شماره ۳۹۰۰۵/ت۵۷۱۸۶هـ – ۱۴۰۱/۳/۱۱
هیات وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۲/۲۱ به پیشنهاد بنیاد شهید و امور ایثارگران (با همکاری وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و به استناد تبصره ماده (۶۶) قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، مصوب ۱۳۸۶ آیین‌نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱- در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱- دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی: مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی، پیام نور، شبانه دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و هر دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی شهریه بگیر ایرانی مستقر در داخل کشور مورد تأیید وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
۲- مشمولین: دانشجویان شاهد و ایثارگر شامل همسر و فرزندان شهدا، جانبازان بیست و پنج درصد (۲۵%) و بالاتر و همسر و فرزندان آنها، آزادگان و همسر و فرزندان آنان که در یکی از مقاطع تحصیلی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی مشغول به تحصیل هستند.
۳- بنیاد: بنیاد شهید و امور ایثارگران.
۴- کمک شهریه: شهریه ثابت در دوران مجاز تحصیل و شهریه متغیر دروسی که اولین بار توسط مشمولین اخذ می گردد به جز شهریه دروس پیش نیاز و تکراری.
۵- رشته‌های تحصیلی مورد نیاز: رشته های تحصیلی که توسط کارگروه موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه مشخص و از طریق دفترچه آزمون‌های سراسری سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می‌شود.
۶- نوع: تعیین کننده نوع نظام آموزشی مشتمل بر حضوری، الکترونیکی، آموزش محور، پژوهش محور و تعیین نوع مقاطع، رشته تحصیلی و دانشگاه.
۷- میزان: ظرفیت رشته تحصیلی اعلام شده توسط کارگروه موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه و حداکثر سن مجاز داوطلبان.
۸- شرایط پرداخت: شرایط بهره‌مندی از کمک شهریه و تأمین منابع مالی آن.
ماده ۲- دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی موظفند با تأیید و یا معرفی بنیاد و با رعایت این آیین‌نامه و طی قراردادی در چهارچوب ماده (۶۳) قانون محاسبات عمومی کشور، مصوب ۱۳۶۶ بین بنیاد و دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، در هر نیمسال تحصیلی نسبت به ثبت نام و اخذ امتحانات مشمولین بدون دریافت وجه اقدام کنند.
بنیاد موظف است بر اساس مواد (۳) و (۴) این آیین‌نامه، نسبت به تأمین و پرداخت کمک شهریه تحصیلی کلیه مشمولین بر اساس بودجه سنواتی در وجه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی اقدام کند.
تبصره ۱- دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ملزم به دریافت مطالبات مربوط به تعهدات بنیاد در حدود خدمات قابل ارایه در این آیین‌نامه هستند، به گونه‌ای که در هیچ یک از مراحل و فرآیند تحصیل، شامل ثبت نام، اخذ امتحانات، فارغ‌التحصیلی و دریافت گواهی موقت تحصیلی، مانعی برای مشمولین این آیین‌نامه ایجاد نشود.
تبصره ۲- اخذ شهریه و یا هر نوع وثیقه برای تعهد بنیاد از مشمولین این آیین‌نامه ممنوع است.
ماده ۳- [اصلاحی ۱۴۰۱/۴/۲۶]
نوع، میزان و کمک شهریه، با اولویت رشته‌های تحصیلی مورد نیاز، توسط کارگروهی متشکل از وزرای علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رؤسای سازمان برنامه و بودجه کشور، بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان اداری و استخدامی کشور و دانشگاه آزاد اسلامی، هر پنج سال یک بار تهیه و با تصویب اکثریت وزرای عضو کارگروه مذکور، توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام می‌شود.
تبصره ۱- سقف کمک شهریه پرداختی، به صورت سالانه توسط سازمان برنامه و بودجه کشور مشخص می‌شود.
تبصره ۲- جلسات کارگروه موضوع این ماده، به دعوت سازمان برنامه و بودجه کشور و در محل آن سازمان برگزار می‌شود.
ماده ۴- صددرصد (۱۰۰%) کمک شهریه تحصیلی بر اساس ماده (۳) این آیین‌نامه، به مشمولین شاهد و ایثارگر در دو نیمسال اول تحصیل در مقاطع تحصیلی کارشناسی و دکترای حرفه‌ای، و در نیمسال اول مقاطع کاردانی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی (پی‌اچ‌دی) به شرط عدم مشروطی پرداخت می‌شود. و در نیم‌سال‌های بعدی، پرداخت‌ها با توجه به وضعیت پیشرفت علمی و معدل دانشجو به صورت زیر خواهد بود:
۱- پرداخت صددرصد (۱۰۰%) کمک شهریه برای مشمولین کلیه مقاطع تحصیلی حائز معدل (۱۷) و بالاتر، و برای دانشجویان کارشناسی رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه، معدل (۱۶) و بالاتر.
۲- پرداخت هفتاد و پنج درصد (۷۵%) کمک شهریه برای مشمولین کلیه مقاطع تحصیلی حائز معدل (۱۶/۹۹- ۱۵) و برای دانشجویان مقطع کارشناسی رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه، معدل (۱۵/۹۹- ۱۴) و دانشجویان تخصصی و (پی اچ دی) حائز معدل (۱۶/۹۹- ۱۶).
۳- پرداخت پنجاه درصد (۵۰%) کمک شهریه برای مشمولین مقاطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی حائز معدل (۱۴/۹۹ – ۱۲) و برای مشمولین مقطع کارشناسی رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پایه معدل (۱۳/۹۹ – ۱۲) و نیز دانشجویان کارشناسی ارشد حائز معدل (۱۴/۹۹ – ۱۴).
تبصره- [به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[استفاده از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه برای جانبازان بالای پنجاه درصد (۵۰%) بدون محدودیت سنی بوده، و برای سایر جامعه هدف ایثارگری بازنشسته مراکز دولتی و غیردولتی و یا دارای سن (۶۰) سال و بالاتر مشمول حداکثر پنجاه درصد (۵۰%) کمک شهریه با توجه به معدل و اولویت‌بندی فوق خواهد شد.
(حائزین بند (۱) پنجاه درصد (۵۰%)، بند (۲) چهل درصد (۴۰%) و بند (۳) سی درصد (۳۰%) کمک شهریه).]
ماده ۵- تعداد نیم‌سال‌های پرداخت شهریه، متناسب با آیین‌نامه‌های آموزشی مربوط در مقاطع تحصیلی به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱- کاردانی و کارشناسی ناپیوسته: چهار نیمسال تحصیلی.
۲- کارشناسی پیوسته: هشت نیمسال تحصیلی.
۳- کارشناسی ارشد پیوسته: ده نیمسال تحصیلی.
۴- دکتری حرفه‌ای پزشکی: چهارده نیمسال تحصیلی.
۵- دکتری حرفه‌ای دامپزشکی، دندانپزشکی و داروسازی: دوازده نیمسال تحصیلی.
۶- دکتری پیوسته: پانزده نیمسال تحصیلی.
۷- کارشناسی ارشد ناپیوسته: چهار نیمسال تحصیلی.
۸- دکتری (پی اچ دی): هشت نیمسال تحصیلی.
۹- تخصص پزشکی: شش تا ده نیمسال تحصیلی حسب آیین‌نامه آموزشی رشته مورد نظر.
۱۰- فوق تخصص: پنج نیمسال تحصیلی.
تبصره ۱- مشمولین این آیین‌نامه در هر مقطع تحصیلی فقط یک بار از این تسهیلات می‌توانند استفاده کنند.
تبصره ۲- دانش‌آموختگان مقاطع تحصیلی در دوره‌های روزانه دولتی، شهریه‌بگیر و حوزه‌های علمیه که از تسهیلات این آیین‌نامه و یا تحصیل رایگان استفاده کرده باشند، در همان مطقع یا مقطع پایین‌تر و یا همتراز در نظام آموزشی موازی مجدداً مشمول بهره‌مندی از خدمات این آیین‌نامه نمی‌شوند، و در صورت تحصیل مجدد در مقاطع پیوسته بالاتر (دکتری حرفه‌ای، کارشناسی ارشد پیوسته، دکتری (پی‌اج‌دی) پیوسته) با احتساب کسر سنوات مقطع گذرانده شده، مابه التفاوت سنوات باقیمانده در مورد آنها در مقطع مورد نظر محاسبه می‌شود.
