شماره ۳۰۵۸۳/۱۲۰ – ۱۳۹۰/۰۵/۱۶
به پیوست تصویر مصوبه هشتصد و چهل و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش تاریخ ۱۷/۳/۱۳۹۰ در خصوص آیین‌نامه مجتمع‌های آموزشی و پرورشی جهت ابلاغ به واحدهای تابعه و اجرا ارسال می‌شود.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش ـ مهدی نوید
مصوبه هشتصد و چهل و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش
تاریخ ۱۷/۳/۱۳۹۰
موضوع: آیین‌نامه مجتمع‌های آموزشی و پرورشی
مقدمه:
در راستای تحقق اهداف سند تحول راهبردی نظام تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران مصوب هشتصد و بیست و ششمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ ۲/۵/۱۳۸۹ آیین‌نامه مجتمع‌های آموزشی و پرورشی به شرح ذیل تصویب می‌شود.
ماده ۱ـ تعریف:
مجتمع آموزشی و پرورشی به مجموعه‌ای از واحدهای آموزشی و پرورشی دولتی همجوار (در این آیین‌نامه مدارس تابعه نامیده می‌شود) در یک منطقه یا ناحیه آموزش و پرورش اطلاق می‌شود که به طور متوالی و پیوسته و با مدیریت واحد در تمام دوره‌های تحصیلی (ابتدایی، راهنمایی و متوسطه) و در یک جنسیت برابر مفاد این آیین‌نامه و سایر مقررات فعالیت می‌کند.
تبصره۱ـ مجتمع آموزشی و پرورشی می‌تواند شاخه‌ها و رشته‌های دوره متوسطه اعم از نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش را به صورت تلفیقی ارائه نماید.
تبصره۲ـ تشکیل مجتمع حداقل با دو مدرسه تابعه و در دو دوره تحصیلی متوالی بلامانع است مشروط بر آنکه در سال‌های بعد، مجتمع شامل هر سه دوره تحصیلی شود.
تبصره۳ـ مدارس خاص دولتی (نمونه دولتی، شاهد، ایثارگران و استعدادهای درخشان و…) با هم نوع خود و با رعایت سایر مقررات مربوط می‌توانند به صورت مجتمع فعالیت نمایند.
تبصره۴ـ ایجاد مجتمع‌های آموزشی و پرورشی مدارس غیردولتی با رعایت مقررات مربوط بلامانع است.
تبصره۵ ـ مجتمع آموزشی و پرورشی روستایی و عشایری برابر آیین‌نامه خاص خود تشکیل و فعالیت می‌کند.
تبصره۶ ـ مدارس ضمـیمه به عنوان یک واحد مستقل آمـوزشی و پـرورشی محسوب نمی‌شود.
ماده۲ـ اهداف:
۱ـ ارتقای کیفیت تعلیم و تربیت در مدارس با استمرار و توالی فعالیتهای آموزشی و پرورشی در دوره‌های مختلف تحصیلی مبتنی بر مفاد سند تحول راهبردی و اهداف مصوب دوره‌های تحصیلی،
۲ـ فراهم‌آوردن زمینه شناخت کامل و جامع دانش‌آموزان در طولانی مدت و ایجاد هماهنگی و همسویی فزونتر در ارائه خدمات آموزشی و پرورشی به ایشان،
۳ـ ارتقای شرایط کاری و صلاحیت حرفه‌ای معلمان، تبادل تجریبات و افزایش بهره‌وری و ترویج فرهنگ کارگروهی معلمان،
۴ـ استمرار مدیریت، یکپارچگی و هم‌افزایی در مدیریت مدارس و استفاده بهینه از منابع انسانی و مالی و تجهیزاتی آنها،
۵ ـ تسهیل امر نظارت و هدایت فعالیتهای آموزشی و پرورشی،
۶ ـ شناخت دقیق خانواده‌ها و تقویت نقش متقابل خانواده و مدرسه در فرآیند تربیت دانش‌آموزان،
۷ـ افزایش اقتدار و هویت مدرسه و ارتقای نقش آن به عنوان کانون تربیتی محله در سطح محلی و منطقه‌ای.
