ماده واحده- موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در زمینه همکاری و کمک متقابل اداری در امور گمرکی مشتمل بر یک مقدمه و بیست ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌‌شود.
تبصره – در اجرای این موافقتنامه، رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷) و یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در زمینه همکاری و کمک متقابل اداری در امور گمرکی
مقدمه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه که از این پس طرفها نامیده می شوند؛
با در نظر گرفتن اهمیت اطمینان از ارزیابی دقیق حقوق گمرکی، مالیات ها و نیز سایر عوارض و هزینه ها در مورد کالاهای وارداتی و صادراتی و حصول اطمینان از اجرای صحیح اقدامات مربوط به ممنوعیت، محدودیت و کنترل کالاهای وارداتی و صادراتی؛
با در نظر گرفتن اینکه تخلف از قوانین گمرکی کشور طرفها به امنیت کشور طرفها و منافع فرهنگی، اجتماعی، بازرگانی، مالی و اقتصادی آنها خدشه وارد می سازد؛
با درک نیاز به همکاری بین المللی در زمینه موضوعات مربوط به اجرای قوانین گمرکی کشور طرفها؛
با درک اینکه اقدامات علیه تخلفات گمرکی می تواند با همکاری نزدیک بین گمرکات آنها به نحو مؤثرتری صورت گیرد؛
با لحاظ نمودن توصیه نامه شورای همکاری گمرکی در خصوص کمک متقابل اداری مورخ ۵ دسامبر۱۹۵۳ (۱۴ آذر ۱۳۳۲)، و بیانیه بهبود همکاری گمرکی و کمک متقابل اداری (بیانیه قبرس) مصوب ژوئن ۲۰۰۰ (خرداد ۱۳۷۹).
در موارد زیر توافق کرده اند:
ماده ۱
تعاریف
۱- از نظر این موافقتنامه اصطلاحات زیر به کار رفته اند:
اصطلاح «گمرک درخواست شونده» یعنی گمرکی که درخواست کمک در امور گمرکی به موجب این موافقتنامه را دریافت می نماید.
اصطلاح «گمرک درخواست کننده» یعنی گمرکی که کمک در امور گمرکی به موجب این موافقتنامه را درخواست یا چنین کمکی را دریافت می نماید.
اصطلاح «اطلاعات» یعنی هرگونه داده، اسناد، گزارش ها و هرگونه مکاتبات به هر شکل و نیز نسخه های تأیید شده آنها.
اصطلاح «تحویل کنترل شده» یعنی روش اجازه حمل محموله های غیرقانونی یا مشکوک شامل مواد مخدر، مواد روان گردان، یا دیگر کالاهای غیرقانونی از طریق قلمرو طرفها با آگاهی و تحت نظارت مقامهای صلاحیتدار کشور طرفها که قرار است به قلمرو کشور طرفها وارد، یا از قلمرو کشور طرفها صادر و نیز از قلمرو کشور طرفها گذر کند، با هدف شناسایی افراد دخیل در تخلفات گمرکی.
اصطلاح «شخص» یعنی هر شخص حقیقی یا حقوقی،
اصطلاح «مواد مخدر و مواد روان گردان» یعنی هرگونه مواد ذکر شده در فهرست های کنوانسیون واحد مواد مخدر مورخ ۱۹۶۱ (۱۳۴۰) به گونه اصلاح شده توسط تشریفات (پروتکل) ۱۹۷۲ (۱۳۵۱) اصلاح کنوانسیون واحد مواد مخدر مورخ ۱۹۶۱ (۱۳۴۰) و کنوانسیون مواد روان گردان مورخ ۲۱ فوریه ۱۹۷۱ (۲ اسفند ۱۳۴۹).
اصطلاح «عرضه در زنجیره های تأمین جهانی» یعنی هرگونه عرضه کالا خارج از کشورهای محل مبدأ آنها به کشور مقصد آنها.
