63432/ت35540ن – 1385/6/1
تصمیم نمایندگان ویژه رییس جمهور برای اجرای تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور که به استناد اصل یکصد و بیست و هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت ماده (۲۹) آیین‌نامه اجرایی تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۱۴۴۶/ت۳۴۹۲۹هـ مورخ ۱۰/۲/۱۳۸۵ اتخاذ شده است، به شرح زیر برای اجرا ابلاغ می شود:
ماده ۱ ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ شورای عالی : شورایعالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور
ب ـ سازمان : سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور
ج ـ همتا : شورای هماهنگی ترافیک استان
د ـ اتوبوس و مدی‌بوس : خودروی جمعی بزرگ که ظرفیت حمل ۲۷ نفر مسافر یا بیشتر را دارد.
هـ ـ مینی‌بوس : خودروی جمعی متوسط که ظرفیت حمل ۱۶ تا ۲۶ نفر مسافر را دارد.
و ـ تاکسی ون : خودروی جمعی کوچک که ظرفیت حمل ۵ تا ۱۵ نفر مسافر را دارد و مثل تاکسی فعالیت می نماید.
ز ـ تاکسی : خودروی جمعی سبک که ظرفیت حمل ۱ تا ۴ نفر را دارد.
ح ـ همپیمایی : استفاده مشترک چند نفر از یک وسیله نقلیه متعلق به یکی از اعضای گروه، که برای مبدأ یا مقصد مشترک با هم همسفر شوند. وسیله نقلیه می تواند نوبتی توسط هر عضو گروه آورده شود و یا برای تأمین هزینه‌های وسیله نقلیه یک عضو، بین اعضا توافق شود. تاکسی تلفنی همپیما نیز می‌تواند به جای وسیله شخصی اعضا برنامه ریزی و استفاده شود.
ط ـ وسایل دوچرخ : کلیه وسایل نقلیه موتوری و غیرموتوری دوچرخ یا سه چرخ به ویژه دوچرخه، اسکوتر و دوچرخه برقی.
ی ـ افراد کم توان : افراد سالخورده، خردسال، دارای فقر حرکتی، معلولان و آن دسته از کاربران سامانه های حمل و نقل که از نظر توان جسمی و واکنش در سطح پایینی قرار دارند.
ک ـ متخصص حقیقی : افراد ذی‌صلاح دارای پایه تخصصی ۱، ۲ یا ۳ در گرایش مهندسی ترافیک که تخصص مزبور در کارت نظام مهندسی ساختمان یا پروانه اشتغال آنان درج شده و دارای اعتبار باشد یا دارای مدرک کارشناسی ارشد معتبر مرتبط باشند.
ل ـ متخصص حقوقی : شرکتهای مشاور یا دفاتر فنی دارای عضو متخصص حقیقی و یا رتبه‌بندی حمل و نقل و ترافیک.
م ـ آرام سازی : کاهش سرعت تردد در معابر فرعی شهری براساس آیین‌نامه‌های مصوب.
ماده ۲ ـ شهرهای موضوع این آیین‌نامه براساس اهمیت و جمعیت به گروههای زیر تقسیم می‌شوند:
گروه (الف) : تهران
گروه (ب) : اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز، اهواز و کرج.
گروه (ج) : قم، کرمانشاه، ارومیه، زاهدان، رشت، همدان، کرمان و اراک.
گروه (د) : یزد، اردبیل، قزوین، زنجان، سنندج، بندرعباس، خرم‌آباد، ساری، گرگان،
بوشهر، سمنان، اسلامشهر، بروجرد، کاشان، سبزوار، آمل و نیشابور.
گروه (هـ) : بجنورد، بیرجند، ایلام، شهرکرد، یاسوج، آبادان، دزفول، نجف‌آباد، خمینی شهر، بابل، خوی، ملایر، قائم شهر، قرچک، قدس، سیرجان، مراغه، بوکان، مسجد سلیمان، سقز، گنبدکاووس، ساوه، مهاباد، ورامین، اندیمشک، خرمشهر، شاهرود، مرودشت، زابل، مرند، شاهین‌شهر، گلستان (در استان تهران)، تربت حیدریه، ایذه، محمدیه، ایرانشهر، رفسنجان و انزلی.
گروه (و) : کلیه شهرهای دارای شهرداری که در زمره گروههای قبل نباشند.
