شماره ۲۲۱۶/۱/۸۲/۲۹ مورخ ١٣٩۶/۱۲/۲۳
ستاد کل نیروهای مسلّح
۱- برابر تبصره بند الف ماده ۸۷ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بنیاد شهید و امور ایثارگران موظف است رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که صورت سانحه بالینی همزمان مجروحیت را ندارند اما مجروحیت آنها توسط کمیسیون پزشکی نهاد اعزام کننده (نیروهای مسلح) احراز می‌گردد را به عنوان جانباز تلقی نماید و حداقل پنج درصد (۵%) جانبازی به آنها تعلق می‌گیرد.
۲- به منظور اجرای صحیح این حکم قانونی، طی جلسات کارشناسی با معاونت های تخصصی بنیاد شهید در بخش کلیات و بخش های تخصصی پزشکی، توافقات مقضتی حال شده و در قالب دستورالعمل اجرایی موصوف به امضاء مسئولین حوزه های تخصصی در بنیاد شهید و ستاد کل نیروهای مسلح رسید (به شرح پیوست ۱)
۳- [به موجب رأی شماره ١۶۴٢٣۵۴ – ١۴٠٢/۶/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[بر این اساس، رزمندگانی که متقاضی بهره مندی از امتیازات دستورالعمل موصوف هستند، برابر رویه ای که در ماده ۵ دستورالعمل پیش بینی شده است، لازم است فرم های مربوط را تکمیل و به همراه مدارک و مستندات خواسته شده به سازمان های نیروهای مسلح تحویل دهند تا مراحل آمده در دستورالعمل گام به گام انجام شده و پس از طی مراحل و تأییدیه نهایی، نسبت به معرفی و ارسال پرونده مجروحیت (جانبازی) به بنیاد اقدام گردد.]
۴- [به موجب رأی شماره ١۶۴٢٣۵۴ – ١۴٠٢/۶/۲۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شد.]
[اقدامات و گام های پیش بینی شده به شرح زیر است:
گام اول: تکمیل فرم های شماره ۱ تا ۶ برابر متن آن به طور دقیق و کامل: (به شرح پیوست ۲)
فرم شماره ۱- ثبت اطلاعات فردی و مشخصات شغلی و خدمتی رزمنده
فرم شماره ۲- ثبت اطلاعات پرسنلی و یگانی رزمندگان و سازمان به‌کارگیرنده
فرم شماره ۳- ثبت اطلاعات مربوط به عملیات هایی که رزمنده در آن حضور داشته است.
فرم شماره ۴- ثبت تاریخ های حضور در جبهه رزمنده
فرم شماره ۵- ثبت اطلاعات مربوط به رزمندگانی که در واحدهای توپخانه و سلاح های پرتابی خدمت نموده اند.
فرم شماره ۶- ثبت اطلاعات مربوط به نحوه مجروحیت و مصدومیت رزمنده
گام دوم: تهیه مستندات و مدارک معتبر مربوط به اطلاعات اظهاری رزمنده در فرم های ۱ تا ۶ (در گام اول) و ارائه آن به همراه مدارک پرسنلی و شخصی و دیگر مدارک مرتبط اعم از درمانی و یگانی از سوی رزمنده
گام سوم: بررسی و تطبیق اظهارات رزمنده، برابر فرم های ۱ تا ۶ گام اول، با تکیه بر مدارک و مستندات ارائه شده و بهره گیری از تأییدیه های رسمی مراجع مربوط در نیروهای مسلح
گام چهارم: در صورت تأیید اظهارات رزمنده در مورد میزان حضور در جبهه و حضور در عملیات ها و نحوه مجروحیت و مصدومیت توسط مراجع مربوط در نیروهای مسلح، صورت سانحه مجروحیت، تنظیم و به همراه کلیه مدارک و مستندات، در قالب پرونده، جمع آوری شده و به کمیسیون عالی پزشکی نیروهای مسلح طی مکاتبه رسمی و برابر روش های جاری در نیروهای مسلح ارسال می شود.