تبصره ۳- دانشجویان دکتری تخصصی و (پی اچ دی) با معدل کمتر از (۱۶) مشمول پرداخت کمک شهریه آن نیمسال نمی‌شوند.
تبصره ۴- کمک شهریه واحدهای اخذ شده در ترم تابستان در محدوده سقف سنوات مجاز هر یک از مقاطع تحصیلی در این ماده قابل پرداخت میباشد و به عنوان نیمسال تحصیلی محاسبه نمی‌گردد.
تبصره ۵- [به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[پرداخت کمک شهریه برای جانبازان، آزادگان و همسران شهدا، جانبازان و آزادگان و فرزندان شهدا برای تمامی مقاطع تحصیلی، و برای فرزندان جانبازان و آزادگان تا دو مقطع تحصیلی تعیین می‌گردد.]
تبصره ۶- مشمولینی که در دوره‌های روزانه دولتی دانشگاهها و مؤسسات و مراکز آموزشی پذیرفته می‌شوند و مطابق رأی کمیسیون‌های نقل و انتقال وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نمی‌توانند در دوره‌های روزانه دولتی ادامه تحصیل داده و به نظام شهریه‌ای تغییر وضعیت می‌دهند به نسبت نیم‌سال‌های باقیمانده از تحصیل تا سقف سنوات تعیین شده در این ماده مشمول بهره‌مندی از کمک شهریه تحصیلی خواهند شد.
مشمولینی که خارج از کمیسیون اقدام به انتقالی از دوره‌های روزانه به شهریه‌پرداز می‌نمایند مشمول بهره‌مندی از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه نمی‌شوند.
تبصره ۷- مشمولین شرکت کننده در ترم تابستان در صورت عدم گذراندن واحدهای اخذشده از قبیل (حذف واحد، عدم حضور در سر کلاس و امتحانات و عدم احراز نمره قبولی)، شهریه مربوط بر عهده مشمول میباشد.
تبصره ۸- بهره‌مندی از خدمات این آیین‌نامه، با رعایت ماده (۳) آن، صرف شامل رشته‌های تحصیلی مورد نیازی است که دارای مجوز از شورای گسترش وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.
ماده ۶- استفاده از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه برای مشمولینی که از ماموریت آموزشی استفاده می‌نمایند، در چهارچوب رشته‌های تحصیلی مورد نیاز تعیین شده در کارگروه موضوع ماده (۳) این آیین‌نامه و منوط به تایید دستگاه اجرایی در خصوص رشته تحصیلی مرتبط و یا رشته تحصیلی بدو استخدام کارمند میباشد.
ماده ۷- مشمولینی که براساس ضوابط مندرج در آیین‌نامه آموزشی دانشگاهها و مؤسـسـات آموزش عالی، در مقاطع تحصیلی مختلف حد نصاب نمره را کسب نکرده و مشروط شوند و یا بر اساس ضوابط دیگر آموزشی مشروطی خود را بلااثر نمایند و یا دارای محکومیت انضباطی باشند، در آن نیم سال تحصیلی مشمول دریافت کمک شهریه از سوی بنیاد نخواهند شد و پرداخت شهریه مربوط بر عهده مشمول است.
تبصره ۱- مشمولینی که بر اساس ضوابط مندرج در آیین‌نامه آموزشی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، در مقاطع تحصیلی مختلف نسبت به حذف نیمسال اقدام نمایند در آن نیمسال مشمول دریافت کمک شهریه از سوی بنیاد نخواهند شد و پرداخت شهریه مربوط بر عهده مشمول است.
تبصره ۲- شهریه واحدهای درسی که مشمولین موفق به کسب حدنصاب نمره قبولی نشوند، شامل مزایای این آیین‌نامه نمی‌باشد و پرداخت شهریه آن واحد درسی بر عهده مشمول است.
تبصره ۳- مشمولین دکتری (پی‌اچ‌دی) در صورت عدم کسب حد نصاب نمره قبولی در امتحان جامع در آن نیمسال مشمول بهره‌مندی از تسهیلات این آیین‌نامه نمی‌شوند.
ماده ۸-
[به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری:
اطلاق قسمت اول ماده ۸ آیین‌نامه مورد اعتراض که تسهیلات آن را شامل مشمولین راتبه تحصیلی (بورسیه) قرار نداده، در فرضی که نهاد یا دانشگاه مربوطه از پرداخت شهریه امتناع ورزد از تاریخ تصویب ابطال شد.]
[به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[تسهیلات این آیین‌نامه شامل مشمولین راتبه تحصیلی (بورسیه) و واحدهای بین الملل دانشگاههای داخلی نمی‌شود.]
تبصره ۱. دانش آموختگان دانشگاه های خارج از کشور که برای ارزیابی مدرک تحصیلی خود نیاز به گذراندن تعدادی از واحدها در دانشگاههای روزانه دولتی و یا شهریه‌بگیر دارند مشمول بهره‌مندی از خدمات این آیین‌نامه نمی‌شوند.
تبصره ۲. [به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[مشمولین شاغل به تحصیل در مقطع دکترای پژوهش محور مشمول بهره‌مندی از خدمات این آیین‌نامه نمی‌شوند.]
ماده ۹- بنیاد موظف است اعتبارات سالیانه مورد نیاز اجرای این آیین‌نامه را به سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام و سازمان یادشده موظف است ضمن پیش‌بینی اعتبارات مذکور در لوایح بودجه سالانه نسبت به تأمین اعتبارات مصوب مربوط در زیر ردیف بودجه بنیاد اقدام کند.
تبصره ۱- سـازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است بر اساس ماده (۶۳) قانون محاسبات عمومی کشـور، مصوب ۱۳۶۶ کلیه تعهدات پرداخت نشده کمک شهریه مشمولین در هر سال تحصیلی را به عنوان تعهدات پرداخت نشده بودجه سال قبل در ردیف خاصی از بودجه کل کشور سال بعد منظور و بر اساس گزارش بنیاد، به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و یا و وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخت نماید.
تبصره ۲- تعهدات پرداخت نشده موضوع تبصره (۱) این ماده، تا پایان سال ۱۴۰۰ از محل جزء (۲) بند (ی) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، پس از تأیید بدهی دانشگاههای فوق توسط بنیاد، پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۰- مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این آیین‌نامه بر عهده بنیاد اسـت و وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دانشگاهها و مراکز و مؤسـسـات آموزش عالی موظفند همکاری کامل با بنیاد را انجام دهند.
دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی مکلفند اطلاعات کامل آموزشی و انضباطی مشمولین این آیین‌نامه را در هر نیمسال تحصیلی در پایان همان نیم سال یا حداکثر تا پایان نیم سال تحصیلی بعد به بنیاد ارایه دهند.
بنیاد مکلف است زیرساختهای لازم برای دریافت اطلاعات مذکور به صورت الکترونیکی را فراهم نماید.
ماده ۱۱-
[به موجب رأی شماره ۱۱۱۹۱۷ – ۱۴۰۳/۱/۲۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری:
اطلاق ماده ۱۱ آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده ۶۶ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و تبصره ذیل آن در حدی که متضمن شمول مفاد آن به مشمولین ورودی سنوات قبل از تصویب آیین‌نامه است از تاریخ تصویب ابطال شد.]
کلیه مشمولین ورودی سنوات قبل و ورودی جدید از زمان ابلاغ این آیین‌نامه مشمول مفاد آن هستند.
تبصره- ماده (۳) این آیین‌نامه، فقط شامل مشمولین پذیرفته شده از سال تحصیلی ۱۴۰۱ به بعد میباشد و مشمولین ورودی سنوات قبل از آن را شامل نمی‌شود.
ماده ۱۲- آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده (۶۶) قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران، موضوع تصویبنامه شماره ۸۲۴۶ت۵۰۵۵۸هـ مورخ ۲۹/۱/۱۳۹۵ لغو می‌شود.