ماده ۳ ـ وزارت کشور از محل اعتبارات قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی‌ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارایه‌دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی ـ مصوب ۱۳۸۱ـ و شهرداریها از محل منابع داخلی خود، موظفند سهم مقرر در موافقتنامه های طرح‌های ساماندهی حمل و نقل درون شهری را با اولویت تخصیص دهند.
ماده ۴ ـ شهرداری شهرهای موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه موظفند تدابیر زیر را انجام و گزارش آن را هر سه ماه یکبار به همتا، شورایعالی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ارایه نمایند و شورایعالی گزارش جمع بندی عملکرد استانها را به وزارت کشور و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ارایه نماید.
الف ـ تدابیر موردنظر برای شهر گروه الف :
۱ ـ تکمیل مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافیک و تدوین نظام و سیاستهای حمل و نقل درون شهری و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ مطالعه و تهیه طرح محدوده زمانی و مکانی تردد و اجرای آن پس از اخذ تأیید شورایعالی و ابلاغ وزیر کشور.
۳ ـ توسعه توقفگاههای طبقاتی در محلها و مکانهای همجوار با محدوده طرح ترافیک و ایستگاههای مترو همراه با ممنوعیت توقف حاشیه ای در حوزه نفوذ این توقفگاهها.
۴ ـ گسترش ممنوعیت توقف حاشیه ای در خیابانهای دارای خط اتوبوسرانی در منطقه اضطرار آلودگی هوا متناسب با رشد حمل و نقل عمومی.
۵ ـ تعیین نرخ توقف در توقفگاههای خصوصی با همکاری وزارت بازرگانی و شورایعالی تا یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه به منظور تشویق بخش تعاونی و خصوصی به سرمایه‌گذاری، احداث و بهره برداری از توقفگاهها.
۶ ـ ممنوعیت مؤکد صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری فاقد توقفگاه لازم.
۷ ـ تأمین اعتبار سهم مقرر شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۸ ـ مطالعات معماری، ایجاد، یکپارچه‌سازی و توسعه سامانه پایش هوشمند حمل و نقل.
۹ ـ ایجاد و تکمیل سامانه‌های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه دبیرخانه الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت
الکترونیک و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۱۰ ـ اولویت احداث خطوط سامانه ریلی شهری در محدوده اضطرار آلودگی هوا.
۱۱ ـ باز تنظیم خطوط اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی خطی با محوریت خطوط مترو و خطوط اتوبوس ویژه و سریع.
۱۲ ـ توسعه سامانه اتوبوس و مدی‌بوسرانی و ریلی سریع و خطوط پرظرفیت و اجرای آن پس از تأیید شورایعالی.
۱۳ ـ مطالعه و بهره‌برداری از سامانه موقعیت مکانی و هدایت روی اتوبوسها و روشهایی نوین بهره‌برداری.
۱۴ـ افزایش مطلوبیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی با روشهایی مانند بهبود شرایط داخلی، ظاهری و تهویه ناوگان، کاهش تأخیر، کاهش سرفاصله زمانی، افزایش سرعت و نظم حرکت، ایجاد خطوط ویژه و افزایش حداقل بیست درصد (۲۰%) ظرفیت حمل مسافر در روز با هر اتوبوس و مدی‌بوس با اتخاذ شیوه‌های مدیریت نوین.
۱۵ ـ مطالعه و اجرای سامانه اخذ بلیت مشترک اتوبوس و مترو.
۱۶ ـ افزایش ساعت کار خطوط اتوبوسرانی (از ساعات ۳۰ : ۵ صبح تا ۳۰ : ۲۳)، ضمن توسعه خطوط شبانه در خارج از بازه زمانی مزبور و اختصاص یارانه بهره برداری نسبت به عملکرد در افزایش خدمت رسانی حمل و نقل همگانی.
۱۷ ـ واگذاری حداقل سی درصد (۳۰%) خطوط و اتوبوسهای موجود و به ویژه جدید اتوبوسرانی شهری به بخشهای تعاونی و خصوصی.
۱۸ ـ ایجاد شرکتهای تعاونی و خصوصی اتوبوسرانی و مدی‌بوسرانی، مینی‌بوسرانی، تاکسی‌ون و تاکسیرانی شهری با واگذاری ناوگان جدیدگازسوز به آنها.
۱۹ ـ اعطای مجوز جدید به ایجاد شرکتهای تاکسی‌ون و تاکسی‌ران خصوصی و تعاونی برای ارایه خدمات همپیمایی و سفر گروهی درون شهری برنامه‌ریزی شده بین مبادی و مقاصد.
۲۰ ـ استفاده از تاکسی ون در خطوط ثابت پرمسافر به جای تاکسی سواری و راهی (مسافربر)
۲۱ـ ساماندهی حمل و نقل کالای درون شهری.
۲۲ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دوچرخ و ایجاد مسیرهای ویژه موتورسیکلت.
۲۳ ـ ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه و ایمن سازی مسیرهای مختلط موجود و اصلاح ناهمواریها و دریچه تأسیسات شهری.
۲۴ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه مراکز آموزشی و ایستگاههای مترو و اتوبوس برای پاسخ به تقاضای سفر شهری با دوچرخه به ویژه در مرکز شهر.
۲۵ ـ ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دوچرخ برقی در مناطق شیبدار) و دوچرخهبر قابل نصب بر روی صندوق عقب سواریها و سکوی دوچرخه بر در جلو اتوبوسها
برای ایجاد امکان حمل دوچرخه با اتوبوس.
۲۶ ـ ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده وافراد کم توان به ویژه معلولان.
۲۷ ـ همکاری با سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و وزارتخانه های آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری برای تولید و پخش برنامه های آموزشی و رادیو و تلویزیونی راجع به فرهنگ تردد.
۲۸ ـ هماهنگ‌سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل شهری.
۲۹ ـ مکان‌یابی مراکز جدید جذب سفر براساس سیاستهای حمل و نقل شهری.
۳۰ ـ طراحی و احداث پارک آموزش تردد و فرهنگسازی تردد.
۳۱ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین‌نامه‌های مصوب.
۳۲ ـ طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس آیین‌نامه‌های مصوب.
۳۳ ـ مطالعات ساماندهی و ایجاد پایانه های مسافر و بار و اجرای آن پس از تصویب شورای شهر و تأیید شورای عالی.
۳۴ – تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به همپیمایی و انجام سفرهای شهری با دوچرخه و پیاده روی.
۳۵ ـ تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده براساس آیین‌نامه اجرایی جزء ۲ ـ۵ بند “الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۲۸هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از جایگاهها با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه یادشده باهماهنگی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت.
ب ـ تدابیر موردنظر برای شهرهای گروه (ب) :
۱ ـ تکمیل و بهنگام سازی مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک و تدوین نظام و سیاستهای حمل و نقل درون شهری و ارایه جهت تصویب به همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ مطالعه و تهیه طرح محدوده زمانی و مکانی تردد در ساعات یا روزهای اوج تردد و ارایه جهت تصویب شورای شهر و تأیید همتا و شورایعالی و اجرای آن پس از ابلاغ وزیر کشور.
۳ ـ توسعه توقفگاههای طبقاتی در منطقه مرکزی شهر، همراه با ممنوعیت توقف حاشیه ای در حوزه توقفگاهها.
۴ ـ ممنوعیت توقف حاشیه ای در خیابانهای دارای خط ویژه اتوبوسرانی وگسترش ممنوعیت در مناطق مرکزی شهر متناسب با رشد حمل ونقل عمومی.
۵ – تعیین نرخ توقف و در توقفگاههای خصوصی با همکاری وزارت بازرگانی و شورایعالی تا یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه به منظور تشویق بخش تعاونی و خصوصی به سرمایه‌گذاری، احداث و بهره برداری از توقفگاهها.
۶ – ممنوعیت مؤکد صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری فاقد توقفگاه لازم.
۷ ـ تأمین سهم مقرر اعتبار شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۸ ـ مطالعه ایجاد، پیاده‌سازی یکپارچه ومعماری سامانه های پایش هوشمند حمل و نقل و ایجاد مرکز پایش تردد، پس از تصویب همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۹ ـ تکمیل سامانه های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه دبیرخانه الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الکترونیک و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۱۰ ـ احداث و تکمیل خطوط سامانه ریلی شهری.
۱۱ ـ مطالعه سامانه اتوبوسرانی سریع و خطوط پرظرفیت و اجرا تا بیست درصد (۲۰%) آن
پس از تصویب همتا و اخذ تأیید شورای عالی.
