شماره: ۲۱۶۱۰۵/ت ۶۰۱۷۸هـ – ۱۴۰۱/۱۱/۲۳
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۱/۱۱/۹ به پیشنهاد شماره ۲۰۱۵۱۴/۰۱/ص مورخ ۱۴۰۱/۵/۵ ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز (با همکاری دستگاههای ذی‌ربط) و به استناد تبصره (۴) ماده (۵۶) اصلاحی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ـ مصوب ۱۴۰۰ـ ، آییننامه اجرایی مواد (۵۵) و (۵۶) قانون مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ۱ـ در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
۱ـ قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ـ مصوب ۱۳۹۲ـ با اصلاحات بعدی آن.
۲ـ قانون تأسیس: قانون تأسیس سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی و اساسنامه آن ـ مصوب ۱۳۷۰ـ با اصلاحات بعدی آن.
۳ـ ستاد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، موضوع ماده (۳) قانون.
۴ـ سازمان: سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی.
۵ ـ کاشف: دستگاههای موضوع ماده (۳۶) قانون و ضابطین مربوط در حدود وظایف محوله قانونی.
۶ ـ مراجع رسیدگیکننده: حسب مورد شعب دادسرا و دادگاه انقلاب اسلامی، تعزیرات حکومتی و تجدیدنظر آنها و دیوان عالی کشور که مطابق ماده (۴۴) قانون به جرایم و تخلفات مربوط رسیدگی میکنند.
۷ـ وزارت صمت: وزارت صنعت، معدن و تجارت.
۸ ـ وزارت بهداشت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمانهای تابع آن
(سازمان غذا و دارو و معاونتهای غذا و داروی دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی سراسر کشور).
۹ـ گمرک: گمرک جمهوری اسلامی ایران.
۱۰ـ دستگاه مجوزدهنده: دستگاههایی نظیر وزارتخانه‌های صمت، بهداشت و جهادکشاورزی، سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان حفاظت محیط زیست که حسب مورد نسبت به صدور مجوزهایی از قبیل بهداشتی، ایمنی و قرنطینه‌ای اقدام میکنند.
۱۱ـ کارشناس رسمی: کارشناس رسمی دارای پروانه از کانون کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه.
۱۲ـ حراج عمومی: [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۷]
حراج خرده‌فروشی برخط که توسط سازمان در چهارچوب دستورالعمل موضوع تبصره (۱) بند (۲) ماده (۵۶) قانون، انجام میشود.
۱۳ـ مزایده: مزایده الکترونیکی در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد).
۱۴ـ بورس: حسب مورد بورس کالا یا انرژی یا سایر بازارهایی که مطابق قوانین و مقررات تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار محل پذیرش و عرضه کالا میباشد.
۱۵ـ کالای همگن: یک نوع و جنس از کالا که امکان پذیرش آن در بورس فراهم است.
۱۶ـ کالای مشابه بورسی: کالای قابل معامله در بورس که حداقل یکبار حسب مورد در حلقه (رینگ) صادراتی یا حلقه (رینگ) داخلی بورس پذیرفته شده و به فروش رسیده باشد.
۱۷ـ حلقه (رینگ) صادراتی: بازار فروش کالای صادراتی در بورس.
۱۸ ـ حلقه (رینگ) داخلی: بازار فروش کالا در داخل کشور در بورس.
۱۹ـ هیئت پذیرش: هیئتی مستقر در سازمان بورس و اوراق بهادار که شرایط پذیرش کالا در بازار بورس را بررسی و تأیید میکند.
۲۰ـ کارگروه عرضه: هیئتی مستقر در سازمان بورس و اوراق بهادار که هر نوبت عرضه کالا در بازار منوط به موافقت آن میباشد.
۲۱ـ امحا: معدوم یا منهدم کردن کالاهای موضوع قانون به شیوه‌هایی نظیر خردکردن، آتش زدن، اوراق کردن، در چهارچوب آییننامه اجرایی بند (۳) ماده (۵۶) قانون.
۲۲ـ کالای سریع الفساد: شامل کالاهای سریع‌الفساد درجه یک که نگهداری آنها بیش از یک هفته موجب فساد کالا میگردد نظیر احشام، طیور، فراورده‌های گوشتی و لبنی، میوه و همچنین کالاهای سریع‌الفساد درجه دو که نگهداری آنها بیش از سه ماه موجب فاسد یا تلف شدن کالا میشود.
