سیاست ها و ضوابط اجرایی آمایش آموزش عالی در عرصه سلامت در جمهوری اسلامی ایران

شماره ۳۱۰۳/۹۴/د ش  – ۲۰/۲/۱۳۹۴

مصوبه «سیاست ها و ضوابط اجرایی آمایش آموزش عالی در عرصه سلامت در جمهوری اسلامی ایران» که در جلسه ۷۶۲ مورخ ۸/۲/۱۳۹۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنا به پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و براساس مصوبه مورخ ۱/۲/۱۳۹۴ ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می شود:

ماده  ۱ـ در اجرای بندهای ۱۱ و ۱۳ سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه کشور، بند ۱۳ سیاست های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری و راهبردهای کلان ۷ و ۱۱ و بندهای ۱ و ۲ اقدام ملی ۱۴ از راهبرد کلان ۶ نقشه جامع علمی کشور و به  منظور توزیع عادلانه منابع، ایجاد فرصت های برابر،  توزیع مأموریت آموزشی نیروی انسانی متخصص مورد نیاز، جلوگیری از فعالیت های تکراری، استفاده از مزیت های منطقه ای، تمرکززدایی و جلوگیری از تجمع امکانات، انتقال قدرت تصمیم گیری، مشارکت دانشگاه ها در موضوعات ملی و فرااستانی، نظام آموزش عالی سلامت کشور از نظر آمایش سرزمینی به ۱۰ کلان منطقه به شرح زیر تقسیم می شود:

۱ـ منطقه یک:  شامل دانشگاه های علوم پزشکی گیلان، مازندران، بابل، گلستان، سمنان و شاهرود.

۲ـ منطقه دو: شامل دانشگاه های علوم پزشکی تبریز، ارومیه، اردبیل و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۳ـ منطقه سه: شامل دانشگاه های علوم پزشکی کرمانشاه، همدان، کردستان و ایلام.

۴ـ منطقه چهار: شامل دانشگاه های علوم پزشکی اهواز، لرستان، دزفول و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۵ـ منطقه پنج: شامل دانشگاه های علوم پزشکی شیراز، جهرم، فسا، بندرعباس، بوشهر، یاسوج و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۶ـ منطقه شش: شامل دانشگاه های علوم پزشکی زنجان، اراک، قزوین، قم، البرز و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۷ـ منطقه هفت: شامل دانشگاه های علوم پزشکی اصفهان، یزد، کاشان و شهرکرد.

۸ـ منطقه هشت: شامل دانشگاه های علوم پزشکی کرمان،  زاهدان، رفسنجان، جیرفت، زابل، بم و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۹ـ منطقه نه: شامل دانشگاه های علوم پزشکی مشهد،  بیرجند، بجنورد، سبزوار، گناباد، تربت حیدریه و دانشکده های علوم پزشکی مستقر در منطقه.

۱۰ـ منطقه ده: شامل دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی،  ایران، بقیه ا…(عج)، شاهد، ارتش و بهزیستی و توانبخشی.

تبصره ۱ـ تغییر در قلمرو مناطق و تعیین مناطق جدید با پیشنهاد وزارت بهداشت،  درمان و آموزش پزشکی و تصویب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی خواهد بود.

تبصره ۲ـ در هر استان یک دانشگاه علوم پزشکی با مأموریت ملی با ضوابط اشاره شده تعیین و معرفی می گردد.

تبصره ۳ـ دانشگاه های با مأموریت ملی موظف می شوند در دوره های برنامه توسعه کشور با همکاری دانشگاه های منطقه مربوطه، میزان جذب دانشجو در هر رشته و مقطع تحصیلی را با توجه به نیازهای ناحیه آمایشی مربوطه و برحسب سیاست های اجرایی اقدام ملی (۱۴) از راهبرد کلان (۶) نقشه جامع علمی کشور مربوط به تنظیم ظرفیت مؤسسات آموزش عالی (با رعایت ملاحظات آمایش سرزمین) تعیین نمایند.

تبصره ۴ـ نوع تعامل و همکاری دانشگاه های غیردولتی با دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان در قالب موافقتنامه ای که میان رئیس دانشگاه و معاونت آموزشی وزارت بهداشت،  درمان و آموزش پزشکی با رعایت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضوابط موضوع تبصره  ۳ ماده  ۲، تنظیم و مبادله می گردد؛ خواهد بود.

ماده  ۲ـ سطوح عملکردی و خدمات آموزشی مؤسسات آموزش عالی سلامت کشور به  صورت زیر توسط شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی، تعیین می شوند.

۱ـ دانشگاه علوم پزشکی با مأموریت بین الملل: دانشگاهی است که به واسطه سرآمدی در حوزه های آموزش و پژوهش، جذب و به  کارگیری نخبگان کشور و تعامل بین المللی مؤثر به  ویژه با دانشگاه های جهان اسلام، امکان رقابت در بازار بین المللی آموزش عالی را دارا می باشند. شناسایی دانشگاه علوم پزشکی با مأموریت بین الملل براساس رتبه بندی کشوری دانشگاه های علوم پزشکی در حوزه های آموزش و پژوهش، برخورداری از برنامه های آموزشی با استاندارد جهانی، تبادل استاد و دانشجو و اجرای برنامه های آموزشی و پژوهشی مشترک با دانشگاه های معتبر جهانی و رتبه دانشگاه در رتبه بندی جهانی دانشگاه ها صورت می گیرد.

۲ـ دانشگاه علوم پزشکی با مأموریت ملی: دانشگاهی است که مسئول تأمین و تربیت نیروهای انسانی در سطح تحصیلات تکمیلی (فوق تخصص بالینی، فلوشیپ، دکترای تخصصی و فوق دکترا)، پژوهش در سطح توسعه مرزهای دانش علوم پزشکی، مدیریت و بومی سازی دانش، ارائه خدمات فوق تخصصی تشخیصی و درمانی و مشارکت فعال در سیاستگذاری های حوزه سلامت می باشد.

۳ـ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استانی: دانشگاهی است که در مراکز استان ها، به تربیت نیروهای انسانی در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه ای و تخصص های بالینی، انجام پژوهش های پایه و بالینی و اپیدمولوژیک، با اولویت رفع نیازهای دانشی استان و ارائه خدمات سطح اول،  دوم و سوم سلامت، در سطح استان می پردازند. دانشگاه های علوم پزشکی فعال در غیر مراکز استان ها کماکان با رعایت مفاد این مصوبه به فعالیت خود ادامه می دهند.

۴ـ رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی با مأموریت بین المللی و ملی (مراکز استان ها) با پیشنهاد و حکم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بعد از تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب می گردند.

۵ـ رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مستقر در غیر مراکز استانی، دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و مجتمع های آموزش عالی سلامت مستقر در هر استان، با حکم رئیس دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان و پس از تأیید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منصوب می گردند. اختیارات مالی و اداری با رعایت کلیه مقررات مربوطه و چارچوب فوق، تفویض می گردد.

۶ـ دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مستقل: [اصلاحی ۱۴۰۲/۱۰/۲۶]
در شرایط ویژه برای مجموعه شهرستان ‌های یک منطقه جغرافیایی با بیش از ۵۰۰۰۰۰ نفر جمعیت که تقاضای بالایی برای آموزش دانشگاهی دارند و شهرستان محل استقرار دانشکده در آن منطقه، حدود ۲۰۰۰۰۰ نفر جمعیت داشته باشد، با توجه به توسعه آموزش پزشکی استان و زیرساخت مناسب سلامت شهرستان،  به پیشنهاد دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان و پس از تصویب در شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور امکان تأسیس دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی مستقل در آن شهرستان وجود دارد. این دانشکده ها می توانند به تربیت نیروی انسانی در سطح کاردانی، کارشناسی و بعضی از رشته های کارشناسی ارشد بپردازند. این دانشکده ها در زمینه های اجرایی، اداری و مالی مستقل بوده و ازنظر آموزشی زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی استان فعالیت می کنند.

۷ـ مجتمع آموزش عالی سلامت: با ارتقای کاربری آموزشی و پژوهشی شبکه های بهداشت و درمانی شهرستان و با توجه به جمعیت شهرستان و میزان برخورداری از زیرساخت های مناسب بهداشتی و درمانی و فضای آموزشی مناسب، به  عنوان زیرمجموعه ای از دانشگاه علوم پزشکی استان یا منطقه، با تصویب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت رفع نیاز نیروی انسانی شهرستان یا مناطق همجوار و در قالب بومی گزینی تشکیل می شود.

تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۳۹۸/۸/۲۸]
تشکیل دانشگاه علوم پزشکی استانی جدید منوط به تشکیل استان جدید است. در موارد خاص تشکیل دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی مستقل در استان های موجود، منوط به تأمین استانداردهای اعتباربخشی مصوب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی کشور و همچنین تحصیل شرایط تعیین شده براساس شاخص های جمعیتی و شاخص های مساحتی مصوب این شورا می باشد. این موارد بعد از تصویب شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، توسط دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ خواهد شد.

تبصره ۲ـ تشکیل دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی مستقل بسیار محدود و منوط به تحصیل شرایط تعیین شده است. سطح آموزش در این دانشکده ها حداکثر در رده کارشناسی ارشد و منوط به تأمین استانداردهای اعتباربخشی مصوب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی است.

تبصره ۳ـ از زمان تصویب این مصوبه، تشکیل دانشکده (اعم از پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و سایر دانشکده های مرتبط با علوم سلامت) فقط در مجموعه دانشگاه های علوم پزشکی استانی یا ملی و با کسب شرایط لازم و رعایت مصوبات شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی امکان پذیر است.

تبصره ۴ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۱۰/۲۶]
با توجه به ضرورت توسعه آموزش عالی علوم پزشکی و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم برای افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی؛ نام ‌گذاری و یا تغییر نام دانشکده ‌های اقماری موجود دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی که صرفا کارکرد آموزشی دارند (مانند دانشکده ‌های علوم پزشکی، پرستاری، پیراپزشکی و بهداشت) از وظایف شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور می‌‌باشد.

ماده ۳ـ مجتمع های آموزش عالی سلامت در شهرستان های با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر و متناسب با نیاز کشور و با تصویب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی و زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی مربوطه تشکیل می شوند. سطح تربیت نیرو در این مجتمع های آموزشی حداکثر کارشناسی و از داوطلبان بومی خواهد بود.

تبصره  ـ با تشکیل مجتمع های آموزش عالی سلامت در هر شهرستان،  شبکه های بهداشتی، درمانی و مجتمع آموزش عالی سلامت به  صورت یکپارچه و در قالب شبکه سلامت (مرکب از سه رکن بیمارستان اصلی شهرستان، مرکز بهداشت شهرستان و مرکز آموزش به ورزی) فعالیت خواهند نمود. رئیس مجتمع آموزش عالی سلامت با حکم رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان، مسئول این شبکه خواهد بود.

ماده ۴ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است با رعایت سیاست های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری به  ویژه بندهای (۸ ـ ۱)، ۱۳ و ۱۴ و نیز مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به ساماندهی واحدهای دانشگاهی موجود و طراحی واحدهای آتی طبق سند تفصیلی آمایش سرزمینی آموزش عالی سلامت که به تصویب شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی خواهد رسید، اقدام  نماید.

ماده ۵ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است پس از یک سال از اجرای این مصوبه، گزارشی از وضعیت اجرای طرح و نواقص احتمالی آن را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه  نماید.

ماده ۶ـ این مصوبه مشتمل بر ۶ ماده  و ۸ تبصره  در جلسه ۷۶۲ مورخ ۸/۲/۱۳۹۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.

رئیس جمهور و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ حسن روحانی