شماره ۲۱۰۶۸۰/۱۹۸۸۹۸/۲/۶۳ – ۱۳۸۷/۱۲/۲۰
شورای عالی اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی در جلسه مورخ ۱۳۸۷/۱۱/۲۷ به استناد تبصره (۱) بند (الف) ماده (۴۰) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست‌های کلی اصلی چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی و براساس پیشنهاد هیات واگذاری، آیین‌نامه نحوه واگذاری سهام ترجیحی موضوع جزء (۸) بند (الف) ماده (۴۰) قانون یاد شده را با رعایت تبصره (۳) ماده (۲۰) این قانون به شرح زیر تصویب نمود:
ماده ۱ـ فروش ترجیحی و اقساطی حداکثر پنج درصد (۵%) از سهام بنگاه‌های مشمول واگذاری به پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی و تصویب هیات واگذاری به مدیران، کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه و همچنین فروش اقساطی حداکثر پنج درصد (۵%) از سهام بنگاه‌های مزبور به سایر مدیران با تجربه، متخصص و کارآمد براساس ضوابط این آیین‌نامه مجاز است.
بخش اول) فروش ترجیحی و اقساطی سهام به مدیران، کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه
ماده ۲ـ در فروش سهام بنگاه‌ها، تخصیص سهام ترجیحی از اولویت برخوردار است و فروش آن به مدیران، کارکنان و بازنشستگان همان بنگاه مورد واگذاری، منوط به ارایه تقاضای کتبی افراد متقاضی به صورت جمعی است.
تبصره ـ واگذاری سهام به مدیران و کارکنان دارای اولویت بالاتری است و چنانچه پس از واگذاری سهام به این افراد، همچنان سهام قابل واگذاری بنگاه موجود باشد، سهام مزبور به بازنشستگان همان بنگاه تعلق می‌گیرد.
ماده ۳ـ مدیران و کارکنانی که در زمان واگذاری سهام ترجیحی در بنگاه مشمول واگذاری شاغل یا مامور (اعم از رسمی یا قراردادی) بوده و دارای حداقل یک سال سابقه کار باشند و همین مدت پرداخت حق بیمه ولو به صورت غیرمستمر توسط بنگاه مزبور داشته باشند، واجد شرایط خرید سهام ترجیحی هستند. واگذاری سهام ترجیحی مطابق قراردادی است که توسط سازمان خصوصی‌سازی با متقاضیان منعقد می‌شود.
تبصره ۱ـ واگذاری سهام به مدیران و کارکنان ماموری که پرداخت حق بیمه یا کسور بازنشستگی آنان از مبدأ مأموریت صورت می‌گیرد مجاز نیست. همچنین کارکنان و مدیران بنگاه مورد واگذاری مأمور در سایر بنگاه‌ها که حداقل دارای یک سال سابقه کار باشند و همین مدت پرداخت حق بیمه ولو به صورت غیرمستمر توسط بنگاه مورد واگذاری داشته باشند نیز مشمول دریافت سهام ترجیحی خواهند بود.
تبصره ۲ـ [اصلاحی ۱۳۹۰/۳/۴]
افراد واجد شرایط شاغل در آن دسته از بنگاه‌های سرمایه‌پذیر که بیش از پنجاه درصد (۵۰%) سرمایه آنها متعلق به بنگاه مورد واگذاری باشد نیز در صورت تقاضا می‌توانند از سهام ترجیحی بنگاه مورد واگذاری برخوردار شوند. نحوه واگذاری سهام ترجیحی مربوط به شرکت‌های ادغام‌شده یا تحصیل‌شده و معاملات همزمان (بنگاه‌های تولید آب و برق و بنگاه‌های بهره‌بردار) با پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی و تصویب هیأت واگذاری خواهد بود.
ماده ۴ـ میزان سهام ترجیحی قابل تخصیص به هر یک از افراد واجد شرایط موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه حداکثر تا سقف ده‌برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی متقاضیان براساس احکام حقوقی آنها است.