۱۲ ـ مطالعه و زمینه سازی اجرای سامانه اخذ بلیت مشترک اتوبوس و سامانه ریلی شهری.
۱۳ ـ باز تنظیم خطوط اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی خطی با محوریت خطوط
سامانه ریلی شهری و خطوط ویژه و سریع اتوبوسرانی و افزایش بهره‌وری حداقل به میزان
بیست درصد (۲۰%) براساس میانگین تعداد مسافر هر وسیله در روز.
۱۴ ـ مطالعه و بهره برداری از سامانه موقعیت مکانی و هدایت روی اتوبوسها و روشهای
نوین بهره برداری.
۱۵ ـ افزایش مطلوبیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی با روشهایی مانند بهبود
شرایط داخلی، ظاهری و تهویه ناوگان، کاهش تأخیر، کاهش سرفاصله زمانی، افزایش سرعت
و نظم حرکت، ایجاد خطوط ویژه و افزایش حداقل بیست درصد (۲۰%) ظرفیت حمل مسافر در
روز با هر اتوبوس و مدی بوس با اتخاذ شیوه های مدیریت نوین.
۱۶ – واگذاری حداقل سی درصد (۳۰%) خطوط وحداقل پنجاه درصد (۵۰%) اتوبوسهای موجود و
به ویژه جدید اتوبوسرانی به بخشهای تعاونی و خصوصی.
۱۷ – ایجاد شرکتهای تعاونی و خصوصی اتوبوسرانی و مدی بوسرانی، مینی بوسرانی، تاکسی‌ون، تاکسیرانی شهری با واگذاری ناوگان جدید گازسوز به آنها.
۱۸ ـ توسعه خطوط شبانه اتوبوسرانی و مدی‌بوسرانی در مسیرهای پرتردد.
۱۹ ـ اعطای مجوز جدید به ایجاد شرکتهای تاکسی ون و تاکسی رانی خصوصی و تعاونی برای ارایه خدمات همپیمایی و سفر گروهی درون شهری برنامه‌ریزی شده بین مبادی و مقاصد با تاکسیهای جدید.
۲۰ ـ استفاده از تاکسی ون در خطوط ثابت پرمسافر به جای تاکسی سواری و راهی (مسافربر).
۲۱ – هماهنگ سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل
شهری.
۲۲ – مکان‌یابی مراکز جذب سفر براساس سیاستهای حمل و نقل شهری.
۲۳ – ساماندهی حمل و نقل کالای درون شهری.
۲۴ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دو چرخ و ایجاد مسیرهای ویژه موتورسیکلت.
۲۵ ـ ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه و ایمن سازی مسیرهای مختلط موجود و اصلاح
ناهمواریها و دریچه تأسیسات شهری.
۲۶ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دوچرخ و ایجاد مسیرهای ویژه دو چرخه و ایمن سازی
مسیرهای مختلط موجود.
۲۷ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه
مراکز آموزشی و ایستگاههای قطار شهری و اتوبوس برای پاسخ به تقاضای سفر شهری با
دوچرخه به ویژه در مرکز شهر.
۲۸ – ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دوچرخ برقی در مناطق شیبدار) و
دوچرخهبر قابل نصب روی صندوق عقب سواریها و سکوی دوچرخه بر در جلو اتوبوسها برای
ایجاد امکان حمل دوچرخه با اتوبوس.
۲۹ ـ ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده و افراد کم توان به ویژه معلولان.
۳۰ ـ همکاری با سازمان صدا و سیمای جمهوری‌اسلامی ایران و وزارتخانه های آموزش و
پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری برای تولید و پخش برنامه
های آموزشی و رادیو و تلویزیونی راجع به فرهنگ تردد.
۳۱ ـ طراحی و احداث پارک آموزش تردد و فرهنگسازی تردد.
۳۲ ـ مطالعات ساماندهی و ایجاد پایانه های مسافر و بار و اجرای آن پس از تصویب
شورای شهر و همتا و تأیید شورایعالی.
۳۳ ـ تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به همپیمایی، سفرهای شهری با دوچرخه و
پیاده‌روی.
۳۴ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین‌نامه
های مصوب.
۳۵ ـ طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس
آیین‌نامه‌های مصوب.
۳۶ ـ تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده براساس
آیین‌نامه اجرایی جزء ۲ـ۵ بند “الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور،
موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۲۸هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از
جایگاهها با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه یادشده با هماهنگی سازمان بهینه
سازی مصرف سوخت.
ج ـ تدابیر موردنظر برای شهرهای گروه (ج) :
۱ ـ شروع و بهنگام سازی مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافیک و تدوین نظام و
سیاستهای حمل و نقل درون شهری و ارایه جهت تصویب به همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ مطالعه و تهیه طرح محدوده زمانی ومکانی تردد در ساعات یا روزهای اوج تردد و
ارایه جهت تصویب شورای شهر و تأیید همتا و شورایعالی و اجرای آن پس از ابلاغ وزیر کشور.
۳ ـ مطالعه احداث توقفگاه طبقاتی در منطقه مرکز شهر،ضمن ممنوعیت توقف حاشیه ای در
حوزه نفوذ توقفگاه.
۴ ـ ممنوعیت توقف حاشیه ای در خیابانهای دارای خط ویژه اتوبوسرانی و گسترش ممنوعیت
توقف در مناطق مرکزی شهر متناسب با رشد حمل ونقل عمومی.
۵ ـ تعیین نرخ توقف در توقفگاههای خصوصی با همکاری وزارت بازرگانی و شورایعالی
تا یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه به منظور تشویق بخش تعاونی و خصوصی به سرمایه
گذاری، احداث و بهره برداری از توقفگاهها.
۶ ـ ممنوعیت مؤکد صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و
اداری فاقد توقفگاه لازم.
۷ ـ مطالعه پیاده سازی یکپارچه و معماری سامانه های پایش هوشمند حمل و نقل و مرکز
پایش تردد، پس از تصویب همتا و تأیید شورایعالی.
۸ ـ ایجاد و تکمیل سامانه های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه
دبیرخانه الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت
الکترونیک و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۹ ـ تأمین اعتبار سهم مقرر شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۱۰ ـ مطالعات احداث خطوط سامانه ریلی شهری و سامانه اتوبوسرانی سریع و خطوط
پرظرفیت در مسیرهای پرتردد و اجرای آن پس از تصویب همتا و تأیید شورایعالی.
۱۱ ـ مطالعه و بهره برداری از سامانه موقعیت مکانی و هدایت روی اتوبوسها و روشهای
نوین بهره برداری.
۱۲ – باز تنظیم خطوط اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی خطی با محوریت خطوط
ویژه و سریع اتوبوسرانی و افزایش بهره‌وری حداقل به میزان بیست درصد (۲۰%) براساس
میانگین تعداد مسافر هر وسیله در روز.
۱۳ ـ افزایش مطلوبیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی با روشهایی مانند بهبود
شرایط داخلی، ظاهری و تهویه ناوگان، کاهش تأخیر، کاهش سرفاصله زمانی، افزایش سرعت
و نظم حرکت، ایجاد خطوط ویژه و افزایش حداقل بیست درصد (۲۰%) ظرفیت حمل مسافر در
روز با هر اتوبوس با اتخاذ شیوه های مدیریت نوین.
۱۴ ـ واگذاری حداقل سی درصد (۳۰%) خطوط و حداقل شصت درصد (۶۰%) اتوبوسهای موجود و
به ویژه جدید اتوبوسرانی شهری به بخشهای تعاونی و خصوصی.
۱۵ ـ ایجاد شرکتهای تعاونی و خصوصی اتوبوس و مدی بوسرانی، مینی بوسرانی، تاکسی ون،
تاکسیرانی شهری با واگذاری ناوگان جدید گاز سوز به آنها.
۱۶ ـ اعطای مجوز جدید به ایجاد شرکتهای تاکسی ون و تاکسی رانی خصوصی و تعاونی برای
ارایه خدمات همپیمایی و سفر گروهی درون شهری برنامه‌ریزی شده بین مبادی و مقاصد.
۱۷ ـ استفاده از تاکسی ون در خطوط ثابت پرمسافر به جای تاکسی سواری و راهی (مسافربر).
۱۸ ـ ساماندهی حمل و نقل کالای درون شهری.
۱۹ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دو چرخ و ایجاد مسیرهای ویژه موتور سیکلت.
۲۰ ـ ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه و ایمن سازی مسیرهای مختلط موجود و اصلاح
ناهمواریها و دریچه تأسیسات شهری.
۲۱ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه
مراکز آموزشی و ایستگاههای اصلی اتوبوس برای پاسخ به تقاضای سفر شهری با دوچرخه به
ویژه در مرکز شهر.
۲۲ ـ ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دوچرخ برقی در مناطق شیبدار) و
دوچرخهبر قابل نصب بر روی صندوق عقب سواریها و سکوی دوچرخه بر در جلو اتوبوسها
برای ایجاد امکان حمل دوچرخه با اتوبوس.
۲۳ ـ ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده و افراد کم توان به ویژه معلولان.
۲۴ ـ طراحی و احداث پارک آموزش تردد و فعالیتهای مقدماتی برای فرهنگسازی تردد.
۲۵ ـ همکاری با سازمان صدا و سیمای جمهوری‌اسلامی‌ایران و وزارتخانه های آموزش و
پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری برای تولید و پخش برنامه
های آموزشی و رادیو و تلویزیونی راجع به فرهنگ تردد.
۲۶ ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین
نامه‌های مصوب.
۲۷ ـ طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس
آیین‌نامه‌های مصوب.
۲۸ ـ طراحی و احداث پارک آموزش تردد و فرهنگسازی تردد.
۲۹ ـ مطالعات ساماندهی و ایجاد پایانه های مسافر و بار و اجرای آن پس از تصویب
شورای شهر و همتا و تأیید شورایعالی.
۳۰ ـ تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به همپیمایی و انجام سفرهای شهری با
دوچرخه و پیاده روی.
۳۱ ـ هماهنگ سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل
شهری.
۳۲ـ مکان‌یابی مراکز جدید جذب سفر براساس سیاستهای حمل و نقل شهری.
۳۳ ـ تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده براساس
آیین‌نامه اجرایی جزء ۲ـ۵ بند ”الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور،
موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۸۲هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از
جایگاهها با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه یادشده با هماهنگی سازمان بهینه
سازی مصرف سوخت.
د ـ تدابیر موردنظر برای شهرهای گروه (د):
۱ ـ شروع و تکمیل مطالعات ساماندهی حمل و نقل و تدوین نظام و سیاستهای حمل و نقل
درون شهری و ارایه جهت تصویب به همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ گسترش ممنوعیت توقف در مناطق مرکزی شهر متناسب با رشد حمل و نقل عمومی.
۳ ـ تعیین نرخ توقف در توقفگاه خصوصی با همکاری وزارت بازرگانی و شورایعالی تا یک
ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه به منظور تشویق بخش تعاونی و خصوصی به سرمایه
گذاری، احداث و بهره‌برداری از توقفگاهها.
۴ ـ ممنوعیت صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری
فاقد توقفگاه لازم.
۵ ـ تأمین اعتبار سهم مقرر شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۶ ـ ساماندهی و ایجاد پایانه های مسافر و بار.
۷ ـ ایجاد سامانه‌های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه دبیرخانه
الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت الکترونیک
و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۸ ـ مطالعه و اجرای خطوط ویژه اتوبوسرانی و سایر سامانه ها (حداقل یک خط) پس از
تصویب همتا و تأیید شورایعالی.
۹ ـ باز تنظیم خطوط اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی خطی با محوریت خط ویژه
اتوبوسرانی و افزایش بهره‌وری حداقل به میزان بیست درصد (۲۰%) براساس میانگین
تعداد مسافر هر وسیله نقلیه در روز.
۱۰ ـ افزایش مطلوبیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی با روشهایی مانند بهبود
شرایط داخلی، ظاهری و تهویه ناوگان، کاهش تأخیر، کاهش سرفاصله زمانی، افزایش سرعت
و نظم حرکت، ایجاد خطوط ویژه و افزایش حداقل بیست درصد (۲۰%) ظرفیت حمل مسافر در
روز با هر اتوبوس و مدی بوس با اتخاذ شیوه های مدیریت نوین.
۱۱ ـ واگذاری حداقل سی درصد (۳۰%) خطوط و حداقل شصت درصد (۶۰%) اتوبوسهای موجود به
ویژه اتوبوس و مدی بوس جدید شهری به بخشهای تعاونی و خصوصی.
