اصلاح تصویب‌نامه در خصوص تعیین سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری

تاریخ تصویب: ۱۳۹۵/۰۵/۲۷
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵/۰۶/۱۶

شماره ۶۷۷۰۱/ت۵۳۱۱۷هـ  – ۱۳۹۵/۶/۶

هیأت وزیران در جلسه ۱۳۹۵/۵/۲۷ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌­های راه و شهرسازی و کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای­عالی استان­ها و به استناد ماده (۱۶) قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده و ناکارآمد شهری ـ مصوب ۱۳۸۹ـ تصویب کرد:


تصویب­نامه شماره ۷۴۹۰۰/ت۴۸۶۰۱هـ مورخ ۱۳۹۳/۷/۲ به شرح زیر اصلاح می­شود:

۱ـ وزیر جهادکشاورزی به ترکیب اعضای ستاد ملی موضوع بند (۲) تصویب­نامه یادشده اضافه می­شود.

۲ـ بندهای زیر به تصویب‌نامه مذکور الحاق می­شود:

۷ـ دستگاه­های عضو ستاد ملی و شهرداری­ها مکلفند نسبت به ارتقای شاخص­های کیفیت محدوده­ها و محلات هدف از طریق برنامه­‌های بهسازی، نوسازی، مقاوم­سازی و ارتقای دسترسی به خدمات و بهبود زیر ساخت­ها با رویکرد محله ­محور در چارچوب سند ملی راهبردی احیا، بهسازی و نوسازی و توانمندسازی بافت­های فرسوده و ناکارآمد شهری، درخصوص سالانه حداقل (۲۷۰) محله از بافت­های ناکارآمد میانی، تاریخی، سکونت­گاه­های غیررسمی و حاشیه­ای به نحوی که سرانه­ های محدوده­ها و محله­های مذکور طی ده سال به متوسط شاخص­های همان شهر ارتقا یابند، اقدام نمایند. برنامه عملیاتی این بند در سه بخش توانمندسازی، تامین خدمات و زیرساخت­ها و نوسازی مسکن ظرف سه ماه از تاریخ لازم­الاجرا شدن این تصویب­نامه توسط وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه کشور تهیه و پس از تصویب ستاد ملی ابلاغ خواهد شد. در بافت های تاریخی اخذ نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضروری است. کلیه دستگاه­های عضو ستاد ملی در سطح ملی،  منطقه ای و محلی ملزم به اجرای برنامه های عملیاتی مصوب خواهند بود.

۸ ـ به منظور پیش­بینی و پیش­گیری از رشد سکونت­گاه­های غیررسمی وحاشیه­ای، وزارت کشور با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف است ظرف یک سال از تاریخ لازم­ الاجرا شدن این تصویب­نامه نسبت به تدوین برنامه اقدام برای روستاها و آبادی­های واقع در حریم شهرها که درمعرض پذیرش جمعیت و ناکارآمدی در نظام تخصیص زمین هستند، اقدام نماید.

۹ـ وزارت راه و شهرسازی مکلف است نسبت به بازتعریف و تدقیق و اصلاح محدوده­های هدف بازآفرینی شهری کلان­شهرها در سال ۱۳۹۵ و در خصوص سایر شهرها با توجه به اولویت جمعیتی و ظرفیت زیستی در سال­های بعد اقدام نماید.

۱۰ـ کلیه دستگاه­های عضو شورای اجتماعی کشور تا پایان سال ۱۳۹۵ در تعامل بادبیرخانه شورای یادشده، برنامه­های فرهنگی و اجتماعیِ قابل اجرای خود درسکونت­گاه­ های غیررسمی و سایر محدوده­ها و محلات هدف استان­های سراسر کشور را به تفکیک برنامه­ های کوتاه­مدت برای پیش­بینی، پیشگیری و مقابله فوری با پیامدهای ناهنجار موجود در سکونت­گاه­ها و برنامه­های بلندمدت جهت جلوگیری از مهاجرت­های بی­رویه و عدم گسترش سکونت­گاه­های غیررسمی با رویکرد جلب مشارکت ساکنان و سازمان­های مردم نهاد و حمایت از دفاتر تسهیل­گری تهیه و پس از تصویب در کارگروه امور اجتماعی، فرهنگی و سلامت ستاد ملی در سال ۱۳۹۵ اجرا کنند و نتیجه اقدامات خود را هر سه ماه یک بار به دبیرخانه کارگروه مذکور اعلام نمایند. دبیرخانه کارگروه موظف است هرشش ماه یکبار گزارش اقدامات را به شورای اجتماعی کشور و ستاد ملی ارایه نماید.

الف ـ با توجه به اهمیت بهبود وضعیت بهداشتی محدوده­ها و محلات هدف و تأثیر مستقیم آن بر وضعیت سلامت و بهداشت دیگر مناطق کشور و تأثیرات اجتماعی، سیاسی، نارسایی­های بهداشتی و درمانی، وزارت بهداشت،  درمان و آموزش پزشکی مکلف است در اجرای طرح تحول نظام سلامت، این قبیل مناطق را در اولویت قرار دهد.

ب ـ وزارت آموزش و پرورش در راستای بالا بردن نرخ باسوادی و تحت پوشش قراردادن افراد بی­سواد وکودکان بازمانده از تحصیل در محدوده­ها و محلات هدف در بافت­های ناکارآمد شهری همکاری­های لازم جهت بهره­گیری از امکانات فیزیکی و آموزشی مدارس جهت آموزش و تقویت مشارکت اجتماعی ساکنان در برنامه­های بهسازی و ساماندهی محلات را به عمل آورد.

پ ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به منظور برقراری امنیت پایدار اجتماعی در محدوده­ها و محلات هدف در بافت­های ناکارآمد شهری با رویکرد محله محور و با بهره­گیری از ظرفیت اجتماعی ساکنان محلات برنامه­ریزی و اقدام نماید.ت ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان آموزش فنی و حرفه­ای کشور) در راستای بالا بردن سواد مهارتی و توانمندسازی حرفه­ای شغلی در جهت کاهش بیکاری ساکنان محدوده محلات هدف در بافت­های ناکارآمد شهری با بهره­گیری از ظرفیت­های اجتماعی و موجود این محله­ها نسبت به انجام آموزش­های لازم اقدام نماید.تبصره ـ با توجه به وضعیت خاص سکونت­گاه­های غیررسمی در استان­های تهران، البرز، سیستان و بلوچستان، خراسان­ رضوی، کردستان، هرمزگان، کرمانشاه، خراسان شمالی، کرمان، خوزستان، آذربایجان­غربی و فارس، استان­های یادشده باید در اولویت برنامه ­ها و اقدامات دستگاه­های اجرایی درسال ۱۳۹۵ قرار گیرند.

۱۱ـ باتوجه به تغییر نوع و فرآیند مهاجرت به ویژه در کلانشهرها و همچنین تأثیر عامل مهاجرت برشکل­گیری و گسترش سکونت­گاه­های غیررسمی و لزوم ساماندهی امور مهاجرت در سطح کشور، به ­منظور مدیریت پهنه­های فقر ­و برنامه­ریزی همه ­جانبه در زمینه جلوگیری از مهاجرت­های بی­رویه، وزارت کشور طرح ملی ساماندهی مهاجرت را با همکاری دستگاه­های ذی­ربط ظرف شش ماه از تاریخ لازم­الاجرا شدن این تصویب­نامه تدوین و در اولین جلسه شورای اجتماعی کشور طرح نماید.

۱۲ـ به منظور ارتقای کیفیت و تأمین ایمنی زندگی شهروندان در پهنه ­های پرخطر شهری و روستایی نظیر حرایم مصنوع، خطوط انتقال انرژی، ایستگاه­های راه­آهن، حرایم طبیعی، گسل­ها، شیب­ها و دامنه­های ناپایدار، وزارت کشور مکلف است با هماهنگی وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر سازمان­های ذی­ربط نسبت به شناسایی خانوارهای ساکن و تهیه برنامه عملیاتی و اسکان مجدد خانوارها تا پایان برنامه ششم توسعه اقدام نماید.

تبصره ـ وزارت راه و شهرسازی (شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران) مکلف است ضمن به­روزرسانی سند اسکان مجدد، برنامه عملیاتی مذکور را ظرف سه ماه از تاریخ لازم­الاجرا شدن این تصویب­نامه تهیه و با تعیین اولویت و از طریق تقسیم وظایف بین بخشی و با مشارکت دستگاه­های ذی­ربط پس از طرح و تصویب  درستاد ملی اجرایی نماید.

۱۳ـ وزارت راه و شهرسازی با همکاری وزارت کشور مکلف است ظرف یک سال از تاریخ لازم­الاجرا شدن این تصویب­نامه نسبت به تعیین سازوکارهای انتقال حق توسعه ( TDR ) با بهره­گیری از ابزارهایی نظیر زمین­های دولتی یا اراضی ذخیره احیا و بازآفرینی محدوده­های محلات هدف و سایر امتیازات در محدوده قانونی شهرها اقدام نماید.۱۴ـ با توجه به ضرورت حمایت از نهادها و بنگاه­های توسعه­گر، وزارت راه و شهرسازی با هماهنگی وزارت امور اقتصادی و دارایی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک مسکن دستورالعمل نحوه حمایت مالی و اعتباری، نهادی و اجرایی دولت، نظام بانکی و بازار سرمایه از توسعه­گران در محله­های مذکور در این تصویب­نامه را تدوین و پس از تصویب در ستاد ملی عملیاتی نمایند.

تبصره ـ مواردی که در حیطه صلاحیت شورای پول و اعتبار است باید به تأیید آن شورا برسد.

۱۵ـ سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است متناسب با ظرفیت بودجه عمومی کشور همه ساله اعتبارات موردنیاز اجرای طرح‌های مصوب درستاد ملی را با پیشنهاد دستگاه های اجرایی ذی­ربط در بودجه عمومی کشور پیش­بینی و در اختیار آنها قرار دهد. تحقق منابع و اعتبارات دستگاه­ها در محدوده بافت­های ناکارآمد و سکونت­گاه­های غیررسمی در اولویت می­باشد.

۱۶ـ [اصلاحی ۱۳۹۸/۵/۳۰]
وزارت راه ­وشهرسازی موظف است حمایت­های مالی دولت از بخش مسکن را با اولویت به اجرای طرح­های احیا، بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده و ساماندهی سکونت­گاه­های غیررسمی اختصاص دهد.
با توجه به هدف­گذاری طرح جامع مسکن مبنی بر تأمین­ سی درصد (۳۰%) از­ نیاز خانوارها به­ مسکن جدید از طریق نوسازی و بهسازی بافت­های ناکارآمد و سکونت­گاه­های غیررسمی، بانک مسکن موظف است در خصوص حداقل سی درصد (۳۰%) از تمامی انواع تسهیلات ساخت، خرید و مقاوم­سازی (به غیر از مسکن مهر­) طرح­های حوزه مسکن در مناطق مذکور را در اولویت تخصیص با رعایت مصوبات شورای پول و اعتبار قرار دهد.

الف ـ [حذف ۱۳۹۸/۵/۳۰]

ب ـ [حذف ۱۳۹۸/۵/۳۰]

تبصره ـ [حذف ۱۳۹۸/۵/۳۰]

۱۷ـ به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه و پاسخگو در مقیاس منطقه­ای و مجموعه شهری ­کلانشهرها و در چارچوب مصوبات شورای­عالی شهرسازی و معماری ایران، سازمان اجرایی مشخصی در شهرداری کلانشهرها با رعایت مقررات ایجاد و سازوکار اجرایی سازمان مزبور توسط وزارت کشور و با همکاری وزارت راه و شهرسازی با رعایت مقررات تهیه خواهد شد.

۱۸ـ بنگاه ها و مؤسسات اقتصادی دولتی، خصوصی و عمومی غیردولتی موظفند برنامه­های عملیاتی ناشی از مسئولیت­های اجتماعی خود را با رعایت برنامه­های ابلاغی ستاد ملی اجرا نمایند.

۱۹ـ سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است به منظور هدفمند نمودن نظام یارانه ای در قوانین بودجه سنواتی، توسعه خدمات اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در بافت­ های ناکارآمد شهری وسکونت  گاه های فقیرنشین را در اولویت قرار داده و منابع مالی لازم را با توجه به ظرفیت بودجه کشور در بودجه­های سنواتی دستگاه­ها و نهادهای مربوط در چارچوب طرح­ها و برنامه­های مصوب ستاد ملی پیش­بینی نماید.

۲۰ـ دستگاه­هایی نظیر بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره)، سازمان اوقاف و امور خیریه و آستان­های متبرکه، باید طی برنامه ششم توسعه وضعیت مالکیت اراضی وتصرفات غیرمجاز در بافت­های فرسوده و سکونت­گاه­های غیررسمی را تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور و با تصویب ستاد ملی تعیین تکلیف نمایند.

۲۱ـ در اجـرای ماده (۱۶) قانون سامـاندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن ـ مصوب ۱۳۸۷ ـ ، سازمان برنامه و بودجه کشور موظف است نسبت به پیش­بینی بودجه لازم در خصوص پرداخت دیون ناشی از اعمال تخفیفات از سوی شهرداری­ها و همچنین تداوم حمایت از اجرای این قانون در لوایح بودجه سنواتی اقدام نماید.

۲۲ـ وزارت کشور موظف است در توزیع و تخصیص سهم مالیات بر ارزش افزوده شهرداری­های کشور به ویژه کلان­شهرها با اولویت برنامه­های مصوب بازآفرینی محدوده­ها و محله­های هدف اقدام نماید.

۲۳ـ وزارتخانه­های راه و شهرسازی، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند نسبت به ارایه برنامه­های ترویجی، فرهنگ­سازی و اطلاع­رسانی و توسعه خدمات و زیرساخت­های فناوری اطلاعات در محدوده­ها و محله­های هدف بازآفرینی شهری اقدام نمایند.

دستورالعمل اجرایی این بند ظرف دو ماه از تاریخ لازم ­الاجرا شدن این تصویب­نامه تهیه و ازسوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ خواهد شد.

معاون اول رئیس ‎جمهور ـ اسحاق جهانگیری