ماده ۳ـ ارکان مجتمع:
الف ـ مدیر مجتمع:
مدیر مجتمع به عنوان رهبر آموزشی و پرورشی و نماینده آموزش و پرورش با رعایت ماده ۵ این آیین‌نامه از سوی رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه انتخاب و برای مدت ۵ سال منصوب می‌شود. مدیر مجتمع نسبت به کلیه‌ی امور مجتمع و مدارس تابعه آن مسئولیت یکسان داشته و وظایف زیر را به عهده خواهد داشت:
۱ـ ایجاد هماهنگی و همسویی بین اهداف و برنامه‌های مدارس تابعه و برنامه‌ریزی برای تحقق اهداف و ارتقای کیفیت آموزشی و پرورشی مدارس تابعه مبتنی بر مبانی تعلیم و تربیت اسلامی،
۲ـ برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه مدارس تابعه مجتمع از نیروهای انسانی، امکانات و تجهیزات و منابع یکدیگر،
۳ـ سیاستگذاری و هماهنگی فعالیتهای علمی، فوق‌برنامه و اردوهای دانش‌آموزی در مدارس تابعه به ویژه آموزش قرآن و اقامه نماز،
۴ـ برنامه‌ریزی برای توسعه دوره‌های تحصیلی براساس مقتضیات و نیازهای محلی و اعلام آن به اداره آموزش و پرورش منطقه،
۵ ـ نیازسنجی علمی کارکنان مجتمع و برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست‌های علمی و آموزش ضمن خدمت و دانش‌افزایی ایشان،
۶ ـ نظارت و ارزیابی امور آموزشی و پرورشی، اداری و مالی مدارس تابعه و اتخاذ تدابیر تعالی بخش بر اساس نتایج حاصله،
۷ـ ارزشیابی از عملکرد مدیران مدارس تابعه و برنامه‌ریزی برای ارتقای صلاحیت‌های حرفه‌ای و مهارت رهبری آموزشی آنها،
۸ ـ اجرای مصوبات شورای مجتمع و تلاش برای ارتقای مدارس تابعه به سطحی برتر در منطقه و استان در ابعاد آموزشی و تربیتی،
۹ـ مشارکت در تدوین برنامه سالانه مدارس تابعه و نظارت بر حسن آنها،
۱۰ـ انجام اموری که عـنداللزوم از سوی آموزش و پرورش به مدیران مجتـمع واگذار می‌شود.
تبصره ـ انجام مکاتبات، گزارش‌ها و پیگیری‌های اداری مدارس تابعه با اداره آموزش و پرورش منطقه مربوط و ارجاع بخشنامه‌ها به مدارس تابعه با مدیر مجتمع خواهدبود و لیکن اطلاع‌رسانی آن به افراد ذی‌نفع، برعهده مدارس تابعه است.
ماده ۴ـ به هر مجتمع دولتی یک نفر به عنوان « مدیر مجتمع»۱ اختصاص می‌یابد که در یکی از مدارس تابعه مستقر می‌شود.
ماده ۵ ـ شرایط احراز مدیر مجتمع به شرح زیر است:
۱ـ دارا بودن حـداقل مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد (ترجیحا در رشته‌های علوم تربیتی)،
تبصره ـ در مناطقی که به دلیل شرایط خاص، کمبود نیروی انسانی وجود دارد با موافقت مدیر کل آموزش و پرورش استان می‌توان از افراد واجد شرایط دارای مدرک تحصیلی لیسانس استفاده نمود.
۲ـ دارا بودن حداقل ۵ سال سابقه خدمت موفق آموزشی و پرورشی و برخوردار از نگرش علمی، خلاق و تعالی‌جویانه به فرایند تعلیم و تربیت،
۳ـ دارا بـودن توان و سابقه مدیـریتی موفـق در مدارس و برخوردار از روحـیه مشارکت‌پذیری و کارگروهی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱ـ با توجه به تجمیع واحدهای آموزشی و امکان استفاده بهینه از تعداد نیروهای انسانی موجود مدارس، در سرجمع نیروی انسانی مجتمع، افزایشی ایجاد نخواهد شد.
تبصره ـ شرایط فوق جایگزین بند ب شرایط اختصاصی مندرج در مصوبه شرایط احراز مدیریت مدارس می‌شود و سایر شرایط مندرج در مصوبه مذکور برای مدیران مجتمع به قوت خود باقی است.
ماده ۶ ـ ارکان مدارس تابعه مطابق آیین‌نامه اجرایی مدارس همانند سایر مدارس خواهدبود؛ لیکن مدیر مجتمع برای ایجاد هماهنگی بیشتر و هم‌افزایی ارکان مدارس می‌تواند نشست‌های مشترکی را بین ارکان مدارس تابعه برگزار کند.
