شماره ١٣٢٨١٣/ت۵۵٩٢٨هـ – ٢٩/٧/١۴۰٢
هیئت وزیران در جلسه ٢٣/٧/١۴۰٢ به پیشنهاد سازمان انرژی اتمی ایران (مرکز نظام ایمنی هستهای کشور) و به استناد تبصره (١) ماده (٢۶) قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور مصوب ١٣٩۵، مقررات نظام ایمنی هستهای در خصوص نواحی انحصاری، کم جمعیت و فاصله از مرکز جمعیت در تأسیسات هستهای را به شرح زیر تصویب کرد:
ماده ١ـ در این تصویبنامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
١ـ پروانه: مجوزی که توسط سازمان انرژی اتمی ایران )مرکز نظام ایمنی هستهای کشور( برای اشخاص حقیقی و حقوقی و به منظور انجام فعالیتهای مشخص در زمینه تأسیسات و فعالیتهای هستهای و پرتویی تهیه میشود.
٢ـ تأسیسات هستهای: هر نوع عامل واکنش )راکتور( هستهای، تأسیسات تولید سوخت هستهای، تأسیسات نگهداری سوخت مصرفشده، تأسیسات فرآوری اورانیوم و تأسیسات غنیسازی اورانیوم.
٣ـ حادثه: هر رویداد ناخواسته اعم از خطای بهرهبرداری، نقص فنی تجهیزات و نیز سایر رویدادها در تأسیسات هستهای که پیآمد یا پیآمدهای محتمل آن از نظر ایمنی قابل چشم‌پوشی نباشد.
۴ـ مقدار )دُز(: معیاری برای بیان دریافت یا جذب پرتو که حسب مورد، توسط کمیتهایی نظیر مقدار )دُز( جذبی، مقدار )دُز( عضو، مقدار )دُز( معادل، مقدار )دُز( مؤثر، مقدار )دُز( معادل اجباری یا مقدار )دُز( مؤثر اجباری به کار میرود.
۵ ـ اورانیوم حل شدنی: ترکیبی از اورانیوم که قابلیت حل شدن در منابع آبی )سطحی، زیرزمینی و آشامیدنی( را دارا باشد.
۶ ـ بهرهبردار: هر شخص حقیقی یا حقوقی دارای پروانه مکانیابی، احداث، راهاندازی، بهرهبرداری، بستن یا برچینش تأسیسات هستهای، که سازمان، وی را به عنوان بهرهبردار تأسیسات هستهای میشناسد.
ماده ٢ـ پیرامون تأسیسات هستهای به سه ناحیه انحصاری، کمجمعیت و فاصله از مرکز جمعیت تقسیم میشود. شعاع این نواحی بر مبنای اثرات پرتوشناختی )رادیولوژیکی( و غیرپرتوشناختی )رادیولوژیکی( ناشی از پخش مواد پرتوزا و غیرپرتوزا، هنگام بروز بدترین حادثه فرضی در بدترین شرایط محیطی ـ اقلیمی منطقه، توسط متقاضی یا دارنده پروانه محاسبه میشود و به تأیید سازمان انرژی اتمی ایران )مرکز نظام ایمنی هستهای کشور( میرسد.
تبصره ـ دارندگان پروانه تأسیسات هستهای مکلفند مطابق تبصره )١( ماده )٢( آیین‌نامه اجرایی تبصره )٢( ماده )٢۶( قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور موضوع تصویبنامه شماره ۵٢٣٣۵/ت۵٩۴۵٩هـ مورخ ١/۴/١۴۰١ اقدام نمایند.
ماده ٣ـ شعاع ناحیه انحصاری به شرح زیر است:
١ـ شعاع ناحیه انحصاری برای عامل واکنش )راکتور(های هستهای، تأسیسات تولید سوخت هستهای و تأسیسات نگهداری سوخت مصرفشده به گونه‌ای محاسبه میشود که اگر فردی از آغاز حادثه فرضی و پخش مواد پرتوزا در محیط، به مدت دو ساعت در هر نقطه از مرز این ناحیه قرار گیرد، در بدترین شرایط ناشی از حادثه فرضی و شرایط محیط، مقدار )دُز( مؤثر تمام بدن وی از )٢۵۰( میلی سیورت یا مقدار )دُز( مؤثر تیرویید وی از )٣( سیورت تجاوز ننماید.
٢ـ شعاع ناحیه انحصاری برای تأسیسات فرآوری و تأسیسات غنیسازی اورانیوم با در نظر گرفتن اثرات بالقوه مواد هستهای و مواد شیمیایی هگزا فلورید اورانیوم )یواف۶( و گاز هیدروژن فلورید )اچاف( به گونه‌ای محاسبه میشود که:
الف ـ چنانچه فردی از آغاز حادثه فرضی و پخش مواد پرتوزا در محیط، به مدت دو ساعت در هر نقطه از مرز خارجی این ناحیه قرار گیرد، در بدترین شرایط ناشی از حادثه فرضی و شرایط محیطی، مقدار )دُز( مؤثر تمام بدن وی از )٢۵۰( میلیسیورت تجاوز ننماید.
