آیین‌نامه میزان و نحوه دریافت حق عضویت در صندوق ضمانت سپرده‌ها

تاریخ تصویب: ۱۳۹۲/۰۴/۲۳
تاریخ انتشار: ۱۳۹۲/۰۵/۱۹

شماره ۱۰۰۹۹۸/ت۴۸۳۶۷هـ – ۱۳۹۲/۵/۲

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۴/۲۳ بنا به پیشنهاد شماره ۲۸۰۴۱۴/۹۰ مورخ ۲۳/۱۱/۱۳۹۰ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند (ج) ماده (۹۵) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ ، آیین‌نامه میزان و نحوه دریافت حق عضویت در صندوق ضمانت سپرده ها را به شرح زیر تصویب نمود:


ماده ۱ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه، در معانی مشروح مر بوط به کار می روند:

الف ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

ب ـ صندوق: صندوق ضمانت سپرده ها.

ج ـ مؤسسه اعتباری: [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
بانک  یا مؤسسه اعتباری غیربانکی، مؤسسه پس انداز و تسهیلات مسکن و شعبه بانک خارجی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی می باشد.
شرکت تعاونی اعتبار و صندوق قرض الحسنه، مؤسسه اعتباری محسوب نمی­شوند.

د ـ سپرده گذار: شخصی که مبادرت به تودیع سپرده نزد مؤسسه اعتباری می نماید.

هـ ـ شعبه بانک خارجی: واحد عملیاتی از یک بانک خارجی که با مجوز و تحت نظارت بانک مرکزی در ایران فعالیت می نماید.

وـ [الحاقی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
مؤسسه اعتباری تازه تأسیس: مؤسسه اعتباری که پس از ابلاغ این آیین‌نامه مجوز تأسیس خود را از بانک مرکزی دریافت می دارد.

زـ [الحاقی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
سقف تضمین: حداکثر میزان ریالی سپرده های هر شخص اعم از ریالی و ارزی در هر مؤسسه اعتباری که براساس بند (الف) ماده (۵) اساسنامه صندوق ضمانت سپرده ها و تبصره بند یاد شده موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۰۲۵۹۵/ت۴۷۶۳۲هـ مورخ ۲۲/۵/۱۳۹۱ و اصلاح بعدی، تحت تضمین صندوق ضمانت سپرده ها می باشد.


ماده ۲ـ پرداخت حق عضویت برای تمامی مؤسسات اعتباری و شعب بانکهای خارجی در صندوق الزامی است.

تبصره ۱ـ شعبه بانک خارجی که سپرده های آن تحت پوشش نهاد ضمانت سپرده ها در کشور مبدأ، معادل حداقل میزان ضمانت صندوق باشد، می تواند از عضویت در صندوق مستثنی شود.

تبصره ۲ـ چنانچه حدود ضمانت سپرده های شعبه بانک خارجی توسط نهاد ضمانت سپرده ها در کشور مبدأ، کمتر از حدود ضمانت صندوق باشد، یا سپرده های شعبه بانک خارجی در کشور مبدأ تحت هیچ ضمانتی نباشد، شعبه بانک خارجی ذی‌ربط باید در خصوص سپرده هایی که نزد شعبه آن در ایران تودیع می شود، به عضویت صندوق درآید.

تبصره ۳ـ بانک مرکزی موظف است هنگام صدور مجوز برای فعالیت شعبه بانک خارجی موضوع تبصره (۲) تمهیدات لازم را برای ضمانت سپرده هایی که نزد شعبه بانک خارجی در ایران تودیع شده اند، توسط مقام ذی‌ربط در کشور مبدأ، اتخاذ نماید.


ماده ۳ـ بانک مرکزی باید قبل از موافقت با تأسیس شعبه بانک خارجی موضوع تبصره (۲) ماده (۲) در ایران در مورد نحوه تعامل بانک خارجی یا شعبه آن با صندوق، از جمله پرداخت حق عضویتها، زمان و شرایط پرداخت سپرده های سپرده گذاران این شعبه در مواقع لزوم و نحوه تصفیه بانک خارجی یا شعبه آن با صندوق، با مقام ذی‌ربط در کشور مبدأ به توافق برسد.


ماده ۴ـ صندوق از محل حق عضویت های اولیه، سالانه و خاص دریافتی از مؤسسات اعتباری اداره می شود.


ماده ۵ ـ مؤسسه اعتباری موظف است نسبت به پرداخت حق عضویت های یادشده به صندوق، مطابق با مفاد این آیین‌نامه اقدام نماید.

تبصره ـ دریافت حق عضویت ها به صورت واریز وجه آنها توسط مؤسسه اعتباری به حساب صندوق نزد بانک مرکزی صورت می گیرد.


ماده ۶ ـ حق عضویت پرداختی مؤسسه اعتباری در چارچوب این آیین‌نامه به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی همان سال مؤسسه اعتباری منظور می گردد.


ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
حق عضویت اولیه مؤسسه اعتباری معادل دو درصد حداقل سرمایه اعلامی از سوی بانک مرکزی برای تأسیس مؤسسه اعتباری مربوط می باشد.

تبصره ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
مبنای تسعیر حق عضویت اولیه شعبه بانک خارجی، نرخ برابری ارز مورد نظر با ریال در تاریخ واریز حق عضویت به نرخ روزانه اعلامی از سوی بانک مرکزی خواهد بود. در مواردی که مهلت پرداخت توسط شعبه بانک خارجی رعایت نشود بالاترین نرخ برابری در دوره مهلت تعیین شده و یا تاریخ پرداخت، هر کدام که بیشتر باشد مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.


ماده ۸ـ [اصلاحی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
مؤسسه اعتباری تأسیس شده قبل از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، مکلف است ظرف مدت یکصد و بیست روز پس از ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به واریز حق عضویت اولیه خود اقدام نماید.

تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
مؤسسه اعتباری تازه تأسیس موظف است ظرف یکصد و بیست روز پس از اخذ مجوز فعالیت از بانک مرکزی نسبت به پرداخت حق عضویت اولیه خود به صندوق اقدام نماید.

تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
حق عضویت اولیه مؤسسه اعتباری که در موعد مقرر نسبت به واریز آن اقدام ننماید به شرح زیر می‏باشد:
% ۲A*(۱+۰. ۰۲B)A = حداقل سرمایه اعلامی از سوی بانک مرکزی برای تأسیس مؤسسه اعتباری مربوط B = تفاضل تاریخ واریز با مهلت مقرر حسب ماه یا کسری از ماه.


ماده ۹ـ مؤسسه اعتباری موظف است برای هر سال، حق عضویتی تحت عنوان حق عضویت سالانه به صندوق پرداخت نماید که به شرح زیر دریافت می گردد:

۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
برای سال اول فعالیت صندوق، معادل بیست و پنج صدم درصد از میانگین مانده روزانه (روزهای تقویمی سال) تمامی سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی تا سقف تضمین صندوق در سال مالی گذشته.

۲ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
میزان حق عضویت سالانه برای سال دوم به بعد فعالیت صندوق، بر مبنای درصدی از میانگین مانده هفتگی هر حساب سپرده‌ای در سال مالی گذشته تا سقف تضمین، توسط هیأت امنای صندوق تعیین می شود. درصد فوق از یک درصد بیشتر و از بیست و پنج صدم درصد کمتر نخواهد بود.

تبصره ۱ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
صندوق موظف است هرساله تا پایان شهریورماه نحوه محاسبه و نرخ حق عضویت سالانه آن سال را به مؤسسه اعتباری اعلام نماید.

تبصره ۲ـ[الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
حق عضویت سالانه مؤسسه اعتباری تازه تأسیس، برای سال تأسیس باید متناسب با دوره زمانی پس از تاریخ شروع فعالیت و سپرده گیری به تشخیص بانک مرکزی تا پایان همان سال محاسبه گردد.

تبصره ۳ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
مانده سپرده های ارزی با نرخ اعلامی از سوی بانک مرکزی تسعیر و در محاسبه حق عضویت سالانه مبنای عمل قرار می‌گیرد.

تبصره ۴ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
هرگاه میزان منابع صندوق از پنج درصد سپرده های مشمول ضمانت مؤسسات اعتباری فراتر رود نرخ حق عضویت سالانه از حداقل تعیین شده در این ماده با پیشنهاد بانک مرکزی و تصویب هیئت وزیران قابل کاهش است.

تبصره ۵ ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
کاهش حق عضویت سالانه در مورد مؤسسه اعتباری که بر اساس اعلام بانک مرکزی مشمول اقدامات نظارتی یا انتظامی شده  است نباید اعمال گردد.


ماده ۱۰ـ
[اصلاحی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
[اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
مؤسسه اعتباری موظف  است حق عضویت سالانه هر سال خود را حداکثر تا پایان شهریورماه سال بعد پرداخت نماید.

تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
در شرایط اضطراری و در صورت عدم تکافوی منابع صندوق برای پرداخت سپرده های سپرده گذاران، صندوق می تواند منابع خود را از طریق اخذ حق عضویت سالانه از مؤسسات اعتباری پیش از موعد مقرر تأمین نماید.

تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
نرخ حق عضویت سالانه مؤسسه اعتباری که در موعد مقرر نسبت به واریز حق عضویت سالانه اقدام ننماید به شرح زیر می‏باشد:
C*(۱+۰. ۰۲B)C = درصد ثابتی که حسب مفاد بند (۲) ماده (۹) این آیین‏نامه توسط هیأت امنای صندوق تعیین می‏شود. B = تفاضل تاریخ واریز با مهلت مقرر حسب ماه یا کسری از ماه.


ماده ۱۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
مؤسسه اعتباری تازه تأسیس با منشأ نهادهای پولی که قبل از تأسیس مؤسسـه فعالیت داشـته ­است موظف است پس از تأیید و اعلام صحت ارزش گذاری دارایی­های متناظر و انتقـال قطعی آنها و سپرده‌­های مربوط از نهادهای پولی مزبور به مؤسسه اعتباری موصوف توسط حسابرس مورد تأیید بانک مرکزی، حق عضویت اولیه را مطابق ماده (۷) و حق عضویت سالانه را به مأخذ تاریخ تأسیس وفق بند (۲) ماده (۹) این آیین‌نامه محاسبه و به  حساب صندوق واریز نماید.


ماده ۱۲ـ [اصلاحی ۱۴۰۰/۵/۶]
مؤسسات اعتباری مکلفند گزارش حسابرس مستقل خود حاوی اظهارنظر صریح در ارتباط با صحت مبلغ حق عضویت‌های سالانه و خاص محاسبه شده بر مبنای ضوابط مربوط را هر ساله با هزینه خود اخذ نموده و منضم به گزارش حسابرسی صورت های مالی سالانه، به صندوق ارایه نمایند.


ماده ۱۳ـ [اصلاحی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
متناسب با ریسک فعالیت‌های مؤسسه اعتباری، حداکثر تا دو نوبت در هر سال از مؤسسه اعتباری ذی‌ربط حق عضویتی تحت عنوان حق عضویت خاص دریافت می‌گردد.

تبصره ـ [اصلاحی ۱۳۹۳/۱۱/۲۶]
دریافت حق عضویت خاص بر مبنای استانداردهای تعیین شده توسط بانک مرکزی در زمینه اندازه گیری ریسک و براساس دستورالعملی خواهد بود که به پیشنهاد بانک مرکزی به تصویب وزیران عضو شورای پول و اعتبار می‌رسد.


ماده ۱۴ـ حق عضویت های پرداختی توسط مؤسسه اعتباری تحت هیچ شرایطی قابل برگشت نخواهد بود.


ماده ۱۵ـ
[اصلاحی ۱۴۰۰/۵/۶]
[اصلاحی ۱۴۰۰/۸/۲۶]
چنانچه مؤسسه اعتباری از پرداخت حق عضویت خود ظرف سه ماه پس از مهلت های مقرر امتناع ورزد، موضوع جهت اعمال اقدامات انتظامی موضوع ماده (۴۴) قانون پولی و بانکی کشور از جمله سلب صلاحیت مدیران و ممنوعیت عملیات سپرده گیری مؤسسه اعتباری به هیأت انتظامی بانکها ارجاع می‌شود.


ماده ۱۶ـ حق عضویت های دریافتی از مؤسسات اعتباری پس از کسر هزینه های مرتبط با اداره امور صندوق، به بازپرداخت سپرده های سپرده گذاران مؤسسات مذکور ورشکسته اختصاص می یابد.


ماده ۱۷ـ صندوق می تواند برای انجام وظایف قانونی خود نسبت به دریافت اطلاعات و آمار مورد نیاز از مؤسسات اعتباری و بانک مرکزی اقدام نماید. بانک مرکزی و مؤسسات اعتباری نیز موظفند اطلاعات و آمار درخواستی صندوق را با رعایت قوانین مربوط در حداقل زمان ممکن ارائه نمایند.

تبصره ۱ـ صندوق موظف است اطلاعات و آمار دریافتی موضوع این ماده را محرمانه تلقی نماید.

تبصره ۲ـ مؤسسه اعتباری موظف است با رعایت قوانین مربوط ترتیبی اتخاذ نماید که در هر زمان قادر به ارایه اطلاعات مربوط به سپرده های تودیع شده نزد خود به صندوق باشد.

تبصره ۳ـ [الحاقی ۱۳۹۶/۲/۲۴]
چنانچه مؤسسه اعتباری از ارایه آمار و اطلاعات فوق‌‏الاشاره امتناع کند و یا اطلاعات نادرست ارایه نماید مشمول مفاد ماده (۱۵) این آیین‏نامه می‏شود.


ماده ۱۸ـ مؤسسه اعتباری نباید در خصوص تضمین سپرده های خود تبلیغی فراتر از محدودیت های مصرح در این آیین‌نامه و اساسنامه صندوق، موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۰۲۵۹۵/ت۴۷۶۳۲هـ مورخ ۲۲/۵/۱۳۹۱ و اصلاحیه آن، موضوع تصویب‌نامه شماره ۴۸۰۰۳/ت۴۷۶۳۲هـ مورخ ۳۱/۲/۱۳۹۲ انجام دهد.


ماده ۱۹ـ بودجه مورد نیاز جهت راه اندازی صندوق توسط بانک مرکزی تأمین می شود. هزینه های مذکور باید پس از اخذ حق عضویت از مؤسسات اعتباری از محل منابع صندوق و به صورت توافقی با بانک مرکزی تسویه شود.


ماده ۲۰ـ بانک مرکزی موظف است ظرف یک ماه پس از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، الزامات مورد نیاز برای عضویت و تبعیت از مقررات صندوق را به مؤسسات اعتباری به منظور درج در اساسنامه آنها ابلاغ نماید. مؤسسات اعتباری نیز موظفند اساسنامه خود را براساس الزامات ابلاغی توسط بانک مرکزی، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ، اصلاح نموده و به تصویب شورای پول و اعتبار برسانند.

معاون اول رئیس‎ جمهور ـ محمدرضا رحیمی