تذکر: به منظور ایجاد نظم و سهولت در بررسی مدارک، جاگذاری مدارک و پرونده های رزمندگان متقاضی به ترتیب چک لیست اشاره شده در ردیف ۶ بند الف این ابلاغیه صورت پذیرد.
گام پنجم: کمیسیون های عالی پزشکی نیروهای مسلح با توجه به مدارک موجود در پرونده در صورت تکمیل مدارک، با استناد به دستورالعمل اجرایی مذکور، خصوصاً جداول سه گانه تخصصی مربوط به صدمات شیمیائی، افت شنوایی و اعصاب و روان، نسبت به اظهارنظر تخصصی مبنی بر تأیید مجروحیت یا عدم تأیید مجروحیت (مرتبط با جبهه و جنگ) با انشاء رأی برابر روش جاری به امور ایثارگران نیروهای مسلح اعلام رسمی می‌نمایند. (در صورت عدم تکمیل مدارک، پرونده با ذکر عنوان نقص مدرک و بدون اظهارنر تخصصی پزشکی به مرجع ارسال کننده عودت داده می شود تا نسبت به رفع نقص اقدام گردد.)
گام ششم: در صورت تأیید مجروحیت و مصدومیت رزمنده، توسط کمیسیون های عالی پزشکی، امور ایثارگران نیروهای مسلح (نیروهای ۴گانه آجا، ۵گانه سپاه، ناجا و وزارت دفاع)، نسبت به تشکیل کمیسیون موضوع مواد ۱۴۰ ق. آجا، ۱۳۴ ق. سپاه و ۱۴۰ ق. ناجا به منظور احراز جانبازی اقدام می‌نمایند.
گام هفتم: پس از تأیید و احراز جانبازی در کمیسیون های تشخیص و احراز، پرونده رزمنده (محتوی رأی کمیسیون احراز، فرم صورت جلسه سانحه و کلیه مدارک پرسنلی و یگانی اشاره شده در گام های اول تا ششم) با مکاتبه رسمی از سوی نیروهای مسلح به معاونت نیروی انسانی ستادهای آجا، سپاه، ناجا و وزارت دفاع ارسال شده و در صورت تأیید مدارک و مستندات پرونده، فرم شماره ۷ از سوی معاونت نیروی انسانی و امور ایثارگران این ستادها، تکمیل و پرونده با مکاتبه رسمی به اداره کل پذیرش و امور اداری بنیاد شهید و امور ایثارگران ارسال می گردد.
گام هشتم: اداره کل پذیرش و امور اداری بنیاد پس از ثبت مشخصات رزمنده در سامانه بنیاد، پرونده را جهت تعیین درصد جانازی به کمیسیون پزشکی بنیاد ارسال می نماید. کمیسیون پزشکی بنیاد با توجه به صورت جلسه سانحه و صدمات وارده به رزمنده و میزان از کارافتادگی وی، درصد جانبازی متعلقه را با استناد به آیین‌نامه درصد جانبازی (جاری) در مورد رزمنده تعیین می نماید. در هر حال حداقل ۵ درصد جانبازی، به پرونده های تأیید شده ارسالی از سوی ستادهای آجا، سپاه، ناجا و وزارت دفاع اعطاء خواهد شد.
گام نهم: کمیسیون پزشکی بنیاد درصد متعلقه به پرونده را در فرم مربوط ثبت نموده و رأی صادره را به طور رسمی به اداره کل پذیرش و امور اداری بنیاد و نیروهای مسلح (حسب مورد) ابلاغ می نماید.]