ب ـ چنانچه فردی به مدت )٣۰( دقیقه در هر نقطه از مرزهای خارجی این ناحیه، در معرض ابر حاوی گاز هیدروژن فلورید )اچاف( ناشی از حادثه فرضی قرار گیرد، حداکثر غلظتی که در معرض آن قرار میگیرد از )٢۵( میلیگرم بر مترمکعب تجاوز ننماید. این مقدار حداکثر غلظتی از گاز هیدروژن فلورید )اچاف( است که افراد میتوانند بدون هیچ نشانه بارز بیماری یا اثر غیر قابل برگشت بر سلامتی، حداکثر به مدت )٣۰( دقیقه در معرض آن قرار گیرد.
پ ـ میزان دریافت اورانیوم حلشدنی به صورت یکباره از )١۰( میلیگرم تجاوز ننماید.
ماده ۴ـ شعاع ناحیه کم جمعیت به شرح زیر است:
١ـ شعاع ناحیه کمجمعیت برای عامل واکنش )راکتور(های هستهای، تأسیسات تولید سوخت هستهای و تأسیسات نگهداری سوخت مصرف شده، بلافاصله پس از ناحیه انحصاری این تأسیسات قرار دارد و شعاع این ناحیه به گونه‌ای محاسبه میشود که اگر فردی در هر نقطه از مرز این ناحیه و در معرض ابر پرتوزای ناشی از حادثه فرضی قرار گیرد، در مدت )٣۰( روز، مقدار )دُز( مؤثر تمام بدن وی از )٢۵۰( میلیسیورت یا مقدار )دُز( مؤثر تیرویید وی از )٣( سیورت تجاوز ننماید.
٢ـ شعاع ناحیه کمجمعیت برای تأسیسات فرآوری و تأسیسات غنیسازی اورانیوم، بلافاصله پس از ناحیه انحصاری این تأسیسات قرار دارد و شعاع این ناحیه به گونه‌ای محاسبه میشود که:
الف ـ اگر فردی در هر نقطه از مرز خارجی این ناحیه و در معرض ابر پرتوزای ناشی از حادثه فرضی قرار گیرد، در مدت )٣۰( روز، مقدار )دُز( مؤثر تمام بدن وی از )٢۵۰( میلیسیورت تجاوز ننماید.
ب ـ اگر فردی به مدت دو ساعت در هر نقطه از مرزهای خارجی این ناحیه، در معرض ابر حاوی گاز هیدروژن فلورید )اچاف( ناشی از حادثه فرضی قرار گیرد، حداکثر غلظتی که در معرض آن قرار میگیرد از )۵/١٢( میلیگرم بر مترمکعب تجاوز ننماید.
ماده ۵ ـ فاصله از مرکز جمعیت نزدیکترین گروه و جمعیت مردمی متمرکز که بیش از )٢۵۰۰۰( نفر را در خود جای دهد، باید از تأسیسات هستهای حداقل چهار سوم شعاع ناحیه کمجمعیت باشد. فاصله مرکز جمعیت از تأسیسات هستهای متناسب با میزان کل مقدار )دُز( تجمعی و اثرات مواد شیمیایی قابل پیش‌بینی با در نظر گرفتن توزیع جمعیت و ارزیابی اثرات احتمالی پرتوشناختی )رادیولوژیکی( و غیرپرتوشناختی )رادیولوژیکی( حادثه در تأسیسات هستهای بر کل جمعیت آن ناحیه تعیین میگردد.
ماده ۶ ـ در صورت وجود چند تأسیس هستهای در یک ساختگاه، نواحی انحصاری، کمجمعیت و فاصله از مرکز جمعیت با در نظر گرفتن موارد زیر محاسبه میگردد:
١ـ در صورتی که تأسیسات هستهای تا اندازهای از یکدیگر مستقل باشند که وقوع حادثه در هر یک از آنها، بر کارکرد ایمن تأسیسات دیگر تأثیر نداشته باشد، شعاع نواحی انحصاری ، کمجمعیت و فاصله از مرکز جمعیت، ابتدا برای هر یک از تأسیسات به صورت جداگانه محاسبه میشود و سپس با لحاظ اجتماع نواحی محاسبه‌شده، بیشترین مقدار به عنوان ناحیه مذکور آن تأسیسات در نظر گرفته میشود.
٢ـ در صورتی که تأسیسات تا اندازهای با یکدیگر در ارتباط باشند که وقوع حادثه در یکی از آنها، بر کارکرد ایمن دیگر تأسیسات تأثیر داشته باشد، شعاع تجمعی نواحی انحصاری، کمجمعیت و فاصله از مرکز جمعیت باید بر اساس این فرض که محصولات پرتوزا یا شیمیایی پیشبینی‌شده تمام تأسیسات مرتبط به طور همزمان انتشار و رهاسازی میگردند، محاسبه شود. شعاع این نواحی میتواند با توجه به میزان همبندی )کوپلینگ( بین تأسیسات، احتمال وقوع حوادث همزمان و احتمال قرارگیری فرد در معرض اثرات تابشی یا شیمیایی ناشی از انتشار همزمان، کاهش یابد.
معاون اول رئیس جمهور ـ محمد مخبر