شماره: ٢٣٨۵۴۰/ت۶۰٧٢۶هـ – ١۴۰١/۱۲/۲۳
هیئت وزیران در جلسه ١۴۰١/۱۲/۲۱ به پیشنهاد مشترک شماره ١۴٨٩۶۰/١ مورخ ٧/٩/١۴۰١ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه حمایت از تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و اقتصاد رقومی )دیجیتال( کشور را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ١ـ در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
١ـ دستگاه اجرایی: دستگاههای اجرایی موضوع ماده )۵( قانون مدیریت خدمات کشوری ـ مصوب ١٣٨۶ ـ .
٢ـ وزارت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
٣ـ وزارت صمت: وزارت صنعت، معدن و تجارت.
۴ـ معاونت: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور.
۵ ـ فاوا )آی.سی.تی(: فناوری اطلاعات و ارتباطات.
۶ ـ شرکتهای دانشبنیان: شرکتهای مشمول قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاری‌سازی نوآوریها و اختراعات ـ مصوب ١٣٨٩ـ و اصلاحات بعدی آن.
٧ـ واحدهای فناور: واحدهای پژوهش فناوری و مهندسی مستقر در پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد دارای مجوز از مراجع ذیربط.
٨ ـ ساخت بار اول: کلیه محصولات دانشبنیان مورد نیاز بخش دولتی و غیردولتی که با تأیید معاونت برای اولین بار در کشور تولید میشوند.
٩ـ اولویتهای فاوا: اولویتهای موضوع ماده )٣( این آیین‌نامه.
ماده ٢ـ به منظور توسعه متوازن و عادلانه شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور حوزه فاوا و اقتصاد رقومی )دیجیتال( در سراسر کشور، وزارت مکلف است تا پایان سال ١۴۰٣ نسبت به راهاندازی پردیسهای علم و فناوری استانی پارک فاوا در کلیه استانهای کشور با مشارکت پارک علم و فناوری استان )وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری( و با رعایت قوانین و مقررات اقدام نماید.
وزارت امور اقتصادی و دارایی، استانداریها و سایر دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به تأمین زمین یا مستحدثات و زیرساختهای لازم و مناسب پارک با وزارت همکاری نمایند.
تبصره ـ وزارت مجاز است با تأیید وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و با رعایت قوانین و مقررات نسبت به انتقال بهره‌برداری اراضی و ابنیه متعلق به وزارت و سازمانها و شرکتهای تابع به پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور ایجاد پردیسهای موضوع این ماده اقدام نماید.
ماده ٣ـ به منظور بهرهگیری از ظرفیتهای شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور در بومیسازی تجهیزات و زیرساختهای سخت‌افزاری و نرمافزاری مورد نیاز برای توسعه شبکه ملی اطلاعات، اقتصاد رقومی )دیجیتال( و صنعت فضایی کشور با هدف بومی- سازی س الانه ح داقل د ه د رصد )١۰%(، وزارت مکلف است با همکاری معاونت و وزارتخانههای دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و صمت، ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه و در چهارچوب آیین‌نامه اجرایی بند )ب( ماده )١( قانون جهش تولید دانش بنیان، موضوع تصویبنامه شماره ١۶۰٧١۶/ت۶۰۰٢٩هـ مورخ ٢/٩/١۴۰١، اولویتهای بومیسازی را تهیه و اعلام عمومی نموده و در سامانه نظام افکار نو )ایده‌ها( و نیازها )نان( ثبت نماید.
ماده ۴ـ دستگاههای اجرایی با مشارکت معاونت در چهارچوب قوانین و مقررات و در حدود اعتبارات مصوب مربوط بودجه سالانه کل کشور میتوانند نسبت به ارایه کمکهای فنی و اعتباری برای تأمین بخشی از هزینههای تحقیق و توسعه یا تولید محصولات فاوا که حداقل پنجاه درصد )%۵۰( هزینه آن توسط بخش غیردولتی تأمین شده است و مورد تأیید و مشارکت دستگاههای اجرایی است، اقدام نمایند.
ماده ۵ ـ صندوق نوآوری و شکوفایی مکلف است با رعایت قوانین و مقررات، تسهیلات درخواستی شرکتهای دانشبنیان فعال در بومی- سازی تجهیزات موضوع ماده )٣( این آیین‌نامه را که توسط وزارت معرفی میشوند، پرداخت نماید.
ماده ۶ ـ وزارت مکلف است در چهارچوب بند )ت( ماده )١٧( قانون جهش تولید دانشبنیان ـ مصوب ١۴۰١ـ و با استفاده از ظرفیت توسعهای سازمان فناوری اطلاعات به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم در طرح‌های مصوب شورای راهبری فناوریها و تولید دانشبنیان، با عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی سرمایه‌گذاری نماید.
ماده ٧ـ به منظور روزآمدسازی و توسعه توانمندی، دانش و مهارتهای مورد نیاز نیروی انسانی فعال در اقتصاد رقومی )دیجیتال(، صنعت فضایی و توسعه فاوا، وزارت مکلف است با همکاری وزارتخانههای تعاون، کار و رفاه اجتماعی )سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور(، علوم، تحقیقات و فناوری و آموزش و پرورش و با مشارکت نهادهای غیردولتی مرتبط ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه،نسبت به تعریف یا بازتعریف دوره‌های کاربردی و نظری کوتاهمدت و بلندمدت و رشتهها و دروس مدارس و دانشگاهها اقدام نمایند.
١ـ برای ارتقای دانش و توانمندیهای مورد نیاز توسعه اقتصاد رقومی )دیجیتال( وزارت آموزش و پرورش مکلف است با همکاری وزارت، محتوای لازم را در سرفصلهای درسی دانشآموزان در مقاطع تحصیلی مختلف، با تصویب شورایعالی آموزش و پرورش پیشبینی و درج نماید.
٢ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با همکاری وزارت و با تصویب شورای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی توانمندی، دانش و مهارتهای شناسایی‌شده موردنیاز توسعه فاوا و اقتصاد رقومی )دیجیتال( را در دروس یا رشته‌های مختلف دانشگاهی به صورت اختیاری و یا اجباری حسب مورد و دوره‌های تخصصی و مهارتی مورد نظر وزارت بگنجاند و نسبت به انجام پژوهشهای لازم برای روزآمدسازی و بکارگیری این سرفصلها به صورت مستمر اقدام نماید.
٣ـ سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور، دانشگاه فنی و حرفهای و دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی مکلفند با همکاری نهادهای غیردولتی مرتبط، نسبت به طراحی و برگزاری دوره‌های آموزش کوتاهمدت کاربردی متناسب با مهارتهای مورد نیاز نیروی انسانی توسعه اقتصاد رقومی )دیجیتال( اقدام نمایند.
۴ـ وزارت موظف است با همکاری معاونت و سایر دستگاههای اجرایی و بخش غیردولتی برنامهای برای تربیت و ارتقای مربی و مشاوران فعال در حوزه اقتصاد رقومی )دیجیتال( تدوین و با بهرهگیری از مراکز واجد شرایط اجرا نمایند.
۵ ـ سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با همکاری وزارت و مرکز آموزش مدیریت دولتی، نسبت به بازنگری دوره‌های آموزش ضمن خدمت کارکنان در حوزه فناوری اطلاعات، هوشمندسازی دولت و حکمرانی الکترونیک اقدام نماید.
۶ ـ ایجاد مدارس و هنرستانهای دانشبنیان و هوشمند در حوزه فاوا توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت براساس آمایش وزارتخانههای یادشده و با رعایت قوانین و مقررات مربوط مجاز است.
ماده ٨ ـ وزارت مکلف است با استفاده از ظرفیت و توانمندیهای پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به ارائه اعتبار پژوهشی در قالب جذب دوره‌های پسادکتری، فرصت مطالعاتی و حمایت از پایاننامهها، رسالهها و پژوهشهای کاربردی برای موضوعات اولویتدار مذکور در ماده )٣( این آیین‌نامه در سقف اعتبار بودجه سالانه مصوب مربوط خود اقدام نماید.
ماده ٩ـ وزارت مکلف است با استفاده از ظرفیتهای پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و با همکاری معاونت علمی و مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی به منظور ارتقای سطح کیفی محصولات حوزه فاوا، نسبت به ایجاد و راهاندازی حداقل )۵( آزمایشگاه ارزیابی، تأیید محصولات و تحقیق و توسعه موضوع اولویتهای ماده )٣( این آیین‌نامه حداکثر تا پایان سال ١۴۰٣ اقدام نماید. وزارت میتواند بخشی از هزینههای تأیید نمونه مرتبط با تولید محصولات شرکتهای دانشبنیان موضوع این آیین‌نامه را از محل اعتبارات مصوب مربوط تأمین نماید.
تبصره ـ معاونت موظف است هزینه راهاندازی آزمایشگاههای این ماده را با رعایت بندهای )ب( و )ت( ماده )١١( قانون جهش تولید دانشبنیان ـ مصوب ١۴۰١ـ و آیین‌نامه‌های اجرایی آنها به عنوان اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه منظور نماید.
ماده ١۰ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با رعایت قانون بودجه سنواتی و به منظور بازارسازی برای محصولات شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور که از سوی وزارت معرفی میشوند، موارد زیر را اجرا نماید:
١ـ تعرفه تبلیغ و معرفی محصولات معرفیشده، معادل حداقل تعرفههای مصوب سازمان.
٢ـ برنامه‌سازی برای معرفی محصولات شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور به مردم و مخاطبان تخصصی.
ماده ١١ـ به منظور تسهیل دسترسی شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور موضوع این آیین‌نامه به دادهها و اطلاعات دستگاههای اجرایی و استفاده حداکثری از دادهها و اطلاعات بخش دولتی در توسعه اقتصاد رقومی )دیجیتال( کشور، کلیه دستگاههای اجرایی مکلفند بر اساس ضوابط و مقررات کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی و با رعایت امنیت و محرمانگی دادههای شخصی، دسترسی به دادهها و خدمات در اختیار خود را از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات برای این شرکتها و واحدهای فناور و شرکتهای فعال در حوزه اقتصاد رقومی )دیجیتال( فراهم نمایند.
ماده ١٢ـ به منظور تأمین حمایتهای حقوقی از شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور موضوع این آیین‌نامه، وزارت مکلف است با همکاری معاونت و سایر دستگاههای اجرایی و مشارکت بخشهای غیردولتی، میز خدمت فیزیکی یا مجازی برای ارایه خدمات حقوقی مورد نیاز شرکتهای دانشبنیان و واحد های فناور را ایجاد نماید. وزارت و معاونت میتوانند نسبت به تأمین بخشی از هزینههای ارائه خدمات مذکور از محل ردیفهای بودجه سالانه مصوب مربوط به خود اقدام نمایند.
ماده ١٣ـ به منظور بازارسازی و توسعه بازار محصولات شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور حوزه فاوا در کشورهای منطقه و هدف وزارت، معاونت مکلف است با همکاری وزارت، وزارت صمت، مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری و بهرهگیری از ظرفیت صندوق توسعه ملی، صندوق ضمانت صادرات و صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به راهاندازی خطوط اعتباری و ایجاد پایگاه‌های صادراتی با هدف افزایش سالانه حداقل بیست درصد )٢۰%( صادرات این حوزه اقدام نماید.
ماده ١۴ـ وزارت صمت و معاونت مکلفند با همکاری وزارت، ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه، برنامه توسعه، مدیریت و یا جایگزینی واردات کالاهای خارجی دارای تولید مشابه داخل دانشبنیان را با هدف ساخت بار اول و مطابق اولویتهای اعلامی موضوع ماده )٣( این آیین‌نامه تهیه و اجرا نمایند.
ماده ١۵ـ وزارت صمت با همکاری وزارت نسبت به مدیریت واردات کالاهای دارای مشابه ساخت داخل در حوزه شبکه ملی اطلاعات، زیرساختهای اقتصاد رقومی )دیجیتال( و صنعت فضایی و اولویتهای ماده )٣( این آیین‌نامه در چهارچوب قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی ـ مصوب ١٣٩٨ ـ با اصلاحات بعدی اقدام نماید.
ماده ١۶ـ کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده )٢( قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی ـ مصوب ١٣٩٨ ـ با اصلاحات بعدی، موظفند در چهارچوب قوانین و مقررات براساس فهرست توانمندیهای محصولات داخلی اعلامی وزارت صمت از خرید هرگونه محصول یا خدمت مشابه غیرداخلی حوزه فاوا خودداری نمایند.
تبصره ـ وزارت صمت موظف است در سامانه تدارکات الکترونیک دولت )ستاد(، ممنوعیت خرید کالای خارجی مشابه با محصولات و تولیدات دانشبنیان موضوع این ماده را نظارت نماید.
ماده ١٧ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی )بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران( مکلف است با همکاری معاونت و وزارت نسبت به تهیه ضوابط بیمه محصولات دانشبنیان حوزه فاوا ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه اقدام و جهت تصویب به شورای عالی بیمه ارسال نماید.
ماده ١٨ـ وزارت با استفاده از ظرفیت توسعهای سازمان فناوری اطلاعات ایران مجاز است در چهارچوب قانون سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم )۴۴( قانون اساسی، نسبت به تأسیس شرکت توسعه، استقرار و نگهداری خدمات پایه کاربردی زیست‌بوم تلفن همراه و دستگاههای هوشمند اقدام نماید.
ماده ١٩ـ وزارت صمت مکلف است بر اساس برنامهای که با همکاری وزارت تدوین میشود ، کلیه تولیدکنندگان صنایع داخلی نظیر لوازم خانگی هوشمند و تجهیزات پرداخت )پوز( و گوشیهای تلفن همراه هوشمند که در محصولات خود از سامانه )سیستم( عامل استفاده مینمایند را ملزم به استفاده از زیرساخت نرمافزاری و سامانه )سیستم( عامل مورد تأیید وزارت نماید.
ماده ٢۰ـ وزارت مکلف است جهت ساخت گوشی تلفن همراه داخلی و توسعه بازار آن اقدامات زیر را انجام دهد:
١ـ فراهم کردن امکان استقرار شرکتهای زنجیره تولید و تأمین گوشی تلفن همراه ساخت داخل در پارک فاوا و منطقه ویژه اقتصادی پیام.
٢ـ فراهم کردن امکان خرید اقساطی گوشیهای تلفن همراه داخلی با همکاری کارور )اپراتور(های ارتباطی و مشارکت بخش غیردولتی و بانکهای متقاضی.
٣ـ ارائه بستههای تشویقی خدمات ارتباطی و اینترنتی برای گوشیهای تلفن همراه داخلی با همکاری کارور )اپراتور(های ارتباطی.
۴ـ اختصاص بیست درصد )٢۰%( از تسهیلات مربوط به وزارت، موضوع بند )الف( تبصره )١٨( قانون بودجه سال ١۴۰١ کل کشور و عناوین مشابه در بودجه‌های سنواتی آتی به شرکتهای تولیدکننده داخلی گوشی تلفن همراه و تجهیزات هوشمند.
ماده ٢١ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مکلف است در حوزههای پیشران اقتصاد رقومی )دیجیتال( و با رعایت این آیین‌نامه و با مشارکت بخش غیردولتی، اولویتهای موضوع ماده )٣( این آیین‌نامه، طرح )پروژه(های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را در قالب حمایتهای مالی و ارائه پژوهانه )گرنت(های تحقیقاتی به منظور دستیابی به فناوریهای گلوگاهی پیشرفته و نوظهور در حوزههای دارای اولویت راهبردی جهت راهاندازی سامانه‌های جدید، مزیت‌آفرین، برتری‌ساز و قدرت‌آفرین در چهارچوب قوانین و مقررات اقدام نماید و موارد فاقد طبقه‌بندی را در سامانه نظام افکارنو )ایده‌ها( و نیازها )نان( ثبت نماید.
ماده ٢٢ـ در راستای اجرای شبکه ملی اطلاعات و فراهم کردن امکان اتصال کلیه کسبوکارها به ارتباطات پهنباند پرسرعت با اولویت توسعه بازار و تقاضای شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور، وزارت مکلف است تا پایان سال ١۴۰۴ با اجرای طرح ملی تار )فیبر( نوری منازل و کسبوکارها نسبت به ایجاد )٢۰( میلیون پوشش تار )فیبر( نوری با اولویت توسعه بازار و تقاضای شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور، در سراسر کشور اقدام نماید.
تبصره ـ کلیه دستگاههای اجرایی، استانداریها و فرمانداریها مکلفند با به اشتراکگذاری منابع زیرساختی خود، همکاری لازم را با وزارت برای اجرای این طرح )پروژه( به عمل‌آورند.
ماده ٢٣ـ سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با رعایت قوانین و مقررات نسبت به صدور شناسه استخدامی برای بکارگیری و استخدام )۵۰۰( متخصص مرتبط مورد تأیید بنیاد ملی نخبگان در وزارت و سازمانهای وابسته اقدام نماید.
ماده ٢۴ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی با همکاری وزارت و معاونت نسبت به تدوین دستورالعمل ارزشگذاری و اعتبارسنجی داراییهای رقومی )دیجیتال( اقدام مینماید. هزینههای انجام‌شده برای داراییهای مذکور، به عنوان هزینههای قابل قبول مالیاتی قابل پذیرش است.
ماده ٢۵ـ شرکت ملی پست ایران مکلف است نسبت به حمایت از شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور فعال در حوزه خدمات قبول، جمع‌آوری، رهسپاری و توزیع هوشمند مرسولات و محموله های پستی و تجارت الکترونیک و فناوریهای وابسته با استفاده از منابع داخلی و ظرفیتهای صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین، اعتبارات وجوه ادارهشده و امکانات و زیرساختهای موجود و در اختیار وزارت اقدام نماید. شرکت ملی پست ایران مکلف است زیرساخت محیطهای آزمون لازم را برای طرح‌های نوآورانه فوق فراهم آورد.
ماده ٢۶ـ وزارت مکلف است با همکاری معاونت از شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور ارایه‌دهنده خدمات فضاپایه و مکانمحور مورد تأیید سازمان فضایی حمایت نمایند. کلیه دستگاههای اجرایی با رعایت ضوابط و مقررات صیانتی و امنیتی ملزم به استفاده از خدمات ارایه‌شده این شرکتها برای توسعه کاربریهای هوشمند و مکانمحور میباشند.
ماده ٢٧ـ به منظور فراهم آوردن تسهیل زمینه صادرات و واردات محصولات و خدمات شرکتهای دانشبنیان و واحدهای فناور حوزه فاوا، وزارت مکلف است با همکاری دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی و معاونت و وزارت امور اقتصادی و دارایی ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به ایجاد گمرک تخصصی فاوا در منطقه ویژه اقتصادی پیام با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید.
ماده ٢٨ـ به منظور ارتقای بهره‌وری از مسیر بکارگیری فناوریهای حوزه فاوا، وزارت موظف است:
١ـ شاخصهای بهره‌وری متناسب را تا پایان سال ١۴۰١ به سازمان ملی بهره‌وری ایران ارایه و به تأیید سازمان مذکور برساند.
٢ـ در مقاطع زمانی سه ماهه گزارش اقدامات و عملکرد شاخصهای بهره‌وری را به سازمان ملی بهره‌وری ایران ارائه و این سازمان پس از بررسی و تأیید گزارش ارتقای بهره‌وری مربوط به این آیین‌نامه را به سازمان برنامه و بودجه کشور جهت تخصیص اعتبار با رعایت ماده )٣۰( قانون برنامه و بودجه کشور ـ مصوب ١٣۵١ـ ارائه نماید.
ماده ٢٩ـ سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است بودجه لازم برای اجرای این آیین‌نامه را در لوایح بودجه سنواتی پیشبینی نماید.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر