ماده ۱ـ نام: حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت نهادی است برخاسته از متن انقلاب شکوهمند اسلامی که از این پس در این اساسنامه «بعثه» نامیده میشود.
ماده ۲ـ تأسیس: بعثه در تاریخ ۱۳۵۸/۶/۲۹ و با فرمان معمار بزرگ انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» و برای مدت نامحدود تشکیل گردیده است.
ماده ۳ـ تابعیت: بعثه دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران است.
ماده ۴ـ شخصیت حقوقی و استقلال مالی: بعثه نهادی است غیردولتی، غیرانتفاعی، دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی، اداری و استخدامی که تحت نظارت عالیه مقام معظم رهبری مدظله العالی و طبق مقررات این اساسنامه و آئین‌نامه‌های داخلی اداره میشود.
ماده ۵ ـ مرکز اصلی بعثه:محل استقرار و مرکز اصلی بعثه مقام معظم رهبری در تهران، خیابان آزادی، ساختمان حج و زیارت است.
ماده ۶ ـ اهداف کلی بعثه:
۶ ـ ۱ـ سیاستگذاری کلان و نظارت مستمر بر کلیه فعالیتها و خدمات حوزه حج و زیارت براساس منویات مقام معظم رهبری.
۶ ـ ۲ـ ارتقاء دانش، توانمندسازی و معرفتافزایی دینی زائران و کارگزاران حوزه حج و زیارت.
۶ ـ ۳ـ استفاده از دیپلماسی حج در جهت استواری و اتقان امت واحده اسلامی در چارچوب سیاستهای کلی نظام.
۶ ـ ۴ـ پاسخگویی به شبهات وارده به اسلام به ویژه در حوزه حج و زیارت مبتنی بر پژوهشهای بنیادی و کاربردی.
ماده ۷ـ وظائف بعثه:
۷ـ۱ـ سیاستگذاری کلان در حوزههای تبلیغ، آموزش، پژوهش، ترویج و تحکیم فرهنگ اسلامی در میان زائران.
۷ـ ۲ـ تدوین استراتژی و خط مشی کارکرد بینالمللی در قلمرو اهداف بعثه.
۷ـ ۳ـ تهیه و اجرای طرحهای فرهنگی ـ تبلیغی و آموزشی برای زائران و کارگزاران حج و زیارت.
۷ـ ۴ـ برگزاری نشستها، کنگرهها و همایشهای علمی و فرهنگی.
۷ـ ۵ ـ شناسایی، جذب، آموزش و سازماندهی نیروی انسانی در راستای وظائف بعثه.
۷ـ ۶ ـ پاسخگویی به ابهامات و شبهات دینی و معنوی زائران.
۷ـ ۷ـ انجام پژوهشهای کاربردی در حوزه مأموریتی و مقابله با خرافات، انحرافات و شبهات اعتقادی.
۷ـ ۸ ـ برگزاری دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی در حوزه مأموریتی.
۷ـ ۹ـ توسعه و تعمیق روابط با مقامات، سازمانهای بینالمللی و مراکز علمی سایر کشورها در حوزه حج و زیارت.
۷ ـ۱۰ـ اعمال نظارت و کنترل کلان بر عملکرد سازمان حج و زیارت از طریق طراحی شاخصهای کلیدی عملکرد.
تبصره: نماینده ولی فقیه عندالاقتضاء میتواند نظارتهای موردی را اعمال نماید و نمایندگانی برای نظارت بر فرآیند کار منصوب کند.
۷ـ۱۱ـ نظارت بردریافت و مصرف اصلو منافع حاصلاز وجوه مأخوذه از زائرین جهتحفظ منافع آنها.
۷ـ ۱۲ـ حفظ اشیاء ، اسناد و مدارک تاریخی مرتبط با حج و زیارت و بهرهبرداری از آنها در جهت رشد فرهنگی کشور.
۷ـ ۱۳ـ تولید، انتشار و عرضه کتاب و محصولات فرهنگی.
۷ـ ۱۴ـ اجرای سایر وظایف محوله از سوی مقام معظم رهبری مدظله العالی.
ماده ۸ ـ منابع بعثه:
۸ ـ۱ـ کمکهای اعطایی رهبر معظم انقلاب اسلامی.
۸ ـ۲ـ اعتبارات مصوب در بودجه عمومی کشور.
۸ ـ۳ـ کمکهای نقدی و غیرنقدی اشخاص حقیقی و حقوقی به عنوان هدیه، وقف خاص در چارچوب آییننامه‌های مصوب.
۸ ـ۴ـ درآمدهای ناشی از فعالیتهای فرهنگی، هنری، انتشاراتی و دیگر فعالیتهای مرتبط با مأموریتهای بعثه.
ماده ۹ـ ارکان:ارکان بعثه عبارتند از :نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت حسابرس و بازرس
ماده ۱۰ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی: نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی با حکم مقام معظم رهبری مدظله العالی منصوب و به عنوان عالیترین مقام بعثه، مسئول انجام و اجرای کلیه امور و هدایت فعالیتهای مرتبط با حج و زیارت و حفظ حقوق و منافع بعثه و زائرین است.
ماده ۱۱ـ وظائف و اختیارات نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت:
۱۱ـ۱ـ اجرای فرامین و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی.
۱۱ـ۲ـ سرپرستی حجاج و زائران ایرانی.
۱۱ـ۳ـ سیاستگذاری در حوزههای تبلیغ، آموزش، پژوهش، ترویج و تحکیم فرهنگ اسلامی در میان حجگزاران، معتمرین و زائرین.
۱۱ـ ۴ـ هماهنگی مجموعه فعالیتهای دستگاههای ذیربط در موسم حج.
۱۱ـ ۵ ـ تصویب برنامه و بودجه سالیانه بعثه در چارچوب ضوابط ابلاغی دفتر مقام معظم رهبری.
۱۱ـ ۶ ـ انتصاب معاونین و مدیران بعثه.
ماده ۱۲ـ حسابرس و بازرس (رکن نظارتی):رکن نظارتی بعثه، معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری است.
ماده ۱۳ـ دفاتر و محاسبات:
الف) سال مالی بعثه از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفند همان سال پایان خواهد یافت.
ب) برنامه و بودجه سالیانه بعثه مقام معظم رهبری تا پایان اسفند ماه سال قبل هر سال پس از تصویب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت اجرا میگردد.
ج) کلیه صورتهای مالی و گزارشهای عملکرد سالانه حداکثر تا پایان خرداد ماه سال بعد، پس از تأیید نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در اختیار رکن نظارتی بعثه قرار خواهد گرفت.
د) دفاتر حسابهای بعثه در محل اصلی استقرار آن نگهداری خواهد شد و جهت اعمال نظارت در دسترس رکن نظارتی بعثه خواهد بود.
ماده ۱۴ـ تمرکز وجوه:
الف) بعثه میتواند در کلیه بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری داخلی دولتی و بانکهای خارجی کشورهای محل مأموریت، حسب نیاز در چارچوب ضوابط ابلاغی، قوانین و مقررات نسبت به افتتاح و انسداد حساب بانکی اقدام نماید.
ب) کلیه وجوه مرتبط با بعثه در حساب متمرکز بعثه مقام معظم رهبری نگهداری میگردد.
ماده ۱۵ـ محدودیتها:
الف) معاملات بعثه با مدیران و کارکنان بعثه و اقارب سببی و نسبی آنها تا درجه سوم اعم از مستقیم و غیرمستقیم ممنوع خواهد بود.
ب) انجام فعالیتها و معاملات نظیر وظایف بعثه برای مدیران و مسئولین و کارکنان آن ممنوع است.
ماده ۱۶ـ انحلال:
انحلال، تسویه و یا ادغام بعثه با نظر مقام معظم رهبری مدظله العالی خواهد بود.
ماده ۱۷ـ تغییرات در اساسنامه:
تغییرات در اساسنامه به پیشنهاد نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و تصویب مقام معظم رهبری مدظله العالی صورت خواهد گرفت.
این اساسنامه در ۱۷ ماده و یک تبصره مراحل نهایی تصویب را در دفتر مقام معظم رهبری طی کرده است.