شماره ۱۰۰/۷۵۲۶/۹۰۰۰ – ۱۳۸۹/۲/۲۹
ماده ۱ـ به منظور اجرای وظائفی که به موجب قانون برعهده اداره کل حقوقی محول است و همچنین انجام اموری که رئیس قوه قضائیه ارجاع می‌نماید کارگروههای مشورتی طبق مقررات این آیین‌نامه و در معیّت اداره کل حقوقی تشکیل می‌گردد.
ماده ۲- [اصلاحی ۱۳۹۸/۵/۲]
کارگروههای (کمیسیونهای) مشورتی دائمی عبارتند از:
۱ـ کارگروه قوانین مدنی و ثبت
۲ـ کارگروه آیین دادرسی مدنی
۳ـ کارگروه قوانین جزائی
۴ـ کارگروه آیین دادرسی کیفری
۵ ـ کارگروه قوانین عمومی و بین الملل
۶ ـ کارگروه قوانین تجاری
۷ـ کارگروه قوانین خانواده و امور حسبی
۸ ـ کارگروه قوانین اجرای احکام مدنی و مفاد اسناد لازم الاجرا
مدیرکل حقوقی می تواند در موارد لزوم کارگروه های فرعی دیگری را حسب نیاز تشکیل دهد و از صاحب نظران ذی‌صلاح برای عضویت و شرکت در آنها دعوت نماید.
تبصره ـ در صورت تراکم کار هر یک از کارگروه های دائمی بنا به پیشنهاد مدیرکل حقوقی و تأیید معاون حقوقی قوه قضائیه تشکیل کارگروه دوم هر یک از کارگروههای مذکور در این ماده با رعایت سایر مواد این آیین‌نامه بلامانع است.
ماده ۳ـ [اصلاحی ۱۳۹۸/۵/۲]
هر کارگروه از هفت عضو تشکیل می شود. اعضای کارگروه ها از سوی رئیس قوه قضائیه و در صورت تفویض اختیار به معاون حقوقی از سوی وی، به مدت سه سال منصوب خواهند شد. حداقل یک نفر از اعضای هر کارگروه از قضات اداره کل حقوقی (مدیرکل، معاونان و مستشاران) و یک نفر دیگر از قضات اداره کل تدوین لوایح و آیین‌نامه ها (مدیرکل، معاونان و مستشاران) و حداکثر دو نفر از میان قضات بازنشسته و حتی‌الامکان یک نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تراز اول کشور که حداقل دارای رتبه دانشیاری باشد و بقیه اعضای کارگروه از قضات دارای گروه نه به بالا انتخاب می شوند.
ماده ۴ـ در هر کارگروه یکی از معاونان یا مستشاران اداره کل حقوقی که به عضویت کارگروه مشورتی انتخاب می‌شود علاوه بر عضویت، سمت دبیری کارگروه را نیز خواهد داشت.
ماده ۵ ـ رئـیس هر کارگروه مسئول اداره جلسات کارگروه و انجام امور آن می‌باشد و هرگاه در امر، کارگروهها و تشکیل آن اشکالی پیش‌آید مراتب را به اداره کل حقوقی اطلاع می‌دهد.
ماده۶ ـ وظایف کارگروههای مشورتی عبارتست از:
الف ـ اظهارنظر نسبت به استعلام‌های قضائی و امور مربوط به استرداد و تعاون قضائی.
ب ـ مطالعه آراء دیوان عالی کشور و هیأت عمومی و طرز دادرسی محاکم و نحوه استنباط از قوانین و پیشنهاد تدابیر لازم برای تسریع دادرسی و جلوگیری از تضییع حق و تفسیر غلط قوانین.
ج ـ تهیه و تنظیم و اظهارنظر نسبت لوایح قانونی در هر مورد که رئیس قوه قضائیه مقتضی بداند.
ماده ۷- [اصلاحی ۱۳۹۸/۵/۲]
وظایف هر یک از کارگروه های دائمی به شرح زیر است:
الف ـ کارگروه قوانین و ثبت: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به قوانین مدنی و ثبتی
ب ـ کارگروه آیین دادرسی مدنی: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به آیین دادرسی مدنی
ج ـ کارگروه قوانین جزایی: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به جزای عمومی و جزای اختصاصی
هـ ـ کارگروه قوانین عمومی و بین الملل: بررسی و اظهارنظر در مورد اصول قانون اساسی، امور مربوط به دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور، موارد مربوط به حقوق بین المل، قوانین اداری و استعلام های غیر قضائی و اموری که از طرف اداره کل یا ریاست قوه قضائیه ارجاع می شود.
و ـ کارگروه قوانین تجاری: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به قوانین تجاری
ز ـ کارگروه قوانین خانواده و امور حسبی: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به قوانین خانواده و امور حسبی
ج ـ کارگروه قوانین اجرای احکام مدنی و مفاد اسناد لازم الاجراء: بررسی و اظهارنظر در امور مربوط به قوانین اجرای احکام مدنی و مفاد اسناد لازم الاجرا.
تبصره ـ در صورتی که استعلام های ارجاع شده به یک کارگروه متراکم باشد مدیرکل می تواند استعلام های جدید را بدون رعایت تقسیم کار مذکور در این ماده به کارگروهی که مصلحت می داند ارجاع نماید.
ماده ۸ ـ مدیرکل حقوقی در صورت ضرورت می‌تواند بررسی و اظهارنظر در هر مورد را به دو یا چند کارگروه ارجاع نماید که مشترکاً اقدام نمایند. همچنین می‌تواند بر حسب تشخیص خود یا پیشنهاد کارگروهها از اشخاص صاحب‌نظر و خبره برای شرکت در کارگروهها دعوت به عمل آورد. به صاحب‌نظران و خبرگانی که به این ترتیب دعوت می‌شوند حق حضور متناسبی برای هر جلسه پرداخت خواهد شد.
ماده ۹ـ هرگاه کارگروههای مشورتی در نتیجه بررسی استعلام‌های قضائی یا مطالعه آراء محاکم یا به طریق دیگر به ابهام یا اجمال قوانین برخورد نمایند و یا از تفسیر غلط قوانین که موجب تضییع حق و یا کندی دادرسی است مستحضر شوند مراتب را اعلام می‌نمایند تا برای اقدام مقتضی تسلیم رئیس قوه قضائیه شود.
ماده ۱۰ـ هرگاه کارگروهها در نتیجه تحولات و ضرورتهای اجتماعی تغییری را در قوانین موجود لازم بدانند و یا تصویب قانونی تازه را مفید تشخیص دهند لایحه لازم را تهیه و پیشنهاد می‌نمایند.
ماده ۱۱ـ اوقات کار کارگروههای مشورتی هفته‌ای دو جلسه است و مدیرکل حقوقی در موارد لزوم می‌تواند آن را تا ۴ جلسه در هفته افزایش دهد.
کارگروههای مشورتی در محل اداره کل حقوقی تشکیل جلسه خواهند داد و روزهای جلسه را مدیرکل حقوقی با جلب نظر هر کارگروه تعیین می‌نماید.
ماده ۱۲ـ مدیرکل حقوقی مسئول اداره امور کارگروههای مشورتی است. اداره کل حقوقی باید وسایل کار کارگروهها را فراهم نماید.
ماده ۱۳ـ کلیه استعلامات و امور مربوط به کارگروهها از طریق اداره کل حقوقی به‌آنان ارجاع می‌گردد. مدیرکل حقوقی می‌تواند در هر یک از کارگروهها شرکت نماید و توضیح لازم را در مورد امور ارجاعی به اطلاع کارگروه برساند و نظر خود را در صورت لزوم اعلام نماید.
ماده ۱۴ـ اظهارنظر و پیشنهاد کارگروههای مشورتی وسیله دبیر هر کارگروه به اداره کل حقوقی فرستاده می‌شود. مدیرکل حقوقی در مورد پیشنهادها و نظرهای اصلاحی و موارد مهم، مراتب را ضمن اظهارنظر، نزد معاون حقوقی رئیس قوه قضائیه ارسال می‌نماید تا تصمیم مقتضی اتخاذ شود.
