شماره ۱۰۰/۱۷۶۴۵/۹۰۰۰ – ۳۰/۴/۱۳۸۹
ماده ۱ـ با عنایت به اصل ۱۵۷، بند ۳ اصل ۱۵۶ و بند یک اصل ۱۵۸ و در اجرای اصل ۱۶۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در خصوص نظارت دیوان عالی کشور بر اجرای صحیح قوانین در محاکم که در این آیین‌نامه به اختصار دیوان نامیده می‌شود، مقررات و ضوابط مذکور به شرح مواد آتی تعیین می‌گردد.
ماده ۲ـ منظور از نظارت در این آیین‌نامه عبارتست از: بکارگیری توانمندیهای انسانی و فن‌آوری‌های نوین در جهت مراقبت و رصدکردن نحوه اجرای قوانین و مقررات در مراجع قضایی از حیث رعایت حقوق اشخاص و اعمال کلیه موازین قانونی و آیین‌های دادرسی و دستورالعمل‌های لازم‌الاتباع و بطور کلی هر آنچه از لحاظ شکلی و ماهوی در فرآیند دادرسی لازم‌الاجرا می‌باشد.
ماده ۳ـ علاوه بر موارد مصرحه در قانون، نظارت بر اجرای صحیح قوانین در کلیه دادگاهها و دادسراها به ترتیب زیر بر عهده دیوان می‌باشد.
الف ـ نظارت مستمر، ادواری و موردی براساس برنامه تنظیمی توسط رئیس دیوان.
ب ـ نظارت موردی بر حسب دستور رئیس قوه قضائیه.
ماده ۴ـ نظارت بر اجرای صحیح قوانین در کلیه دادگاهها شامل عمومی، انقلاب، نظامی، کیفری استان و تجدیدنظر بر عهده رئیس دیوان می‌باشد که از طریق معاونتی تحت عنوان معاونت نظارت دیوانعالی کشور اعمال می‌شود.
ماده ۵ ـ نظارت بر اجرای صحیح قوانین در کلیه دادسراها اعم از عمومی، انقلاب و نظامی بر عهده دادستان کل کشور می‌باشد که از طریق معاونتی تحت عنوان معاونت نظارت دادستان کل کشور اعمال می‌شود.
ماده ۶ ـ رئیس دیوان و دادستان کل کشور می‌توانند علاوه بر قضات دیوان، با هماهنگی مسئولان ذی‌ربط از سایر قضات مجرب و با سابقه به منظور اجرای امر نظارت استفاده نمایند.
ماده ۷ـ معاونت نظارت حسب مورد پس از کسب نظر رئیس دیوان و دادستان کل کشور هیأت‌ها یا اشخاصی را جهت اعمال نظارت تعیین می‌کند.
ماده ۸ ـ ریاست هر هیأت حسب مورد با قاضی دیوان یا قاضی دادسرای دیوان خواهدبود. رئیس هیأت حسب مورد توسط رئیس دیوان یا دادستان کل تعیین می‌گردد. ترکیب اعضا و نحوه انتخاب دیگر اعضای هیأت و چگونگی تشکیل، نظارت، بازرسی، مدت مأموریت و سایر امور داخلی برابر دستورالعملی است که توسط رئیس دیوان و دادستان کل کشور تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.
ماده ۹ـ رئیس هر یک از هیأت‌ها یا شخص تعیین‌شده موظف است پس از انجام مأموریت گزارش خود را ضمن ارائه راهکارهای مناسب حسب مورد به معاونت نظارت دیوانعالی کشور و یا دادستان کل ارائه نماید.
ماده ۱۰ـ وظائف معاونت نظارت دیوانعالی کشور و دادستان کل کشور حسب مورد عبارت است از:
الف ـ نظارت و بازرسی از دادگاهها و دادسراها.
ب ـ بررسی و ارزیابی گزارش‌های واصله.
ج ـ انعکاس و جمعبندی گزارش‌ها و پیشنهادها و ارائه آنها به رئیس دیوان و دادستان کل کشور.
د ـ پیگیری تصمیمات رئیس دیوان و دادستان کل کشور.
هـ ـ تشکیل بانک اطلاعات آراء با همکاری مرکز آمار و فن‌آوری اطلاعات جهت ارزیابی آراء و علت نقض آنها و فراهم نمودن موجبات رویه قضایی واحد در مراجع قضایی.
ماده ۱۱ـ رئیس دیوان یا دادستان کل پس از دریافت گزارش‌ها و پیشنهادها، ضمن اقدام مقـتضی، مراتب را جهـت اطلاع به رئیس قـوه قضـائیه ارائه می‌دهند و در مواردی که مستلزم اقدام از سوی رئیس قوه قضائیه باشد، درخواست اقدام مقتضی خواهد شد.
ماده ۱۲ـ نظر به اهمیت تشویق در ایجاد انگیزه کاری، کلیه هیأت‌های نظارت موظفند با درنظر گرفتن معیارهای کاری، یافته‌های مثبت خود را در مورد قضات و کارکنان اداری همراه با مستندات حسب مورد به رئیس دیوان یا دادستان کل کشور اعلام نمایند تا مورد تشویق قرار گیرند.
تبصره ـ شرایط افراد مستحق تشویق، معیارها و شاخص‌های کاری، نحوه و کیفیت تشویق به موجب دستورالعملی خواهدبود که با همکاری رئیس دیوان و دادستان کل کشور تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.
ماده ۱۳ـ این آیین‌نامه در ۱۳ ماده و یک تبصره در تاریخ ۳۰/۴/۱۳۸۹ توسط رئیس قوه قضائیه تصویب و پس از ابلاغ لازم‌الاجراء می‌باشد.
رئیس قوه قضائیه ـ صادق لاریجانی