ب ـ شورای مجتمع:
به منظور سیاستگذاری و تعیین چارچوب کلی برنامه‌های درازمدت و سالانه مجتمع و مشارکت مدیران و مسئولان در فرایند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های مجتمع، شورای مجتمع با ترکیب و وظایف زیر تشکیل می‌شود:
۱ـ ترکیب اعضا:
۱ـ۱ـ مدیر مجتمع آموزشی و پرورشی به عنوان رئیس شورا
۲ـ۱ـ مدیران هر یک از مدارس تابعه
۳ـ۱ـ رؤسای انجمن‌های اولیا و مربیان هر یک از مدارس تابعه
۴ـ۱ـ نماینده شورای معلمان هر یک از مدارس تابعه
تبصره ۱ـ دبیر شورای مجتمع از بین اعضا توسط رئیس شورا انتخاب می‌شود.
تبصره ۲ـ شورای مجتمع حداقل هر ماه یک بار با دعوت رئیس شورا تشکیل می‌شود. جلسات شورا با شرکت حداقل دوسوم اعضای شورا رسمیت می‌یابد و تصمیمات آن در حدود اختیارات و مقررات با آرای اکثریت اعضای حاضر معتبر است.
تبصره ۳ـ رئیس شورا می‌تواند از نماینده شورای دانش‌آموزی، اولیا دانش‌آموزان، صاحب‌نظران و افراد ذی‌ربط بر حسب مورد برای شرکت در جلسات شورای مجتمع دعوت نماید.
۲ـ وظایف و اختیارات شورا:
۱ـ۲ـ بررسی و تصویب برنامه درازمدت و سالانه مجتمع و مدارس تابعه به پیشنهاد مدیر مجتمع،
۲ـ۲ـ فراهم آوردن امکانات و شرایط لازم برای تحقق اهداف و برنامه‌های آموزشی و پرورشی،
۳ـ۲ـ پیش‌بینی برنامه‌های لازم برای تعمیق باورهای دینی و اعتقادی دانش‌آموزان، گسترش فعالیتهای قرآنی، فرهنگی، هنری، ادبی و ورزشی و ارتقای سطح سلامت روحی و روانی آنها و بهداشت مدارس و نظایر آن،
۴ـ۲ـ فراهم‌آوردن زمینه مشارکت دانش‌آموزان در فعالیتهای تربیت اجتماعی و نیز برنامه‌های آموزشی و تربیتی و پژوهشی مدارس،
۵ ـ۲ـ بررسی فعالیت شوراهای مدارس تابـعه و ارایه راهکارهای بهبود عملکرد آنها برای استفـاده بهینه از مشارکت معلمان، دانـش‌آموزان و خانواده‌ها در طـرح‌ها و برنامه‌های مدارس،
۶ ـ۲ـ بررسی و تصویب برنامه‌ها برای استفاده بهینه مدارس تابعه از نیروهای انسانی، امکانات و تجهیزات و منابع یکدیگر،
۷ـ۲ـ بررسـی و تصویب طـرح‌ها و برنـامه‌ها در جهت شـناسایی و جـذب افراد لازم‌التـعلیم و بـازمـانده از تحصـیل در دوره‌هـای مخـتلف تحـصیلی و در محـدوده جغرافیایی مجتمع،
۸ ـ۲ـ بررسی برنامه‌های نیازسنجی علمی کارکنان مجتمع و برنامه‌ریزی برای توانمندسازی و اجرای آموزش‌های موردنیاز آنها و برگزاری نشست‌های علمی با رعایت مقررات مربوط،
۹ـ۲ـ جلب مشارکت‌های مردمی و کمک‌های خیرین و نیکوکاران و نهادهای غیردولتی به ویژه انجمن‌های اولیا و مربیان.
۱۰ـ۲ـ بررسی، تصویب و نظارت بر فعالیتهای علمی، فوق‌برنامه و اردوهای دانش‌آموزی برابر دستورالعمل‌های مربوط،
۱۱ـ۲ـ برنامه‌ریزی و تصویب آموزش‌های خانواده در مدارس تابعه مجتمع،
۱۲ـ۲ـ برنامه‌ریزی جهت توسعه محلی و منطقه‌ای و تعامل اثربخش و مفید مجتمع با مراکز مذهبی، علمی و پژوهشی منطقه.
تبصره ـ اداره آموزش و پرورش منطقه یا ناحیه می‌تواند، انجام امور قابل تفویض از جمله برگزاری دوره‌های ضمن‌خدمت، برنامه‌ریزی و تشکیل کلاسهای جبرانی و فوق‌برنامه، امتحانات هماهنگ منطقه‌ای دوره‌های تحصیلی مدارس تابعه (اعم از طراحی سوال، تکثیر، ارسال و نظارت) و برخی از وظایف کمیسیون خاص ادارات آموزش و پرورش مناطق و نواحی (به شرح پیوست) را به شورای مجتمع تفویض نماید.
ماده ۷ـ مدارس تابعه از نظر فعالیتهای آموزشی، پرورشی، اداری و منابع مالی در چارچوب مفاد این آیین‌نامه زیر نظر مدیر مجتمع اداره می‌شوند.
ماده ۸ ـ امور اداری مجتمع:
۱ـ گواهینامه‌های تحصیلی دوره‌های تحصیلی علاوه بر مراجع قبلی باید به تأیید و امضـای مدیر مجتمـع نیز برسد که لازم است مراتب در نمونه برگ مدارک مذکور اصلاح شود.
۲ـ بررسی و انسداد دفاتر آمار و ارزشیابی تحصیلی و تربیتی (امتحانات) مدارس تابعه توسط مدیر مجتمع به عنوان نماینده اداره آموزش و پرورش انجام می‌شود.
۳ـ ارزشیابی مدیر مجتمع براساس ضوابط و مقررات مربوط توسط اداره آموزش و پرورش انجام می‌شود.
۴ـ دانش‌آموزان ثبت‌نام شده در مجتمع می‌توانند با رعایت سایر شرایط تا پایان دوره متوسطه در مجتمع ادامه تحصیل دهند.
۵ ـ مجتمع آموزشی و پرورشی دارای مهر مستقلی خواهد بود که در مکاتبات و انجام امور اداری از آن استفاده می‌شود.
۶ ـ هر یک از مدارس تابعه مهر مستقلی خواهند داشت که نام مجتمع و مدرسه تابعه در آن درج شده است.
ماده ۹ـ امور مالی مجتمع:
۱ـ مجتمع دارای یک حساب بانکی متمرکز خواهدبود که با دو امضا از سه امضا (مدیر مجتمع به عنوان امضای ثابت ـ نماینده مدیران مدارس تابعه به نمایندگی از دیگر مدیران و نماینده رؤسای انجمن‌های اولیا و مربیان مدارس تابعه) قابل برداشت است.
۲ـ کمک‌های اولیای دانش‌آموزان، شوراهای آموزش و پرورش استان و شهرستانها و اعتبارات متمرکز حوزه ستادی و سرانه دانش‌آموزان مدارس تابعه و… به حساب متمرکز مجتمع واریز می‌شود.
۳ـ وجوه واریزی به حساب متمرکز مجتمع، متناسب با تعداد دانش‌آموزان، برنامه‌های سالانه، میزان محرومیت و… در چارچوب مقررات و شاخص‌های مربوط، به پیشنهاد مدیر و تصویب شورای مجتمع در اختیار مدارس تابعه قرار می‌گیرد.
تبصره ـ کمک‌های مردمی خاص هر مدرسه در سرفصل جداگانه‌ای ثبت و در همان مدرسه هزینه می‌شود.
۴ـ هزینه‌های مربوط به برنامه‌های مشترک مدارس تابعه و یا خرید ملزومات و تجهیزات به صورت متمرکز براساس آیین‌نامه مالی مدارس و از محل حساب بانکی مجتمع انجام می‌شود.
۵ ـ مسئولیت نظارت بر عملکرد و رسیدگی مالی مجتمع به عهده اداره آموزش و پرورش منطقه مربوط می‌‌باشد.
سایر موارد:
ماده ۱۰ـ مدیر مدرسه تابعه براساس شرایط احراز مدیریت مدارس (مصوب شورای عالی آموزش و پرورش) توسط مدیر مجتمع برای تأیید و صدور ابلاغ به اداره آموزش و پرورش منطقه پیشنهاد می‌شود.
ماده ۱۱ـ عنوان مدیر مدارس تابعه به « معاون مجتمع و مدیر مدرسه» تغییریافته و براساس شرح وظایف مندرج در آیین‌نامه اجرایی مدارس (به استثنا وظایفی که در این آیین‌نامه به مدیر مجتمع واگذار شده است) انجام وظیفه خواهد نمود.
ماده ۱۲ـ معاون یا معاونان مدرسه تابعه توسط مدیر مدرسه مربوط پیشنهاد و پس از تأیید مدیر مجتمع برای تأیید و صدور ابلاغ به اداره آموزش و پرورش منطقه معرفی می‌شود.
ماده ۱۳ـ سازمان نوسازی و تجهیز مدارس موظف است در شهرها به ویژه در مناطق پرجمعیت، ساخت و ساز فضاهای آموزشی و پرورشی را با معماری اسلامی ـ ایرانی و در قالب مجتمع (مرکب از دوره‌های مختلف تحصیلی) که از نظر فضای فیزیکی مستقل و کاملاً در مجاور هم باشند، طراحی و اجرا نمایند.
