شماره ۶۲۹۰/ت۵۰۴۱۵هـ – ۲۸/۱/۱۳۹۳
هیأت وزیران در جلسه ۱۷/۱/۱۳۹۳ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های نفت و امور اقتصادی و دارایی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و به استناد بندهای (الف) و (ی) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بندهای یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ اصطلاحات مندرج در این آیین‌نامه در معانی مشروح زیر به کار می روند:
الف ـ قانون: قانون بودجه سال ۱۳۹۳ کل کشور
ب ـ قانون برنامه: قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۹ـ
ج ـ شرکت: شرکت ملی نفت ایران
د ـ شرکت پالایش و پخش: شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران
هـ ـ خزانه: خزانه‌داری کل کشور
و ـ معاونت: معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور
ز ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
ح ـ نفت: نفت خام و میعانات گازی
ماده ۲ـ به منظور اعمال حق مالکیت و حاکمیت بر منابع نفت و گاز کشور و به منظور تعیین رابطه مالی و نحوه تسویه حساب بین دولت (خزانه) و شرکت، معادل چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) از صد درصد ارزش نفت تولیدی، موضوع اجزاء (۲) و (۳) بند «الف» تبصره (۲) قانون، به عنوان سهم شرکت بابت کلیه مصارف سرمایه ای و هزینه ای شرکت از جمله بازپرداخت بدهی و تعهدات، شامل تعهدات سرمایه ای و بیع متقابل و جبران خسارات زیست محیطی و آلودگی های ناشی از فعالیت های نفتی و هزینه های صادرات با احتساب هزینه های حمل و بیمه (سیف) تعیین می شود، که از پرداخت مالیات و تقسیم سود سهام دولت معاف است. شرکت مکلف است معادل هشتاد و پنج و نیم درصد (۵/۸۵%) از صد درصد بقیه ارزش مواد مذکور را به حساب بستانکار دولت نزد خزانه منظور و به شرح مفاد این آیین‌نامه با دولت (خزانه) تسویه حساب نماید. شرکت می تواند از محل سهم خود، قراردادهای لازم را با شرکت های عملیاتی تولید نفت و گاز براساس قیمت تمام شده و در چارچوب بودجه عملیاتی منعقد نماید.
ماده ۳ـ قیمت نفت صادراتی از مبادی اولیه، قیمت معاملاتی یک بشکه نفت صادراتی از مبادی اولیه در هر محموله است. قیمت پایه نفت عرضه شده در بورس در هر ماه معادل متوسط قیمت صادراتی نفت از مبادی اولیه در ماه شمسی قبل می باشد. قیمت نفت تحویلی به پالایشگاه های داخلی و مجتمع های پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی نود و پنج درصد (۹۵%) متوسط بهای محموله های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی است.
تبصره ـ مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از میعانات گازی تحویلی به مجتمع های پتروشیمی براساس خالص مطالبات آن شرکت از پتروشیمی ها معادل نود و پنج درصد (۹۵%) ارزش میعانات گازی تحویلی به هر واحد پتروشیمی با کسر ارزش فوب (F.O.B) محصولات دریافتی از آنها برای تحویل به شرکت پالایش و پخش خواهد بود.
ماده ۴ـ در سال ۱۳۹۳ برای تسویه حساب بین دولت و شرکت پالایش و پخش، قیمت هر بشکـه نفت تحویلی به پالایشگـاه های داخلی برابر با رقمی خواهد بود که به پیشنهاد کارگروهی متشکل از وزارتخانه های نفت و امور اقتصادی و دارایی و معاونت به تصویب هیأت وزیران می رسد و اجازه داده می شود که مابه التفاوت این رقم با قیمت مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه به صورت حسابداری در دفاتر خزانه ثبت و همچنین رقم مذکور در حساب بستانکار دولت (خزانه) در دفاتر شرکت پالایش و پخش نیز ثبت شده و طبق مفاد این آیین‌نامه با خزانه تسویه حساب می شود. در مورد فراورده های نفتی تحویلی از پتروشیمی ها به شرکت پالایش و پخش ابتدا باید بر مبنای ارزش آنها بشکه نفت معادل آنها محاسبه و سپس به ازای هر بشکه نفت معادل رقم مذکور در ماده (۴) به حساب خزانه واریز شود.
تبصره ـ مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از هر بشکه نفت تحویلی به پالایشگاه های داخلی قیمت تعیین شده به ترتیب مقرر در این ماده خواهد بود. همچنین مبنای محاسبه سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت از نفت معادل ارزش فراورده های پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش به ترتیب مقرر در این ماده خواهد بود. تعیین معادل ارزشی فراورده های پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش به معادل بشکه نفت توسط وزارت نفت صورت خواهد گرفت.
ماده ۵ ـ وزارت نفت در ابتدای هر ماه قیمت متوسط هر بشکه نفت تحویلی در ماه پیش از آن را به هر یک از پالایشگاه های داخلی با عنایت به کیفیت نفت تحویلی به آن پالایشگاه بر مبنای ماده (۳) این آیین‌نامه محاسبه و برای اعمال حساب با پالایشگاه ها با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش ابلاغ می کند. به همین ترتیب وزارت نفت مکلف است در ابتدای هر ماه قیمت پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی دریافتی توسط شرکت پالایش و پخش از هر پالایشگاه را متناسب با کیفیت این فراورده ها محاسبه و با ذکر نام هر پالایشگاه به شرکت پالایش و پخش جهت محاسبه و تسویه حساب با هر پالایشگاه ابلاغ کند. همچنین وزارت نفت مکلف است به روال مقرر در این ماده، قیمت نفت تحویلی به پتروشیمی های داخلی و نیز بهای فراورده های نفتی دریافتی از آنها برای تحویل به شرکت پالایش و پخش را متناسب با کیفیت آنها تعیین و برای اقدام به شرکت ابلاغ کند.شرکت و شرکت ملی پالایش و پخش حسب مورد مکلفند بر پایه قیمت های ابلاغی وزارت نفت برای قیمت نفت و نیز فراورده های نفتی یاد شده، برای ماه قبل صورت حساب موقت را برای پالایشگاه ها و پتروشیمی ها حسب مورد صادر نمایند و در ابتدای هر ماه با دریافت قیمت های آن ماه از وزارت نفت صورت حساب قطعی را برای هر پالایشـگاه و پتروشیمی حسب مورد صادر نمایند.
تبصره ۱ ـ [اصلاحی ۱۳۹۳/۱۰/۲۸]
قیمت فراورده های نفتی موضوع این ماده براساس میانگین وزنی قیمت های وارداتی یا صادراتی هم کیفیت حسب مورد و در صورت نبودن قیمت وارداتی یا صادراتی، متوسط ماهانه قیمت های صادراتی خلیج فارس هم کیفیت در آن ماه خواهد بود.
تبصره ۲ـ [الحاقی ۱۳۹۳/۱۰/۲۸]
در صورتی که شرکت های پالایشی مطابق برنامه زمان بندی مورد تأیید و نظارت وزارت نفت حداکثر در یک دوره پنج ساله (تا پایان ۱۳۹۸) شاخصه های اصلی کیفیت پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی را براساس استانداردهای وزارت نفت ارتقا و هر ساله با تصویب مجمع عمومی خود حداقل به میزان (۳۰) درصد از سود سالانه را به حساب اندوخته سرمایه ای جهت اجرای پروژه کیفی سازی منظور نمایند وزارت نفت مکلف است مبنای محاسبه قیمت پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی را مطابق سال ۱۳۹۳ بدون اعمال قاعده کیفی سازی تعیین نماید.
ماده ۶ ـ مبـالغ چهارده و نیـم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت بابت نفت تحویلی به شرکت پالایش و پخش و خوراک معادل موضوع تبصره ذیل ماده (۴) و همچنین سهم چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) شرکت موضوع تبصره ماده (۳) به ترتیبی که با خزانه توافق می شود مستقیماً و متناسب با وصولی ها به حساب های شرکت نزد خزانه واریز می شود.
ماده ۷ـ شرکت پالایش و پخش در سال ۱۳۹۳ بابت تضمین عواید نقدی حاصل از فروش نفت به پالایشگاه ها با احتساب فراورده های دریافتی، اعتبارات اسنادی داخلی/ خارجی به صورت گردشی ماهانه اخذ خواهد نمود و همچنین شرکت بابت عواید حاصل از فروش نفت به واحدهای پتروشیمی داخلی به همین روال و با قیمت مذکور در ماده (۳) این آیین‌نامه اقدام می نماید. پالایشگاه ها و پتروشیمی ها مکلفند تمامی وجوه صورت حساب های موقت را که حداکثر در مقاطع ده روزه توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش حسب مورد برعهده آنان صادر می شود در مهلت مقرر تعیین شده به حساب این شرکت ها واریز نمایند. در صورتی که هر یک از پالایشگاه ها و یا واحدهای پتروشیمی نسبت به صورت حساب های صادره توسط شرکت و یا شرکت پالایش و پخش در خصوص ارزش نفت تحویلی به آنها و یا ارزش فراورده های دریافتی از آنها شکایت داشته باشند، می توانند این شکایت را به وزارت نفت تسلیم نمایند. این شکایت با فوریت در هیأتی سه نفره متشکل از وزارت نفت (رئیس هیأت)، نمایندگان معاونت و خزانه و عنداللزوم با حضور نماینده واحد شاکی نماینده شرکت و یا شرکت پالایش و پخش (بدون حق رأی) حسب مورد رسیدگی و در خصوص آن تصمیم گیری خواهد شد. وجود اختلاف نظر و نیز رسیدگی به شکایت ها در مورد صورت حساب ها به هیچ وجه مانع از پرداخت صورت حساب ها نخواهد بود.
ماده ۸ ـ شرکت مکلف است کلیه دریافتی های حاصل از صادرات نفت اعم از صادرات سال جاری و سال های قبل را به هر صورت، پس از کسر بازپرداخت های بیع متقابل به عنوان علی الحساب پرداخت های موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون و تسویه بندهای متناظر در قوانین بودجه سال های قبل بلافاصله از طریق حساب های مورد نظر و مورد تأیید بانک مرکزی به حساب های مربوط در خزانه واریز نماید. بانک مرکزی مکلف است از وجوه حاصله هر ماهه به طور متناسب، چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت با احتساب بازپرداخت های بیع متقابل، بیست و نه درصد (۲۹%) سهم صندوق توسعه ملی و دو درصد (۲%) بازپرداخت برداشت از این صندوق بابت سهم عیدانه سال ۱۳۹۱ و سهم درآمد عمومی دولت موضوع ردیف های درآمدی (۲۱۰۱۰۱) و (۲۱۰۱۰۹) جدول شماره (۵) قانون را، با فروش مبالغ ارزی به نرخ مورد تأیید بانک مرکزی موضوع بند (ج) ماده (۸۱) قانون برنامه به حساب مربوط نزد خزانه واریز نماید. بانک مرکزی مکلف است سهم شرکت را به حساب های آن شرکت مورد تأیید خزانه در داخل و مورد تأیید آن بانک در خارج از کشور برای پرداخت به پیمانکاران، سازندگان و عرضه کنندگان مواد و تجهیزات مربوط به طرف قرارداد و هزینه های جاری ارزی شرکت واریز و برای قراردادهای تسهیلات مالی خارجی توثیق نماید. در راستای اجرای قسمت اخیر جزء (۱) بند (ح) ماده (۸۴) قانون برنامه، بانک مرکزی موظف است بیست و نه درصد (۲۹%) ارزش صادرات گاز طبیعی را پس از کسر ارزش گاز طبیعی وارداتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز نماید. مبلغ واریزی از ماه یازدهم سال، محاسبه و تسویه می شود.
تبصره ـ شرکت موظف است پس از دریافت سهم خود، حساب دولت (خزانه) را در دفاتر قانونی شرکت بستانکار نماید.
ماده ۹ـ شرکت پالایش و پخش و شرکت های پالایش نفت داخلی و شرکت های پتروشیمی موظفند در پایان هر ماه بهای خوراک نفت دریافتی خود و همچنین خوراک معادل فراورده های شرکت های پتروشیمی تحویلی به شرکت پالایش و پخش را به قیمت مذکور در ماده (۴) این آیین‌نامه محاسبه و به خزانه واریز نمایند.
ماده ۱۰ـ شرکت پالایش و پخش مکلف است وجوه مربوط به سهم دولت از بهای خوراک پالایشگاه ها و پتروشیمی ها را وصول و ماهانه به خزانه واریز نماید. در صورت عدم واریز، در پایان هر ماه خزانه مبالغ مربوط به ماه قبل را از حساب های این شرکت، به صورت علی الحساب برداشت می کند. در صورت عدم واریز بهای فراورده های نفتی و خوراک پالایشگاه ها و پتروشیمی ها به حساب خزانه، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است با اعلام وزارت نفت رأساً نسبت به برداشت از حساب شرکت های بدهکار و واریز آن به حساب خزانه اقدام نماید. این حکم در خصوص بهای خوراک پالایشگاه ها و واحدهای پتروشیمی که بابت بهای خوراک مصرفی سنوات گذشته بدهکار هستند، نیز نافذ می باشد.
ماده ۱۱ـ پالایشگاه هایی که نفت را به نسبت سهم صادرات فراورده های خود به قیمت مذکور در قانون هدفمند کردن یارانه ها، نود و پنج درصد (۹۵%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) خلیج فارس خریداری و بهای آن را به صورت ارز و از طریق بانک مرکزی به حساب های مورد تأیید خزانه واریز می کنند مشمول مفاد جزء (۱) بند «ح» ماده (۸۴) قانون برنامه نمی باشند، همچنین هرگاه بنا به الزام وزارت نفت، شرکت پالایش و پخش پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی را از پالایشگاه ها به قیمت ارزی محاسبه و از آنها تحویل بگیرد، در صورتی که پالایشگاه ها فراورده های تولیدی خود را به هر ترتیب صادر و ارز حاصل را از طریق بانک مرکزی به حساب های مورد تأیید خزانه واریز کنند، در این صورت مشمول مفاد جزء (۱) بند «ح» ماده (۸۴) قانون برنامه نمی باشند.
ماده ۱۲ـ مابه التفاوت قیمت پنج فراورده اصلی و سوخت هوایی شامل فراورده های نفتی و مواد افزودنی تحویلی از سوی شرکت های پتروشیمی به شرکت پالایش و پخش فروخته شـده به مصرف کنندگان داخلی، با قیمت صادراتی یا وارداتی این فراورده ها حسب مورد، به علاوه هزینه های انتقال داخلی فراورده ها و نفت خام معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات و عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده در دفاتر شرکت های پالایش نفت به حساب بدهکار شرکت پالایش و پخش ثبت می گردد و از آن طریق در بدهکار حساب دولت (خزانه) نیز ثبت می شود. معادل این رقم در خزانه به حساب بستانکار وزارت نفت از طریق شرکت یاد شده، منظور و عملکرد مالی این ماده به صورت مستقل توسط شرکت مذکور در مقاطع زمانی سه ماهه از پایان تیر ماه پس از گزارش سازمان حسابرسی با تأیید کارگروه موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون به صورت علی الحساب با خزانه تسویه می گردد و تسویه حساب نهایی فیزیکی و مالی حداکثر تا پایان تیر ماه سال بعد انجام می شود و در هر حال مبنای تسویه حساب نهایی بین دولت (خزانه) با شرکت پالایش و پخش مفاد ماده (۴) این آیین‌نامه خواهد بود. همچنین شرکت هر سه ماه یک بار گزارش میزان و ارزش نفت تولیدی، صادراتی و تحویلی به پالایشگاه ها و پتروشیمی های داخلی را پس از تأیید سازمان حسابرسی جهت تأیید و تسویه حساب به کارگروه مذکور ارائه می نماید. دبیرخانه این کارگروه در وزارت نفت خواهد بود.
