آیین‌نامه اجرایی بند (د) ماده (۴۶) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

تاریخ تصویب: ۱۳۹۱/۰۸/۲۱
تاریخ انتشار: ۱۳۹۱/۰۹/۱۸

شماره ۱۴۱۶۰۴/ت۴۷۸۱۰هـ  – ۱۳۹۱/۸/۲۱

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۹۱/۸/۲۱ بنا به پیشنهاد وزارتخانه های کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و به استناد بند (د) ماده (۴۶) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ آیین‌نامه اجرایی بند یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:


ماده ۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف ـ قانون: قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

ب ـ سازمان: سازمان ثبت احوال کشور

پ ـ دستگاه ها: دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۲۲۲) قانون.

ت ـ مشخصات هویتی: ویژگی های زیست سنجی ثابت یا غالباً ثابت (از قبیل جنسیت، رنگ چشم، پوست و مو)، ویژگی انحصاری زیست سنجی (از قبیل عکس، اثر انگشت، چهره نگاری، عنبیه نگاری، شبکیه نگاری و صوت نگاری)، ویژگی های انحصاری قراردادی یا اعتبار (از قبیل شماره  ملی، امضای الکترونیکی و نشانی رایانامه (پست الکترونیکی) و نام ونام خانوادگی.

ث ـ وقایع حیاتی: تولد (تاریخ و محل تولد و تاریخ و محل صدور آن)، ازدواج (تاریخ و محل ثبت و نوع ازدواج، نام و نام خانوادگی، شماره ملی، تاریخ و محل تولد و تاریخ فوت همسر یا همسران)، خاتمه ازدواج (تاریخ و محل ثبت و شیوه خاتمه ازدواج یا ازدواج ها) و وفات (تاریخ، محل و سبب).

ج ـ تبار شـناسی: ارتباط نسبی بلافصل صعودی (نام و نام خانوادگی و شماره ملی پدر و مادر) و نزولی (نام، جنـسیت، شماره ملی و تاریخ تولـد و فوت فرزند یا فرزندان).

چ ـ اطلاعات هویتی: مجموعه مشخصات هویتی، وقایع حیاتی و تبار شناسی.

ح ـ پایگاه: پایگاه الکترونیک اطلاعات هویتی.

خ ـ اطلاعات شخصی: اطلاعات مرتبط با هر تبعه ایرانی، اعم از اطلاعات هویتی، کدپستی، دین، شغل، سوابق تحصیلی و ایثارگری، اطلاعات پایه سلامت و نظام وظیفه عمومی، صلاحیت رانندگی و غیر آن.

د ـ کارت: کارت هوشمند ملی چندمنظوره که سند حاوی اطلاعات هویتی ثبت و ذخیره شده یک تبعه ایرانی با سطوح دسترسی متناسب با نیاز و وظیفه کار بوده و علاوه بر امکان احراز هویت و امضای الکترونیکی، به عنوان کلید دسترسی به اطلاعات هویتی وی در پایگاه و سایر اطلاعات شخصی قابل دسترسی ذی‌ربط در دستگاه های مرتبط با پایگاه، کاربرد داشته و همچنین امکان رأی گیری الکترونیکی و ثبت، ذخیره، دسترسی و اصلاح برخی اطلاعات شخصی وی را برای برخی از دستگاه ها حسب وظیفه قانونی آنها، فراهم سازد.

ذ ـ تراشه: مدار مجتمع الکترونیکی (شامل حافظه، پردازنده و سیستم عامل) نصب شده در کارت.

ر ـ گواهی شهروندی: سند الکترونیکی امضا شده که از آن می توان برای شناسایی دارنده گواهی و برقراری ارتباط امن با وی استفاده شود و برای خدمات امضای الکترونیکی و تصدیق هویت در اختیار هر شهروند قرار می گیرد.

ز ـ امضای داده ها: امضای اطلاعات ایستای کارت توسط سازمان که جامعیت، صحت و عدم تغییر آن اطلاعات را تضمین می نماید.

ژ ـ کنترل دسـترسی پایه: شیوه دسترسی امن به داده های خاص داخل تراشه در حالت بدون تماس با کلید دسترسی شماره ملی برای جلوگیری از دسترسی غیر مجاز به هنگام مبادله اطلاعات.

س ـ تطبیق اثر انگشت روی کارت: شیوه تصدیق هویت و دسترسی به اطلاعات مشخص در کارت که منوط به انطباق اثر انگشت صاحب کارت و اثر انگشت ذخیره شده در تراشه می باشد.


ماده ۲ـ سازمان موظف است نسبت به ثبت، ذخیره سازی، تکمیل و به  روزرسانی اطلاعات هویتی با توجه به امکانات به گونه ای اقدام نماید که امکان بازیابی آخرین و مطمئن ترین اطلاعات هویتی هر ایرانی، از طریق پایگاه فراهم گردد.


ماده ۳ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است به منظور فراهم سازی بستر مناسب جهت ارایه خدمات الکترونیک از طریق کارت، زیرساخت نرم افزاری مشترک و درگاه لازم برای استفاده دستگاه ها را طراحی و تا پایان سال ۱۳۹۱ عملیاتی نماید.


ماده ۴ـ سازمان موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به ایجاد و بهره برداری از مرکز صدور امضای الکترونیکی اقدام نماید.


ماده ۵ ـ سازمان موظف است بر اساس برنامه زمان‌بندی زیر، نسبت به تأمین و صدور کارت و جایگزینی آن به جای کارت موضوع مواد (۲) و (۳) قانون الزام اختصاص شماره ملی و کد پستی برای کلیه اتباع ایرانی ـ مصوب ۱۳۷۶ ـ اقدام نماید:

الف ـ سال ۱۳۹۱ : صدور دو میلیون کارت.

ب ـ سال ۱۳۹۲ : صدور شانزده میلیون کارت.

ج ـ سال ۱۳۹۳ : صدور بیست و پنج میلیون کارت.

د ـ سال ۱۳۹۴ : صدور کارت برای باقیمانده اتباع ایرانی.


ماده ۶ ـ سازمان موظف است برای تأمین ضریب امنیتی مناسب کارت، تأیید وزارت اطلاعات را اخذ نماید.


ماده ۷ـ اطلاعات مندرج در کارت عبارتند از:

۱ ـ اطلاعات چاپی روی کارت: شامل عکس، نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، شماره ملی، نام پدر و تاریخ پایان اعتبار کارت.

تبصره ـ بارکد شماره ملی و شماره سریال کارت، در پشت کارت درج می گردد.

۲ ـ اطلاعات تراشه: اطلاعات تراشه با سطوح مختلف دسترسی بر اساس ضوابط موضوع این آیین‌نامه، شامل موارد زیر است:

الف ـ سطح یکم: شامل اطلاعات مربوط به تولد و تبار شناسی صعودی و آخرین مشخصات هویتی ثبت شده در پایگاه به  جز امضای الکترونیکی و امضای داده ها که دسترسی به آن، تنها با وارد کردن شماره دسترسی پایه امکان‌پذیر است.

ب ـ سطح دوم: شامل اطلاعات مربوط به ازدواج و خاتمه ازدواج، تبارشناسی نزولی و تغییرات هویتی که دسترسی به آن، با وارد کردن شماره دسترسی پایه و رمز هویت ، امکان پذیر است.

پ ـ سطح سوم: اطلاعات شخصی غیر هویتی که بر اساس قوانین و مقررات باید در کارت درج شود و دسترسی به آن، با وارد کردن شماره دسترسی پایه و رمز هویت و تطبیق اثر انگشت، امکان پذیر است.

ت ـ سطح چهارم: گواهی های شهروندی، امضای الکترونیکی و شماره سریال کارت.

تبصره ۱ـ  سازمان در صورت لزوم، برای تدقیق و تسهیل بازخوانی اطلاعات سطح یکم، حروف و عبارات لاتین و تاریخ های قمری و میلادی را به صورت موازی، همراه با اطلاعات مربوط درج می نماید.

تبصره ۲ـ سازمان موظف است امکان خواندن اطلاعات سطوح یکم تا سوم را برای دارنده کارت، به طور مطلق و برای دستگاه ها، پس از ارائه کارت توسط دارنده و متناسب با مأموریت قانونی آنها فراهم نماید.

تبصره ۳ـ ثبت، تغییر، اصلاح و به روزرسانی اطلاعات تراشه در چارچوب قوانین و مقررات، در خصوص سطوح اول، دوم و چهارم، فقط از طریق سازمان و در مورد سطح سوم، توسط دستگاه های ذی‌ربط، بر اساس ضوابط تعیین شده توسط سازمان، قابل انجام است.


ماده ۸ ـ سازمان موظف است در صورت تغییر اطلاعات مندرج در روی کارت، پایان یافتن مدت اعتبار و یا خرابی آن، همزمان با ضبط و معدوم نمودن کارت قبلی، نسبت به صدور کارت جدید، ظرف یک هفته اقدام نماید.

تبصره ـ در صورت اعلام مفقودی توسط دارنده کارت یا قائم مقام قانونی وی، بلافاصله ضمن ثبت در پایگاه، کارت مذکور غیرفعال و نسبت به صدور کارت جدید، در مهلت مندرج در این ماده اقدام می گردد.


ماده ۹ـ سازمان موظف است همزمان با ثبت واقعه وفات در پایگاه، کارت متوفی را ابطال نماید.


ماده ۱۰ـ دستگاه ها و اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی که ارائه خدمات از سوی آنها مستلزم احراز هویت می باشد، موظفند پایگاه اطلاعات مربوط به مشتریان و کارکنان خود را بر اساس ضوابط تعیین شده توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که حداکثر سه ماه پس از ابلاغ این آیین‌نامه تهیه می شود، ساماندهی نمایند و تصدیق هویت و ارایه خدمات را بر اساس اعلام سازمان، بدون نیاز به اخذ مدارک هویتی کاغذی، فقط بر اساس اطلاعات هویتی کارت انجام دهند.


ماده ۱۱ـ سازمان موظف است به ازای صدور هر قطعه کارت، مبلغ پنجاه هزار (۵۰.۰۰۰) ریال و برای هر بار صدور مجدد، مبلغ سیصد هزار (۳۰۰.۰۰۰) ریال از متقاضیان دریافت و به حساب در آمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز نماید.


ماده ۱۲ـ اجرای این آیین‌نامه به عنوان یکی از شاخص های عمومی ارزیابی عملکرد دستگاه ها توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور محسوب می گردد.


ماده ۱۳- [الحاقی ۱۴۰۰/۲/۲۲]
سازمان ثبت احوال کشور مکلف است با اعلام رضایت به اهدای عضو دارندگان کارت ملی بالای (۱۸) سال سن، نسبت به درج مشخصه‌ای مبنی بر رضایت به اهدای اعضای سالم دارنده کارت ملی در صورت فوت یا مسلم شدن مرگ مغزی وی اقدام نماید.

تبصره ۱- انتخاب گزینه تمایل به اهدای عضو، در حکم وصیت‌نامه نمی‌باشد و رضایت اولیای دم پس از مرگ مغزی برای اهدای عضو ضروری است.

تبصره ۲- همزمان با انتخاب گزینه تمایل به اهدای عضو، اطلاعات مورد نیاز متقاضی برای پلیس راهنمایی و رانندگی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان نظام وظیفه، جهت درج این رضایت حسب مورد در گواهینامه رانندگی، پرونده الکترونیک سلامت، بیمه شخص ثالث و سرویس استحقاق درمان متقاضی، ارسال می‌شود.

تبصره ۳- نحوه اقدام و هماهنگی تشکل‌های فعال در این حوزه با سازمان ثبت احوال کشور و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط، مطابق دستورالعملی است که توسط وزیران کشور و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ خواهد شد.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ محمدرضا رحیمی