آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۰ قانون مدیریت بحران کشور

تاریخ تصویب: ۱۴۰۰/۰۳/۳۰
تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۴/۱۲

شماره ۳۵۹۶۱ – ۱۴۰۰/۴/۲

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۰/۳/۳۰ به پیشنهاد سازمان مدیریت بحران کشور (با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران) و به استناد تبصره (۱) ماده (۲۰) قانون مدیریت بحران کشور – مصوب ۱۳۹۸- آیین‌نامه اجرایی ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:


ماده ۱- در این آیین­نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می­روند:

۱- سازمان: سازمان مدیریت بحران کشور.

۲- قانون: قانون مدیریت بحران کشور – مصوب ۱۳۹۸-.

۳- دستگاه‌های اجرایی: کلیه دستگاه‌های موضوع ماده (۲) قانون.

۴- کارکنان: کلیه شاغلین دستگاه­های اجرایی اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی، خرید خدمتی و سایر عناوین مشابه که به موجب قوانین و مقررات مربوط به­کارگیری شده یا می­شوند.

۵- داوطلب: فردی که داوطلبانه و یا به درخواست سازمان با اختیار و رضایت خود برای ارایه خدمت در مراحل مختلف مدیریت بحران بدون انتظار دستمزد اعلام آمادگی می‌کند و تحت مدیریت هماهنگ سازمان و نظارت و سازماندهی دستگاه‌ اجرایی ذی­ربط یا فرماندهی عملیات پاسخ موضوع ماده (۱۱) قانون نسبت به انجام وظایف محوله اقدام می‌نماید.


ماده ۲- کارکنان و داوطلبانی که در فاصله زمانی اعلام تا خاتمه شرایط اضطراری موضوع ماده (۱۱) قانون، داوطلبانه یا به درخواست سازمان، طبق برنامه عملیات پاسخ دستگاه‌های ذی­ربط که به تأیید سازمان رسیده است، همکاری می­کنند و به سبب انجام وظایف محول ­شده، فوت یا دچار آسیب­ دیدگی می­شوند، مشمول این آیین‌نامه می‌باشند و به عنوان فداکار خدمت محسوب می­شوند.


ماده ۳- به‌ منظور بررسی پرونده‌های تشکیل‌شده به درخواست فرد آسیب­دیده، وراث قانونی متوفی و یا دستگاهاجرایی ذی­ربط، احراز اولیه مصادیق فداکار خدمت و ارجاع پرونده‌های تأییدشده به کارگروه ملی، در سطح هر استان کارگروه استانی متشکل از مدیر کل مدیریت بحران استان (رییس کمیته)، نماینده فرمانده نیروی انتظامی استان، رییس جمعیت هلال احمر استان، نماینده دادگستری استان، رییس دانشگاه علوم پزشکی استان یا معاون ذی­ربط وی به تشخیص وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مدیرکل پزشکی قانونی استان و نماینده دستگاه ذی­ربط کارکنان و داوطلبان حسب مورد تشکیل می­شود.

تبصره ۱- دبیرخانه‌ کارگروه‌های استانی در اداره کل مدیریت بحران استان مستقر و تحت ریاست مدیرکل مدیریت بحران استان فعالیت خواهند کرد.

تبصره ۲- پزشکی قانونی استان مرجع تخصصی تشخیص علت فوت یا علت و میزان آسیب‌دیدگی فداکار خدمت می­باشد.


ماده ۴- به ‌منظور رسیدگی و تأیید نهایی پرونده‌های ارجاع ­شده از استان‌ها، بررسی درخواست‌های تجدیدنظر و تأیید نهایی گزارش‌های استانی مصادیق فداکار خدمت در سطح کشور، کارگروه ملی متشکل از رییس سازمان مدیریت بحران کشور (رییس کمیته ملی)، دبیرکل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، معاون ذی­ربط فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا)، معاون ذی­ربط وزارت دادگستری و رییس سازمان پزشکی قانونی کشور و معاون مربوط دستگاه ذی­ربط کارکنان و داوطلبان حسب مورد تشکیل می­شود.

تبصره ۱- دبیرخانه کارگروه ملی در سازمان مستقر است و تحت مدیریت رییس سازمان فعالیت خواهد نمود.

تبصره ۲- در مواردی که کارگروه ملی ضروری بداند، می­تواند نظر سازمان پزشکی قانونی کشور را نیز در خصوص گزارش علت فوت یا علت و میزان آسیب‌دیدگی اخذ نماید.


ماده ۵- جلسه‌ کارگروه استانی پس از پایان شرایط اضطراری با اعلام گزارش و دریافت تقاضا، به تشخیص مدیرکل مدیریت بحران استان یا درخواست هریک از دستگاه­های اجرایی استانی ذی­ربط تشکیل می‌شود. کارگروه موظف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت درخواست، بررسی و تصمیم­گیری و مصوبات را پس از امضای رییس کارگروه به دبیرخانه کارگروه ملی ارسال کند. کارگروه ملی موظف است ظرف دو ماه از ارجاع پرونده­های استانی، نتیجه رسیدگی را به کارگروه استانی اعلام نماید. در صورت نیاز به بررسی بیشتر، مدت‌های یادشده تا یک ماه دیگر قابل تمدید است .


ماده ۶- سازمان موظف است تمهیداتی پیش‌بینی کند که اطلاعات و مستندات مربوط در مورد کارکنان و داوطلبانی که در میدان عملیات، آسیب‌دیده و یا فوت می‌شوند، با حفظ و رعایت محرمانگی ثبت و ضبط شود.


ماده ۷- آسیب‌های موضوع این آیین‌نامه به شرح جدول زیر در سه سطح طبقه‌بندی می‌شود:


ماده ۸- خدمات و تسهیلات حمایتی به فداکاران خدمت به شرح جدول زیر ارایه می‌شود:

تبصره ۱- مبلغ موضوع ردیف (۱) گروه (الف) مطابق با قوانین و مقررات مربوط به ورثه قانونی و مبلغ موضوع ردیف (۱) گروه (ج) به قیم قانونی پرداخت می‌شود.

تبصره ۲– مستمری قانونی موضوع گروه (الف) تا (ج)، صرفاً شامل آن دسته از فداکاران خدمت می‌شود که فاقد هرگونه پوشش بیمه‌ای هستند و یا پوشش بیمه­ای آنها فاقد تعهد پرداخت مستمری ناشی از فوت یا ازکارافتادگی است.

تبصره ۳- در مورد آن دسته از فداکاران خدمت که تحت پوشش بیمه‌ پایه و تکمیلی هریک از صندوق‌های بیمه درمان و بازنشستگی می­باشند، حسب مورد خود یا خانواده تحت تکفل آنان از خدمات و تسهیلات بیمه همان صندوق­های ذی‌ربط بهره­مند خواهند شد و در صورتی که از پرداختی به مشمولین این آیین­نامه کمتر باشد، سازمان مابه‌التفاوت آن را از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون جبران خواهد نمود.


ماده ۹- چنانچه هریک از کارکنان یا داوطلبان حین عملیات پاسخ، مفقود گردند، تا زمان تعیین وضعیت نهایی فرد مبنی بر غایب مفقودالاثر بودن وی که طبق قوانین و مقررات مربوط به تأیید مرجع قضایی ذی­صلاح می­رسد، مستمری موضوع جدول موضوع ماده (۸) حسب مورد به ذی­نفعان قانونی وی پرداخت می‌گردد.

تبصره ۱- در صورت صدور حکم موت فرضی غایب مفقودالاثر طبق قوانین و مقررات مربوط، علاوه بر پرداخت مستمری، معادل دیه نیز به وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد. چنانچه جسد فرد پیدا شود، علاوه بر موارد فوق، هزینه خاکسپاری نیز به وراث قانونی وی پرداخت خواهد شد.

تبصره ۲- در صورتی که فرد پیدا شود و دچار آسیب ناشی از انجام وظیفه حین عملیات پاسخ شده باشد، خدمات و تسهیلات با رعایت مفاد این آیین­نامه حسب مورد طبق گروه (ب) و (ج) جدول موضوع ماده (۸) ارایه خواهد شد.

تبصره ۳- در مدت زمانی که فرد مفقود است، دستگاه اجرایی ذی­ربط مکلف به پرداخت مستمری به وراث قانونی وی می‌باشد مگر آنکه فرد مفقود دارای پوشش بیمه­ای بوده و طبق مقررات مورد عمل صندوق ذی­ربط به سبب مفقودی مشمول دریافت مستمری باشد.


ماده ۱۰- دستگاه‌های اجرایی می توانند برای کارکنان و داوطلبان متبوع خود متناسب با نیاز به تشخیص بالاترین مقام دستگاه، پوشش‌های بیمه‌ای مسئولیت و حوادث بی­نام در چهارچوب قوانین مربوط که در آن تعهدات بیمه‌گر برابر با هزینه­‌های مربوط در این آیین‌نامه باشد، برای موارد خاص خریداری نمایند. در این صورت خدمات و تسهیلات حمایتی موضوع ماده (۸) این آیین‌نامه از محل همان بیمه‌نامه‌ها تأمین می‌شود.


ماده ۱۱- سازمان موظف است با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور تمهیداتی فراهم نماید تا میزان مستمری دریافتی مشمولان این آیین‌نامه که خود یا خانواده ایشان مستحق دریافت مستمری می‌شوند، بعد از همسان‌سازی با قانون مدیریت خدمات کشوری، از مبلغ پرداختی به مشمولان قانون مذکور کمتر نباشد. در غیر این صورت، سازمان مابه‌التفاوت آن را از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون جبران خواهد نمود.


ماده ۱۲- آن دسته از فداکاران خدمت که خدمات برجسته­ای در حفظ اموال و نجات جان مردم و کاهش صدمات ناشی از حوادث و سوانح داشته­اند، متناسب با سطح خدمات ارایه ­شده به پیشنهاد استاندار و تأیید رییس سازمان و تصویب وزیر کشور جهت دریافت و بهره­مندی از نشان­های موضوع مواد (۱۴) و (۱۵) آیین­نامه اعطای نشان­های دولتی، موضوع تصویب­نامه شماره ۱۲۳۳۴/ت۳۳۵ه مورخ ۳۰/۸/۱۳۶۹ و اصلاح بعدی آن موضوع تصویب­نامه شماره ۵۱۴۶۸ت۳۵۹۱۱هـ مورخ ۶/۴/۱۳۸۶، به مرجع ذی­ربط معرفی می­شوند.


ماده ۱۳- سازمان موظف است با همکاری شوراهای اسلامی شهر و روستا و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها با رعایت قوانین و مقررات مربوط تمهیداتی را فراهم نماید که به ‌منظور پاسداشت خدمات فداکاران خدمت و ترویج ارزش‌های فداکاری و ایثار به پیشنهاد کارگروه استانی و تصویب کارگروه ملی برنامه­‌های تقدیر از فداکاران خدمت از قبیل نامگذاری معابر، اماکن و فضاهای عمومی در شهرها و روستاها و پیش­بینی محل دفن مناسب اجرا شود.


ماده ۱۴- جبران خسارات و هزینه‌های پزشکی، غرامت صدمه جسمی، نقص عضو، فوت کارکنان و سایر موارد مشابه قابل پرداخت توسط دستگاه­های اجرایی حسب وظایف قانونی و یا از محل این آیین­نامه، صرفاً از یک منبع قابل پرداخت می­باشد.


ماده ۱۵- اعتبار مورد نیاز اجرای این آیین­نامه از محل اعتبارات موضوع ماده (۱۶) قانون پیش‌بینی و تأمین می‌شود.

اسحاق جهانگیری