ماده ۱۳ـ مرجع تعیین کمیت و کیفیت نفت تحویلی به پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و فراورده های نفتی دریافتی از پالایشگاه ها و پتروشیمی ها وزارت نفت خواهد بود.
ماده ۱۴ـ شرکت در مقاطع ماهانه سهم دولت از ارزش نفت و فراورده های دریافتی از پتروشیمی ها، فروخته شده به شرکت های پالایش و پخش/ پالایش نفت را در دفاتر خود به حساب بدهکار دولت (خزانه) منظور و به شرکت های یاد شده منتقل می نماید. شرکت های مذکور موظفند حسب اعلام شرکت به شرح فوق حساب دولت (خزانه) را در دفاتر خود بستانکار نماید. شرکت پالایش و پخش موظف است از طرف شرکت های پالایش نفت نسبت به تسویه حساب با خزانه اقدام نماید.
ماده ۱۵ـ بازپرداخت تعهدات سرمایه ای شرکت های دولتی تابعه وزارت نفت از جمله طرح‌های بیع متقابل که به موجب قوانین مربوط، قبل و بعد از اجرای قانون ایجاد شده و یا می شوند و همچنین هزینه های صدور و فروش نفت با احتساب هزینه های حمل و بیمه (سیف) به عهده شرکت های یاد شده می باشد. بازپرداخت تعهدات قراردادهای بیع متقابل از محل سرجمع چهارده و نیم درصد (۵/۱۴%) سهم شرکت از ارزش نفت تولیدی صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۶ـ در راستای اجرای بودجه عملیاتی شرکت های دولتی تابعه وزارت نفت مکلفند موافقتنامه های طرح‌های سرمایه ای از محل سهم خود را از درصدهای پیش گفته و سایر منابع، با معاونت مبادله و گزارش عملکرد تولید نفت و گاز را به تفکیک هر میدان در مقاطع سه ماهه به وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاونت ارائه نماید.
ماده ۱۷ـ هزینه های انتقال داخلی فراورده ها و نفت معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات، عوارض تکلیفی، عوارض آلایندگی و مالیات بر ارزش افزوده (موضوع ماده (۱۶) قانون مالیات بر ارزش افزوده و بند (۲) تبصره آن و بندهای (الف)، (ج) و (د) ماده (۳۸) قانون مالیات بر ارزش افزوده) برای فراورده های نفتی و واحدهای مربوط (حسب مورد) به شرح جداولی خواهد بود که به تأیید کارگروه موضوع بند (الف) تبصره (۲) قانون خواهد رسید. نحوه وصول مالیات و انواع عوارض تکلیفی با رعایت بند (ز) تبصره (۲) قانون خواهد بود.
ماده ۱۸ـ رعایت این آیین‌نامه تا تسویه حساب فی مابین دولت با شرکت و شرکت پالایش و پخش با رعایت اجزاء (الف)، (ب)، (ج)، (د)، (هـ)، (و)، (ز)، (ح)، (ط)، (ی) و (ک) تبصره (۲) قانون مربوط به حساب های سال ۱۳۹۳، که تسویه حساب نهایی تا حداکثر پایان تیرماه سال ۱۳۹۴ انجام می گیرد، الزامی است.
ماده ۱۹ـ وزارت نفت با رعایت این آیین‌نامه مکلف است به نمایندگی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت به انعقاد قرارداد با شرکت اقدام نموده و با مراعات بند (ی) تبصره (۲) قانون آن را به تصویب هیأت وزیران برساند.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری