شماره ۱۶۴۷۳/۳۰۰ – ۱۳۹۶/۴/۱۳
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران درجلسه مورخ ۱۳۹۶/۳/۲۲ با توجه به ضرورت و اهمیت، موضوع «سند توسعه حمل و نقل همگانی» را در راستای مصوبه ۱۳۹۵/۱۱/۱۱ به شرح زیرتصویب نمود:
مقدمه
براساس تصمیم وزارت راه و شهرسازی، تأکید بر توسعه شهری و منطقه‌ای مبتنی بر حمل و نقل همگانی، دراسناد توسعه ملی و منطقه‌ای (فرابخشی و بخشی) و طرح‌های توسعه عمران ملی، منطقه‌ای و محلی در دستورکار قرار گرفته است. امید آن می‌رود، با این تأکید حرکت به سوی پایدارسازی توسعه‌های سرزمینی شتابان، و
ـ از نظر اجتماعی: حرکت به سوی برابری حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی،
ـ از نظر اقتصادی: دستیابی آسان‌تر افراد به فرصت‌های شغلی و امکانات اقتصادی،
ـ و از نظر محیطی (کالبدی) با رویکرد رشد هوشمند شهری: چیدمان هدفمند کاربری‌ها با محوریت حمل و نقل همگانی، توسعه انسان ـ محور و حمل و نقل غیر موتوری و حفظ سرمایه‌ها و منابع زیست محیطی را دنبال کند. شهرسازی مبتنی برحمل و نقل همگانی رویکرد اساسی کشور در برنامه‌ریزی شهری ومنطقه‌ای خواهدبود.
اهداف:
هدف کلان توسعه شهری و منطقه‌ای مبتنی بر حمل و نقل همگانی، تأکید بر ایجاد یکپارچگی میان «توسعه شهری و منطقه‌ای» با «حمل و نقل همگانی» است که منجر به ارتقای قابلیت زیست‌پذیری شهرها و کیفیت زندگی شهروندان می‌شود.
اهداف خرد:
الف) برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای براساس یکپارچگی سامانه‌های حمل و نقل و کریدورها و شبکه حمل و نقل همگانی (با امکان ارتقاء به سامانه‌های ریلی در صورت لزوم)
ب) تلفیق فعالیت‌ها، عملکردها و کاربری‌های جاذب شهری و ایستگاه‌ها با امکان دسترسی به سیستم‌های حمل و نقل غیر موتوری، پیاده روی و دوچرخه سواری.
ج) توسعه شبکه ملی و منطقه‌ای ریلی منطبق با موقعیت شهرها و مراکز کار و فعالیت و سکونت قابل توسعه و منطبق با طرح‌های توسعه و عمران ملی و منطقه ای.
د) توسعه ایستگاه‌های حمل و نقل با درنظر گرفتن نقش این مراکز در بازآفرینی شهر و با تأکید بر سیاستهای پایداری شهری
ﻫ) اتخاذ نگرش فضائی و شهرنگر با مشارکت حداکثری تمامی کنشگران و ذینفعان.
و) توسعه اجتماعات محلی
ز) ارتقاء حس تعلق شهروندان .
الزامات و اقدامات :
۱ـ معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، حداکثر ظرف مدت ۲ ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، «راهنمای ملی توسعه مبتنی برحمل و نقل همگانی» را با همکاری دستگاههای مرتبط تهیه و جهت تصویب به شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه نماید.
۲ـ برای شهرهایی که در مرحله تهیه یا بازنگری طرح‌های توسعه و عمران در مقیاس ملی، منطقه‌ای و محلی می‌باشند، لازم است مفاد سند «راهنمای ملی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی» مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری، ملاک عمل قرار گیرد.
۳ـ کلیه سازمان‌ها و دستگاههای اجرایی ذی‌ربط مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، شهرداری‌ها و سایر دستگاههای مرتبط حسب موضوع موظفند نسبت به تأمین تسهیلات و امکانات لازم در جهت اجرایی شدن طرح‌ها و پروژه هایی بر مبنای توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی براساس دستورالعملها و راهنماهای اجرائی این سند اقدام نمایند.
۴ـ با توجه به اهمیت سامانه‌های حمل و نقل همگانی در رویکرد ملی بر مبنای توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی، لازم است نقش پایانه‌ها در درون شهرها و در قالب طرح‌های توسعه و عمران مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نیاز تقویت شده و توسعه یابند.
***************
به منظور اجرایی شدن این سند و تحقق اهداف آن، شورای عالی موارد زیر را مقرر نمود:
یک) سند حاضر مصوب و در یک دوره زمانی بازنگری و اصلاحات لازم در این سند از طریق همفکری و نظرخواهی از جامعه حرفه‌ای و دانشگاهی و سایر صاحبنظران بعمل آمده و نتیجه جهت ارتقاء این سند مهم به شورای عالی ارایه گردد. معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با نظارت و هماهنگی کامل با دبیرخانه شورای عالی مسوول پیگیری و اجرای این بند میباشد.
دو) کلیه دستورالعملها و راهنماهای اجرایی لازم و مرتبط با این سند، باهماهنگی دفتر طرح‌های کالبدی توسط معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی تهیه و جهت بررسی، حداکثر ظرف مدت دو ماه به کمیته تخصصی فرادست ارایه گردد. در این فقره اصلاحات لازم و یا پیشنهادات جدید جهت اجرایی ساختن این سند در شرح خدمات طرح‌های توسعه و عمران در سطوح و مقیاسهای مختلف در اولویت قرار گیرد.
سه) تصویب سند حاضر و نیز مصوبه مورخ ۱۳۹۵/۱۱/۱۱ نشانگر موضع شورای عالی شهرسازی ومعماری ایران درباره یادآوری امر فراموش شده: ضرورت هماهنگی مقوله‌های «برنامه‌ریزی کاربری زمین» و «برنامه‌ریزی حمل و نقل با تأکید ویژه بر برنامه‌ریزی حمل و نقل عمومی و همگانی» به منزله دو عنصر و جزء اصلی از فرآیند برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای میباشد.
چهار) تا پیش از تصویب و ابلاغ دستورالعملها و راهنماهای اجرایی مربوط به این سند، بررسی و یا تصویب طرح‌های موسوم به تی. او. دی (به عنوان یکی از رویکردهای محتمل) و یا پروژه‌های طراحی مجتمع‌های ایستگاهی (به عنوان یکی از راهکارهای ممکن) در کمیسیونها، کارگروهها و شوراهای برنامه‌ریزی ممنوع میباشد.
پنج) براساس تبصره ماده شش قانون تأسیس شورای عالی ترافیک و در راستای تحقق سند حاضر، دبیرخانه شورای عالی ترافیک با همراهی دفتر طرح‌های کالبدی و معاونت حمل و نقل نسبت به تهیه شیوه نامه ضرورت و نحوه هماهنگی طرح جامع ترافیک شهر با طرح‌های جامع شهری ظرف مدت سه ماه اقدام و نتیجه را جهت بررسی به شورای عالی شهرسازی و معماری ارایه نمایند.
مراتب جهت استحضار و صدوردستورانعکاس و اقدام اعلام می‌شود.خواهشمند است دستورفرمایید نتیجه اقدامات جهت ارائه به شورای عالی به این معاونت اعلام شود.
معاون معماری و شهرسازی و دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی ـ پیروزحناچی