آیین‌نامه اجرایی گسترش بنگاههای کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین

تاریخ تصویب: ۱۳۸۴/۰۸/۱۹
تاریخ انتشار: ۱۳۸۴/۰۹/۱۰

شماره ۴۶۴۶۸/ت۳۴۰۵۵هـ – ۱۳۸۴/۹/۵

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۴/۸/۱۹ که در مرکز استان خراسان جنوبی تشکیل گردید، بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی‌ کشور، وزارت کار و امور اجتماعی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت اموراقتصادی و دارایی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مواد (۱۰)، (۱۱)،‌ (۲۷) و بند “ج” ماده (۲۱)، بند “الف” ماده (۳۹)، بندهای “د” و “ط“ ماده (۹۵)، بند “و” ماده (۱۰۱) و بند “الف” ماده (۱۰۲) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـمصوب ۱۳۸۳ـ آیین‌نامه اجرایی گسترش بنگاههای کوچک اقتصادی زودبازده و کارآفرین را به شرح زیر تصویب نمود:


ماده ۱ ـ هدف از این آیین‌نامه ساماندهی فعالیتها و حمایتهای دولت در زمینه گسترش بنگاههای کوچک اقتصادی زودبازده به منظور دستیابی به مقاصد زیر می‌باشد:

الف ـ توزیع عادلانه منابع در مناطق به ویژه در مناطق محروم

ب ـ توزیع عادلانه منابع بین اقشار مختلف مردم به ویژه مردم محروم تر

ج ـ افزایش تولید و صادرات غیرنفتی

د ـ تقویت تحرک اقتصادی

هـ ـ افزایش کارایی تسهیلات بانکی

و ـ تقویت کارآفرینی، اشتغالزایی و افزایش فرصتهای شغلی جدید


ماده ۲ ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند :

الف ـ بنگاههای کوچک : به واحدهای تولیدی (کالا و خدمات) گفته می شود که میزان اشتغال آنها کمتر از پنجاه نفر باشد.

ب ـ دامنه شمول : تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در بخشهای کشاورزی، صنعت، معدن و خدمات، فرهنگی و آموزشی فعالیت خواهند داشت.

ج ـ دبیرخانه کارگروه : دبیرخانه کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان

د ـ سازمان : سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور

هـ ـ بانک : بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

و ـ منابع اعتباری : تمامی منابع نظام بانکی کشور که قابلیت اعطای آن به بنگاههای بخشهای تعاونی و خصوصی در قالب تسهیلات اعتباری را داشته باشد.


ماده ۳ ـ بانک ترتیبی اتخاذ کند که در طول سالهای برنامه چهارم توسعه حداقل به میزان سهم‌های تعیین شده در جدول زیر از منابع اعتباری به طرح‌های بنگاههای کوچک موضوع این آیین‌نامه اختصاص دهد.

سال ۱۳۸۴ ۱۳۸۵ ۱۳۸۶ ۱۳۸۷ ۱۳۸۸
درصد ۲۰ ۳۵ ۵۰ ۵۰ ۵۰

تبصره ۱ ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت کار و اموراجتماعی مکلفند با همکاری سایر دستگاههای اجرایی بخشی مرتبط، در پانزدهم اسفند ماقبل هر سال سهمیه اعتباری هر استان برای سال بعد را باتوجه به مزیتهای اقتصادی، استعدادها و میزان عدم برخورداری و بیکاری استانها تعیین و ابلاغ کند. تعیین سهمیه اعتباری هر استان برای سال ۱۳۸۴ ظرف ۱۵ روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه خواهد شد.
سهمیه‌های تعیین شده باتوجه به عملکرد، در فاصله زمانی سه ماهه درصورت لزوم اصلاح خواهد شد.

[الحاقی ۱۳۸۴/۱۲/۷]-
بیست درصد (۲۰%) تسهیلات موضوع این آیین‌نامه در صورت عدم استفاده در سال جاری در سال ۱۳۸۵ نیز پادار است.

تبصره ۲ ـ شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان موظف است با تأکید بر اشتغالزایی بیشتر، سیاستها و جهت‌گیریهای تسهیلات اعطایی و میزان آورده طرح‌های پیشنهادی کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان را که حداقل ۱۰% خواهد بود، تصویب و ابلاغ نماید. در مورد سهم آورده تعاونیها موضوع ماده (۱۲) تصویب‌نامه شماره ۱۹۴۱۶ت۳۳۱۰۸هـ مورخ ۲۱/۴/۱۳۸۴ بر طبق تصویب‌نامه مذکور عمل خواهد شد.

تبصره ۳ ـ بانک مکلف است منابع مالی طرح‌های بزرگ صنعتی را از محل باقیمانده کل تسهیلات بانکی پس از کسر تسهیلات ذکر شده در جدول موضوع ماده ۳ این آیین‌نامه تأمین نماید.
وزارت اموراقتصادی و دارایی نیز مکلف است با همکاری وزارت صنایع و معادن حداکثر تا پایان سال جاری نسبت به شناسایی راههای تأمین کسری تسهیلات احتمالی از طریق مراجع قانونی اقدام کند.

تبصره ۴ـ
[الحاقی ۱۳۸۵/۲/۳] –
[اصلاحی ۱۳۸۵/۲/۱۷]
به منظور تکمیل واحدهای اقتصادی نیمه‌تمام و توسعه و تثبیت اشتغال در واحدهای کوچک، متوسط و بزرگ و رفع مشکل نقدینگی در این واحدها، کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استانها می‌توانند تا بیست درصد از تسهیلات ابلاغ شده توسط وزارت کار و امور اجتماعی را به امر فوق اختصاص دهند. بانکهای عامل همکاری لازم در این خصوص را انجام خواهند داد.

تبصره ۵ ـ [الحاقی ۱۳۸۵/۴/۱۸]
معادل یک درصد (۱%) از کل اعتبار موضوع جزء “الف” بند (۱۱) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور پس از کسر اعتبارات مقرر در بند یادشده و متناسب با جذب اعتبار با اعلام‌ نظر خزانه‌داری کل کشور به منظور اعمال نظارت در اختیار وزارت کار و امور اجتماعی قرار گیرد تا متناسب با پروژه‌های هر استان هزینه شود.

تبصره ۶ـ [الحاقی ۱۳۸۵/۷/۵]
مبلغ سی هزار میلیارد (۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۳۰) ریال از این تسهیلات برای احداث مسکن به تعاونیهای مسکن و انبوه سازان در شهرهای زیر یکصد هزار نفر اختصاص می یابد.


ماده ۴ ـ به منظور تشویق و ترغیب بانکها به رعایت مواد تعیین شده توسط بانک برای بانکهای عامل موضوع جدول ماده (۳) این آیین‌نامه در هدایت منابع به فعالیتهای موضوع این آیین‌نامه، ظرف پانزده روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه دستورالعملی توسط سازمان، بانک و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و توسط رییس بانک ابلاغ می‌شود.


ماده ۵ – به منظور تشویق و حمایت از فعالیتهای موضوع این آیین‌نامه و اطمینان از بهره‌برداری از طرح و تحقق اهداف پیش بینی شده، یارانه سود و کارمزد تسهیلات طرحها مطابق دستورالعملی متضمن اولویتهای موضوعی، منطقه ای و زمانی، خواهد بود که توسط سازمان و با همکاری بانک و وزارتخانه‌های کار و امور اجتماعی، جهادکشاورزی و صنایع و معادن و تعاون و دفتر امور مناطق محروم تهیه و اعلام می‌شود.

تبصره ۱ ـ عناصر مربوط به دستورالعمل اجرایی توزیع تسهیلات موضوع ماده (۵) این آیین‌نامه در پانزده اسفند هر سال برای سال بعد با پیشنهاد دستگاه اجرایی ذی‌ربط و تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تعیین و به اطلاع فعالان اقتصادی و بانکهای عامل می رسد. این دستورالعمل برای محاسبه و پرداخت یارانه سود و کارمزد فعالیتهایی که در آن سال شروع می شوند معتبر و ملاک عمل می‌باشد.

تبصره ۲ – ملاک محاسبه زمان شروع طرح سرمایه گذاری، زمان پرداخت اولین قسط تسهیلات توسط بانک عامل می‌باشد.

تبصره ۳ – سهمیه یارانه سود تسهیلات به نسبت محرومیت و استعداد هر استان درچارچوب دستورالعمل موضوع ماده (۵) این آیین‌نامه توسط سازمان و وزارتخانه ذی‌ربط تعیین می‌شود.


ماده ۶ – بانک عامل موظف است پس از دریافت درخواست بنگاههای متقاضی تسهیلات (حاوی مدارک و مستندات مورد نیاز بانک برای بررسی که قبلاً آن را مشخص نموده و در معرض اطلاع عموم قرار داده است)، با بررسی گزارش توجیهی اقتصادی، مالی و فنی طرحها، نظر خود را ظرف ۴۵ روز به متقاضی اعلام کند.

تبصره ۱ ـ بانک عامل مکلف است در اعطای تسهیلات به متقاضیان، قوانین و مقررات مربوط به ایثارگران را کاملاً رعایت کند.

تبصره ۲– بانک عامل مکلف است دلایل رد درخواست بنگاهها را به طور مستند به متقاضی و دبیرخانه کار گروه اعلام کند.


ماده ۷ – دبیرخانه کارگروه، موظف است ظرف یک ماه، نظر دبیرخانه در زمینه استحقاق بنگاه در برخورداری از یارانه سود و کارمزد را به بانک اعلام کند.

تبصره ـ عدم اعلام نظر دبیرخانه کارگروه استان تا پایان مهلت مقرر در این ماده به بانک عامل، به منزله تأیید دریافت یارانه سود و کارمزد توسط مجری طرح خواهد بود.


ماده ۸ – بنگاههای متقاضی برخورداری از یارانه سود و کارمزد تسهیلات در چارچوب فعالیتها و شرایط دستورالعمل موضوع ماده (۵) این آیین‌نامه، مکلفند خاتمه اجرای طرح و آغاز بهره برداری و فرصتهای اشتغال ایجاد شده را درقالب چارچوبی که توسط دبیرخانه شورای عالی اشتغال اعلام می‌شود به دبیرخانه مذکور اعلام کنند.


ماده ۹ – استانداران موظفند هر سه ماه یک بار گزارشی از میزان اشتغال ایجاد شده، مربوط به طرح‌های به بهره‌برداری رسیده را برای ارایه به هیئت دولت به دبیرخانه شورای عالی اشتغال ارسال کنند.


ماده ۱۰ ـ وزارت کار و اموراجتماعی موظف است با همکاری وزارت صنایع و معادن، برنامه جامع ارتقاء توانمندیهای فنی‌وحرفه‌ای متقاضیان تسهیلات بانکی موضوع این آیین‌نامه را به طوری‌که در زمینه بنگاه‌داری، بازاریابی و مدیریت منابع کارآفرینی از حداقل توانمندی برخوردار شوند، تدوین و با همکاری دستگاههای اجرایی و مراکز آموزشی مرتبط به اجرا درآورد.

تبصره ـ در صورت تشخیص دبیرخانه کارگروه، گذراندن دوره کارآفرینی و کسب مهارت برای مدیران بنگاه الزامی است.


ماده ۱۱ ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است به منظور پیش‌بینی در لوایح بودجه سنواتی، جدول تفصیلی معافیتهای قانونی مالیاتی برای طرح‌های موضوع ماده‌ (۵) این آیین‌نامه در بخشهای مختلف را تدوین و اعلام کند.


ماده ۱۲ ـ سازمان مکلف است اعتبار مورد نیاز برای تامین یارانه سود کارمزد و پرداختهای تشویقی به نظام بانکی را سالانه برآورد و در لوایح بودجه سنواتی پادار کند.


ماده ۱۳ ـ [الحاقی ۱۳۸۵/۲/۳]
شورای پول و اعتبار موظف ظرف یک ماه از تاریخ تصویب آیین‌نامه نسبت به اصلاح دستورالعملهای مغایر بانکهای عامل با این تصویب‌نامه را همراه با افزایش مجوز سرپرستی استانها تا سقف تعیین شده مطابق دستورالعمل ماده (۵) برای بررسی گزارش توجیه فنی و اقتصادی و مالی طرحها و همچنین وامهای متقاضیان بنگاههای کوچک اقدام نموده و شرایط را به نحوی فراهم آورد که زمین، ساختمان، مستحدثات و تجهیزات بنگاه هم به توثیق درآید.


ماده ۱۴ ـ [الحاقی ۱۳۸۵/۲/۳]
یارانه دولت به طرحی تعلق خواهد گرفت که اشتغال پیش‌بینی شده در طرح که قبلاً به تصویب کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان رسیده است در زمان بهره برداری اجرا محقق شود. در غیر این صورت به تناسب تخطی از تعهدات پیش بینی شده اشتغال از میزان یارانه مذکور کسر خواهد شد.


ماده ۱۵ – [الحاقی ۱۳۸۵/۲/۳]
بانکهای عامل استانی موظفند گزارش عملکرد خود را براساس تعداد طرح‌های تأیید شده از نظر توجیه فنی، اقتصادی و مالی، تعداد قراردادهای منعقد شده با متقاضیان و مبلغ تسهیلات پرداختی، هرماه به دبیرخانه کارگروه اشتغال استان ارسال نمایند. بانکهای عامل و بانک مرکزی نیز گزارش ماهانه درخصوص نحوه و میزان پرداخت تسهیلات را در اختیار دبیرخانه شورای عالی اشتغال قرار دهند.


ماده ۱۶ ـ
[الحاقی ۱۳۸۵/۲/۳] –
[اصلاحی ۱۳۸۵/۲/۱۷]
وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است به میزان صد و هشتاد هزار میلیارد ریال بانک عامل به استثنای بانک مسکن معرفی نماید.


پرویز داودی
معاون اول رئیس جمهور