شماره ۵۹۸۷۹/ت۳۷۱۱۰هـ – ۱۳۸۶/۴/۱۹
هیات وزیران در جلسه مورخ ۱۳۸۶/۳/۲ بنا به پیشنهاد شماره ۳۴۰/۰۲۰ مورخ ۱۳۸۶/۱/۹ وزارت جهاد کشاورزی و به استناد ماده (۱۴) قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها ـ مصوب ۱۳۸۵ آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مربوط به کار می‌رود:
الف ـ قانون: قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها ـ مصوب ۱۳۷۴ ـ و اصلاحیه آن ـ مصوب ۱۳۸۵ ـ که از این پس در این آیین نامه به اختصار قانون نامیده می‌شود.
ب ـ محدوده شهر، حریم شهر، محدوده شهرک و محدوده روستا: محدوده‌ای که براساس «قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها -مصوب ۱۳۸۴» به تصویب مراجع قانونی ذیربط رسیده یا خواهد رسید.
پ ـ طرح‌هادی روستا: طرحی که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود میزان و مکان گسترش آتی و نحوه نیازمندی های عمومی روستایی را حسب مورد در قالب مصوبات طرحهای ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی یا طرحهای جامع ناحیه‌ای تعیین می‌نماید.
ت- اراضی زراعی و باغها: [اصلاحی ۱۳۹۷/۱۲/۵]
اراضی زیر کشت، آیش و باغها، شامل آبی یا دیم، اعم از دایر یا بایر، و نهالستان و قلمستان که سابقه بهرهبرداری قانونی داشته باشد، و اراضی موضوع تبصره (۴) الحاقی به ماده (۱) قانون.
ث ـ کمیسیون: کمیسیون تبصره (۱) ماده (۱) قانون می‌باشد.
ج ـ کمیسیون تقویم: کمیسیون تبصره (۳) الحاقی ماده (۲) قانون می‌باشد.
چ ـ تفکیک: در مقررات ثبتی عبارت است از تقسیم مال غیرمنقول به قطعات کوچکتر.
ح ـ افراز: در اصطلاح قضایی و ثبتی عبارت است از جدا کردن سهم مشاع شریک یا شرکاء و یا تقسیم مال غیرمنقول مشاع بین شرکاء به نسبت سهم آنان.
خ ـ تقسیم: اعم است از تفکیک و افراز و غیر آن.
د ـ تغییر کاربری: هر گونه اقدام که مانع از بهرهبرداری و استمرار کشاورزی اراضی زراعی و باغها در قالب ایجاد بنا، برداشتن یا افزایش شن و ماسه، و سایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییر کاربری محسوب شود.
ذ ـ مالک یا صاحب زمین: شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که بر اراضی زراعی یا باغی با ارایه سند مالکیت یا گواهی اداره ثبت مشعر بر مالکیت بوده و یا موافق احکام قطعیت یافته صادره از محاکم قضایی مالکیت آنان محقق شده باشد و چنانچه اراضی مذکور در مناطق مشمول اعلان ثبت عمومی و اجباری نباشد و از قدیم‌الایام از سوی اشخاص به عنوان مالک مورد بهرهبرداری واقع و شورای اسلامی محل تصرف مالکانه (قاعده ید) متقاضی را تأیید نماید و مستثنی بودن اراضی موردنظر از انواع اراضی ملی و دولتی به تأیید مراجع ذیصلاح رسیده باشد، مالک تلقی می‌شود.
رـ طرحهای تملک و دارایی های سرمایه ای مصوب مجلس شورای اسلامی (ملی – استانی): طرح‌هایی که دارای موافقتنامه مبادله شده بین دستگاه اجرایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و یا استان (بنا به مورد) باشد.
ز ـ
[اصلاحی ۱۳۸۶/۹/۱۸]
[اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
طرحهای خدمات عمومی مورد نیاز مردم موضوع تبصره (۲) اصلاحی ماده (۲) قانون منحصراً به شرح جدول پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است، با رعایت ضوابط ذیل تعیین می‌شود:
۱ـ اخذ موافقت اصولی یا جواز تأسیس با رعایت ضوابط استقرار و سایر مقررات مربوط از دستگاههای ذیربط.
۲ـ تشخیص ضرورت تغییر کاربری از کمیسیون تبصره (۱) ماده (۱) قانون.
