بومی ترکیب.
ب – وجود محدودیتهای استعمال با محدودیتهای فرد به کار گیرنده ترکیب درسایر
کشورها.
ج – اطلاعات درخصوص سوانح مربوط به ترکیب در سایر کشورها.
د – اطلاعات ارائه شده توسط سایر اعضا، سازمانهای بینالمللی،
سازمانهایغیردولتی یا سایر منابع مربوط در سطوح ملی یا بینالمللی.
هـ – ارزیابیهای خطر یا مخاطره در صورت در دسترس بودن.
و – شاخصههای مقدار استفاده از ترکیب از قبیل تعداد موارد ثبت شده یا
مقادیرتولید یا فروش در صورت در دسترس بودن.
ز – سایر ترکیبات سموم دفع آفات مورد نظر و سوانح مربوط به این ترکیبات درصورت
وجود.
ح – رویههای جایگزین برای کنترل آفات.
طـ – سایر اطلاعات مربوط به تشخیص کار گروه(کمیته) بررسی شیمیایی.
بخش سوم – معیارهای درج ترکیبات سموم دفع آفات به شدت خطرناک در ضمیمه (۳)
کار گروه (کمیته) بررسی مواد شیمیایی در بررسی پیشنهادات ارائه شده
توسطدبیرخانه، به موجب بند (۵) ماده (۶) باید موارد ذیل را مدنظر قرار دهد:
الف – اعتبار مدرکی که نشان میدهد کاربرد ترکیب مطابق با کاربرد متعارف
یاشناخته شده در کشور عضو پیشنهاد دهنده، منجر به سوانح گزارش شده گردیدهاست.
ب – ارتباط چنین سوانحی با سایر کشورهایی که دارای آب و هوا و شرایط یکسانبوده و
همچنین دارای الگوهای یکسان کاربرد ترکیب هستند.
ج – وجود محدودیتهای استعمال یا محدودیتهای فرد به کار گیرنده ترکیبناشی از
فناوری یا فنونی که به طور منطقی یا گسترده امکان استفاده از آن در کشورهایفاقد
زیرساخت لازم وجود ندارد.
د – اهمیت آثار گزارش شده در ارتباط با مقدار ترکیب استفاده شده.
هـ – سوء استفاده عمدی به خودی خود دلیلی کافی جهت درج یک ترکیب درضمیمه (۳)
نمیباشد.
ضمیمه (۵)
اطلاعات مورد نیاز برای اطلاعیه صادرات
۱ – اطلاعیههای صادرات باید شامل اطلاعات ذیل باشند:
الف – نام و نشانی مراجع ملی تعیین شده عضو صادرکننده و عضو واردکننده؛
ب – تاریخ مورد انتظار صادرات به عضو واردکننده؛
ج – نام ماده شیمیایی منع یا به شدت محدود شده و خلاصهای از اطلاعات مشخص شده در
ضمیمه (۱) که باید مطابق با ماده (۵) در اختیار دبیرخانه قرار گیرد. درصورتی که
بیش از یک نوع از چنین ماده شیمیایی در یک مخلوط یا فرآورده گنجانده شدهباشد،
اطلاعات مزبور باید برای هر ماده شیمیایی ارائه شود؛
د – بیانیهای دال بر طبقهبندی پیشبینی شده برای ماده شیمیایی و
کاربرد پیشبینی شده آن در طبقهبندی مذکور در کشور عضو واردکننده، در صورتی که
مشخص باشد؛
هـ – اطلاعات مربوط به اقدامات پیشگیرانه به منظور کاهش مواجهه با مادهشیمیایی و نشت آن؛
و – در رابطه با یک مخلوط یا فرآورده، غلظت ماده یا مواد شیمیایی منع یا به شدت محدوده شده مورد نظر؛
ز – نام و نشانی واردکننده؛
ح – هرگونه اطلاعات تکمیلی که در دسترس مرجع ملی تعیین شده عضوصادرکننده قراردارد و میتواند به مرجع ملی تعیین شده عضو واردکننده کمک نماید.
۲- علاوه بر اطلاعات مورد اشاره در بند (۱)، عضو صادرکننده باید اطلاعاتبیشتری را
که در ضمیمه (۱) مشخص شده و ممکن است از سوی عضو واردکننده درخواست شود، ارائه نماید.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن کنوانسیون شامل مقدمه و سی ماده و پنج ضمیمه در جلسه علنی روز سهشنبه مورخ بیست و سوم دی ماه یکهزار و سیصد و هشتاد و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و نظر شورای نگهبان در مهلت مقرر موضوع اصل نود و چهارم (۹۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران واصل نگردید.