[به موجب ماده ۱۶ آیین‌نامه اجرایی ماده (۳) قانون حمایت از حقوق معلولان، لغو شده است.]
شماره ۷۷۳۰۳/ت۴۹۱۳۰هـ – ۱۳۹۴/۶/۱۵
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۴/۳/۱۰ به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد:
۱ـ به منظور سیاست گذاری، برنامه‌ریزی اجرایی، نظارت بر امر مناسب سازی و ایجاد بانک جامع اطلاعات مناسب سازی در کشور، ستاد هماهنگی مناسب سازی کشور به ریاست وزیر کشور تشکیل می شود. ترکیب اعضا و شرح وظایف ستاد یادشده و نحوه نظارت و پیگیری مناسب سازی طبق دستورالعملی است که توسط وزارت کشور با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که در این تصویب‌نامه «وزارت» نامیده می شود و وزارت راه و شهرسازی ظرف سه ماه از لازم الاجراشدن این تصویب‌نامه تهیه و ابلاغ می شود.
۲ـ دستگاه های متولی صدور مجوز مربوط مکلفند با رعایت قوانین و مقررات مربوط، ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت و استانداردهای مناسب سازی را در شرایط و الزامات صدور مجوز لحاظ نمایند.
۳ـ وزارت راه و شهرسازی موظف است در کلیه طرح‌های آماده سازی و اجرای مجتمع های مسکونی به صورت انبوه و نیز طراحی و اجرای شهرهای جدید، ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد دارای معلولیت را رعایت نماید.
۴ـ وزارت مکلف است ساز و کار لازم جهت ارایه تسهیلات برای مناسب سازی خودروهای افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور که در این تصویب‌نامه سازمان نامیده می شود را با رعایت قوانین و مقررات مربوط فراهم نماید.
۵ ـ سازمان مکلف است وسایل و تجهیزات توانبخشی و فناوری های کمک زیستی تسهیل کننده زندگی افراد دارای معلولیت را با رعایت استانداردهای لازم و با اولویت تأمین از تولیدات داخلی با بهای مناسب و منطبق با توان خرید مصرف کنندگان، در اختیار آنان قرار دهد.
۶ ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۸/۶]
سازمان با همکاری وزارت آموزش و پرورش (سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور) موظف است علاوه بر فراهم نمودن امکان دسترسی برابر و بدون تبعیض کودکان دارای معلولیت به مراکز آموزش پیش دبستانی و مهدکودک ها و مراکز آموزشی مقطع ابتدایی تا پایان مقطع آموزش متوسطه و هنرستان ها در کنار همسالان فاقد معلولیت آنان در مدارس عادی، امکان آموزش کودکان زیر شش سال دارای معلولیت های شدید و حاد یادگیری، کم توان ذهنی و معلولیت های چندگانه را که امکان آموزش در مراکز تلفیقی را ندارند، در مراکز خاص آموزشی از طریق حمایت از بخش غیردولتی یا رأساً فراهم نماید. سازمان مکلف است نسبت به پرداخت کمک هزینه آموزش کودکان دارای معلولیت در مهدهای کودک و مراکز آموزش پیش دبستانی از محل اعتبارات مصوب مربوط اقدام نماید. بارمالی این بند توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در لوایح بودجه سنواتی پیش بینی می شود.
۷ـ وزارتخانه های ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلفند با هماهنگی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به اختصاص سهم عادلانه و متناسب افراد دارای معلولیت و کمک هزینه به بخش عمومی غیردولتی ارایه دهنده خدمات ورزشی به افراد دارای معلولیت از بودجه ورزش و امور فرهنگی، هنری و تفریحی کشور اقدام نمایند.
۸ ـ وزارت ورزش و جوانان مکلف است با اولویت طراحی اماکن و تأسیسات ورزشی در کنار سایر افراد، نسبت به توسعه مراکز و تأسیسات ورزشی اختصاصی فعالیت های ورزشی و حمایت از مسابقات و جشنواره های ورزشی افراد دارای معلولیت با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
۹ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط به منظور استفاده برابر ناشنوایان از محصولات تصویری با تخصیص اعتبارات لازم از زیرنویس این محصولات برای افراد ناشنوا حمایت کند.۱۰ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مکلف است با پیش بینی منابع مالی موردنیاز نسبت به تدوین و ابلاغ سیاست های حمایتی و اجرایی توسعه تورهای گردشگری برای افراد دارای معلولیت با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
۱۱ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف است از محل اعتبارات مصوب مربوط، بودجه موردنیاز تولید و انتشار کتب و نشریات بریل، گویا، چاپ درشت و در قالب های الکترونیک برای افراد نابینا و کم بینا و چاپ و انتشار کتب و نشریات تخصصی موردنیاز افراد دارای معلولیت و همچنین ایجاد پایگاه های اطلاع رسانی تخصصی این افراد را تأمین کند. همچنین وزارت مذکور موظف است ضمن رعایت حقوق مالکیت معنوی ناشرین، با اتخاذ تدابیر تشویقی، ناشرین را به ارایه نسخ الکترونیکی آثار خود جهت استفاده نابینایان و کم بینایان ترغیب نماید.
۱۲ـ مراجع نشر قوانین، مقررات، بخشنامه ها و دستورالعمل ها مکلفند موارد یادشده را با رعایت قوانین و مقررات مربوط حداقل در یکی از اشکال بریل، گویا، چاپ درشت یا قالب های الکترونیکی در دسترس افراد دارای معلولیت قرار دهند.
۱۳ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است استانداردهای دسترس پذیری به دیدارگاه های مجازی برای فناوری های کمکی نابینایان و کم بینایان را با رعایت قوانین و مقررات مربوط تدوین و بر رعایت آن از سوی دستگاه های اجرایی نظارت نماید.
۱۴ ـ سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور مکلف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط کلیه پشتیبانی های تخصصی از دانش آموزان دارای معلولیت از جمله تأمین معلمین رابط، وسایل کمک آموزشی متناسب با معلولیت هر دانش آموز و تأمین منابع آموزشی قابل استفاده دانش آموزان دارای معلولیت حسی را فراهم نماید.
۱۵ـ وزارت آموزش و پرورش مکلف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط امکان تحصیل رایگان دانش آموزان دارای معلولیت جسمی را که براساس تشخیص کارشناسان ارزیاب سازمان آموزش و پرورش استثنائی کشور بر اثر نوع و شدت معلولیت یا مواجه با معلولیت های چندگانه، قادر به تحصیل در محیط های آموزش عادی نیستند در مراکز آموزشی استثنائی دولتی فراهم نماید.
۱۶ـ سازمان مکلف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط خدمات و وسایل توانبخشی موردنیاز کودکان دارای معلولیت را از بدو بروز معلولیت، در اختیار آنان قرار دهد.
۱۷ـ وزارتخانه های آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان ها و مؤسسات وابسته به شهرداری ها و سایر مؤسسات دولتی و عمومی غیردولتی مکلفند با رعایت قوانین و مقررات مربوط ضمن ایجاد فرصت های برابر بهره مندی کودکان و نوجوانان دارای معلولیت از خدمات و برنامه های پرورشی و فرهنگی خود، از تولید منابع آموزشی فوق برنامه، بازی های فکری، کتب و نشریات ویژه کودکان و نوجوانان در اشکال قابل دسترس برای کودکان و نوجوانان دارای معلولیت های حسی و همچنین محصولات فرهنگی منطبق با نیازهای ویژه کودکان و نوجوانان دارای معلولیت، حمایت به عمل آورند.
۱۸ـ [اصلاحی ۱۳۹۴/۸/۶]
سازمان و وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش و دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تابعه مکلفند وسایل کمک آموزشی موردنیاز دانشجویان دارای معلولیت و تأمین منابع و مواد آموزشی دانشجویان دارای معلولیت های حسی در اشکال قابل استفاده این دانشجویان را با رعایت قوانین و مقررات مربوط از محل اعتبارات مصوب مربوط تأمین نمایند. اعتبار موردنیاز این بند در بودجه سالانه دستگاه های مربوط پیش بینی خواهد شد.
۱۹ـ سازمان موظف است با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور و سازمان های مردم نهاد به منظور توانبخشی حرفه ای، توانمندسازی و اشتغال حمایتی افراد دارای معلولیتی که به دلیل نوع و شدت معلولیت یا آسیب مندی از معلولیت های چندگانه قادر به کار در محیط های کسب و کار عادی نیستند، نسبت به گسترش کارگاه های آموزشی، حمایتی و تولیدی افراد دارای معلولیت و ارایه خدمات توانبخشی حرفه ای برای آنان با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
۲۰ـ وزارت مکلف است در راستای ایجاد اشتغال برای افراد دارای معلولیت و حفظ ایمنی این افراد حین کار، خدمات زیر را با همکاری سازمان های ذی‌ربط و با رعایت قوانین و مقررات مربوط ارایه دهد:
الف ـ صدور مجوز ایجاد مراکز کاریابی، خدمات کارآفرینی و مشاوره های شغلی ویژه افراد دارای معلولیت.
ب ـ ایجاد بانک اطلاعات جامع کارآفرینی و اشتغال افراد دارای معلولیت.
ج ـ طراحی، تدوین و تنظیم آیین‌نامه های حفاظت، ایمنی و بهداشت کار ویژه شاغلین دارای معلولیت با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۲۱ـ وزارت آموزش و پرورش مکلف است جهت آشنایی دانش آموزان با حقوق و توانمندی های افراد دارای معلولیت، دروسی را با محتوای آموزشی حقوق این افراد، علایم و نمادهای انواع معلولیت و نشانه های شهری مربوط به افراد دارای معلولیت را در محتوای آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی دانش آموزان با رعایت قوانین و مقررات مربوط پیش بینی نماید.
۲۲ـ دستگاه های مشمول مکلفند با رعایت قوانین و مقررات مربوط و متناسب با موضوع فعالیت خود، شیوه ارایه صحیح خدمات به افراد دارای معلولیت را با کسب نظر و مشاوره سازمان و تشکل های مردم نهاد افراد دارای معلولیت، به کارکنان خود آموزش دهند.
۲۳ـ سازمان موظف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به ارایه خدمات مددکاری، مشاوره ای و مراقبتی به افراد دارای معلولیت به ویژه زوج های دارای معلولیت اقدام نماید.
۲۴ـ سازمان مکلف است با رعایت قوانین و مقررات مربوط نسبت به آموزش پیشگیری های لازم به والدین دارای معلولیتی که نوع معلولیت آنان مبین احتمال بروز این معلولیت در فرزندان آن هاست اقدام نماید.
۲۵ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با همکاری وزارت، برنامه جامع پیشگیری و کاهش بروز معلولیت را با رعایت قوانین و مقررات مربوط تدوین و اجرا نماید.
۲۶ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است با همکاری وزارت و با رعایت قوانین و مقررات مربوط، بسته های آموزشی پیشگیری از بروز معلولیت های قابل اجتناب را برای خانواده ها و سایر گروه های هدف اجتماعی تدوین کرده و به صورت رایگان در اختیار آنان قرار داده و از طریق شبکه خانه های بهداشت، خانواده های ساکن روستا و مناطق دورافتاده را در این زمینه آموزش دهد.
۲۷ـ سازمان مکلف است با همکاری وزارت در مواردی که به دلیل عدم اجرای قوانین و مقررات مربوط، حقوق جمعی افراد دارای معلولیت تضییع می شود موضوع را تا حصول نتیجه پیگیری نماید.
۲۸ـ به منظور هماهنگی دستگاه های مربوط به اجرای این تصویب‌نامه و نظارت بر حسن اجرای آن شورای هماهنگی افراد دارای معلولیت با ترکیب زیر تشکیل می شود:
۱ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی (رئیس)
۲ـ رئیس سازمان بهزیستی کشور (دبیر)
۳ـ وزیر راه و شهرسازی یا معاون ذی‌ربط۴ـ وزیر آموزش و پرورش یا معاون ذی‌ربط۵ ـ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذی‌ربط۶ ـ وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذی‌ربط۷ـ وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذی‌ربط
۸ ـ وزیر کشور یا معاون ذی‌ربط۹ـ رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران یا معاون ذی‌ربط۱۰ـ رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یا معاون ذی‌ربط
۱۱ـ نماینده تام الاختیار رئیس قوه قضائیه
۱۲ـ رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران یا معاون ذی‌ربط
۱۳ـ پنج نفر از نمایندگان افراد دارای معلولیت کشور به انتخاب شبکه های ملی تشکل های مردم نهاد برحسب گروه های اصلی افراد دارای معلولیت کشور (نابینایان، ناشنوایان، افراد دارای معلولیت جسمی ـ حرکتی، افراد کم توان ذهنی و مبتلایان به اختلالات روانی مزمن) تا زمان ایجاد شبکه های مذکور، انجمن های ذی‌ربط عهده دار این وظیفه خواهندبود.
۱۴ـ سه نفر از کارشناسان برجسته امور افراد دارای معلولیت با معرفی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
تبصره ۱ـ دبیرخانه شورا در سازمان مستقر می باشد و مسؤولیت پشتیبانی علمی، پژوهشی و خدماتی متناسب با وظایف و مسؤولیت شورا را برعهده خواهدداشت.
تبصره ۲ـ دستـورالعمل های داخلی شورا به پیشنهاد دبیرخانه به تصویب شورا خواهد رسید.
تبصره ۳ـ دبیر شورا موظف است گزارش عملکرد سالانه این تصویب‌نامه را که براساس شاخص های هر برنامه و فعالیت تنظیم شده است، به هیأت وزیران ارایه نماید.
معاون اول رئیس جمهور ـ اسحاق جهانگیری