۱۲ ـ ایجاد شرکتهای تعاونی وخصوصی اتوبوس و مدی بوسرانی، مینی بوسرانی، تاکسی ون،
تاکسیرانی شهری با اولویت واگذاری ناوگان جدید گازسوز به آنها.
۱۳ ـ استفاده از تاکسی ون در خطوط ثابت پرمسافر.
۱۴ ـ اعطای مجوز جدید به ایجاد شرکتهای تاکسی ون و تاکسیرانی خصوصی وتعاونی برای
ارایه خدمات همپیمایی و سفر گروهی درون شهری برنامه‌ریزی شده بین مبادی و مقاصد.
۱۵ ـ ساماندهی حمل ونقل کالای درون شهری.
۱۶ ـ ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده و افراد کم توان به ویژه معلولان.
۱۷ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دو چرخ و ایجاد مسیرهای ویژه موتورسیکلت.
۱۸ ـ ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه و ایمن سازی مسیرهای مختلط موجود و اصلاح
ناهمواریها و دریچه تأسیسات شهری.
۱۹ ـ طراحی و احداث پارک آموزش تردد و فرهنگسازی تردد.
۲۰ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه
مراکز آموزشی و ایستگاههای اصلی اتوبوس و مدی بوس برای پاسخ به تقاضای سفر شهری با
دوچرخه به ویژه در مرکز شهر.
۲۱ ـ ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دو چرخ برقی در مناطق شیبدار) و
دوچرخهبر قابل نصب روی صندوق عقب سواریها و سکوی دوچرخه بر در جلو اتوبوسها برای
ایجاد امکان حمل دوچرخه با اتوبوس.
۲۲- طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس
آیین‌نامه‌های مصوب.
۲۳ ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین
نامه‌های مصوب.
۲۴ ـ تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به همپیمایی، سفرهای شهری با دوچرخه و
پیاده‌روی.
۲۵ ـ هماهنگ سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل شهری.
۲۶ ـ تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده براساس آیین‌نامه اجرایی جزء ۲ـ۵ بند ”الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۸۲هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از جایگاهها با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه یادشده با هماهنگی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت.
هـ ـ تدابیر موردنظر برای شهرهای گروه (هـ) :
۱ – شروع و تکمیل مطالعات ساماندهی حمل و نقل و تدوین نظام و سیاستهای حمل و نقل
درون شهری و ارایه جهت تصویب به همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ تعیین نرخ توقف در توقفگاههای خصوصی با همکاری وزارت بازرگانی و شورایعالی تا
یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه به منظور تشویق بخش تعاونی و خصوصی به سرمایه
گذاری، احداث و بهره برداری از توقفگاهها.
۳ ـ مطالعه، بازتنظیم و توسعه خطوط مینی بوسرانی و تاکسیرانی و افزایش بهره‌وری
(براساس میانگین تعداد روزانه مسافر).
۴ ـ ممنوعیت صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری
فاقد توقفگاه لازم.
۵ ـ تأمین اعتبار سهم مقرر شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۶ ـ بسترسازی ایجاد سامانه های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه
دبیرخانه الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت
الکترونیک و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۷ ـ افزایش مطلوبیت استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی با روشهایی مانند بهبود
شرایط داخلی، ظاهری و تهویه ناوگان، کاهش تأخیر، افزایش سرعت و نظم حرکت و افزایش
حداقل بیست‌درصد (۲۰%) ظرفیت حمل مسافر در روز با مدیریت نوین.
۸ ـ ایجاد شرکتهای تعاونی و خصوصی مینی بوسرانی و تاکسیرانی شهری با اولویت
واگذاری ناوگان جدید گازسوز.
۹ ـ واگذاری خطوط و ناوگان موجود و به ویژه جدید عمومی به بخشهای تعاونی وخصوصی.
۱۰ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دوچرخ و ایمن سازی مسیرهای عبور دوچرخه.
۱۱ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه
مراکز آموزشی و مرکز شهر.
۱۲ ـ ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دوچرخ برقی در مناطق شیبدار).
۱۳ ـ ساماندهی معابر برای تردد معابر پیاده و افراد کم توان به ویژه معلولان.
۱۴ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دوچرخ و ایجاد مسیرهای ویژه موتورسیکلت.