۳ـ تعیین کاربری توسط کارگروه تخصصی و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان و در محدوده حریم راههای برون شهری توسط وزارت راه و شهرسازی.
۴ـ اخذ پروانه ساختمان از شهرداریها در حریم شهرها و در خارج از حریم شهرها از مراجع صدور پروانه بر اساس ماده (۱۰) آیین‌نامه استفاده از اراضی، احداث بنا و تأسیسات در خارج از حریم شهرها و محدوده روستاها موضوع تصویب‌نامه شماره ۳۱۶۳۶/ت۴۷۰۹۷هـ مورخ ۲۰/۲/۱۳۹۱ و اصلاحات بعدی آن و در محدوده یکصد متر از انتهای حریم راه‌ها و راه آهن از وزارت راه و شهرسازی.
تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
متقاضیان طرحهای یادشده باید در احداث تأسیسات مربوط، ضوابط فوق را به ترتیب اولویت رعایت نمایند.
تبصره ۲ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
دستگاه اجرایی صادرکننده موافقت اصولی یا جواز تأسیس موظف است از زمان صدور مجوز و در طول بهرهبرداری و پس از آن به طور مستمر نظارت نموده و در مقاطع زمانی شش ماهه گزارش اقدامات صورت گرفته را به سازمان جهادکشاورزی استان اعلام و در صورت هرگونه تخلف و تغییر طرح، مراتب را به سازمان مذکور منعکس تا در اجرای ماده (۱۰) قانون ضمن توقف عملیات، نسبت به اعمال ماده (۲) قانون و اخذ عوارض مربوط اقدام نماید.
تبصره ۳ـ
[اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
[اصلاحی ۱۴۰۰/۱/۱۵]
در رابطه با طرحهای توسعه و عمران شهری و تغییرات بعدی آن و نیز ایجاد شهرک‌های مسکونی و افزایش محدوده شهرها به شرح زیر اقدام می شود:
۱- طرحهای توسعه و عمران شهری و تغییرات بعدی آن (تصویب و بازنگری) که به تصویب مراجع قانونی ذیربط (شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان – شورای عالی شهرسازی و معماری ایران) می رسد، نیاز به اخذ مجوز از کیمسیون ندارد.
۲- [اصلاحی ۱۴۰۳/۱/۸]
ایجاد شهرک های مسکونی پس از تصویب مراجع ذی صلاح و همچنین افزایش یا الحاق اراضی ملی و دولتی به محدوده مصوب شهرها به صورت موردی به عنوان مغایرت اساسی با طرح جامع و تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با استفاده از اراضی که قابلیت کشت و تولید محصولات کشاورزی را نداشته باشد، در صورت تشخیص ضرورت توسط کمیسیون، از شمول عوارض ماده (۲) قانون معاف است.
تبصره ۴ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
در صورت درخواست جدید برای تغییر طرحهای خدمات عمومی مورد نیاز مردم به سایر طرحها، پس از طرح پرونده در کمیسیون تبصره (۱) ماده (۱)، موضوع مشمول عوارض موضوع ماده (۲) قانون خواهد بود.
تبصره ۵ـ [الحاقی ۱۳۹۷/۴/۶]
واحدهای اقامتی واقع در مناطق و مجتمعهای موضوع ردیفهای (۲۶) و (۲۸) جدول پیوست جزء لاینفک طرح برای استفاده عموم بوده و افراز و تفکیک عرصه و اعیان و فروش و نقل و انتقال به سایر اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع است.
تبصره ۶ـ [الحاقی ۱۳۹۷/۴/۶]
دستورالعمل تعیین نصابها، تعاریف، مکانیابی و درجه‌بندی فعالیتهای موضوع ردیفهای (۲۶)، (۲۷) و (۲۸) جدول پیوست ظرف یک ماه پس از ابلاغ این تصویب‌نامه توسط وزارت جهادکشاورزی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهیه و ابلاغ می‌شود.
س ـ مجوز موضوع ماده (۷) قانون: موافقتی اصولی یا جواز تأسیسی که توسط دستگاه های اجرایی ذیربط در چارچوب قوانین و مقررات مربوط صادر می‌شود.
ش ـ مجوز یا پروانه ساخت موضوع ماده (۸) قانون: موافقتی که توسط دستگاه های ذیربط در احداث بنا و تأمین و واگذاری خدمات و تأسیسات زیربنایی مانند آب، برق، گاز و تلفن صادر می‌شود.
