به منظور بهره‌گیری مطلوب از ظرفیت دیپلماسی فرهنگی در محیط جدید بینالمللی با استفاده از فعالیت و تجارب گذشته سازمان در روابط فرهنگی تبلیغی خارج از کشور اساسنامه »سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی« که در این اساسنامه اختصاراً »سازمان« نامیده میشود به شرح زیر اصلاح میشود:
ماده ١:
سازمان دارای شخصیت حقوقی مستقل، رسماٌ وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری و تصمیمات شورای عالی با رعایت سیاست خارجی نظام، منحصراً بر طبق مقررات این اساسنامه فعالیت میکند.
تبصره: آیین‌نامه اجرایی نحوه تأمین هماهنگی بین سازمان و وزارت امورخارجه با همکاری آن وزارت تهیه و به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
ماده ٢: اهداف سازمان
١ـ احیاء و گسترش تفکر و معارف اسلامی در جهان به منظور بیداری مسلمان و ابلاغ پیام اسلام راستین به جهانیان.
٢ـ آگاهی جهانیان نسبت به مبانی و اهدف و مواضع انقلاب اسلامی و تبیین جایگاه آن برای مردم جهان.
٣ـ گسترش مناسبات فرهنگی با ملل و اقوام مختلف بخصوص مسلمانان و مستضعفان جهان.
۴ـ تقویت و تنظیم مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها و سازمانهای فرهنگی بینالمللی .
۵ ـ عرصه صحیح فرهنگ و تمدن ایران و ویژگیهای فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی آن.
۶ ـ فراهم آمدن زمینهای وحدت میان مسلمانان و تشکیل جبهه واحد براساس اصول مسلم اسلامی.
٧ـ مقابله فکری با فرهنگ ضد دینی، اسلام ستیزی و شیعه هراسی و آگاه کردن مسلمانان نسبت به توطئههای تفرقه‌انگیز دشمنان و دفاع از حقوق مسلمانان.
٨ ـ رشد و ارتقاء و اصلاح وضع فرهنگی، تبلیغی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان بویژه پیروان اهل البیت )علیهم السلام( در جهان.
ماده ٣: وظایف سازمان
الف. سیاستگذاری، برنامه‌ریزی ، هدایت، هماهنگی، نظارت و ارزیابی
١ـ سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و هماهنگی در اجرای کلیه فعالیتهای فرهنگی ـ تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور در چارچوب رهنمودهای مقام معظم رهبری.
٢ـ هدایت، نظارت و پشتیبانی فعالیتهای فرهنگی بخش غیردولتی در خارج از کشور.
٣ـ پیگیری و نظارت بر حسن اجرای موافقتنامه‌ها، اسناد همکاری و برنامه مبادلات فرهنگی، هنری و تبلیغی با سایر کشورها.
۴ـ هدایت و حمایت مادی و معنوی از شخصیتها، انجمنها و تشکلهای اسلامی و مردمی فعال در مسایل فرهنگی- تبلیغی خارج از کشور و نظارت بر فعالیتهای آنان.
۵ ـ گردآوری و ساماندهی مدیریت اطلاعات و دانش راهبردی مورد نیاز روابط فرهنگی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران.
۶ ـ برنامه‌ریزی فرهنگی و تبلیغی برای ایرانیان و علاقه‌مندان به فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی در خارج از کشور.
٧ـ تعیین ضوابط و مقررات ناظر بر تهیه و انتشار کتب، نشریات و سایر محصولات فرهنگی ـ تبلیغی برای خارج از کشور و نظارت بر حسن اجرای آن.
ب. فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقاتی
١. رصد فرهنگی محیط بینالمللی و ترازیابی موقعیت اسلام و ایران در این محیط و ظرفیتهای فرهنگی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران .
٢. مطالعه و بررسی به منظور شناخت شیوه‌های مطلوب معرفی علوم، معارف، فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی.
٣. انجام مطالعات و تحقیقات فرهنگی بینالمللی و حمایت از پژوهشهای اسلامی به ویژه در زمینه شناخت ادیان، فرق، فرهنگ ملل و ساختار جریانهای فکری جوامع مختلف.
۴. شناخت جمعیتها، انجمنها، جریانهای رسانهای و شخصیتهای فرهنگی و مذهبی جهان به ویژه کشورهای اسلامی
ج. امور اجرایی
١. ایجاد زمینه و هماهنگی برای عقد موافقتنامه‌ها و قراردادهای لازم به منظور مبادلات فرهنگی، علمی، آموزشی، هنری، سینمایی، جهانگردی، خبری، مطبوعاتی، ورزشی و امدادی و در صورت ضرورت شرکت در جلسات سازمانهای فرهنگی منطقهای و بینالمللی با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط.
٢ . همکاریهای فرهنگی و تبلیغی با مراکز اسلامی و فرهنگی سایر کشورها و سازمانهای منطقهای و بینالمللی.
٣. کمک به ایجاد و گسترش فعالیتهای حوزوی و دانشگاهی در خارج از کشور.
۴. ایجاد، توسعه و اداره کلیه امور نمایندگیهای فرهنگی ایران و مراکز اسلامی و فرهنگی وابسته به جمهوری اسلامی ایران در خارج و تعیین نمایندگان فرهنگی و تبلیغی و نظارت بر اجرای وظایف آنها.
۵. گزینش، آموزش، سازماندهی و اعزام مبلغ و مربی دینی به خارج از کشور.
۶. برگزاری گردهماییها، جشنواره‌ها و نمایشگاههای فرهنگی و تبلیغی و مراسم عمومی در خارج از کشور.
٧. اشاعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی و تقویت کرسیهای زبان فارسی و مراکز ایران شناسی.
٨. تألیف ترجمه و انتشار کتب و نشریات مناسب به منظور معرفی علوم، معارف، فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی و تبادل فرهنگی با سایر کشورها.
ماده ۴: مدت فعالیت سازمان نامحدود است.
ماده ۵: مرکز سازمان در تهران است و سازمان میتواند براساس مفاد این اساسنامه و اهداف فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران، تأسیس نمایندگی و توسعه فعالیتهای خود در خارج از کشور اقدام نماید.
ماده ۶: کلیه نهادها و مؤسسات دولتی و غیردولتی که از بودجه عمومی کشور و یا تسهیلات جمهوری اسلامی ایران استفاده میکنند مکلفند فعالیتهای فرهنگی تبلیغی خود درخارج از کشور در چارچوب سیاستهای مصوب شورای عالی سازمان به انجام برسانند.
تبصره ١: نحوه همکاری بین مجمع تقریب مذاهب اسلامی و مجمع اهل بیت و بنیاد سعدی با سازمان بر اساس آیین‌نامه‌های خواهد بود که به تصویب شورای عالی سازمان میرسد.
تبصره ٢: سازمان میتواند در صورت ضرورت نسبت به ایجاد، توسعه و انحلال مؤسسات وابسته و تحت نظر سازمان و همچنین بخشی از فعالیتها و امور اجرایی خود در خارج از کشور را از طریق سایر دستگاهها و نهادها و مؤسسات با تصویب شورای عالی به انجام برساند.
ماده ٧: منابع مالی منابع مالی سازمان عبارتند از :
١. کمک دولت از محل اعتبارات عمومی در ردیف مستقل بودجه سالیانه کل کشور.
٢. در آمدهای ناشی از فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی سازمان در خارج از کشور.
٣. کمک بلاعوض اشخاص حقیقی و حقوقی.
۴. کمکهای دریافتی از محل وجوه شرعیه.
۵. سایر درآمدهایی که منبع آن به تصویب شورای عالی سازمان برسد.
فصل دوم ـ ارکان
ماده ٨: ارکان سازمان عبارتند از:
١. شورای عالی
٢. رئیس سازمان
ماده ٩: ترکیب شورای عالی
شورای عالی مرکب از اعضای زیر میباشد که با حکم مقام معظم رهبری منصوب میشوند:
الف. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ) رئیس شورا(
ب. وزیر امور خارجه
ج. رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
د. رئیس سازمان تبلیغات اسلامی
ه. دبیر کل مجمع تقریب مذاهب اسلامی
و. دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت )ع(
ز. معاون ارتباطات بین المللی دفتر مقام معظم رهبری
ح. رئیس جامعه المصطفی )ص( العالمیه
ط. رئیس بنیاد سعدی
ی. پنچ نفر از شخصیتهای علمی و فرهنگی به انتخاب مقام معظم رهبری.
ک. رئیس سازمان.
تبصره: دبیرخانه شورای عالی در سازمان مستقر است و دبیر شورای به پیشنهاد رئیس سازمان و تأیید شورای عالی و حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب میشود.
ماده ١۰: اختیارات و وظایف شورای عالی
١. بررسی و تعیین سیاستها و راهبردهای کلی و ضوابط حاکم بر امور و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور.
٢. بررسی و تصویب طرحها و برنامه‌های بلند مدت و میان مدت سازمان.
٣. بررسی و تصویب برنامه و بودجه سالانه و منابع قابل تخصیص.
۴. بررسی و تصویب مقررات و آیین‌نامه‌های اداری، استخدامی، تشکیلاتی، مالی و معاملاتی سازمان.
۵. بررسی و تصویب آیین‌نامه اعزام نمایندگان فرهنگی.
۶ . نظارت بر حسن اجرای سیاستها و ارزیابی عملکرد و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور
٧ . اظهار نظر و تأیید پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر معرفی رئیس سازمان.
تبصره: شورای عالی میتواند بمنظور نظارت و فعالیتها و برنامه‌های سازمان از وجود افراد صاحبنظر و با صلاحیت به عنوان بازرس استفاده نماید. رئیس سازمان موظف است تسهیلات لازم را برای حسن اجرای وظایف آنان فراهم آورد.
ماده ١١: تشکیل جلسات شورا شورای عالی هر دو ماه یک بار تشکیل جلسه خواهد داد و در صورت لزوم جلسات فوق‌العاده با پیشنهاد رئیس سازمان یا هر یک از اعضا و تأیید رئیس شورا برگزار میشود.
ماده ١٢: جلسات شورا با حضور اکثریت اعضاء رسمیت مییابد و مصوبات آن با اکثریت آرای حاضر و حداقل ٨ رأی معتبر خواهد بود.
تبصره: در غیاب رئیس شورا یکی از اعضاء به انتخاب شورا عهده‌دار اداره جلسه خواهد بود.
ماده ١٣: ترتیب انتخاب رئیس سازمان
رئیس سازمان از میان اشخاص مدیر و مدبر و مجرب در امور فرهنگی بینالمللی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد و پس از تأیید شورای عالی و موافقت مقام معظم رهبری، با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مدت سه سال منصوب میشود و از حقوق و مزایای همتراز وزراء استفاده مینماید. تجدید انتخاب وی بلامانع است.
تبصره: رئیس سازمان در صورت استعفاء یا اتمام دوره تصدی با تأیید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تا تعیین رئیس جدید به مدت سه ماه کماکان عهده‌دار مسئولیتهای محوله در اساسنامه خواهد بود.
ماده ١۴: اختیارات و وظایف رئیس سازمان
١. تهیه و تنظیم خطوط مشی؛ سیاستها و راهبردهای کلی حاکم بر امور و فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و ارائه به شورای عالی.
٢. تهیه و تنظیم طرحها و برنامه‌های بلند مدت و میان مدت برای پیشنهاد به شورای عالی.
٣. تهیه و تنظیم برنامه و بودجه سالانه سازمان و پیشنهاد به شورای عالی.
۴. تهیه و پیشنهاد ساختار سازمانی و تشکیلاتی تفصیلی سازمان و هرگونه تغییر یا اصلاح بعدی در آن برای بررسی و تصویب شورای عالی.
۵ . تهیه و تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های اداری، استخدامی، تشکیلاتی، مالی و معاملاتی سازمان و هرگونه تغییر و اصلاح بعدی در آن، جهت بررسی و تصویب شورای عالی.
۶ . نصب و عزل معاونان و مدیران سازمان و نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با هماهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی.
٧. پیگیری و اجرای مصوبات شورای عالی.
٨. امضاء موافقتنامه‌ها و قراردادهای داخلی و خارجی به نمایندگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در چارچوب وظایف سازمان با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
٩. اداره امور سازمان
١۰. ارائه گزارشهای دوره‌ای و موردی از عملکرد سازمان به شورای عالی .
١١ . پیشنهاد ایجاد، توسعه و انحلال مؤسسات وابسته و تحت نظر سازمان به رئیس شورا جهت تأیید.
١٢. عقد قرارداد با اشخاص حقیقی یا حقوقی و نمایندگی سازمان در مراجع اداری و قضایی و انتخاب وکیل با حق توکیل تا یک درجه و پایان دادن به دعاوی از طریق مصالحه یا ارجاع به داوری.
تبصره: رئیس سازمان در مقابل شورای عالی سازمان و نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پاسخگو خواهد بود.
فصل سوم ـ امور مالی
ماده ١۵: داراییهای سازمان داراییهای سازمان عبارتند از:
١. کلیه اموال و داراییهای منقول و غیرمنقول که به موجب تصویب اساسنامه و تأسیس سازمان، از وزارتخانه‌ها، سازمانها، نهادها یا مؤسسات دولتی و غیردولتی به سازمان انتقال یافته و یا به تملک سازمان در میآید.
٢. داراییها و اموال ناشی از کمکهای بلاعوض اشخاص حقیقی و حقوقی.
٣. سایر داراییها و اموال ناشی از فعالیتهای جاری سازمان.
ماده ١۶: سازمان از نظر اداری، مالی و تشکیلاتی تابع مصوبات شورای عالی است و بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و قانون تنظیم بخشی از مقررات، تنها در چارچوب مصوبات شورای عالی عمل خواهد نمود.
ماده ١٧: رئیس سازمان موظف است بودجه پیشنهادی سال آینده خود را تا پایان شهریورماه هر سال به شورای عالی تقدیم کند.
ماده ١٨: سازمان به منظور انجام فعالیتهای خود میتواند به تأسیس و اداره شرکتها و مؤسسات وابسته با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام نماید.
ماده ١٩: هرگونه تغییر یا اصلاح اساسنامه به پیشنهاد رئیس شورا و یا ۵ نفر از اعضا و با رأی دوسوم اعضای شورای عالی خواهد بود.
تبصره: نظر به اینکه تأسیس سازمان با تنفیذ اساسنامه و امر مقام معظم رهبری )مدظله العالی( صورت پذیرفته است، لذا اصلاحات اساسنامه حسب تشخیص اعضای شورای عالی، علاوه بر تصویب دوسوم اعضاء، به تنفیذ معظم له خواهد رسید.
ماده ٢۰: این اساسنامه پس از اصلاحات لازم در سه فصل و ٢۰ ماده و ٩ تبصره تنظیم و در تاریخ سی‌ام خردادماه ١۴۰٢ به تصویب دوسوم اعضای شورای عالی رسید و جایگزین اساسنامه‌های مصوب ١٣٧۴/۸/۳۰ و ١٣٩۴/۱۱/۲۶ میگردد.