اصطلاح «پیش سازها» یعنی مواد شیمیایی تحت کنترل که در تولید مواد مخدر و مواد روان گردان ذکر شده در فهرست های (۱) و (۲) کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهای روان گردان مورخ ۱۹۸۸ (۱۳۶۷) به کار برده می شوند.
اصطلاح گمرک یعنی:
در جمهوری اسلامی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران
در فدراسیون روسیه، خدمات گمرک فدرال
اصطلاح «قوانین گمرکی» یعنی مقررات وضع شده توسط قراردادهای بین المللی، و قوانین و مقررات کشورهای طرفها که اعمال و اجرای آنها به طور مستقیم به گمرکات محول شده است و نیز هرگونه سند قانونی صادره توسط گمرکات در چهارچوب صلاحیت آنها در خصوص واردات، صادرات، گذر کالاها، بار و بنه دستی مسافران، ارز و دیگر اقلام با ارزش، پست بین المللی، دریافت عوارض گمرکی، ارائه ترجیحات، اعمال ممنوعیت ها و محدودیت ها و همچنین کنترل جا به جایی کالاها از طریق مرزهای کشور طرفها.
اصطلاح «تخلف گمرکی» یعنی هرگونه نقض یا مبادرت به نقض قوانین گمرکی.
اصطلاح «دریافتی های گمرکی» یعنی حقوق گمرکی، مالیات ها، پرداخت ها و دیگر هزینه های وضع شده در قلمرو کشور طرفها طبق قوانین خود به غیر از عوارض و هزینه های ارائه خدمات.
۲- هر طرف در صورت انتقال اختیار اجرای این موافقتنامه به نهاد دیگر یا تغییر نام گمرک کشور خود، مراتب را فوری از طریق مجاری دیپلماتیک به اطلاع طرف دیگر خواهد رساند.
ماده ۲
دامنه شمول موافقتنامه
۱- طرفها با هدف دستیابی به اهداف زیر از طریق گمرکات طبق مفاد این موافقتنامه کمک متقابل را ارائه می نمایند:
الف- اطمینان از اجرای صحیح قوانین گمرکی؛
ب- پیشگیری، تحقیق و از بین بردن تخلفات گمرکی؛
پ- اطمینان از امنیت عرضه در زنجیره های تأمین جهانی؛
۲- کمک متقابل به موجب این موافقتنامه طبق قوانین کشور گمرک درخواست شونده در چهارچوب صلاحیت ها و منابع آن ارائه خواهد شد.
۳- مفاد این موافقتنامه هیچ گونه تأثیری بر حقوق و تعهدات طرفها ناشی از عضویت کشورهای آنها در قراردادهای بین المللی از جمله قراردادهای معاضدت قضائی در امور کیفری نخواهد داشت.
۴- چنانچه گمرک درخواست شونده اطلاعات درخواست شده را نداشته باشد، اقدامات مقتضی را برای دریافت این اطلاعات طبق قوانین حاکم کشور خود به گونه ای انجام خواهد داد که از طرف خود عمل می کند.
ماده ۳
تسهیل تشریفات گمرکی
۱- گمرکات اقداماتی را برای تسهیل عملیات گمرکی اتخاذ خواهند کرد.
۲- گمرکات روشهای شناسایی که توسط طرف دیگر به کار برده می شوند (مهر و موم، نشانها و دیگر روشهای شناسایی مورد توافق گمرکات) را به رسمیت می شناسند.
ماده ۴ – کمک فنی
گمرک درخواست شونده کمک فنی در امور گمرکی از جمله موارد زیر را به گمرک درخواست کننده ارائه خواهد کرد:
الف- تبادل بازدیدهای مقامهای گمرکی برای آشنایی با فناوری های گمرکی مورد استفاده گمرکات؛
ب- ارائه آموزش و کمک برای بهبود مهارت های ویژه مأموران گمرکی؛
پ- تبادل اطلاعات و تجربیات در خصوص استفاده از تجهیزات کنترل گمرکی؛
ث- تبادل اطلاعات فنی، تحقیقی و حرفه ای در خصوص قواعد و تشریفات قوانین گمرکی.
ماده ۵
اطلاعات مربوط به محاسبات دریافتی های گمرکی
۱- گمرک درخواست شونده بنا به درخواست، با هدف اجرای صحیح قوانین گمرکی طرفها و جلوگیری از فرار از پرداخت حقوق گمرکی، چنانچه گمرک درخواست کننده دلایلی برای شک و تردید نسبت به صحت و دقت داده های مشخص شده در اظهارنامه گمرکی کالا داشته باشد اطلاعات لازم را در اختیار گمرک اخیر قرار خواهد داد.
۲- درخواست راجع به ارائه اطلاعات طبق این ماده شامل داده هایی در خصوص نوع کنترل گمرکی انجام شده توسط گمرک درخواست شونده خواهد بود.
۳- درخواست اطلاعات بر اساس این ماده حداکثر در مدت دو ماه از تاریخ دریافت آن، انجام خواهد شد. چنانچه درخواست به صورت کلی یا جزئی قابل اجراء نباشد، گمرک درخواست شونده زمان احتمالی اجرای آن را به اطلاع گمرک درخواست کننده خواهد رساند.
ماده ۶
تبادل اطلاعات
گمرک کشور یک طرف بنا به درخواست یا به ابتکار خود، گمرک کشور طرف دیگر را از اطلاعات اشخاص و کالاهای آنها که اقدامات آنها اعم از انجام، تکمیل یا طراحی شده که منجر به تخلف گمرکی در قلمرو کشور طرف مزبور گردیده است، مطلع خواهد نمود.
ماده ۷
تبادل خودکار اطلاعات
گمرکات می توانند بر اساس توافق دوجانبه اطلاعات را به گونه ای که در این موافقتنامه پیش بینی شده و نیز اطلاعات پیش از ورود کالا را قبل از ورود به قلمرو کشور طرفها به روش خودکار که توسط گمرکات اعمال می شود، مبادله کنند. محتویات، شکل و ساختار اطلاعات و نیز شرایط تنظیم کننده تبادل بر اساس توافق فنی بین گمرکات کشور طرفها صورت خواهد گرفت.
ماده ۸
انواع کمک
۱- گمرکات بنا به درخواست یا به ابتکار خود اطلاعات لازم در خصوص موارد زیر را به اشتراک خواهند گذاشت:
الف- روشهای مؤثر جدید مبارزه با تخلفات گمرکی؛
ب- روشها، امکانات و دستورالعمل های جدید مورد استفاده در ارتکاب تخلف گمرکی؛
پ- کالایی که تخلف گمرکی در خصوص آن صورت گرفته و همچنین روشهای حمل و انبار نمودن آنها؛
ت- روشهای ارزیابی خطر مورد استفاده که می تواند به گمرکات برای بهبود کارایی کنترل گمرکی و ایجاد شرایط مطلوب جابه جایی کالا کمک کند.
۲- طرفها می توانند گروههای مشترکی را برای کنترل و بررسی انواع مشخصی از تخلفات گمرکی ایجاد نمایند.
۳- گروههای اشاره شده در بند (۲) این ماده، طبق قوانین کشور طرفی فعالیت می کنند که در قلمرو آن، فعال هستند.
۴- چنانچه ضرر جدی نسبت به اقتصاد، بهداشت عمومی و امنیت از جمله امنیت عرضه در زنجیره های تأمین جهانی یا سایر منافع حیاتی کشور یک طرف مطرح باشد، گمرک طرف دیگر، در صورت امکان و در کوتاه مدت کمک را به ابتکار خود ارائه می نماید.
ماده ۹
موارد خاص کمک دوجانبه
۱- گمرکات بنا به درخواست یا به ابتکار خود بر موارد زیر اعمال نظارت و تبادل اطلاعات خواهند کرد:
الف- هرگونه کالا که معلوم شده است در قلمرو کشور گمرک درخواست کننده برای ارتکاب تخلفات گمرکی استفاده شده یا ظن آن وجود دارد؛
ب- هرگونه وسیله حمل و نقل که معلوم شده است در قلمرو کشور گمرک درخواست کننده برای ارتکاب تخلفات گمرکی استفاده شده یا ظن آن وجود دارد؛
پ – هر مکانی برای انبار کالا که معلوم شده است در قلمرو کشور گمرک درخواست کننده برای ارتکاب تخلفات گمرکی استفاده شده یا ظن آن وجود دارد؛
ت – هر شخصی که معلوم شده است در قلمرو کشور گمرک درخواست کننده مرتکب تخلفات گمرکی شده یا مظنون به ارتکاب تخلف گمرکی است، به ویژه در زمان ورود یا خروج آنها از قلمرو کشور طرف دیگر.
۲- گمرکات می توانند چنانچه دلایلی برای اعتقاد به این داشته باشند که اقداماتی اعم از انجام، تکمیل یا طراحی شده در قلمرو کشور یک طرف، قوانین گمرکی در قلمرو کشور طرف دیگر را نقض می کند، بنا به ابتکار خود نظارت را اعمال نمایند.
ماده ۱۰
تحویل کنترل شده
۱- گمرکات می توانند طبق توافق دوجانبه بر اساس قوانین کشور خود از روش تحویل کنترل شده کالاها استفاده نمایند.
۲- اشیاء، مواد، وسایل و کالاهای مشمول تحویل کنترل شده را براساس توافق طبق قوانین کشوری که اقدامات در آن صورت می گیرد، می توان متوقف نمود یا برای حمل و نقل بعدی مورد استفاده قرار داد و نیز به صورت دست نخورده نگه داشت، توقیف کرد یا تمام یا قسمتی از آن را جایگزین نمود.
۳- در مورد هر تحویل کنترل شده به عنوان یک مورد خاص و به صورت جداگانه با توجه به توافق های گمرکات در مورد امور مالی مربوط، اتخاذ تصمیم خواهد شد.
ماده ۱۱
کارشناسان و گواهان
۱- گمرک درخواست شونده، بنا به درخواست می تواند به مأموران خود اجازه دهد در مورد تخلفات گمرکی به عنوان کارشناس یا گواه در رسیدگی های قضائی یا اداری در قلمرو کشور گمرک درخواست کننده حاضر شوند.
۲- این مأموران مدارکی در مورد حقایق استخراج شده توسط آنها در حین انجام وظایف خود را ارائه خواهند نمود. درخواست حضور مأموران در دادگاه باید به وضوح مشخص کند که مأمور در چه مورد و در چه سمتی قرار است حضور یابد.
ماده ۱۲
درخواست ها
۱- درخواست ها طبق این موافقتنامه به صورت مستقیم و کتبی و یا از طریق رایانامه به همراه اسناد مورد نیاز پیوست شده برای اجرای آنها بین گمرکات مبادله خواهد شد. برای این منظور گمرکات فهرست مقامهای مجاز برای دریافت درخواست ها و نشانی رایانامه آنها را مبادله می کنند.
۲- چنانچه ضرورت موقعیت ایجاب کند، درخواست شفاهی نیز قابل پذیرش است که باید متعاقباً به صورت کتبی یا در صورت توافق دو طرف به شکل الکترونیکی، تأیید شود.
۳- درخواست ها و اسناد پیوست آنها به زبان انگلیسی یا به زبان مورد قبول دو طرف ارسال می شود.
۴- درخواست ها، حاوی اطلاعات زیر خواهند بود:
الف – نام گمرک درخواست کننده؛
ب – ماهیت جریان رسیدگی و اقدامات درخواست شده؛
پ – هدف و دلیل درخواست؛
ت – مستندات قانونی مرتبط؛
ث – داده های دقیق و جزئی از اشخاص حقیقی موضوع درخواست؛
ج – خلاصه ای از حقایق مرتبط با هدف درخواست.
۵- چنانچه ارائه نسخه های تأیید شده کافی نباشد، اصل اسناد را می‌توان درخواست کرد، مشروط بر اینکه در کوتاه ترین زمان ممکن این اسناد به گمرک ارائه دهنده بازگردانده شوند.
۶- چنانچه درخواست، الزامات این ماده را رعایت نکرده باشد، اصلاح یا تصحیح آن را می توان درخواست کرد که این امر مانع اجرای اقدامات اولیه در خصوص درخواست نخواهد شد.
ماده ۱۳
تحقیق
۱- چنانچه گمرک درخواست شونده اطلاعات درخواستی را در اختیار نداشته باشد، می تواند تحقیقاتی را برای به دست آوردن آن اطلاعات انجام دهد.
۲- چنانچه گمرک درخواست شونده مقام صلاحیتدار برای انجام تحقیقات مشخص شده در بند (۱) این ماده نباشد، می تواند از مقام دولتی مربوط درخواست نماید و مراتب به آگاهی طرف درخواست کننده خواهد رساند.
ماده ۱۴
شرایط حضور مأموران
۱- مأموران گمرک کشور یک طرف بر اساس درخواست کتبی و رضایت گمرک کشور طرف دیگر و به موجب شرایط مشخص شده توسط آن طرف، می توانند در قلمرو کشور آن طرف برای تحقیق در مورد تخلف گمرکی حاضر شوند.
۲- مأموران گمرک کشور یک طرف، حاضر در قلمرو طرف دیگر در موارد به موجب این موافقتنامه در هر زمان، گواهی صلاحیت خود را طبق قوانین کشور طرف دیگر ارائه خواهند نمود.
۳- مأموران گمرک یک طرف در مواردی که به موجب این موافقتنامه در قلمرو طرف متعاهد دیگر حاضر می شوند، مسؤول هرگونه نقض قوانین کشوری می باشند که در آن اقامت دارند. مأموران مزبور دارای سلاح و لباس یک شکل نخواهند بود.
ماده ۱۵
محرمانه بودن اطلاعات
۱- هرگونه اطلاعات دریافت شده به موجب این موافقتنامه فقط توسط گمرکات برای اهداف مشخص شده در این موافقتنامه مورد استفاده قرارخواهند گرفت، و برای اهداف دیگر مورد انتقال یا استفاده قرار نخواهند گرفت، مگر اینکه گمرک ارائه دهنده این اطلاعات رضایت کتبی خود را اعلام کرده باشد.
۲- گمرک کشور ارائه دهنده اطلاعات محرمانه به گمرک طرف دیگر، در چهارچوب این موافقتنامه عنوان محرمانه را متعاقباً بر روی آن و یا وسیله انتقال آن قید خواهد نمود. گمرک دریافت کننده این اطلاعات، از محافظت آنها طبق قوانین کشور خود اطمینان حاصل خواهد نمود.
۳- گمرکات می توانند اطلاعات دریافتی به موجب این موافقتنامه را به عنوان دلیل در رسیدگی های قضائی و اداری استفاده کنند. استفاده احتمالی از این اطلاعات به عنوان دلیل در دادگاه و همچنین شرایط حقوقی آن مطابق قوانین کشور گمرک دریافت کننده اطلاعات مزبور تعیین می شود.
ماده ۱۶
موارد استثناء تعهد به ارائه کمک
۱- چنانچه گمرک درخواست شونده، اجرای درخواست را ناقض حاکمیت، امنیت، نظم عمومی یا سایر منافع اساسی کشور خود یا منافع تجاری یا حرفه ای تلقی نماید، می تواند از ارائه کمک به صورت کلی یا جزئی به موجب این موافقتنامه خودداری یا کمک مزبور را تحت قیود و شرایطی ارائه نماید.
۲- چنانچه گمرک درخواست کننده، کمکی را درخواست کند که خود قادر به ارائه آن نیست، باید این حقیقت را در درخواست ذکر کند. اجرای این درخواست در صلاحدید گمرک درخواست شونده می باشد.
۳- چنانچه ارائه کمک از تحقیق، یا جریان های رسیدگی قضائی انجام شده، جلوگیری نماید، گمرک درخواست شونده می تواند آن را به تعویق اندازد. در این صورت گمرک درخواست شونده مراتب را به آگاهی گمرک درخواست کننده می رساند و با گمرک مزبور در مورد قیود و شرایط مقرر شده توسط گمرک درخواست شونده برای ارائه کمک مشورت خواهد کرد.
۴- چنانچه گمرک درخواست شونده معتقد باشد که اجرای درخواست هزینه زیادی خواهد داشت، می تواند از ارائه کمک خودداری نماید.
۵- در صورت امتناع از ارائه کمک ، دلیل امتناع فوری به صورت کتبی به اطلاع گمرک درخواست کننده خواهد رسید.
ماده ۱۷
هزینه ها
۱- هزینه های صرف شده در اجرای درخواست، بر عهده گمرک درخواست شونده خواهد بود به غیر از هزینه های مربوط به کارشناسان و گواهان و هزینه های مترجمان همزمان که کارمند دولت نباشند که توسط گمرک درخواست کننده تقبل خواهد شد.
۲- پرداخت هزینه های دیگر صرف شده در اجرای این موافقتنامه منوط به مذاکره اضافی بین گمرکات خواهد بود.
ماده ۱۸
قلمرو اجرائی موافقتنامه
این موافقتنامه در قلمرو جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه قابلیت اجراء خواهد داشت.
ماده ۱۹
اختلاف ها و دعاوی
تمامی اختلاف ها و دعاوی بین طرفها در خصوص تفسیر و اجرای این موافقتنامه از طریق مشاوره و مذاکره بین طرفها حل و فصل خواهد شد.
ماده ۲۰
لازم الاجراء شدن و خاتمه این موافقتنامه
۱- این موافقتنامه سی روز پس از دریافت آخرین اطلاعیه کتبی از طریق مجاری دیپلماتیک مبنی بر تکمیل تمامی تشریفات داخلی لازم برای لازم الاجراء شدن این موافقتنامه توسط طرفها، به اجراء گذاشته خواهد شد.
۲- طرفها مجاز هستند این موافقتنامه را با آگاه کردن طرف دیگر از قصد خود برای فسخ این موافقتنامه، فسخ نمایند. در این صورت این موافقتنامه سه ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه، فسخ می شود.
۳- فسخ این موافقتنامه تأثیری بر حقوق و تعهدات طرفها ناشی از اجرای این موافقتنامه پیش از فسخ آن نخواهد داشت، مگر این که طرفها به گونه دیگری توافق نمایند.
۴- از زمان لازم الاجراء شدن این موافقتنامه، موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه در خصوص همکاری و کمک متقابل در امور گمرکی که در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۷۷ (برابر با ۲۹ جولای ۱۹۹۸) به امضاء رسید، از درجه اعتبار ساقط می گردد.
این موافقتنامه در تهران به تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ هجری شمسی مطابق با ۱۶ می ۲۰۱۶ میلادی در دو نسخه اصلی هر یک به زبانهای فارسی، روسی و انگلیسی که تمامی آنها از اعتبار یکسانی برخوردار می باشد تنظیم شده است. در صورت بروز اختلاف، متن انگلیسی برای تفسیر این موافقتنامه استفاده خواهد شد.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران از طرف دولت فدراسیون روسیه آندری بلیانینف رئیس کل گمرک فدراسیون روسیه
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و بیست ماده در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ دوم آذرماه یکهزار و سیصد و نود و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱/۱۰/۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی لاریجانی