۱۵ ـ ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه و ایمن سازی مسیرهای مختلط موجود و اصلاح
ناهمواریها ودریچه تأسیسات شهری.
۱۶ ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین
نامه‌های مصوب.
۱۷ ـ ساماندهی و ایجاد پایانه های کوچک مسافر و بار و ساماندهی حمل و نقل کالای
درون شهری.
۱۸ ـ طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس
آیین‌نامه‌های مصوب.
۱۹ ـ تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به پیاده روی و سفرهای شهری با دوچرخه.
۲۰ – هماهنگ سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل
شهری.
۲۱ – تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد عرضه گاز طبیعی فشرده براساس آیین‌نامه
اجرایی جزء ۲ـ ۵ بند “الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، موضوع
تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۲۸هـ مورخ ۵/۲/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از جایگاهها
با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه یادشده با هماهنگی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت.
و ـ تدابیر موردنظر برای شهرهای گروه (و) :
۱ – شروع و تکمیل مطالعات ساماندهی حمل و نقل و تدوین نظام و سیاستهای حمل و نقل
درون شهری و ارایه جهت تصویب به همتا و اخذ تأیید شورایعالی.
۲ ـ ممنوعیت صدور پروانه ساختمانی برای احداث ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری
فاقد توقفگاه لازم.
۳ ـ ایجاد شرکتهای تعاونی و خصوصی تاکسیرانی شهری با اولویت واگذاری ناوگان جدید
گازسوز.
۴ ـ ساماندهی معابر برای تردد عابر پیاده و افراد کم توان به ویژه معلولان.
۵ ـ ایجاد پایانه‌های کوچک مسافر و بار.
۶ ـ طراحی و نصب علایم افقی و عمودی راهنمایی و رانندگی در معابر براساس آیین‌نامه
های مصوب.
۷ـ طراحی آرام سازی و ایمن سازی معابر برای کاهش سرعت و تصادفات براساس آیین‌نامه
های مصوب.
۸ ـ تشویق کاربران سامانه های حمل و نقل به همپیمایی.
۹ ـ ساماندهی تردد وسایل نقلیه دوچرخ و ایمن سازی مسیرهای عبور دوچرخه.
۱۰ ـ ایجاد توقفگاه دوچرخه در اماکن اداری، تجاری، مراکز مراجعه و تجمع و به ویژه
مراکز آموزشی.
۱۱ ـ ترویج دوچرخه شهری ارزان (و وسایل نقلیه دو چرخ برقی در مناطق شیبدار).
۱۲ ـ تأمین اعتبار سهم مقرر شهرداری در توسعه حمل و نقل عمومی.
۱۳ ـ بسترسازی ایجاد سامانه های الکترونیکی ارایه کلیه خدمات دولتی نظیر سامانه
دبیرخانه الکترونیکی تحت وب و سامانه اخذ الکترونیکی عوارض و قبوض جهت تحقق دولت
الکترونیک و کاهش مراجعه حضوری مردم به ادارات.
۱۴ ـ هماهنگ سازی کاربری زمین و طرح‌های جامع و تفصیلی شهری با سیاستهای حمل و نقل شهری.
۱۵ ـ تأمین و اختصاص زمین مناسب برای ایجاد جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده براساس آیین‌نامه اجرایی جزء ۲ـ۵ بند “الف” تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور، موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۳۹۵/ت۳۴۹۲۸هـ مورخ ۲/۵/۱۳۸۵ و احداث و بهره برداری از جایگاهها با استفاده از تسهیلات موضوع آیین‌نامه اجرایی یادشده با هماهنگی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت.
ماه ۵ ـ وزارت کشور موظف است تدابیر لازم جهت اجرای مفاد مطالعاتی و تخصصی این آیین‌نامه توسط متخصصان حقیقی یا حقوقی را اتخاذ نماید و پیگیری و هماهنگی لازم برای رفع موانع قانونی و اجرایی و تهیه برنامه ظرفیت سازی بکارگیری و تربیت متخصص موردنیاز متعهد به خدمت در هر استان را ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه انجام دهد.
ماده ۶ ـ وزارت کشور مسؤول حسن اجرای این آیین‌نامه بوده و موظف است هر سه ماه یکبار گزارش اقدامات انجام شده را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور ارایه نماید.
پرویز داودی
معاون اول رئیس جمهور