ص ـ اراضی داخل محدوده روستاهای دارای طرح هادی مصوب: محدوده شامل بافت موجود روستا و گسترش آتی آن در دورۀ طرح هادی روستا می‌باشد.
ماده ۲ ـ دبیرخانه کمیسیون در سازمان جهاد کشاورزی استان مستقر بوده و مدیر امور اراضی، دبیر کمیسیون می‌باشد.
تبصره ـ نماینده دستگاه اجرایی ذیربط جهت شرکت در جلسه کمیسیون بدون داشتن حق رأی از سوی دبیر دعوت خواهد شد.
ماده ۳ ـ درخواست اشخاص حقیقی و حقوقی برای تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها همراه مدارک ثابت کننده و قانونی مالکیت، جواز تأسیس یا موافقت اصولی طرح مورد نظر، نقشه عرصه مورد اجرای طرح، نظریه اداره کل حفاظت محیط زیست استان و حسب مورد پاسخ استعلام دستگاههای ذیربط در چارچوب ماده (۷) قانون، تحویل دبیرخانه می‌گردد.
تبصره ۱ ـ درخواست دستگاههای مجری طرحهای تملک دارایی های سرمایه‌ای (طرحهای ملی ـ استانی) و طرحهای خدمات عمومی مورد نیاز مردم و گردشگری با ارایه مصوبه مرجع قانونی ذیربط و دو نسخه کروکی محل و نقشه عرصه در مقیاس ۱/۵۰۰ مورد اجرای طرح بصورت خارج از نوبت در کمیسیون مطرح خواهد شد.
تبصره ۲ ـ نحوه و چگونگی دریافت تقاضا، تشکیل و تکمیل پرونده اعم از استعلام های مورد نیاز، بررسی کارشناسی اولیه، مطرح نمودن درخواست ها در کمیسیون، نگهداری سوابق و مصوبات و ابلاغ تصمیمات کمیسیون و کمیسیون تقویم به متقاضی براساس دستورالعملی خواهد بود که ظرف مدت دو ماه از سوی وزارت جهادکشاورزی (سازمان امور اراضی) تهیه و ابلاغ می‌گردد.
تبصره ۳ ـ دبیرخانه کمیسیون موظف است در صورت عدم تکمیل مدارک مورد لزوم از سوی متقاضی ظرف یک ماه از تاریخ ثبت درخواست، پرونده را از دستور کار کمیسیون خارج نماید. بدیهی است در صورت ارایه مدارک و مستندات، پرونده حسب نوبت در دستور کار کمیسیون قرار می‌گیرد.
تبصره ۴ ـ جلسات کمیسیون با حضور رییس و حداقل سه عضو دیگر رسمیت دارد و تصمیمات آن با حداقل سه رأی موافق معتبر و لازم‌الاجرا خواهد بود. کمیسیون موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ثبت درخواست یا استعلام در دبیرخانه نسبت به بررسی موضوع اقدام و نتیجه را از طریق دبیرخانه به متقاضی ابلاغ نماید.
تبصره ۵ ـ دبیرخانه کمیسیون از رؤسای سازمانهای میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و صنایع و معادن استان برای شرکت در جلسات دعوت به عمل خواهد آورد.
ماده ۴ ـ در صورت موافقت کمیسیون با تغییر کاربری اراضی زراعی یا باغ مورد تقاضا، دبیر کمیسیون مراتب را به همراه کروکی یا نقشه، مشخصات کامل ملک به منظور تعیین قیمت روز اراضی زراعی یا باغ با کاربری جدید به کمیسیون تقویم اعلام و پس از اخذ نظریه کمیسیون یاد شده و اعلام به متقاضی و ارایه گواهی لازم توسط وی مبنی بر واریز عوارض موضوع ماده (۲) قانون به حساب خزانه داری کل کشور، مجوز تغییر کاربری را صادر و به مرجع استعلام کننده و متقاضی اعلام می‌نماید. مجوز صادره از زمان ابلاغ به متقاضی به مدت دو سال دارای اعتبار می‌باشد.
تبصره ـ در مواردی که بعد از پایان اعتبار مجوز کمیسیون، مجدداً برای همان اراضی درخواست تمدید مجوز قبلی یا تقاضای تغییر کاربری برای طرح جدید ارایه گردد و کمیسیون موافقت نماید در صورت شمول عوارض موضوع ماده (۲) قانون، با احتساب عوارض پرداختی قبلی مابه‌التفاوت تعیین و به متقاضی جهت واریز ابلاغ می‌گردد.
ماده ۵ ـ در مواردی که به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی یا سازمان جهاد کشاورزی استانها درصدور مجوز تغییر کاربری توسط کمیسیون رعایت مقررات این قانون نگردیده باشد، موضوع جهت رسیدگی و اتخاذ تصمیم لازم به کمیسیون تبصره (۷) الحاقی ماده یک قانون احاله می‌گردد و کمیسیون موظف است حداکثر پس از دو ماه از تاریخ ارجاع نسبت به موضوع اخذ تصمیم و ابلاغ نماید.
تبصره ـ وزارتخانه‌های کشور، مسکن و شهرسازی و سازمان حفاظت محیط زیست موظفند معاونین ذیربط را جهت عضویت در کمیسیون مذکور، به وزارت جهادکشاورزی معرفی نمایند.
ماده ۶- [اصلاحی ۱۳۹۷/۱۲/۵]
ضوابط تشخیص اراضی زراعی و باغها در خارج از محدوده شهرها، شهرکها و طرح‌هادی روستاها به شرح زیر است:
الف ـ اراضی زراعی و باغهای دارای سابقه بهرهبرداری و اراضی تحت فعالیتهای موضوع تبصره (۴) الحاقی به ماده (۱) قانون که در حکم اراضی زراعی و باغها محسوب می‌شوند، توسط کارگروهی متشکل از مدیر، معاون فنی اجرایی و رییس اداره امور اراضی جهاد کشاورزی شهرستان با رعایت ضوابط موضوع این آیین‌نامه بررسی می‌شوند. کارگروه یادشده موظف است با در نظر گرفتن وضعیت و موقعیت اراضی مورد نظر و کاربری سایر اراضی همجوار و با لحاظ یک یا چند مورد از موارد نه‌گانه زیر، نظریه خود را ظرف بیست روز اعلام نموده و نسبت به تشخیص زراعی یا باغی بودن عرصه و یا غیر زراعی و باغی بودن محل مورد نظر اقدام نماید و مراتب توسط مدیر جهاد کشاورزی شهرستان به مراجع ذیربط ارسال شود:
۱ـ سند مالکیت، بنچاق و نسق زراعی که مؤید زراعی بودن زمین یا باغ باشد.
۲ـ سوابق کشت و کار و تولیدات کشاورزی موضوع تبصره (۴) الحاقی به ماده (۱) قانون فارغ از زمان احداث.
۳ـ اراضی زراعی و باغهای واقع در محدوده قطب‌های کشاورزی و یا شرکت‌های سهامی زراعی یا شرکت‌های تعاونی تولید و مانند آنها.
۴ـ استعلام محلی.
۵ ـ سایر اراضی زراعی و باغها واقع در زیر دست سدها و شبکه‌های آبیاری که در اجرای برنامه‌های توسعه به قلمرو اراضی کشاورزی افزوده می‌شود.
۶ ـ نظریه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در رابطه با کیفیت آب و خاک حسب نیاز.
۷ ـ تهیه گزارش مصور (عکس، فیلم و…)
۸ ـ استفاده از عکس‌های هوایی یا تصاویر ماهواره‌ای عرصه مورد نظر حسب نیاز.
۹ـ منابع تأمین آب برای اراضی آبی.
ب ـ مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مکلف است همزمان با بررسی کارشناسی، مراتب وقوع یا عدم وقوع اراضی مورد نظر در مناطق چهارگانه محیط زیست موضوع بند (الف) ماده (۳) قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست ـ مصوب ۱۳۵۳ـ را از اداره حفاظت محیط زیست شهرستان استعلام نماید. اداره یادشده نیز مکلف است ظرف پانزده روز نظریه خود را به مدیریت جهاد کشاورزی اعلام نماید. عدم ارسال پاسخ در مهلت تعیین شده مانع از انجام اقدامات بعدی نخواهد بود.
تبصره ـ در مورد اراضی ملی و دولتی که از طریق مراجع ذیصلاح برای اجرای طرحهای زراعی و باغی واگذار گردیده است، تا قبل از انتقال قطعی مطابق قرارداد واگذاری اراضی ملی و دولتی عمل خواهد شد.
پ ـ نظریه کارگروه موضوع بند (الف) این ماده ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ آن
قابل تجدیدنظرخواهی است و تجدیدنظر نسبت به نظریه یادشده ظرف پانزده روز از زمان درخواست متقاضی، توسط هیئتی به ریاست رییس سازمان جهاد کشاورزی و عضویت معاون مربوط و مدیر امور اراضی استان صورت می‌پذیرد.
ت ـ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان در موارد تغییر کاربری غیرمجاز با توجه به ضرورت اقدام به موقع جهت پیشگیری از ادامه ساخت و ساز غیرمجاز و طرح شکایت در مراجع قضایی، رأساً با رعایت ضوابط موضوع این آیین‌نامه نسبت به تشخیص اراضی زراعی و باغها اقدام می‌نماید.
ث ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است در مناطقی که طرح حدنگاری (کاداستر) اراضی کشاورزی اجرا شده است، اطلاعات مکانی و توصیفی طرح را در تشخیص نوع اراضی زراعی و باغی ملاک عمل قرار دهد.
ج ـ وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی کشور) موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، نسبت به ایجاد سامانه الکترونیکی ثبت اطلاعات فرآیند تشخیص اراضی زراعی و باغها از زمان درخواست متقاضی تا اعلام نظریه نهایی به صورت برخط اقدام و اطلاعات آن را برای استفاده سایر دستگاه‌ها در دسترس قرار دهد.
ماده ۷ ـ استانداری، امور اقتصادی و دارایی و جهاد کشاورزی استان ها موظفند ظرف یک ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، نمایندگان خود را برای عضویت در کمیسیون تقویم شهرستانها به دبیرخانه کمیسیون معرفی نمایند. کمیسیون تقویم در مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان تشکیل و جلسات آن با حضور کلیه اعضاء رسمیت یافته و رأی اکثریت اعضاء معتبر و لازم‌الاجرا است.
ماده ۸ ـ به منظور ایجاد وحدت رویه اجرایی در نحوه تقویم و ارزیابی اراضی موضوع قانون و نظارت بر آن ظرف دو ماه پس از تصویب این آیین‌نامه، دستورالعمل مشترکی از سوی وزارتخانه‌های کشور، امور اقتصادی و دارایی، مسکن و شهرسازی و جهاد کشاورزی تهیه و توسط وزارت جهاد کشاورزی به استانها ابلاغ خواهد شد.
تبصره ـ تصمیم کمیسیون تقویم از زمان اعلام به متقاضی به مدت شش ماه اعتبار خواهد داشت و در صورت انقضای مدت مذکور و عدم واریز عوارض، قیمت ملک مجدداً توسط کمیسیون تقویم تعیین و اعلام خواهد شد.
ماده ۹ ـ ادارات ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی و سایر هیئت ها و مراجع مربوط موظفند در هنگام تفکیک، افراز و تقسیم اراضی زراعی و باغهای واقع در خارج از محدوده شهرها و شهرکها و طرح‌هادی روستایی، نظر سازمان جهادکشاورزی (مدیریت جهادکشاورزی) را استعلام و تفکیک، افراز و تقسیم اینگونه اراضی پس از تأیید مدیریت جهاد کشاورزی قابل اجرا خواهد بود.
تبصره ـ ضوابط و حدنصاب‌های تفکیک، افراز و تقسیم اراضی ظرف دو ماه پس از صدور این آیین‌نامه توسط وزارت جهادکشاورزی به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تهیه و پس از تصویب کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست و سازمانهای جهاد کشاورزی اعلام خواهد شد.
ماده ۱۰ ـ مصادیق و ضوابط موضوع تبصره (۴) ماده (۱) و تبصره (۱) ماده (۲) قانون ظرف سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه، طی دستورالعملی حسب مورد با همکاری وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، صنایع و معادن و سازمان های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و حفاظت محیط زیست تهیه و توسط وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ خواهد شد.
ماده ۱۱ ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است در اجرای ماده (۱۰) قانون ظرف یک ماه مصادیق اقداماتی که تغییر کاربری غیرمجاز بوده و جرم محسوب می‌شود را تهیه و ابلاغ نماید.
[دستورالعمل تعیین مصادیق تغییر کاربری غیرمجاز]
ماده ۱۲ ـ به منظور اجرای قانون و جلوگیری از هرگونه عملیات تغییر کاربری غیرمجاز متخلف در اراضی زراعی و باغها، مأموران جهاد کشاورزی مکلفند ضمن بازدید از اراضی زراعی و باغها در صورت مشاهده هرگونه جرم ضمن توقف عملیات با رعایت ماده (۱۰) قانون، نسبت به تنظیم صورتجلسه اقدام نمایند.
