شماره ۵۲۹۵۱/ت۲۸۸۴۰ک – ۱۳۸۷/۴/۱۱
وزیران عضو کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط‌زیست در جلسه مورخ ۱۳۸۶/۱۱/۲۸ بنا به پیشنهاد مشترک شماره ۳۳۲۳۹/۰۲۰ مورخ ۱۷/۹/۱۳۸۶ وزارتخانه‌های نیرو و جهادکشاورزی و به استناد ماده (۱۱) قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی ـمصوب ۱۳۷۹ـ و با رعایت تصویب‌نامه شماره ۱۶۴۰۸۲/ت۳۷۳هـ مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۸۶ تصویب نمودند:
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف ـ بخش کشاورزی: کلیه زیربخشهای زراعت، باغبانی، دام، طیور، آبزیان، جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری و کلیه موارد مربوط به آنها از جمله آب و خاک، بیابان‌زدایی، شهرکهای گلخانه‌ای و دامپروری و صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی.
ب ـ آب کشاورزی: آب مورد نیاز برای مصارف کشاورزی شامل زراعت، باغبانی، دام، طیور، آبخیزداری، بیابان‌زدایی، شیلات، آبزی پروری و صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی.
ج ـ آب مورد تقاضای کشاورزی: مقدار آب کشاورزی است که در زمان و مکان موردنیاز درخواست می‌شود.
د ـ تأمین آب کشاورزی: میزان آبی است که به طرق مختلف به منظور بهره‌برداری در زمان و مکان مورد تقاضای بخش کشاورزی بوده و براساس توان منابع آبی و رعایت اصول توسعه پایدار، قابل استحصال، انتقال و تحویل باشد.
هـ ـ آب مصرفی کشاورزی: مقدار آبی است که براساس الگوی مصرف بهینه آب کشاورزی با رعایت قانون توزیع عادلانه آب به ویژه مواد (۲۱) و (۲۶) قانون یاد شده تحویل و به عنوان آب کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماده ۲ـ وزارت جهادکشاورزی موظف است آب‌کشاورزی موردتقاضا را براساس ظرفیتهای آب و خاک و الگوهای بهینه مصرف آب کشاورزی به تفکیک حوضه‌های آبریز و استانها، تعیین و تدوین و با اولویت‌بندی به وزارت نیرو، به منظور تأمین آب موردنیاز اعلام نماید.
ماده ۳ـ وزارت نیرو موظف است با توجه به توان منابع آبی و رعایت اولویت تخصیص آب نسبت به تخصیص و تأمین آب کشاورزی مورد تقاضا در زمان و مکان موردنیاز اقدام نماید.
تبصره ۱ـ هماهنگی تقاضا و تأمین آب کشاورزی و اولویت‌بندی طرح‌های تأمین آب کشاورزی، با توجه به ترتیبات پیش‌بینی شده در مواد (۲) و (۳)، توسط کارگروه ستادی و استانی آب کشاورزی موضوع ماده (۷) انجام خواهد شد.
تبصره ۲ـ وزارتخانه‌های نیرو و جهادکشاورزی موظفند هماهنگیهای لازم جهت حفاظت کمی و کیفی منابع آب کشاورزی را به عمل آورده و از ارایه هرگونه تسهیلات از قبیل برق، سوخت، وام و نهاده‌های دارای یارانه به مصرف‌کنندگان غیرمجاز آب خودداری نمایند.
ماده ۴ـ به منظور مصرف بهینه آب کشاورزی و افزایش بهره‌وری آبیاری اقدامات زیر از سوی دستگاههای مربوط انجام خواهدشد:
الف ـ وزارت نیرو موظف است نسبت به تجهیز نقاط تحویل آب کشاورزی به ابزارهای اندازه‌گیری مناسب برای تحویل حجمی اقدام نماید.
ب ـ به منظور اعمال مدیریت صحیح و استقرار نظام بهره‌برداری بهینه آب کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی موظف است نسبت به توانمندسازی ذی‌نفعان و دست‌اندرکاران و ظرفیت‌سازی لازم جهت ایجاد تشکلهای آببران متناسب با شرایط موجود اقدام نماید.
ج ـ وزارت نیرو موظف است براساس سند ملی آب (الگوی مصرف بهینه آب کشاورزی) نسبت به تحویل حجمی آب به تشکلهای آببران یا بهره‌برداران با توجه به شرایط فنی، اقتصادی و اجتماعی و نحوه تأمین، انتقال، توزیع و مصرف آب کشاورزی در مناسبترین نقطه تحویل اقدام نماید. در صورت لزوم به تبادل نظر درخصوص تعیین مناسبترین نقطه تحویل موضوع به کارگروه استانی موضوع ماده (۷) ارجاع می‌شود و نظر آن کارگروه لازم‌الاجرا است.
د ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است به منظور مدیریت مصرف آب کشاورزی نسبت به برنامه‌ریزی و انجام اقدامات لازم در زمینه‌های ارتقای کارآیی آب از طریق استقرار نظام بهره‌برداری آب کشاورزی، بهبود و اصلاح روشهای آبیاری، توسعه روشهای نوین آبیاری، توسعه شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی اقدام نماید.
هـ ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است به منظور ارتقاء نقش کشاورزان در مدیریت مصرف آب کشاورزی نسبت به برنامه‌ریزی و ارایه خدمات ترویجی، آموزشی لازم به تشکلهای آببران اقدام نماید و در این رابطه، برنامه‌های پایش و ارزشیابی مستمر را جهت کسب اطمینان از بهبود بهره‌وری از منابع آب و خاک به مورد اجرا بگذارد.
ماده ۵ ـ به منظور ایجاد تعادل و هماهنگی لازم برای عملیات آبخیزداری در حوضه‌های آبریز و طرح‌های تأمین، انتقال، توزیع و مصرف آب کشاورزی، اقدامات ذیل توسط دستگاههای مربوط انجام خواهد شد.
الف ـ وزارت نیرو موظف است در مطالعه طرح‌های تأمین آب، آبخیزداری و نظامهای بهره‌برداری مشارکتی، آب کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی را ملحوظ و رعایت نماید.
ب ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است همزمان و متناسب با اجرای طرح‌های تأمین آب وزارت نیـرو نسبت به اجرای پروژه‌های آبـخیزداری در حوضه‌های آبریز آن اقدام نماید.
ج ـ وزارت نیرو موظف است به منظور بهره‌برداری مناسب از منابع آبی تأمین شده موجود در اولویت اول، نسبت به تکمیل شبکه‌های اصلی آبیاری و زهکشی و تجهیز نقاط تحویل آب به ابزارهای اندازه‌گیری مناسب تحویل حجمی اقدام نماید.
د ـ وزارت نیرو موظف است همزمان با احداث سازه‌های جدید تأمین آب، نسبت به‌ایجاد تأسیسات تنظیم و احداث شبکه‌های اصلی آبیاری و زهکشی و تجهیز نقاط تحویل آب به ابزارهای اندازه‌گیری مناسب تحویل حجمی اقدام نماید.
هـ ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است نسبت به مطالعه، اجرا و تکمیل آن دسته از شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی که مسئولیت آنها برعهده آن وزارت میباشد، متناسب با اقدامات وزارت نیرو اقدام نماید.
تبصره ـ وزارت نیرو مجاز است با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی در طرح‌هایی که شبکه‌های اصلی آبیاری و زهکشی را اجرا می‌نماید نسبت به طراحی و اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی نیز اقدام نماید.
ماده ۶ ـ وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو موظفند قبل از ایجاد هرگونه سازه تأمین آب کشاورزی و شبکه‌های آبیاری و زهکشی، هماهنگی و اقدامات لازم را برای ایجاد و ساماندهی نظامهای بهره‌برداری، به منظور مشارکت و تعامل مؤثر بهره‌برداران در کلیه مراحل مطالعه، اجرا و نیز پذیرش مسئولیتها و اختیارات بهره‌برداری، نگهداری و مدیریت آبیاری از سازه‌های یادشده را به عمل آورند.
ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۹۵/۹/۱۴]
ایجاد هماهنگی و ترتیبات لازم در چارچوب این تصویب‌نامه بین وزارتخانه های جهاد کشاورزی و نیرو برای افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی و ساماندهی بهره‌برداران برحسب ضرورت به عهده کارگروه های زیر میباشد:
الف: کارگروه ستادی آب کشاورزی به منظور هماهنگی برنامه‌ها با ترکیب زیر:
۱ـ نماینده وزارت جهاد کشاورزی
۲ـ نماینده وزارت نیرو
۳ـ نماینده معاونت‌برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری (دبیرکارگروه ستادی).
ب ـ [اصلاحی ۱۳۹۵/۹/۱۴]
کارگروه استانی آب کشاورزی به منظور هماهنگی اجرا با ترکیب زیر:
۱ـ استاندار یا معاون عمرانی استانداری (رئیس کارگروه)
۲ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان (دبیر کارگروه)
۳ـ رئیس سازمان برنامه و بودجه استان۴ـ نماینده وزارت نیرو در حوضه آبریز اصلی
۵ ـ مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان
۶ ـ مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان
۷ـ نماینده منتخب تشکل های آببران با معرفی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان.
تبصره ـ درصورت ضرورت از نماینده منتخب تشکلهای آببران دعوت به‌عمل خواهد آمد.
ماده ۸ ـ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور موظف است به منظور تحقق اهداف این آیین‌نامه، اعتبارات موردنیاز را که دستگاههای اجرایی در سقف بودجه سنواتی خود پیشنهاد نموده‌اند در لایحه بودجه مربوط منظور نماید.
این تصویب‌نامه در تاریخ۹/۴/۱۳۸۷ به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.
معاون اول رییس جمهور ـ پرویز داودی