[نکته:
این سند در ایران با نام «سند ۲۰۳۰ یونسکو» (۲۰۳۰ Education) مبنای تدوین سند ملی آموزش ۲۰۳۰ قرار گرفت ولی با مخالفت مقام رهبری مواجه و روند تصویب و اجرای آن متوقف شده و مصوبات مربوطه لغو گردید.]
آموزش ۲۰۳۰ – بیانیه اینچئون – نقشه راه یونسکو
اهداف توسعه پایا (Sustainable Development Goals)، (اختصاری SDGs) با عنوان رسمی «دگرگون ساختن جهان ما: دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایا» (Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development)؛ مجموعه‌ای از اهداف هستند که به آینده مربوط می‌شوند. رؤسای دولت‌ها، نمایندگان بلندپایه نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد و جامعه مدنی ۱۹۳ کشور جهان در سپتامبر ۲۰۱۵ گرد هم آمدند و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دستور کار توسعه پایا ۲۰۳۰ را تصویب کردند. این دستور کار که جایگزین «اهداف توسعه هزاره» شد، شامل ۱۷ هدف اصلی و ۱۶۹ هدف ویژه است که نقشه راه جامعه بین‌المللی را در زمینه توسعه پایا برای پانزده سال آینده ترسیم می‌کند.
بیانیه اینچئون، به سوی آموزش و یادگیری مادام‌العمر با کیفیت، برابر و فراگیر برای همه (آموزش ۲۰۳۰)
اهداف توسعه پایا
هدف اول:
بدون فقر: به تمام انواع فقر در هر کجا باشد پایان دهیم. تأکید بیشتر بر فقر دانش.
– ریشه‌کنی فقر مطلق (فقر مطلق به درآمد روزانه کمتر از ۱.۲۵ دلار اطلاق می‌شود)
– نصف کردن تعداد فقرا
– ایجاد نظام حمایتی از فقرا، سرمایه‌گذاری برای فقرزدایی و حق دسترسی فقرا به منابع.
هدف دوم:
بدون گرسنگی: به تمام گرسنگی پایان دهیم، به امنیت غذایی و تغذیه سالم برسیم، و کشاورزی پایا را ارتقاء دهیم.
– تضمین دسترسی همه به ویژه نوزادان به غذای سالم و کافی و رفع سوء تغذیه
– افزایش دوبرابری درآمد و بهره‌وری تولیدکنندگان کوچک مواد غذایی کوچک
– تضمین نظام‌های پایدار تولید مواد غذایی و افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه از جمله تربیت کشاورز
– حفظ تنوع ژنتیکی دانه‌ها و گیاهان و حیوانات.
هدف سوم:
سلامتی مطلوب: زندگی سالم را تضمین کنیم و برای همه در همه سنین سطح سلامتی را بهبود بخشیم.
– کاهش مرگ و میر مادران به میزان ۷۰ درصد
– کاهش مرگ و میز نوزادان و کودکان
– پایان دادن به بیماری‌های واگیر مانند ایدز، سل، مالاریا
– کاهش مرگ و میر‌های ناشی از بیماری‌های غیر واگیر و بیماری‌های ناشی از آلودگی آب و هوا و خاک
– کاهش مصرف مواد مخدر و کنترل تولید توتون و تنباکو
– به نصف رساندن مرگ و میر‌های ناشی از تصادفات
– تضمین دسترسی جهانی به خدمات بهداشتی و درمانی در همه موارد مورد نیاز انسان‌ها از جمله مسائل جنسی و باروری بدون مواجه شدن با مشکلات مالی
– توسعه واکسیناسیون.
هدف چهارم:
کیفیت آموزش: آموزش با کیفیت برای همه میسر و مساوی باشد و فرصتهای یادگیری برای همه در تمام طول عمر فراهم شود.
– تضمین آموزش رایگان همگانی تا دیپلم به صورت رایگان و دسترسی به آموزش‌های پیش دبستانی
– توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای
– دسترسی عمومی به تحصیلات دانشگاهی
– ریشه‌کنی نابرابری‌های جنسیتی در آموزش و تضمین دسترسی برابر به همه مقاطع آموزش و تربیت فنی و حرفه‌ای برای اقشار آسیب‌پذیر از جمله معلولان، افراد بومی و کودکانی که در شرایط آسیب‌پذیر زندگی می‌کنند و یا خود آسیب‌پذیر هستند
– آموزش سواد به بزرگسالان
– تضمین این که همه فراگیران به دانش و مهارت‌های لازم برای ترویج توسعه پایدار دست یابند به ویژه از طریق آموزش برای توسعه پایدار و آموزش و ترویج شیوه‌های زندگی پایدار، حقوق بشر، تساوی جنسیتی، ترویج فرهنگ صلح و نبود خشونت، شهروندی جهانی و احترام به تنوع فرهنگی و مشارکت فرهنگ در تحقق توسعه پایدار
– بروزرسانی امکانات آموزشی و تامین فضا‌های دور از خشونت برای آموزش
– افزایش تعداد بورس‌های اعطایی در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و فناوری اطلاعات و مهندسی و علمی
– افزایش قابل ملاحظه تأمین معلمان.
هدف پنجم:
برابری جنسیتی: به برابری جنسیتی برسیم و تمامی دختران و زنان قدرتمندتر گردند.
– پایان دادن به همه اشکال تبعیض علیه زنان و دختران در همه جا
-ریشه‌کنی همه انواع خشونت علیه زنان و دختران در حوزه‌های عمومی و خصوصی، از جمله: در زمینه قاچاق انسان و سوء استفاده جنسی و…
– ریشه‌کنی همه اقدامات زیان‌بار مانند ازدواج کودکان، ازدواج در سنین بسیار پایین و ختنه زنان
– به رسمیت شناختن و ارج نهادن به مراقبت‌های داخل منزل و خانه‌داری (کار در منزل) بدون دستمزد از طریق: تامین خدمات عمومی، ایجاد زیربنا‌ها و تنظیم سیاست‌های حفاظت اجتماعی و ترویج مسؤولیت مشترک در منزل و در محیط خانواده، تا حدی که مقررات ملی اجازه دهند.
– تضمین مشارکت کامل و موثر زنان و در اختیار قرار دادن فرصتهای برابر (با مردان) برای انتصاب به مسولیت‌های بسیار بالا در همه سطوح تصمیم‌گیری در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و همچنین در زندگی عمومی
– ضمانت دسترسی جهانی به بهداشت باروری و جنسی و دسترسی به حقوق باروری در راستای توافق‌های انجام شده در جریان کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه و اعلامیه و برنامه اقدام پکن، بر مبنای اسناد نهایی به دست آمده از کنفرانس‌های بازنگری برگزار شده در این ارتباط
– انجام اصلاحاتی برای برقراری تساوی حقوق زنان و مردان به منظور دسترسی زنان به منابع اقتصادی و امکان مالکیت و کنترل دارایی‌ها از قبیل: زمین و سایر اشکال دارایی توسط آنان و همچنین برقراری حق دسترسی زنان به خدمات مالی، ارثیه، و منابع طبیعی، در راستای قوانین ملی (کشورها)
– ارتقای کاربرد فناوری توانمندکننده، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور ترویج توانمدسازی زنان
– تقویت و اتخاذ سیاست‌های مطمئن و مناسب و همچنین وضع قوانین قابل اجرا برای ترویج تساوی جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران در کلیه سطوح.
هدف ششم:
آب سالم و بهداشت: آب تصفیه شده و سالم در دسترس همه قرار گیرد و امکانات بهداشتی برای همه فراهم باشد.
– دسترسی همگانی به آب آشامیدنی
– دستیابی به بهداشت کافی و پایان دادن به انجام قضای حاجت در ملأعام و بذل توجه خاص به نیاز‌های زنان و دختران و افراد آسیب‌پذیر
– ریشه‌کنی تخلیه زباله در منابع آبی
– احیای تالاب‌ها و رودخانه‌ها و منابع آبی
– همکاری‌های بین‌المللی در حوزه آب مانند تصفیه و شوری‌زدایی.
هدف هفتم:
انرژی ارزان و تجدیدپذیر: دسترسی به منابع انرژی ارزان، مطمئن، پایا و مدرن برای همه فراهم شود.
– تضمین دسترسی به خدمات مقرون به صرفه انرژی
– افزایش انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری در حوزه انرژی
– گسترش زیر ساخت‌های انرژی.
هدف هشتم:
کار و اقتصاد خوب: رشد اقتصادی پایا، فراگیر و با ثبات
– افزایش رشد اقتصادی کشورها به حداقل ۷ درصد
– افزایش سطح بهره‌وری
– حمایت از اشتغال شرافتمندانه، کارآفرینی. خدمات کوچک و متوسط و کاهش بیکاری و ریشه‌کنی کار اجباری و برده‌داری نوین
– جداسازی رشد اقتصادی از تخریب محیط زیست
– دستیابی به اشتغال شرافتمندانه و سودآور برای همه و تحقق دستمزد مساوی برای همه فعالیت‌های دارای ارزش یکسان
– امن‌سازی فضا‌های کار به ویژه برای زنان مهاجر
– ترویج گردشگری که بتواند به تولید کار و ترویج فرهنگ و تولیدات محلی کمک کند
– افزایش ظرفیت موسسات مالی داخلی.
هدف نهم:
زیرساخت خوب و نوآوری: ساخت زیر ساختار مقاوم، ارتقای صنعت پایا و عمومی، و ارائه نوآوری.
– ایجاد زیرساخت‌های پایدار برای توسعه اقتصادی و رفاه ملی
– صنعتی شدن پایدار و افزایش سهم صنعت در اشتغال و تولید ناخالص داخلی
– افزایش دسترسی فعالیت‌های تجاری کوچک به خدمات مالی
– بروزرسانی صنایع و سازگاری آنها با محیط زیست
– گسترش پژوهش‌های علمی
– پشتیبانی از توسعه داخلی فناوری و نوآوری و دسترسی بیشتر به فناوری اطلاعات و ارتباطات.
هدف دهم:
کاهش نابرابری: کاهش نابرابری در کشورها و بین آنها.
– افزایش درآمد قشر فقیر به بالاتر از میانگین ملی
– توانمندی همه افراد برای حضور در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و ایجاد فرصتهای برابر برای همه
– سیاستگذاری به ویژه در حوزه‌های مالی، دستمزد و حمایت اجتماعی و دستیابی تدریجی به تساوی بیشتر
– تضمین حضور پر رنگ‌تر کشور‌های در حال توسعه در تصمیم‌گیری‌های موسسات مالی و اقتصادی بین‌المللی
– تسهیل مهاجرت مسؤولانه
– کمک بیشتر مالی به کشور‌های نیازمند
– کاهش هزینه‌های نقل و انتقال وجوه ارسالی کارگران مهاجر به کمتر از ۳ درصد.
هدف یازدهم:
شهرها و جوامع پایا: شهرها و اقامتگاه‌های بشری را عمومی، امن، مقاوم و پایا سازیم.
– تضمین دسترسی عمومی به مسکن ایمن و مقرون به صرفه و نوسازی محله‌های فقیر
– فراهم‌سازی دسترسی به حمل و نقل ایمن به ویژه برای زنان، دختران و معلولان
– حفظ میراث فرهنگی و طبیعی
– کاهش مرگ و میر ناشی از بلایای طبیعی
– توجه به کیفیت هوا و مدیریت زباله‌ها
– گسترش فضای سبز عمومی، ایمن و فراگیر به ویژه برای زنان و کودکان و سالمندان و معلولان
– برقراری پیوند بین مناطق شهری و حومه و روستایی
– حمایت از ساخت بنا‌های مقاوم با استفاده از مصالح محلی و ارائه کمک‌های مالی و فنی به آنها.
هدف دوازدهم:
استفاده امن از منابع: تضمین مصرف پایا و الگوهای مصرف.
– اجرای برنامه ده ساله مرتبط با الگوی تولید و مصرف پایدار با توجه به توانمندی‌های کشور‌های در حال توسعه
– مدیریت پایدار منابع طبیعی و حفظ محیط زیست در روند تولید و مصرف
– کاهش هدررفت مواد غذایی
– کاهش تولید زباله و افزایش بازیافت
– دسترسی عمومی به اطلاعات مرتبط با توسعه پایدار
– حمایت از کشور‌های در حال توسعه در جهت توسعه علمی و فنی
– پایش آثار توسعه پایدار بر گردشگری پایدار
– منطقی‌سازی یارانه‌های ناکارآمد سوخت‌های فسیلی.
هدف سیزدهم:
اقدام درباره آب و هوا: اقدامات فوری برای مبارزه با تغییر آب و هوا و عوارض ناشی از آن با کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای.
– تقویت مقاومت در برابر بلایای طبیعی
– آموزش و هشدار به موقع در خصوص بلایای طبیعی
– تخصیص ۱۰۰ میلیارد دلار آمریکا برای تامین نیاز‌های کشور‌های در حال توسعه در جهت کاهش تغییر اقلیم.
هدف چهاردهم:
اقیانوسهای پایا: حفظ و استفاده پایا از اقیانوس‌ها، دریاها و منابع دریایی برای توسعه پایا.
– کاهش آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها
– حفاظت از بوم سازگان دریایی و ساحلی
– کاهش آثار اسیدی شدن محیط دریایی
– قانونمند شدن صیادی جمعی و پایان دادن به صید بی‌رویه
– ارتقاء دانش فناوری دریایی
– حذف یارانه‌های تعیین شده برای برخی اشکال ماهیگیری مخرب
– افزایش حفاظت و استفاده پایدار از اقیانوس‌ها و منابع آن.
هدف پانزدهم:
استفاده پایا از زمین: حفظ، بازیابی و بهبود استفاده پایا از اکوسیستم‌های خاکی، مدیریت پایای جنگلها، مبارزه با بیابان‌زایی، متوقف کردن یا معکوس کردن روند تخریب زمین و متوقف کردن روند از دست رفتن تنوع زیستی
– حفاظت، احیاء و استفاده پایدار از جنگلها، تالاب‌ها، کوه‌ها و نواحی خشک
– توقف جنگل‌زدایی
– مبارزه با بیابان‌زایی
– کاهش تخریب زیستگاه‌های طبیعی و جلوگیری از انقراض گونه‌های در معرض خطر
– اشتراک‌گذاری منصفانه مزایای ناشی از استفاده از منابع ژنتیک در راستای توافقات بین‌المللی
– پیشگیری از پدیدار شدن گونه‌های مهاجم و بیگانه در زیست بوم‌های خشکی و آبی
– مبارزه با صید غیرقانونی و و قاچاق گونه‌های حفاظت شده.
هدف شانزدهم:
صلح و عدالت: ارتقای جوامع صلح‌آمیز و فراگیر برای توسعه پایا، فراهم کردن دسترسی به عدالت برای همه و ساخت موسسات کارآ، قابل اعتماد برای همه و در همه سطوح.
– کاهش همه اشکال خشونت و مرگ و میر‌های ناشی از آن
– پایان دادن به سوء استفاده و استثمار کودکان
– گسترش عدالت برای همه
– مبارزه با جرایم سازمان‌یافته و کاهش جریان غیرقانونی پول و اسلحه
– کاهش قابل ملاحظه فساد و رشوه‌خواری
– پاسخگویی و شفافیت مؤسسات
– تضمین تصمیم‌گیری نتیجه‌بخش و مشارکتی و نمایان همه افراد جامعه
– تقویت حضور کشور‌های در حال توسعه در نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد
– تأمین هویت قانونی از جمله خدمات ثبت احوال برای همه
– تأمین دسترسی عمومی به اطلاعات و پاسداشت آزادی‌های بنیادین
– مبارزه با تروریسم
– ترویج و اجرای قوانین عاری از تبعیض برای توسعه پایدار.
هدف هفدهم:
همکاری‌ها در توسعه پایا: تقویت ابزارهای پیاده‌سازی و احیای همکاری‌های جهانی برای توسعه پایا تحت نظارت سازمان ملل.
– تقویت فعالیت‌های مرتبط با منابع مالی داخلی مانند جمع‌آوری مالیات
– اختصاص ۰.۷ درصد از درآمد ناخالص ملی کشور‌های توسعه‌یافته به کشور‌های دارای پایین‌ترین سطح توسعه‌یافتگی
– کمک به کشور‌های در حال توسعه برای پرداخت دیون
– سرمایه‌گذاری در کشور‌های دارای پایین‌ترین سطح توسعه‌یافتگی
– افزایش امکان دسترسی به علم، فناوری و نوآوری و ارتقای همکاری‌های شمال-جنوب و جنوب-جنوب
– راه‌اندازی بانک فناوری
– حمایت بین‌المللی از طرح‌های ملی کشور‌های در حال توسعه
– بهبود تجارت و افزایش سهم صادرات کشور‌های در حال توسعه
– ارتقای ثبات اقتصادی کلان، ترویج مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد
– به اشتراک‌گذاری دانش، تخصص، فناوری و منابع مالی با هدف رشد کشور‌های در حال توسعه.
بیانیه و برنامه عملی که بر مبنای هدف ۴ اهداف توسعه پایا با رهبری یونسکو و همکاری ارگان‌های دیگر سازمان ملل شکل گرفت به نام «آموزش ۲۰۳۰» با جزئیات بیشتر و برنامه عملی برای اجرایی کردن هدف ۴ و در هماهنگی با اهداف ۵، ۶، ۹، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۱۶ تهیه شده است.
نقشه راه یونسکو برای اجرای برنامه عمل جهانی در زمینه آموزش برای توسعه پایدار