ماده ۱۵ـ کارگروههای مشورتی مکلفند رسیدگی به استعلام یا امور معینی را به‌تقاضای اداره کل حقوقی بر کارهای دیگر مقدم بدارند یا در مورد مسأله‌ای به طور فوری و خارج از نوبت اقدام کنند.
ماده ۱۶ـ هر کارگروه، دفتری مخصوص خواهد داشت که کارهای کارگروه در آن به‌ثبت می‌رسد. دبیر هر کارگروه موظف است کارهای ارجاع شده را با قید تاریخ وصول در این دفتر ثبت کند و پس از بررسی و اعلام نتیجه، نظر کارگروه را به طور دقیق و توأم با استدلالی که شده در دفتر به ثبت برساند و تاریخ حصول نتیجه را نیز قید نماید.
ماده ۱۷ـ دبیر کارگروه، استعلام‌ها و امور ارجاعی را پس از وصول و ثبت در دفتر به نوبت میان اعضای کارگروه تقسیم خواهد نمود. هر یک از اعضاء کارگروه و همچنین دبـیر کارگروه مکلفند نسبت به استـعلام یا امر ارجاعی مطالعه نـموده و پس از آنکه مسـأله در کارگـروه مـطرح گردید نتیـجه مطالعه و نظـر خود را برای بحث و بررسـی به کارگروه بدهند.
ماده ۱۸ـ دبیر کارگروه، مکلف است در پایان هر جلسه صورتمجلس متضمن تاریخ جلسه و نام اعضای حاضر و صورت دقیق کارهای انجام شده در آن جلسه و نتایج حاصله و دیگر مسائل لازم را تنظیم نموده و به امضای اعضاء حاضر برساند و دبیر کارگروه مکلف است صورتمجلس هر جلسه را امضاء کرده و در همان روز تسلیم اداره کل حقوقی نماید.
ماده ۱۹ـ در غیبت دبیر، یکی از اعضای کارگروه، وظائف مذکور در ماده ۱۸ را انجام خواهد داد.
ماده ۲۰ـ دبیر کارگروه در پایان هر ماه صورتی از کارهای انجام شده در کارگروه را تهیه و به اداره کل حقوقی تسلیم می‌نماید. این صورت با گزارش اداره کل حقوقی به‌استحضار معاونت حقوقی خواهد رسید.
ماده ۲۱ـ به اعضای کارگروهها برای حضور در هر جلسه مبلغ متناسبی به عنوان حق حضور طبق آیین‌نامه مصوب رئیس قوه قضائیه در آخر هر ماه پرداخت خواهد شد. معاونت مالی و پشتیبانی اعتبار لازم برای پرداخت حق حضور اعضاء کارگروههای مشورتی را در اختیار اداره کل حقوقی خواهد گذشت.
ماده ۲۲ـ عدم حضور غیرموجه سه جلسه هر یک از اعضای کارگروهها در هر ماه به منزله انصراف از عضویت تلقی شده و به جای وی عضو دیگر انتخاب خواهد شد.
ماده ۲۳ـ هرگاه در نتیجه رسیدگی معلوم شود که کارگروهی به طور مرتب و کامل تشکیل نمی‌شود و یا میزان کار آن متناسب با ساعات و جلسات معین شده نیست، به پیشنهاد معاون حقوقی قوه قضائیه اعضاء جدیدی از طرف رئیس قوه قضائیه برای کارگروه مزبور تعیین می‌شوند.
ماده ۲۴ـ آیین‌نامه پیشین کمیسیونهای مشورتی اداره حقوقی و اصلاحات بعدی از تاریخ تصویب این آیین‌نامه نسخ می‌گردد.
این آیین‌نامه در ۲۴ ماده و یک تبصره در تاریخ ۱۳۸۹/۲/۲۵ به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید.
رئیس قوه قضائیه ـ صادق لاریجانی