۵- با عنایت به موارد مطروحه در گام های نه گانه، اعمال مقررات در سلسله مراتب سازمان‌های نیروهای مسلح به شرح زیر صورت می‌پذیرد که لازم است پرونده رزمندگان متقاضی، طبق آن تشکیل و تکمیل گردیده و در صورت حائز شرایط بودن به بنیاد ارسال گردد:
الف) وظایف امور ایثارگران لشکرهای یا یگان‌های آجا و سپاه در منطقه یا استان، سپاه استانی، انتظامی استان و یا رده‌های تخصصی مستقل نیروهای مسلح:
۱- ارائه فرم های ۱ تا ۶ به رزمنده متقاضی
۲- دریافت فرم‌های تکمیل شده و مستندات مربوط به آن از جمله گواهی مصدق جبهه و تصویر خوانای کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه و یک قطعه عکس ۶*۴ و دیگر مدارک مرتبط برابر دستورالعمل
۳- بررسی و تطبیق اولیه مدارک و مستندات ارائه شده با فرم های تکمیل شده و اظهارات افراد
۴- در صورت تأیید اولیه مدارک و مستندات موصوف با اظهارات اعلام شده در فرم ها، تشکیل پرونده و الصاق عکس به پرونده و ممهور نمودن آن به مهر رده
۵- تنظیم صورت جلسه سانحه برابر مجروحیت و مصدومیت اعلام شده از سوی رزمنده یا جزییات در فرم مصوب سازمانی (در آجا و ناجا برابر فرم بند ب و در سپاه برابر فرم ۹ امضایی و در وزارت دفات برابر رویه جاری)
۶- تنظیم پرونده مطابق چک لیست به ترتیب: تصویر کارت ملی- تصویر صفحات شناسنامه- فرم‌های ۱ تا ۶- گواهی جبهه و پایانی مأموریت- گواهی حضور در واحدهای توپخانه و سلاح های پرتابی- مدرک درمانی و تشخیصی مرتبط با مجروحیت و مصدومیت اظهاری- صورت سانحه
۷- ارسال پرونده به امور ایثارگران سلسله مراتبی بالاتر (نیروهای ۴گانه آجا، ۵گانه سپاه، ناجا و ودجا) طی مکاتبه رسمی
۸- رفع نقص و یا از رده خارج نمودن پرونده حسب مورد برابر اعلام رده بالاتر
۹- در صورت عدم تأیید مجروحیت و مصدومیت رزمنده، اعلام نتیجه به ذینفع و بایگانی در سوابق اکد
ب) وظایف معاونت نیروی انسانی و امور ایثارگران نیروهای ۴گانه آجا، ۵گانه سپاه، ستاد ناجا و ستاد ودجا:
۱- دریافت پرونده های ارسالی از یگان‌های منطقه ای و استانی مذکور در بند الف
۲- بررسی مدارک و مستندات مضبوط در پرونده یا اطلاعات رزمنده در فرم های موصوف
۳- اطمینان از تکمیل و تصدیق اوراق پرونده برابر چک لیست
۴- ارسال پرونده یا معرفی نامه به کمیسیون های عالی پزشکی نیروهای مسلح جهت اظهارنظر تخصصی پزشکی مبنی بر مجروحیت و مصدومیت ناشی از جبهه و جنگ یا عدم آن
۵- پیگیری و دریافت پرونده به همراه نتیجه و رأی صادره از کمیسیون های عالی پزشکی
۶- در صورت عدم تأیید مجروحیت و مصدومیت، ارسال پرونده به رده اولیه جهت اعلام نتیجه به ذینفع و بایگانی در سوابق راکد
۷- در صورت اعلام نقص در مدارک پرونده، ارسال به رده پایین‌تر جهت رفع نقص
۸- در صورت تأیید مجروحیت و مصدومین از سوی کمیسیون‌های عالی پزشکی، تشکیل کمیسیون ماده ۱۲۰ ق.آجا، ۱۳۴ ق.سپاه و ۱۴۰ قانون ناجا
۹- ارسال پرونده به همراه رأی کمیسیون‌های احراز به ستادهای آجا، سپاه، ودجا و ناجا
ج) وظایف کمیسیون‌های عالی پزشکی نیروهای مسلح:
۱- بررسی اولیه مدارک به منظور حصول اطمینان از تکمیل مدارک برابر چک لیست و وجود صورت جلسه سانحه و مدارک درمانی و تشخیصی مرتبط با مجروحیت و مصدومیت اظهاری
