شماره ۱۲۰۶۷۲/ت۴۸۳۲۸هـ – ۱۴/۱۰/۱۳۹۳
هیئت وزیران در جلسه ۱۹/۹/۱۳۹۳ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره (۲) ماده (۷) قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری -مصوب ۱۳۸۹ـ آیین‌نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
۱ـ قانون: قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری ـ مصوب ۱۳۸۹ـ
۲ـ طرح: طرح‌های احیا، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری موضوع بند (ج) ماده (۲) قانون.
۳ـ مجریان طرح: شهرداری های سراسر کشور و شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به نمایندگی از وزارت راه و شهرسازی.
۴ـ اوراق رهنی مسکن: اوراق بهاداری که به پشتوانة تسهیلات اعطایی مسکن به افراد منتشر می شود و نشان گر ادعای صاحبان آن نسبت به جریان های نقدی حاصل از وام های رهنی تجمیع شده است.
۵ـ صندوق پس انداز مسکن: صندوق پس اندازی که با رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار جهت خرید، ساخت (نوسازی و بهسازی) واحدهای مسکونی و اداری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
۶ـ مؤسسه پس انداز و تسهیلات مسکن: مؤسسه ای که با رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار با جذب سپرده از سرمایه گذاران به متقاضیان خرید و بهسازی مسکن در یک پروژه یا منطقه جغرافیایی محدود تسهیلات اعطا می کند.
۷ـ اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن: اوراقی که حسب مصوبات شورای پول و اعتبار می تواند جهت خرید، ساخت، نوسازی و بهسازی مسکن در بافت های موضوع قانون مورد استفاده قرار گیرد.
۸ـ حساب امین: حسابی که توسط بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی تحت ضوابط و مقررات قانونی، به منظور نگهداری وجوه به نمایندگی مشتری بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی ایجاد می شود و تا زمان انجام یا انقضای یک قرارداد ترتیبات پرداخت مرحله ای از این حساب به سایر اشخاص حسب قرارداد مشتری با بانک صورت می گیرد.
۹ـ گواهی سپرده: گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری عام یا خاص که براساس دستورالعمل اجرایی گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری مربوط، مصوب بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر می شود.
۱۰ـ شرکت تأمین سرمایه در حوزه مسکن: شرکت تأمین سرمایه که پس از اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار مجاز به انجام فعالیت های شرکت های تأمین سرمایه منحصراً در حوزه املاک و مستغلات است.
۱۱ـ صندوق های سرمایه گذاری نیکوکاری در بافت فرسوده: صندوق سرمایه گذاری که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس می شود و با جمع آوری وجوه از خیرین و افراد نیکوکار در ابزارهای بازار پول و سرمایه سرمایه گذاری کرده و تمام یا بخشی از منافع حاصله را در پروژه های احیا، بهسازی و نوسازی ساخت مسکن در بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری صرف می نماید.
۱۲ـ صندوق سرمایه گذاری زمین و ساختمان: صندوق سرمایه گذاری که با رعایت قوانین و مقررات مربوط تشکیل شده و با جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران داخلی و خارجی به انجام پروژة ساختمانی مشخص می پردازد.
۱۳ـ صندوق سرمایه گذاری تملک و تنظیم مجدد قطعه بندی زمین: صندوق سرمایه گذاری که با رعایت قوانین و مقررات مربوط و با هدف جلب مشارکت مالکان و سرمایه گذاران در تملک و تنظیم مجدد زمین های درون بافت های موضوع قانون تأسیس می شود.
۱۴ـ شرکت سهامی پروژه ساختمانی: شرکتی غیردولتی از نوع سهامی عام با مدت محدود که وجوه لازم را از طریق انتشار سهام برای اجرای پروژه یا پروژه های ساختمانی مشخصی جمع آوری کرده و عواید حاصل از فروش واحدهای پروژه ها را میان سرمایه گذاران تقسیم می نماید.
۱۵ـ صندوق سرمایه گذاری مستغلات: صندوق سرمایه گذاری که با رعایت قوانین و مقررات مربوط تشکیل شده و از طریق انتشار گواهی سرمایه گذاری جذب سرمایه می کند و از طریق خرید و فروش واحدهای ساختمانی، سرمایه گذاری در پروژه های ساختمانی با هدف اجاره دهی، سرمایه گذاری در ابزارهای تأمین مالی بخش ساختمان به سرمایه گذاری مرتبط با بخش املاک و مستغلات اقدام می نماید.
۱۶ـ اوراق سرمایه گذاری متری: اوراق بهاداری است که ناشر آن مالکیت مشاع قسمتی از زیربنای پروژه های ساختمانی را براساس ضرایبی صحیح از واحد مترمربع و در ازای دریافت مبلغی به سرمایه گذار واگذار می نماید. ارزش این اوراق مطابق با متوسط ارزش مترمربع واحد پروژه مورد نظر محاسبه می گردد.
۱۷ـ اوراق قرض الحسنه بهسازی شهری ایران: اوراق بهادار با نام، قابل نقل و انتقالی که با هدف تأمین مالی طرح‌های عام المنفعه در حوزه احیا، بهسازی و نوسازی بافـت های فرسوده کشور از طریق بورس منتـشر می شود و نشان دهنده میزان بدهی بانی به دارندگان اوراق است که باید در سررسید یا سررسیدهای معین پرداخت گردد.
۱۸ـ اوراق اجاره: اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی که نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است.
۱۹ـ اوراق مرابحه: اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی که نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن در دارایی مالی (طلب) است که براساس قرارداد مرابحه حاصل شده است. قرارداد مرابحه، فروش دارایی به بیشتر از قیمت خرید آن با ذکر میزان سود و مبلغ پرداختی بابت خرید می باشد.
۲۰ـ اوراق سفارش ساخت (صکوک استصناع): اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی است که نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده آن بر پروژه ای است که براساس قرارداد سفارش ساخت تأمین مالی شده است. سفارش ساخت قراردادی است که به موجب آن یکی از طرفین قرارداد در مقابل دریافت مبلغی معین، ساخت و تحویل دارایی مشخصی را در زمان معین متعهد می شود.
۲۱ـ محدوده ها و محله های هدف: محدوده‌هایی که بـه موجب طرح‌های مصوب احیا، بهسازی و نوسازی مشمول برنامه های ساماندهی در این آیین‌نامه قرار می گیرند.
ماده ۲- شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایارن اقدامات لازم را مطابق قوانین و مقررات مربوط برای تأسیس و راه اندازی صندوق پس انداز مسکن، مؤسسه تسهیلات و پس انداز مسکن، اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن، حساب امین و گواهی سپرده را انجام می دهد.
ماده ۳- شورای عالی بورس و اوراق بهادار و سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف اند در حدود قوانین و مقررات، ظرف نه ماه با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی شرایط تأسیس ابزارها و نهادهای مالی جدید و تسهیل در بهره گیری از ابزارها و نهادهای موجود موضوع بندهای (۹) الی (۲۰) ماده (۱) به ویژه در حوزة بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده را فراهم سازند.
تبصره ۱- سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، پیش نویس مقررات مربوط به نهادها و ابزارهای مالی جدید مذکور در این آیین‌نامه را به شورای عالی بورس ارایه و پس از تصویب آن شورا در اسرع وقت اجرایی نماید.
تبصره ۲- سازمان بورس و اوراق بهادار مکلف است شرایط را برای تسهیل در راه اندازی و پذیرش ابزارها و نهادهای مالی تعریف شده در ماده (۱) در بازار سرمایه کشور فراهم نماید.
تبصره ۳- اعطای مجوز انتشار و یا تأسیس ابزارها و نهادهای مالی موضوع ماده (۱) جهت احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری مربوط به بازار سرمایه، توسط سازمان بورس و اوراق بهادار صورت می گیرد. سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است نظر کارشناسی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران را در موارد فنی و تخصصی مربوط به بافت های فرسوده و ناکارامد شهری اخذ نماید.
ماده ۴- بیمه مرکزی ایران مکلف است با همکاری سازمان های ذی‌ربط از طریق شورای عالی بیمه پوشش های بیمه‌ای مناسب برای ریسک های بیمه پذیر موضوع این آیین‌نامه و ساختمان و مسکن را تدوین و جهت اجرا به شرکت های بیمه ابلاغ نماید.
ماده ۵- به منظور احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارامد شهری، اشخاص موضوع ماده (۴) قانون مجازند با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به تشکیل نهادها و همچنین انتشار ابزارهای مندرج در ماده (۱) این آیین‌نامه اقدام کنند.
تبصره ۱- به منظور فراهم شدن زمینه های اجرای این آیین‌نامه، مجریان مجازند با رعایت قوانین و مقررات مربوط، آن دسته از املاک و اراضی خود را که مستعد سرمایه گذاری و اجرای پروژه می باشند، در مقابل دریافت مابه ازای متناسب با شیوه های تأمین مالی مذکور در این آیین‌نامه از جمله با دریافت اوراق بهادار منتشر شده برای تأمین مالی اجرای پروژه ها و در چارچوب دستورالعمل مشترکی که ظرف سه ماه از زمان ابلاغ این آیین‌نامه توسط وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور تهیه و ابلاغ می شود، به حساب ها، نهادها و شخصیت های حقوقی تشکیل شده منتقل نمایند.
تبصره ۲- مجریان طرح مجازند در صورت انتشار اوراق مشارکت یا سایر اوراق مربوط به بافت های فرسوده و ناکارامد شهری توسط اشخاص حقوقی مشروط به اخذ تعهدات لازم از ناشران اوراق و رعایت قوانین و مقررات مربوط، به عنوان رکن ضامن اوراق بهادار قبول سمت نمایند.
ماده ۶- مجریان طرح مجازند به منظور جذب مشارکت سرمایه گذاران خارجی در پروژه های واقع در محدوده مصوب بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری، با مجوز هیئت سرمایه گذاری خارجی و با رعایت مفاد قانون تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی اقدام نمایند.
ماده ۷- مجریان طرح مجازند در اجرای طرح‌های محدوده ها و محله های هدف مطابق قوانین و مقررات از تسهیلات خارجی استفاده نمایند.
ماده ۸- مجریان طرح مجازند با رعایت قوانین و مقررات مربوط، به منظور تأمین خدمات مورد نیاز در محدوده‌های بافت فرسوده یا به منظور انجام طرح مشخص و به منظور معین، بخشی از اختیارات خود را با رعایت صرفه و صلاح عمومی، استفاده بهینه از اموال بیت المال و رعایت شرایط رقابتی به بخش غیردولتی واگذار و تفویض نمایند.
ماده ۹- [اصلاحی ۱۴۰۱/۱۲/۲۱]
معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور به منظور تشویق و حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارامد شهری برای جبران مابه التفاوت سود تسهیلات ارزان قیمت، مابه التفاوت سود تخفیف عوارض شهرداری موضوع ماده (۱۶) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن- مصوب ۱۳۸۷-، پرداخت کمک ودیعه اسکان موقع و اجاره موقت املاک ساکنین در بافت فرسوده شهری، توسعه معابر و زیرساخت های محدوده ها و محله های هدف، با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی اعتبارات لازم را در قالب ردیف مشخص در قوانین بودجه سنواتی پیش بینی می نماید.
ماده ۱۰- شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان ها موظفند سالانه سهمی از اعتبارات مربوط به تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ثابت خود در حوزه ساخت فضاها و ساختمان های عمومی و خدمات زیربنایی و سایر خدمات را در محله ها و محدوده‌های هدف مطابق طرح‌های مصوب اختصاص دهند.
ماده ۱۱- به منظور تسریع در احیاء، بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و ناکارامد شهری، شهرداری ها مکلفند در خصوص سهم عوارض، تراکم و حقوق مربوط به صدور پروانه و پایان کار ساختمانی به یکی از روش های زیر اقدام نمایند:
1- تقسیط حداقل سه ساله از زمان اتمام پروژه.
2- دریافت سهم الشرکه براساس قرارداد مشارکت در زمان اتمام پروژه.
3- دریافت گواهی سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری یا سایر اوراق بهادار طبق ضوابط قانونی.
4- سایر رویه های تشویقی و تسهیل کننده مصوب شورای اسلامی شهر.
ماده ۱۲- معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظفند اقدامات لازم برای اجرای ماده (۱۵) قانون را به عمل آورده و گزارش عملکرد سالانه خود در این زمینه را همکاری وزارت راه و شهرسازی تهیه و به هیئت وزیران ارایه نمایند.
ماده ۱۳- نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه بر عهده وزارت راه و شهرسازی می باشد و کلیه دستگاه های موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری موظف به همکاری با وزارت یاد شده می باشند.
اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور