قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به تشریفات (پروتکل) ریشه کنی تجارت غیرقانونی محصولات دخانی

تاریخ تصویب: ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
تاریخ انتشار: ۱۳۹۴/۰۶/۲۶

ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می شود به تشریفات (پروتکل) ریشه کنی تجارت غیرقانونی محصولات دخانی مشتمل بر چهل و هفت ماده (به شرح پیوست) ملحق گردد و اسناد الحاق را نزد امین اسناد تودیع نماید.

تبصره ۱ـ تعیین و تغییر دستگاه اجرائی طرف عضویت و مقام صلاحیتدار موضوع تشریفات (پروتکل) برعهده دولت است.

تبصره ۲ـ دستگاه اجرائی مزبور موظف است راهبردهای ملی، جامع و همه جانبه و در صورت لزوم پیش نویس لوایح و مقررات لازم را با هماهنگی سایر دستگاههای اجرائی ذی‌ربط برای تحقق اهداف تشریفات (پروتکل) تنظیم و آنها را برای تصویب به مراجع ذی‌ربط تقدیم نماید.

تبصره ۳ـ رعایت اصول یکصد و سی و نهم (۱۳۹) و هفتاد و هفتم (۷۷) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه اصلاح تشریفات (پروتکل) یا پیوست های آن در اجرای مواد (۳۷)، (۳۸) و (۳۹) تشریفات (پروتکل)، الزامی است.


تشریفات (پروتکل) ریشه کنی تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی

مقدمه
اعضای این تشریفات (پروتکل)،
با در نظر گرفتن اینکه در تاریخ ۲۱ می ۲۰۰۳ (۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۲) گردهمایی پنجاه و ششم بهداشت جهانی کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات را به اتفاق آراء تصویب کرد که در تاریخ ۲۷ فوریه ۲۰۰۵ (۷ اسفند ۱۳۸۳) لازم الاجراء شد.
با تصدیق اینکه کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات یکی از پیمان های سازمان ملل متحد است که بسیار سریع مورد تصویب قرار گرفت و ابزاری اساسی برای دستیابی به اهداف سازمان بهداشت جهانی است.
با یادآوری مقدمه اساسنامه سازمان بهداشت جهانی، که اعلام می دارد برخورداری از بالاترین سطح قابل دسترسی از استاندارد سلامت حق بنیادین هر شخصی بدون توجه به نژاد، مذهب، باور سیاسی، یا شرایط اقتصادی و اجتماعی است.
با عزم به اولویت دادن به حق آنها در حفاظت از سلامت همگانی
با ابراز نگرانی عمیق از تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی که به گسترش اپیدمی دخانی، که مشکلی جهانی با تبعاتی جدی برای سلامت همگانی است کمک می کند و نیازمند پاسخی مؤثر، همه جانبه، و مناسب در سطح بین الملل و محلی است.
همچنین با تصدیق اینکه تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی به اقدامات قیمت گذاری و مالیاتی که برای تقویت کنترل دخانیات طراحی شده اند آسیب می رساند و بدینوسیله در دسترس بودن و ارزان بودن فرآورده های دخانی را سبب می شود.
با ابراز نگرانی جدی از تأثیرات مخرب افزایش دسترسی و ارزانی فرآورده های دخانی که به صورت غیرقانونی تجارت می شوند بر سلامت و رفاه همگانی، به ویژه جوانان، تنگدستان و دیگر گروه های آسیب پذیر
با ابراز نگرانی عمیق از پیامدهای نامتناسب اقتصادی و اجتماعی ناشی از تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی بر کشورهای در حال توسعه و کشورهایی با اقتصاد در حال گذار
با آگاهی از نیاز به افزایش ظرفیت های علمی، فنی و سازمانی برای برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات ملی، منطقه ای و بین المللی به منظور ریشه کنی تمام شکلهای تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی
با آگاهی از اینکه دستیابی به منابع و فناوری های مربوط از اهمیت زیادی برای ارتقای توانایی اعضاء به¬ویژه کشورهای در حال توسعه یا کشورهایی با اقتصاد در حال گذار به منظور ریشه کنی تمام شکلهای تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی برخوردار است.
همچنین با آگاهی از اینکه گرچه مناطق آزاد برای تسهیل تجارت قانونی برپا شده اند، این مناطق برای جهانی شدن تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی هم در رابطه با گذر (ترانزیت) غیرقانونی محصولات قاچاق شده و هم در ساخت فرآورده های دخانی غیرقانونی مورد استفاده قرار گرفته اند.
با تصدیق اینکه تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی به اقتصاد اعضاء آسیب می رساند و بر ثبات و امنیت آنها تأثیر مخرب دارد.
همچنین با آگاهی از اینکه تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی منابع مالی ایجاد می کند که برای اقدامات مجرمانه فرا ملی استفاده و باعث تداخل در تحقق اهداف دولتها می شود.
با تصدیق اینکه تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی به تحقق اهداف بهداشتی آسیب می زند و تنگنای بیشتری بر نظامهای بهداشتی تحمیل می کند و باعث از دست دادن منابع مالی در اقتصاد اعضاء می شود.
با توجه به بند (۳) ماده (۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات که در آن اعضاء بر تعریف و اجرای سیاست های همگانی بهداشتی در رابطه با کنترل دخانیات توافق کرده اند، اعضاء اقداماتی را در پیش خواهند گرفت تا از این سیاست ها در برابر منافع تجاری و منافع تعریف شده دیگر صنعت دخانیات طبق قانون ملی حمایت شود.
با تأکید بر نیاز به حفظ هوشیاری در برابر هر کوششی از جانب صنعت دخانیات برای تضعیف یا از کار انداختن راهبردهای مقابله با تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی و نیاز به آگاه بودن از فعالیت های صنعت دخانیات که تأثیر منفی بر راهبردهای مقابله با تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی می گذارد.
با توجه به بند (۲) ماده (۶) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات که اعضاء را به ممنوعیت یا محدودیت یا در صورت اقتضاء فروش و یا وارد کردن فرآورده های دخانی معاف از حقوق گمرکی و مالیات توسط مسافران بین المللی تشویق می کند.
همچنین با تصدیق اینکه توتون و تنباکو و فرآورده های دخانی در جریان تراباری (انتقال از یک وسیله حمل و نقلیه به وسیله دیگر) و گذر بین المللی، راهی را برای تجارت غیرقانونی می یابد.
با در نظر گرفتن اینکه اقدام مؤثر برای جلوگیری از تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی و مبارزه با آن نیازمند یک رویکرد بین المللی جامع و همکاری نزدیک در تمام زمینه های تجارت غیرقانونی، از جمله در صورت اقتضاء، تجارت غیرقانونی توتون و تنباکو و فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی است.
با یادآوری و تأکید بر اهمیت دیگر موافقتنامه های مربوط بین المللی نظیر کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمان یافته فراملی، کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد، و کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان و نیز تعهدی که اعضای این کنوانسیون ها دارند تا در صورت اقتضاء مفاد مربوط این کنوانسیون ها در رابطه با تجارت غیرقانونی توتون و تنباکو و فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی اعمال کنند و نیز تشویق اعضائی که هنوز به این موافقتنامه ها ملحق نشده اند به در نظر گرفتن امکان الحاق به آنها
با تصدیق نیاز به ایجاد همکاری استوار بین دبیرخانه کنوانسیون چهارچوب کنوانسیون سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات و دفتر سازمان ملل متحد در مبارزه با مواد مخدر و جرائم، سازمان جهانی گمرگ و حسب اقتضاء، دیگر نهادها
با یادآوری ماده (۱۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات که در آن اعضاء، علاوه بر دیگر موارد، تصدیق می کنند که ریشه کنی تمام اشکال تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی، از جمله قاچاق و تولید غیرقانونی، بخش اساسی کنترل دخانیات را تشکیل می دهد.
با در نظر گرفتن اینکه این تشریفات (پروتکل) به دنبال پرداختن به موضوعات مربوط به حقوق مالکیت معنوی نیست؛ و
با اعتقاد به این که تکمیل کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات با یک تشریفات(پروتکل) جامع به معنی ایجاد ابزاری قوی و مؤثر برای مقابله با تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی و پیامدهای ناگوار آن خواهد بود.
بدینوسیله به شرح زیر توافق می کنند:

بخش اول ـ مقدمه

ماده ۱ـ کاربرد اصطلاحات

۱ـ «واسطه گری» یعنی عامل دیگران بودن در انجام مذاکرات قراردادها، خریدها، یا فروش ها در برابر دریافت مزد یا کارمزد

۲ـ «سیگار» یعنی یک مقدار از توتون ریزشده که کاغذ سیگار دور آن پیچیده شده به منظور سیگار کشیدن. این تعریف برخی تولیدات منطقه ای نظیر بیدیس، انگ هون، یا دیگر محصولات مشابه که ممکن است در کاغذ یا برگ پیچیده بشود را شامل نمی شود. از نظر ماده (۸)، «سیگار» همچنین شامل توتون خیلی ریز «دست پیچ» به منظور سیگار کشیدن نیز می شود.

۳ـ «مصادره» که در صورت قابل اعمال بودن شامل غرامت نیز می شود، به معنی محرومیت دائم نسبت به مال به دستور دادگاه یا مقام صلاحیتدار می باشد.

۴ـ «تحویل کنترل شده» به معنای روش اجازه عبور، گذشتن از طریق، یا ورود محموله غیرقانونی یا مظنون، به داخل قلمرو یک یا چند عضو، با علم و آگاهی و تحت نظارت مقامهای صلاحیتدار آنها، به منظور رسیدگی به جرم و شناسایی عوامل دست اندرکار ارتکاب جرم می باشد.

۵ ـ «منطقه آزاد» یعنی قسمتی از قلمرو یک عضو که هر کالای عرضه شده در آن تا جایی که به حقوق گمرکی و مالیات مربوط می شود، به طور کلی چنین تلقی می گردد که در خارج از قلمروی گمرکی قرار دارد.

۶ ـ «تجارت غیرقانونی» یعنی هر رویه یا اقدامی که توسط قانون منع گردیده است و در ارتباط با تولید، حمل، دریافت، تملک، توزیع، فروش یا خرید از جمله هر رویه یا اقدام تسهیل کننده فعالیت مذکور باشد.

۷ـ «مجوز» یعنی جوازی که پیرو تسلیم درخواست یا دیگر مدارک به مقام صلاحیتدار، توسط وی صادر می گردد.

۸ ـ
الف ـ «تجهیزات تولیدی» یعنی ماشین آلاتی که به منظور تولید فرآورده های دخانی طراحی شده اند یا تغییر پیدا کرده اند و جزء لاینفک فرآیند تولید می باشند.
ب ـ «هر قـسمت از آن» در مفهوم تجهیزات تولیدی یعنی هر قسمت مجزا که نقش یگانه ای در تجـهیزات تولیـدی دارد و برای تولید فرآورده های دخانـی به کار برده می شود.

۹ ـ «عضو» یعنی هر عضو این تشریفات (پروتکل) مگر این که اقتضای متن به گونه دیگری ایجاب کند.

۱۰ـ «داده های شخصی» یعنی هر نوع اطلاعاتی مربوط به یک شخصی شناخته شده یا قابل شناسایی

۱۱ـ «سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای» یعنی سازمان تشکیل شده از چندین کشور مستقل که کشورهای عضو آن صلاحیت خود را درباره ی رشته ای از مسائل از جمله اختیار تصمیم گیری های تعهدآور برای کشورهای عضو آن درخصوص موضوعات یاد شده را به آن واگذار کرده اند.

۱۲ـ «زنجیره عرضه» در برگیرنده تولید فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی، واردات و صادرات فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی است و گاهی بنا به مورد، یک عضو می تواند آن را به یک یا چند مورد زیر تعمیم دهد:
الف ـ خرده فروش فرآورده های دخانی
ب ـ کاشت تنباکو، جز در موارد کشاورزان، مزرعه داران و تولیدکنندگان خرد سنتی
پ ـ حمل و نقل مقادیر تجاری فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی؛ و
ت ـ عمده فروشی، واسطه گری، انبارداری یا توزیع توتون و فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی

۱۳ـ «فرآورده های دخانی» یعنی فرآورده هایی که کلاً یا بخشی از مواد خام سازنده آن برگ تنباکو به منظور سیگار کشیدن، مکیدن، جویدن، یا انفیه کشی باشد.

۱۴ـ «ردگیری و ردیابی» یعنی نظارت نظام مند و بازسازی مسیر جابه جایی اشیاء در طول زنجیره عرضه، آنچنان که در ماده (۸) آمده است، توسط مقامهای صلاحتیدار یا هر شخص دیگری که از طرف آنها اقدام می نماید.

ماده ۲ـ رابطه بین این تشریفات (پروتکل) و دیگر موافقتنامه ها و اسناد حقوقی

۱ـ مفاد کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات که در مورد تشریفات(پروتکل) های آن اعمال می شود، در مورد این تشریفات (پروتکل) اعمال خواهد شد.

۲ـ اعضائی که موافقتنامه های اشاره شده در ماده (۲) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات را منعقد کرده اند، چنین موافقتنامه هایی را از طریق دبیرخانه کنوانسیون به آگاهی اجلاس اعضاء خواهند رساند.

۳ـ هیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) ، حقوق و تعهدات هر عضوی به موجب هر کنوانسیون بین المللی دیگر، معاهده یا موافقتنامه بین المللی لازم الاجراء برای آن عضو که ممکن است در موفقیت ریشه کنی تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی مؤثرتر باشد را تحت تأثیر قرار نمی دهد.

۴ـ هیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) ، دیگر حقوق، تعهدات و مسؤولیت های اعضاء به موجب حقوق بین الملل، از جمله کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمان یافته فراملی را تحت تأثیر قرار نمی دهد.

ماده ۳ـ هدف
هدف این تشریفات (پروتکل) ریشه کنی تمام اَشکال تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی طبق شرایط ماده(۱۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات است.

بخش دوم ـ تعهدات عمومی

ماده ۴ـ تعهدات عمومی

۱ـ افزون بر مقرارت ماده (۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات، اعضاء باید:
الف ـ اقدامات مؤثری جهت کنترل یا تنظیم زنجیره عرضه کالاهای مشمول این تشریفات (پروتکل) را تصویب و اجراءکنند تا باعث پیشگیری، ممانعت، کشف، تحقیق، و تعقیب تجارت غیرقانونی چنین کالایی گردد و برای محقق شدن این هدف با یکدیگر همکاری کنند.
ب ـ هر اقدام ضروری که طبق قوانین ملی لازم است را اتخاذ کنند تا تأثیرگذاری مقامها و دستگاه های صلاحیتدار، از جمله گمرک و پلیس که نقشی در پیشگیری، بازدارندگی، کشف، تحقیق، و تعقیب و ریشه کنی تمام اَشکال تجارت غیرقانونی کالاهای مشمول این تشریفات (پروتکل) را دارند افزایش یابد.
پ ـ اقدامات مؤثری را برای تسهیل یا دریافت کمکهای فنی و حمایت های مالی، ایجاد ظرفیت و همکاری های بین المللی برای محقق کردن نیل به اهداف این تشریفات (پروتکل) اتخاذ نمایند و اطمینان حاصل کنند که دسترسی به اطلاعات و امکان مبادله امن آن به موجب این تشریفات (پروتکل) برای مقامهای صلاحیتدار ممکن باشد.
ت ـ طبق نظامهای اداری و حقوق داخلی مربوط خود همکاری نزدیک را با یکدیگر داشته باشند تا کارایی اجرای قانون برای مقابله با اعمال غیرقانونی از جمله اعمال مجرمانه احراز شده طبق ماده (۱۴) این تشریفات (پروتکل) افزایش یابد.
ث ـ در صورت انقضاء با سازمان های مربوطه منطقه ای، بین المللی و بین دولتی در مبادله امن اطلاعات مشمول این تشریفات (پروتکل) همکاری و مکاتبه نمایند تا اجرای مؤثر این تشریفات (پروتکل) را ترغیب نمایند.
ج ـ در حدود امکانات و توانایی های خود، جهت فراهم کردن امکانات مالی برای اجرای مؤثر این پروتکل از طریق ساز وکارهای بودجه ای دوجانبه و چندجانبه همکاری کنند.

۲ـ اعضاء در اجرای تعهدات خود به موجب این تشریفات(پروتکل) ، باید از بیشترین درجه شفافیت ممکن در رابطه هر نوع تعاملی که ممکن است با صنعت دخانیات داشته باشند اطمینان حاصل کنند.

ماده ۵ ـ حفاظت از داده های شخصی
اعضاء باید هنگام اجرای این تشریفات(پروتکل) با در نظر گرفتن استانداردهای بین المللی درباره حفاظت از داده های شخصی، از داده های شخصی اشخاص صرفنظر از ملیت یا محل سکونت آنها طبق قوانین ملی حفاظت کنند.

بخش سوم ـ کنترل زنجیره عرضه

ماده ۶ ـ مجوز، تأییدیه مشابه یا نظام کنترل

۱ـ برای تحقق اهداف کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات و به منظور ریشه کنی تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی، هر عضو باید از طریق مقام صلاحیتدار و طبق قوانین ملی، انجام هر یک از فعالیت های زیر را توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به جز اشخاص دارای مجوز یا تأییدیه مشابه(که از این پس به آن «مجوز» گفته می شود) یا داخل نظام کنترل، ممنوع کند:
الف ـ تولید فرآورده های دخانی و تجهیزات تولید؛ و
ب ـ واردات یا صادرات فرآورده های دخانی و تجهیزات تولید

۲ـ زمانی که فعالیت های زیر طبق قوانین ملی ممنوع نباشد، هر عضو خواهد کوشید تا برای این فعالیت ها، تا حدی که مناسب تشخیص داده می شود، برای هر شخص حقیقی یا حقوقی دست اندرکار مجوز صادر کند:
الف ـ خرده فروشی فرآورده های دخانی
ب ـ کاشت تنباکو، به جز کشاورزان، مزرعه داران و تولیدکنندگان خرد سنتی
پ ـ نقل و انتقال مقادیر تجاری فرآورده های دخانی و تجهیزات تولید؛ و
ت ـ عمده فروشی، واسطه گری، انبارداری یا توزیع توتون و فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی

۳ـ از نظر حصول اطمینان از نظام مؤثری برای صدور مجوز، هر عضو باید:
الف ـ مقام یا مقامهای صلاحیتداری را برای صدور، تمدید، تعلیق، ابطال و یا لغو مجوز با رعایت مفاد این تشریفات (پروتکل) و طبق قوانین ملی خود تعیین یا مستقر کند تا فعالیت های مشخص شده در بند (۱) انجام شود.
ب ـ مقرر کند که هر درخواست مجوز، تمام اطلاعات لازم درباره متقاضی را دارا باشد. این اطلاعات، در جایی که قابل اعمال باشد باید شامل موارد زیر باشد:
(۱) اگر متـقاضی شخصی حقیقی باشـد، اطلاعاتی که مربـوط به هویت اوست، از جمله نام کـامل، نام تجاری، شماره ثبت کسب و کار(در صورت وجود)، شماره ثبت مالیاتی قابل اعمال (در صورت وجود) و هر نوع اطلاعاتی که تعیین هویت وی را ممکن کند.
(۲) اگر متقاضی شخصی حقوقی باشد، اطلاعات مربوط به هویت وی از جمله اسم کامل قانونی، اسم تجاری، شماره ثبت کسب و کار، تاریخ و محل تأسیس، مقر و محل اصلی کسب و کار، شماره ثبت مالیاتی قابل اعمال، نسخه هایی از اسناد تأسیس شرکت یا اسنادی معادل، مؤسسات وابسته به آن نام مدیران و تمام نمایندگان حقوقی آن، از جمله هر اطلاعات دیگری که تعیین هویت را ممکن می کند.
(۳) محل دقیق کسب و کارِ واحد( های) تولیدی، محل انبار و ظرفیت تولیدی کسب و کار تحت مدیریت متقاضی
(۴) جزئیات فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی تحت پوشش درخواست مانند تشریح محصول، نام، علامت تجاری ثبت شده(در صورت وجود)، طرح، نام بازرگانی (برند)، مدل یا شماره تولید و سریال تجهیزات تولیدی
(۵) شرح محل نصب و استفاده تجهیزات تولیدی
(۶) مدرک یا اظهاریه ای در رابطه با هرگونه سوابق کیفری
(۷) مشخص کردن کامل حسابهای بانکی که قرار است برای تبادلات مربوط استفاده شود به همراه دیگر جزئیات مربوط به پرداخت ها؛ و
(۸) شرح استفاده مدنظر و بازار های مدنظر برای فروش فرآورده های دخانی، با توجه ویژه به اینکه میزان تولید یا عرضه فرآورده های دخانی با میزان معقولی از پیش بینی تقاضا متناسب باشد.
پ ـ بر وجوه پرداختی برای صدور مجوز نظارت کند و چنانچه قابل اعمال باشد، آنها را جمع آوری نماید و امکان استفاده این وجوه را در اداره مؤثر و اجرائی نظام صدور مجوز یا برای بهداشت همگانی یا هر نوع فعالیت مربوط دیگری طبق قانون ملی در نظر بگیرد.
ت ـ اقدامات مناسبی را جهت پیش گیری، کشف، و تحقیق پیرامون هر نوع عمل خلاف رویه یا متقلبانه در جریان کار نظام صدور مجوز اتخاذ نماید.
ث ـ اقداماتی نظیر بازنگری دوره ای، تمدید، بازرسی یا بررسی مجوزها را در موارد مقتضی بر عهده بگیرد.
ج ـ در صورت اقتضاء، چهارچوب زمانی را برای انقضای مجوزها و در نتیجه درخواست مجدد یا به روز کردن اطلاعات درخواست ها تعیین نماید.
چ ـ هر شخص حقیقی یا حقوقی دارای مجوز را ملزم کند تا هرگونه تغییر نشانی کسب و کار یا هر نوع تغییر مهم دیگری در اطلاعات مربوط به فعالیت های شامل مجوز را پیشاپیش به آگاهی مقام صلاحیتدار برساند.
ح ـ هر شخص حقیقی یا حقوقی دارای مجوز را ملزم کند تا هر گونه اکتساب یا واگذاری تجهیزات تولیدی را جهت اتخاذ اقدام مقتضی به آگاهی مقام صلاحیتدار برساند؛ و
خ ـ اطمینان حاصل نماید که تخریب هرگونه تجهیزات تولیدی مزبور یا هر قسمت از آن تحت نظارت مقام صلاحتیدار انجام می شود.

۴ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که هیچ مجوزی نباید بدون دریافت اطلاعات مربوط مندرج در بند(۳) از دارنده جواز یا بدون تأیید قبلی مقام صلاحیتدار واگذار و یا منتقل بشود.

۵ ـ پنج سال پس از لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) ، اجلاس اعضاء در نشست بعدی خود درصدد انجام تحقیقات مبتنی بر شواهد خواهد بود تا دریابد که آیا ورودی کلیدی وجود دارد که برای تولید فرآورده های دخانی، اساسی باشد، و اینکه آیا این ورودی ها قابل شناسایی هستند و می توان آنها را مشمول سازوکار کنترلی مؤثری نمود. اجلاس اعضاء بر پایه چنین تحقیقی اقدامات مقتضی را بررسی خواهد کرد.

ماده ۷ـ هوشیاری و مراقبت

۱ـ هر عضو طبق قوانین ملی خود و اهداف کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات از تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی دست اندرکار زنجیره عرضه توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی خواهد خواست:
الف ـ پیش از آغاز و در جریان ارتباط کسب و کار، هوشیاری و مراقبت را به کار ببرند.
ب ـ برجریان فروش به مشتریان خود نظارت کنند تا مطمئن شوند که مقادیر با میزان تقاضا برای چنان محصولاتی در بازار فروش یا استفاده مورد نظر یا استفاده، متناسب است؛ و
پ ـ هرگونه شواهدی مبنی بر اینکه مشتری در جریان فعالیت های خلاف تعهدات خود ناشی از این تشریفات(پروتکل) عمل می کند را به مقامهای صلاحیتدار گزارش کنند.

۲ـ هوشیاری به موجب بند (۱)، در موارد مقتضی، در عین سازگاری با قوانین ملی و اهداف کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات، از جمله شامل الزامات مورد نیاز برای شناسایی مشتری، مانند درخواست و بروزرسانی اطلاعات مربوط به موارد زیر می شود:
الف ـ احراز اینکه آیا شخص حقیقی یا حقوقی، مجوزی طبق ماده (۶) دارد یا ندارد.
ب ـ هنگامی که مشتری یک شخص حقیقی است، اطلاعات مربوط به هویت او از جمله نام کامل او، نام تجاری، شماره ثبت کسب و کار (در صورت وجود)، شماره ثبت مالیاتی قابل اعمال (در صورت وجود) و تأیید شناسایی رسمی او
پ ـ هنگامی که مشتری شخص حقوقی است، اطلاعات مربوط به هویت او، از جمله نام کامل، نام تجاری، شماره ثبت کسب و کار، تاریخ و محل تأسیس، مقر و محل اصلی انجام کسب و کار، شماره ثبت مالیاتی قابل اعمال، نسخه هایی از اسناد تأسیس یا اسنادی معادل، مؤسسات وابسته، به آن نام مدیران و تمام نمایندگان حقوقی تعیین شده آن از جمله نام نمایندگان و نیز تأیید هویت رسمی آنها
ت ـ شرح استفاده و بازاری که برای فروش توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی مدنظر است؛ و
ث ـ شرح مکانی که تجهیزات تولیدی در آنجا نصب و استفاده خواهند شد.

۳ـ هوشیاری به موجب بند (۱) ممکن است شامل الزاماتی برای تشخیص هویت مشتری، مانند کسب و بروزرسانی اطلاعات مربوط به موارد زیر شود:
الف ـ سند یا اظهارنامه درباره هرگونه سوابق کیفری؛ و
ب ـ شناساسی حسابهای بانکی که قرار است در معاملات مورد استفاده قرار بگیرد.

۴ـ هر عضو بر اساس اطلاعات گزارش شده در جزء (پ) بند (۱) تمام اقدامات لازم را اتخاذ خواهد کرد تا از رعایت تعهدات ناشی از این تشریفات (پروتکل) اطمینان حاصل کند که این موضوع می تواند شامل تعیین یک مشتری در داخل حوزه صلاحیت آن عضو به عنوان مشتری مسدود شده به گونه تعریف گردیده طبق قانون داخلی باشد.

ماده ۸ ـ ردگیری و ردیابی

۱ـ به منظور تأمین امنیت بیشتر زنجیره عرضه و کمک به انجام تحقیق و تفحص در تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی، اعضاء موافقت می نمایند که ظرف پنج سال پس از لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) نظام ردگیری و ردیابی جهانی مشتمل بر سامانه های ردگیری و ردیابی ملی و یا منطقه ای و نیز یک کانون اشتراک‌ گذاری جهانی اطلاعات را ایجاد کنند که در دبیرخانه کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات مستقر و در دسترس تمام اعضاء خواهد بود تا آنها را قادر به استعلام و دریافت اطلاعات مربوط نماید.

۲ـ هر عضو طبق این ماده، با در نظر گرفتن بهترین رویه ممکن و نیازهای ویژه ملی یا منطقه ای خود، سامانه نظام ردگیری و ردیابی تحت کنترل خود را برای تمامی فرآورده های دخانی که در داخل قلمروی آن تولید شده یا به آن وارد می شود، ایجاد خواهد کرد.

۳ـ به منظور ایجاد امکان ردگیری و ردیابی مؤثر، هر عضو مقرر خواهد کرد علائم شناسایی منحصر به فرد ایمن و غیرقابل جابه جایی (که از این پس علائم شناسایی منحصر به فرد نامیده می شود) مانند کد یا مهر، به کلیه واحدهای بسته بندی یا پاکتها و بسته بندی های بیرونی سیگارها ظرف پنج سال و در مورد دیگر فرآورده های دخانی ظرف ده سال پس از لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) برای آن عضو، چسبانده شود یا بخشی از آن را تشکیل دهد.

۴ـ
(۱) هر عضو از نظر بند (۳)، به عنوان بخشی از نظام رد گیری و ردیابی جهانی، مقرر خواهد کرد اطلاعات زیر به طور مستقیم و چه از طریق ارتباط (لینک) در دسترس قرار گیرد تا بدینوسیله به اعضاء در تعیین مبدأ فرآورده های دخانی، نقطه تغییر مسیر (حسب اقتضاء)، یا نظارت و کنترل بر جابه جایی فرآورده های دخانی و وضعیت قانونی آنها کمک شود:
الف) تاریخ و محل تولید
ب) تسهیلات تولید
پ) ماشین ها و دستگاههای به کار رفته در تولید فرآورده های دخانی
ت) نوبت کاری یا زمان تولید
ث) نام، برگ خرید (فاکتور)، شماره سفارش و سوابق پرداخت های اولین مشتری که به تولیدکننده وابستگی ندارد.
ج) بازار خرده فروشی مورد نظر
چ) شرح محصول
ح) هرگونه انبارداری و حمل و نقل
خ) هویت خریداران شناخته شده بعدی؛ و
د) مسیر مورد نظر برای حمل، تاریخ حمل، مقصد، مبدأ و گیرنده
(۲) اطلاعات موضوع ردیف های (الف)، (ب) و (چ) و در صورت موجود بودن، (ج) بخشی از علائم شناسایی منحصر به فرد را تشکیل خواهد داد.
(۳) هرگاه اطلاعات جزء (ج) هنگام علامت گذاری موجود نباشد، اعضاء طبق جزء (الف) بند (۲) ماده (۱۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات درج اطلاعات مزبور را مقرر خواهند کرد.

۵ ـ هر عضو مقرر خواهد کرد که براساس چهارچوب زمانی مشخص شده در این ماده، اطلاعات ذکر شده در بند(۴) در هنگام تولید یا در هنگام ارسال اولین محموله توسط هر تولید کننده یا هنگام ورود به قلمرو آن، ثبت شود.

۶ ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات ثبت شده به موجب بند(۵) از طریق ارتباط (لینک) با علائم شناسایی منحصر به فرد مقرر به موجب بندهای(۳) و(۴) برای آن عضو قابل دسترس باشد.

۷ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات ثبت شده بر اساس بند(۵) و نیز علامات منحصر به فرد شناسایی که حاوی اطلاعات قابل دسترسی بر اساس بند(۶) است در قالبی که از سوی عضو و مقامهای صلاحیتدار آن ایجاد یا تجویز شده است درج خواهد شد.

۸ ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که اطلاعات ثبت شده بر اساس بند(۵)، حسب درخواست و با رعایت بند (۹) و از طریق یک ارتباط استاندارد و امن الکترونیکی با مرکز ملی و یا منطقه ای در دسترس کانون اشتراک¬گذاری جهانی اطلاعات قرار خواهد گرفت . کانون اشتراک¬گذاری جهانی اطلاعات باید فهرستی از مقامهای صلاحیتدار اعضاء را تهیه کند و آن را در اختیار تمام اعضاء قرار دهد.

۹ـ هر عضو یا مقام صلاحیتدار باید:
الف ـ پس از استعلام از کانون اشتراک¬گذاری جهانی اطلاعات، به موقع به اطلاعات مندرج در بند (۴) دسترسی داشته باشد.
ب ـ تنها زمانی که چنین اطلاعاتی جهت تحقیق یا کشف تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی ضروری است چنین درخواستی را مطرح کند.
پ ـ بدون عذر موجه از اشتراک گذاری اطلاعات خودداری نکند.
ت ـ طبق قانون ملی خود، به درخواست های درباره اطلاعات مربوط بند (۴) پاسخ دهد.
ث ـ طبق توافق متقابل اطلاعات رد و بدل شده را محرمانه نگه دارد و از آن حفاظت کند.

۱۰ـ هر عضو خواستار توسعه و گسترش بیشتر حیطه سامانه ردیابی و ردگیری قابل اعمال تا حدی خواهد شد که تمام عوارض، مالیات های مربوط و در صورت اقتضاء، سایر تعهدات در محل تولید، ورود به کشور، یا ترخیص از گمرک یا کنترل مالیات غیرمستقیم پرداخت شده باشد.

۱۱ـ اعضاء در امر اشتراک گذاری و گسترش بهترین رویه های برای سامانه های ردیابی و ردگیری با دیگر اعضاء و همچنین سازمان های صلاحیتدار بین المللی، طبق توافق متقابل از جمله، در موارد زیر همکاری خواهند کرد:
الف ـ تسهیل توسعه، انتقال و اکتساب فناوری ردیابی و ردگیری بهبودیافته از جمله دانش، مهارت، ظرفیت و تخصص
ب ـ حمایت از برنامه های آموزشی و ظرفیت سازی برای اعضائی که اعلام نیاز می کنند؛ و
پ ـ توسعه بیشتر فناوری جهت نشانه گذاری و خوانش(اسکن) بسته ها و بسته بندی های فرآورده های دخانی به منظور در دسترس قراردادن اطلاعات مندرج بند (۴)

۱۲ـ تعهدات محول شده به یک عضو نباید توسط صنعت دخانیات اجراء یا به آن محول شود.

۱۳ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که مقامهای صلاحیتدار دست اندرکار نظام (رژیم) ردیابی و ردگیری تنها به میزانی که برای اجرای این ماده ضروری است با صنعت دخانیات و کسانی که منافع صنعت دخانیات را نمایندگی می کنند تعامل داشته باشند.

۱۴ـ هر عضو می تواند از صنعت دخانیات بخواهد که هزینه های مربوط به تعهدات آن عضو به موجب این ماده را تأمین کند.

ماده ۹ـ حفظ سوابق

۱ـ در صورت اقتضاء، هر عضو از تمام اشخاص حقیقی و حقوقی دخیل در زنجیره عرضه تنباکو، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی خواهد خواست که سوابق کامل و دقیق تمام معاملات مربوط را حفظ کنند. چنین سوابقی باید امکان پاسخگویی کامل درباره مواد استفاده شده در تولید فرآورده های دخانی را فراهم کند.

۲ـ هر عضو در صورت اقتضاء مقرر خواهد کرد که اشخاص مجاز طبق ماده (۶) اطلاعات زیر را در صورت درخواست به مقامهای صلاحیتدار ارائه کنند:
الف ـ اطلاعات عمومی مربوط به حجم بازار، محصولات پر درخواست، پیش بینی ها و دیگر اطلاعات مربوط؛ و
ب ـ مقدار فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی که در زمان ارائه درخواست در مالکیت یا در امانت یا تحت کنترل دارنده مجوز، در انبارهای گمرکی و مالیاتی تحت نظام (رژیم) گذر یا تراباری یا تعلیق گمرکی قرار دارد.

۳ـ در ارتباط با فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی فروخته شده یا ساخته شده در قلمرو یک عضو برای صادرات، یا مشمول جابه جایی تعلیق گمرکی در گذر یا تراباری در قلمرو آن عضو، در صورت اقتضاء هر عضو مقرر خواهد کرد که دارنده مجوز طبق ماده (۶)، بنابه درخواست، اطلاعات زیر را به مقامهای صلاحیتدار در کشور مبدأ (به صورت الکترونیکی، جایی که زیرساخت ها وجود داشته باشد) در زمان خارج شدن از کنترل آنها در اختیار قرار دهد:
الف ـ تاریخ حمل از آخرین محلی که محصولات به صورت فیزیکی کنترل شده اند.
ب ـ جزئیات مربوط به فرآورده های ارسالی (از جمله نام تجاری، مقدار، انبار(
پ ـ مسیر و مقصد مورد نظر برای حمل و نقل
ت ـ هویت شخص (اشخاص) حقیقی یا حقوقی گیرنده فرآورده ها
ث ـ روش حمل از جمله هویت حمل کننده
ج ـ تاریخ احتمالی رسیدن محموله به مقصد مورد نظر؛ و
چ ـ بازار خرده فروشی یا استفاده مورد نظر

۴ـ در صورت امکان، هر عضو باید مقرر کند خرده فروشان و توتون کاران، به جز توتون کاران سنتی که فعالیت آنها جنبه تجاری ندارد، بخواهد که سوابق دقیق و کامل تمام معاملات مربوطی که انجام داده اند را طبق قوانین ملی نگاه دارند.

۵ ـ از نظر اجرای بند (۱)، هر عضو اقدامات مؤثر قانونی، اجرائی، اداری یا سایر اقداماتی را اتخاذ خواهد کرد تا مقرر نماید تا تمامی سوابق:
الف ـ برای دست کم چهار سال حفظ می شوند.
ب ـ در دسترس مقامهای صلاحیتدار قرار می گیرند؛ و
پ ـ به شکلی حفظ می شوند که مقامهای صلاحیتدار مقرر کرده اند.

۶ ـ هر عضو با رعایت قوانین ملی و در صورت اقتضاء سامانه ای را برای اشتراک گذاری جزئیات موجود در تمامی سوابق نگهداری شده طبق این ماده با دیگر اعضاء ایجاد خواهد کرد.

۷ـ اعضاء خواهند کوشید جهت اشتراک گذاری تدریجی و توسعه نظام های بهبودیافته حفظ سوابق با یکدیگر و سازمان های صلاحیتدار بین المللی همکاری کنند.

ماده ۱۰ـ اقدامات امنیتی و پیشگیرانه

۱ـ هر عضو در صورت اقتضاء و طبق قوانین ملی خود و اهداف کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات مقرر خواهد کرد تمام اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول ماده (۶) اقدامات ضروری برای پیشگیری از انحراف فرآورده های دخانی به مسیرهای تجارت غیرقانونی از جمله موارد زیر را اتخاذ کنند:
الف ـ گزارش دادن موارد زیر به مقامهای صلاحیتدار:
(۱) انتقال مرزی پول نقد به مقداری که قوانین ملی تعیین می کند یا پرداخت های مرزی به صورت پایاپای؛ و
(۲) تمام «معاملات مشکوک»؛ و
ب ـ عرضه فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی تنها به مقداری که متناسب با تقاضای چنین فرآورده هایی در بازار مورد نظر خرده فروشی یا استفاده باشد.

۲ـ هر عضو در صورت اقتضاء و طبق قوانین ملی خود و اهداف کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات مقرر خواهد کرد که پرداخت های معاملات انجام شده توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول ماده (۶) تنها با همان واحد پولی و همان مبلغ آمده در برگ خرید (فاکتور) و تنها از طریق راههای قانونی پرداخت از مؤسسات مالی واقع شده در قلمروی بازار مورد نظر مجاز است و از طریق هیچ راه و شیوه پرداختی جایگزین دیگری صورت نخواهد گرفت.

۳ـ یک عضو ممکن است مقرر کند که پرداخت های اشخاص حقیقی یا حقوقی مشمول ماده (۶) برای مواد استفاده شده در تولید فرآورده های دخانی در داخل حوزه صلاحیت آن تنها با همان واحد پولی و همان مبلغ آمده در برگ خرید (فاکتور) و تنها از طریق راههای قانونی پرداخت از مؤسسات مالی واقع شده در قلمروی بازار مورد نظر مجاز است و از طریق هیچ راه و شیوه پرداختی جایگزین دیگری پرداخت صورت نخواهد گرفت.

۴ـ هر عضو باید اطمینان حاصل کند که هر نوع تخطی از الزامات این ماده مشمول تشریفات مناسب کیفری، مدنی یا اداری و مجازات های مؤثر، متناسب و بازدارنده از جمله در صورت اقتضاء تعلیق یا لغو مجوز است.

ماده ۱۱ـ فروش اینترنتی، مخابراتی یا هر نوع فناوری جدید دیگر

۱ـ هر عضو مقرر خواهد کرد تمام اشخاص حقیقی و حقوقی دخیل در هر نوع معامله در رابطه با فرآورده های دخانی از طریق روشهای فروش اینترنتی، مخابراتی یا هر نوع فناوری جدید دیگر تمامی تعهدات مربوط مشمول این تشریفات (پروتکل) را رعایت کنند.

۲ـ هر عضو ممنوع کردن خرده فروشی فرآورده های دخانی از طریق روشهای فروش اینترنتی، مخابراتی یا هر نوع فناوری جدید دیگر را بررسی خواهد نمود.

ماده ۱۲ـ مناطق آزاد و گذر بین المللی

۱ـ هر عضو ظرف سه سال پس از لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) برای آن عضو، با استـفاده از تمام اقدامات مربوط پیـش بینی شده در این تشریفات (پروتکل)، کنترل های مؤثری را بر تولید و معاملات تنباکو و فرآورده های دخانی در مناطق آزاد اعمال خواهد کرد.

۲ـ همچنین، ادغام فرآورده های دخانی با محصولات غیردخانی در داخل یک بارگُنج (کانتینر) یا هر نوع واحد حمل و نقل مشابه دیگر هنگام خروج از مناطق آزاد ممنوع خواهد شد.

۳ـ هر عضو طبق قوانین ملی جهت جلوگیری از تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی، اقدامات کنترلی و تأییدی را نسبت به گذر و تراباری بین المللی فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی در داخل قلمروی خود سازگار با مفاد این تشریفات (پروتکل) تصویب و اعمال خواهد کرد.

ماده ۱۳ـ فروشهای معاف از حقوق گمرکی

۱ـ هر عضو با در نظر گرفتن ماده (۶) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات، اقدامات مؤثری را اجراء خواهد کرد تا هر نوع فروش معاف از حقوق گمرکی را مشمول تمامی مفاد مربوط این تشریفات (پروتکل) گردد.

۲ـ حداکثر پنج سال پس از لازم الاجراء شدن این تشریفات(پروتکل)، اجلاس اعضاء در جلسه بعدی خود اطمینان حاصل خواهد کرد که تحقیق مبتنی بر شواهد برای دریافتن میزان تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی نسبت به فروش معاف از حقوق گمرکی این فرآورده ها انجام شده است. بر بنیان چنین تحقیقی، اجلاس اعضاء اقدامات مناسب بعدی را بررسی خواهد نمود.

بخش چهارم ـ جرائم

ماده ۱۴ـ رفتار غیرقانونی از جمله جرائم کیفری

۱ـ هر عضو با رعایت اصول اساسی قوانین داخلی خود، اقدامات قانونی و دیگر اقداماتی را اتخاذ خواهد کرد که ممکن است برای غیرقانونی نمودن تمامی اعمال زیر به موجب قوانین داخلی خود ضروری باشد:
الف ـ تولید، عمده فروشی، دلالی، فروش، حمل و نقل، توزیع، انبار، حمل، واردات یا صادرات توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی که مغایر مفاد این تشریفات (پروتکل) باشد.
ب ـ
(۱) تولید، عمده فروشی، دلالی، فروش، حمل و نقل، توزیع، انبار، حمل، واردات یا صادرات توتون، فرآورده های دخانی، یا تجهیزات تولیدی بدون پرداخت عوارض، مالیات و دیگر مالیات های قابل وصول، یا بدون داشتن مهر یا تمبر مالی، علائم شناسایی منحصر به فرد، یا هر علامت گذاری یا برچسب لازم دیگر
(۲) هر شکل دیگر قاچاق یا مبادرت به قاچاق تنباکو، فرآورده های دخانی، یا تجهیزات تولیدی که مشمول ردیف (۱) جزء (ب) نباشد.
پ ـ
(۱) هر شکل دیگر تولید غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی، یا بسته بندی توتون با تمبر یا مهرهای مالی، علائم شناسایی منحصر به فرد یا هر علامت گذاری یا برچسب دیگر جعلی
(۲) عمده فروشی، دلالی، فروش، حمل و نقل، توزیع، انبار، حمل، واردات یا صادرات توتون که به صورت غیرقانونی تولید شده اند، فرآورده های دخانی غیرقانونی، فرآورده هایی که دارای تمبر یا مهرهای مالی و یا دیگر نشانه ها یا برچسب های جعلی باشند یا تجهیزات تولید غیرقانونی
ت ـ مخلوط کردن فرآورده های دخانی با فرآورده های غیردخانی در جریان حرکت محموله در طول زنجیره عرضه به منظور پنهان کردن یا استتار فرآورده های دخانی
ث ـ ادغام فرآورده های دخانی و غیردخانی که ناقض بند (۲) ماده (۱۲) این تشریفات (پروتکل) باشد.
ج ـ استفاده از روشهای اینترنتی، مخابراتی، یا هر نوع فناوری جدید دیگر برای فروش فرآورده های دخانی که ناقض این تشریفات (پروتکل) باشد.
چ ـ خرید توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی توسط شخص مجوزدار از شخصی که باید طبق ماده (۶) مجوز داشته باشد اما دارای مجوز نیست.
ح ـ ایجاد مانع کردن برای هر مأمور دولتی یا مأمور مجاز دیگر در اجرای وظایف مربوط به پیشگیری، بازدارندگی کشف، تحقیق یا ریشه کنی تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی
خ ـ
(۱) مبادرت به ارائه اظهارات نادرست، گمراه کننده یا ناقص، یا قصور در تسلیم اطلاعات مقرر به هر مأمور دولتی یا مأمور مجاز در اجرای وظایف مربوط به پیشگیری، بازدارندگی کشف، تحقیق یا ریشه کنی تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی چنانچه ناقض حق شخص برای پیشگیری از مجرم ساختن خود نباشد.
(۲) اظهار نادرست شرح، مقدار یا ارزش توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی یا هر نوع اطلاعاتی که در این تشریفات(پروتکل) قید شده باشد در یک فرم رسمی به منظورهای زیر:
(الف) فرار از پرداخت حقوق گمرکی مالیات و عوارض دیگر قابل اعمال؛ یا
(ب) خدشه‌دار کردن اقدامات کنترلی برای پیشگیری، بازدارندگی، کشف، تحقیق یا ریشه کنی تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی
(۳) قصور در ایجاد یا حفظ سوابق موضوع این تشریفات (پروتکل) یا حفظ سوابق نادرست؛ و
د) تطهیر عواید اعمال غیرقانونی احراز شده به عنوان جرائم کیفری به موجب بند (۲)

۲ـ هر عضو، با رعایت اصول پایه قوانین داخلی خود، تعیین خواهد نمود که کدام اعمال غیرقانونی مشخص شده در بند (۱) یا هر عمل دیگری که مربوط به تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی ناقض مفاد این تشریفات (پروتکل)، جرائم کیفری خواهند بود و اقدامات قانونی یا سایر اقدامات لازم را برای تنفیذ موارد تعیینی مذکور اتخاذ خواهد نمود.

۳ـ هر عضو، دبیرخانه این تشریفات (پروتکل) را مطلع خواهد کرد که کدام یک از اعمال غیرقانونی مندرج در بند های (۱) و (۲) را آن عضو به عنوان جرائم کیفری طبق بند (۲) تعیین کرده است و نسخه هایی از قوانین خود یا شرحی از آنها، که بند (۲) را قابل اجراء می کند و تغییرات بعدی در این قوانین را در اختیار دبیرخانه قرار خواهد داد.

۴ـ برای تقویت همکاری بین المللی در مبارزه با جرائم کیفری مربوط به تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی، اعضاء تشویق می شوند که قوانین ملی خود مربوط به پولشویی، معاضدت حقوقی دوجانبه و استرداد مجرمین را با توجه به کنوانسیون های بین المللی مربوط که به آنها پیوسته اند مورد بازبینی قرار دهند تا از کارا بودن آنها در اجرای مفاد این تشریفات (پروتکل) اطمینان حاصل کنند.

ماده ۱۵ـ مسؤولیت اشخاص حقوقی

۱ـ هر عضو طبق اصول حقوقی خود، اقدامات لازم جهت احراز مسؤولیت اشخاص حقوقی برای رفتار غیرقانونی از جمله جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) این تشریفات (پروتکل) را اتخاذ خواهد کرد.

۲ـ با رعایت اصول حقوقی هر عضو، مسؤولیت اشخاص حقوقی می تواند کیفری، مدنی یا اداری باشد.

۳ـ مسؤولیت مزبور خدشه ای بر مسؤولیت اشخاص حقیقی که در اعمال غیرقانونی دست-اندرکار هستند یا جرائم کیفری احراز شده در قوانین و مقررات ملی و ماده (۱۴) این تشریفات(پروتکل) مرتکب شده اند وارد نخواهد کرد.

ماده ۱۶ ـ پیگرد و مجازات

۱ـ هر عضو طبق قوانین ملی، اقدام ضروری را تصویب و اجراء خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که اشخاص حقیقی و حقوقی که مرتکب اعمال غیرقانونی از جمله جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) شده اند مشمول مجازات های مؤثر، بازدارنده و متناسب کیفری یا غیرکیفری از جمله مجازات های پولی قرار بگیرند.

۲ـ هر عضو خواهد کوشید اطمینان حاصل کند که علاوه بر توجه خاص به روشهای بازدارندگی از ارتکاب اعمال غیرقانونی از جمله جرائم، از اختیارات قانونی به موجب قوانین داخلی خود برای پیگرد اشخاص برای اعمال خلاف قانونی از جمله جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) چنان استفاده کند که تأثیر اقدامات مربوط به اجرای قانون در رابطه با اعمال غیرقانونی از جمله جرائم کیفری به حداکثر برسد.

۳ـ هیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) بر این اصل تأثیر نمی گذارد که توصیف اعمال غیرقانونی از جمله جرائم کیفری احراز شده طبق این تشریفات (پروتکل) و نیز دفاعهای قانونی قابل اعمال یا دیگر اصول قانونی برای کنترل قانونی بودن اعمال در انحصار قوانین داخلی هر عضو است و اینکه اعمال غیرقانونی مزبور از جمله جرائم کیفری طبق آن قانون مورد پیگرد و مجازات قرار می گیرند.

ماده ۱۷ـ پرداخت های مربوط به اموال ضبط شده
اعضاء باید طبق قوانین داخلی خود تصویب اقدامات قانونی و سایر اقداماتی را بررسی کنند که ممکن است برای مجاز نمودن مقامهای صلاحیتدار برای وضع عوارضی متناسب با مالیات و حقوق گمرکی از دست رفته از تولید کننده، سازنده، توزیع کننده، وارد یا صادرکننده توتون، فرآورده های دخانی و یا تجهیزات تولیدی ضبط شده ضروری باشد.

ماده ۱۸ ـ امحاء یا نابودی
تمام توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی مصادره شده طبق قوانین ملی با استفاده از شیوه های سازگار با محیط زیست تا سرحد امکان نابود یا امحاء خواهند شد.

ماده ۱۹ـ فنون ویژه تحقیق

۱ ـ هر عضو چنانچه اصول بنیادین نظام حقوقی داخلی آن اجازه دهد، در حد امکانات و به موجب شرایط تعیین شده توسط قوانین داخلی آن، اقدامات ضروری جهت تجویز استفاده مناسب از تحویل کنترل شده و در صورت اقتضاء استفاده از دیگر فنون ویژه تحقیق، نظیر نظارت الکترونیکی یا سایر اشکال نظارت یا عملیات مخفی، توسط مقامهای صلاحیتدار خود در قلمرو خویش را جهت مبارزه مؤثر با تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی اتخاذ خواهد کرد.

۲ـ به منظور تحقیق در مورد جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) اعضاء دعوت می شوند تا در هنگام نیاز ترتیبات یا موافقت نامه های دو یا چندجانبه را جهت استفاده از فنون موضوع بند (۱) در بستر همکاری در سطح بین المللی منعقد کنند.

۳ـ در نبود ترتیبات یا موافقتنامه مندرج در بند (۲)، تصمیم‌های مربوط به استفاده از فنون تحقیقاتی ویژه در سطح بین المللی مورد به مورد اتخاذ خواهدشد ودرصورت نیاز، می توان تفاهم ها و ترتیبات مالی در رابطه با اعمال صلاحیت اعضای مربوط را در نظر گرفت.

۴ـ اعضاء اهمیت و لزوم همکاری و کمک بین المللی در این زمینه را تصدیق می نمایند و با یکدیگر و سایر سازمان های بین المللی جهت افزایش ظرفیت برای تحقق اهداف این ماده، همکاری خواهند کرد.

بخش پنجم ـ همکاری بین المللی

ماده ۲۰ـ اشتراک گذاری اطلاعات عمومی

۱ـ اعضاء به منظور دستیابی به اهداف این تشریفات (پروتکل) و به عنوان بخشی از اطلاعات مربوط ابزار گزارش دهی کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات و با رعایت قوانین داخلی و در صورت اقتضاء از جمله در مورد موضوعاتی مانند موارد زیر گزارش خواهند داد:
الف ـ در یک فرم جامع، جزئیات ضبط توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی، مقدار یا ارزش مواد ضبط شده، شرح فرآورده، تاریخ و محل تولید، و مالیات پرداخت نشده
ب ـ واردات، صادرات، گذر، فروش های معاف از حقوق گمرکی و مالیات پرداخته مقدار یا ارزش تولید توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی
پ ـ رویه های رایج، روشهای پنهان کاری و نیز شیوه های عمل در تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی؛ و
ت ـ هر نوع اطلاعات مربوط دیگری، طبق توافق اعضاء

۲ـ اعضاء برای ظرفیت سازی اعضاء جهت گردآوری و تبادل اطلاعات، با یکدیگر و دیگر سازمان های بین المللی صلاحتیدار همکاری خواهند کرد.

۳ـ اعضاء اطلاعات گفته شده را محرمانه و صرفاً جهت استفاده اعضاء تلقی خواهند کرد مگر آنکه عضو فرستنده اطلاعات، به گونه دیگری بیان کرده باشد.

ماده ۲۱ـ اشتراک گذاری اطلاعات مربوط به اجراء

۱ـ اعضاء با رعایت قوانین داخلی یا هر پیمان بین المللی قابل اعمال، در صورت اقتضاء با ابتکار خود یا به درخواست عضوی که توجیهات لازم را فراهم کند که اطلاعات مزبور جهت کشف یا بررسی تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی لازم است، اطلاعات زیر را تبادل خواهند کرد:
الف ـ سوابق صدور مجوز برای اشخاص حقوقی و حقیقی مربوط
ب ـ اطلاعات درباره هویت، نظارت و پیگرد اشخاص حقوقی یا حقیقی دست اندرکار در تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی
پ ـ سوابق تحقیقات و بررسی ها و پیگردها
ت ـ سوابق پرداخت ها جهت واردات، صادرات یا فروش معاف از حقوق گمرکی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی؛ و
ث ـ جزئیات ضبط توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی (ازجمله اطلاعات مربوط به موارد و، در صورت اقتضاء، مقدار، ارزش ضبط شده ها، شرح فرآورده، واحدهای دست اندر کار، تاریخ و محل تولید) و شیوه های عمل (از جمله روش های حمل و نقل، پنهان سازی، مسیرها و کشف)

۲ـ اطلاعات دریافت شده از اعضاء به موجب این ماده منحصراً جهت دست یابی به اهداف این تشریفات (پروتکل) استفاده خواهد شد. اعضاء ممکن است مشخص کنند که این اطلاعات را نمی توان بدون موافقت عضو دهنده اطلاعات به دیگری منتقل کرد.

ماده ۲۲ـ اشتراک گذاری اطلاعات: محرمانه بودن و حفاظت از اطلاعات

۱ـ هر عضو مقامهای ملی صلاحیتداری را خواهد گمارد تا اطلاعات موضوع ماده های (۲۰)، (۲۱)، و (۲۴) به آنها داده شود و گماردن این مقامها را از طریق دبیرخانه کنوانسیون به آگاهی سایر اعضاء خواهد رساند.

۲ـ تبادل اطلاعات به موجب این تشریفات (پروتکل) مشمول قوانین داخلی در باب محرمانه و خصوصی بودن می شود. اعضاء در صورت موافقت متقابل از هر نوع اطلاعات محرمانه ای که تبادل می شود، حفاظت خواهند کرد.

ماده ۲۳ـ کمک و همکاری: آموزش، کمک فنی و همکاری در مسایل علمی، فنی و فناوری

۱ـ اعضاء جهت دستیابی به اهداف این تشریفات (پروتکل) به گونه ای که به طور متقابل توافق شده است با یکدیگر و یا از طریق سازمان های صلاحیتدار منطقه ای و بین المللی در ارائه آموزش، کمک فنی و همکاری در مسائل علمی، فنی و فناوری همکاری خواهند کرد. چنین کمکی می تواند شامل انتقال تخصص یا فناوری مناسب در زمینه های گردآوری اطلاعات، اجرای قانون، ردیابی و ردگیری، مدیریت اطلاعات، حفاظت از داده های شخصی، ممنوعیت، نظارت الکترونیکی، تجزیه و تحلیل پزشکی قانونی، معاضدت حقوقی دوجانبه و استرداد مجرمین باشد.

۲ـ اعضاء می توانند در صورت اقتضاء و با توجه به نیازهای اعضای در حال توسعه و اعضای با اقتصاد در حال گذار، برای ترغیب آموزش، کمک فنی و همکاری در مسائل علمی، فنی و فناوری، موافقتنامه ها یا ترتیبات دو یا چندجانبه یا هر شکل دیگر را بین خویش برقرار کنند.

۳ـ اعضاء در صورت اقتضاء جهت توسعه و انجام تحقیقات درباره امکان تشخیص دقیق مبدأ جغرافیایی توتون و فرآورده های دخانی ضبط شده با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

ماده ۲۴ـ کمک و همکاری: تحقیق و پیگرد جرائم

۱ـ اعضاء طبق قوانین داخلی و در صورت اقتضاء، تمام اقدامات لازم را اتخاذ خواهند کرد تا همکاری از طریق ترتیبات دوجانبه، چندجانبه یا منطقه ای به منظور پیشگیری، بازدارندگی، تحقیق، پیگرد کشف، بررسی، پیگیری و مجازات اشخاص حقوقی یا حقیقی دست-اندر کار تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی تقویت شود.

۲ـ هر عضو اطمینان حاصل خواهد کرد که مقامهای اجرای قانون، اداری، نظارتی، و دیگر مقامهایی که وظیفه مبارزه با تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی یا تجهیزات تولیدی (از جمله، چنانچه به موجب قوانین داخلی تجویز شده باشد، مقام‌های قضائی) در چهارچوب شرایط تعریف شده در قوانین داخلی خود، اطلاعات مربوط را در سطح ملی و بین المللی تبادل و همکاری کنند.

ماده ۲۵ـ حفاظت از حاکمیت

۱ـ اعضاء تعهدات خود به موجب این تشریفات (پروتکل) را به گونه سازگار با اصول تساوی حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و عدم دخالت در امور داخلی دیگر کشورها انجام خواهند داد.

۲ـ هیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) هیچ عضوی را محق نمی کند که در قلمرو کشور دیگر صلاحیتی را اعمال کند و وظایفی را انجام دهد که منحصراً از اختیارات مقامهای آن کشور دیگر به موجب قوانین داخلی آن است.

ماده ۲۶ـ صلاحیت

۱ـ هر عضو برای احراز صلاحیت خود بر جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) اقداماتی را در صورت ضرورت در مواقع زیر اتخاذ خواهد کرد:
الف ـ جرم در قلمرو آن عضو رخ داده باشد؛ یا
ب ـ جرم در شناوری اتفاق افتاده باشد که پرچم آن عضو را برافراشته است یا در هواپیمایی ارتکاب یافته باشد که در هنگام ارتکاب جرم به موجب قوانین آن عضو ثبت شده باشد.

۲ـ یک عضو طبق ماده (۲۵)،همچنین می تواند صلاحیت خود بر جرائم کیفری مزبور را در موارد زیر احراز کند:
الف ـ جرم علیه آن عضو صورت گرفته باشد.
ب ـ جرم توسط تبعه ای از آن عضو یا شخص بدون تابعیتی ارتکاب یافته باشد که به طور معمول در قلمرو آن سکونت دارد؛ یا
پ ـ جرم از آن دسته از جرمهایی باشد که طبق ماده (۱۴) احراز شده است و خارج از قلمرو آن ارتکاب یافته باشد با این دید که ارتکاب جرم احراز شده طبق ماده (۱۴) در داخل قلمرو آن صورت گرفته است.

۳ـ از نظر ماده (۳۰)، هر عضو برای احراز صلاحیت خود بر جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) هنگامی که متهم مورد ادعاء در قلمرو آن حضور دارد و عضو آن شخص را صرفاً به دلیل این که وی از اتباع آن است، مسترد نمی کند، اقدامات لازم را اتخاذ خواهد کرد.

۴ـ هنگامی که متهم مورد ادعاء در قلمرو عضو قرار دارد و عضو او را مسترد نمی کند، آن عضو می تواند اقدامات لازم را نیز جهت احراز صلاحیت خود بر جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) اتخاذ کند.

۵ ـ چنانچه عضوی که صلاحیت خود را به موجب بندهای (۱) یا (۲) اعمال می کند مطلع شود، یا به هر طریق دیگری با خبر شود، که یک یا چند عضو دیگر نیز مشغول بررسی، پیگرد یا رسیدگی قضائی در رابطه با همان عمل هستند، مقامهای صلاحیتدار آن اعضاء در صورت اقتضاء، به منظور هماهنگ نمودن اقدامات خود با یکدیگر مشورت خواهند کرد.

۶ ـ بدون خدشه وارد کردن به عرف حقوق بین الملل عمومی، این تشریفات (پروتکل) اعمال هر نوع صلاحیت کیفری احراز شده توسط یک عضو طبق قوانین داخلی آن را مستثنی نمی کند.

ماده ۲۷ـ همکاری در اجرای قانون

۱ـ هر عضو طبق نظامهای اداری و حقوقی داخلی مربوط خود اقدامات مؤثر زیر را اتخاذ خواهد کرد تا:
الف ـ مجاری ارتباطی بین مقامهای صلاحیتدار، مؤسسات و اداره‌ها به منظور تسهیل مبادله امن و سریع اطلاعات درباره تمامی جنبه های جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) تقویت در صورت لزوم برقرار گردد.
ب ـ از همکاری مؤثر میان مقامهای صلاحیتدار، مؤسسات، گمرک ، پلیس و دیگر عوامل اجرای قانون اطمینان حاصل شود.
پ ـ با دیگر اعضاء در بررسی مواردی مشخص در رابطه با جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) در موارد زیر همکاری کند:
(۱) هویت، مکان و فعالیت های اشخاص مشکوک به شرکت داشتن در چنین جرائمی یا مکان دیگر اشخاص مربوط
(۲) جابه جایی درآمد حاصله از جرم یا اموال بدست آمده از ارتکاب چنین جرائمی؛ و
(۳) جابه جایی اموال، تجهیزات یا دیگر ابزارآلات مورد استفاده یا مدنظر استفاده در ارتکاب چنین جرائمی
ت ـ در صورت اقتضاء، اقلام ضروری یا مقادیری از مواد را جهت تجزیه و تحلیل یا مقاصد تحقیقاتی فراهم آورد.
ث ـ هماهنگی مؤثر بین مقامهای صلاحیتدار، مؤسسات و اداره‌های خود را فراهم آورد و تبادل کارکنان و دیگر متخصصان، از جمله گماردن افسران رابط را با رعایت به موافقتنامه ها یا ترتیبات دوجانبه بین اعضای مربوط ترغیب نماید.
ج ـ اطلاعات مربوط درباره راهها و روشهای خاص مورد استفاده توسط اشخاص حقوقی یا حقیقی را که مرتکب چنین جرائمی می شوند، از جمله، در صورت قابل اعمال بودن، مسیرها و نقل و انتقال ها و استفاده از هویت جعلی، اسناد جعلی یا دستکاری شده یا دیگر راههای پنهان کردن فعالیت های خود، با دیگر اعضاء مبادله کند؛ و
چ ـ به منظور تشخیص به موقع جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴)، اطلاعات مربوط را مبادله و اقدامات اداری و دیگر اقدامات اتخاذ شده را در صورت اقتضاء هماهنگ کند.

۲ـ از نظر قابل اجراء نمودن این تشریفات (پروتکل) ، اعضاء موافقتنامه ها یا ترتیبات دو یا چندجانبه را جهت همکاری مستقیم بین عوامل اجرای قانون و چنانچه چنین موافقتنامه ها یا ترتیباتی پیشتر وجود داشته باشد، اصلاح آنها را بررسی خواهند نمود. در نبودن چنین ترتیبات یا موافقتنامه هایی بین اعضای مورد نظر، اعضاء می توانند این تشریفات (پروتکل) را مبنای همکاری دوجانبه در مورد اجرای قانون در رابطه با جرائم مشمول این تشریفات (پروتکل) در نظر بگیرند. اعضاء در صورت اقتضاء، جهت تقویت همکاری بین عوامل اجرای قانون، از موافقتنامه ها یا ترتیبات، از جمله سازمان های منطقه ای یا بین المللی استفاده کامل را خواهند نمود.

۳ـ اعضاء خواهندکوشید تا جهت مقابله با تجارت فراملی و غیرقانونی فرآورده های دخانی که با استفاده از فناوری های جدید صورت می گیرد در حدود امکانات خود همکاری نمایند.

ماده ۲۸ـ کمک اداری دوجانبه
اعضاء طبق نظامهای اداری و حقوقی داخلی خود برای اطمینان حاصل کردن از استفاده مناسب از قانون گمرکی و دیگر قوانین مربوط جهت پیشگیری، بازدارندگی، کشف، تحقیق، پیگـرد، و مبارزه با تجارت غیـرقانونی توتون، فرآورده هـای دخانی یا تجهیزات تولیدی، اطلاعاتی را بنابه درخواست یا به ابتکار خود برای یکدیگر فراهم خواهند آورند. اعضاء چنین اطلاعاتی را محرمانه و برای استفاده های محدود تلقی خواهند کرد، مگر آنکه عضو دهنده اطلاعات به گونه دیگری بیان داشته باشد. این اطلاعات می تواند شامل موارد زیر شود:
الف ـ فنون گمرکی جدید یا فنون اجرائی دیگری که مؤثر بودن آنها مشخص شده باشد.
ب ـ شیوه ها، ابزارها یا روش های جدید ارتکاب تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی
پ ـ کالاهایی که معلوم شده موضوع تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی هستند و نیز جزئیات شرح، بسته بندی، حمل و نقل، انبارکردن، و روشهای مورد استفاده در رابطه با این کالاها
ت ـ اشخاص حقیقی یا حقوقی که معلوم شده مرتکب جرائم احراز شده طبق ماده (۱۴) شده اند یا در آن نقش داشته اند؛ و
ث ـ هر نوع اطلاعاتی که به عوامل گمارده شده جهت برآورد خطر جهت کنترل یا دیگر مقاصد اجرائی کمک کند.

ماده ۲۹ـ معاضدت حقوقی دوجانبه

۱ـ اعضاء بیشترین حد معاضدت حقوقی دوجانبه را به یکدیگر در تحقیق، پیگرد و رسیدگی های قضائی در رابطه با جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) این تشریفات (پروتکل) ارائه خواهند کرد.

۲ـ معاضدت حقوقی دوجانبه در بیشترین حد ممکن، به موجب قوانین، پیمان ها، موافقتنامه ها و ترتیبات مربوط عضو متقاضی که مربوط به تحقیق، پیگرد، و رسیدگی های قضائی در رابطه با جرائمی باشد که طبق ماده (۱۵) این تشریفات (پروتکل) در کشور عضو متقاضی، اشخاص حقوقی ممکن است به خاطر آنها مسؤول شناخته شود، ارائه خواهد شد.

۳ـ معاضدت حقوقی دوجانبه قابل ارائه طبق این ماده، می تواند برای هر یک از اهداف زیر درخواست گردد:
الف ـ تحصیل ادله یا اظهارنامه از اشخاص
ب ـ ابلاغ اسناد قضائی
پ ـ اجرای تفتیش، ضبط و مسدود کردن
ت ـ معاینه اشیاء و مکانها
ث ـ تهیه اطلاعات، اقلام مستند و ارزیابی های کارشناسی
ج ـ تهیه نسخه های اصلی یا تأییدشده از مدارک و سوابق مربوط از جمله سوابق دولتی، بانکی، مالی، شرکتی یا کسب و کاری
چ ـ شناسایی و ردگیری درآمدهای به دست آمده از جرائم، اموال، ابزارآلات یا هر چیزی که نقش مدرک را داشته باشد.
ح ـ تسهیل حضور داوطلبانه اشخاص در کشور عضو متقاضی؛ و
خ ـ هر نوع کمک دیگری که خلاف قوانین داخلی عضو درخواست شونده نباشد.

۴ـ مفاد این ماده تأثیری بر تعهدات ناشی از هر پیمان دو یا چندجانبه که به طور کلی یا جزئی ناظر بر معاضدت حقوقی متقابل فعلی یا آینده است، نخواهد داشت.

۵ ـ چنانچه اعضای مورد نظر به موجب پیمان یا موافقتنامه بین دولتی معاضدت حقوقی دوجانبه متعهد نباشند، بندهای(۶) تا (۲۴)، بر اساس عمل متقابل، در مورد درخواست هایی که طبق این ماده صورت پذیرد اعمال خواهدشد. چنانچه اعضاء ملتزم به پیمان یا موافقتنامه بین دولتی مزبور باشند، مفاد مربوط به آن پیمان یا موافقتنامه بین دولتی اعمال خواهد شد مگر آنکه اعضاء توافق کنند که به جای آنها، بندهای (۶) تا (۲۴) را اعمال کنند. چنانچه بندهای مذکور همکاری را تسهیل کند از اعضاء قویاً دعوت می شود که این بندها را اعمال کنند.

۶ ـ اعضاء، یک مقام مرکزی را خواهند گمارد که مسؤولیت و اختیار دارد تا درخواست های معاضدت حقوقی دوجانبه را دریافت نماید و سپس یا آنها را به اجراء بگذارد یا برای اجراء به مقامهای صلاحیتدار مربوط خود منتقل کند. اگر عضوی دارای منطقه یا قلمرویی ویژه، با نظام معاضدت حقوقی دوجانبه مجزایی باشد، می تواند مقام مرکزی متمایزی را به گمارد که همان وظائف برای آن منطقه یا قلمرو داشته باشد. مقامهای مرکزی از اجرائی شدن یا ارسال سریع و مناسب درخواست های دریافتی اطمینان حاصل خواهند کرد. در مواردی که مقام مرکزی، درخواست را جهت اجراء، به یک مقام صلاحیتدار منتقل می کند، آن مقام را به اجرای سریع و مناسب درخواست ترغیب خواهد کرد. هر عضو، در زمان الحاق، پذیرش، تصویب، تأیید نهائی یا تنفیذ این تشریفات (پروتکل)، رئیس دبیرخانه کنوانسیون را درباره مقام مرکزی که بدین منظور گمارده شده است آگاه خواهد نمود. ارسال درخواست های معاضدت حقوقی دوجانبه و هر مکاتبه مربوط به آن، بین مقامهای مرکزی که توسط اعضاء گمارده شده اند صورت خواهد گرفت. الزام اخیر، به حق عضو برای اینکه بخواهد درخواست ها و مکاتبات مذکور از مجاری دیپلماتیک و در شرایط اضطراری، در صورت موافقت اعضاء و حسب امکان، از طریق سازمان های بین المللی مربوط به آن ارسال شود، خدشه ای وارد نمی کند.

۷ ـ درخواست ها به صورت کتبی یا حسب امکان با هر وسیله ای که قابلیت تولید سابقه مکتوب را داشته باشد، به زبان مورد پذیرش عضو درخواست شونده تحت شرایطی که امکان احراز سندیت و اصالت درخواست را فراهم نماید، تهیه خواهند شد. زبان یا زبانهای مورد پذیرش هر عضو در زمان الحاق، پذیرش، تصویب، تأیید نهائی یا تنفیذ این تشریفات (پروتکل) به آگاهی رئیس دبیرخانه کنوانسیون خواهد رسید. در شرایط اضطراری و صورت موافقت اعضاء، ممکن است درخواست ها به صورت شفاهی صورت گیرد ولی بدون درنگ به صورت کتبی تأیید خواهند شد.

۸ ـ درخواست معاضدت حقوقی دوجانبه شامل موارد زیر خواهد بود:
الف ـ هویت مقام درخواست کننده
ب ـ موضوع و ماهیت تحقیق، پیگرد یا رسیدگی قضائی مرتبط با درخواست، و نام و وظایف مقام متولی تحقیق، پیگرد یا رسیدگی قضائی مذکور
پ ـ خلاصه ای از واقعیت های مربوط، به جز در مورد درخواست هایی که به منظور ابلاغ اوراق قضائی صورت گرفته باشد.
ت ـ شرح معاضدت درخواستی و جزئیات هر تشریفات خاصی که عضو متقاضی، خواستار اجرای آن است.
ث ـ در صورت امکان، هویت، مکان و ملیت هر شخص ذی‌ربط
ج ـ دلیل درخواست اطلاعات، ادله، یا اقدام درخواستی
چ ـ مفاد قوانین داخلی مرتبط با جرائم کیفری و مجازات های مربوط به آن

۹ـ عضو درخواست شونده می تواند اطلاعات اضافی را در صورتی درخواست نماید که این امر برای اجرای درخواست طبق قوانین خود یا تسهیل آن ضروری به نظر برسد.

۱۰ـ درخواست طبق قوانین داخلی عضو درخواست شونده و تا جایی که بر خلاف قوانین داخلی عضو درخواست شونده نباشد و در حد امکان، طبق تشریفات مشخص شده در درخواست، به اجراء درخواهدآمد.

۱۱ـ عضو درخواست شونده بدون جلب رضایت قبلی عضو درخواست کننده مجاز به انتقال یا استفاده از اطلاعات، یا ادله ارائه شده از سوی عضو درخواست شونده برای انجام تحقیق، پیگرد یا رسیدگی های قضائی به غیر از موارد مذکور در درخواست نیست. هیچ یک از مفاد این بند، مانع از آن نخواهدبود که عضو درخواست کننده در فرآیند رسیدگی¬های خود به افشای اطلاعات یا ادله ای بپردازد که موجب تبرئه شخص متهم خواهد شد. در مورد اخیر عضو درخواست کننده قبل از افشای اطلاعات، عضو درخواست شونده را مطلع خواهد ساخت و در صورت درخواست با عضو درخواست شونده مشورت خواهد نمود. در موارد استثنائی چنانچه امکان اطلاع قبلی وجود نداشته باشد، عضو درخواست کننده بدون درنگ، عضو درخواست شونده را از افشای اطلاعات، بدون درنگ مطلع خواهد نمود.

۱۲ـ عضو درخواست کننده می تواند مقرر کند که عضو درخواست شونده، اصل و مضمون درخواست را، مگر به میزان لازم برای اجرای درخواست، محرمانه نگاه دارد. چنانچه عضو درخواست شونده امکان رعایت الزام محرمانه بودن را نداشته باشد، بلافاصله عضو درخواست کننده را از موضوع مطلع خواهد ساخت.

۱۳ـ هرگاه شخصی که در قلمروی یک عضو حضور دارد و استماع اظهارات وی در مقام کارشناس یا شاهد از سوی مقامهای قضائی عضو دیگر ضرورت داشته باشد، در شرایطی که حضور شخص مذکور در قلمروی عضو درخواست کننده مقدور یا مطلوب نباشد، عضو نخست می تواند حسب امکان و وفق اصول بنیادین قوانین داخلی خود، بنا به درخواست عضو دیگر اجازه دهد که جلسه استماع مذکور از طریق ویدیو کنفرانس صورت پذیرد. اعضاء می توانند توافق نمایند که استماع مذکور توسط مقام قضائی عضو درخواست کننده و با حضور مقام قضائی درخواست شونده صورت پذیرد.

۱۴ـ در موارد زیر معاضدت حقوقی دوجانبه را می توان رد کرد:
الف ـ چنانچه درخواست طبق مفاد این ماده تنظیم نشده باشد.
ب ـ چنانچه عضو درخواست شونده، اجرای درخواست را موجب خدشه دار شدن حاکمیت، امنیت، نظم عمومی یا دیگر منافع اساسی خود تلقی نماید.
پ ـ اگر مقامهای عضو درخواست شونده، چنانچه جرمی مشابه، مشمول تحقیق، پیگرد یا رسیدگی قضائی به موجب صلاحیت خود آنها شده باشد، به موجب قانون داخلی خود از اجرای اقدام مورد درخواست منع شده باشند.
ت ـ چنانچه درخواست، دربرگیرنده جرمی باشد که حداکثر مجازات آن در عضو درخواست شونده کمتر از دو سال حبس یا دیگر شکلهای محدودیت آزادی باشد یا چنانچه، به نظر عضو درخواست شونده ارائه معاضدت چنان باری را بر منابع آن وارد کند که با اهمیت جرم متناسب نباشد.
ث ـ چنانچه ارائه معاضدت خلاف نظام حقوقی عضو درخواست شونده در رابطه با معاضدت حقوقی دوجانبه باشد.

۱۵ـ خودداری از ارائه هرگونه معاضدت حقوقی دوجانبه باید با ارائه دلیل همراه باشد.

۱۶ـ یک عضو با استناد به رازداری بانکی، از ارائه معاضدت حقوقی دوجانبه به موجب این ماده خودداری نخواهد کرد.

۱۷ـ هیچ عضوی مجاز نیست فقط به این دلیل که جرم مزبور متضمن مسائل مالی نیز هست، از اجرای درخواست معاضدت حقوقی دوجانبه امتناع کند.

۱۸ـ اعضاء می توانند با استناد به جرم انگاری دوگانه از ارائه معاضدت حقوقی دوجانبه به موجب این ماده امتناع ورزند با این وجود، عضو درخواست شونده می تواند در زمان مقتضی و تا حدودی که بنابه صلاحدید خود تعیین می کند صرف نظر از اینکه آن عمل طبق قانون داخلی عضو درخواست شونده جرم محسوب می شود یا نمی شود، معاضدت را ارائه نماید.

۱۹ـ عضو درخواست شونده در اسرع وقت درخواست معاضدت حقوقی دوجانبه را اجراء و حتی-المقدور ضرب الاجل های پیشنهادی عضو درخواست کننده را که دلایل آن ترجیحاً در درخواست قید شده است، مورد توجه کامل قرار خواهد داد. عضو درخواست شونده به درخواست های متعارف عضو درخواست کننده در مورد میزان پیشرفت اجرای درخواست پاسخ خواهد داد. هرگاه عضو درخواست کننده، دیگر نیازی به معاضدت درخواست شده نداشته باشد، بدون درنگ عضو درخواست کننده را مطلع خواهد کرد.

۲۰ ـ عضو درخواست شونده می تواند به دلیل آنکه معاضدت حقوقی دوجانبه با تحقیقات، پیگرد یا دادرسی قضائی در جریان تداخل ایجاد می کند، ارائه آن را به تأخیر اندازد.

۲۱ـ عضو درخواست شونده قبل از رد درخواست طبق بند (۱۴) یا به تعویق انداختن اجرای آن طبق بند (۲۰) این ماده، با عضو درخواست کننده مشورت خواهد نمود تا بررسی نمایند آیا معاضدت می تواند با رعایت شرایط و قیودی که ضروری تلقی می شود، ارائه شود. چنانچه عضو درخواست کننده معاضدت را با رعایت آن شرایط بپذیرد، آن شرایط را رعایت خواهد کرد.

۲۲ـ به جز در مواردی که اعضای ذی‌ربط توافق دیگری کرده باشند، عضو درخواست کننده هزینه های عادی اجرای درخواست را تقبل خواهد کرد. چنانچه اجرای درخواست مستلزم هزینه اساسی یا بسیار زیاد بوده یا باشد، اعضاء برای تعیین شرایط و قیودی که به موجب آن، درخواست اجراء خواهد شد و نیز شیوه تقبل هزینه با یکدیگر مشورت خواهند کرد.

۲۳ـ هنگامی که یک درخواست صورت می گیرد، عضو درخواست شونده:
الف ـ نسخه هایی از سوابق، اسناد یا اطلاعات دولتی در اختیار را که طبق قوانین داخلی خود در دسترس عموم قرار دارد، در اختیار عضو درخواست کننده قرار خواهد داد؛ و
ب ـ می تواند با صلاحدید خود تمام یا بخشی یا با رعایت شرایطی که مقتضی می داند، نسخه هایی از سوابق، اسناد یا اطلاعات دولتی در اختیار خود را که طبق قوانین داخلی در دسترس عموم قرار ندارد، در اختیار عضو درخواست کننده قرار دهد.

۲۴ـ اعضاء در صورت ضرورت، امکان انعقاد موافقتنامه ها یا ترتیبات دو یا چندجانبه را که به اهداف، اجرائی کردن یا تقویت مفاد این ماده کمک نماید، مدنظر قرار خواهند داد.

ماده ۳۰ ـ استرداد

۱ـ این ماده درباره جرائم کیفری احراز شده طبق ماده (۱۴) این تشریفات (پروتکل) در موارد زیر اعمال خواهد شد:
الف ـ شخص موضوع درخواست استرداد در قلمرو عضو درخواست شونده باشد.
ب ـ جرم کیفری که برای آن درخواست استرداد، انجام شده طبق قوانین داخلی هر دو طرف درخواست کننده و درخواست شونده قابل مجازات باشد.
پ ـ مجازات جرم مورد نظر بیشترین مدت زندان، یا انواع دیگر محرومیت از آزادی، دست کم به مدت چهار سال یا مجازات شدیدتر دیگر یا مدت کمتری بر اساس توافق اعضای ذی‌ربط به موجب پیمان های دو و چندجانبه یا سایر موافقتنامه های بین المللی باشد.

۲ـ هرکدام از جرائم کیفری که این ماده در مورد آنها اعمال می گردد، در هر پیمان استرداد مزبور بین اعضاء جزء جرائم قابل استرداد شناخته خواهد شد. اعضاء تعهد می کنند این جرائم را در هر پیمان استردادی که بین آنها منعقد می شود بگنجانند.

۳ـ چنانچه عضوی که استرداد را مشروط بر وجود یک پیمان می داند درخواستی را برای استرداد از عضو دیگری دریافت کند که با آن هیچ پیمان استردادی منعقد نکرده است می تواند این تشریفات (پروتکل) را پایه ای برای استرداد در رابطه با جرائم کیفری تلقی کند که این ماده در مورد آنها اعمال می شود.

۴ـ اعضائی که استرداد را مشروط به وجود پیمان نمی کنند، جرائم کیفری که این ماده در مورد آنها اعمال می شود را به عنوان جرائم قابل استرداد بین خود به رسمیت خواهند شناخت.

۵ ـ استرداد منوط به رعایت شرایط پیش بینی شده در قوانین داخلی عضو درخواست شونده یا پیمان های استرداد قابل اعمال، از جمله، و به ویژه شرایط مربوط به حداقل مجازات مقرر برای استرداد و دلایلی خواهد بود که عضو درخواست شونده با استناد به آنها می تواند از استرداد خودداری کند.

۶ ـ اعضاء با رعایت قوانین داخلی خود، خواهند کوشید که تشریفات استرداد را تسریع کنند و الزامات ناظر بر تأمین ادله مرتبط با آن را در مورد تمامی جرائم کیفری که این ماده در مورد آنها اعمال می شود، ساده نمایند.

۷ـ عضوی که متهم مورد ادعاء در قلمرو آن حضور دارد، چنانچه صرفاً به این دلیل که شخص مزبور یکی از اتباع آن است برای جرمی که این ماده در مورد آن اعمال می شود مسترد نکند، بنا به درخواست عضو درخواست کننده استرداد، متعهد خواهد شد پرونده را بدون تأخیر غیرموجه، برای پیگرد به مقامهای صلاحیتدار خود تسلیم کند. مقامهای مزبور، به همان روشی تصمیم خواهند گرفت و جریان های رسیدگی خود را انجام خواهند داد که در مورد جرمهای مشابه به موجب قوانین داخلی آن عضو عمل می کنند. به منظور حصول اطمینان از کارایی پیگرد مزبور به ویژه در جنبه‏های مربوط به آیین دادرسی و تأمین دلیل با یکدیگر همکاری خواهند کرد.

۸ ـ چنانچه یک عضو به موجب قانون داخلی خود تنها در صورتی مجاز به استرداد یا به گونه دیگری، تسلیم یکی از اتباع خود باشد که آن شخص برای گذراندن محکومیت صادره در نتیجه محاکمه یا جریان رسیدگی که به موجب آن استرداد یا تسلیم شخص مزبور صورت گرفته، به آن عضو بازگردانده شود و آن عضو و عضو درخواست کننده استرداد با این گزینه و با سایر شرایطی موافقت کنند که ممکن است مناسب بدانند، این استرداد یا تسلیم مشروط برای ادای تعهد مندرج در بند (۷) کافی خواهد بود.

۹ـ چنانچه استردادی که به منظور اجرای حکم درخواست شده باشد بدین علت که شخص مورد نظر از اتباع عضو درخواست شونده است، رد شود، عضو درخواست شونده چنانچه قانون داخلی آن اجازه دهد و طبق الزامات قانون مزبور، بنابه درخواست عضو درخواست کننده اجرای حکم صادره طبق قانون داخلی عضو درخواست کننده یا اجرای باقیمانده آن را بررسی خواهد نمود.

۱۰ـ هر شخصی که رسیدگی های قضائی مرتبط با هر یک از جرائم کیفری موضوع این ماده در مورد وی اعمال می شود، از رفتار منصفانه در تمام مراحل جریان رسیدگی از جمله بهره‏مندی از تمام حقوق و تضمین‏های پیش بینی شده در قوانین داخلی عضوی که وی در قلمروی آن حضور دارد، برخوردار خواهد شد.

۱۱ـ هیچ یک از مفاد این تشریفات (پروتکل) به گونه ای تفسیر نخواهد شد که عضو درخواست شونده را ملزم به استرداد کند، چنانچه با دلایل محکم بر این باور باشد که درخواست به منظور پیگرد یا مجازات شخصی به دلیل جنسیت، نژاد، مذهب، ملیت، یا قومیت یا عقاید سیاسی وی صورت گرفته است یا رعایت درخواست موجب آسیب دیدن موقعیت آن شخص به هر یک از دلایل فوق می شود.

۱۲ـ اعضاء نمی‏توانند صرفاً به این دلیل که جرم متضمن مسائل مالی نیز هست، درخواست استرداد را رد کنند.

۱۳ـ عضو درخواسـت شونده پیش از رد درخواست استرداد، درصورت اقتضاء، به منظور فراهم آوردن فرصت کافی برای عضو درخواست کننده برای طرح نظرات و ارائه اطلاعات مربوط به ادعای خود، با عضو درخواست کننده مشورت خواهد کرد.

۱۴ـ اعضاء خواهند کوشید به منظور اجراء یا ارتقای کارایی استرداد، موافقتنامه‏ها یا ترتیبات دو یا چندجانبه را منعقد کنند. چنانچه اعضاء به یک پیمان یا موافقتنامه بین دولتی موجود متعهد باشند، مفاد مربوط آن پیمان یا موافقتنامه بین دولتی اعمال خواهد شد مگر آنکه اعضاء توافق کنند که بندهای (۱) تا (۱۳) را به جای آن اعمال نمایند.

ماده ۳۱ـ اقداماتی جهت تضمین استرداد

۱ـ عضو درخواست شونده با رعایت قوانین داخلی و پیمان های استرداد مجرمان خود، چنانچه بنا به درخواست عضو درخواست کننده قانع شود که شرایط فوریت دارد و ایجاب می‏کند، می‏تواند شخصی که استرداد وی مورد نظر است و در قلمروی آن حضور دارد، بازداشت نماید یا سایر اقدامات مناسب را جهت تضمین حضور وی در جریان رسیدگی استرداد اتخاذ نماید.

۲ـ اقداماتی که طبق بند (۱) اتخاذ شده اند، طبق قوانین ملی، در صورت اقتضاء و بدون تأخیر به آگاهی عضو درخواست کننده خواهد رسید.

۳ـ اشخاصی که در مورد آنها اقداماتی طبق بند (۱) اتخاذ می شود، دارای حقوق زیر هستند:
الف ـ تماس فوری با نزدیک ترین نماینده دولتی که آن شخص تبعه آن است یا در صورت بدون تابعیت بودن آن شخص، دولتی که آن شخص به طور معمول در آن اقامت دارد، و
ب ـ ملاقات با نماینده آن دولت

بخش ششم ـ گزارش دهی

ماده ۳۲ـ گزارش دهی و تبادل اطلاعات

۱ـ هرعضو، گزارش های دوره ای خود در مورد اجرای این تشریفات (پروتکل) را از طریق دبیرخانه کنوانسیون به اجلاس اعضاء تسلیم خواهد نمود.

۲ ـ قالب و محتوای این گزارش ها توسط اجلاس اعضاء تعیین خواهد شد. این گزارش ها بخشی از ابزار گزارش دهی منظم کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات خواهد بود.

۳ـ محتوای گزارش های دوره ای موضوع بند (۱)، از جمله با توجه به موارد زیر تعیین خواهد شد:
الف ـ اطلاعات درباره اقدامات قانونی، اجرائی، اداری یا دیگر اقداماتی که برای اجرای این تشریفات(پروتکل) اتخاذ شده است.
ب ـ در صورت اقتضاء، اطلاعات مرتبط با هرگونه محدودیت یا موانع مواجه شده در اجرای این تشریفات(پروتکل) و اقدامات صورت گرفته جهت مرتفع نمودن آنها
پ ـ درصورت اقتضاء، اطلاعات مرتبط با کمکهای مالی و فنی که در ارتباط با فعالیت های مربوط به ریشه کنی تجارت غیرقانونی فرآورده های دخانی ارائه، دریافت یا درخواست شده است؛ و
ت ـ اطلاعات مشخص شده در ماده (۲۰) در مواردی که اطلاعات مربوط، به عنوان بخشی از سازوکار گزارش دهی فرآهمایی (کنفرانس) اعضاء پیش از این گردآوری شده باشد، اجلاس اعضاء اقدام به دوباره کاری نخواهد کرد.

۴ـ اجلاس اعضاء طبق مواد (۳۳) و (۳۶) ترتیباتی را مدنظر قرار خواهد داد تا، به اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار در صورت درخواست آنها به منظور انجام تعهدات آنها به موجب این ماده کمک کند.

۵ ـ گزارش دهی اطلاعات به موجب مواد فوق تابع قوانین ملی در باب محرمانه و خصوصی بودن خواهد بود. اعضاء با توافق متقابل از هرگونه اطلاعات محرمانه گزارش یا مبادله شده محافظت خواهند کرد.

بخش هفتم ـ ترتیبات نهادی و منابع مالی

ماده ۳۳ـ اجلاس اعضاء

۱ـ بدینوسیله اجلاس اعضاء تأسیس می شود. اولین جلسه اجلاس اعضاء توسط دبیرخانه کنوانسیون بلافاصله قبل یا بلافاصله پس از جلسه عادی بعدی فرآهمایی اعضاء متعاقب لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) برگزار خواهد شد.

۲ـ پس از آن، دبیرخانه کنوانسیون جلسه های عادی اجلاس اعضاء را بلافاصله قبل یا پس از جلسه های عادی فرآهمایی اعضاء برگزار خواهد کرد.

۳ـ جلسات فوق العاده اجلاس اعضاء در دیگر اوقات هنگامی که اجلاس اعضاء آن را ضروری تشخیص دهد یا به درخواست هر عضو برگزار خواهدشد مشروط بر اینکه ظرف شش ماه پس از آنکه درخواست به دبیرخانه کنوانسیون تحویل شد، دست کم یک سوم اعضاء از آن حمایت کنند.

۴ـ آیین کار و قواعد مالی فرآهمایی اعضای کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات، با اعمال تغییرات لازم، در مورد اجلاس اعضاء نیز اعمال می شود، مگر آنکه اجلاس اعضاء تصمیم دیگری اتخاذ کند.

۵ ـ اجلاس اعضاء به طور منظم اجرای تشریفات (پروتکل) را بازبینی خواهد کرد و جهت افزایش کارآمدی اجرای تشریفات (پروتکل) تصمیم‌های لازم را خواهد گرفت.

۶ ـ اجلاس اعضاء درباره میزان و سازوکار کمک های داوطلبانه اعضاء به تشریفات (پروتکل) برای آغاز به کار آن و نیز منابع ممکن دیگر برای اجرای آن تصمیم خواهد گرفت.

۷ـ اجلاس اعضاء در هر جلسه عادی به اتفاق آراء بودجه و نقشه کاری برای دوره مالی تا جلسه عادی بعد را تصویب خواهد کرد که این مصوبات متمایز از مصوبات بودجه و نقشه کاری کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات خواهد بود.

ماده ۳۴ـ دبیرخانه

۱ـ دبیرخانه کنوانسیون، دبیرخانه این تشریفات (پروتکل) خواهد بود.

۲ـ وظایف دبیرخانه کنوانسیون در مورد نقش آن به عنوان دبیرخانه این تشریفات (پروتکل) به شرح زیر خواهد بود:
الف ـ ترتیب دادن جلسات اجلاس اعضاء و کلیه ارکان فرعی و نیز گروههای کاری و ارکان دیگری که توسط اجلاس اعضاء تأسیس گردد و همچنین ارائه خدمات مورد نیاز آنها
ب ـ دریافت، تجزیه و تحلیل، ارسال و ارائه بازخورد گزارش‌های دریافتی توسط آن به موجب این تشریفات (پروتکل)، در صورت لزوم به اعضای ذی‌ربط و اجلاس اعضاء و تسهیل تبادل اطلاعات در بین اعضاء
پ ـ ارائه پشتیبانی به اعضاء، به ویژه اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار، بنابه درخواست در گردآوری، ارسال و تبادل اطلاعات مقرر طبق مفاد این تشریفات (پروتکل) و کمک به شناسایی منابع در دسترس جهت تسهیل اجرای تعهدات به موجب این تشریفات (پروتکل)
ت ـ آماده کردن گزارش های مرتبط با فعالیت های موضوع این تشریفات (پروتکل) طبق راهنمایی های اجلاس اعضاء و برای ارائه به اجلاس مزبور
ث ـ حصول اطمینان از هماهنگی لازم با سازمان های صلاحیتدار بین المللی و منطقه ای بین دولتی و دیگر نهادها، طبق راهنمایی های اجلاس اعضاء
ج ـ انجام ترتیبات اداری و قراردادی لازم جهت انجام مؤثر وظایف خود در مقام دبیرخانه این تشریفات (پروتکل)، طبق راهنمایی های اجلاس اعضاء
چ ـ دریافت و بازبینی درخواست های سازمان های بین دولتی و غیردولتی که مایل به حضور به عنوان ناظر در اجلاس اعضاء هستند به گونه ای که از عدم وابستگی آنها به صنعت دخانیات اطمینان حاصل شود و نیز ارائه این درخواست های بررسی شده جهت ملاحظه به اجلاس اعضاء
ح ـ انجام وظایف دبیرخانه ای مشخص شده در این تشریفات (پروتکل) و دیگر وظایفی که اجلاس اعضاء ممکن است تعیین کند.

ماده ۳۵ـ روابط بین اجلاس اعضاء و سازمان های بین دولتی
اجلاس اعضاء به منظور فراهم آوردن همکاری های فنی و مالی جهت دست یابی به هدف این تشریفات(پروتکل)، می تواند از سازمان های صلاحیتدار بین المللی و منطقه ای بین دولتی از جمله مؤسسات مالی و توسعه ای درخواست همکاری نماید.

ماده ۳۶ـ منابع مالی

۱ـ اعضاء نقش مهم منابع مالی را در نیل به هدف این تشریفات (پروتکل) به رسمیت می شناسند و اهمیت ماده (۲۶) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی برای کنترل دخانیات در رسیدن به اهداف کنوانسیون را تصدیق می کنند.

۲ـ هر عضو، در رابطه با فعالیت های ملی خود که برای تحقق هدف این تشریفات (پروتکل) در نظر گرفته است، طبق طرحها، اولویت ها و برنامه های ملی خود، حمایت مالی ارائه خواهد کرد.

۳ ـ اعضاء در صورت اقتضاء جهت تقویت ظرفیت اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار برای تحقق اهداف این تشریفات (پروتکل)، از مجاری دوجانبه، منطقه ای، زیرمنطقه ای و دیگر مجاری چندجانبه استفاده خواهند کرد تا منابع مالی را فراهم کنند.

۴ـ بدون ایجاد خدشه به ماده (۱۸)، اعضاء تشویق می شوند که با رعایت قوانین و سیاست های ملی و در موارد مقتضی هر نوع درآمد حاصله مصادره شده که ناشی از جرائم تجارت غیرقانونی توتون، فرآورده های دخانی و تجهیزات تولیدی باشد را جهت دستیابی به اهداف برشمرده شده در این پروتکل به کار برند.

۵ ـ اعضائی که در سازمان های منطقه ای و بین المللی بین دولتی مربوط و مؤسسات مالی و توسعه ای نمایندگی دارند، بدون تحدید حقوق مشارکت در آن سازمان ها، این نهادها را به ارائه کمک مالی، برای اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار تشویق خواهند کرد تا به آنها در ایفای تعهدات خود به موجب این تشریفات (پروتکل) کمک نمایند.

۶ ـ اعضاء موافقت می کنند که:
الف ـ جهت کمک به اعضاء برای انجام تعهدات خود به موجب این تشریفات (پروتکل) ، لازم است تمام منابع بالقوه و در دسترس برای فعالیت های مربوط به هدف این تشریفات (پروتکل) برای منافع تمام کشورهای عضو، به ویژه اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار، متمرکز و مورد استفاده قرار گیرد؛و
ب ـ دبیرخانه کنوانسیون، به اعضای در حال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال گذار بنابه درخواست، توصیه های لازم درباره منابع در دسترس جهت تسهیل اجرای تعهدات آنها به موجب این تشریفات (پروتکل) را ارائه خواهد داد.

۷ـ اعضاء می توانند طبق بند (۳) ماده (۵) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات از صنعت دخانیات بخواهند که هزینه های مربوط به تعهدات یک عضو برای نیل به اهداف این تشریفات (پروتکل) را متقبل شود.

۸ ـ اعضاء با رعایت قوانین داخلی خود خواهند کوشید که اجرای تشریفات (پروتکل) را رأساً و ازجمله از طریق وضع مالیات و دیگر اشکال عوارض بر فرآورده های دخانی تأمین مالی نمایند.

بخش هشتم ـ حل و فصل اختلاف ها

ماده ۳۷ـ حل و فصل اختلاف ها
*ماده (۲۷) کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات حاکم بر حل و فصل اختلاف ها بین اعضاء در ارتباط با تفسیر یا کاربرد این تشریفات (پروتکل) خواهد بود.

بخش نهم ـ توسعه تشریفات(پروتکل)

ماده ۳۸ـ اصلاحات تشریفات(پروتکل)

۱ـ هر عضوی می تواند اصلاحاتی را برای این تشریفات (پروتکل) پیشنهاد کند.

۲ـ اصلاحات این تشریفات (پروتکل)، توسط اجلاس اعضاء بررسی و تصویب خواهندشد. متن اصلاحیه پیشنهادی این تشریفات (پروتکل)، حداقل شش ماه پیش از جلسه ای که در آن، متن مذکور برای تصویب پیشنهاد می گردد توسط دبیرخانه کنوانسیون برای کلیه اعضاء ارسال خواهد شد. دبیرخانه کنوانسیون اصلاحیه های پیشنهادی را برای امضاءکنندگان این تشریفات (پروتکل) و امین اسناد نیز جهت آگاهی ارسال خواهد کرد.

۳ ـ اعضاء در رابطه با اصلاحیه های پیشنهادی این تشریفات (پروتکل) ، مجدانه خواهند کوشید تا به اتفاق آراء دست یابند. اگر تمام این کوششها برای نیل به اتفاق آراء به نتیجه نرسد و توافقی حاصل نشود به عنوان آخرین راه حل، اصلاحیه مذکور از طریق اکثریت سه چهارم آراء اعضائی حاضر ورأی دهنده در جلسه به تصویب خواهد رسید. از نظر این ماده منظور از «اعضائی حاضر و رأی دهنده» اعضائی است که حضور دارند و رای مثبت یا منفی می دهند. اصلاحیه ی مصوب، توسط دبیرخانه کنوانسیون برای امین اسناد ارسال خواهد شد و وی نیز آن را برای کلیه اعضاء جهت پذیرش ارسال خواهد کرد.

۴ـ اسناد پذیرش اصلاحیه نزد امین اسناد تودیع خواهد شد. اصلاحیه ای که طبق بند (۳) تصویب شده باشد، برای اعضائی که آن را پذیرفته باشند، در نودمین روز پس از دریافت اسناد پذیرش دست کم دوسوم اعضاء توسط امین اسناد، لازم الاجراء خواهد شد.

۵ ـ اصلاحیه برای هر عضو دیگر در نودمین روز پس از تاریخی لازم الاجراء خواهد شد که در آن، عضو مزبور سند پذیرش اصلاحیه گفته شده را نزد امین اسناد تودیع نماید.

ماده ۳۹ـ تصویب و اصلاح پیوست این تشریفات(پروتکل(

۱ ـ هر عضوی می تواند پیوستی را به این تشریفات (پروتکل) پیشنهاد کند و اصلاحاتی را در مورد پیوست های این تشریفات (پروتکل) مطرح کند.

۲ـ پیوست ها، محدود به فهرست ها، فرمها و هر مورد توصیفی دیگر مربوط به مسائل شکلی، علمی، فنی یا اداری می باشد.

۳ـ پیوست های این تشریفات(پروتکل) و اصلاحیه های آن طبق تشریفات مندرج در ماده (۳۸)، پیشنهاد، تصویب، و لازم الاجراء خواهند شد.

بخش دهم ـ مقررات نهائی

ماده ۴۰ـ قیود تحدید تعهد
هیچ نوع قیدتحدید تعهدی را نمی توان درمورد این تشریفات (پروتکل) در نظر گرفت.

ماده ۴۱ـ انصراف از عضویت

۱ـ هر عضو در هر زمان پس از گذشت دوسال از تاریخ لازم الاجراء شدن این تشریفات (پروتکل) برای آن عضو می تواند با تسلیم اطلاعیه ای مکتوب به امین اسناد از عضویت در تشریفات (پروتکل) انصراف دهد.

۲ـ چنین انصراف از عضویتی یک سال پس از دریافت اطلاعیه انصراف از عضویت توسط امین اسناد یا در تاریخ دیرتری که ممکن است در اطلاعیه انصراف از عضویت آمده باشد، نافذ خواهد شد.

۳ـ هر عضوی که از عضویت در کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی درمورد کنترل دخانیات انصراف دهد، از همان تاریخ انصراف از کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات، منصرف از عضویت در این تشریفات (پروتکل) نیز تلقی می شود.

ماده ۴۲ـ حق رأی

۱ـ هر عضو این تشریفات (پروتکل) به جز موارد پیش بینی شده در بند (۲)، دارای یک رأی است.

۲ـ سازمان های همگرایی اقتصادی منطقه ای، در موضوعاتی که در صلاحیت آنها قرار دارد، حق رأی خود را با تعداد آرائی برابر با تعداد کشورهای عضو خود که عضو این تشریفات (پروتکل) هستند اعمال خواهند کرد. چنانچه هر یک از اعضای آن سازمان رأی خود را اعمال کند، سازمان حق رأی خود را اعمال نخواهد کرد و بالعکس

ماده ۴۳ـ امضاء
این تشریفات (پروتکل) جهت امضای تمام اعضای کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات در مقر سازمان بهداشت جهانی در ژنو از تاریخ ۱۰ تا ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ (۲۱ و ۲۲ دی ۱۳۹۱) و از آن پس در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک تا ۹ ژانویه ۲۰۱۴ (۱۹ /۱۰ /۱۳۹۲) بازخواهد بود.

ماده ۴۴ـ تنفیذ، پذیرش، تصویب، تأیید رسمی یا الحاق

۱ـ این تشریفات (پروتکل) منوط به تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق کشورها و تأیید نهائی یا الحاق سازمان های همگرایی اقتصادی منطقه ای عضو کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات می باشد. تشریفات (پروتکل) ، از روز بعد از تاریخی که تشریفات (پروتکل) برای امضاء بسته می شود جهت الحاق مفتوح خواهد بود. اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب، تأیید رسمی یا الحاق، نزد امین اسناد تودیع خواهد شد.

۲ـ هر سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای، که هیچ یک از اعضای آن عضو این تشریفات (پروتکل) نیستند، به عضویت این تشریفات (پروتکل) درآید، ملتزم به تمامی تعهدات به موجب این تشریفات (پروتکل) خواهد بود. در ارتباط با سازمان هایی که یک یا چند کشور عضو آن، در این تشریفات (پروتکل) نیز عضویت دارند، سازمان مذکور و کشورهای عضو آن در مورد مسؤولیت های مربوط اعضای خود در ارتباط با ایفای تعهدات خود به موجب این تشریفات (پروتکل) تصمیم خواهند گرفت. درچنین مواردی، حق اعمال حقوق موضوع این تشریفات (پروتکل)، به صورت همزمان برای سازمان مذکور و کشورهای عضو آن وجود نخواهد داشت.

۳ـ سازمان های همگرایی اقتصادی منطقه ای، در سند تأیید نهائی یا سند الحاق خود، حدود صلاحیت خود را در ارتباط با موضوعاتی که در این تشریفات (پروتکل) مورد حکم قرار گرفته است، اعلام خواهند نمود. سازمان های مذکور، هر گونه تغییر اساسی در حدود صلاحیت خود را به آگاهی امین اسناد و وی نیز به نوبه خود، مراتب را به آگاهی اعضاء خواهد رساند.

ماده ۴۵ـ لازم الاجراء شدن

۱ـ این تشریفات (پروتکل) در نودمین روز پس از تودیع چهلمین سند تنفیذ، پذیرش، تصویب، تأیید رسمی یا الحاق نزد امین اسناد، لازم الاجراء خواهد شد.

۲ـ این تشریفات (پروتکل) برای هر یک از اعضای کنوانسیون چهارچوب سازمان بهداشت جهانی در مورد کنترل دخانیات که پس از انجام شرایط مندرج در بند (۱) برای لازم الاجراء شدن، این تشریفات (پروتکل) را مورد تنفیذ، پذیرش، تصویب، یا تأیید رسمی یا الحاق قرار می دهد، در نودمین روز پس از تاریخ تودیع سند تنفیذ، پذیرش، تصویب، الحاق یا تأیید رسمی آن، لازم الاجراء خواهد شد.

۳ـ از نظر این ماده، هر سندی که توسط سازمان همگرایی اقتصادی منطقه ای تودیع شود، به عنوان سندی اضافه بر اسناد تودیع شده توسط کشورهای عضو سازمان مذکور محسوب نخواهد شد.

ماده ۴۶ـ امین اسناد
دبیرکل سازمان ملل متحد امین اسناد این تشریفات (پروتکل) خواهد بود.

ماده ۴۷ـ متون معتبر
نسخه اصلی این تشریفات (پروتکل) ، که متون عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیایی آن از اعتبار یکسانی برخوردارند، نزد دبیر کل سازمان ملل متحد سپرده خواهد شد.


قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و سه تبصره منضم به متن تشریفات (پروتکل)، شامل مقدمه و چهل و هفت ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مردادماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۴ /۶ /۱۳۹۴ به تأیید شورای نگهبان رسید.

علی لاریجانی