تبصره ۱ ـ مأموران جهادکشاورزی مکلفند توقف عملیات اجرایی را به مالک یا قائم مقام قانونی وی به‌صورت مکتوب اخطار و اعلام نمایند. چنانچه مرتکب پس از اعلام مأموران جهادکشاورزی به اقدامات خود ادامه دهد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است بنا به درخواست مأموران جهادکشاورزی از ادامه عملیات متخلف جلوگیری نماید.
تبصره ۲ ـ مدیریت جهاد کشاورزی مکلف است با توجه به صورتجلسه تنظیمی در اسرع وقت نسبت به معرفی مجرم یا مجرمین به مراجع قضایی اقدام نماید. مراجع قضایی برابر مقررات مربوط به تخلف رسیدگی و حکم مقتضی را صادر می‌نمایند.
ماده ۱۳ ـ مأموران وزارت جهادکشاورزی مکلفند در چارچوب تبصره‌های (۱) و (۲) ماده (۱۰) قانون با حضور نیروی انتظامی و نماینده دادسرا یا دادگاه محل، ضمن تنظیم صورتمجلس، رأساً نسبت به قلع و قمع بنا و مستحدثات، اقدام و وضعیت زمین را به حالت اولیه اعاده نمایند.
ماده ۱۴ ـ فعالیت های موضوع تبصره (۴) الحاقی به ماده یک قانون بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و در حکم اراضی زراعی و باغ ها می‌باشد. در صورتی که مجریان فعالیتهای این تبصره قصد تغییر کاربری این فعالیت ها را داشته باشند باید مجوز کمیسیون را اخذ نمایند و چنانچه بدون اخذ مجوز از کمیسیون تغییر کاربری غیرمجاز دهد اقدام آنان جرم محسوب و مطابق سایر مفاد این قانون با آنها برخورد می‌شود.
ماده ۱۵ ـ وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و سایر مراجع ذیربط، موظفند در اجرای قانون همکاریهای لازم را با وزارت جهاد کشاورزی بعمل آورند.
ماده ۱۶ ـ نحوه و چگونگی پرداخت حق‌الجلسه و حق‌الزحمه اعضای کمیسیونها و مجریان این قانون بنا بر دستورالعملی است که از سوی وزیر جهاد کشاورزی تعیین و ابلاغ می‌گردد.
[دستورالعمل اجرایی موضوع ماده ۱۶ آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی]
ماده ۱۷ ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است به منظور اجرای ماده (۴) اصلاحی قانون، ردیف های اعتباری مستقلی برای وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و مسکن و شهرسازی اختصاص دهد و همه ساله درآمدهای موضوع این ماده را به ترتیب هشتاد درصد (۸۰%) و بیست درصد (۲۰%) در بودجه سنواتی دستگاههای یاد شده منظور نماید.
ماده ۱۸ ـ آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و ضوابط تقویم اراضی موضوع تصویب‌نامه‌های شماره ۱۳۱۰۵/ت۱۵۳۹۸هـ مورخ ۱۳۷۴/۱۱/۱ و شماره ۱۲۸۶۳۷/ت/۱۶۵۸۴هـ مورخ ۱۳۷۵/۱۲/۲۸ و اصلاحیه‌های بعدی آن لغو و این آیین‌نامه جایگزین آنها می‌گردد.
جدول مصادیق طرحهای خدمات عمومی مورد نیاز عموم مردم
[اصلاحی ۱۳۹۶/۶/۸]
[اصلاحی ۱۳۹۷/۴/۶]
| ردیف | مصداق | ردیف | مصداق |
| ۱ | مجتمع خدمات رفاهی بین راهی در خارج از حریم شهرها | ۱۴ | محل دفن زباله و بازیافت آن |
| ۲ | انواع هتل ها | ۱۵ | پایگاه های امدادی جاده ای |
| ۳ | استخرهای آب گرم و آب های معدنی | ۱۶ | مراکز آموزش تحقیقات کشاورزی |
| ۴ | مجتمع ورزشی | ۱۷ | آرامستان ها |
| ۵ | مساجد و نمازخانه های بین راهی | ۱۸ | ایستگاه های هواشناسی و پایش محیط زیست |
| ۶ | سرویس های بهداشتی بین راهی | ۱۹ | نیروگاه های تولید و تأسیسات توزیع برق |
| ۷ | پایانه های مسافربری و باربری | ۲۰ | بنادر و تأسیسات وابسته |
| ۸ | راه های عمومی و راه آهن و تاسیسات وابسته و حریم آنها و کارگاه های راه سازی | ۲۱ | فرودگاه ها |
| ۹ | ایستگاه های مترو بین شهری و حومه | ۲۲ | پایانه ها و بازارچه های مرزی |
| ۱۰ | مرکز ارایه خدمات مکانیزه به کشاورزان | ۲۳ | توقفگاه ماشین آلات سنگین در حریم شهرها |
| ۱۱ | راهدارخانه ها | ۲۴ | آب انبارهای عمومی |
| ۱۲ | جایگاه های عرضه سوخت | ۲۵ | اراضی بایری که تبدیل به فضای سبز می شود |
| ۱۳ | ایستگاه ها و تاسیسات مربوط به خدمات زیربنایی آب، برق، گاز و فاضلاب | ۲۶ | منطقه نمونه گردشگری واقع در خارج از حریم شهرها با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران (در اراضی درجه (۳) و بیشتر) |
۲۷- بوم گردی واقع در بافت های کالبدی روستایی (در اراضی درجه (۳) و بیشتر)
۲۸- مجتمع گردشگری عمومی (در اراضی درجه (۳) و بیشتر)
[الحاقی ۱۴۰۱/۶/۱۶]-
“شهرک ها و نواحی صنعتی غیردولتی مشروط به راه اندازی شهرک طی مدت زمان (۱۲) ماه از پایان اجرای طرح و بر اساس دستورالعمل مشترک وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، امور اقتصادی و دارایی و جهادکشاورزی و سازمان برنامه و بودجه کشور تعیین می شود، در این دستورالعمل، ضمانت اجرا و جرائم عدم اجرای اقدامات مطابق قوانین و مقررات تعیین می گردد.
جدول پیوست موضوع تبصره ۵ ماده ۱
|
ردیف
|
مصداق
|
ردیف
|
مصداق
|
|
۱
|
طرحهای گردشگری
|
۱۷
|
نمایشگاه های بین المللی
|
|
۲
|
مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی
|
۱۸
|
جایگاه های عرضه سوخت و فرآورده های نفتی
|
|
۳
|
مجتمع های تفریحی و توریستی غیرمسکونی (هتل، متل و…)
|
۱۹
|
پارکینگ های عمومی
|
|
۴
|
مجتمع های ورزشی
|
۲۰
|
مراکز خدمات کشاورزی روستایی
|
|
۵
|
استخرهای آب گرم و آب های معدنی و محوطه مورد نیاز آنها
|
۲۱
|
ایستگاه ها و تاسیسات مربوط به خدمات زیربنایی آب، برق، گاز، تلفن و فاضلاب
|
|
۶
|
زائرسرا و توسعه اماکن زیارتی
|
۲۲
|
محل دفن زباله و بازیافت آن
|
|
۷
|
مساجد و نمازخانه های بین راهی
|
۲۳
|
آسایشگاه ها، خانه سالمندان و مراکز نگهداری بیماران خاص
|
|
۸
|
سرویس های بهداشتی
|
۲۴
|
پایگاه های امدادی
|
|
۹
|
فرودگاه ها
|
۲۵
|
مراکز آموزش و تحقیقات کشاورزی
|
|
۱۰
|
پایانه های مسافربری و باربری
|
۲۶
|
گورستان ها
|
|
۱۱
|
پایانه ها و بازارچه های مرزی
|
۲۷
|
آب انبارهای عمومی
|
|
۱۲
|
راه ها و راه آهن و تاسیسات وابسته و حریم آنها و کارگاه های راه سازی
|
۲۸
|
ایستگاه های هواشناسی
|
|
۱۳
|
راهدارخانه ها
|
۲۹
|
نیروگاه های تولید و تاسیسات توزیع برق
|
|
۱۴
|
میادین میوه و تره بار
|
۳۰
|
بنادر و تاسیسات وابسته
|
|
۱۵
|
باغ وحش
|
۳۱
|
کشتارگاه ها
|
|
۱۶
|
پارک ها و فضای سبز
|
|