ماده ۵ ـ آن دسته از بازنشستگان بنگاه مورد واگذاری که پیش از این سهام عدالت دریافت نکرده باشند، می‌توانند با رعایت تبصره ماده (۲) این آیین‌نامه از سهام ترجیحی بنگاه حداکثر تا سقف ده برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی بر اساس احکام حقوقی برخوردار شوند.
تبصره ۱ـ استفاده همزمان از مزایای سهام عدالت و سهام ترجیحی مجاز نیست و چنانچه بازنشستگان مشمول این ماده قبلا از مزایای سهام عدالت استفاده کرده باشند، در صورت تمایل به برخورداری از سهام ترجیحی، می‌بایستی ابتدا سهام عدالت دریافتی را مسترد نمایند.
تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۳۹۷/۵/۲۲]
برای افرادی که پس از تاریخ ۱۳۹۶/۱/۱ متقاضی دریافت سهام ترجیحی بوده و یا هستند، ماده فوق و تبصره ذیل آن لازم الرعایه نمی باشد.
ماده ۶ـ اشخاص واجد شرایط می‌بایستی حداکثر سی روز پس از تاریخ اولین آگهی عرضه سهام یا اعلام سازمان خصوصی‌سازی به بنگاه مشمول واگذاری، درخواست خود را مطابق ماده (۲) این آیین‌نامه به سازمان مذکور تسلیم نمایند. در غیر این صورت سازمان خصوصی‌سازی سهام مورد نظر را با شرایط سایر سهام بنگاه مورد واگذاری به‌فروش می‌رساند.
ماده (۶) مکررـ [الحاقی ۱۳۹۳/۱۱/۲۱]
واگذاری سهام ترجیهی به کلیه کارکنان شاغل و بازنشسته که در زمان فروش سهام بنگاه مشمول واگذاری واجد شرایط دریافت سهام ترجیحی بوده اند ولی از مزایای آن در مقطع مذکور برخوردار نشده اند، از محل مانده سهام ترجیهی جذب نشده بنگاه مورد واگذاری با رعایت سقف حداکثر ۵ درصد و با رعایت سایر مفاد این آیین‌نامه مجاز است.
ماده ۷- [اصلاحی ۱۳۹۰/۳/۴]
هر یک از افراد واجد شرایط و داوطلب خرید مکلفند ثمن معامله را تماماً به صورت اقساط حداکثر طی مدت ده (۱۰) سال بدون احتساب سود فروش اقساطی تأدیه نمایند. دریافت اقساط در درجه اول از محل سود قابل تخصیص به سهامداران به عنوان تأدیه بخشی از بدهی خریداران مشمول این آیین‌نامه تأمین می‌شود و در صورتی که پرداخت اقساط از محل سود سالیانه میسر و کافی نباشد، شرکت واگذارشده معادل بدهی کارکنان در سقـف مدت قرارداد، از حقوق و مزایای آنان کسـر و به سـازمان خصوصی‌سازی پرداخت می‌نماید. این موضوع با موافقت کارکنان و با تعهد شرکت ذی‌ربط در قراردادهای واگذاری سهام ترجیحی درج و به تایید شرکت مزبور می‌رسد.
تبصره ـ در صورت قطع رابطه شغلی اشخاص ذی‌نفع موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه با بنگاه مربوط، بنگاه‌های مزبور مکلفند تعهد پرداخت اقساط بطور سالانه متضمن آدرس کامل افراد یاشده را اخذ نمایند.
بخش دوم) فروش اقساطی سهام به سایر مدیران باتجربه، متخصص و کارآمد
ماده ۸ ـ با هدف ارتقای دانش مدیریت و توسعه توانمندی در بنگاه مورد واگذاری، اعضاء هیأت‌مدیره، مدیرعامل و سایر افراد دارای عناوین مشابه دارای حداقل دو سال تجربه مدیریت در زمینه فعالیت بنگاه مورد واگذاری و سایر مدیران ارشد با مدرک تحصیلی دانشگاهی که دارای حداقل دو سال تجربه مدیریت در امور مهندسی (طراحی، نظارت، بازرسی)، تولید و اجرا (مدیریت تولید و یا مدیریت اجرایی) و مدیریت بهره‌برداری
(اداری، فروش، بازرگانی، پشتیبانی و مالی) در زمینه فعالیت بنگاه مورد واگذاری و یا پنج سال تجربه مدیریت هم‌تراز در بنگاه‌ها و واحدهای مشابه یا صنایع (بخش اقتصادی) مرتبط (بر اساس آخرین طبقه‌بندی ISIC) هستند، با شرایطی که به پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی به تصویب هیأت واگذاری خواهد رسید، مشمول دریافت سهام موضوع این ماده هستند.
تبصره ـ مدیران موضوع این ماده مکلفند مدارک لازم برای احراز شرایط مندرج در این ماده را به سازمان خصوصی‌سازی تسلیم نمایند.
ماده ۹ـ تمامی مدیران با تجربه، متخصص و کارآمد دارای شرایط مندرج در ماده (۸) این آیین‌نامه می‌توانند درخواست خرید اقساطی سهام بنگاه مورد واگذاری را به سازمان خصوصی‌سازی ارائه‌نمایند. سازمان مذکور مجاز است برحسب درخواست کتبی افراد یادشده، پس از تصویب هیأت واگذاری حداکثر پنج درصد سهام بنگاه را برای فروش به آنان اختصاص دهد. میزان سهام قابل تخصیص به هر یک از افراد واجد شرایط حداکثر تا سقف بیست برابر میانگین شش ماهه آخرین مبلغ حقوق و مزایای مستمر دریافتی متقاضیان بر اساس احکام حقوقی آنها است.
ماده ۱۰ـ مدیران واجد شرایط موضوع این بخش می‌بایستی حداکثر ظرف بیست (۲۰) روز کاری پس از تاریخ اولین آگهی عرضه سهام بنگاه، درخواست کتبی خود را به سازمان خصوصی‌سازی تسلیم نمایند. سازمان خصوصی‌سازی مکلف است حداکثر ظرف مدت بیست (۲۰) روز کاری نتیجه بررسی خود را به متقاضیان اعلام نماید.
تبصره ۱ـ در صورتی که مدیران فوق‌الذکر طی مدت تعیین‌شده در این ماده درخواست خود را به سازمان خصوصی‌سازی تسلیم ننمایند، سازمان مزیور مجاز است سهام موردنظر را با شرایط سایر سهام بنگاه مورد واگذاری به فروش برساند.
تبصره ۲ـ چنانچه مجموع تقاضاها از سقف سهام قابل واگذاری موضوع این بخش بیشتر شود، سهام قابل اختصاص به هر یک از متقاضیان به تناسب مازاد کاهش می‌یابد.
ماده ۱۱ـ متقاضیان واجد شرایط مکلفند معادل بیست درصد ارزش معامله را به صورت نقدی پرداخت و بقیه آن را طی مدت بازپرداخت اقساط بلوکی مندرج در آگهی بدون احتساب سود فروش اقساطی تأدیه نمایند. دریافت اقساط هر سال از محل سود قابل تخصیص به سهامداران به عنوان تأدیه بخشی از بدهی خریداران تأمین می‌شود و در صورت عدم کفایت آن، خریداران مکلفند باقی‌مانده اقساط را پرداخت نمایند.
ماده ۱۲ـ انواع ضمانت‌های معتبر قابل دریافت از مدیران موضوع این بخش عبارتند از:
الف) ضمانت‌نامه بانکی.
ب) ضمانت‌نامه بیمه‌ای.
ج) وثیقه ملکی معادل نود درصد (۹۰%) ارزش کارشناسی رسمی آن.
د) انواع اوراق مشارکت که از سوی دولت یا بانک‌ها تضمین شده باشد.
هـ) سهام سایر شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به مأخذ هفتاد درصد (۷۰%) ارزش روز آن.
و) سفته.
ز) مطالبات قطعی شده قراردادها از سوی دستگاه‌های اجرایی و ذی‌حسابان مربوط.
ح) ترکیبی از موارد فوق.
تبصره ۱ـ تسلیم ضمانت‌های فوق حداقل معادل پنجاه درصد بخش اقساطی ثمن معامله الزامی است. در هر صورت سهام مورد معامله تا تسویه کامل اقساط بدهی مدیران موضوع این ماده در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی باقی می‌ماند. در ضمن در این گونه موارد، تعهد اشخاص مذکور مبنی بر وثیقه گذاردن اسناد مالکیت سهام مورد معامله، نزد سازمان خصوصی‌سازی الزامی است.
تبصره ۲ـ مدیران موضوع این ماده به منظور تضمین ایفای تعهدات خود می‌بایستی ضمن عقد واگذاری وکالت بلاعزل رسمی مبنی بر تفویض اختیار به سازمان خصوصی‌سازی برای تملیک یا انتقال باقی‌مانده سهام مورد معامله تا سقف مطالبات خود مشروط به عدم پرداخت اقساط از سوی خریدار به هر شخص و با هر شرایط و به هر قیمتی که صلاح بداند، تنظیم و در زمان امضای اسناد نقل و انتقال سهام به سازمان خصوصی‌سازی تسلیم نمایند.
بخش سوم) سایر موارد
ماده ۱۳ـ قیمت سهام موضوع این آیین‌نامه، معادل قیمت تعیین شده براساس مفاد آیین‌نامه شیوه‌های قیمت‌گذاری بنگاه‌ها و نحوه اعمال شیوه‌های مذکور موضوع جزء (۳) بند (الف) ماده (۴۰) قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی، توسط سازمان خصوصی‌سازی محاسبه و اعمال می‌شود.
ماده ۱۴ـ آزادسازی، صدور و تحویل اوراق سهام خریداری شده به نام خریدار که اقساط سالانه آن در هر سال پرداخت می‌شود، حسب مورد از طریق بورس اوراق بهادار یا شرکت مربوط مجاز است. اوراق سهام تسویه نشده خریداران نیز تا پایان مدت قرارداد در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی باقی خواهد ماند و تا تسویه کامل آن، توسط خریدار قابل انتقال به غیر نخواهد بود.
ماده ۱۵ـ در صورت عدم پرداخت اقساط بعد از شش ماه از سقف زمانی مجاز برای تقسیم سود هر سال مالی در شرکت و به هر دلیل، سازمان خصوصی‌سازی مجاز است به میزان مبلغ بدهی تسویه شده سهام مورد وثیقه را آزاد و در اختیار ذی‌نفع قرار دهد و نسبت به فروش باقی‌مانده سهام به سایرین با رعایت مقررات مربوط اقدام نماید. این موضوع باید در قراردادهای منعقده قید شود.
ماده ۱۶ـ کارمزد فروش سهام موضوع این آیین‌نامه به روش ساده محاسبه و در ابتدای دوره تخصیص سهام توسط سازمان خصوصی‌سازی اعمال خواهد شد. نرخ کارمزد مورد نظر مطابق تعرفه‌ای خواهد بود که بنا به پیشنهاد سازمان خصوصی‌سازی به تصویب هیأت واگذاری خواهد رسید.
ماده ۱۷ـ در صورتی که به سهام واگذار شده موضوع این آیین‌نامه افزایش سرمایه تعلق گیرد، سهام افزایش یافته نیز به تبع سهام اولیه در وثیقه سازمان خصوصی‌سازی قرار می‌گیرد. معادل ریالی آورده سهامداران یا طلب آنها از شرکت و سود سهمی از این حکم مستثنی است و در وثیقه قرار نمی‌گیرد.
ماده ۱۸ـ افرادی که در گذشته و در چارچوب قوانین مربوط از طریق سازمان خصوصی‌سازی با تسهیلات مقرر سهام ترجیحی خریداری نموده‌اند، مشمول تسهیلات موضوع این آیین‌نامه نخواهند بود. اشخاصی که در گذشته از طریق سازمان مالی گسترش مالکیت واحدهای تولیدی سهام دریافت نموده‌اند، از این حکم مستثنی هستند.
ماده ۱۹ـ امکان برخورداری از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه فقط برای یک بار وجود دارد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی ـ سیدشمس‌الدین حسینی