شماره: ۴۹۶۷۷/ت۵۱۱۹۴ه – ۱۳۹۴/۰۴/۲۱
هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۴/۴/۱۴ به پیشنهاد مشترک سازمان های ثبت احوال کشور و بهزیستی کشور و به استناد تبصره (۳) ماده (۲۲) قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست – مصوب ۱۳۹۲- ، آیین‌نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱- در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
الف) قانون: قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست ـ مصوب ۱۳۹۲
ب) سرپرست منحصر: دختران و زنان بدون شوهری که حداقل دارای سی سال سن بوده و مطابق حکم قطعی دادگاه، سرپرستی کودک یا نوجوان دختر (اناث) بی‌سرپرست و بدسرپرست را پذیرفته و بر عهده دارند.
پ) زوجین سرپرست: زن و شوهر بدون فرزند یا دارای فرزند که به حکم قطعی دادگاه، سرپرستی کودک یا نوجوان بی‌سرپرست یا بدسرپرست را پذیرفته و بر عهده دارند.
ت) اداره ثبت احوال: اداره ثبت احوال محل سکونت زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر.
ث) دادگاه: دادگاه صادرکننده قرار یا حکم قطعی سرپرستی.
ماده ۲- اداره ثبت احوال مکلف است پس از ابلاغ حکم قطعی سرپرستی توسط دادگاه با اعلام و حضور زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر نسبت به اجرای حکم و صدور شناسنامه برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی اقدام نماید.
تبصره ـ انتخاب نام برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی با زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر خواهد بود.
ماده ۳- چنانچه کودک یا نوجوان تحت سرپرستی دارای سند سجلی باشد، اداره ثبت احوال مکلف است درصورت مشخص بودن والدین واقعی وی، مراتب را در سند سجلی ثبت و یا حسب مورد مشخصات ناقص والدین را تکمیل و سپس مفاد حکم سرپرستی را برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی صادر نماید.
ماده ۴- چنانچه کودک یا نوجوان تحت سرپرستی فاقد سند سجلی باشد، اداره ثبت احوال نسبت به تنظیم سند سجلی برابر مفاد حکم سرپرستی اقدام و شناسنامه با مشخصات زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر با درج توضیحات لازم صادر خواهد نمود. این سند حسب مورد باید به امضای زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر برسد.
ماده ۵- در مورد سرپرست منحصر، شناسنامه کودک یا نوجوان تحت سرپرستی با مشخصات کامل سجلی سرپرست منحصر و نام کوچک پدر فرضی به پیشنهاد سرپرست منحصر صادر خواهد شد.
ماده ۶- نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی حسب مورد همان نام‌خانوادگی سرپرست زوج یا سرپرست منحصر خواهد بود.
ماده ۷- اداره ثبت احوال مکلف است اقدامات ذیل را به عمل آورد:
الف ـ مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر و کودک یا نوجوان تحت سرپرستی ثبت نماید.
ب ـ درصورت مشخص شدن پدر و مادر واقعی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی، مفاد حکم قطعی دادگاه را در سند سجلی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی درج نماید.
ج ـ پس از صدور شناسنامه‌های زوجین سرپرست یا سرپرست منحصر و کودک یا نوجوان تحت سرپرستی مراتب را ضمن ارسال تصاویر شناسنامه‌های صادره به اداره بهزیستی اعلام کند.
د ـ سوابق هویت و نسبت واقعی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی را حفظ نماید.
ماده ۸- کودک یا نوجوان تحت سرپرستی پس از رسیدن به هجده سالگی می‌تواند صدور شناسنامه جدیدی برای خود با درج نام والدین واقعی درصورت معلوم بودن، یا نام‌خانوادگی مورد نظر وی درصورت معلوم نبودن نام والدین واقعی از اداره ثبت احوال درخواست نماید.
ماده ۹- حکم فسخ قطعی سرپرستی از طریق دادگاه به اداره ثبت احوال و سازمان بهزیستی کشور ابلاغ می‌گردد. اداره ثبت احوال موظف است حکم صادره را در اسناد سجلی کودک یا نوجوان و شخص یا اشخاصی که سرپرستی را بر عهده داشته‌اند اعمال و شناسنامه برای کودک یا نوجوان با مشخصات پدر و مادر واقعی و نام‌خانواگی پدر، در صورت مشخص بودن و در غیر این صورت با نام کوچک والدین فرضی و نام‌خانوادگی بلامعارض صادر نماید.
معاون اول رئیس‌جمهور – اسحاق جهانگیری