۲- در صورت عدم تکمیل مدارک و مستندات، عودت پرونده به مرجع ارسال کننده
۳- در صورت تکمیل مدارک پرونده، طرح در کمیسیون تخصصی پزشکی در خصوص تعیین ارتباط یا عدم ارتباط مجروحیت و مصدومیت‌های اعلامی با عوامل جبهه و جنگ
۴- دریاف نظریه پزشک متخصص (مشاور) و ضبط و الصاق آن به پرونده
۵- اعلام نتیجه و صدور رأی برابر روش‌های جاری هر یک از سازمان‌ها و ارسال آن به همراه پرونده به مبادی مربوط در نیروهای مسلح (مذکور در بند ب)
د) وظایف معاونت نیروی انسانی و امور ایثارگران ستادهای آجا، سپاه، ناجا و ودجا:
۱- در صورت تأیید محتویات پرونده، تکمیل فرم شماره ۷ و امضاء آن توسط معاون نیروهای انسانی و مسئول امور ایثارگران
۲- ارسال پرونده با کلیه مدارک و فرم شماره ۷ با مکاتبه رسمی و طی لیست تجمیعی به اداره کل پذیرش و امور اداری بنیاد شهید و امور ایثارگران (مرکز)
۳- پیگیری از بنیاد شهید در خصوص چگونگی درصد متعلقه به پرونده های ارسالی از طریق دریافت لیست
۴- ارسال لیست اسامی پرونده های مربوط به رزمندگان جمعی سازمان متبوع حاوی درصدهای تعلق گرفته به نیروهای تحت امر
تکمله:
۱- امور ایثارگران ستادهای آجا، سپاه، ناجا و ودجا می‌توانند برای تسهیل فرایند انجام وظایف توسط نیروها مصورت متمرکز در ستاد مذکور با رعایت جوانب و جزییات، پیش بینی های لازم را (همانند ایجاد سامانه و…) انجام دهند.
۲- ضرورت دارد برای حفظ دفت و اصالت اسناد و مدارک و سوابق رزمندگان، نظارت دقیق‌تر بر عملکرد رده‌ها از سوی ایثارگران ستادها صورت گیرد.
۳- بدیهی است در طول اجرای این ابلاغیه معاونت نیروی انسانی (امور ایثارگران) ستاد کل حسب مورد بازدید لازم را بعمل خواهد آورد.
معاون نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح- سرتپ پاسدار جواد زاده کمند
دستورالعمل اجرایی تبصره بند (الف) ماده ۸۷ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰- ۱۳۹۶)
ماده ۱- در این دستورالعمل، اصطلاحات زیر در معانی مشروح به‌کار می‌روند:
الف) جانباز: کسی که سلامتی خود را در راه تکوین، شکوفایی، دفاع و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار از دست داده و به اختلالات و نقص‌های جسمی یا روانی دچار شود.
ب) درصد جانبازی: میزان ازکارافتادگی ناشی از آسیب‌دیدگی جسمی و روانی موضوع بند الف این ماده که توسط کمیسیون پزشکی مربوط به جانباز اختصاص داده می‌شود که حسب شرایط جسمی جانباز در صورت تشدید ضایعات موصوف با تشخیص کمیسیون پزشکی قابل تجدیدنظر می‌باشد.
ج) رزمنده: به کسی اطلاق می‌شود که در راه تکوین دفاع و حفظ ارزش‌ها و کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن طی ۸ سال دفاع مقدس از تاریخ ۱۳۵۹/۶/۳۱ تا تاریخ ۱۳۶۷/۵/۲۷ به منظور شرکت در جنگ از طریق یکی از یگان‌های نیروهای مسلح و دیگر نهادهای اعزام کننده در ماده ۳۸ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، به جبهه اعزام و این موضوع به تأیید رسمی مقامات مجاز در نیروهای مسلح و نهادهای موصوف رسیده باشد.
د) کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح: کمیسیون‌ها یا شوراهای عالی پزشکی نیروهای مسلح (نهاد اعزام کننده)
هـ) کمیسیون پزشکی بنیاد: اداره کل کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران
و) نیروهای مسلح: ستاد کل نیروهای مسلح- ارتش جمهوری اسلامی ایران- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی- وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
ح) کارکنان: اعضاء نیروهای مسلح که در حال اجرای مأموریت‌های نیروهای مسلح بوده‌اند؛ شامل پایور، پیمانی، بسیجی، وظیفه، قراردادی، خرید خدمت و اعضاء هیئت علمی دانشگاه‌های نیروهای مسلح
ماده ۲- رزمندگانی که فاقد صورت سانحه و مدارک بالینی همزمان با حادثه می‌باشند ولی از نظر کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح برابر شرایط مقرر در این دستورالعمل مجروحیت آنان مورد تأیید قرار می‌گیرد؛ توسط بنیاد به عنوان جانباز تلقی می‌گردند.
ماده ۳- سایر کارکنانی که از طریق دیگر نهادهای مندرج در ماده ۳۸ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران به جبهه اعزام شده‌اند و برای مجروحیت اظهاری خود، فاقد صورت سانحه و مدارک بالینی همزمان با حادثه می‌باشند ولی از نظر کمیسیون پزشکی سپاه، برابر شرایط مقرر در این دستورالعمل مجروحیت آنان مورد تأیید قرار می‌گیرد؛ توسط بنیاد به عنوان جانباز تلقی می‌گردند.
ماده ۴- به رزمندگان و سایر کارکنان نهادهای مندرج در ماده ۳۸ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران که در جبهه حضور داشته‌اند و مجروحیت آنان مورد تأیید کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح قرار می‌گیرد؛ توسط کمیسیون پزشکی بنیاد، حداقل ۵ درصد جانبازی تعلق می‌گیرد. در صورتی که ضایعات و مجروحیت‌های احراز شده برای جانبازی این قبیل افراد، بیش از ۵ درصد باشد، درصد بالاتر ملاک تعیین و تثبیت درصد جانبازی فرد می‌باشد.
ماده ۵- برای بررسی تقاضای رزمندگان (مشمولین ماده ۲ و ۳ دستورالعمل) لازم است مدارک مشروحه زیر به منظور تکمیل پرونده و طرح آن در کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح به رده‌های عمده ایثارگران نیروهای مسلح ارائه گردد:
۱/۵- ارائه اظهارنامه و گزارش مکتوب در مورد وقوع حادثه و ضایعه‌ای که در فرد ایجاد شده تهیه شده توسط متقاضی (برابر فرم شماره‌های ۱ تا ۶ پیوست)
۲/۵- گواهی معتبر حضور در جبهه مستند به برگه پایانی، حاوی مشخصات یگانی و مسئولیت فرد در یگان و مدت حضور (شروع و پایان) با ذکر نام عملیات‌هایی که فرد در آن حضور داشته است. (برابر فرم شماره‌های ۱ تا ۶ پیوست)
۳/۵- صورت جلسه سانحه تنظیم شده توسط لشکر- تیپ مستقل یا یگان‌های مشابه و یا واحد جایگزین بر اساس گزارش فردی و دیگر مستندات موجود از جمله حضور در جبهه (برابر فرم‌های جاری نیروهای مسلح)
۴/۵- تصویر مدارک احراز هویت از جمله شناسنامه و کارت ملی
۵/۵- مدارک درمانی متقاضی، پس از حادثه؛ در صورت وجود (سوابق طول درمان تاکنون)
۶/۵- هر گونه مدرکی اعم از پرسنلی و اداری مربوط به زمان مجروحیت که مؤید حضور در منطقه حادثه و مجروحیت باشد. (در صورت وجود)
تبصره ۱: تعیین فرآیند تکمیل پرونده و احراز مجروحیت و جانبازی افرد موضوع ماده ۳ این دستورالعمل بر اساس مقررات آمده در همین ماده بوده و سپاه مرجع نهایی تکمیل پرونده این فراد و معرفی به بنیاد می‌باشد.
تبصره ۲: این دستورالعمل در خصوص تعیین عارضه مجروحیت و مصدومیت مرتبط با حادث جبهه و جنگ بوده و احراز سوابق جبهه افراد تابع مقررات مربوط در نیروهای مسلح می‌باشد.
ماده ۶- پس از اتقان و اطمینان از تکمیل موارد موضوع ماده ۵ دستورالعمل، مدرک مذکور از طریق رده‌های ایثارگران نیروهای چهارگانه آجا، ایثارگران سپاه، اداره کل رفاه و امور ایثارگران وزارت دفاع و مرکز امور ایثارگران ناجا، به کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح (سازمان‌های مذکور در این ماده)، جهت بررسی پزشکی مجروحیت و مصدومیت عنوان شده از سوی متقاضی، ارسال می‌گردد.
ماده ۷- کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح موظفند به محض دریافت پرونده ارسالی، بر اساس فرآیند زیر نسبت به تأیید یا عدم تأیید مجروحیت و جانبازی رزمندگان اقدام نمایند:
۱/۷- بررسی اولیه پرونده پرسنلی و پزشکی رزمنده برابر بند ۱/۵ ماده ۵ این دستورالعمل در زمان تحویل پرونده به دبیرخانه کمیسیون و در صورت عدم تکمیل پرونده سریعاً به رده مربوط اعلام تا نسبت به رفع نقص اقدام گردد.
۲/۷- دستور انجام آزمایشات، عکس ها و دیگر اقدامات پزشکی لازم حسب مورد و برابر ضایعه اظهار شده و دریافت نتیجه دستورات پزشکی.
۳/۷- ارجاع پرونده تکمیل شده پزشکی و پرسنلی رزمنده به پزشک معتمد متخصص (مشاور) به منظور بررسی تخصصی و دریافت نظریه ایشان.
۴/۷- بررسی نهایی و تشخیص ارتباط یا عدم ارتباط ضایعه اظهارشده با حوادث جبهه و جنگ و صدور رأی کمیسیون
۵/۷- اعلام رسمی رأی صادره توسط کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح به امور ایثارگران سازمان‌های عمده نیروهای مسلح (حسب مورد)
تبصره: کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح در راستای تعامل سازنده با بنیاد می‌توانند از پزشکان معتمد و متخصص بنیاد شهید و امور ایثارگران در جلسات بررسی پرونده‌های پزشکی رزمندگان دعوت به عمل آورند.
ماده ۸- امور ایثارگران نیروهای مسلح موظفند در صورت تأیید مجروحیت و مصدومیت رزمنده، توسط کمیسیون‌های پزشکی، رأی مزبور را به همراه پرونده متقاضی، جهت تشکیل پرونده جانبازی به بنیاد شهید و امور ایثارگران ارسال نمایند.
ماده ۹- برای بررسی مدارک و سوابق پزشکی رزمندگان، کمیسیون‌های پزشکی نیروهای مسلح، تابع قوانین و مقررات این دستورالعمل بوده و لازم است ضایعات اعلام شده از سوی رزمندگان بر اساس شاخص‌های زیر و برابر روش‌های تخصصی احراز مجروحیت، مورد بررسی و اظهارنظر قرار گیرد:
الف) ضایعات تروماتیک بر اساس تصویربرداری‌ها و معاینات پزشکی
ب) صدمات شیمیایی بر اساس (پیوست شماره ۱)
ج) صدمات گوش (افت شنوایی) بر اساس (پیوست شماره ۲)
د) ضایعات اعصاب و روان بر اساس (پیوست شماره ۳)
ماده ۱۰- کسانی که در بنیاد دارای درصد جانبازی می‌باشند مشمول این دستورالعمل نمی‌گردند.
این دستورالعمل در ۱۰ ماده و ۳ تبصره در تاریخ ۱۳۹۶/۱۱/۱ مورد توافق ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد شهید قرار گرفت.
رییس اداره بهداشت، امداد و درمان م. ن. ا.
معاون بهداشت و درمان بنیاد شهید و امور ایثارگران