ماده ۱۴ـ به منظور شناسایی و شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان و هدایت تحصیلی و تربیتی ایشان و ارائه خدمات مشاوره‌ای مطلوب بر حسب ویژگی‌های آنان، فرایند و عملکرد تحصیلی هر یک از دانش‌آموزان در طول دوران تحصیل با رعایت اصول تربیتی ثبت می‌شود. دستورالعمل این بند حداکثر ظرف مدت شش ماه توسط وزارت آموزش و پرورش تدوین و ابلاغ خواهد شد.
ماده ۱۵ـ پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش موظف است گزارش ارزشیابی این آیین‌نامه را دو سال پس از اجرای آن به شورای عالی آموزش و پرورش ارائه نماید.
ماده ۱۶ـ مواردی که در این آئین‌نامه به آن اشاره نشده است مطابق با مصوبات شورای عالی و دستورالعمل‌های وزارت آموزش و پرورش خواهدبود.
موضوع: آیین‌نامه مجتمع‌های آموزشی و پرورشی شهری در هشتصد و چهل و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش تاریخ ۱۷/۳/۱۳۹۰ به تصویب رسید.
دبیر شورا ـ مهدی نوید رییس جلسه ـ حمیدرضا حاجی‌بابایی
آیین‌نامه مجتمع‌های آموزشی و پرورشی مورد تأیید است.
مصادیق اختیارات کمیسیون خاص ادارات آموزش و پرورش مناطق و نواحی قابل تفویض به شورای مجتمع (موضوع تبصره ذیل وظایف و اختیارات شورای مجتمع)
۱ـ صدور مجوز ثبت‌نام در مدرسه بدون حضور در کلاس برای دانش‌آموزی که به علت بیماری خاص قادر به حضور در کلاس نمی‌باشد.
۲ـ ایجاد تسهیلات برای برگزاری امتحان به صورت چندگزینه‌ای، املاء صحیح غلط، دادن وقت اضافی، جایگزین کردن نمره بخش کتبی به جای شفاهی یا بالعکس در امتحانات داخلی با توجه به شرایط خاص جسمانی افراد (اختلالات حرکتی، ناسازگار بدنی، عدم تعادل بدنی) به تشخیص پزشک معتمد.
۴ـ صدور مجوز برگزاری امتحان در خارج از مدرسه از دانش‌آموزی که به تشخیص پزشک معتمد قادر به حضور در جلسه امتحانی مدرسه نیست و امتحان مربوط به صورت نهایی برگزار نمی‌شود.
۴ـ صدور مجوز اخذ امتحان پیش از موعد در دروسی که امتحانات آنها بصورت نهایی نیست، حداکثر یکماه قبل از شروع امتحانات پایانی از دانش‌آموزی که به ضرورت به اتفاق والدین خود به خارج از کشور عزیمت خواهدکرد.
۵ ـ صدور مجوز ثبت‌نام از دانش‌آموزی که به دلایل موجه قبل از شروع سال یا نیمسال تحصیلی موفق به ثبت‌نام نشده است.
۶ ـ صدور مجوز اخذ امتحان از دانش‌آموزانی که امتحانات آنها به علل مختلف از قبیل حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی برگزارنشده و یا اوراق امتحانی آنان مفقود یا معدوم گردیده است در اولین فرصت و حداکثر تا یکماه پس از پایان ایام امتحانات در دروسی که امتحان آنها به صورت داخلی برگزار می‌شود.
۷ـ صدور مجوز انتقال از یک مدرسه به مدرسه دیگر در همان منطقه یا از یک منطقه به منطقه دیگر برای دانش‌آموزان متقاضی انتقال پایه‌های اول تا چهارم ابتدایی و اول و دوم راهنمایی تحصیلی حداکثر تا یک هفته قبل از شروع امتحانات پایانی.
۸ ـ تمدید مهلت ارائه مدارک هویتی و تحصیلی دانش‌آموزی که به استناد ماده ۳۳ آیین‌نامه اجرایی مدارس به صورت مشروط ثبت‌نام شده است تا قبل از شروع امتحانات نوبت اول.
۹ـ صدور مجوز ثبت‌نام و ادامه تحصیل تا پایان سال تحصیلی برای دانش‌آموزان فاقد شناسنامه دوره‌های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی و همچنین تمدید رأی ثبت‌نام و ادامه تحصیل آنان در سال‌های آتی در صورت عدم ارائه شناسنامه (تسلیم هر نوع گواهی یا مدرک تحصیلی منوط به ارائه اصل شناسنامه است)
رییس جمهور و رییس شورای عالی آموزش و پرورش ـ محمود احمدی‌نژاد