۲۳ـ کالای سریع الاشتعال: انواع سوخت، مواد محترقه، ناریه و منفجره، انواع گاز و مواد شیمیایی آتشزا و مخازن آنها، چوب، هیزم و زغال و سایر کالاهایی که با توجه به شرایط نگهداری امکان احتراق و اشتعال آنها وجود دارد.
۲۴ـ کالای داخلی: کالایی که در قلمروی گمرکی کشور تولید یا ساخته‌شده یا کالای خارجی که ورود قطعی شده است.
ماده ۲ـ سازمان مکلف است در خصوص کالاهای موضوع بند (ب) ماده (۲۷) قانون و کالاهای مشمول استانداردهای اجباری موضوع ماده (۵۵) قانون که دارای مجوز فروش از مرجع رسیدگی کننده بوده و بر اساس ضوابط قانونی امکان فروش داخلی آنها فراهم است، حسب مورد درخواست صدور مجوزهای مربوط به ضوابط فنی، ایمنی، قرنطینه‌ای، بهداشتی و قابلیت مصرف انسانی را از طریق سامانه جامع تجارت ظرف مهلت قانونی به دستگاههای مجوز دهنده ارسال نماید. دستگاه مجوز دهنده ظرف (۲۰) روز مکلف به بررسیهای فنی و انجام آزمایشهای مورد نیاز و ارسال پاسخ از طریق سامانه مذکور به سازمان خواهد بود. این مهلت در خصوص کالاهای سریع‌الفساد درجه یک، (۴۸) ساعت و در خصوص کالاهای سریع‌الفساد درجه دو و سریع‌الاشتعال، (۱۰) روز خواهد بود. در صورت عدم پاسخِ دستگاه مجوزدهنده ظرف مهلت تعیین شده، سازمان با اخذ دستور از دادستان، جهت جلوگیری از تضییع بیت‌المال به ترتیب مقرر در این آییننامه اقدام به فروش میکند.
تبصره ۱ـ سازمان موظف است در اجرای ماده (۵۵) قانون، پس از اخذ مجوزهای موضوع این ماده نسبت به اخذ و درج شناسه کالا و شناسه رهگیری موضوع ماده (۱۳) قانون و حسب مورد رمزینه موضوع تبصره (۱) این ماده که از طریق سامانه جامع تجارت اخذ یا استعلام میگردد، اقدام نماید. در صورت عدم امکان نصب شناسه‌های مذکور، کالاهای یادشده در مواعد قانونی و مطابق ترتیبات قانونی صادر یا گذر (ترانزیت) میشود و در صورت عدم امکان صدور یا گذر(ترانزیت) ظرف دو ماه امحا میشود. کیفیت اخذ و نصب شناسه کالا و شناسه رهگیری مطابق دستورالعملی است که ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط وزارت صمت و سازمان تهیه و به تصویب ستاد میرسد.در صورت عدم امکان اخذ شناسه کالا مطابق کیفیت مقرر در دستورالعمل مصرح در این تبصره و تأیید وزارت صمت، سازمان نسبت به تعیین تکلیف کالا مطابق ضوابط این آییننامه اقدام مینماید.
تبصره ۲ـ شناسه کالاهای موضوع تبصره (۳) بند (۲) ماده (۵۶) قانون، در سامانه جامع تجارت ثبت میگردد و به صورت برخط توسط سازمان قابل بهره‌برداری خواهد بود.
تبصره ۳ـ در مواردی که به دلیل ملاحظات بهداشتی، ایمنی و فنی و سایر مسایل مبتنی بر بررسی اسناد، بازدید، آزمون یا آزمایش به استعلام‌های موضوع این ماده پاسخ منفی داده شود، این پاسخ باید مستند به نتیجه بررسی موارد فوق باشد.
تبصره ۴ـ نحوه نمونه‌برداری، تنظیم صورتجلسات، پرداخت هزینه‌های مترتبه و دریافت نتایج بررسیهای فنی در بستر سامانه جامع تجارت مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان و حسب مورد با همکاری سایر دستگاههای مجوزدهنده حسب مورد تهیه میشود.
ماده ۳ـ اجرای بند (۵) ماده (۵۶) قانون مطابق دستورالعملی خواهد بود که ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه توسط سازمان و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و به تصویب ستاد میرسد.
ماده ۴ـ در اجرای بند (۷) ماده (۵۶) قانون، کالاهای ممنوع‌الصدور موضوع ماده (۲۳) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور ـ مصوب ۱۳۹۵ ـ و تبصره الحاقی بند (ج) ماده (۱) قانون و همچنین کالاهای امنیتی، انتظامی و نظامی موضوع مواد (۳۸)، (۴۱) و تبصره (۲) ماده (۴۳) قانون تأسیس و تصویبنامه شماره ۸۳۸۷۷/ت۶۰۰۲۱هـ مورخ ۱۴۰۱/۵/۱۹ با اخذ وجه مطابق نظر کارشناسی، که با توجه به شرایط خاص کالا تعیین میشود و رعایت قوانین و مقررات مربوط از جمله ضوابط مقرر در این آییننامه، به دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌مدخل واگذار میشود.
ماده ۵ ـ کالاهایی که مطابق نظر کارشناس رسمی، مرور زمان سبب ایجاد تغییرات کمی و کیفی در آنها میشود و همچنین کالاهای سریع‌الفساد و سریع الاشتعال پس از اخذ مجوز فروش مطابق تبصره (۲) ماده (۵۳) قانون از مرجع رسیدگیکننده یا صدور رأی قطعی در مورد آنها، مطابق قانون تأسیس و آییننامه معاملات سازمان از طریق مذاکره، مزایده یا حراج عمومی به فروش رسیده و در صورتی که کالا غیرقابل مصرف باشند مطابق ضوابط مربوط امحا می‌شوند.
ماده ۶ ـ در راستای تبصره (۳) ماده (۵۶) قانون، در خصوص کالاهای موضوع تبصره (۴) ماده (۱۸) قانون به شرح زیر عمل میشود:
۱ـ فهرست کالاهای سهمیه‌ای موضوع این ماده به استثنای کالاهای ماده (۵) این آییننامه با رعایت مفاد بند (ب) تبصره (۳) ماده (۵۶) قانون، توسط وزارت صمت در سامانه جامع تجارت درج میشود. در هر صورت مبنای عملکرد سازمان، اطلاعات مندرج در سامانه فوق میباشد.
۲ـ هرگاه کالای موضوع تبصره (۴) ماده (۱۸) قانون، کالای سهمیه‌ای موضوع بند (ب) ماده (۵۶) قانون باشد، سازمان مکلف است در اسرع وقت و ظرف چهار ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعیِ لازم‌الاجرا، مطابق دستورالعمل جزء (ب) تبصره (۳) ماده (۵۶) قانون تعیین تکلیف کند.
۳ـ هرگاه کالای موضوع تبصره (۴)، کالای سهمیه‌ای نباشد، سازمان مکلف است ظرف چهار ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی لازم‌الاجرا، کالا را طی مزایده به فروش رساند.
۴ـ در صورت عدم فروش کالای موضوع تبصره (۴) ماده (۱۸) قانون، مطابق بندهای (۲) و (۳) این ماده، ظرف مهلت‌های مذکور، کالا از طریق حراج عمومی به فروش میرسد.
در صورت عدم فروش کالا ظرف سه ماه از طریق حراج عمومی، کارگروهی متشکل از نمایندگان تامالاختیار سازمان بازرسی کل کشور و سازمان نسبت به تأیید به فروش نرفتن کالا اقدام میکند و پس از آن، قیمت عرضه کالا در حراج عمومی هر ماه بیست درصد (۲۰%) کاهش می‌یابد.
تبصره ۱ـ آن دسته از کالاهای موضوع تبصره (۴) ماده (۱۸) که از مصادیق کالاهای سریع‌الفساد، سریع‌الاشتعال و کالاهایی که مرور زمان سبب ایجاد تغییرات کمی و کیفی در آنها می‌شوند، باشند. توسط سازمان مطابق قانون تأسیس و آییننامه معاملات سازمان از طریق مذاکره، مزایده یا حراج عمومی به فروش رسیده و در صورتی که کالا غیرقابل مصرف باشد، مطابق ضوابط مربوط امحا خواهد شد.
تبصره ۲ـ در خصوص بندهای (۲) و (۳) این ماده، در صورت وجود شرایط تجدید یا لغو مزایده، مزایده مجدد تا قبل از انقضای چهار ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی لازم‌الاجرا، برگزار خواهد شد.
ماده ۷ـ به جز کالاهای موضوع تبصره (۴) ماده (۱۸) قانون، کالاهای موضوع تبصره‌های (۱) الی (۵) ماده (۵۳)، کالاهای موضوع صدر ماده (۵۶) قانون، کالاهای موضوع تبصره (۵) بند (۲) و بندهای (۴) الی (۷) ماده (۵۶) قانون و کالاهای سریع‌الفساد، سریع الاشتعال و کالاهایی که مرور زمان سبب ایجاد تغییرات کمی و کیفی در آنها می‌شوند، در خصوص سایر کالاهای در اختیار سازمان به ترتیب مندرج در مواد (۸)، (۹)، (۱۰) و (۱۱) این آییننامه عمل خواهد شد.
ماده ۸ ـ سازمان نسبت به عرضه کالاهای مشابه بورسی که ارزش ریالی آن حداقل سه برابر سقف نصاب معاملات متوسط برای کالای همگن برای عرضه در حلقه (رینگ) صادراتی بورس باشد، اقدام میکند.
تبصره ۱ـ برای آن دسته از کالاهای قاچاق خروجی که کالای داخلی تلقی می‌گردند، الزامی به عرضه در حلقه (رینگ) صادراتی بورس و مزایده به شرط خروج از کشور وجود ندارد و در صورت دارا بودن شرایط لازم، از طریق حلقه (رینگ) داخلی بورس عرضه می‌شوند .
تبصره ۲ـ کالاهای غیرمشابه بورسی در حلقه (رینگ) صادراتی و همچنین کالاهای همگن دارای ارزش کمتر از حداقل سه برابر سقف معاملات متوسط، مطابق قانون تأسیس به شرط خروج از کشور به فروش می‌رسند. در صورت عدم فروش کالا مطابق روش‌های مندرج در قانون تأسیس، قیمت کالا با نظر کارشناس رسمی کاهش و مجدد به معرض فروش گذاشته میشود.
تبصره ۳ـ در صورت عدم موافقت هیئت پذیرش یا کارگروه عرضه جهت عرضه کالا در حلقه (رینگ) صادراتی بورس ظرف یک ماه پس از درخواست سازمان یا عدم فروش کالا پس از سه بار عرضه در حلقه (رینگ) صادراتی بورس، سازمان مکلف است به استناد تبصره (۳) بند (۱) ماده (۵۶) قانون، کالا را از طریق مزایده به شرط خروج از کشور مطابق ماده (۹) این آییننامه به فروش رساند.
ماده ۹ـ سازمان مکلف است ظرف دو ماه از تاریخ اعلام قطعی عدم پذیرش کالا یا عدم فروش پس از سه بار عرضه در حلقه (رینگ) صادراتی بورس، نسبت به برگزاری مزایده به شرط خروج از کشور اقدام نماید.
تبصره ـ در صورت عدم فروش کالا در مزایده به شرط خروج از کشور و وجود شرایط تجدید یا لغو مزایده، مزایده مذکور یک مرتبه و تا قبل از انقضای مهلت دو ماهه مندرج در این ماده برگزار میشود.
ماده ۱۰ـ در صورت عدم فروش کالاهای موضوع ماده (۷) این آییننامه از طریق سازوکارهای مندرج در مواد (۸) و (۹) این آییننامه، در خصوص کالاهایی که مطابق تبصره (۳) بند (ب) ماده (۵۶) قانون در بازار داخلی نیاز جدی در خصوص آنها وجود دارد و به تولید داخلی و تجارت خارجی لطمه وارد نمی‌سازد (کالاهای مشمول به صورت برخط در سامانه جامع تجارت قید شده است) و همچنین کالاهای قاچاق خروجی داخلی (ایرانی)، سازمان نسبت به عرضه کالاهای مشابه بورسی که ارزش ریالی آن حداقل سه برابر سقف نصاب معاملات متوسط برای کالای همگن برای عرضه در حلقه (رینگ) داخلی بورس باشد، اقدام و یا به شرح تبصره (۳) این ماده، کالاها را به دستگاههای متقاضی واگذار مینماید.
تبصره ۱ـ کالاهای غیرمشابه بورسی در حلقه (رینگ) داخلی و همچنین کالاهای همگن دارای ارزش کمتر از حداقل سه برابر سقف معاملات متوسط، مطابق قانون تأسیس به فروش میرسد. در صورت عدم فروش کالا مطابق روش‌های مندرج در قانون تأسیس، قیمت کالا با نظر کارشناس رسمی کاهش و مجدداً به معرض فروش گذاشته میشود.
تبصره ۲ـ در صورت عدم موافقت هیئت پذیرش یا کارگروه عرضه جهت عرضه کالا در حلقه (رینگ) داخلی بورس، ظرف یک ماه پس از درخواست سازمان یا عدم فروش کالا پس از سه بار عرضه در حلقه (رینگ) داخلی بورس، سازمان مکلف است به استناد بند (۲) ماده (۵۶) قانون، کالا را از طریق حراج عمومی به فروش رساند.
تبصره ۳ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۷]
چنانچه کالاهای موضوع این ماده به استناد تبصره (۴) بند (۲) ماده (۵۶) قانون، مورد تقاضای کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی کشور، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور قرار گیرد، کالا به نهادهای مزبور واگذار میشود و معادل ارزش آن که حسب مورد به استناد گزارش کارشناس رسمی تعیین میشود، از محل تخصیص بودجه آن دستگاه یا نهاد در قانون بودجه که با رعایت ماده (۳۰) قانون برنامه و بودجه کشور ـ مصوب ۱۳۵۱ـ صورت گرفته است، کسر و مطابق سازوکار ماده (۲۱) این آییننامه تأمین و پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۱ـ در صورت عدم فروش کالاهای موضوع ماده (۷) این آییننامه از طریق مندرج در مواد (۸)، (۹) و (۱۰) این آییننامه، سازمان نسبت به فروش آنها از طریق حراج عمومی اقدام مینماید.
تبصره ۱ـ کالاهای دارای ارزش حداکثر تا سقف دو برابر نصاب معاملات کوچک، از طریق حراج عمومی خرده‌فروشی برخط قابل عرضه میباشند. سازمان می‌تواند برای رعایت صرفه و صلاح دولت و فروش به بالاترین مبلغ ممکن، کالاهای همگن بیش از سقف مشخص شده در این تبصره را در چند مرحله عرضه کند.
تبصره ۲ـ در صورت عدم فروش کالای موضوع این ماده ظرف سه ماه از طریق حراج عمومی، کارگروهی متشکل از نمایندگان تامالاختیار سازمان بازرسی کل کشور و سازمان، ظرف (۷۲) ساعت نسبت به تأیید مراتب به فروش نرفتن کالا اقدام میکند و پس از آن، قیمت عرضه کالا در حراج عمومی هر ماه بیست درصد (۲۰%) کاهش می‌یابد.
تبصره ۳ـ سازمان جهت حصول اطمینان از کیفیت و قابلیت عرضه کالاهای موضوع این ماده حسب مورد از ظرفیت شرکت‌های بازرسی فنی کالا استفاده مینماید.
تبصره ۴ـ به موجب تبصره (۲) بند (۲) ماده (۵۶) قانون، سازمان می‌تواند از ظرفیت حراج عمومی موضوع این ماده در فروش کالاهای موضوع تبصره (۲) ماده (۵۳) قانون، شامل کالاهای سریع‌الفساد، سریع‌الاشتعال و یا کالاهایی که مرور زمان سبب ایجاد تغییرات کمی و کیفی میگردد، در مواعد مقرر در ماده (۵۶) قانون و این آییننامه نیز استفاده کند.
ماده ۱۲ـ به استناد بند (۲) ماده (۵۶) قانون، قیمت پایه در بورس بر اساس مقررات بورس و قیمت پایه اولیه در مزایده خارج از بورس بر اساس قیمت بازار عمده‌فروشی اعلامی توسط وزارت صمت که کمتر از مجموع قیمت خرید کالا در مبداء و هزینه بیمه و حمل و نقل (قیمت سیف) به علاوه حقوق ورودی نخواهد بود، تعیین میشود. با توجه به ضرورت صیانت از حقوق بیت‌المال و احتمال تغییرات قیمتی تا زمان اعلام سامانه‌ای قیمت توسط وزارتخانه فوق به صورت برخط و به روز، وزارت صمت مکلف است نسبت به تعیین قیمت پایه اولیه در مزایده خارج از بورس از طریق استعلام مکتوب سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان یا از کارشناسان رسمی یا هر روش اطمینان‌آور دیگر ظرف مدت متعارف حداکثر (۷۲) ساعت اقدام نماید.
ماده ۱۳ـ فروش کالاهای قاچاق مکشوفه به شرط خروج از کشور مطابق مواد (۸) و (۹) این آییننامه، با اخذ تضمین معتبر نظیر وجه نقد، ضمانتنامه‌های بانکی و وثیقه ملکی مبنی بر عدم فروش و توزیع و عرضه در داخل کشور و تعیین مهلت متناسب با حجم و نوع کالا توسط سازمان در قالب شرط ضمن عقد، به شرح زیر انجام میشود:
۱ـ در خصوص کالاهای مجاز و مجاز مشروط و در حکم مجاز مشروط موضوع بندهای (ج) و (چ) ماده (۱) قانون، دو برابر ارزش کالا.
۲ـ در خصوص کالاهای یارانه‌ای، چهار برابر ارزش کالا.
۳ـ در خصوص کالاهای ممنوعه قانونی، از پنج تا ده برابر ارزش کالا به تشخیص سازمان.
تبصره ۱ـ در صورت عدم انجام تعهد خریدار مبنی بر خروج کالا از کشور در مواعد تعیینشده، با اعلام گمرک، وثایق سپرده شده به نفع دولت ضبط میشود و سازمان می تواند در صورت توقیف کالا مطابق مقررات این آییننامه، مجدداً کالا را به شرط خروج از کشور به فروش رساند. این امر نافی حقوق سازمان دائر بر پیگیری حقوقی در مراجع صالح قضایی نمیباشد.
تبصره ۲ـ فرآیند نظارت سازمان بر خروج کالا از کشور و اخذ تأییدیه خروج کالا توسط گمرک مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان با همکاری گمرک تهیه و به تصویب ستاد خواهد رسید.
تبصره ۳ـ تضامین سپرده شده توسط خریدار، پس از ارائه گواهی گمرک مبنی بر خروج کالا از کشور، به خریدار مسترد خواهد شد.
تبصره ۴ـ درج عبارت “فروش به شرط صادرات” در اسناد فروش صادره از سوی سازمان در خصوص کالاهای این ماده الزامی است.
تبصره ۵ ـ مهلت خارج نمودن کالا از کشور در خرید به شرط صادرات، دو ماه از زمان تحویل گرفتن کالا از سازمان است. این مهلت با تأیید سازمان تا دو مرتبه قابل تمدید است. پس از پایان مهلت مذکور کالا و تضامین ضبط میگردد، مگر اینکه ستاد با بررسی درخواست خریدار و احراز عذر موجه، حداکثر تا سه ماه مهلت خروج کالا از کشور را تمدید نماید.
ماده ۱۴ـ در راستای اجرای تبصره (۳) بند (۲) ماده (۵۶) قانون، وزارتخانه‌های صمت، جهادکشاورزی و بهداشت مکلفند هر سه ماه فهرست کالاهای موضوع این قانون که به نفع دولت ضبط و در اختیار سازمان قرار گرفته است و عرضه آن در داخل کشور با توجه به ماهیت، خصوصیات، نوع و میزان آن به تولید داخلی و تجارت خارجی لطمه وارد نمی‌سازند و در بازار داخلی نیاز جدی به آنها وجود دارد را پس از تصویب ستاد از طریق سامانه جامع تجارت اعلام کنند تا مطابق ترتیبات مقرر در این آییننامه تعیین تکلیف شود.
ماده ۱۵ـ در مواردی که در اجرای حکم موضوع تبصره (۲) ماده (۵۶) قانون، کالا به مالک مسترد میشود، هزینه‌های قانونی از محل تبصره (۲) ماده (۷۷) قانون تأمین و پرداخت میگردد.
ماده ۱۶ ـ در صورت صدور رأی قطعی برائت و حکم به استرداد کالا و موجود بودن عین آن، سازمان و سایر دستگاههای تحویل‌گیرنده کالا حسب مورد موظفند اموال مربوط را بلافاصله به مالک تحویل و مراتب را به مرجع رسیدگیکننده اعلام نمایند. در صورت موجود نبودن عین کالا، سازمان موظف است مستند به حکم قطعی صادره، طبق مقررات مربوط از خزانه داری کل کشور، پرداخت قیمت روز فروش را درخواست نماید. خزانه‌داری کل کشور مبلغ مذکور را از محل درآمدهای حاصل از فروش موضوع تبصره (۲) ماده (۷۷) قانون برگشت داده و به حساب سازمان واریز نموده و این مبلغ بلافاصله توسط سازمان به ذی‌حق مسترد میشود.
تبصره ۱ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۷]
در موارد صدور رأی قطعی برائت و حکم به استرداد کالا و موجود نبودن عین، چنانچه فروش شرعاً یا قانوناً جایز نبوده باشد، قیمت یوم‌الادا از محل اعتبارات مصوب مربوط تأمین و توسط سازمان و سایر دستگاههای تحویل‌گیرنده کالا به ذی‌حق پرداخت میشود. فروش شرعی و قانونی ناظر به مواردی است که فروش کالا بر اساس صدور رای قطعی یا مجوز فروش موضوع تبصره (۲) ماده (۵۳) قانون صورت میپذیرد.
تبصره ۲ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۷]
در مواردی که طبق مقررات قانونی مستند به حکم مرجع صلاحیتدار، قیمت یوم‌الادا باید پرداخت شود و مبلغ حاصل از فروش کمتر از قیمت یوم‌الادا باشد، مابه‌التفاوت از محل اعتبارات مصوب مربوط تأمین خواهد شد.
تبصره ۳ـ تحویل و استرداد کالاهای مظنون به قاچاق که از سوی مراجع ذی‌صلاح منجر به صدور رأی قطعی برائت و استرداد کالا میشود، مشمول پرداخت هزینه‌های قانونی مترتبه بر اساس تبصره (۲) ماده (۷۷) قانون خواهد شد.
ماده ۱۷ـ صاحب کالا مکلف است ظرف (۱۰) روز از تاریخ ابلاغ رأی قطعی برائت، برای تحویل کالای خود به سازمان مراجعه نماید. در غیر این صورت و پس از اتمام از این مهلت، سازمان (۱۰) روز دیگر نسبت به نگهداری کالا اقدام و هزینه‌های نگهداری (انبارداری) و اداره کالا از جمله هزینه حفاظت از آن در مدت (۱۰) روز دوم را در صورت مراجعه صاحب کالا از وی دریافت خواهد کرد. در صورت عدم مراجعه صاحب کالا پس از مواعد یادشده، سازمان مکلف است نسبت به اخذ مجوز فروش از مراجع ذی‌صلاح اقدام و درآمد حاصل از فروش را پس از کسر هزینه‌های قانونی مربوط، به حساب خزانه واریز نماید. در صورت مراجعه صاحب کالا پس از فروش، مطابق ترتیبات ماده (۲۱) این آییننامه عمل خواهد شد.
تبصره ۱ـ آن دسته از کالاهای موضوع این ماده که به علت تأخیر صاحب کالا در خروج از انبارهای سازمان در موعد مقرر در این ماده فاسدشده و به تشخیص مراجع مربوط مصرف ثانویه نیز نداشته باشد، با اخذ مجوز از دادستان، امحا میگردد.
تبصره ۲ـ در فرضی که کالاهای موضوع این ماده به علت تأخیر صاحب کالا در خروج از انبارهای سازمان در موعد مقرر در این ماده فاسدشده و به تشخیص مراجع مربوط دارای مصرف ثانویه باشد، سازمان نسبت به اخذ دستور فروش مطابق تبصره (۲) ماده (۵۳) قانون و آییننامه اجرایی آن اقدام و درآمد حاصل از فروش به حساب خزانه واریز و در صورت مراجعه صاحب کالا، پس از کسر هزینه‌های مترتبه به وی پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۸ـ به منظور مستند‌سازی الکترونیک اطلاعات اموال ناشی از قاچاق، سازمان موظف است با همکاری وزارت صمت، سازمان تعزیرات حکومتی، گمرک، دستگاه کاشف، سازمانهای مجوزدهنده در فرایند تجارت، سازمان امور مالیاتی کشور و سایر دستگاههایی که از مرحله کشف کالای قاچاق تا بازگشت مجدد آن به اقتصاد رسمی یا خروج از کشور یا امحاء نقش دارند، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، سامانه یکپارچه اموال تملیکی سازمان را به نحوی تکمیل و عملیاتی نماید که کلیه تکالیف قانونی سازمان در راستای اجرای مواد (۵)، (۶) و (۱۳) قانون به نحو مطلوب انجام و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
تبصره ـ سامانه موضوع این ماده باید به نحوی تکمیل گردد که ضمن تبادل با سامانه پروندههای قاچاق کالا و ارز موضوع مواد (۳۰) و (۳۱) آییننامه اجرایی مواد (۵) و (۶) قانون، موضوع تصویبنامه شماره ۴۶۴۴۳/ت۵۱۵۵۹هـ مورخ۱۳۹۵/۴/۲۳ با اصلاحات بعدی آن، کلیه عملیات انجامشده در خصوص تکالیف مربوط از جمله فرایندهای ثبت، بررسی، ارزیابی، ارزش‌گذاری کالا و عرضه، فروش به شرط خروج از کشور، امحا و استرداد اموال و نتیجه نهایی رسیدگی توسط مراجع رسیدگیکننده را شامل گردد .
ماده ۱۹ـ سازمان تعزیرات حکومتی کشور موظف است سامانه پروندههای قاچاق کالا و ارز را به گونهای طراحی نماید که اطلاعات مربوط به پروندههای موضوع قانون، نظیر صورتجلسه کشف، آرای صادره توسط مرجع رسیدگیکننده و دستور فروش را از طریق سامانه شناسایی و مبارزه با کالای قاچاق، در اختیار سامانه یکپارچه اموال تملیکی قرار دهد.
ماده ۲۰ـ سازمان مکلف است سامانه یکپارچه اموال تملیکی را به گونهای طراحی و اجرا نماید که:
۱ـ نتیجه اقدامات خود در حوزه تعیین تکلیف کالا نظیر فروش، استرداد، امحا و اعاده را برای سامانه پروندههای قاچاق کالا و ارز ارسال نماید.
۲ـ اطلاعات حواله‌های فروش که از روش‌هایی نظیر مذاکره، مزایده و حراج عمومی به فروش رفته است، به استثنای حواله‌های خاص تبصره (۳) بند (۲) ماده (۵۶) قانون را برای سامانه جامع تجارت ارسال نماید.
۳ـ اطلاعات مربوط به تمامی مراحل انجامشده در سازمان نظیر صورتجلسه کشف، پرونده اموال تملیکی، قبض انبار، حکم مرجع رسیدگیکننده، مجوزهای مورد نیاز و اخذ شده، نتایج مربوط به مزایده و حراج عمومی، حواله فروش کالا، اطلاعات ضمانتنامه‌های اخذشده برای حواله‌های فروش به شرط صادرات، اسناد مثبته دریافتی مبنی بر خروج کالا از کشور برای حواله‌های به شرط صادرات و حواله خروج کالا از انبار را برای سامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق ارسال نماید.
۴ـ حواله خروج کالا از انبارهای سازمان را ضمن اخذ شناسه از سامانه جامع انبارها، برای سامانه مذکور ارسال نماید.
تبصره ـ کلیه دستگاههای موضوع این ماده مکلفند ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه نسبت به انجام تکالیف مربوط مبادرت نموده و گزارش اقدامات انجامشده را به صورت ماهانه به ستاد اعلام نمایند.
ماده ۲۱ـ دستگاههای تحویل گیرنده از جمله دستگاههای موضوع تبصره (۳) ماده (۱۰) این آییننامه موظفند تأییدیه سازمان برنامه و بودجه کشور مبنی بر پیش‌بینی اعتبار لازم برای خرید کالای موردنظر در بودجه سنواتی خود را دریافت و به سازمان ارایه کنند. سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است با اعلام سازمان معادل ارزش کالای تحویلی به علاوه کارمزد فروش موضوع ماده (۹) قانون تأسیس و مالیات و عوارض متعلق را از محل تخصیص بودجه پیشبینی‌شده که با رعایت ماده (۳۰) قانون برنامه و بودجه کشور ـ مصوب ۱۳۵۱ـ صورت گرفته است، برای دستگاه یا نهاد مربوط کسر و از طریق تخصیص به خزانه داری کل کشور اعلام نماید و خزانه داری کل کشور با اولویت نسبت به پرداخت آن به حساب سازمان اقدام نماید.
ماده ۲۲ـ فروش کالاهایی که برابر تشخیص اولیه دستگاه کاشف ارزش آنها معادل یا کمتر از پنجاه میلیون (۰۰۰ر۰۰۰ر۵۰) ریال است، موضوع ماده (۲۱) قانون، پس از استعلام برخط و بر اساس صورتجلسه کشف، مطابق قانون تأسیس و با استفاده از روش حراج عمومی خرده فروشی برخط عرضه میشود.
ماده ۲۳ـ وجوه حاصل از فروش کالاهای قاچاق مکشوفه که به موجب قوانین و مقررات مربوط از سوی سازمان به فروش میرسد یا به نیابت از دستگاههایی که طبق قانون متولی خاص فروش میباشند، توسط سازمان فروخته میشود، به حساب ویژه موضوع ماده (۷۷) قانون واریز میشود.
ماده ۲۴ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۷]
سازمان مکلف است با توجه به ماهیت هر کالا نسبت به نگهداری مناسب آن اقدام کند و در اجرای این آییننامه، زیرساختهای لازم جهت تأمین انبار و انبارداری علمی را در سقف اعتبارات مصوب مربوط فراهم کند.
ماده ۲۵ـ آییننامه اجرایی مواد (۵۵) و (۵۶) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع تصویبنامه شماره ۵۱۵۲۰ت۵۳۲۰۴هـ مورخ ۱۳۹۵/۵/۳ و اصلاح بعدی آن موضوع تصویبنامه شماره ۵۳۴۷۹/ت۵۴۱۷۲هـ مورخ ۱۳۹۷/۴/۲۷ لغو میشود.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر